Көміртектің химиялық қасиеттері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚазаҚстан республикасыныҢ білім
жӘне Ғылым министрлігі

Қ.И.СӘтбаев атындағы ҚазаҚ ҰлттыҚ
техникалыҚ университеті

_____________________ кафедрасы

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: "Көміртек"

Орындаған:

Қабылдаған:

Алматы 2006

ЖОСПАР
Кіріспе 4
Көміртектің аллотропиясы 5
Көміртектің табиғатта кездесуі 6
Көміртектің химиялық қасиеттері 7
Қорытынды 10
Пайдаланылған әдебиет: 11

Кіріспе

Көміртек (Carboneum), С — Менделеевтің периодты системасының ІV
тобының химиялық элементі, рет номері 6, атомдық массасы 12,01115.
Көміртек барлық тірі организмдердің бойында болумен қатар, ыдырауының
нәтижесінде жаратылған тас көмір, мұнай т.б. органикалық заттардың, онымен
қатар анорганикалық заттар да, көпшілік минералдардың құрамында болады.
Ондай минералдар – жер бетінің әр жерінде тау-тау болып, жиналып кездесетін
кальцит KCNO – СаСО3 (әктас, мрамор, бор түрлерінде) және магнезит MgCO3
пен доломит – СаСО3( MgCO3. Көміртек көміртек диоксиді түрінде жер шарын
айнала қоршаған атмосферада және табиғи сулардың барлығында еріген түрде
болады.
Көміртектің табиғатта тұрақты екі изотопы бар 12С(98,892() және
13С(1,108(). Космос сәулелерінің әсерінен ( – радиоактивтігі бар изотоп 14С
түзіледі:
147N+10n=146C+11H
Мұнан басқа массасы 10-нан 16-ға дейінгі радиоактивті изотоптары да
алында.

Көміртектің аллотропиясы

Жер қыртысында дербес көміртек екі жай зат алмаз және графит түрінде
кездеседі. Жаратылыста көп кездесетін қазба көмірлердің де кейбіреулерінің
де құрамында 99( дейін көміртек болады. Көміртектің қазір зерттелген
қосылыстарының ғана саны милионнан артықтау, ал қалған барлық элементтердің
барлық қосылыстарының саны 25-30 мыңнан артпайтындығы көміртектің ерекше
маңызы бар екенін көрсетеді.
Көміртектің аллотропиясы. Көміртектің негізгі екі аллотропиялық түрі
бар – алмаз және графит.
Карбин қолдан алынған модификациясы. Кейде аморфты көміртегін (ағаш
көмірі, күйе) көміртектің аллотропиялық түрі деп есептейді, оны графиттің
ерекше түрі деп те қарайды; бұл жағдайда кесімді келісім жоқ. Алмаз –
түссіз, мөлдір, қатты заттардың ең қаттысы, ((3,5. Графит – қара сұр түсті,
күңгірт, сәл жылтыр, өте жұмсақ, денеге жұққыш, кристалдық зат, тығыздығы
2,2 гсм3.
Алмаз бен графиттен басқа көміртектің карбин деген жақында
синтезделген түрі бар.
Карбин – тіке сызықты С ( тізбектерінен құралған гексагональ торынан
тұрады, ондағы көміртектің әрбір атомы екі (-, екі (- байланыс түзеді.
Карбин шымқай қара түсті зат. Карбин-көміртек атомдары sp-гибридтелуге
ұшыраған тізбекті полимер. Карбиннің екі түрі болады, көміртек атомдары
өзара үш байланыс және бір байланыспен кезектесе байланысатын полиинді:
... — С ( С — С ( С — С ( С — ...
және үздіксіз қос байланыстан тұратын кумуленді:
( С ( С ( С ( С ( С ( С (
Карбин көміртектің термодинамикалық ең тұрақты түрі екені анықталды.
Карбин шала өткізгіш.
Химиялық жағынан көміртек, кәдімгі жағдайда инертте зат, бірақ жоғары
температураларда химиялық активтеніп металдардың да, бейметалдардың да
көпшілігімен реакцияласады. Көміртек әсіресе оттекпен жақсы қосылады,
сондықтан оны тотықсыздандырғыш ретінде қолданады.

Көміртектің табиғатта кездесуі

Көміртектің табиғи қосылыстарынан құрамында көміртек көп заттардың
бірі — түрлі отырдан.
Отын қатты, сұйық және газ түрінде болады.
Қатты отын — қазба көмірлер, шымтезек, ағаш және жанғыш сланеңтер.
Сұйық отын – мұнай және оның туындылары.
Газ түріндегі отын – табығы, генератор, су, кокс және жер асты
газдары.
Отынның маңызы ерекше, ол өнеркәсіптің қай саласында болмасын, ауыл
шаруашылығында, үй шаруашылығында шешуші орын алады.
Отын құрамында негізінде көміртек, сутек, және оттек болады, көміртек
пен сутек неғұрлым көп болса, сол отынның жылу бергіштік қабілеті жоғары
болады.
Қатты отын. Қазба көмірлер – отынның ең көп тараған түрі. Бұл ерте
замандағы ағаштардың ауаның қатынасынсыз айрылғанынан түзілген заттар.
Мұндай айрылу кезінде оттек пен сутек бөлініп шығады, демек, қалдығында
көміртек көбейеді. Көмір неғұрлым ерте түзілсе, соғұрлым ішінде көміртек
көбірек болады. Қазба көмірлерді тікелей жағуға да, әрі отынның бағалырақ
түрлерін – кокс, сұйық отын, газ түріндегі отын да алуға да пайдаланады.
Ағаш отында 50%-тей көміртек болады, үй шаруашылығында болмаса,
өнеркәсіпте қолдануы азайып келеді.
Жанғыш сланецтер – негізінде жануарлар қалдықтарынан, не өсімдік текті
органикалық зат пен минералдық қосылыстардан (мысалы, әктас) тұратын
жыныстар. Сланецтерде 56-82% көміртек, 5,8-11,5% сутек және азот, күкірт,
оттек болады.
Сұйық отын – жаратылыста тек мұнай түрінде ғана кездеседі. Мұнай 83-
86% көміртек, 11-14% сутек болады. Мұнай жылуды көп беретін жақсы отын,
бірақ оны отын етіп жаққаннан да, химиялық өңдеп, мотор отынын, машына
майларын және түрлі химиялық, әсіресе газ түріндегі өнімдер алған әлдеқайда
пайдалы.
Газ түріндегі отын. Отындар ішіндегі ең бір қолайлысы. Өндірістердің
көпшілігінде отынның жылу бергіштігінен басқа, оның беретін жылуының қызуы,
яғни оның туғыза ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.