Клиент - заңды тұлғадан кассаға ақшаны кірістеу

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЕСЕБІ

ЖОСПАРЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

1. Банк кассасынан қолма-қол ақшаларды қабылдау және беру есебі ... ...
2. Ақша және басқа да құндылықтарды
сақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3. Инкассоланған қолма-қол ақшалар ... ... ... ..
4. Касса тексеруі (ревизия) ... ... ... ... ... ... .. ... ..
Қосымшалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

КІРІСПЕ

Банктер үшін қолма-қол ақшаларды басқару қаржы нарығының күрделілігіне
байланысты маңызды жағдай болып табылады және оның атқарымдық міндеттеріне
кіреді. Сенімділікті қамтамасыз ету (қолма-қол ақшаларды кабылдау, жалған
ақшаларды тану), сондай-ақ иелік ету, нақты валютаны айырбастау және сату
қызметтері несие мекемелерінің міндеттеріне кіреді. Сөйтіп банкте көптеген
төлем тәртіптері жүзеге асырылады. Клиенттер - заңды тұлғалар, кәсіпкерлер
қолма-қол ақшаларды өздерінің есеп айырысу шотына төлемдерді жүргізу
мақсатында салады, ал мысалы, жеке түлғалар колма-кол ақшаларды депозиттік
шотқа олар бойынша пайыз (сыйақы) алу үшін салады.

1. БАНК ЬСАССАСЫНАН ҚОЛМА-ҚОЛ АҚШАЛАРДЫ ҚАБЫЛДАУ ЖӘНЕ БЕРУ ЕСЕБІ
Кассалық операциялар - бұл банк клиенттерінщ ақшалары мен
қүндылықтарын қабылдап-өткізу бойынша банктік операциялар. Басқаша
айтқанда, барлық кәсіпорындар мен мекемелер, олардың меншік түріне
байланыссыз өз ақшаларын банкте сақтайды және банктің клиентке қолма-қол
ақшалай есегт айырысуын жүргізу бойынша қызмет көрсетуі - бұл кассадан
ақшаны беру, қабылдау және сақтау.
Екінші деңгейдегі банктердің кассалық операцияларды жетілдіру тәртібі
1999 жылғы 15 қарашадағы №394 Қазақстан Республи-касының екінші деңгейдегі
банктерінің кассалык операцияларын жүргізу ережелеріне сәйкес жүргізіледі.
Олар бойынша келесілер қарастыры л ған:
кассалык операцияларды жүргізудің жалпы тәртібі;
- ақшаны жеткізу және сақтау тәртібі;
- ақшаның телемқабілеттілігін анықтау тәртібі;
- зақымданған банкноттар мен акаулы тиындарды айырбастау және жою
тәртібі.
Банктерде клиенттерге кассалык қызмет көрсету, қолма-кол ақшаларды
өңдеу және кассалық жұмыстарды ұйымдастыру ісін жүргізу үшін келесі
бөлімшелер қүрылады: кіріс, шығыс, кіріс-шығыс кассалары, қайта есептеу
кассасы, кешкі касса және т.б. Банктер банктік заңдылыктарға сәйкес
кассалық және басқа да банктік операцияларды жүзеге асыру үшін банк
орналаспаған жерден де есеп-кассалык бөлімшелерді ашуға құкылы.
Кассалық операцияларды жүргізудің жалпы принципі кассирдің кұндылыктар
мен қолма-қол ақшаны қабылдау және беру
операцияларын кіріс және шығыс кассалык қүжаттарға сәйкес рәсімделген
бухгалтерлік белім кызметкерлерінің үкімі негізінде жүзеге асыруына
бағытталады. Әрбір кассирді жүмыскд қабылдау кезінде толык материалдык
жауапкершілік туралы келісімшарт жа-салады. Жүмыс күнінің басында
операциялык касса кассирлері касса меңгерушісінен аванс ретінде белгілі бір
қолма-қол ақша со-масын алады және жүмыс күні соңында оны пайдаланғандығы
туралы есеп береді. Бір күн ішіндегі барлык кассалык операциялар
аякталғаннан кейін кассирлер бухгалтерия кызметкерлерінің мэліметтері мен
өзі жүргізген операцияларының жалпы сомасын салыстырып, одан кейін
кұндылықтар мен колма-қол ақшаларды акша қоймасына өткізеді. Кассалык
операциялар бойынша барлық күжаттар банк мекемесінің бухгалтериясунда алдын
ала тек-серілгеннен кейін кассирлерге түседі.
Клиенттерден банк кассасына қолма-кол ақшаларды қабылдау кіріс
кассалық кұжаттармен жүргізіледі (1, 2-косымшалар).
Басқа кұндылықтарды кабылдау баланстан тыс ордерлермен
рәсімделеді.
Клиент банкноттар мен тиындар тізімдемесімен бірге толты-рылған кіріс
кассалық күжатты бухгалтерия қызметкеріне өткізеді, ол кіріс кассалық
қүжаттың дұрыс толтырылуын тексереді, оны рәсімдейді және кіріс бойынша
кассалық журналда ақша сомасын керсету үшін қүжаттарды бухгалтер-
бақылаушыға өткізеді. Өз ке-зегінде бухгалтер-бақылаушы кіріс кассалық
қүжатты қабылда-ғаннан кейін операция жүргізген кызметкердің қолын және
оның растығын тексереді, онда көрсетілген соманың сәйкестігін, сонымен
қатар осы қүжатта көрсетілген соманың растыгын салыстырады, содан кейін
кіріс бойынша бас журналға қол койып тіркейді
Кассир кіріс кассалык қүжаттарды тексергеннен кейін клиентті шақырып,
одан көрсетілген соманы қабылдап алады. Содан кейін қүжатта көрсетілгеи
соманы накты сомамен салыстырып, сәйкес келген жағдайда кассир қүжатка
қолын қойып, түбіртекке немесе кіріс ордерінің көшірмесіне мөр қойып, оны
акша салған түлғаға береді. Егер әткізілген акша мен көрсетілген сома
арасында сәйкессіздік байқалса, онда өткізілген қүжат кайта рәсімделіп, кас-
салық журналға өзгерістер енгізіледі. Кассир қолма-кол акшаны қабылдағаннан
кейін Хабарландырудан түбіртекті және ордер кесіп алады және түбіртекті
акша енгізушіге береді, ал кассир қолымен расталған ордер акшаның накты
түсуін кіріс бойынша кассалық журналда белгілейтін және келесі күні
көшірмемен бірге клиентке берілетін бухгалтерия қызметкеріне бағытталады.
Осыдан,клиенттер шотына енгізілген сомалар бойынша соңғыларға екі құжат
ұсынылады - түбіртек және ордер. Бөлек операциялар бойынша ақшалардың банк
кассасына түсуі Кіріс кассалық ордерлерді жасау жолымен рәсімделуі
мүмкін.
Егер клиент белгілі бір себептерге байланысты акшаны кассаға
өткізбеген жағдайда, онда кассир көрсетілген соманы касса жур-налынан сызып
тастау үшін бухгалтер-бақылаушыға кіріс кассалық кұжаттарды кайтарады, ал
кұжаттардың өзі жойылады.
Жұмыс күнінің соңында кассир кіріс кассалық қүжат негізінде бір күн
ішіндегі кассалык айналым және қүндылықтардың калдығы (4-косымша) туралы
есептілік аньщтамасын жасап, олардағы мәліметтерді нақты кабылданған
сомамен салыстырады. Анықтамаға кассир қолын қояды және онда көрсетілген
кассалық айналым кас-салық журналдағы жазбалармен салыстырылады.
Кассир жүмыс күнінің соңында касса меңгерушісіне анықтама және кіріс
құжаттарымен бірге қабылданған ақшаларды буып-түйіп өткізеді (5-косымша).
Кассир нақты қүндылыктар мен есептілік күжаттар арасындағы сәйкессіздікті
аныктағаннан кейін касса меңгерушісіне хабарлайды, ал нақты сәйкессіздік
бойынша акт жа-салады (6-қосымша).
Касса меңгерушісі кабылданған соманы анықтама және кіріс кұжаттарымен
салыстырып, колын қояды. Сонымен қатар жұмыс күні ішінде қабылданған барльщ
ақша сомалары операциялык кассаға кірістеліп, сол жүмыс күні ішінде
клиенттердің сәйкес шоттарына есептелуі қажет.
Қолма-кол ақшаларды кірістеген кезде келесі шоттар корреспон-денциясы
жасалады:
Клиент - заңды тұлғадан кассаға ақшаны кірістеу:
Дт 1001 Кассадағы колма-қол ақша
Кт 2203 Клиенттердің ағымдағы есепшоттары
Депозиторлардан ақша қаражаттарын салымның сәйкес шотына
кірістеу:
Дт 1001 Кассадағы қолма-қол акша
Кт 2211, 2223 Клиенттердің салымдары
- Чектік кітапшалардың құнын қолма-қол акшамен төлеу
кезінде:
Дт 1001 Кассадағы колма-кол ақша
Кт 4920 Өзге кірістер
Қолма-кол акша түрінде касса арқылы банк қызметінен
комиссиялық табыс түскен кезде:
Дт 1001 Кассадағы колма-кол ақша
Кт 4600 Комиссиялық кірістер
Клиенттердің банктік шотынан қолма-қол ақша беру ақшалай чектер (7-
қосымша) және шығыс кассалық ордерлермен (8-қо-сымша) жүзеге асырылады.
Ақшалай чектік кітаптар қатаң есептеме бланкісіне жатады, олардың
есебі 7339 Әр түрлі қүндылықтар және күжаттар балан-стан тыс шотында
жүргізіледі. Сондықтанда оларды беру қатаң бекітілген түрде клиент өтініші
бойынша жүзеге асырылады. Сол уақытта 7339 Әр түрлі құндылықтар және
күжаттар баланстан тыс шоттар бойынша баланстан тыс шығыс ордері
толтырылады.
Басқа да қүндылықтарды беру баланстан тыс ордерлермен рәсімделеді.
Жоғарыда айтылғандай, касса меңгерушісі шығыс операция-ларын жүзеге
асыру үшін кассирлерге кажетті соманы есептеп береді. Одан кейін касса
меңгерушісі операциялык кассада ақша қалдығын тексеруі және күн басындағы
есеп бойынша операциялық кассадағы қолма-қол ақшалар мен басқа да
қүндылықтардың есебі кітапшасындағы мәліметтермен сәйкестігіне көз жеткізуі
қажет (9-қосымша).
Клиент қолма-қол ақша алу үшін толтырылған кассалық құжат-тарды өзіне
қызмет көрсетуші бухгалтерия қызметкеріне үсынады, ол сәйкес тексеру және
рәсімдеу жүргізгеннен кейін шыгыс бойьшша кассалық журналда чек сомасын
немесе шығыс кассалық ордерді (10-косымша) жазу үшін оларды кассирге,
бухгалтер-бақылаушыға өткізеді. Және клиентке ақшалай чектен бақылау
маркасын береді, ал чектің өзін бухгалтерия қызметкерлері кассирге
өткізеді. Шығыс құжаттарын алғаннан кейін, бухгалтер-бақылаушы келесілерді
жүргізуге міндетті:
банктің акшалай қүжаттарына қол коюға өкілеттілігі бар
жауапты түлғалардың қолын растап, тексеру;
санмен керсетілген соманы жазбаша көрсетілген сомамен
салыстыру;
клиенттің лауазымды түлғаларының қолын және олардың
растығын тексереді.
Кейін шығыс кассалық кұжагтар кассирге өткізіледі, ол келе-сілерді
тексереді:
колма-қол ақша алу кезінде клиенттердің құжаттағы қолын
және клиенттің жеке куәлігін тексереді;
берілетін қолма-кол ақша сомасын салыстырады;
кассаға үсынылатын бакылау маркасының нөмірін ақшалай
чектегі нөмірмен салыстырып, оған бақылау маркасын
жабыстырады.
клиент көзінше берілетін, дайын ақша сомасын кайта
есептеп береді және шығыс кұжатына колын кояды.
Клиент қолма-қол акша қаражатын касса бақылаушысының қатысуымен қайта
есептеуге кұкылы. Қайта есептеу нәтижесінде қолма-кол ақша жетіспеушілігі
немесе артықшылығы байқалған кезде, қажет болған жағдайда акт жасалады.
Жетіспеген соманы жетіспеушілікке жол берген касса қызметкері клиентке
қайтарады.
Жұмыс күнінің соңында кассир есепке қабылданған қолма-қол ақша сомасын
шығыс кұжаттар сомасы және қолма-кол ақша қалдықтарымен салыстырады, содан
кейін бір күн ішіндегі кас-салык айыалым (ll-косымша) және құндылықтардың
қалдығы туралы есептілік аныктамасын құрайды, қолын кояды және кас-салык
айналымды бухгалтер-бақылаушының кассалық журн-алындағы жазбалармен
салыстырады. Салыстырып тексеру касса журналында кассирдің және кассир
анықтамасында бухгалтер-бакылаушылар қолдарымен рәсімделеді. Сәйкессіздік
анықталған жағдайда кассир ол туралы касса меңгерушісіне хабарлап,
түсінікхат жазып, накты сәйкессіздік бойынша акт жасайды. Сол күні кем
шыққан ақша сомасын кассир өзі өтеуі қажет, егер бұл мүмкін болмаған
жағдайда кассир жетіспеушілікті өтеудің нақты мерзімін көрсетіп міндеттеме
толтыруы қажет. Егер шығыс операцияларын касса меңгерушісі орындаса, онда
бір күн ішіндегі кассалык айналым және қүндылықтардың калдығы туралы
есептілік анықтамасы жасалмайды, ал шығыс бойынша барлық айналымдар бір күн
ішіндегі кассалық айналым туралы жиынтық анықтамаға енгізіледі.
Кассир қолма-кол ақша мен бір күн ішіндегі шығыс кассалық қүжаттар
қалдығын есептілік анықтамасымен бірге касса мең-герушісіне қабылданған
және өткізілген ақша есебінің кітабына қол қою аркылы өткізеді. Меңгеруші
тексеріп, есептілік анықтамасына қолын койып, оны касса күніндегі
құжаттарга тіркеп тігу үшін жібереді.
Кассадан қолма-қол ақшаны беру және жұмсау үшін келесі бухгалтерлік
жазбалар жасалады:
Клиент - занды түлғаларға ақша қаражаттарын беру:
Дт 2203 Клиенттердің ағымдағы есепшоттары
Кт ЮОІ Кассадағы қолма-қол ақша.
Банк қызметкерлеріне еңбекақы төлеу кезінде:
Дт 2854 Банк қызметкерлерімен есеп айырысу
Кт ІООІ Кассадағы колма-қол акша.
Несиені қолма-кол ақша түрінде касса аркылы бергенде:
Дт 1411, 1417 Клиенттерге кысқа және үзақ мерзімге берілген
қарыздар
Кт 1001 Кассадағы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.