ХИМИЯ ӨНЕРКӘСІБІНІҢ ҒЫЛЫМИ ӘЛЕМДЕГІ РОЛІ
Б.МОМЫШҰЛЫ АТЫНДАҒЫ №131 МЕКТЕП-ЛИЦЕЙ
РЕФЕРАТ
тақырыбы:
ХИМИЯ ӨНЕРКӘСІБІНІҢ ҒЫЛЫМИ ӘЛЕМДЕГІ РОЛІ
Орындаған:
Тексерген:
АЛМАТЫ 2006
ЕЛІМІЗДІҢ ХАЛЫҚ ШАРУАШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУДАҒЫ ХИМИЯНЫҢ ОРНЫ
ЖОСПАР:
1. Қазіргі замандағы ғылыми әлемдегі химияның ролі.
2. Химия өндірісінің ғылыми негіздері және жалпы техникалық
принциптері.
3. Химияның күнделікті тұрмыста қолданылуы, табиғатты қорғау.
Химияның және химия өнеркәсібінің өркендеуі жалпы шаруашылықтың
техникалық прогресіне ерекше әсер етеді. Осы күнгі халық шаруашылығының
алуан салаларының қайсысын алсақ та, химияны, химияның жетістіктерінің
нәтижесін пайдаланбайтыны жоқ. Химия және оның жетістіктері, еліміздің
экономикасы мен мәдениетінің өсуінде, халықтың хал-ахуалы көтерілуінде,
социализмнің материалдық-техникалық базасын жасауда өте үлкен орын алады.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының мұнай өндіретін аймақтарында,
әсіресе бұрынна мұнай өндіретін кен орындарында далада мұнайдың және мұнай
шламдарының өте көп мөлшері 30 миллион тоннаға жуық. 2000-нан астам мұнайлы
көлдер бар және кеніштердің үлкен аумағы мұнай және мұнай өнімдерімен
ластанған. 40 мың тонна мұнайы бар ең үлкен көл Өзен кен орнында
орналасқан. Бұл қалдықтар қоршаған ортаны ластайды және тез арада тазалауды
қажет етеді. Қоршаған ортаның ауа, су немесе топырақтың мұнай және оның
компонеттерімен ластануы олардың физикалық, химиялық және биологиялық
қасиеттері мен сипатталарының өзгерісіне алып келеді, табиғи биохимиялық
үрдістердің өтуін бұзады. Трансформация кезінде мұнай көмірсутектері адам
денсаулығына қауіпті, сонымен қатар кацерогенді улы қосылыстарды түзе алады
және бұл қосылыстардың микробиологиялық ыдырауы қиын.
Осы қалдықтардың құрамы мен физикалық-химиялық қасиеттері анықталып,
оларды кәдеге жаратудың бірнеше әдістері ұсынылды. Қалдықтардың органикалық
бөлігі мұнайдың ауыр фракцияларынан тұрады және онда парафинді-нафтенді
майлардың, шайырлар мен асфальтендердің мөлшері жоғары. Инфрақызыл және
электронды парамагниттік резонанс спектроскопиясы әдістерінің көмегімен осы
қалдықтарды термиялық өңдегенде және термототықтырғанда құрамындағы жоғары
молекулалық көмірсутектердің түрленулерінің сызбасы айқындалды.
Химия – жаратылысты зерттейтін ғылымдардың бірі. Ешбір құбылыс кірпіш,
цемент, шынысыз мүмкін емес, ешбір адам тамақ, киімсіз, күнделікті
тұрмыстық, мәдени керекті заттарсыз тұра алмайды. Ал, осы заттардың
ешқайсысы химиясыз өндірілмейді. Біз – химия ғасырының тұрғын адамдарымыз.
Химия біздің тұрмысымыздың, өміріміздің барлық салаларына сіңіп кеткен.
Автомобиль мен кемелер, самолет пен ракеталар химиксіз жасалмайды, химиясыз
орнынан қозғалмайды.
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың 1997 жылғы 20 тамыздағы Мемлекеттік
бағдарламасы негізінде қазір Қазақстан Республикасының химико-фармацевтика
өндірісін құру мен оның дамуы отандық дәрілер саудасында бәсекелес болуға
қабілетті жаңа өндіріс ұйымдастыруға бағытталуда.
Бұл бағдарлама Қазақстанның денсаулық сақтау шараларының импорттық дәрі-
дәрмектерге тәуелдігін азайтуды қалыптастыруға бағытталды. Елдегі
Ә.Бектұров атындағы Химия ғылымдары институтының табиғи қосылыстар химиясы
зертханасында бірнеше жыл ішінде өсімдіктерден Гликардин, Лакразоль,
Лакропласт, Полиглидин формацевтикалық қосылыстары, Глинатин мазі,
Биопластилин алынды.
Соңғы кезде шешілуге таяу тұрған ірі мәселенің бірі – шикізатты толық
пайдалану. Бұрын, шикізаттағы басты элемент пайдаланылып аралас жүрген
элементтерге назар салмай, олар қалдық болып кететін. Мысалы, күкірт
қышқылы өндірісінің қалдықтарында – қақ және тозаң түрінде – мыс, мышьяк,
алтын, селен, теллур, таллий т.б. элементтер бар, ал күкірт қышқылымен
салыстырғанда селен 300, теллур 800, таллий 5000 есе қымбат.
Технология процестерін жақсарту. Химиялық процестерді жақсарту, жаңарту
жөніндегі ғылыми-зерттеу жұмыстарының бірқатар табыстары соңғы кезде
өнеркәсіпке енгізілді. Бұл табыстардың ең бастылары: химиялық реакцияларға
зор әсер ететін катализаторлар (реакцияны тек тездету ғана емес, оны
қажетті бағытта жүргізу,) күшті қысымдар – 10-1000 атмосфера жиі
қолданылады. Көп реакцияларда катализатор мен қысым қабат қолданылады.
Бірқатар процестерге – металдың өзін, оның карбидін, азот қосылыстарын
алғанда – жоғары 1000-30000 температуралар қолданылады. Соңғы кезде жоғары
температураны 30000-тан асыратын болды. Кей процестерде төмен температура,
абсолюттік нольге жуық температура қолданылады.
Бірқатар химиялық процестерде оған әсер етуші басқа факторларды –
реакцияласушы заттардың концентрациясын өсіру, жанасатын бетін ұлғайту,
ультракүлгін сәулелерін түсіру, электр разрядтарымен әсер ету, циклон,
плазма т.б. қолданады.
Электр энергиясы арзандаған сайын электрохимиялық, электротермиялық
өндірістер көбейді.
Жаңа заттар синтездеу. Химия ғылымының соңғы кездердегі өте ірі
табысының бірі – жаңа заттар синтездеу. Әсіресе органикалық қосылыстардың
бұрын бірін-біріне айналдыруға келмейді деп жүрген кластарын айналдырудың
жолдары үлкен молекулалы қосылыстардың синтезі кең өріс алып, одан алынған
синтетикалық материалдардың табиғи материалдарға қарағанда артық, әдемі,
төзімді екендігі дәлелденіп жатыр.
Химиялық, механикалық, термиялық әрекеттерге төзімді материалдардың
алыну, мысалы, арнайы құймалар, резиналар, пластмассалар, химиялық тұрақты
желім, замазка т.б. бұрын қолданылмаған химиялық процестерді өткізуге
мүмкіншілік туғызды.
Процестің өнімділігін арттыру үшін ауа орнына оттек қолданылатын болды.
Өндірісті үздіксіз ету, оны автоматтандыру, механикаландыру химиялық
технологияда да кең қолданылуда.
Химия өнеркәсібі ауыр өнеркәсіптің жетекші салаларының бірі, еңбек
заттарын өңдеуде негізінен химия әдістерді баса қолданатын өндіріс
салаларының комплексі. Іштей химия және мұнай-химия өнеркәсібі болып
бөлінеді. Химия өнеркәсібіне жататын салалар: кен-химия (фосфорит, апатит,
калий тұзын өндіру және байыту, күкірт т.б. алу), негізгі химия
(анорганикалық қышқылдар, минералдық тұздар, сілтілер, жасанды
тыңайтқыштар, хлор, аммиак өндірісі), жасанды ... жалғасы
РЕФЕРАТ
тақырыбы:
ХИМИЯ ӨНЕРКӘСІБІНІҢ ҒЫЛЫМИ ӘЛЕМДЕГІ РОЛІ
Орындаған:
Тексерген:
АЛМАТЫ 2006
ЕЛІМІЗДІҢ ХАЛЫҚ ШАРУАШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУДАҒЫ ХИМИЯНЫҢ ОРНЫ
ЖОСПАР:
1. Қазіргі замандағы ғылыми әлемдегі химияның ролі.
2. Химия өндірісінің ғылыми негіздері және жалпы техникалық
принциптері.
3. Химияның күнделікті тұрмыста қолданылуы, табиғатты қорғау.
Химияның және химия өнеркәсібінің өркендеуі жалпы шаруашылықтың
техникалық прогресіне ерекше әсер етеді. Осы күнгі халық шаруашылығының
алуан салаларының қайсысын алсақ та, химияны, химияның жетістіктерінің
нәтижесін пайдаланбайтыны жоқ. Химия және оның жетістіктері, еліміздің
экономикасы мен мәдениетінің өсуінде, халықтың хал-ахуалы көтерілуінде,
социализмнің материалдық-техникалық базасын жасауда өте үлкен орын алады.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының мұнай өндіретін аймақтарында,
әсіресе бұрынна мұнай өндіретін кен орындарында далада мұнайдың және мұнай
шламдарының өте көп мөлшері 30 миллион тоннаға жуық. 2000-нан астам мұнайлы
көлдер бар және кеніштердің үлкен аумағы мұнай және мұнай өнімдерімен
ластанған. 40 мың тонна мұнайы бар ең үлкен көл Өзен кен орнында
орналасқан. Бұл қалдықтар қоршаған ортаны ластайды және тез арада тазалауды
қажет етеді. Қоршаған ортаның ауа, су немесе топырақтың мұнай және оның
компонеттерімен ластануы олардың физикалық, химиялық және биологиялық
қасиеттері мен сипатталарының өзгерісіне алып келеді, табиғи биохимиялық
үрдістердің өтуін бұзады. Трансформация кезінде мұнай көмірсутектері адам
денсаулығына қауіпті, сонымен қатар кацерогенді улы қосылыстарды түзе алады
және бұл қосылыстардың микробиологиялық ыдырауы қиын.
Осы қалдықтардың құрамы мен физикалық-химиялық қасиеттері анықталып,
оларды кәдеге жаратудың бірнеше әдістері ұсынылды. Қалдықтардың органикалық
бөлігі мұнайдың ауыр фракцияларынан тұрады және онда парафинді-нафтенді
майлардың, шайырлар мен асфальтендердің мөлшері жоғары. Инфрақызыл және
электронды парамагниттік резонанс спектроскопиясы әдістерінің көмегімен осы
қалдықтарды термиялық өңдегенде және термототықтырғанда құрамындағы жоғары
молекулалық көмірсутектердің түрленулерінің сызбасы айқындалды.
Химия – жаратылысты зерттейтін ғылымдардың бірі. Ешбір құбылыс кірпіш,
цемент, шынысыз мүмкін емес, ешбір адам тамақ, киімсіз, күнделікті
тұрмыстық, мәдени керекті заттарсыз тұра алмайды. Ал, осы заттардың
ешқайсысы химиясыз өндірілмейді. Біз – химия ғасырының тұрғын адамдарымыз.
Химия біздің тұрмысымыздың, өміріміздің барлық салаларына сіңіп кеткен.
Автомобиль мен кемелер, самолет пен ракеталар химиксіз жасалмайды, химиясыз
орнынан қозғалмайды.
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың 1997 жылғы 20 тамыздағы Мемлекеттік
бағдарламасы негізінде қазір Қазақстан Республикасының химико-фармацевтика
өндірісін құру мен оның дамуы отандық дәрілер саудасында бәсекелес болуға
қабілетті жаңа өндіріс ұйымдастыруға бағытталуда.
Бұл бағдарлама Қазақстанның денсаулық сақтау шараларының импорттық дәрі-
дәрмектерге тәуелдігін азайтуды қалыптастыруға бағытталды. Елдегі
Ә.Бектұров атындағы Химия ғылымдары институтының табиғи қосылыстар химиясы
зертханасында бірнеше жыл ішінде өсімдіктерден Гликардин, Лакразоль,
Лакропласт, Полиглидин формацевтикалық қосылыстары, Глинатин мазі,
Биопластилин алынды.
Соңғы кезде шешілуге таяу тұрған ірі мәселенің бірі – шикізатты толық
пайдалану. Бұрын, шикізаттағы басты элемент пайдаланылып аралас жүрген
элементтерге назар салмай, олар қалдық болып кететін. Мысалы, күкірт
қышқылы өндірісінің қалдықтарында – қақ және тозаң түрінде – мыс, мышьяк,
алтын, селен, теллур, таллий т.б. элементтер бар, ал күкірт қышқылымен
салыстырғанда селен 300, теллур 800, таллий 5000 есе қымбат.
Технология процестерін жақсарту. Химиялық процестерді жақсарту, жаңарту
жөніндегі ғылыми-зерттеу жұмыстарының бірқатар табыстары соңғы кезде
өнеркәсіпке енгізілді. Бұл табыстардың ең бастылары: химиялық реакцияларға
зор әсер ететін катализаторлар (реакцияны тек тездету ғана емес, оны
қажетті бағытта жүргізу,) күшті қысымдар – 10-1000 атмосфера жиі
қолданылады. Көп реакцияларда катализатор мен қысым қабат қолданылады.
Бірқатар процестерге – металдың өзін, оның карбидін, азот қосылыстарын
алғанда – жоғары 1000-30000 температуралар қолданылады. Соңғы кезде жоғары
температураны 30000-тан асыратын болды. Кей процестерде төмен температура,
абсолюттік нольге жуық температура қолданылады.
Бірқатар химиялық процестерде оған әсер етуші басқа факторларды –
реакцияласушы заттардың концентрациясын өсіру, жанасатын бетін ұлғайту,
ультракүлгін сәулелерін түсіру, электр разрядтарымен әсер ету, циклон,
плазма т.б. қолданады.
Электр энергиясы арзандаған сайын электрохимиялық, электротермиялық
өндірістер көбейді.
Жаңа заттар синтездеу. Химия ғылымының соңғы кездердегі өте ірі
табысының бірі – жаңа заттар синтездеу. Әсіресе органикалық қосылыстардың
бұрын бірін-біріне айналдыруға келмейді деп жүрген кластарын айналдырудың
жолдары үлкен молекулалы қосылыстардың синтезі кең өріс алып, одан алынған
синтетикалық материалдардың табиғи материалдарға қарағанда артық, әдемі,
төзімді екендігі дәлелденіп жатыр.
Химиялық, механикалық, термиялық әрекеттерге төзімді материалдардың
алыну, мысалы, арнайы құймалар, резиналар, пластмассалар, химиялық тұрақты
желім, замазка т.б. бұрын қолданылмаған химиялық процестерді өткізуге
мүмкіншілік туғызды.
Процестің өнімділігін арттыру үшін ауа орнына оттек қолданылатын болды.
Өндірісті үздіксіз ету, оны автоматтандыру, механикаландыру химиялық
технологияда да кең қолданылуда.
Химия өнеркәсібі ауыр өнеркәсіптің жетекші салаларының бірі, еңбек
заттарын өңдеуде негізінен химия әдістерді баса қолданатын өндіріс
салаларының комплексі. Іштей химия және мұнай-химия өнеркәсібі болып
бөлінеді. Химия өнеркәсібіне жататын салалар: кен-химия (фосфорит, апатит,
калий тұзын өндіру және байыту, күкірт т.б. алу), негізгі химия
(анорганикалық қышқылдар, минералдық тұздар, сілтілер, жасанды
тыңайтқыштар, хлор, аммиак өндірісі), жасанды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz