ПРОЦЕНТЫ ВПЕРЕД салымы - салымды ашқан күні пайызды төлейтін мерзімді салым

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БIЛIМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛIГI

әЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТI

экономика және бизнес факультетi

Қаржы кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Коммерциялық банктердiң депозиттiк саясаты

Орындаған: банк iсi тобының
4 курс студентi
Лесбекова Г.И.
Қабылдаған: э.ғк., доцент
Мақыш Серiк Биханұлы

Алматы 2004
ЖОСПАР
КIРIСПЕ 3
1. Банк iс-әрекетiндегi депозиттiк операциялардың мәнi мен мағынасы 4
1.1 Депозиттiк операциялардың жiктелуi. 4
1.2 Депозиттiк операцияларға бағалық саясат және олардың әдiстерi 15
1.3 Депозиттердi сақтандыру жүйесiнiң дамуы 16
II Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банк iс-әрекетiндегi депозиттiк
саясат 20
2.1. Қазақстанда депозит нарығының құрылуының кезеңдерi мен дамуы 20
2.2 Қазақстан Республикасындағы депозиттiк саясатты жетiлдiру жолдары 23
ҚОРЫТЫНДЫ 29
ӘДЕБИЕТТЕРДIҢ ТIЗIМI 30

КIРIСПЕ

Депозит нарығының даму жолындағы негiзгi рольдi жалпы мемлекеттiк
қажеттiлiктi қанағаттандыру мақсатында қолданылатын, мәнi қайта бөлу
функциясы болып табылатын қор жинағы атқарады. Депозиттiк экономикалық
категориясы жинақ категориясының негiзгi бөлiмi болып табылады. Бiрақ, егер
қор жинағы толық толық табыс пен жинақтауды бөлу және қайта бөлумен
байланысты болса, депозит қайта бөлу қатынасының сферасын қамтиды. Қор
жинағы кез келген қаражат салым түрi болып табылады, депозит-қор жинағының
бiр түры болып табыладыы.
Депозит бойынша сыйақы ставкасы, депозит бойынша табыс деңгейiн
қамтамасыз ету банк жүйесiнiң сенiмдiлiгiне тәуелдi.
Курстық жұмыстың мақсаты - мысалда Қазақстандық банктердiң депозиттiк
саясатының дамығандығын, банктiк депозиттiк қызмет көрсету факторының
өсуiндегi жаңа ой iздеу болып табылады. Бұл мақсаттарды iске асыру үшiн
мына сұрақтарды қарастыру қажет:
1. Депозиттiк операциялардың жiктелу сұрақтарын, депозиттiк
операцичларға бағаның қалыптасу әдестерiн, сонымен қатар ақша
салудың қорларын қорғау ретiнде депозиттiк сақтандырудың негiзгi
әдiстерiн қарастыру.
2. Қазақстан Республикасындағы депозиттiк нарықтық жағдайымен танысу.
3. Қазiргi заманғы әдiс бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық
банкi Қазақстан Республикасының банктерiнiң депозиттiк саясатын
жетiлдiруде қандай амалдарды қарастыру керек.

1. Банк iс-әрекетiндегi депозиттiк операциялардың мәнi мен мағынасы

1.1 Депозиттiк операциялардың жiктелуi.

Кез келген елдiң экономикалық қор жинағының инвестицяиға өтуiнiң
тиiмдiлiгiмен байланысты. Республиканың iшкi қор жинағы тiкелей шетел
инвестицияларының меншiктi өлшемiн көбейту және ең алдымен инвестициялық
ресурстардың жетiспеушiлiгiн толықтыруды қамтамасыз ету болып табылады.
Осымен байланысты мұндағы негiзгi өзектi проблема депозит нарығының дамуы
және қалыптасуы болып табылады.
Нарық жағдайының даму құрылымында тартылған ресурстар маңызды
өзгерiстердi бастан кешiрдi. Бұл негiзiнен жаңа әдiстердi қолданумен
байланысты.
Қазiргi замавнғы банк iс-әрекетi депозиттiң және депозиттiк шоттардың,
ақша салымдардың көптүрлiлiгiмен сипатталады. Бұл банктердiң клиенттiң
түрлi топтарының сұраныстарын қанағаттандыра отырып банктiк шотқа ақшалай
капиталдарды және қор жинағын тарту мақсатында негiзделген.
Банк ресурстарының құрылымында тартылған қаражаттар үлесi меншiктi
қаражаттармен салыстырған өте жоғары, олардың есебiнен банктiң активтiк
операцияларының басым бөлiгi жүзеге асырылады.
Нарықтық қатынастардың дамуына байланысты, сондай-ақ ескi банктiк жүйе
үшiн уақытша бос ақшалай қаражаттарды тартудың дәстүрлi емес тәсiлдерiнiң
болуы, тартылатын қаражаттар құрылымын толығымен өзгерттi десе де болады.
Банктiк тәжiрибеде барлық тартылатын қаражаттарды жинақтау тәсiлдерiне
байланысты үлкен екi топқа бөледi:
- депозиттiк қаражаттар;
- депозиттiк емес тартылған қаражаттар;
Тартылған қаражаттар iшiнде ең көп бөлiгiн депозиттер құрайды.
Депозиттер банк үшiн бiрден-бiр арзан ресурс көзi болып табылады.
Депозит – бұл клиенттердiң (жеке және заңды тұлғалардың) банктегi
белгiлi бiр шотқа салған және өздерi пайдалана алатын қаражаттары.
Депозиттiк операциялар активтi және пассивтi боып бөлiнедi. Активтi
депозиттiк операциялар – банктiң уақытша бос ақша қаражаттарын уақытша
басқа корреспондент-банктердегi шоттарда орналастыруымен байланысты
операциялар. Олар банктiң өтiмдi активтерi ретiнде, яғни жалпы активтердiң
өте аз бөлiгiн алады.
Пассивтiк депозиттiк операциялар – бұл клиенттердiң уақытша бос ақша
қаражаттарын белгiлi уақытқа және пайыз төлеу шартымен тартумен байланысты
операциялар. Бұл операциялар көмегiмен тартылған тартылған депозиттер
пассив жағының көп бөлiгiн алады. және банктiк ресурстар қалыптастырудың
негiзгi көзi.
Қазiргi банктiк тәжiрибеде салымдардың, депозиттердiң және депозиттiк
емес ресурстардың шоттарының әр түрлерi кездеседi. Бұл банктердiң жоғарғы
бәсекелестiк нарықта банк қызметтерiне деген клиенттер топтарының сұранысын
қанағаттандыруға және олардың қаражаттары мен уақытша бос қаражаттарын
банктiк шоттарға тартуға ұмтылуына жағдай жасайды.
Экономикалық мазмұнына қарай депозиттердi мынандай топтарға бөледi:

- талап етуіне дейінгі депозиттер;
- мерзiмдi депозмттер;
- жинақ салымдары;
- бағалы қағаздар.
Сондай-ақ оларды мынадай белгілеріне байланысты жіктеуге
болады:
- мерзiмдерiне қарай;
- салым иелерiнiң категорияларына қарай;
- қаражаттарды салу және қайтарып алу шартына қарай;
- пайыз төлеу тәсіліне қарай;
- банктің активтiк операциялары бойынша жеңiлдіктер алуына
қарай;
- тағы басқалар.
Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар
мынадай түрлерге бөлінеді:
- жеке тұлғалардың шоттарына;
- кәсіпорындар және акционерлік қоғамдардьң шоттарына;
- жергілікті билік ұйымдарының шоттарына;
- қаржылық мекемелердің шоттарына;
- шетелдік азаматтардың шоттарына.
Талап етуіне дейiнгi депозиттер – бұл салым иелерінің бастапқы талап
етуiне байланысты әр түрлi төлем құжаттар арқылы қолма-қол ақшаларын
алатын әр түрлi шоттардағы қаражаттар.
Отандық банктік тәжірибеде талап етуіне дейінгі депозиттерге
мыналар жатады:
- мемлекеттік, акционерлік кәсіпорындардың, сондай-ақ әр түрлі шағын
коммерциялық құрылымдардың ағымдық шоттарындағы сақталатын
қаражаттары;
- әр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
- есеп айырысудағы қаражаттар;
- жергiлiкті бюджеттер қаражаттары және олардың шоттарындағы
қаражаттар;
- басқа банктердің корреспонденттік шоттарындағы қаражат қалдықтары.
Талап етуге дейінгі депозиттік шоттардың артықшылығы олардың иелері
үшін жоғарғы өтімділігіне байланысты сипатталады. Талап етуге дейінгі
депозиттік шоттарға қаражаттар, шаруашылық және басқа да операциялардың
жүзеге асырылуы барысында түседі және пайдаланылады.
Ал кемшiлiгi — бұл шот бойынша пайыз мүлде төленбейді немесе біршама
төменгi мөлшерде төленеді. Міне, осыдан келіп талап етуге дейінгі шоттардың
мынадай өзіндік ерекшелiктерi қалыптасады:
- ақша салу және оны алу кез-келген уақытта ешқандай да шектеусiз
жүзеге асырылады;
- шот иесi банктен осы шотты пайдаланғаны үшін пайыз түрінде
немесе коммиссиондық ақы алып отырады;
- банктер талап етуге дейінгі шоттарда ақшалай қаражаттарды
сақтағаны үшін өте төменгі деңгейде пайыз төлейді, кейде
төлемеуі де мүмкін;
- талап етуге дейінгі депозиттер бойынша, коммерциялық банк Орталық
банкте сақталатын міндетті резервтерге жоғарғы мөлшерде аударымдар
жасайды.
АКШ-тың банктік тәжірибесінде, талап етуге дейінгі депозиттік
шоттармен қатар, сондай шоттар түріндегі Нау – шотты және куәландырылған
чектер сияқты депозиттер АҚШ банктерінде кеңінен қолданылады. АҚШ-ғы
депозиттердің түрлері 3-суретте беріледі.

3-сурет. АҚШ-тың коммерциялық банкiлерiндегi депозиттер

Нау-шоттар - бұл пайыз төленетін, чектік депозиттер. Нау-шоттың
мынадай өзіне тән ерекшелiктерi болады:
- бұл шот түрі бойынша пайыз төленеді;
- бұл шот жеке тұлғаларға немесе пайда таппайтын ұйымдарға ашылады;
- салым иелерінен бұл шотта ең төменгі қаражат болуы талап
етілмейді.
Куәландырылған чектер шоттары — бұл куәландырылған чектерді төлеу
үшін, сақталатын банктердегі талап етуіне дейінгі депозиттік шоттағы
қаражаттарды білдіреді.
Куәландырылған чектер - бұл банктің шоттағы қаражаттың барлығын чектер
арқылы куәландырылуы.
Американдық банктік тәжірибелерде жаңа депозит түріне ақша нарығының
депозиттік шоты жатады.
Оның мынадай ерекшелігі бар:
• ақша нарығының басқа құралдары бойынша мөлшерлемелерінің өзгеруіне
байланысты, әр аптада шот бойынша пайыз мөлшерлемесінің өзгерiп
отыруы;
• шот бойынша ең төменгі қалдықтың болуының талап етілуі;
• салымдардың сақтандырылуы;
• иемденуші, үшінші жақтан төлемдер үшін айына шоттан алты рет
аударма жасауына болады, мұның ішінде үшеуі чекті көшіріп жазу
жолымен, үшеуі телефон арқылы жүзеге асады.
Мерзімді депозит - бұл банктерде белгiлi бір мерзiмге және пайыз
төлеу шартында орналастырылған клиенттердің уақытша бос ақша қаражаттары.
Бұл депозит түрі алдын ала хабарлаудан кейін немесе мерзім бойынша
алынуы мүмкін. Мерзімді депозиттер чектің көмегімен пайдаланылмайды, бірақ
қолма-қол ақша түрінде еркін аударылады немесе ағымдағы шотқа аударылады.
Егер мерзімге дейін бұл салымды алатын болса, онда шот иесі айып-пұл
төлеуге мiндетті.
Бұл салымның ерекшелігi - талап еткенге дейінгі депозитке қарағанда,
оларға міндетті резервтердің төменгі мөлшері белгiленедi.
Депозиттің бұл түрін алдын ала хабарлау негізінде немесе уақыты жеткен
кезде салым иесі ала алады. Мерзімді депозиттерді чектер арқылы алуға
болмайды. Мерзімді депозиттерді басқа шоттарға аударуға болады.
Мерзімді депозиттер мынадай түрлерге бөлінеді:
- меншікті-мерзiмдi депозиттер;
- алдын ала алуы ескертiлетiн мерзiмдi депозиттер.
Меншікті-мерзімді депозиттер сақталу мерзіміне қарай жіктеледі:
- 30 күнге дейінгі;
- 30-90 күнге дейінгі;
- 90-180 күнге дейінгі;
- 180 күннен 360 күнге дсйінгі;
- 360 күннен жоғары.
Мерзімді депозиттер бойынша, салым иесінен алдын ала хабарлау депозиті
бойынша міндетті түрде өтінiшін талап етеді. Өтініш беру уақыты алдын ала
келісіледі және депозит бойынша, соған сәйкес пайыз белгіленеді. Әдетте,
алдын ала алуын хабарлау мерзімі жеті күннен жоғары болып келеді.
Мерзімді депозиттердің мынадай ерекшеліктері болады:
- есеп айырысу үшін пайдаланылмайды, әрі мұндай шоттарға ешқандай
да есеп айырысу құжаттары толтырылмайды;
- шоттағы қаражат баяу айналады;
- тұрақты пайыз төленеді;
- пайыз мөлшерінің ең жоғарғы деңгейі Ұлттық банкі тарапынан
реттеліп отырады;
- ақшаны алуы туралы салым иесінің алдын ала хабардар етуі талап
етіледі;
- бұл шоттағы қаражаттар бойынша ең төменгі мөлшерде резервтер
белгіленеді.
Тағы бір кеңінен таралған депозиттердің түрі - жинақ салымдары.
Олардың белгіленген мерзімі жоқ, қаражатты алуда ескертуін талап етпейді,
салымның жоғары шегі шектелген, ақшаны салу және алу кезінде жинақ
кітапшасын керсетуі қажет.
Банктер үшін мұндай шоттар қосымша жұмыстарды талап етеді: операцияны
рәсімдеу қиынырақ, кітапшаны жоғалту және ұрлатып алу жағдайына сай екі
жақты тіркеу енгізу қажет және т.б. Компьютердің көмегімен жасалған жеке
бет шоты туралы көшірмесі негізінде жинақ салымдармен басқа салымдарды
ауыстыруға мүмкіндігі бар.
Мерзімді депозиттер және жинақ салымдары депозиттік ресурстардың
біршама тұрақты бөлiгін білдіреді.
Жинақ салымдардың тұрақты мерзімі болмайды. Бұл салымдардың түрі
бойынша, мерзімді депозиттерге қарағанда төменгі мөлтөменгi мөлшерде пайыз
төленедi. Жинақ салымдар жинақ кітапшалары негізінде толтырылады.
Жинақ салымдардың мынадай ерекшеліктері болады:
- ақшалай қаражаттар сақтауда тұрақты мерзімі болмайды;
- шоттағы қаражатты алдын ала алу барысында ешқандай да ескерту талап
етілмейді;
- ақшалай шотқа саларда немесе шоттан аларда міндетті түрде
ақшалай қаражаттар қозғалысы көрсетілетін жинақ
кiтапшасының болуы талап етіледі.
Отандық банктік тәжірибеде жинақ шоттары тек жеке тұлғаларға ғача
ашылады. Ал шетел тәжірибесінде мұндай шоттар коммерциялық емес ұйымдарға
және іскер фирмаларға ашыла береді.
Отандық банктік тәжірибеде жеке тұлғаларға ашылатын жинақ салымдар
салым ооперацияларының мерзіміне және мазмұнына қарай мынадай түрлерге
бөлінеді:
- мерзімді жинақ салымдар;
- қосымша жарна косатын мерзімді жинақ салымдар;
- ұтыс салымдары;
- ақшалай-заттай ұтыс салымдары;
- мақсатты жәче ағымдық салымдар;
- алдын ала алуын хабарлайтын салымдар;
- валюталық салымдар.
Мерзiмдi жинақ салымдарға тұрақты мерзімі белгіленетін және сол мерзім
өткенше алуға мүмкін емес салымдар жатады. Мерзімді жинақ салымдарға басқа
жинақ салымдарға қарағанда жоғарғы мөлшерде пайыз төленеді.
Қосымша жарна қосатын салымдар — бұл шоттағы қаражатқа алдын ала
келісілген уәде бойынша үздіксіз ақшалай соманы қосып отыруға болатын
салымды білдіреді. Бұл шотта жинақталынған соманы белгілі бір күнде (жаңа
жылдық салым, бойжеткен кезде және т.с.с) толық төленеді.
Ағымдық жинақ салымдар, негізінен, жалақы, зейнетақы, үздіксіз
төлемдерді төлеу үшін жинақталатын және пайдаланылатын қаражаттарды
білдіреді. Мұндай салымдар бойынша өте төменгі пайыз төленеді.
Отандық банктер тәжірибесінде халық салымдарының бірнеше түрлері
қолданылады. Айталық, Халық Жинақ банкі мынадай салымдардың түрлерін жеке
тұлғаларға ұсынады:
- “НАРОДНЫЙ” салымы — жоғары сыйақы мөлшерлемесі бар және оны
мерзімнің соңында төлейтін, мерзімді салым. Төменгі сомасы —
2000 теңге не 50 АҚШ доллары немесе 50 еуро. Мерзімі:
3,6,12 және 24 ай.
- “СЕНIМ ПЛЮС” салымы ай сайын пайыз төленетін мерзімді салым.
Төменгі сомасы — 1000 теңге не 50 АҚПІ доллары немесе 50
еуро. Мерзімі: 3,6,12 және 24 ай.
- “НАКОПИТЕЛЬНЫЙ ПЛЮС” салымы — қорлану мерзімі: 1 жыл, 3 жыл
және 5 жылдық қорлану салымдары. Төменгі сомасы - 2000 теңге
не 50 АҚШ доллары немесе 50 еуро. Мерзімі: 1 жыл, 3 жыл және
5 жыл.
- “ПРОЦЕНТЫ ВПЕРЕД” салымы - салымды ашқан күні пайызды төлейтін
мерзімді салым. Төменгі сомасы - 1000 теңге не 100 АҚШ
доллары немесе 100 еуро. Мерзімі: 3 және 6 ай.
- “ПРЕМИАЛЬНЫЙ” салымы - сыйлық ақы мөлшерлемесі бар әмбебеп талап
етуге дейінгі салым. Төменгі сома — 500 теңге.
- “ЗОЛОТОЙ ВОЗРАСТ” салымы — 50 жасқа толған адамдар мен
зейнеткерлерге арналған арнайы салым. Төменгі салым — 100
теңге. Мерзімі: 90 күн.
- “АҚ БОТА” салымы - арнайы балаларға арналған салым. Төменгі
салым - 500 теңге не 5 АҚШ доллары. Мерзiмi: 5 жыл.
- “ИНТЕРНЕТ” салымы — Интернет-Банкинг жүйесінде ашылған
салым. Төменгі салым 10000 теңге не 100 АҚШ доллары. Мерзімі:
30 күн, 90 күн, 180 күн, 270 күн, 360 күн.
Мерзімді депозиттер мен жинақ салымдардың бір түріне депозиттік және
жинақ сертификаттарын жатқызуға болады.
Депозиттiк және жинақ сертификаты – бұл салым иесiне белгiлi мерзiмi
өткен соң, тиiстi қаражаттарын және оған есептелетiн пайызды алуға құқық
беретiн және оның шотындағы ақшалай қаражатының барлығын куәландыратын банк-
эмитенттiң жазбаша куәлiгi.
Депозиттік және жинақ сертификаттары иемденуіне қарай екі түрлі болып
келеді:
- атаулы сертификаттар;
- мәлiмдеушi сертификаттар.
Атаулы депозиттік және жинақ сертификаттары бұл салым иелерінің атына
толтырылып беріледі. Ал мәлімдеуші сертификаттарда салым иесінің аты-жөні
көрсетілмейді, яғни оны кім иеленсе, сол қаражаттың иесі болып саналады.
Депозиттік және жинақ сертифнкаттары сатылған тауарлар және
көрсетілген қызметтер үшін төлеуге болатын телем құралы немесе есеп айырысу
қызметін атқара алады. Депозиттік сертификаттар көбіне ірі сомада
шығарылатындықтан да, оларды заңды тұлғалар сатып алады.
Әлемдік банктік тәжірибеде депозиттік сертификаттардың мынадай екі
түрі бар:
- аударылатын;
- аударылмайтын.
Аударылмайтын депозиттiк сертификаттар салым иелерiнiң қолдарында
болып, уақыты жеткен соң банкке ұсынылады.
Аударылатын депозиттiк сертификаттар басқа бiр тұлғаларға екiншi
нарықта сатып алу – сату арқылы өтедi.
Жинақ сертификаты жеке тұлғаларға арналып шығарылады. Жинақ
сертификатының мерзiмi 1 жылдан 3 жылға дейiнгi мерзiм аралығын құрайды.
Жинақ сертификаты тек жеке тұлғаларға ғана берiледi.
Мерзiмдi депозиттiк және жинақ сертификаттары мерзiмiнен бұрын төлеуге
ұсынылуы мүмкiн. Мұндай жағдайда банк сертификатты сатып алады, бiрақ
төменгi мөлшерде пайыз төлейдi. Коммерциялық банктер үшiн бұл сертификат
ресурсты жинақтау тиiмдiлiгiмен, яғни iрi соманы белгiлi бiр миерзiмге
түсуiн сипаттайды.
Осындай жағдайда, коммерциялық банктердiң активтiк операцияларын
қаржыландырудың басты көзi ретiнде пайдаланылатын қаражаттарды жинақтауда,
коммерциялық банктерден депозиттiк саясатты белсендi түрде жүргiзе отырып,
депозиттiк операцияларды ұлғайту талап етiледi. депозиттiк операцияларды
ұйымдастыру барысында коммерциялық банктер баланс өтiмдiлiгiн сақтай
отырып, мынадай талаптарды ескеруi тиiс:
- депозиттiк ресурстардың қаржыландыратын активтiк операциялардың
мерзiмдерi мен сомасына сәйкес келуi;
- депозиттiк операцяилар банк пайдасын ұлғайтуға немесе болашақта
пайда алу үшiн жұмыс жасауға тиiс;
- депозиттiк операцияларды ұйымдстыру процесiнде мерзiмдi депозиттер
мен мерзiмдi салымдардың көбiрек таралуына көңiл бөлу;
- салым иелерiнiң санын өсiру мақсатында, депозиттiк операциялар
түрлерiн ұлғайтып, қосымша қызмет көрсетiп, жеңiлдiктер жасауға
тиiс.

1.2 Депозиттiк операцияларға бағалық саясат және олардың әдiстерi

Депозиттiк саясатың негiзгi тетiгi банктiң салымшыға тартымды ресурс
үшiн төлейтiн пайыздық төлем. Банктiң шығыны бойынша негiзгiсi депозиттiк
шот бойынша төленетiн пайызы. Кез-келген банк пайызды жоғары көтеруге
тырыспайды, бiрақ пайыз сомасы клиенттi тартатын жағдайда болуы қажет.
Шетел банктерiнде пайыз деңгейi операцияның мазмұнына қарайды, мысалы
депозиттiң сомасына, депозиттiң түрiне тағы басқа.
Қазақстандық банктерде пайыз деңгейiне инфляция да әсер етедi, банктiң
депозиттiк қойылым екi мөлшермен белгiленедi: инфляцияның деңгейiн жабатын
пайыз, оған қоса депозитордың пайдаланған қорының төлемi ретiндегi
пайыз.Екiншi қосылғыштың көлемi оңай анықталатын депозиттiң мөлшерi мен
мерзiмiне қарай анықталады.
Банк iс әрекетiнде депозит бойынша пайыздық қойылым келесi топтарға
жатқызылады:
- қаржылық несие институттарының арасындағы қысқа мерзiмдi ссудалық
операцияларды қолданылатын қаржы нарығының қойылымы. Бағалы қағаз нарығының
қойылымы – көбiнесе түрлi облиациялардың табыстылығы оларды шығару кезiнде
және нарықтың екiншiлiгiнiң салдарынан.
- қорларды тарту мен пайдалануына берумен байланысты банктiк емес
қарыз алушылар мен кридиторлармен банктiк және басқа несиелiк
институттардың операциялары бойынша қойылымдар.
Депозит бойынша пайыздар белгiлеп қойылған (фиксаждалған) және
қалқыған болады. Қалқымалы пайыздық қойылымдар банктiң депозиттiк
операцияларда несие сияқты қойылады. Бiрiншi ретте олар банктiң жоғалтқан
шығындарының орнын толтырады, екiншi ретте салымшының жоғалтқан
шығындарының есесiн қайтарады.
Сұраныс пен ұсыныстың нарыққа қалай әсiр етсе банктiң қызмет көрсетуге
де солай әсер етедi, егер ұсыныс жоғарыласа сұраныс қойылымы төмендейдi,
егер сұраныс жоғарыласа ұсыныс өседi.
Пайыздық қойылымға әсiр ететiн басқа факторлар – инфляция деңгейi
болып табылады. Инфляция күшейе қойлымдар өседi.

1.3 Депозиттердi сақтандыру жүйесiнiң дамуы

Халық жинақтарын iшкi инвестия ретiнде тарту экономикадағы маңызды
сұрақтың бiрi болып келедi. Тұрғылықты халық жинақтарын жұмылдырудың
негiзгi екi тәсiлiнiң бағалы қағаз нарығы мен қаржы мекемелерi арқылы
Қазақстандағы негiзгiсi қаржы мекемелерiнiң жүйесi болып табылады. Себептiң
толық қатары бойынша қаржы институты, жекелегенде банктер халық жинақтары
үшiн күресуде биiкте тұр.
Бұндай шарттарда банктiк және қаржылық жүйенiң тұрақтылығын қамтамасыз
ету негiзгiсi болып табылады. Банктiк жүйе қаржы жүйесiнiң әдеттегiдей
жұмыс iстеу қажеттiлiгi үшiн негiзгi мiндеттi iстi жүзеге асырады. Бұларға
жекелегенде уақытша еркiн құралы бар тұлғалар арасындағы және қаржы-
несиелiк саясаттың iске асырылатын есептi жүзеге асыратын уақытша баға
тәуекелдiгiн байқайтын тұлғалармен аралық мiндеттi қызмет жатады.
Бiр банк проблемасы барлық банктерге әсiр ете отырып барлық жүйеге
тарайды.
Осының алдын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.