Ипотекалық несиелеудің мәні

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 75 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1. Ипотекалық несиелеудің теориялық және

құқықтық аспектілері

1. 1. Ипотекалық несиелеудің мәні . . . 5

1. 2. Ипотекалық несиелеудің құқықтық негіздері . . . 12

2. Қазақстан банкілерінің тұрғын үй несиелеу

саласындағы тәжірибесі

2. 1. Қазақстан Республикасындағы баспананы

қаржыландыру жағдайы . . 21

2. 2. Қазақстан Республикасында ипотекалық

несиелеу жүйесін талдау . . . 31

2. 3. Акционерлік Қоғам «БанкКаспийскидің» ипотекалық

несие берудің анализі . . . 38

3. Қазақстан Республикасындағы ипотекалық

несиелеудің даму мәселелері мен болашағы

3. 1. Ипотекалық несиелеудің шетелдік тәжірибесі . . . 53

3. 2. Қазақстан Республикасында ипотекалық

несиелеудің даму стратегиясы . . . 59

Қортынды . . . 63

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . .

Кіріспе

Жақын арада Қазақстандық қаржы мамандары мен банк қызметкерлері арасында «ипотека» термині әлі де беймәлім болатын. Ипотекалық несиелендірудің іске асу механизмі туралы санаулы мамандардың ғана жалпылама білімі болған, ал кәсіби тәжірибемен іс жүзінде ешкім кездеспеген.

Алайда, Қазақстанда жылжымайтын мүлік нарығының пайда болуы мен дамуына байланысты бұл сферадағы жағдай күрт өзгерді.

Біріншіден, жылжымайтын мүлік нарығының кең көлемділігі таң қалдырады: бүгінгі күні сатуға арналған барлық қозғалмайтын мүлік объектілері жүздеген миллиард доллар/теңгеге бағалануда.

Екіншіден, талапкердің кәсіби мамандануы өсуде. Қазір жылжымайтын мүлік нарығының әрбір сегментінде өзінің белсенділігі мен мамандануы арқасында бәсекелестерін басып озатын сөзсіз көшбасшылар бар.

Үшіншіден, нарықтың көпдеңгейлілігі. Бүгінгі таңда жылжымайтын мүлік нарығында пәтерлер мен тұрмыстық емес ғимараттар, коттедждер мен офистер, құрылысқа арналған учаскелер, аяқталмаған құрылыс объектілері мен жерді жалға беру құқығы, бау-бақшалық учаскелер айналысқа түсуде.

Жылжымайтын мүлік нарығының жақсы дамып, жұмыс істеуі ипотекалық несиелендірудің перспективаларын анықтайды.

Тұрғын үй мәселесі Қазақстанда кез-келген отбасын қобалжытатын жағдай. Бұл сұрақтың шешімін Батыс елдерінде ондаған жылдар бойы пайдаланып келе жатқан ипотекалық несиелендіру жүйесін қолдану арқылы табуға болады. Елдегі потенциал орасан зор. Сонымен қоса, ипотекалық несиелендіруді ұйымдастыру үшін осы дипломдық жұмыста қарастырылатын бірнеше сұрақтарды шешу керек. Ипотека, әрқашан жылжымайтын мүлік залогымен шартталуына байланысты, несиені қамтамасыз етудің бірден-бір сенімді әдісі болып табылады. Нарықтық қатынастардың даму шегіне байланысты біздің елімізде ипотекалық несиелендіруді дамыту қажеттілігі өсе түсуде.

Ипотеканың дамуы сәйкес экономикалық жағдайларсыз мүмкін емес, мысалы: залогқа берілетін заттың иесінің болмауы, яғни жер мен жылжымайтын мүлікті тек залогқа беретін зат иесі ғана сала алады.

Қазіргі уақытта ипотеканың нормативті-құқықтық базасы саласында мәселелер шешіліп жатыр. Коммерциялық құрылымға қызмет етудің жаңа әдістері мен капитал нарығында тиімді жұмыс істейтін ипотекалық несиелендіру жүйесінің институтционалдық құрылымының оптималды формаларын қалыптастыру бағыты бойынша ізденістер жүріп жатыр. Сондай-ақ, жеке дара тұлғаларға қызмет көрсетуді дамыту жұмыстары да назардан тыс қалған жоқ.

Берілген мәселені зерттеу, ипотекалық несиелендіру жүйесіеің толыққанды қызмет етуін анықтап, дамыту тек халықтың тұрғын-үй мәселелерін ғана шешіп қоймай, сонымен бірге жалпы Республика экономикасына да оң әсерін тигізеді. Міне, сондықтан берілетін тақырып өзекті мәселелердің бірі болып келеді.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - ипотекалық несиелендіру жүйесінің теориялық және тәжірибелік аспектілерін зерттеу.

Дипломдық жұмыстың көздейтін мәселелері:

Экономикалық құбылыс ретінде ипотекалық несиелендірудің мәнін зерттеу;
Қазақстандағы ипотекалық несиелендірудің нормативті-құқықтық базасын қарастыру;
Ипотеканы дамыту мақсатында дамыған елдердің тәжірибесін ашып көрсету;
ҚР-дағы ипотекалық несиелендіру жағдайын «КаспийлікБанк» АҚ-н мысалға ала отырып зерттеу;

Зерттеу объектісі «КаспийлікБанк» АҚ-ы болып табылады.

Берілген жұмыстың теориялық-әдістемелік базасы ретінде ҚР-ның

заңдылық актілері, Президент жарлықтары, ипотекалық сұрақтар бойынша отандық және шетел ғалым - экономистерінің еңбектері, сондай-ақ периодикалық басылым мен статистикалық жинақтардан материалдар алынады.

1. Ипотекалық несиелеудің теориялық және құқықтық аспектілері.

1. 1. Ипотекалық несиелеудің мәні

Ипотекалық несиелеу - жылжымалы мүлікті залогқа беру арқылы сатып алушыға ұзақ мерзімге несие беретін банктік қызмет.

« Ипотека » термині алғашқы рет б. э. б. VІ ғ. Грецияда пайда болды. Ол сол кездің өзінде - ақ несие берушінің алдында жауапкершілікті белгілі бір жер иелігімен қамтамасыз ететін болған. Ол үшін міндеттемелер рәсімделіп, жалға алушының территориясының шекарасында столб қойылып, онда берілген меншік бекітілген сома бойынша несие берушінің талаптарын қамтамасыз етеді деген жазулары болған. «Ипотека» деген атқа ие болған мұндай столбта жер иесінің барлық келіп түсетін қарыздары көрсетіліп отырған. Грек тілінде « hypoteka » - тіреуіш (подпорка) мағынасын білдіреді.

Кең мағынада, жүйе ретінде ипотекалық несие - ипотекалық несиені беретін процесстің өзін, капитал нарығынан қаржылық ресурстарды тарту механизмін, жылжымайтын мүлік нарығындағы жүргізілетін операцияларды біріктіретін көп факторлы біртұтас механизм болып табылады. Сонымен қоса бұл несие беруші мен қарыз алушының ғана мүдделерін ескеріп қоймай, инвестор, роялтор, құрылысшы, сақтандыру компанияларының және нарықтың басқа да субъектілерінің қызығушылықтарын қарастырады. Ипотеканың екінші, кең мағынадағы анықтамасының бар болғанына және ипотекалық несие жүйесінің басқа да блоктарының маңыздылығына қарамастан, оның негізін несиелік қатынастар құрайды. Осыған байланысты ипотекалық несиені біз бірнеше нарықтарда ипотекалық активтерді беру, қызмет көрсету, сату, қауіпсіздендіру бойынша қалыптасатын қатынастардың жүйесі ретінде қарастырғанымыз дұрыс сияқты.

Бүгінгі таңда экономикасы дамыған елдердің ипотека нарығы қалыптасып, белсенді түрде дамып келеді.

Ипотеканың негізінде міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету жатыр, оның негізінде несие беруші залогпен қамтамасыз етілген міндеттемені қарыз алушы орындамаған жағдайда осы мүлік иесінің (залог беруші) басқа несие берушілер алдында салынған мүлік құнынан қанағат алуға құқығы бар.

Ипотека - салынған жылжымайтын мүлік немесе оның үлесі залог берушінің не үшінші жақтың пайдалануында және иелігінде қалатын залогтың бір түрі. Салынған мүліктің залог берушінің пайдалануы мен иелігінде қалуы ипотеканың квалификациялық белгісі болып табылады.

Ипотекалық несиені беру техникасы мен жағдайлары көптеген факторларға байланысты, бірақ басымырақ келетін фактор несиелеу объектісі - жылжымайтын мүлік түрі болып келеді. Ипотеканың объектісі болып табылатындар:

айналымдағы тауар залогы;
қайта өңдеу процесіндегі тауар залогы;
жылжымайтын мүлік;

Айналымдағы тауар залогы - бұл қарыз алушының тек қарыздың

белгілі бір бөлігін өтеген немесе шығатын (шығып отыратын) тауарларды басқа да бірдей не одан артық сомадағы құндылықтармен ауыстырған жағдайда ғана салынған құндылықтарды өткізуге құқығы бар екендігін білдіреді.

Қайта өңдеудегі тауар залогы - қарыз алушы өзінің өндірісінде салынған шикізат, материал, жартылай дайын өнімдерді қайта өңдеуге құқығы бар, бірақ мұнымен қоса залогтық құқық өндірілген жартылай дайын өнімге, дайын өнім және тиелген тауарларға тартылады дегенді білдіреді. Алайда залогтың кең тараған түрі жылжымайтын мүлік болып табылады. Бұлар жер учаскелеріне залог, сонымен қоса мекеме, құрылыс және басқа да жермен байланысты мүліктер.

Жер учаскелерінің кепілақы затына және жерді пайдалану құқығы болып кепілақы берушінің жеке меншігіндегі жер учаскелері, сонымен қатар жалпы жерді пайдалану мен жалпы жеке меншіктегі жер үлесі болып табылады.

Кәсіпорын немесе жалпылама ретінде басқа да мүлік кешенінің ипотекасы оған кіретін мүліктің (жылжитын, жылжымайтын) құрамына кепілақы құқығын береді: талап ету құқы мен басқа да құқықтар. Егер заңмен немесе келісім-шартпен басқасы қарастырылмаса ипотека кезінде сатылып алынуға да құқы бар.

Банкрот болуына байланысты, іс қозғалған немесе тарату туралы шешім қабылданған кәсіпорын үшін ипотека берілмейді.

Кәсіпорын ипотекасы ақшалай міндеттемелермен қамтамасыз етілуі мүмкін, егер оның сомасы кәсіпорын активтерінің құнының жартысынан кем болмаған жағдайда.

Ғимарат, құрылыс сияқты жыжымайтын мүліктің бөлек объектісінің ипотекасы сол ғимарат орналасқан жер учаскесінің және сол келісім-шартының ипотекасымен бір уақытта қарастырылған.

Тұрғын үй мен пәтердің ипотекасының да өзіне тән ерекшеліктері болады. Тұрғын үй мен пәтерлердің ипотекасы оларға құрылыс, күрделі жөндеу жүргізу үшін берілетін қарыздар.

Тұрғын үй мен пәтерлердің ипотекасының объектісі болып табылуы үшін меншік иесі мен оның отбасы басқа жерде тұрып, сол ғимаратта бекітілген нормалар бойынша тиісті тұрғын аудандары болуы шарт. Ипотека барлық ақша міндеттемелерін қамтамасыз ету үшін соның ішінде несиелік келісімдер бойынша міндеттемелерді қоса алғанда.

Бұрыннан келе жатқан міндеттемелерді орындауды қамтамасыз етудің кепілдік сияқты әдістері қазіргі кезде тәжірибелік мағынасын жоғалтқан, өйткені төлем кризисі жағдайында жақсы кепіл берушіні табу өте қиын және несие беруші кепіл берушінің төлем қабілеттілігін тексеру мүмкіндігінен айырылады.

Міндеттемелерді қамтамасыз ету әдісі ретінде ипотеканың сенімділігі бірқатар артықшылықтарымен түсіндіріледі: Ипотеканың заттық-құқықтық сипаты бар, банктік кепілді, бір адамның жауапкершілігін өз мойнына алғанда (поручительство) несие беруші қарыз алушы тұлғаға сенеді. Ал кепілдік міндеттемелерде қарыздарды өтеуді қарыз адам емес зат атқарады.

Бұл айырмашылық кепілдің өзінің мағынансынан туындайды. Кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеме басқа да несие берушілер алдында салынған мүлік құнынан қанағат алады.

Қарыз алушы үшін міндеттемені орындау мүліктен айырылу немесе мүлік құқығынан айырылу қорқынышы арқылы ынталанады.

Жылжымайтын мүлік несиені қамтамасыз ету үшін пайдаланылады, сонымен бірге бір уақытта қаржыландыру объектісі болып табылады. Ипотекалық несиенің қызмет ету мерзімі 20-35 жыл. Кепілге жылжымайтын мүлікті несиелеу процесі басқаша ипотекалық жүйе деп те аталады. Ипотекалық жүйе өзіне ипотека бойынша шарт жасауды, жылжымайтын мүлікті иемденгендегі жағдайын анықтаудағы тәртіпті және ол бойынша әрбір кезеңге қарыздарды біріктіретін экономикалық және заңдық жүйесі.

Ипотекалық несиелеу жүйесі екі бағыттан тұрады: шаруашылық субъектілері мен халыққа ипотекалық несиелерді беру.

Екінші деңгейлі нарықтарда ипотекалық несиелерді сату, ол несиелеуге керекті қосымша ресурстарды тартуды қамтамасыз етеді.

Бірінші бағытпен көбінесе ипотекалық банктер жұмыс істейді. Екінші бағытпен мүлік кепілімен қамтамасыз етілген ипотекалық банктердің активтерін сатып алатын және ипотекалық банктің базасының негізінде өз атына құнды қағаздар (облигация) шығаратын қаржы компаниялары мен қорлары жұмыс істейді. Құнды қағаздардың өтімділігі жоғары болады. Ипотекалық жүйе өзіне ипотека бойынша шарт жасауды, жылжымайтын мүлікпен қамтамасыз етілген және инвестицияға ұзақ мерзімді және тұрақты табыс алуға мүмкіндік береді.

Кейбір қаржы компанияларының міндеттемелеріне шет елдік мемлекет кепіл болады, ол оның сенімділігін арттырады.

Ипотекалық нарық - банк және басқа да мекемелермен тұрғын үй мақсатында берілетін және ресурстарды тарту үшін қаржылық активтерді нарықта орналастыру бойынша ипотекалық несие нарығы.

Ипотекалық нарық - қор нарығының ипотекалық сегментімен банктік қызмет көрсету нарығының сегменті негізінде қалыптасады. Ипотекалық несиелеу нарығы бірінші және екінші деңгейлі деп бөлінеді.

Бірінші деңгейлі нарықта несие беруші мен қарыз алушы бір-бірімен сөзсіз келісім-шарт қатынастары негізінде ипотекалық несие беріледі және сатылуы мүмкін. Мысалы, коммерциялық немесе ипотекалық банк азаматтарға несие береді. Бірінші деңгейлі нарықтағы субъектілер арасында қатынастарды құратын негізгі құрал-несиелік келісім-шарт болып табылады.

Бұны закладной (қарыздық міндеттеме) деп те атайды. Несиелік келісім-шартқа қарағанда «закладная» терминіне пайдалану аяқталған болып есептеледі, себебі берілген жағдайдағы жылжымайтын мүлік кепілі несиелеудің негізгі шартына жатады. Қарыз алушы мен банктің арақатынасына, яғни қарыз алу түріне және закладной формасына клиенттердің мүліктік жағдайы мен жалпы әлеуметтік статусы, жылжымайтын мүліктің өзіндік ерекшеліктері, несие клемі, қарыздық капитал нарығының жалпы жағдайы және тағы басқа көптеген факторлар әсер етеді.

Схемалық түрде берілген нарықтық қатынастарды былай көрсетуге болады:

1 схема: Нарықтық қатнастар.

Клиент банктік несиелік келісім-шартқа отырып, несие сомасын өз мерзімінде қайтару мен пайдаланғаны үшін пайыз төлеу бойынша өзіне міндеттеме алған соң, ол ипотекалық жүйемен қарым-қатынас жасау қажеттілігін азайтады.

Қарыз алушымен салыстырғанда банк туралы былай айта алмаймыз.

Банк өзінің ипотекалық нарықтағы қызметін тиімді ұйымдастырып, қамтамасыз ету үшін біріншіден, клиенттермен екі жақты қатынастарды тиімді жүзеге асырып, закладнойлар (қарыз-міндеттеме) портфелін толтыру болса, екіншіден, клиенттерге ұсына алатын несие ресурстарын толықтыру.

Бұл мәселені шешу үшін банктің өзінің портфелінен ипотекалық нарықтың маманданған басқа қатысушыларына закладнойларды (қарыз-міндеттеме) ұстаудан басқа амалы жоқ. Басқа инвесторға өзінің закладнойларын ұсыну - бірінші деңгейлі нарықтан екінші деңгейлі нарыққа өтетін көпір болып келеді, оның қызметі басқа негізде ұйымдастырылады. Екінші дейңгейлі нарық - бұл жалпы қаржы- несие нарығының сегменті.

Екінші деңгейлі нарықта арнайы құнды қағаздарды шығару арқылы несие бойынша пайыздық табыс алуға құқықтар сатылады. Оны сатып алу арқылы құқыққа ие болады. Екінші деңгейлі ипотекалық нарықтың негізгі субъектілеріне жататындар:

ипотекалық несие берумен айналысатын ипотекалық банктер мен басқа да қаржы несиелік мекемелер;
ірі эмиссионды - қаржылық корпорациялар. Олар банктерден бірінші деңгейлі закладнойларды сатып алып, олардың әр түрлі құнды қағаздарының орнына эмиссияны қолданады;
нақты ақшаға эмиссионды - қаржылық корпорациялардан құнды қағаздарды сатып алатын банктер, зейнетақы қорлары, сақтандыру компаниялары, азаматтар кейпіндегі инвесторлар;
ипотекалық несиені сақтандырумен айналысатын делдалдар.

Схемалық түрде екінші деңгейлі ипотекалық нарықтық қызметін былай

көрсетуге болады: Екінші деңгейлі ипотекалық нарықта айналатын құнды қағаздардың несиелік тәуекелінің болуы, ипотекалық пулмен қамтамасыз ету деңгейі сияқты әр түрлі сипаттамалары бар.

Берілген нарықтық қызмет ету мен ұйымдастырудың негізгі мақсаты - соңғы тұтынушыға деген несие ресурстарының арзандауы, бұл берілген нарық шеңберінде шешім қабылдау үшін приоритетті.

Несие ресурстарының арзандауына банктің ипотекалық несиелеу субъектілеріне қосымша ресурстарды беру есебінен олардан ипотекалық несиелерді қайта сатып алу жолымен қол жеткізіледі.

2 схема: Екінші деңгейлі нарықтық қызмет.

Ипотекалық нарықта тауар болып несие саналады. Ол тұрғын үй мақсатында пайдаланатын жылжымайтын мүлікті сатып алуды қаржыландыру үшін беріледі. Қарыз алушының несиені қайтаруына қарыз адамның болашақ табысымен қоса кепілақы қамтамасыз етеді. Басқа да несиелер сияқты берілген тауардың мынандай негізгі сипаттамалары бар: несиелеу мерзімі, пайыз мөлшері, несиені өтеу жоспары, бірінші жарна бойынша талаптар.

Ипотекалық нарықтың көлемі үй шаруашылықтары тарапынан ипотекалық несиеге төлем қабілеті бар сұраныспен анықталады. Ипотекалық нарықтағы сұранысты отбасы тұтынушылары қалыптасырады. Үй шаруашылықтарының болашақ табыстары- ипотекалық несиені өтеудің негізгі көзі болып табылады. Өздерінің тұтыну стандарттары мен болашақ табыстарының деңгейіне байланысты экономикалық белсенді отбасылар болашақ табыстарына сүйене отырып, дәл қазір көп мөлшерде тұтынғысы келеді.

Берілген сұранысты қанағатандыру мүмкін болмаған жағдайда нарықта көп жылдар бойы тұрғын үйге жинақтағанда пайдалану қажеттігі туатын еді. Осылайша ипотекалық несиелеудің нарықтық қатынастар жүйесіндегі негізгі рөлі үй шаруашылықтарының ағымдық табыстары мен жинақтауларын тұтыну жоспары мен өмір стандарттарымен қойылатын күтулер арасындағы қарама-қайшылықты шешу.

Тұрғын үйдің өте қымбат болуына байланысты пайда болатын ағымдық табыстар мен тұтыну стандарттарының арасындағы сәйкессіздік шаруашылық айналымда ипотекалық несиені пайдалануды талап етеді.

Клиент банкпен келісім-шартқа отырып, несиені қайтару мен оны пайдаланғаны үшін пайыз төлеу міндеттілігін алған соң ол ипотекалық жүйемен қарым-қатынас жасау қажеттілігін азайтады.

Тұрғын үйге байланысты ипотекалық несиелеудің екінші деңгейлі нарығының қызмет етуі ипотекалық банктердің капиталының өтімділігін қамтамасыз етіп, айналымдағы ақша массасын байланыстырып, экономикалық сала мен аудан бойынша капиталдың қайта бөлінуіне оң әсер етіп, несие бойынша пайыз мөлшерін тұрақтандырады.

Бұл жағдайларда ипотекалық несиелеумен айналысатын банктердің несие ресурстары көп шектелмеген, олар екінші деңгейлі нарықта операцияларды жүзеге асыру арқылы қайтадан жіберіп, жаңа несие беруге қажетті қосымша қаражаттарды тартады. Берілген жүйенің тиімді қызмет етуі екінші деңгейлі ипотекалық нарықтың жоғары дәрежеде дамуын көрсетеді.

Қазақстанда ипотекалық несиелеудің пайда болуы мен дамуы ипотека бойынша қызмет ететін мекемелер жүйесін қалыптасырумен байланысты.

Ипотекалық несие дегеніміз шаруашылық субъектілері мен халықты ипотекалық несиелеумен айналысатын және жылжымайтын мүлік бойынша несие беру механизмінде қызмет ететін мекемелер жиынтығы.

Ипотека жер бойынша кадастрде ипотекаға берілетін заттың орналасу жері бойынша тіркеледі. Кадастр - коммуналды түрдегі ұлттық территорияның, жердің азғантай бөліктері мен ірі жердің нақты бөлінулері көрсетілген картографиялық бейнесі. Осылайша салынған немесе салынбаған жылжымайтын мүлікті оңай дараландырып, оны басқамен шатастырып алу мүмкіндігін азайтуға болады.

Ипотеканы анықтағанда жер учаскелерін тіркеу закладной түрінде жылжымайтын мүлікке кепіл құқығының пайда болуы мен доғарылуына байланысты заңдылық рәсімдеумен жалғасады. Осылай келісімдер жер бойынша кітапқа енгізгенде онда мыналар болуы тиіс: кепілақы құқығының түрі, қарыз адамның аты-жөні, несие берушінің аты-жөні, несие берушінің талап ететін сомасы, пайыздық мөлшері және тағы басқа мерзімі өткендігі үшін пайыз мөлшерін көтеру сияқты қосымша талаптар.

Берілген материалды қарастыру негізінде біз ипотеканы жылжымайтын мүлікпен қамтамасыз етудің бір түрі деп және мұнда кепілақы алушыға кепілақыны берушінің міндеттерін өтелмеген жағдайда салынған жылжымайтын мүлік есебінен қанағат алуға құқық береді.

Кепілақы объектісі ретінде жылжымайтын мүліктің артықшылығы оның тұрақты орналасуы мен өсу тенденциясының жоғары және тұрақты бағасымен ерекшеленеді.

Жылжымайтын мүліктің физикалық сипаты бойынша кепілақы берушінің салынған объектіні иелігінде қалдырып, пайдалануға мүмкіндік береді.

Ипотекалық несиелеу түсінігі үш жағдайдан тұрады:

Несиелер көбінесе көп уақыт мерзіміне беріледі: 10-30 жыл;
Несиелеу тұрғын үй сатып алуға не салуға беріледі;
Алынған тұрғын үй кепілақы болып есептеледі, несиені төлемеген жағдайда меншік тәркіленіп, несиені қайтару үшін сатылады.

Ипотекалық несиелеу тәртібі оның бағасының тұрақтылығымен бірге

салынған мүліктің сақталуын (қауіпсіздігін) қамтамасыз етеді, несие беруші банкке несиелік ресурстарды қайтармау қауіпсізідігін сақтап, ұзақ мерзімге несиелік ресурстарды алу бойынша экономикалық база құрады.

1. 2. Ипотекалық несиелеудің құқықтық негіздері

Жылжымайтын мүлікпен операцияларды жүзеге асыру үшін ипотекалық жүйенің барлық буындарының қызметін реттейтін заңдылық нормалар қажет.

Кепілақылық құқықтың орталық көзі болып Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі табылады. Қазақстан Республикасында әртүрлі ипотекалық бағдарламаларды жүзеге асыруда ең көп тәжірибесі бар тұрғын үй құрылыс банкі мен Лариба-банкі. Бірақ, өкінішке орай тұрғын үй құрылыс банкі келеңсіз жағдайларға тап болуына байланысты «Банк Центр Кредитке» қосылып, ипотекалық несие беруді тоқтатып, жеке мониторингпен айналысатын болды. Ал «Лариба банкі» қарыз алушыларға өте қатал талап қойып, 3 жылда не бары 100 несие берген және тек банктің сеніміне кірген тұлғаларға ғана рұқсат етті.

Алайда, «Тұрғын үй жинақ банкісінің» арқасында Қазастан

Республикасының 23 желтоқсан 1995 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің «Жылжымайтын мүлікті ипотекалау туралы» заң күші бар жарлығы қабылданды. Ол мүлік ипотекасын міндеттемені қамтамасыз ету әдісі ретінде қолданғанда пайда болатын қатынастарды реттейтін Қазақстандағы негізгі нормативті акт болып табылады.

Сол кезде келесі негізгі нормативті құжаттар қабылданған:

1) . Қазақстан Республикасы Президентінің 22 желтоқсан 1995 жылы «Жер туралы» заң күші бар жарлығы қабылданды. (Қазақстан Республикасы заңдылықтарымен өзгертулер енгізілген 14. 07. 97ж. № 158-1, 30. 06. 97ж. № 139-1-1, 01. 07. 98ж. № 259-1, 10. 07. 98ж. № 283-1, 11. 05. 98ж. № 381-1)

2) Қазақстан Республикасы Президентінің 22 желтоқсан 1995 жылы «Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын шарттарға құқықтарды тіркеу» туралы заң күші бар жарлығы.

3) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 6 маусым 1996 жылы «Жер учаскесінің кепілақысына тәртіп және ипотекалық несиені қамтамасыз ету үшін жерді пайдалану құқықтары туралы» Қаулысы

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.