Айналымға несие құралдарын шығару

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының ғылым және
білім министрлігі
Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық

Университеті

Экономикалық теория кафедрасы

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Банктер жүйесі

Ғылыми жетекшісі: Оралтаев Т.Қ.
Орындаған: Оразова Айгерим
Экономика,301-тобы студенті

Алматы-2005

Жоспар:
Кіріспе 2
Банк туралы түсінік, оның түрлері, қызметтері 3
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі 7
Қорытынды 10
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 12

Кіріспе

Қазақстан егемендік алғаннан кейін мемлекеттік тілдің қоғам дамуының
әр түрлі саларында ─ сыртқы дипломатиялық, ішкі әлеуметтік-экономикалық,
педагогикалық және басқа көптеген бағыттарда білікті мамандарды даярлау
ісінде кеңінен қолдану және тереңдете меңгерудің алғы шарттарын іргелі
түрде жүргізу бүгінгі таңда кезек күттірмес мәселелердің бірі. Ақша, несие,
банктер ─ қазіргі өркениеттіліктің өзінен ажырағысыз белгілері. Олардың
қызметтері қоғамдық өнімді өндіруді, бөлуді, айырбастауды және тұтынуды бір-
бірінен бөлінбейтін үздіксіз процеске айналдырады. Оларды пайдаланбай ешбір
шаруашылық субъектісінің ісі тынбайды, ал кез-келген адам үнемі немесе анда-
санда банк қызметін пайдаланады. Банктер уақытша қолданылмаған ақша
қаражатан жинақтап, оларды салалар мен аймақтар, кәсіпорындар мен халықтар
арасында қайта бөлумен қатар, экономиканы қосымша капиталмен қамтамасыз
етіп, сайып келгенде қоғамдық байлықты көбейтуге негіз қалайды.

Банк туралы түсінік, оның түрлері, қызметтері

Несие жүйесінің негізгі буынын ─ банктер. Себебі масштабы және
маңызы жөнінен несие қатынастарының басым көпшілігі банктер арқылы өтеді.
Банктер мемлекет пен кәсіпорындардың, акционерлік қоғамдар мен
жауапкершілігі шектеулі серістіктердің, мектеп пен ауруханалардың және
халықтың уақытша бос ақшаларын шоғырландырып, оларды іс-жүзіндегі капиталға
айналдырады. Сонымен қатар, банк төлем, есептеу, несие беру, сақтандыру
және т.б. көптеген сан алуан операцияларды жүргізеді.
Банк деген ұғым не, ол қалай пайда болды деген сұраққа жауап
іздестірейік. Банк деген ұғымы италиян сөзі bank ─ орындық, айырбас
орындығы ─ айырбас орны дегенді білдіреді.
Банктің атқаратын қызметерін негізінен төмендегідей топтастыруға
болады:
• Уақытша бос ақша қаражаттарын тарту, жинақтау және оны қарыз
капиталына айналдыру;
• Кәсіпорынға, мемлекетке, жеке адамдарға несие беру, бағалы
қағаздармен операция жүргізу;
• Ақша айналымын ретеу. Банк ─ әртүрлі шаруашылық субъектілердің
төлемайналымы жүретін орталық. Банк өзінің есеп айырысу жүйесі
арқылы клиенттеріне айырбас, капитал және ақша айналымын
жүргізуге мүмкіндік туғызады;
• Айналымға несие құралдарын шығару. Банк клиентін тек жинаған
уақытша бос ақша қаражатымен несиелеп қана қоймай, сонымен
қатар депозиттік чектерді, вексельдерді шығарумен де
несиелейді;
• Экономикалық және қаржылық кеңес беру.
Орындайтын айырықша қызметтеріне байланыты банктер эмиссиялық және
эмиссиялық емес болып екіге бөлінеді.
Эмиссиялық банк ─ ол айналысқа ақша белгілерін эмиссиялауға
(шығаруға) құқығы бар, әдетте, орталық банк. Мемлекеттің Орталық банкінің
негізгі мақсаты ─ айналысқа ақша бірлігін шығару, банктерге ерекше тауар ─
ақша белгіін сату және банк жүйесінің несие-есеп, эмиссиялық жұмысын
басқару. Ол ─ елдің екі деңгейлі банк жүйесінің ─ жоғары деңгейіндегі банк.
Мемлекеттегі басқа банктердің барлығының да ақша бірліктерін
шығаруға құқы жоқ эмиссиялық емес банктер. Олар коммерциялық,
инвестициялық, инновациялық, ипотекалық және т.с.с. банктер. Коммерциялық
банктер клиенттерге көрсететін қызмет түрлерін үнемі ұлғайтып тұратын
әмбебап үлгідегі банк. Ал басқа банктер бір-екі қызмет түріне маманданған
банктер.
Инвестициялық және инновациялық банктердің екі түрі де ұзақ уақытқа
ақша қаражатын шоғырландырумен маманданады, яғни олар облигация, акция
және басқа бағалы қағаздар шығару арқылы ақша тартып, кейін ұзақ мерзімге
қарызға береді. Инвестициялық банктер кәсіпкерлерге қарыз берсе, ал
инновациялық банктер технологиялық жаңалықтарды өңдеуді және оны игеруге
несиелейді.
Ипотекалық банктер ─ жерді және жылжымайтын мүліктерді кепілдікке
алып, ұзақ мерзімге несие береді. Олар ипотекалық облигация, акция және
басқа бағалы қағаздарды сату арқылы ақша жинақтайды.
Қазақстан респбликасының қазіргі банк жүйесінің құрылуы 1990 жылы
желтоқсанында ҚазКСР-ның Жоғары Кеңесі қабылдаған Банктер және банк
қызметі туралы Заңынан бастау алады. Заңға сәкес республикада екі деңгейлі
банк жүйесі құрылды:жоғары (бірінші) деңгейдегі банк ─ ҚазКСР-ның
Мемлекеттік банкі және төменгі (екінші) деңгейдегі банк ─ коммерциялық
банктер жүйесі.
Мемлекеттің несие жүйесінде коммерциялық банктердің алатын орны өте
зор. Олардың міндеті ақша айналымы мен капитал айналымының үздіксіз
қозғалысын қамтамасыз ету, өнеркәсіп мекемелерін, мемлекет пен халықты
несиелеу, халық шаруашылығына қор жинау үшін жағдай жасау болып табылады.
Коммерциялық банктердің негізгі атқаратын қызметтері:
• Ақша қаражаттарын шоғырландыру және тарту;
• Несие беру;
• Шаруашылықтармен есеп және төлем жұмыстарын жүргізу;
• Төлем құралдарын шығару,
• Бағалы қағаздарды шығаруды және орналастыруды ұйымдастыру;
• Сенімхат бойынша клиенттердің мүлкін басқару ( яғни траст
операциясын жүргізу);
• Клиенттерге кеңес беру.
Банктердің экономикадағы маңызын олардың олардың атқаратын
операциялары анықтайды. Коммерциялық банктердің операциялары негізінен мына
топтарға бөлінеді: пассив (қаражат тарту); актив (қаражатты орналастыру);
комиссиялық-делдалдық (клиенттің тапсырысы бойынша комиссиялық ақылы) және
сенімді операциялар.
Соңғы кездері коммерциялық банктермен басқа несие мекемелерінің
арасындағы бәсеке күшейе түсуде. Бәсеке банктердің жаңа қызмет түрлерін
іздестіруге, клиенттерге ұсынатын қызмет түрлерін өсіруге және қызмет
көрсету сапасын жақсартуға ынталандырады. Сондықтан қызмет нарығындағы өз
орнын нығайту үшін олар банктерге тән емес операцияларды батыл меңгеріп,
қаржылық кәсіпкерлікте кең қолдануда. Сайып келгенде банктердің
экономикадағы ролі артуда.

Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі

Қазақстан Республикасының Орталық банкі еліміз тәуелсіздік алған соң
КСРО Мембанктің Республикалық Кеңесінің негізінде 1990 жылдың желтоқсанында
алғашқыда Қазақстанның мемлекеттік банкі ретінде құрылып, ал 1995 жылдың
наурызынан Қазақстан Ұлттық банкі деп аталады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі Қазақстан Республикасының
Орталық банкі болып табылады, Қазақстан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.