Банктің шетел валютасы бойынша валюталық ұзақ позициясы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 52 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАРЫ

КІРІСПЕ

1. Қазақстан Республикасындағы валюталық операцияларды реттеу . . .

2. Валюталық шоттарды ашу тәртібі . . .

3. Валюталық операциялардың түрлері және олардың есебі . . .

4. Халықаралық банктік есеп айырысу н ысандары . . .

5. Банктің валюта-айырбас операцияларының есебі . . .

Қосымшалар . . .

ҚОРЫТЫНДЫ

ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

КІРІСПЕ

Коммерциялық банктердің сыртқы экономикалық қызметі тауарлар мен әрекеттерді экспорттау-импорттау, Қазақстан Республикасының аумағында шетел валютасында оларды өткізу, еліміздің ішінде бейрезидент тұлғалардың шаруашылықпен айналысудағы тауарлық емес сипаттағы мәміле кезінде теңге және шетел валютасында банктік операцияларды жүзеге асырумен байланысты.

Әрбір егеменді мемлекетте заңды төлем кұралы ретінде сол елдің ұлттық валютасы қолданылады. Сондықтан сыртқы сауда, қызмет, несие, инвестиция, мемлекетаралык төлемдер бойынша есеп айырысудың қажетті жағдайы төлеуші немесе сатып алушылар шетел валютасын сатып алу немесе сату нысанында бір валютаны басқа валютаға айырбастау болып табылады. 21 ҚЕХС сәйкес валюталық операция бұл шетел валютасында деноминацияланатын немесе ондағы есепті талап ететін операция.

1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ВАЛЮТАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫ РЕТТЕУ

Осындай айырбастарды жүргізу үшін валютальщ нарық қызмет етеді, яғни сұраныс пен ұсыныс нәтижесінде қалыптасатын бағам арқылы шетел валютасын ұлттық валютаға айырбастау немесе сату жүзеге асырудың ресми орталықтары.

Валютаны айырбастау операциялары ежелде «ауыстыру ісі ны-санында» ерте заманда және орта ғасырларда пайда болып, бірақ қазіргі түсініктегі валюталық нарық XIX ғасырда қалыптасты. Олар келесідей негізгі ерекшеліктермен сипатталады:

• байланыстың электронды қүралын кеңінен қолдану және олар бойынша есеп айырысуларды жүзеге асыруда шаруа-шылық қызметті интернационалдандыру негізінде валюталық нарықты интернационалдандыру күшейеді;

• операциялар барлық елдер түпкірінде тәулік ішінде үздіксіз жасалынады;

• валюталық операциялар техникасы сәйкестендірілген, есеп айырысулар банктің корреспонденттік есепшоты арқылы жүргізіледі;

• валюталық және несиелік тәуекелді сақтандыру мақсатында валюталық операциялардың кең көлемде дамуы;

• алып-сатарлык және төрелік операциялар коммерциялық мә-мілемен байланысты валюталық операциялардан біршама асып түседі; олардың қатысушыларының саны бірден өсті және олардың құрамына банктер мен үлт аралық корпора-циялардан (YAK) басқа занды және жеке тұлғалар да жатады;

• түракты экономикалық жағдайларға тәуелсіз өздерінің бир-жалық тауарларына байланысты тенденциясы бар валюталық бағамның түрақсыздығы.

Атқарымдық көзқарас түрғысынан валюталық нарық келесілерді

камтиды:

• халықаралық есеп айырысулардың уақытылы жүзеге асырылуы;

• валюталык және несиелік тәуекелді сақтандыру;

• әлемдік валюталык несиелік және қаржылық нарықтардың өзара байланысы;

• банк, кәсіпорын, мемлекеттің валюталық резервтерінің әрта-раптандырылуы (диверсификациясы) ;

• валюталық бағамды реттеу;

• қатысушылардың валюталық багам айырмасы ретінде алатын алып-сатарлық пайдасы;

• эюшомиканы мемлекеттік реттеуге бағытталған валюталық саясатты жүргізу.

Институционалдық көзкарас түрғысынан валюталық нарық -бұл банктердің, брокерлік фирмалардың, корпорациялардың, әсіресе үлт аралык корпорациялардың (ҮАТ) жиынтығы. Банктер банк-аралық нарықта және тауарлы-өнеркәсіп клиентурасында 85-95% валюталық мәмілелер жасайды.

Валюталық қатынастың субъектілеріне Қазақстан Республика-сының резидент және бейрезидент түлғалары жатады.

Валюталық реттеулердің объектілері валюталық құндылықтар-мен жүргізілетін операциялар болып табылады. Оларға: шетел валютасы және бағалы қағаздар (акция, облигация, төлем қүжатта-ры, қарыздық міндеттеме, қымбат металдар) жатады.

Валюталық қүндылықтармен жүргізілетін операциялар екі түрге бөлінеді: ағымдағы валюталық операциялар, олардың қүрамына елден валюта аудару және керісінше валюта қабылдау, саудалық сипатқа жатпайтын аударымдар және тура инвестициялар, қаржы-лық несиелер және т. б. капитал козғалысымен байланысты опера-циялар жатады.

Шетел валютасында банктік операциялар жүргізуге лицензия-ларды Үлттық банк шексіз мерзімге береді және атаулы болып табылады, яғни үшінші түлғаларға берілмейді. Банк валюталық операциялардың лицензияда көрсетілген жағдайда және келесілерге сәйкес жүргізуге кұқы бар:

• шетел валютасындағы каражаттарды занды және жеке түлғалар-дың шотына және салымына орналастыруға және қабылдауға;

• банктер мен үйымдарға шетел валютасында несие және қарыздарды тарту және ұсыну;

• заңды және жеке тұлғалардан шетел валютасындағы төлем кұжаттарын сатып алу және сатуды жүзеге асыру;

• валюталарды сатып-алу сатуды жүргізу;

• шетел мемлекеттерінің банктерімен корреспонденттік қаты-настарды белгілеу;

• өз клиенттеріне шетел валютасында кассалық қызмет көрсету;

• шетел валютасында саудалық және саудалық емес операция-лар бойынша есеп айырысуды жүзеге асыру;

• халықаралық банктік тәжірибегс сәйкес басқа да операция-ларды жүзеге асыру.

Валюталык операцияларды жүзеге асыруга қүкық берілген банк-тер уэкілетті дсп аталады. Валюта нарығында банктің рөлін анықтайтын негізгі фактор банктің көлемі, оның репутациясы, бөлімшелермен филиалдардың шетелдік желісінің даму деңгейі, жасалатын халықаралық банктік есеп айырысудың көлемі болып табылады. Сондай-ақ банк және оның валюта саясаты орналасқан орындарда кезең сайын енгізілетін валюталык шектеулер, телекстік және телефондық байланыс жағдайы маңызды рөл атқарады.

2000 жылдың сәуірінен бастап ¥лттық банк теңгенің еркін қалқымалы бағамын белгіледі. Ол ¥лттық банк катысуынсыз валюталық нарыкта сұраныс және ұсыныс негізінде ұлттық валюта бағамын құрылуын болжайды. Бұндай жагдайда валюталық рет-теудің маңызы кенеттен өседі, негізгі міндеттері келесілер болып табылады:

• Қазақстан Республикасының аумағында жүргізілетін валюта-лық операциялардың жүргізілу тэртібі мен қағидаларын анықтайтын нормативтік құқықтық актілерді шығару, валю-талық операциялар субьектінің құкықтары мен міндеттері, валюталық заңдылықтарды бүзғаны үшін жауапкершілік;

• валюта заңдылықтарының орындалуын бақылау (валюталык бақылау) ;

• валюталық нарық, жүргізілген валюталық операциялар көле-мін және күрылымының жагдайын талдау.

Валюталық реттеу мәселелерін шешу үшін Қазақстан Респу-бликасының Үлттык банкі келесі негізгі эдістсрді колданады:

• валюталык операциялар объектілері меи субъектілерін, валюта-лық операциялар субъектілерінің құқықтары мен міндеттерін, жіктелуін, валюталық құндылықтармен айналысу тәртібін белгілеуді аныктайтын валюталық операцияларды жүргізу тәртібін белгілеу;

• сипатына, субъектісіне, объектісіне, көлеміне байланысты белгілі валюталық операцияларды жүргізуге шектеу енгізу;

• шетел валютасын паидаланатын қызметтерді лицензиялау;

• валюталык операцияларды тіркеу;

• валюталық операциялар туралы есептемені жинау және талдау;

• валюталық заңдылықтардың орындалуын бақылау;

• валюталык реттеу мәселелері бойынша халықаралык байла-ныс. (Қазақстан 1992 жылдың ортасыиан бастап халыкара-лық валюта корының (ХВҚ) мтшесі болып табылады, ал 1996 жылдың 16 шілдесінен бастап ХВҚ келісім баптары-ның VIII бабына енді, онда мемлекеттердің өздерінің валю-таларының айырбасталымдылығын қамтамасыз ету міндеттері қарастырылған, ягни ағымдағы валюталык операциялар бо-йынша шектеулер енгізбеу) .

Валюталық реттеудің негізін қүраушы жүйе валюталық бақылау болып табылады. Валюталык бақылаудың мақсаты - Қазақстан Рес-публикаснның резидент және бейрезидент түлғаларының валюталық операция жүргізу кезінде заңдылыктарды сактауын қамтамасыз ету. Валюталық бакылаудың негізгі бағыттары:

• заңдылыктарға сәйкес жүргізілетін валюталык операциялар-дың сәйкестігін анықтау және оларды жүзеге асыру үшін қажетті лицензиялар мен куәліктердің болуы;

• шетел валютасындағы төлемдердің шарт жағдайына сәйкес-тігін тексеру;

• валюталық операциялар бойынша есеп жүргізу және есеп берудің толықтығын және объективтігін тексеру.

Валюталык қатынастарды реттеу кезінде негізгі рөлді арнайы валюталык заңдылықтар атқарады. Қазақстан Республикасында валюталық реттеудің негізгі органы республиканың заңдылыктарына сәйкес валюталык реттеудің қызметтерін атқаратын Үлттық банк болып табылады. Үкімет және басқа да мемлекеттік органдар валю-талық реттеудің заңдылықтарына сәйкес өз қүзыретінің шегінде жүргізеді. Валюталық реттеу бойынша негізгі нормативтік актілер 1998 жылдың 24 желтоқсанында «Валюталык реттеу туралы» заңға толықтырулар мен қосымшалар енгізілген заң болып табылады. Ол Қазақстан аумағында жүргізілетін валюталық операциялардың прин-циптері мен тәртібін валюталык операция субъектілерінің құкықтары мен міндеттерін, валюталық заңдылыктар бұзылуының жауапкерші-лігін анықтайды. Валюталык бақылау агенттері ретінде валюталык операцияларды жүргізу кезінде валюталық заңдылыктардыц орында-лУын бақылау міндеті жүктелген уәкілетті банктер мен банктік емес қаржылық мекемелер болып табылады.

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында келесідей валюта-лык шектеулер қолданылады:

• резиденттер арасында жүргізілетін операциялар бойынша бар-лық төлемдер тек казакстандық валютада жүргізілуі керек, тек ¥лттык банктің нормативтік құкықтық актілерінде, салық және кеден зандылықтарында көрсетілген жағдайлардан басқа;

• банктік операциялардың бөлек түрлерін жүзеге асыруда уәкі-летті емес банктер және үйымдардың шетел валютасын сатып алуға, сатуға және айырбастауға болмайды;

• қызмет және тауар, несие ретінде резиденттер алатын шетел валютасы, олардың өкілетті банктеріндегі шоттарында міндетті түрде есептелуі керек.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы Президенті халықаралық міндеттемелерді орындау мақсатында және күтпеген жағдайлардың туындау кезінде кез келген валюталық операцияларды шектеуге және тоқтатуға қүқылы. Қазақстан Республикасы Президентінің Жарғысына сәйкес «Қазақстан Республикасы Ұлттық банк туралы» заңды күші бар ҚР Ұлттық банк шетел валютасы жүргізілетін операцияларға кажетті операциялар енгізуге қүкы бар. Қазақстан Республикасының «Валюталық реттеу туралы» Заңына сәйкес Қазақстан Республи-касының Үлттық банкі резиденттердің экспорттық операцияларына валюталық төлем және экспорттык валюталық түсімді міндетті сату тәртібіне шек қоя аладьт. Соңғысы нақгы уакьггга уакъггша тоқтатылған.

2. ВАЛЮТАЛЫҚ ШОТТАРДЫ АШУ ТӘРТІБІ

Шетел серіктестігімен есеп айырысуды жүзеге асыру үшін валюталық шот ашу қажет. Егер занды тұлғаның банкте теңгелік шоты болмаса, онда оны ашу үшін келесі күжаттар қажет:

• нотариалдык куәландырылған қүрылтай құжаттарыньщ көшірмесі;

• заңды түлганың валюталық шот ашу туралы арызы;

• уәкілетті тұлғалардың кол және мөр үлгілері;

• салык төлеуші ретінде есепке тұрғаны туралы анықтама;

• Қазақстан Республикасының уәкілетті органына тіркелгендігі туралы куәлік.

Банкте төлемдерді жүргізу үшін өзара шарттар, келісімдер, мәмілелер көшірмесі бар заңдық іс жасалынады.

Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке түлғалар банкте валюталык шот ашу үшін келесі қүжаттарды үсынуы қажет:

- шот ашу үшін арыз (1-қосымша) ;

- жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі;

- клиенттің салык есебіне тіркелгендігін растайтын салық қызметінің органы берген бекітілген нысандағы қүжат;

- мемлекеттік тіркеуден өткендігін растайтын уәкілетті орган берген кұжаттың көшірмесі немесе соған теңесетін құжат (патент немесе лицензия) көшірмесі.

Шотқа келіп түскен валюталық қаражаттар жариялануы қажет: уәкілетті банктер аркылы ішкі валюта нарыіында теңгеге сатып алынған экспортты валюталық түсім, жарғылык капиталға салым, қаржылык көмек, қайырымдылықтар, сыйлықтар, несиелер, қарыз-дар, валюта. Заңды түлғалар шетел валютасындағы несиені тек бейрезидент түлғалармен есеп айырысу үшін және шетел валюта-сында алынған банктік несиелер бойынша міндеттемелерді орындау үшін ғана іла алады. Клиенттердің валютаны сатып алуы валюта-лық каражаттарды сатып алуға берілетін арыз арқылы (2-қосымша) және кросс-операция (айырбастау) (3-косымша) бойынша жүзеге асырады, ал сату валюталык каражаттарды сатуға арыз-тапсырма негізінде жүргізіледі (4-қосымша) .

Клиент валюталық шоттан тауарды Рімпортгау (жүмыстар мен қыз-метгер) бойынша келісімшарттарды алдын ала төлеуді жүзеге асыру кезінде банкке сәйкес өзара шарт, келісімшарт немесе келісімдерді үсынуы қажет. Үсынылатын қүжаттар негізінде валюталық шот ашу кезінде тоғыз таңбалы саннан түратын нөмір беріледі.

000 000 000

1 2 3, Мүндағы: 1 - валютаның коды;

2 - шоттың баланстық нөмірі;

3 - клиенттің нөмірі (жеке) .

Онда шоттың ашылған күні, клиентгің атауы, нөмірі және косым-ша ақпараттар жазылатын, валюталық шоттарды тіркеу кітапшасы жүргізіледі. Сол уақытта клиенттерге папка ашылады: онда шот бойынша ақша қаражаттарымен байланысты барлық материалдар жиналатын заңды іс және дербес шот керсетіледі.

Жоғарыда айтылғандай, банктер шетел валютасында операция жүргізу үшін лицензия алулары кджет. ҚР Үлттық банкі лицензия-лауды заңдылықтарға сэйкес жүзеге асырады. Бүгінгі күні шетел валютасында қолма-кол есеп айырысу негізінде бөлшек сауда және Қызмет көрсетулермен байланысты әрекет, резиденттердің мемлекет заңдылықтары бойынша кұқықтарына сәйкес шетел банктерінде және каржы институттарында шоттар ашумен байланысты кызмет-терге лицензия беріледі.

Кейбір шетел валютасындағы операциялар Үлттық банкке тір-келуі қажет, мысалы, 100 мың АҚШ долларынан асатын ақша каражатының бейрезиденттен резиденттердің пайдасына өтетін ка-питал козғалысымен байланысты. Үлттык банк капитал қозғалысы-мен байланысты валюталык операциялардың келесі тіркеу тәртібі белгіленген:

180 күнге дейінгі алынатын несие;

180 күн мерзімінде резиденттердің экспорттык мәмілелерін

бейрезиденттердің несиелеуіне байланысты есеп айырысуларды жүзеге асыру;

180 күн мерзімінде резиденттердің импорттык мәмілелерін

бейрезиденттердің несиелеуіне байланысты есеп айырысуларды жүзеге асыру;

Қазақстан Республикасындағы бейрезиденттердің инвестициясы;

жылжымайтын мүліктерге мүліктік және басқа да қүқықтар төлемдеріне аударымда;

бейрезкденттердің 180 күн мерзімінде резиденттердің экспорттык мәмілелерін несиелеумен байланысты есеп айырысуларды жүзеге асыру.

Валютальщ операциялар бойынша есеп және есеп беру тәртібі және нысаны Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі мен ста-тистикалық уәкілетті мемлекеттік органдарының келісіміне сәйкес Қазақстан Республикасы Үлттық банкпен бекітіледі және Қазақстан-ның заңды және жеке түлғалары міндетті түрде орындауы керек.

Республикадағы барлық заңды және жеке түлғалар Қазақстан Республикасы Үлттық банк және өкілетті банктерге олардың сұрауы бойынша, валюталық реттеу заңының талаптарын орындау максатында қажетті ақпараттар мен каражаттарды үсынуға міндетті. Жекелеген валюталардың ұзак немесе қысқа позицияларында бірінші кезекте мүмкіндігі болатын қолма-қол етелмеген мәмілелер-мен байланысты олардың қолдагы бар мүмкіндіктері жабылмаған мәмілелерімен валюталық операцияларды жүргізу кезінде банктер әр түрлі тәуекелге бел буады.

Валюталық позиция банктің шетел валютасындағы талаптар мен міндеттерінің аракатынастарын білдіреді. Олардың нақты валюта бойынша тең болуы кезінде валюталык позиция жабық деп есепт-елінеді, ал тең келмеуі кезінде - ашык.

Жабық валюталық позиция кезінде банк шетел валютасын сатып алу мәмілесін жасайды да және дәл сол уақытта оны алынған табыспен басқа сату мәмілесімен жабады. Үлттық банк жабық валюталық позиция көлемін шектемейді.

Егер сатылған валюта бойынша міндеттемелер оған деген талап-тардан жоғары болса ашык валюталык позиция қыска болуы мүмкін және егер сатып алынған валюталар бойынша талаптар оларға деген міндеттемелерден жоғары болса, онда ұзак болуы мүмкін.

Қатаң валюта бойынша ашық валюта позициясына мәлімет банктің жаргылық капиталының 30% кұрауы керек, ал үзак валюталык позиция жүмсақ валюта бойынша 5%, валюталық нетто-позицияның жарғылык капиталдың 50/о күрауы керек.

Банктік операциялардың жіктелуі жалпы банктік критерийлері бойынша, сондай-ак тек валюталық операцияларға ғана тән баска да бслгілері бойынша жүзеге асады. Сонымен, олар келесідей жіктеледі:

Қазакстан Республикасы аумағында жасалынатын;

валюталық күндылықтардың Қазақстан шекарасына өтумен

байланысты;

Республикадан тыс жерде банктер жасайтын.

3 . ВАЛЮТАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЕСЕБІ

Екінші дүние жүзілік соғыстан кейін валюталық операциялар-дың түрлері кеңінен дамыды. Елуінші жылдардың аяғынан бастап өнеркәсібі дамыған елдерде валютаны жедел үсыну («спот») және мерзімді (форвордтық) мәмілелер кең колданылды, соңғылары валюталық реттеу объектілері болып табылады. Жетпісінші жылдар-дан бастап биржада фъючерстік және опционды валюталык мәмілелер дамыды. Бүл алып-сатарлық мәмілені және валюталык тәуекелден сақтандырудың жаңа нысаны. Қолма-қол валюталық операцияларды көп банктер жүзеге асырады, мерзімді операциялар мен «своп» мәмілелерін негізінен ірі банктер, ал опционды опера-цияларды ірілендірілген банктер жүзеге асырады. Жедел ұсыну («своп») валюталық операциялары өте кең таралған және теленген мәміле көлемінің 90% қүрайды. Олардың мәні мәмілені жасау кезіидегі бағам бойынша мәмілеге отыру күнінен бастап екінші күні валютаны алып-сату шартына байланысты банк-контрагентте-рінің оны жеткізуінде.

«Свифт» электрондық байланыс кұралының, банкаралық элек-тронды аударымдар жүйесінің, мысалы, АҚШ-та ЧИПС, Лонданда ЧАПС және т. с. с, компьютерлік өңдеудің кең таралуы «бүгіннен ертеңге дейін» немесе «ертеңнен келесі күнге дейінгі» бір күндік депозиттерді орналастыру операцияларын тез жүзеге асыру үщщ айтарлыктай мүмкіндік береді. Алайда дәстүрлі валюталық опера-ция негізінде «спот» мәмілесі және базалық бағам ретінде «теле-графты аударым бағамы» деп аталатын «спот» бағамы танылып қалады. Осы бағам негізінде валюталық нарықта баска мәміле бағамдары анықталады: валютаны жеткізудің қысқа мерзімінде бір реттік мәміле үшін бағам ретінде мерзімдік.

Жедел ұсынумен байланысты валюталық операциялар валюта-лық жайғасымның ең мерзімді элементі болып табылады және белгілі бір тәуекелді өз мойнына алады. Банктер «спот» операция-сының көмегі арқылы өз клиенттерінің шетел валютасындағы қажеттіліктерін қамтамасыз етеді, капиталдардың, оның ішінде «қапыл»' ақшалардың бір валютадан басқаға ауысуы төрелік және алып-сатарлық операцияларды жүзеге асырады.

Шетел валютасындағы мерзімді мэмілелер (форвардтьщ, фьючерстік) - шарт жасаган кезде тіркелген бағам бойынша шетел валютасының сомасын белгіленген уақыттан кейін алып келуі туралы екі жақтың келісуі арқылы жасалынатын валюталық мәміле. Осы анықтамадан мерзімдік валюталық ояерациялардың екі ерекше-лігі байкалады:

1. шарт жасау уақыты мен мәмілені орындау арасында интер-вал бар, яғни валютаны жеткізу. Ол мәмілені жасау күнінен бастап кезең соңы ретінде (мерзімі 1-2 апта, 1, 2, 3, 6, 12 ай және 5 жылға дейін) немесе мерзім шегіндегі кез келген кезең.

2. операция белгілі мерзімнен кейін жасалса да, валюта бағамы мәміле жасалған кезде тіркеледі.

«Спот» және «форвард» мәмілесі бойынша валюта бағамының арасындағы айырма мерзімді мәміле бағамы төмен кезде, «спот» бағамы бойынша жеңілдік (дисконт - dis немесе депорт - D) ретін-де немесе егер жоғары болған кезде сыйақы ретінде анықталады. Сыйақы мерзімі бойынша жасалған мәміледе валюта колма-қол операцияға қарағанда қымбат айырбасталады дегенді білдіреді. Дисконт, форвард операциялары бойынша валюта бағамы қолма-қолға қарағанда төмен екендігін білдіреді. Жалпы алғанда, жеңілдік немесе сыйақы көлемі «спот» бағамына қарағанда тұрақты. Сон-дықтан банк аралық нарықта мерзімді мәмілелердің бағамын белгі-леу кезінде көбінесе сыйакымен дисконт аныкталады. Валютаны жанама белгілеу кезінде дисконт қосылады, ал сыйақы «спот» бағамынан шегеріледі. Сыйақы және дисконт әдісі бойынша емес, сандык белгіде белгіленетін мерзімді мәміле бойынша валюта багамы «аутрайт» бағамы деп аталады.

Қапыл якшя - қүнын сақтау немесе үстеме шыгын алу мақсатында бір елден екінші елге стихиялы түрде ауысатын ақша капиталы. Олардың негізгі қуат көзі экономикалық және саяси тұрақсыздық, инфляция, валюталык дағдарыс болып табылады.

Шетел валютасында жасалатын мерзімді мәмілелер келесі максаттарға жүргізіледі:

• коммерциялык мақсаттағы валюта айырбасталымы, валюта-лық түсімдерді валюталық тәуекелді сақтандыру үшін қажет төлемдерді сатып алуы неме -г сатуы;

• валюталық бағамының төмендеуіне байланысты болатын шыгындардан шекарадан тыс жерде және тікелей және коржындық капитал салымдарын сақтандыру;

• бағам айырмасы есебінен алып-сатарлық пайда алу. Валюгальщ опцион сатып алу-сату (лат. opito, options -

тандау) - келісілген мерзім аяқталғанға дейін мәмілені жасау кезін-де белгіленген бағам бойынша белгілі бір валюта көлемін тараптарді^ң бір жағы сатып алу-сату мәмілесі кезінде сатып алу (call мәмілесі - сатып алушы опционы) немесе сату (put мәмілесі - сатушы опционы) құқығын таңдауға мүмкіндік беретін белгіленген комиссияны (сыйақы) төлеу шарты кезіндегі келісім. Опцион жағдайындағы мәмілелер банк үшін тәуекелі жоғары, сондықтан ол клиентке аз табысты бағамын белгілейді. Опцион бойынша сыйақы мөлшері опциондық шарттың аяқталу күніндегі жедел мәміле бойынша валюта бағамының есебі арқылы анықталады. Опционды мәмілелер сыйақы көлемінен асып түсетін, бағамдық ауытқулар кезінде тиімді болады. Негізінен валюталы опцион валюталық тәуекелді сақтандыру үшін қолданылады. Опциондармен тек қана банкаральщ нарықта ғана емес, сонымен қатар биржаларда қор және тауар биржасында саудаласады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.