Салық комитетінің негізгі экономикалық көрсеткіштері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 80 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе.

1-бөлім. Салықтар мен алымдардың теориялық негіздері

Салықтың мәні, принципі және атқару қызметі
ҚР салық жүйесінің мазмұны және салық салу механизмі
Ғалымдар мен тәжірибешілерінің еңбектеріндегі салық реформалары,

экономикалық көзқарастары

2-бөлім. Сырым аудандық салық комитеті қызметінің ұйымдастырылуы

Сырым аудандық салық комитетінің құралу тәртібі, ережесі, салық

қызметкерлерінің құрамы мен олардың негізгі міндеттері

Сырым аудандық салық комитеті іс-әрекетінің нәтижиелері

3-бөлім. Салықтар мен алымдардың бюджетті қалыптастырудағы ролі және салық жүйесін жетілдіру

Салықтар мен алымдарды есептеу, олардың ерекшеліктері, төлеу тәртібі
Салық жүйесін жетілдіру экономикалық реттеудің дамудың қызметі.

3. 3 Салық салудың жетілдіру бағыттары.

Қортынды және ұсыныстар.

Қолданылған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе

Кез - келген мемлекеттің қаржы жүйесі үш звенодан тұрады. Олар мемлекеттің қаржысы, кәсіпорындардың қаржысы және жеке тұлғалардың қаржысы. Осы үшеуінің ішіндегі ең басты рольді кәсіпорындардың, яғни заңды тұлғалардың қаржысы алады. Себебі кәсіпорынның алған табысының есебінен мемлекеттің де жеке тұлғаның да қаржысы қалыптасады. Яғни жеке тұлға сол кәсіпорынның құрылтайшысы болып, немесе сол кәсіпорында еңбек етіп табыс алса, ал мемлекет өзінің фискалдық қызметін жүгізе отырып кәсіпорынның табысының бір бөлігін салық ретінде алады. Әрине сол салықтарды заңты тұлғалар есептеп, төлеу үшін мемлекет тарапынан жағдай жасауы қажет, яғни салықтар заңмен реттелініп, алдын - ала анықталған болуы керек. Сонымен, заңды және жеке тұлғаларға салық салу мәселесі әр уақытта да қиыншылықтық, жан - жақты талдауды талап ететін категория. Осы аталған себептер таңдап алынған тақырыптың актуалдылығын көрсетеді.

Дипломдық жұмыстың мақсаты салықтар мен алымдардың экономикалық мазмұны мен олардың бюджетті қалыптастырудағы ролін ашып жетілдіру бағыттарын ұсыну табылады.

Дипломдық жұмыстың мақсаттарына қол жеткізу үшін алға қойылған тапсырмалар төмендегідей:

Салықтың мәні, принципі және атқару қызметі.
Салық жүйесінің негізгі түрлері және салық салу механизмі.
Ғалымдар мен тәжірибешілерінің еңбектеріндегі салық реформалары, экономикалық көзқарастары.
Сырым аудандық салық комитетінің құралу тәртібі, ережесі, салық қызметкерлерінің құрамы мен олардың негізгі міндеттері.
Салық комитетінің негізгі экономикалық көрсеткіштері.
Мемелекеттік бюджетке түсетін төлемнің түсу қарқыны.
Салық жүйесін жетілдіру экономикалық реттеудің дамудың қызметі.

Дипломдық жұмысымның тексеру обьектісі Батыс Қазақстан облысы, Сырым ауданы, Жымпиты ауылында орналасқан Сырым аудандық салық комитеті болып табылады.

Дипломдық жұмысымды орындау Қазақстан Республикасының салық жөніндегі заң актілері, Қазақстандық және шетелдік ғалымдар мен тәжірибешілердің еңбектері және тексеру обьектісінің жылдық есебі пайдаланылған.

Дипломдық жұмысты орындау барысында, сондай - ақ зерттеу мен талдау әдістері ретінде ғылыми - технологиялық, экономикалық талдау айырмашылықтарды табу әдістері қолданылды.

1 бөлім. Салықтар және салық салудың теориялық негіздері.

Салықтың мәні, принциптері және атқаратын қызметтері.

Салықтар дегеніміз - мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде түсетін міндетті төлемдер.

Салықтар - шаруашылық жүргізуші субьектілердің, жеке тұлғалардың мемлекет пен екі арадағы мемлекеттік бюджет арқылы жүзеге асырылатын, қаржы қатынастарын сипаттайтын экономикалық категория. Салықтардың экономикалық мәні мынада: салықтар шаруашылық жүргізуші субьектілер мен халық табысының қалыптасуындағы қаржылық қатынастардың бір бөлігін білдіреді. Сондай- ақ шаруашылық жүргізуші субьектілер мен халық табысының белгілі бір мөлшерін мемлекет үлесіне жинақтап, жиынтықтаудың қаржылық қатынастарын көрсетеді.

Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болды және мемлекеттің өмір сүріп, дамуының негізі болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі қашан да болса оның салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруы мен бірге қалыптасады.

Әрбір мемлекетке өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін белгілі бір мөлшерде қаржы көздері қажет. Салықтар - мемлекеттің тұрақты қаржы көзі. Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады. Салықтардың мәнін толық түсіну үшін, олардың экономикалық маңызын түсіну қажет, ал салықтардың экономикалық маңызы олардың атқаратын қызметіне тікелей қатысты.

Салық саясаты аса нәзік және күрделі аспап, ол жеңілдіктер мен жазалау шаралары арқылы шаруашылық қызметтің барлық жақтарына нысаналы түрде әсер етеді.

Нарықтық экономикасы дамыған елдерде салықтардың тізімі бірнеше бетке сыйып кете алады, ал жеңілдіктер мен жазалау шаралары, оларды пайдалануға түсініктемелертұтас томдары алып жатады.

Әкімшілік - әміршілдік жүйе жағдайындағы экономикада салық адам мүддесі үшін қызмет көрсетеді. Ол халықты үкімет алдында тұқыртып ұстаудың құралына айналды. Ал нарық қатынастары дамыған елдерде салық мемлекет қазынасын толтыруға қызмет ете түседі. Содан да болар, Америкада іскер адамның екі туған күні бар деп есептеледі: бірінші - өзінің туған күні және екіншісі - оның салық инспекторымен есеп айырысқан күні.

Салық салудың мынандай негізгі принциптері бар

а) азаматтар салықты мемлекеттен алатын игіліктерге пропорциональды төлеу керек;

б) салықтар табыстың мөлшерінен, салық төлеушілердің тұрмыс халінің дәрежесіне тәуелді болуы керек.

Салықтың мынадай негізгі қызметтері бар:

- реттеуші;

- фискальдық;

- қайта бөлу;

Жоғарыда көрсетілген негізгі функциаларымен қатар салықтардың ынталандыру, бақылау функциаларын да атауға болады.

Реттеушілік қызметі - салықтың ең негізгі қызметі. Осы қызмет арқылы салықтар ел экономикасына өз ықпалын тигізеді, яғни салықтық реттеу жүзеге асырылады. Салықтық реттеудің ең басты мақсаты - өндірістің дамуына ықпал ету. Салық түрлері, салық ставкалары, салық жеңілдіктері, салық салу әдістері салықтық реттеудің тетіктері болып табылады. Реттеуші қызмет әркімнің, мейлің мемлекеттің немесе кәсіпкерлердің болсын, аса қызықтыратын мәселесі болып табылады. Қазақстандағы салықтардың атқаратын реттеуші қызметіне кеңінен тоқталсақ, оның оншалықты өз атына сәйкес келе бермейтін жақтарын байқауымызға болады. Салықтардың реттеушілік рөлі негізінен мынандай шарттарға жауап беруі қажет: мемлекеттік бюджетке түсетін кіріс мөлшерінің белгілі бір деңгейін ұстап отыру және кәсіпорындар мен жеке тұлғаларға салынатын салықтардың ауыртпалығын реттестіру. Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясында болашақтағы мемлекетіміздің негізгі байлық көзі шикізатты, соның ішінде ең біріншіден мұнайды экспорттау болып табылады. Осыған сәйкес, салық жүйесінің алдында тұрған маңызды мәселелердің бірі шикізатты экспорттаушыларға салынатын салықтардың тиімділігін арттыру болып табылады. Жоғарыда көрсетілген салықтық реттеудің тетіктері тек қана өндірістің дамуын реттеп қана қоймайды, сонымен қатар ақша және баға саясатын, шетелдік инвесторларды ынталандыру, шағын және кіші кәсіпкерлікті дамыту жұмыстарын жүзеге асырады. Әрине, салықтық реттеу тетіктері тиімді қызмет атқару үшін, олардың басқа да экономикалық тетіктермен тығыз байланыста болу қажет. Салықтық реттеуде салық ставкалары мен салық жеңілдіктерінің алтын орны ерекше. Себебі, ғылыми негізделмеген, шектен тыс жоғары қойылған ставкалар кәсіпкерлердің ынтасын төмендетіп, өндірістің қарқынын бәсеңдетеді, ал шектен тыс төмен қойылған ставкалар салық төлеушілердің жауапкершілігін азайтып өндірістің төмендеуіне және мемлекеттік бюджет кірісінің азаюына әкеліп соқтырады. Осы сияқты салық жеңілдіктерінің де тиімсіз жағы және бар. Дамыған елдердің тарихынан салық ставкалары жөнінде мынаны байқауға болады:

а) егер төленетін салық мөлшері салық төлеуші табысының 50 пайызынан асып кетсе, онда ол өндірістің тоқтап қалуына соқтырады;

ә) егер салық мөлшері салық төлеуші табысының 45-50 пайызы аралығында болса, онда жай, ұдайы өндіріске әкеледі;

б) егер салық мөлшері салық төлеуші табысының 35 - 40 пайызы мөлшері аралығында болса, онда ұлағймалы ұдайы өндіріске әкеледі.

Салық салу обьектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып жіктеледі:

Тікелей салықтар - табысқа немесе мүлікке салынады, ақырғы төлеушісі болып кірісті алушы немес мүлікті иеленуші тұлға табылады.
Жанама салықтар - жаңама түрде тауар немесе қызметқұны арқылы алынады. Бұл салықты сатушы емес, сатып алушы, яғни тұтынушы төлейді. Тауар немесе қызмет бағасына алдын - ала салық енгізілмегендіктен, іс жүзінде оны бюджетке сатушы аударады. Салық салу теориясының негізін қалаушы Адам Смит салық салудың келесі ұстамдарын атап көрсетті. Олар төмендегідей:

Салықтың ресми тәртібі. Смиттің айтуы бойынша салық мемлекеттің заң формасында салатын ауыртпалғы. Мемлекеттің салық салу құқы оның өмір сүру қажеттілігіне туындайды.
Біртектілігі. Әр мемлекеттің субьектісі өзінің табысына қатысты мемлекеттік қолдауға қатысуы қажет.

Анықталғандығы - яғни салық төлеушіге төлемнің көлемі, тәртібі, орны және мерзімі белгілі болуы қажет.
Салықты өндіріп алудың арзандығы. Мемлекеттің кассасына салық төлеушінің қалтасынан шыққан сомаға сай ғана ақша түсуі қажет.

Төлеушінің шаруашылық дербестігі.
Салық жүйесі экономикалық қызмет етуіне, өркендеуіне кедергі болмауы қажет.
Салық жүйесі экономикалық қатынасқа түсетін басқа елдердің салық түрлері мен ставкаларын есепке алуы қажет.
Салық салудың тұрақтылығы ұстамы.

Салық жүйесінің жақсы және тиімді қызмет істеуіне салық салу механизімінің тигізер ықпалы өте зор.

Салықатрдың фискальдық қызметі - мемлекеттің салық саясаты тұтқаларының көмегімен нарық коньюктурасының жағдайынаәсер етуде, экономикалық өсуді тұрақтандыру және ынталандыруға тырысуында тұр. Бір сөзбен айтқанда, салық түсімі арқылы алынатын қаражаттар, мемлекеттің саяси - шаруашылық қызметін атқарудың қаржы негізі болып табылады. Фискальдық қызмет ешкімді де алаңдата қоймайды себебі кез-келген мемлекеттің өмір сүруі үшін қаражаттың қажеттілігі өте маңызды нәрсе. Салық қаражаттары ең алдымен ғылыми-техникалық прогресті ынталандыру прогрессивті технология мен өнім түрлерін игеру, экономикада құрылымдық өзгерістер жасау, табиғат қорғау шараларын жүзеге асыру, әлеуметтік саланың обьектілерін ұстау үшін белсенді түрде пайдаланылады. Мысалы, 1981 жылы, рейгандық әкімшілік жаңа өндіріс салаларын инвестициядан ) өндіріске ұзақ мерзімді капитал жұмсау) түскен табыстарға салынатын салықтарды азайтты. Ол кәсіпкерлердің өндіріске қаржы бөлуді ұлғайтуына, еңбек өнімділігін арттыруға және потенциалды жалпы ұлттық өнімді көбейтге түрткі болды.

Қайта бөлу қызметі арқылы түрлі субьектілер табысының бір бөлшегі мемлекет пайдасына өтеді. Бұл қызметтің іс-әрекетінің көлемі ішкі жалпы өнімді салықтардың алатын үлес салмағы арқылы анықтайды. Соңғы жылдардағы мәліметтер бойынша Қазақстан Республикасының ішкі өніміндегі салықтардың үлес салмағы 40 пайыздан көбірекболып отыр. Бұл экономикасы дамыған басқа елдерден әлде қайда жоғары. Еліміздегі мемлекет мүддесі үшін қаржы көздерін орталықтандырудың бір айғағы осы. Қарапайымдылық принципі - бюджеттің кіріс көзін құраудағы, салықтар мен төлемдердің тиімді түсуінің ең басты кепілі болып саналады. Салық жүйесі қарапайым да айқын болуы қажет, салық төлеушінің түсуіне жеңіл болуы керек. Бұл үшін мынандай шаралар қолданылуы тиіс:

- салықтардың түрлері аса көп болмай, нақты да дәлелді болуы керек;

- белгілі бір салықтың түріне бірыңғай салық ставкасын белгілеу қажет;

- салық салу обьектісін, салық салынатын табысты немесе айналымды анықтау әдісі мейлінше жеңіл, қарапайым, қолдануға ыңғайлы және түсінікті болғаны дұрыс;

- салық жеңілдіктері не үшін беріледі, оған қандай негіздер бар екені дәлелді болуы керек. Салық жеңілдіктерінің мейлінше азайғаны қажет;

- салық төлеуде, салықты табыс көзінен, яғни, төлем жүргізілген көзден төлегені ықтимал.

Әділеттік принципі - салық жүйесінде әділеттілік принципі тікелей және көлденең екі бағытта сақталуы тиіс.

Тікелей әділеттілік принципі дегеніміз - салық ставкасы, салық мөлшері, төлушінің табысына тікелей байланысты болып, соның негізінде белгіленуі қажеттігін қарастырады. Салық ставксаының шегі аса жоғары болмағаны жөн, себебі мұндай жағдайда салық төлеушінің табыс табуға ынтасы төмендеп, табыс азаюы мүмкін, ал бұдан салықта сөзсіз азаяды.

Көлденең әділеттілік принципі дегеніміз - тиісті жағдайда біріңғай салық төлеушіге бірдей талап, бірдей шарт қойылу керектігін қарастырады. Салық төлеушілер белгілі бір табыс немесе қызмет түрінен, мүлкінен бірдей ставкамен салық төлеуі тиіс.

Салыстыру принципі - бұл принцип бойынша, салық ставкаларын бекіткен кезде, ол ставкалар мөлшері басқа елдерде қолданылып жүрген ставкалармен салыстырылып, солардың деңгейінде белгіленуі тиімді. Себебі шектен тыс жоғары ставкалар өндірісті дамытуға емес, керісінше оны тоқтатуға әсер етеді, шетелдік инвесторлардың ынтасын төмендетіп, олардың республика экономикасына қаржыларын салуына кедеогі болуы мүмкін. Ал, салық ставкаларының басқа елдерде қолданылып жүрген ставкалардан едәуір төмен болуы, алдымен мемлекет бюджетінің кіріс көзінің құралуына теріс ықпал жасауы ықтимал. Қорыты айтқанда: салық төлеуші салықты міндетті түрде табыс мөлшеріне қарай төлеу тиіс.

- салық төлеу мерзімі, әдісі, салықтың мөлшері салық төлеушіге айқын да, дәлелді болуы керек;

- салық төлеу мерзімі, салықты есептеу әдісі, төлеу тәртібі салық төлеушіге барынша ыңғайлы болғаны қолайлы.

Салық алудың үш түрлі тәсілі бар: кадастрлық, салық төлеушінің декларациясы бойынша, табыс табу көзінен. Кадастрлық тәсіл бойынша салық салу обьектісін тіркеу арқылы, одан түскен табыстың нақты мөлшеріне байланыссыз алынады. Мысалы: жер салығы, мүлік салығы.

Декларация бойынша салық, салық төлеушінің деклорацияда көрсеткен табыс көлеміне байланысты және одан көрсетілген шегерістер мен жеңілдіктерді ескере отырып анықталады.

Үшінші тәсіл, яғни, табыс көзі бойынша, салық, салық төлеуші қызмет ететін жұмыс орнындағы бухгалтерия қызметкерлерінің есептеуімен анықталып төленеді.

Бұл үш тәсіл де, салық механизмі құрамына енеді.

Мемелекет мына жоғарыда көрсетілген салықтардың қызметін (функциясын) пайдалана отырып, еліміздің салық жүйесін анықтайды. Салық механизмінің қызмет ету жолдарын белгілейді, жалпы экономикалық саясатты негізге ала отырып, салық саясатын анықтайды.

1. 2 Салықтың жүйесінің негізі түрлері және салық салу механизмі.

Нарықтық экономиканың қалыптасуы кезінде салық саясатының негізгі бағыты немесе салық саясатының негізгі мақсаты - салық жүйесін құру және оның тиімді қызмет етуіне мүмкіншілік беретін салық механизімін іске асыру. Салық салық жүйесі өзінің құрамы жағынан бірнеше компоненттерінің құрамына қаржы қатынастар, осы қатынасты анықтайтын салық, салық қызметі органдары жатады. Елімізде нарықтық экономиканың қалыптасу кезіндегі салық жүйесінің орнығуы мынадай сатылардан өтті.

1991 жылы 25 - ші желтоқсанда Қазақстан Республикасының салық жүйесі жөніндегі заң қабылданып, бұл заң 1992 жылы күшіне енді. Бірінші саты Совет Одағының ыдырауына байланысты бұрынғы қарым - қатынастардың бұзылуы мен жаңа егеменді мемлекеттің қалыптасуына байланысты және экономикадағы дағдарыс пен сипатталады. Бұл кездегі салықтық реформаны жүргізу кезінде әлемдік тәжірбие, өтпелі кезеңнің заңдары және еліміздің тарихы, әлеуметтік - экономикалық даму ережелері есепке алынбады.
Қазақстан Республикасының салық жүйесінің даму тарихында 1994 жылы маңызды орынды алады. Осы жылы салық жүйесін түдегейлі реформалар жолында алғашқы нақты қадамдар жасалды. өзгерістер табысқа салыққа байланысты болды. Яғни Қазақстан Республикасы Президентінің “Жеке тұлғалардың табысына салық салу жөніндегі және заңды тұлғалардың пайдасына салық жөніндегі жарлықтар” қабылданды. Салық жүйесіндегі 1994 жылы өзгерістеріне талдау жасайтын болсақ, оның фискальдық сипатта болғанын көруге болады. Яғни, қатаң салық саясаты, салықтың өте жоғарғы ставкасы салықтық түсімдерді төмендетуге алып келеді. Осыған байланысты алдағы мерзімде елдегі салық реформасының негізгі мақсаттары ретінде нарықтық қатынастарды ынталандыру, салық салудағы тиімді заңдарды қалыптастыру және салық салудағы әділеттікке қол жеткізу қойылды. Осы мақсаттарға байланысты Қазақстан Республикасының салық жүйесін өзгертуге және оны әлемдік стандартқа сәйкестендіруге мүмкіншілік туындады.
1995 жылдың 25 - ші сәуірдегі Қазақстан республикасы Президентінің “Салық және басқа да бюджетке төленетін міндетті төлемдер жөніндегі заң күші бар жарлығы ” қабылданды. Ол заң 2001 жылдың соңына дейін созылды. Бұл заңдылықты ерекшелігі юолып салықтар және алымдар санының қысқару, заңды тұлғаның пайдасына салық салудың табысына салық салуға көшуі, әлеуметтік салықтың пайда болуы табылады.
2001 жылдың 12 - ші маусымындағы жаңа салық кодексінің қабылдануы 2002 жылдың 1 - ші қаңтарында күшіне енді. Елдің салық жүйесі өзгеріссіз тұрып қалуы мүмкін емес. Себебі ел экономикасының дамуы нарықтық қатынастарға көшу жолында қалыптасатын іс - тәжірбиелер, экономикасы дамыған елдердің тәжірбиесін талдап жинақтау барысында салық жүйесінде өзгеріп, дамып жақсаруы тиіс.

Қазақстан Республикасында қабылданған салық жүйесі туралы заңға сәйкес салықтың мынандай түрлері қолданылады.

а) жалпы мемлекеттік салықтар;

б) жалпыға бірдей міндетті жергілікті салықтар мен алымдар;

в) жергілікті салықтар мен алымдар. Республиканың салық жүйесі бүгінгі таңда он бір жалпы мемлекеттік, он жалпыға бірдей жергілікті салықтар мен алымдар және он жеті жергілікті салықтар мен алымдардан тұрады.

Жалпы мемлекеттік салықтарға мыналар жатады: қосылған құнға салынатын салық, пайызға салынатын салық, акциздер, бағалы қағаздармен жасалатын операциялардан алынатын салық, экспорт пен импортқа салынатын салық, кеден тарифі мен баж салығы.

Жалпыға бірдей міндетті жергілікті салықтар мен алымдарға: жер салығы, жеке адамадардың мүлкіне салынатын салық, орман табысы, су үшін төленетін ақы, табысқа салынатын салық, кәсіпкерлік қызметтің субьектілері ретінде тіркелмеген азаматтардан алынатын алым, жаңды ұйымдарды мемлекеттік тіркеуден өткізгені үшін алынатын алым, елтаңбалық алым, мұрагерлік және сыйға тарту тәртібі мен ауысқан мүлікке салынатын салық жатады.

Жергілікті салықтар мен алымдарға мыналар жатады: курорттық аймақта өндірістік мақсаттағы обьектілер құрлысына салынатын салық, курорттық алым, азаматтардан алынатын мақсатты алым, жарнамаға салынатын салық, автотранспорт құралдарын, есептеу техникасы және жеке компьютерлерді қайта сатуға салынатын салық, т. б.

Жалпы мемлекеттік салықтар Республика заңдарының негізінде орталық өкімет пен мемлекеттік бюджетке аударылады. Жергілікті салықтар тиісті территорияның жергілікті басқару органдары мен алынып, жергілікті бюджетке түседі.

Салыну көздеріне қарай салықтар еңбек пен табылған және еңбексіз табылған табыс болып бөлінеді. Еңбек пен табылған табысқа еңбек ақы (жалақы) қалам ақы, жеке кәсіпорындардың табысы жатады, еңбексіз, бірақ жария табысқа дивидендтер, ақша салымы бойынша пайыздар; қозғалмайтын мүліктердің және бағалы қағаздардың құнының өсімі жер рентасы және т. б. Шет елдердің заңдары, кәсіпкерлік жолмен алынған пайданы, еңбек ақы мен қатар еңбекпен табылған табысқа жатқызады.

Салықтарды мынадай нышаны, белгілері бойынша топтастырамыз немесе жіктейміз:

Салық салу обьектісіне байланысты;
Қолданылуына қарай;
Салық салу органына байланысты;
Экономикалық ерекшелігіне байланысты;
Салық салу обьектісін бағалау дәрежесіне қарай.

Салық салу обьектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып жіктеледі.

Тікелей салықтар жалғаусыз немесе тікелей табысқа немесе мүлікке салынады.

Тікелей салықтарға мына салықтар жатады:

- заңды және жеке тұлғалардың табысына салынатын салық;

- мүлік салығы;

- жер салығы;

- бағалы қағаздармен жүргізілетін операцияларға салынатын салық;

- жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемі;

- көлік құралдарына салынатын салық т. б.

Жанама салықтар - тікелей есмес, жанама түрде тауар немесе қызмет құны арқылы алынады.

Жанама салықтарға мына салықтар жатады:

- қосылған құнға салынатын салық;

- акциздер;

- баж салығы;

Жанама салықтарды сатушы емес стып алушы, яғни тұтынушы төлейді. Тауар неменсе қызмет бағасына алдынала салық енгізілмегендіктен, іс жүзінде оны бюджетке стаушы аударады.

Бюджетке түскен соң қандай шараларға жұмсалатын белгісіне қарай салықтар жалпы және арнайы салықтарға бөлінеді.

Жалпы салықтар бюджетке түскен соң, ешқандай дербессіз жалпы мақсатта жұмсалады.

Жалпы салықтарға жататын салықтар: заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы, қосылған құнға салынатын салық, акциздер, т. б

Арнайы салықтар бюджетке түскен соң алдын ала белгіленген міндеттер бойынша, нақтылы шараларға жұмсалынады. Мысалы: көлік құралдарына салынатын салық. Бұл салықтар жол қорын құрауға жұмсалады.

Экономикалық белгісіне қарай салықтар табысқа салынатын салық және тұтынуға салынатын салық болып жіктеледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.