Жарғылық капиталды қалыптастыру мен құрылтайшы құжаттарын есепке алудың талдауы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 73 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . … . . . 3

1 ЖАРҒЫЛЫҚ КАПИТАЛДЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ МЕН ҚҰРЫЛТАЙШЫ ҚҰЖАТТАРДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫҢ ЕСЕБІ, АУДИТІ ЖӘНЕ ТАЛДАУЫ

1. 1 Жарғылық капиталды қалыптастырудың мәні мен мазмұны… . . . 6

1. 2 Жарғылық капиталды қалыптастыру мен құрылтайшы құжаттарды есепке алудың методикасы . . . 11

1. 3 Жарғылық капиталды қалыптастыру мен құрылтайшы құжаттарды есепке алудың аудит методикасы . . . 14

2 «АЛМАТЫ ГАЗ ТАРМАҒЫ» ЖШС-НІҢ ЖАРҒЫЛЫҚ КАПИТАЛЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ МЕН ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ

2. 1 ЖШС-нің жалпы сипаттамасы мен есеп саясаты . . . 20

2. 2 Капитал есебін жетілдіру . . . 28

3 ҰЙЫМНЫҢ ЖАРҒЫЛЫҚ КАПИТАЛЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ МЕН ҚҰРЫЛТАЙШЫ ҚҰЖАТТАРДЫН ЕСЕПКЕ АЛУДЫҢ АУДИТІ

3. 1 Мекеменің жарғылық капиталы аудитінің міндеті мен ақпараттық базасы . . . 59

3. 2 Жарғылық капиталды қалыптастыру мен құрылтайшы құжаттарын есепке алудың талдауы . . . 63

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 70

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 72

ҚОСЫМШАЛАР . . . 74

КІРІСПЕ

Бүгінгі таңда ел экономикасының нарықтық жолға көшуіне байланысты жаңа кәсіпкерлік қызметтердің пайда бола бастауына сәйкес бухгалтерлік есептің маңызы мен ролі арта түсуде.

Кез-келген өркениетті қоғамда нарық механизмі мен мемлекеттік реттеу іркіліксіз жұмыс істейді. Үкімет нарықтың барлық субъектілері үшін орындауға міндетті экономикалық қатынасты айқын, әрі лайықты ережелерін белгілейді. Мұның өзі қоғамға қажетті, әрі тұрақты экономикалық өсудің басты жағдайы болып табылады.

Бухгалтерлік есеп реформасы мақсаттарының бірі мемлекет өкілеттігін меншік иесіне міндеттемелер мен өзіндік капиталды, активтерді бағалау әдістерін пайдалануға беру болып табылады.

Бухгалтерлік есептің мақсаттарының бірі болып кәсіпорынның мүліктік және қаржылық жағдайы туралы, қызметі туралы толық және сенімді ақпаратпен қамтамасыз ету табылады. Бухгалтерлік баланстың мәліметтері кәсіпорынның мүліктік жағдайы туралы ақпаратты белгілі бір күнге жасайды, себебі онда кәсіпорынның мүлкі (активтері) туралы ақпараттар толық ашық көрсетілген. Бухгалтерлік баланстың көрсеткіштері негізінен кәсіпорынның жалпы қаржылық жағдайын сипаттайды. Берілген жағдайда меншікті капиталдың қатысты мөлшері («Капитал мен резервтер» бөлімінің жиыны) кәсіпорынның міндеттемелерінің көлемімен («Ұзақ мерзімді пассивтер», «Қысқа мерзімді пассивтер» бөлімдерінің жиыны) салыстырылады, ал алған зияндары (баланс активінің «Алынған зияндар» бөлімінің жиынтығы) ескеріледі.

Кәсіпорынның кез келген қаржы-шаруашылық операциялары не активтердің шығыс етілуімен, артуымен не міндеттемелердің өтелуімен байланысты болады. Ал бұл баланстың активтері мен міндеттемелерінің қозғалысына немесе меншікті капиталдың тұрақты болып қалуына әкеліп соқтырады.

Қазіргі кездегі тәжірибеде кәсіпорынның күрделі экономикалық механизмін тек нақты жасалған есеп жүйесі беретін уақтылы, толық және сенімді ақпаратсыз жүргізу қиын, тіпті мүмкін емес.

Экономиканың барлық салаларының өнеркәсіптері шикізат пен материалдарды орынды, әрі дұрыс жұмсауды, өндіріс шығындарын азайтуды, жоғалтып алуларды жою, бәсекелестікке төзіп беретін өнімді дайындау, оның сапасын жоғарылату және өзіндік құнын төмендетуді көздейді. Осы кезде бухгалтерлік есептің маңызы арта түседі. Себебі ол кәсіпорынның шаруашылық қызметін көрсетіп қана қоймай, оған ықпал ете алады. Басқару процесінің ажырамас бөлігі бола отырып, ол мыналарға мүмкіндік беретін ақпаратты береді: кәсіпорынның ағымдағы қызметін бақылап, бағдарламасы мен тактикасын жоспарлауға, ресурстарды орынды қолданып, кәсіпорынның нәтижелерін өлшеуге және бағалауға, шешім қабылдау кезінде субъективтілікті жоюға және т. б.

Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Кез келген кәсіпорынның белгілі бір мөлшердегі меншікті капиталы болу керек, себебі қазіргі нарықтық экономика жағдайында кез келген кәсіпорын өзін-өзі қаржыландыруға негізделіп жұмыс атқарады. Меншікті капиталдың кез келген кәсіпорын қызметі барысындағы маңызы зор болып табылады. Егер екі құрылтайшыдан және айналымы жылына екі миллион тенге болатын жауапкершілігі шектеулі кішігірім кәсіпорын болатын болса, ол тартылған қаражаттарды үлкен мөлшерде алып, үлкен несиелерді қолданбауы мүмкін, сондықтан оның негізгі және айнымалы қаражаттарының көзі болып тек меншікті капитал табылады. Ал егер айналымы кішігірім мемлекеттің бюджетіндей болатын акционерлік қоғам ретінде ұйымдастырылған мекеме болатын болса, онда ол айнымалы капиталын толықтыру үшін қаражаттар тартуы мүмкін. Мұндай мекемелерге меншікті капитал кредиторлар мен акционерлерге кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы туралы кепілдік береді. Мұндай кәсіпорынның меншікті капиталы неғұрлым жоғары болған сайын, ол қаржылық тұрақтылығын жоғалтып алу қаупінсіз, соғұрлым көп қаражаттар тартуына мүмкіндігі болады.

Әсіресе, өздерінің қалыпты қызметін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін несиелік мекемелер үшін меншікті капитал маңызды болып табылады. Мысалы, банк ашу кезінде оның меншікті капиталы қызметті бастау үшін қолданылатын бастапқы қаражат болып табылады.

Меншік капитал - бұл субьекттің міндеттемесі шегерілген активі. Бухгалтерлік есепте ол бірнеше классқа бөлінеді: жарғылық капиталы, қосымша төленген капитал, резервтік капитал, таратылмаған табыс. Қаржылық есеп беруді пайдаланушылар үшін мұндай бөліну, шаруашылық қызметін талдаған кезде қажет. Егер де баланс пассивінің құрылымында меншік капиталының үлес салмағы көп болса, онда ол субьектінің қаржылық жағдайының тұрақтылығын көрсетеді.

Меншікті капиталдың көлемі бухгалтерлік баланста көрсетілген активтері мен міндеттемелерінің бағаланған құнына байланысты болады. Меншік иесі меншікті капиталдан өз қалауы бойынша кез келген уақытта белгілі бір сома ала алмайды. Және оған міндетті түрде, дивиденд алған күннің өзінде, талаптар қойылады. Сөйтіп, кәсіпорын өз меншікті капиталын неғұрлым жоғары тәуекелдікпен, неғұрлым ұзақ мерзімге инвестициялай алады. Ең қиын деген жағдайдың өзінде жай акцияларды ұстаушылардың үлесі нолге тең болуы мүмкін. Бірақ бұл кәсіпорынның іскерлік белсенділігін төмендетіп жібереді.

Сөйтіп, берілген дипломдық жұмыстың мақсаты болып кәсіпорынның меншікті капиталын бухгалтерлік есеп, аудит және талдау обьектісі ретінде қарастыру болып табылады. Осы мақсатқа сәйкес берілген дипломдық жұмыстың алдында мынадай міндеттер тұр:

мекеменің жарғылық капиталы есебінің теориялық аспектілерін зерттеу;
жарғылық капиталдың, соның ішінде талданып отырған кәсіпорынның жарғылық капиталының құрамы мен құрылымын қарастыру;
жарғылық капитал есебінің тәртібін құруды қарастыру;
жарғылық капиталды қалыптастыру мен құрылтайшы құжаттарын есепке алудың талдауын жасау.

Зерттеу пәні: ұйымның жарғылық капиталын қалыптастыру және құрылтайшы құжаттарын есепке алу мәселелерін қарастыру болып табылады.

Диплом жұмысының зерттеу объектісі - «Алматы газ тармағы» Жауапкершілігі Шектеулі Серіктестігі болып саналады.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негіздері. Тақырыптың зерттелу барысында отандық және ТМД елдерінің, сонымен қатар шетел ғалымдарының кітаптарынан аударылған еңбектер, атап айтқанда Әбдіманапов Ә., Дүйсенбаев К. Ш., Кеулімжаев Қ. К., Төлегенов Ә. Т., Жұмағалиева Ж. Г., Соловьева О. В., Ковалева С. Г., Нурсеитов Э., Құдайбергенов Н. А., Блейк Д., Назарова В. Л, Сейдахметова Ф. С., Радостовец В. К. ғылыми еңбектеріне сүйене отырып зерттеу тақырыбы жан-жақты сипатталды.

Дипломдық жұмыстың құрылымы: жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытынды, қолданылған әдебиеттер тізімі мен қосымшалардан құралған.

1 ЖАРҒЫЛЫҚ КАПИТАЛДЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ МЕН ҚҰРЫЛТАЙШЫ ҚҰЖАТТАРДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫҢ ЕСЕБІ, АУДИТІ ЖӘНЕ ТАЛДАУЫ

1. 1 Жарғылық капиталды қалыптастырудың мәні мен мазмұны

Жарғылық капитал - «жарғы» деген сөзден алынған - ұғымды анықтайтын ережелердің жиынтығы, белгілі бір ұйымның атқаратын қызметінің тәртібі, немесе актив құндарының екінші жағынан көрінуі, яғни жарғылық қорға салынған активтердің жалған және номиналдық құны.

Әрбір шаруашылық жүргізуші субъектіні құру үшін құрылтайшылық құжаттары болуы керек, бұл құжаттың ең негізгісі Жарғы болып табылады. Құрылтайшылық құжаттар нотариалдық тұрғыда расталып, заң органдарында мемлекеттік тіркеуден өтеді. Жарғыда субъект серіктестік құрылтайшыларының салым ақшаларынан тұратын жарғылық капиталды жариялайды. Салым ақшаны бағалау тараптардың келісімі бойынша жүргізіледі және тәуелсіз аудиторлық тексеруге жатады.

Резервтік капитал құрылтайшылық құжаттарға сәйкес акционерлік қоғамда өз қалауынша құрады. Оны басқа ұйымдар да құруы мүмкін. Акционерлік қоғамдағы резервтік капитал залалдарды жабуға, сондай-ақ қоғамның облигацияларын жабуға және басқа қаражат болмаған жағдайда акцияны сатып алуға арналған. Серіктестікте резервтік капиталды пайдалану бағыттары жарғы бойынша анықталады.

Резервтік капитал жыл сайынғы таза табыстан аудару жолымен құрылады. Жыл сайынғы аудару мөлшері акционерлердің жалпы жиналысында белгіленеді. Резервтік капиталды пайдалану жағдайында көрсетілген шамаға дейін оны толтыру үшін аударым жаңғыртылады.

Қазақтан Республикасы заңында қаралған мөлшерден кем болмауы тиіс жарғылық капиталдың көлемі және де ол сол ұйымның құрылтайшыларының, акционерлерінің ақшалай, заттай және басқадай түрде қоғамға қосқан үлестерінен құралады. Бұл сома, яғни кәсіпорынның капиталы осы ұйымның қызметі барысында тапқан таза табысы және басқа да көздерден, тегін түскен мүліктер мен ақшалар қаржылар есебінен өсіп отырады.

Жарғылық қор мөлшері ұйымның жарғысында және басқа да құрылтайшылық құжаттарында белгіленген, үкіметтің атқарушы органдарында тіркелуі керек. Оның мөлшері құрылтайшылық қүжаттарға тиісті өзгерістер енгізілгеннен кейін ғана өзгеруі мүмкін.

Акционерлік қоғам бухгалтерлік есебін жүргізу барысында жұмыс істеп тұрған, қызмет атқарушы яғни қолданыстағы капиталы және оның құрамы мен құрылымы бухгалтерлік баланстың активінде көрсетілсе, ол капиталдың қаржыландыру көздері баланстың пассивінде көрсетіледі.

Акционерлік коғамның қаржы көздері болып төменгілер табылады:

- Меншікті капитал;

- Сырттан тартылған капитал.

Кәсіпорындар өздерінің қызмет атқаруы барысында меншікті қаржыларынан басқа қарыз қаражаттарын да пайдаланады. Ал олардың қатарына қысқа және ұзақ мерзімді несиелер, қарыздар, алынған аванстар және басқа да кредиторлық борыштар жатады.

Жарғылық қор меншік иесінің жарғысында қаралған қызметтерін қамтамасыз ету үшін инвестициялық қаржылардың сомасы болып табылады.

Меншік иесінің тиісті құқығымен жауапкершілігіне қарай ұйымның жарғылық қоры мынадай түрлерге бөлінеді:

Жарғылық қор мөлшері ұйымның жарғысында және басқа да құрылтайшылық құжаттарында белгіленген, үкіметтің атқарушы органдарында тіркелуі керек. Оның мөлшері құрылтайшылық құжаттарға тиісті өзгерістер енгізілгеннен кейін ғана өзгеруі мүмкін.

Қосымша төленген капитал - қоғамның өзінің акцияларын олардың атаулы құнынан артық бағаға сатқан жағдайда пайда болған құн айырмашылығынан туындайды.

Қосымша төленбеген капитал - кәсіпорынның өзінің меншігіндегі негізгі құралдары мен инвестицияларын қайта бағалаған уақыттағы олардың құнының өскен сомасынан және тағы да басқа жағдайлардан туындайды.

Резервтік капитал - келешекте болуы мүмкін зияндармен шығындардың орнын толтыруға арналып кәсіпорынның өзінің таза пайдасынан бөлінген меншіктік капиталының бір бөлігі. Резервтік капиталдың мөлшері мен құрылу тәртібі Қазақстан Республикасының заңдары мен қоғамның жарғысында қаралады.

Бөлінбеген пайда- кәсіпорынның жалпы кірісінен барлық жұмсалған шығындарды, кірістен басқадай бағыттарға пайдаланған сомаларын шегеріп тастағандағы қалған бөлігі болып табылады.

Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында акционерлік қоғамдардың (АҚ) қызметі кеңінен таралған. Әлемдік тәжірибеде АҚ кең таралған және ұжымдық бизнесті ұйымдастырудың мәдени нысанын ұсынады. Осындай нысан миллиондаған қатардағы азаматтарға кәсіпорын меншігіне үйренуге жақсы мүмкіндік береді. Мұнда акция сату - сатып алу, сыйға беру, кепіл заты бола тұра оның акционер иесі - акционерлік компанияның капиталына белгілі бір салым салғаны жөніндегі фактіні куәландырады. Акция табыс (дивиденд) бөлігі түрінде АҚ алатын табыс әкеле алады және АҚ - ды басқаруға қатысу құқығын береді.

Аталған ұйымдастырушы - құқықтық меншік формасы нысанын енгізу мәселесі Қазақстанда 1998 жылы «Акционерлік қоғамдар туралы» заңды қабылдаумен (№ 282-1, 10. 07. 98ж. ) шешілді. Бірақ бұл заң Қазақстан Республикасында жаңа «Акционерлік қоғамдар туралы» (№ 415, 13. 05. 05ж. және 2010ж -өзгеріс ) Заңның қызметке енгізілуімен күшін жоғалтты. АҚ - ға мына талаптар қойылды:

- тек акционерлік қоғамдардың ғана жұмыс істеуі (жаңа заңда ашық және жабық АҚ қызметі қарастырылмаған) ;

- Қазақстан Республикасының республикалық бюджет туралы Заңына сәйкес тиісті қаржылық жылға АҚ-ның минималды жарғылық капиталының 5 МЕК мөлшерінде бекітілуі;

- Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің Үкіметімен 04. 07. 03ж. № 217 қаулысымен реттелген, оларды мемлекеттік тіркеу тәртібіне сәйкес, АҚ - ға жеңілдіктермен пайдаланатын және атаулы акциялар шығару құқығын бекіту;

- 2 жыл мерзімінде құрылтайшылар құжаттарына, оның ішінде жарғыға тиісті өзгерістер енгізу;

- АҚ - ның қаржылық - шаруашылық қызметіне міндетті түрде жыл сайынғы сыртқы аудитті ұйымдастыру;

- жоғарыда көрсетілген екі жыл мерзім өткеннен соң, акцияларды жоюмен, оларды бір жыл ішінде уақытша тоқтатумен байланысты қайта құру немесе жою процедураларын жүргізу;

- жекелеген АҚ - ды серіктестіктерге немесе өндірістік кооперативтерге қайта құру;

- жарғылық капиталдың «жарияланған» және «шығарылғын (төленген) » түсініктерін қысқарту, сонымен қатар резервтік капиталды құру міндетті емес;

- жеңілдікті акцияларды «дауыс беруге құқығы бар», «дауыс беруге құқығы жоқ» категорияларына бөлмеу;

- қоғам жарғысында тек құжатсыз нысанында акционерлік қоғамда шығарылған акциялар бойынша дивидендтердің кепілдік мөлшерін бекіту;

- акционерлік қоғам акциясын, оларды шығаруды тек мемлекеттік тіркеуден кейін, акционерлердің жалпы жиналысында акциялардың санын арттыру жөнінде шешім қабылдаған күннен бастап, бір айдың ішінде оған қажетті құжаттарды ұсынып, орналастыру;

- арнайы басқару органы - директорлар кеңесі, сонымен қатар ішкі аудит қызметін құру;

- арнайы салымды бағалауды салым сомасына қарамай тәуелсіз бағалаушымен жүргізу;

- жарғылық капитал сомасын мемлекеттік тіркеуден өткен күннен кейін 30 күн ішінде өтеу.

13. 05. 03ж. № 415-II (86 бап) «Акционерлік қоғамдар туралы» Заңға сәйкес АҚ шаруашылық серіктестік немесе өндірістік кооперативке түрленуі мүмкін. Мысалы, АҚ ЖШС түрленуі үшін келесі шараларды жүргізу қажет:

1) АҚ ЖШС түрленуі жөніндегі мәселені, оның тәртібі мен жүргізу жағдайын қарастыру үшін акционерлердің жалпы жиналысын шақыру;

2) АҚ акциясын ЖШС құрылтайшыларының салымына айырбастау тәртібін белгілеу жөнінде шешім қабылдау;

3) түрленген қоғамның барлық құқығы пен міндеттері ЖШС-ке көшетін жіберу актісін бекіту;

4) ЖШС жарғылық капиталында қатысушының оған тиесілі акциясының қоғамның барлық акциясының санына пайыздық қатынасы негізінде үлесін анықтау;

5) барлық кредиторларға (ЖАҚ қоса) АҚ ЖШС түрленуі жөнінде жазбаша хабарлау;

6) АҚ акцияларын ұстаушылар реестрінде операцияларды тоқтату жөнінде арнайы шығарылған бұйрық негізінде тіркеушіні ескерту;

7) Қазақстан Республикасының Ұлттық банкіне қоғамның акцияларын орналастыру және шығару нәтижесі жөнінде есеп беру және эмиссияны жою үшін құжаттарды тапсыру;

8) серіктестікке түрлендіру барысында және оның құрылтайшылар құжатын бекіту жөнінде қатысушылардың біріккен отырысын өткізу;

9) ЖШС барлық қатысушыларымен немесе олардың өкілдерімен құрылтайшылар келісім - шартына және оның нотариалды куәлігіне (акционерлерінің саны жүз және одан жоғары акционерлік қоғамнан түрленген ЖШС қоспағанда) қол қоюы. Акционерлерінің саны жүз және одан жоғары АҚ ЖШС түрлендіру жағдайында құрылтайшылар келісім шарты жасалмайды;

10) Акционерлерінің саны жүзден жоғары АҚ түрленген, акционерлердің жалпы жиналысымен өкілетті тұлғамен қол қойылған, түрлендіру жөнінде шешім қабылдаған ЖШС жарғысын нотариалды куәләндіру;

11) Акционерлерінің саны жүз және одан жоғары АҚ түрленген ЖШС -тің жарғылық капиталындағы үлесіне құқығын бекіту мақсатында, ЖШС қатысушыларының реестрінен көшірме жасау.

Серіктестік қатысушыларының реестірін жүргізуді, құнды қағаздар ұстаушыларының реестрін жүргізу бойынша қызметтің осы түрімен айналысуға лицензиясы бар, құнды қағаздар нарығының білікті қатысушысы жүзеге асырады.

Акционерлік қоғамның капиталы үш негізгі маңызды бағыттар бойынша жүйелеуді талап етеді:

1. Тарту көздері бойынша.

2. Тарту нысандары бойынша.

3. Пайдалану сипаты бойынша.

Акционерлік қоғамның капиталын тарту көздері бойынша келесідей негізгі жіктеу белгілері бөлініп қарастырылады.

Қоғамның жабдықтары бойынша:

-меншікті;

-қарыз капиталын бөліп көрсетеді.

Меншікті капитал компанияның жалпы қаражаттық құны, меншікті құқықтарына жататын және оның активтерінің белгілі бір бөлігін қалыптастыру үшін қолданумен сипатталады. Бұл активтің бөлігі меншікті капиталға инвестициялау есебінен қалыптастырылған компанияның таза активтер қарамағына береді.

Осы аталған бағыттардың әрқайсысын жүйелей отырып, капиталдың әртүрлі түрлерін жіктеу жүйесін құруға мүмкіндіктер беретін жеке жіктеу белгілері бөлініп шығады.

Капитал табыс әкелетін компанияның қаржылық ресурсын сипаттайды. Капитал өз ретінде ссудалық капитал формасында оқшауланған өндірістік факторда бола алады. Яғни компанияның қамтамасыз етілген кірістерін қалыптастыруының өндірістік емес (операциондық), керісінше оның қызметінің қаржылық (инвестицияық) сферасында болады. Капитал меншік иесінің жағдайын қалыптастыруының негізгі қайнар көзі боып табылады. Ол осы жағдайдың ағымдық және болашақ немесе перспективті кезеңдегі қажетті деңгейді қамтамасыз етеді. Ағымдық кезеңдегі тұтынылған капиталдың бөлігі оның құрамынан шығады. Яғни иемденушінің ағымдық кезеңдегі қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталады. Демек қалған бөлігі капитал фунциясын атқарады. Жинақталған бөлігі болашақ немесе перспективті кезеңдегі меншік иесінің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қамтамасыз етуге талап етілген. Яғни, жағдайын болашақ деңгейін қалыптастырады.

Акционерлік қоғамның капиталы үш негізгі маңызды бағыттар бойынша жүйелеуді талап етеді:

Тарту көздері бойынша.
Тарту нысандары бойынша.
Пайдалану сипаты бойынша.

Қоғамның жабдықтары бойынша:

-меншікті;

-қарыз капиталын бөліп көрсетеді.

Меншікті қолдану сипаттамасы бойынша:

- Тұтынылатын капитал- тұтыну мақсатында орналастырғаннан кейін капитал өзінің атқаратын қызметін тоқтатады. Ол компанияның тұтыну мақсатында жүзеге асырылатын дезинвестициясы болып табылады. Яғни, капиталдың бір бөлігін айналымнан тыс және айналым активтерінен дивидендтер мен пайыздарды төлеу, персоналдың әлеуметтік қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында тарту деген сөз.

Жинақталатын капитал- дивидендті төлеу, табысты капитализациялау процесінде өсу формасының әртүрлілігімен сипатталады.

Қайнар көздерін тарту бойынша:

- ұлттық немесе отандық капитал,

- шетелдік капитал болып бөлінеді.

Яғни, компанияда инвестицияланған болып табылады. Компанияның капиталын осылай анықтау олардың жіктелуіне сәйкес келетін процесте қолданылады. Сонымен өндірісте қолдану процесінде компанияның капиталын функциялау тұрақты және айнымалы процесімен анықталады. Компания капиталы бір- бірлерімен байланысты үш сатылардан өтеді.

Бірінші сатыда капитал ақшалай формасында операционды активке инвестицияланады (айналымдағы және айналымнан тыс) яғни, өндірістік формасында болады.

Екінші сатыда өндірістік капитал өнімді дайындау процесінде тауарлы формаға айналады (өндірілген қызмет формасын қоспағанда) .

Үшінші сатыда тауарлы капитал өндірілген тауарлар және өткізілген қызмет шамасында ақшалай капиталға айналады.

Қазақстан Республикасының заңына сәйкес кәсіпорындар өзінің құрылуы барысында, яғни шаруашылық қызметпен айналысуы үшін белгілі бір мөлшерде мүліктерге ие болуы тиіс. Осы жоғарыда аталған мүліктердің ақшалай өлшемге айналдырылғандағы жиынтығы ұйымның меншікті капиталы болып саналады.

Кәсіпорын алғашқы құрылған кезде оның капиталы Қазақстан Республикасы заңында қаралған мөлшерден кем болмауы тиіс және де ол сол ұйымның құрылтайшыларының, акционерлерінің ақшалай, заттай және басқадай түрде қоғамға қосқан үлестерінен құралады. Бұл сома, яғни кәсіпорынның капиталы осы ұйымның қызметі барысында тапқан таза табысы және басқа да көздерден, тегін түскен мүліктер мен ақшалай қаржылар есебінен өсіп отырады.

Жалпы кәсіпорынның есебін жүргізу барысында жұмыс істеп тұрған, қызмет атқарушы, яғни қолданыстағы капиталы және оның құрамы мен құрылымы бухгалтерлік баланстың активінде көрсетілсе, ол капиталдың қаржыландыру көздері баланстың пассивінде көрсетіледі.

Жарғылық капиталды қалыптастыру мен құрылтайшы құжаттарды есепке алудың методикасы

Кәсіпорынның жарғылық қызметті бастауды қамтамасыз ету үшін жаңадан құрылған кәсіпорынның жасаған қаражаттарының сомасы болып саналады.

Ол акцияларды орналастырудың немесе сатудың, жеке капиталын салудың, мемлекеттің қаражаттарының, материалдық емес активтердің және басқа да мүліктердің немесе мүліктік құқықтарының есебінен құрылады. Сонымен қоса, жарғылық капитал жаңадан құрылған заңды тұлғалар өз қызметін бастау үшін бастапқы материалдық базасы болып та табылады, ол құрылтайшылардың (акционерлердің, қатысушылардың) қатысу үлесін және кепілдік сипатын анықтайды.

Шаруашылық серіктестіктердің жарғылық капиталына салынатын салымдары, ақша да, бағалы қағаздар да, мүлік те, мүліктік құқық та және басқа да мүліктер (интеллектуалдық қызметтің нәтижесіне берілген құқын да қоса алғанда) болуы мүмкін.

Жарғылық қор меншік иесінің (кәсіпорынның) жарғысында қаралған қызметтерін қамтамасыз ету үшін инвестициялық қаржылардың сомасы болып табылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.