Мәміленің объектілері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы ғылым және білім министірлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Экономикалық теория кафедрасы

РЕФЕРАТ
РФ. ОООООО. 26-06. ОО. ОО

___________________________________ ___________________ пәні бойынша
Тақырыбы ___________________________________ ____________________________

________________
(бағасы)
Жетекшісі

(қызметі, ғылыми дәрежесі)

(аты-жөні, фамилиясы)
_______________________
___________________
(қолы)
(күні)

Студент

(аты-жөні, фамилиясы)

_______________________
___________________
(қолы)
(күні)

(тобы)

200__
Жоспар

1 Лизинг түсінігі және мәні.
2 Лизингтің жіктелу белгілері мен қағидалары.
3 Лизингтік операциялардың түрлері.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

1 Лизинг түсінігі және мәні.
Лизинг қарыз бен жалға алудың сату мен сатып алуды қамтитын
экономикалық құбылыстың күрделі жүйесі болып табылады. Сондықтан Лизингтің
нақты бір жақты анықтамасы жоқ. Қаржыгерлер, банк жұмыскерлері лизингті
инвистициялар мен капиталды негізгі капиталға салу болып табылатын
қаржыландырудың формасы және банктік және инвестициялық қызметке жатқызып,
индустриалды мемлекеттерде соңғы 10 жылда үлкен өркендеу алған несиелеудің
жаңа формасы деп қарастырады.
Лизингтің қаржы - коммерциялық, құқықтық және техникалық аспектілері
бар. Қазіргі уақытта лизингтің жүздей аса анықтамасы бар. Осы
анықтамаларды талдау лизинг түсінігін тар, аралық және кең мағыналарын
бөліп көрсетуге болады және келесі белгілерден шығады: лизингтік
келісімшарттың экономикалық мазмұны мен құқықтык формасы; келісімшарт
мерзімі; лизингтік келісімшартың объектілер тобы; кслісімшарттың
қатысушылар саны мен құрамы.
Лизинггік қатынастар туралы мысалдарды өте ерте кезеңдерден де
кездестіруге болады. IX ғасырда Венецияда саудагерлерге лизинг негізінде
саудалық кемелер және сол кезде өте қымбат болған зәкірлер уақытша
пайдалануға берілген. Англияда орта ғасырда қазіргі замандағы лизингкке
ұқсас оперциялар жүргізілген. Ол кездегі лизингтік операциялардың негізгі
фермерлік құралжабдықтар және аттар болып табылған. XIX ғасырда Англияда
өнеркәсіптің дамуытна байланысты лизинг келісімшарттарымен берілетін
тауарлардың тізімі көбейе бастады. Бұл кездерде көмір ендіру өнеркәсібінің
және темір жол көліктерінің дамуы ерекше роль атқарды.
Кейбір мамандар Лизинг сөзінің өзі пайдалануга XIX ғасырдың соңғы
ширегінде енгізілген деп есептейді. Мұндай тұжырымға келуге 1877 жылы
Беме телефон компаниясы тұтынушыларга телефон аппараттарын сатпай,
оларды уақытша пайдалануға беру туралы қабылданған шешімі себеп болган.
Соған қарамастан, лизингтің қазіргі кездегі түсінігі отаны АҚШ деп санауға
болады.
Отандық әдебиетте көп жағдайда лизингті өндірістік сипаттағы құрылыс
және көлік құралдарың, құрал-жабдықтарды, машиналарды жалға беру немесе
ұзақ мерзімді жалға беру деп түсінеді. Бірақ мұндай ықпал маңызды жағынан
лизинг түсінігінің тар мағынасына тән және
шаруашылық қатынастардың бұл формасының мәнін толық ашпайды. Лизингтің
қаржылық ерекшелігінде жалға беруде маңызды айырмашылығ бар. Жалға
берушіден лизинг алушының айырмашылығы, ол ұзақ мерзімге объектіні алады.
Меншік құқығымен байланысты сатып алушының дәстүрлі міндеттемелері жатады:
мүлікті төлеу, мүлікті жоғалтқанда өтеу, оны сақтандыру мен техникалық
қызмет керсету, сонымен бірге жөндеу. Жалға берушіден лизинг алушының
айырмашылығы лизинг берушіге объектіні пайдалану құқығы үшін ай сайынға
төлемді емес, оның толық құнын төлейді.
Көптеген экономистер лизингті машиналар ды, құрал-жабдықтарды, өндіріс
құралдарын ұзақ уақытқа жалғ алу деп түсінеді. Бірақ бұл түсініктеме тар
мағынада қолданылып, экономикалық шаруашылық байланыста оның мәнің
түсіндіре алмайды.
Лизингтің мынадай 3 аспектісі бар:
1. Лизинг белсенді маркетингтік құрал ретінде қолданылады яғни
1. машина –техникалық заттарды өткізудің тиімді каналы
2. шаруашылықты материалды-техниканикалық қамтамасыз етудің үнемді
фомасы
2. Лизинг- ішкі нарықта капиталды жинау, инвестициялаудың тиімді формасы.
1. жаңа несие формасы
2. Лизинг- арнайы лизингтік компания арқылы жүзеге асатын жалға беру
арқылы қаржыландыру
3. Лизинг- сыртқы экономикалық стратегияның әрекет етудің формасы, ол
1. Экономикада шикізат бағытын жеңу
2. өндірісті техникалық жаңарту үшін жаңа мамандарды және құралдарды
импорттау, мемлекеттің экспорттық потенциалын ынталандыру
3. Сыртқы нарық үшін ұлттық экономиканың бәсеке қабілетін көтеру
4. Мемлекеттің сыртқы қарызының қаупін жібермеу
Ұйымның карыз алушының құн формасы бойынша лизингті сырттай қарағанда
коммерциялық несиемен ұқсас, бірақта, олардың арасында принципиалды
айырмашылық бар.
Коммерциялық несие жағдайында тауарларды уақытша пайдалануға бере
отырып, сонымен бірге келісімшарттың объектісіне, яғни тауарға меншік
құқығын береді. Меншікке уақыты бойынша мерзімі кешіктірілген және осы
уақытта төлеу алмауы мүмкін тауарлардың тұтыну құны кіреді.
Лизинг кезінде мүлікті пайдалану құқы, оларды иемдену құқығынан
бөлінеді. Лизинг беруші берілетін мүлікке иемдену құқығын сақтайды, оны
пайдалануга құқы болған жағдайда лизинг алушыға өтеді. Осы құқыққа иелену
үшін ол лизинг берушімен сәйкестендірілген лизингтік төлемдерді орындайды.
Лизингтің мерзімі аяқталғаннан кейін объект лизинг берушінің қүқығында
қалады. Жағдайлар қатарында лизингтік келісімшарттың мерзімі өткеннен кейін
объектіні сатып алуға лизинг алушының құқығы алдын-ала қаралады және соған
сәйкес объектіге төленгеннен кейін меншік құқығына өтеді.
Лизинг сөзі Іо Іеasе ағылшын етістігінен аударғанда жалға беру
дегенді білдіреді. Лизингтің жалға беруден айырмашылығы - жалға беруде екі
тарап қатысса: жалға беруші және алушы болса, ал лизингте үш
қатысушысы: лизинг беруші, лизинг алушы және жабдықтаушы болады.
Лизинг - бұл лизинг берушінің өзіне тиесілі құрал жабдықтарды,
машиналарды, ЭЕМ, .үйымдастыру техникаларды, өндіріске, сауда
саттыққа және қоймаға арналган құрылғыларды лизинг алушыға лизингтік төлем
төлеу шартымен, белгіленген мерзімге беруін қарастыратын жалға беру шарты.
Лизинг бірнеше қызмет атқарады. Біріншіден, ол негізгі қорларға ақша
жұмсау, яғни қаржыландыру формасы. Лизинг алушынын өз қаражаттарын бір
уақытта жұмылдыруынсыз немесе тартылган қаражатсыз өзіне керекті мүлікті
пайдалануга мүмкіндігі болады. Ол мүліктің құнын бір жола төлеуден
босатылады. Екіншіден, бұл өндірісті жаңа құрал-жабдықпен, алдыңғы қатарлы
техникамен материалды-техникалық камтамасыз етудің анағұрлым прогрессивті
формасы.
2 Лизингтің жіктелу белгілері мен қағидалары.
Лизингтік қызметтердің қазіргі жағдайдағы нарығы лизингтің түрлері мен
формаларының әр түрлілігі, лизингтік келісімдердің модельдері мен осы
операцияларды реттейтін заң нормаларын сипаттайды. Әлемдік тәжірибе
лизинггік келісімдердің көптеген варианттарын өңдеп шығарады. Олар бір-
бірінен сол немесе басқа түрінің сипаты мен шекарасымен бөлінбейді және бір
келісім шартта әр түрін, яғни оның жаңа түрін аламыз. Сондықтан осы уақытқа
дейін нақты жіктелулер өңделмегеи, лизингтік келісім түрлерінің толық
тізімі жасалмаған.
лизинг ерекшелігінің теориялық маңызы процесінде оның көптеген
жіктелулері пайда болды. Олар әр түрлі принциптерде құрылған, тыңғылықтар
және толықтырулар әр түрлі дәрежеде лизинггік операциялардың түрлерін,
формаларын, типтерін және әр түрлілігін сипаттайды және жіктелу белгілерін
көрсетеді.
Топтаманың қолданылатын принциптерінен тәуелді лизингтің барлық
жіктелулер арасынан келесілерді бөліп көрсетуге болады:
А) сызықтық, жазық жіктелу, мұнда лизингтің жеке белгілері бойынша
түрлерін ғана ажыратады;
Б) көлемді, сатылы жіктелу, мұнда басында лизингтің типтері берілген,
содан кейін солардың төңірегіндегі барлық оперциялардың әр түрлілігі мен
формалары берілген.
Жіктелудің сызықтық принциптері жақтаушылардың басты жетістігі
жіктелген белгілерді бөлу мәселелері және егжей-тегжейлі өңдеу болып
табылады, ал сатылы жіктелуі - оперативті және қаржылық лизингтің осы екі
түрін сипаттау үшін мәселенің жақсы түсіндірілуі.
Лизингтік операциялардың мәні мен мазмұны зерттеу келесідей лизингтің
жіктелу белгілерін бөлуге болады:
1. Мәмілеге қатысушылардың саны мен құрамы.
2. Мәміленің объектілері
Мәміленің мерзімі
3. Мәміленің масштабы мен сомасы
4. Қосымша және қарыз қаражаттарын тарту дәрежесі.
5. Мүліктің өтімділік дәрежесі
6. Қызмет көрсету көлемі
7. Амортизацияны есептеу шарттары мен әдістері
8. Операциялар жүргізілетін нарық секторы
10.Салықтық және басқа жеңілдіктерге қатынасы
11.Лизингтік төлемдердің сипаты
12.Лизингтік мәміледе опционның болуы
13.Базистік мерзімде келісім шартты бұзу шарттары мен
мүмкіндіктері.
14. Мүліктің бухгалтерлік есеп әдісі.
15. Мәміленің елдік өзгешелігі.
Заңды және жеке тұлғалардың меншік формасы мен түрі бойынша лизингтік
мәміленің құрамындағы қатысушыларды бөліп көрсетуге болады:
А) мемлекеттік органдар мен кәсіпорындар;
Б) жергілікті билік органдар;
В) жеке кәсіпкерлік фирмалар;
Г) коммерциялық емес ұйымдар;
Д) халық.
Лизингтік мәміледе орындалатын функциялардан тәуелді субъектілер
мыналар болу мүмкін:
А) мүлікті сатушы;
Б) лизинг беруші;
В) лизинг алушы;
Г) кредитор;
Д) кепілдемеші және т.б.

3. Лизиигтік операциялардың түрлері.
Жалпы лизингтің түрлері:
Субъектілердің құрамы бойынша
1.тікелей лизинг
2.қосалқы лизинг
Мүлік түрі бойынша
1. қозғалатын мүлік лизингі
2. қозғалмайтын мүлік лизингі
Амортизиция шарттарына байланысты:
1. Толық амортизациясы бар лизинг
2. Толық емес амортизациясы бар лизинг
Мүлікті өзін-өзі өтеу дәрежесі бойынша:
1. Өзін-өзін толық өтейтін лизинг
2. Өзін -өзі толық өтемейтін лизинг
Берілетін мүліктің қызмет көрсету көлемі бойынша:
1.Таза лизинг
2.Толық қызмет жиынтығы бар лизинг
3. Бөлшектенген қызмет жиынтығы бар лизинг
Лизингтік операциялар жүргізілетін нарық секторына байланысты:
1. Ішкі лизинг
2. Сыртқы (халықаралық) лизинг
Салықтық және амортизациялық жеңілдіктеріне байланысты:
1. Жалған лизинг
2. Ақиқат лизинг
Лизингтік төлемдер жасау бойынша:
1.Ақшалай төлемдермен лизинг
2. коменсациялық төлемдермен лизинг
3. аралас төлемдермен лизинг
Сонымен қатар мынандай лизинг түрлері бар:
1. Топтық немесе акционерлік лизинг
2. Тікелей қаожылық лизинг
3.Шартты лизинг
4. Генералды лизинг
5. КАпиталды лизинг
6. “Сату” лизингі
7. Таза лизинг
8.Тікелей шетел лизингі
9. Жанама шетел лизингі
10. Муниципалды лизинг
11.Левериджлизинг
Қазіргі уақытта лизинггік операциялардың негізгі түрлері ретінде
оперативті және қаржылық лизингті қарастырады. Лизингтің батыс елдерінде
пайдаланылатын формаларының аумақты әр түрлілігі операциялардың үш кең
таралған типтеріне негізделген:
1. Қаржылық, күрделі немесе тікелей лизинг
2. Оперативті немесе сервисті лизинг
3. Қайтарымды лизинг
Лизингтің негізгі түрлерін отандық және шетелдік мамандар қаржылық және
оперативті лизинг деп мойындап отыр. Осы жағдайда айыру үшін
критерийлер көп. Бұлар лизингтің объектісін өтімділік дәрежесі, оның
амортизацисының шарттары, жалға беретін мүліктің типі, лизинг беруші
міндеттемелерінің көлемі, құрал-жабдықты пайдалану мерзімі және басқа
да көптеген белгілері.
Оперативті және қаржылық лизинзті айыру қаржылық лизингтің парамертлері
мен белгілерін белгілеумен басталады. Көптеген елдердің заңдарында, сонымен
бірге біздің елімізде салықтық жеңілдіктер беру үшін қаржылық лизингтің
шарттары мен критерийлерін белгілейді
Оперативті лизинг бұл жалға беру төлемдері арқылы құрал-жабдықтар
құнының бір бөлігі ғана амортизацияланатын қысқа және орта мерзімді
сипаттағы мәміле. Оперативті лизинг бойынша берілетін құрал-жабдықтар жалға
берушінің балансында қойылмайды. Осындай мәміле бойынша лизинг беруші
техникалық қызмет көрсету, сақтандыру меншікке салық төлеу және тағы басқа
мәселелерін өзіне алады. Қаржылық есеп және есеп беру көзқарасынан
Оперативті лизингтің категориясына қаржылық лизингтің критерийлеріне сәйкес
келмейтін мәмілеллерді жатқызады:
Оперативті лизинг үшін келесідей негізгі белгілер тән:
1. бір лизинг алушыдан түскен лизингтік төлемдер есебінен лизинг
беруші өзінің барлық шығындары төленетініне сенбейді.
2. лизингтік келісімшарт ережедегідей, 2-5жылға жасалады, қүрал-
жабдықтардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.