Қосымша капитал және резервтік капиталдың есебі


МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ . . . 3
1 ТАРАУ
МЕНШІКТІ КАПИТАЛ ҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ . . . 6
1. 1 Жарғылық капитал туралы түсінік . . . 6
1. 2 Қосымша капитал және резервтік капитал . . . 8
1. 3 Өзге де меншікті капитал . . . 10
1. 4 Қаржы есептемесі халықаралық стандарттарының алғаш қолданылуы:
өту әдістемесі . . . 11
2 ТАРАУ
МЕНШІКТІ КАПИТАЛ ЕСЕБІНІҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП СТАНДАРТЫНДА ҚОЛДАНЫЛУЫН ТАЛДАУ . . . 16
2. 1 Ұйымның есеп саясаты туралы түсінік . . . 16
2. 2 Акционерлік қоғамдағы жарғылық капиталдың есебі . . . 18
2. 3 Қосымша капитал және резервтік капиталдың есебі . . . 21
2. 4 Өзге де меншікті капиталдың есебі . . . 26
3 ТАРАУ
МЕНШІКТІ КАПИТАЛДЫ АУДИТТЕУДІҢ ӘДІСТЕМЕСІ . . . 30
3. 1 Аудиторлық тексеруді жоспарлау және дайындау . . . 30
3. 2 Аудиторлық тексеруді жүргізу . . . 32
3. 3 Аудиторлық қорытынды жасау . . . 39
ҚОРЫТЫНДЫ . . . 43
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 46
КІРІСПЕ
Диплом тақырыбының өзектілігі меншікті капитал тәжірибе жүзінде аудит саласында үлкен мән алады, сонымен қатар меншікті капитал шаруашылық қызметке қажет материалдық құндылықтардың, ақшалай қаражаттардың, қаржылық салымдар мен алдағы уақыттарда табыс табу мақсатында жұмсалған шығындардың және алажақтардың ақшалай жиынтығын айқын көрсетеді.
Нарық шартында кәсіпорын, кредиттік мекемелер және тағы да басқа иелік ететін объектілер мүлікті пайдалану, ақша қаражаттарын, көптеген коммерциялық операцияларды және инвестицияны пайдалану арқылы келісім шартқа түседі. Бұл қарым-қатынас сенімді болуы үшін қатысушылар өздеріне қажетті қаржылық ақпараттарды алып және пайдаланып отыруы қажет. Ақпараттардың сенімді болуы аудитормен тексеріліп жүргізіледі.
Коммерциялық ұйымның, кәсіпорындардың негізгі мақсаты табыстың көлемі неғұрлым жоғары болу. Меншік иелерінің капиталға салған салымдарының кері қайтарылымы кәсіпорыннан тыс саладан түскен табыстың көлемінен кем болмауы керек.
Сонымен қатар, жұмыс жасап тұрған кәсіпорындардың негізгі мақсатының бірі - табыс көзін сақтап қалу, соның ішінде меншікті капитал. Меншікті капиталдың сол кәсіпорын өзінің әрі қарай жұмыс жасау қабілетін сақтап қалу үшін орны жоғары.
Меншік иелері, соның ішінде ұжымдық меншік иелері - акционерлер, сонымен қатар кредиторлар өздігінен көптеген кәсіпорын операцияларының жүргізілуіне, қорытынды есептердің жүргізілуіне қатысып, бақылай алмайды. Сондықтан олар квалификациясы бар тәжірибелі мамандардың қызметін пайдаланады. Аудиторлық қызмет - сенімді қаржылық ақпараттармен қамтамасыз етеді.
Кәсіпорын және сол кәсіпорындағы қызметтерді жүргізуде сақталынатын заңдылықтар және қызметтердің нәтижесі туралы ақпараттар мемлекетке салық салу және экономика саласында шешімдер қабылдау үшін қажет. Ақпараттардың сақталуы нарықтағы капиталдың тиімді жұмыс жасауын жоғарылатады, сондай-ақ экономикалық шешімдер қабылдауға көмектеседі және баға береді.
Меншікті капитал тәжірибе жүзінде аудит саласында үлкен мән алады. Меншікті капитал шаруашылық қызметке қажет материалдық құндылықтардың, ақшалай қаражаттардың, қаржылық салымдар мен алдағы уақыттарда табыс табу мақсатында жұмсалған шығындардың және алажақтардың ақшалай жиынтығы.
Шаруашылық субъектісі алғаш құрылған кезде оның капиталы Қазақстан Республикасының заңында қаралған мөлшерден кем болмауы тиіс және де ол сол субъект құрылтайшыларының, акционерлерінің ақшалай, заттай және басқадай түрде акционерлік қоғамға қосқан үлестерінен құралады.
Кейінгі уақыттарда субъектінің капиталы өзінің қызметі барысында тапқан таза табысы және сондай-ақ басқа көздерден, тегін түскен мүліктермен, ақшалай қаржылар есебінен өсіп отырады.
Тақырыптың ғылыми зерттеу тәжірибесі. Экономикалық әдебиеттерде меншікті капитал, халықаралық стандарттар жөнінде бірнеше еңбектер бар. Соның ішінде теориялық және практикалық ұсыныстарды жасауға маңызды үлес қосқан белгілі келесі ғалым экономисттерді атап көрсетуге болады. Олар: Козлова Е. П., Парашутин Н. В., Ковалева О. В., Константинов Ю. П., Андросов А. М., Викулова Е. В., Ефимова О. В. Ал, Қазақстанда мұндай мәселелермен айналысатын ғалымдарға Ержанов Н. С., Ержанова С., Торшаева Ш. М, Кеулімжанов Қ. К., Бауыржанов Қ., Әжібаева З. Н., Құдайбергенов Н. Н. Төлешова Г. Қ. т. б. жатады.
Диплом жұмысымның мақсаты мен міндеттері меншікті капиталдың есебін халықаралық стандарттарға сәйкес есептіліктерде көрсетілуін, аудитін талдау және анықтау, аудиторлық қорытынды беру.
Негізгі мақсатыма жету үшін дипломдық жұмысымның алдында келесі міндеттер қойылды:
- Меншікті капиталды экономикалық жағынан ашып көрсету, құрылымын, талдануын және пайдалануын қарастыру;
- Кәсіпорындағы меншікті капиталдың есебін талдау, қарастыру;
- Қаржы есептемесі халықаралық стандарттарының алғаш қолданылуын сипаттау;
- Меншікті капиталды аудиторлық тексеру және қорытындылау.
Зерттеу пәні меншікті капитал, сонымен бірге меншікті капиталдың құрылымы, түрлері, пайдаланылуы және оны аудиттеу.
Зерттеу объектісі кәсіпорындағы меншікті капитал есебі мен аудитінің халықаралық стандарттарға сәйкес есептіліктерде көрсетілуі
Зерттеудің теориялық методологиялық негізі - отандық, шетелдік экономисттердің еңбектері. Жұмыста тақырыпқа байланысты экономикалық оқулықтар, журналдар, нормативтік-құқықтық құжаттар қолданылады.
Зерттеудің информациялық базасы ретінде экономика саласындағы Кеулімжанов Қ. К., Бауыржанов Қ., Әжібаева З. Н., Құдайбергенов Н. Н. еңбектері алынды.
Жеке кәсіпорындардың қызметі жөніндегі берілген статистикалық мәліметтер, ауыл шаруашылық басқармасының мәліметтері т. б. зерттеудің ақпараттық базасы болып табылды. Қазақстан Республикасы статистика жөніндегі агенттігінің, Атырау облысының статистика басқармасының мәліметтері, Қазақстан Республикасының және Атырау облысы бойынша жұмыс істеп жатқан шаруашылық формаларының нақтылы материалдары қолданылды.
Зерттеу жұмысын орындауда логикалық, ғылыми абстракция методтары, салыстырушылық талдау, экономикалық моделдеу т. б. қолданылады.
Диплом жұмысының құрылымы және көлемі. Диплом жұмысы кіріспеден, 3 тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен (30) тұрады. Жұмыстың көлемі 71 бет.
Жұмысқа жалпы сипаттама. Диплом жұмысы нарықтық экономика жағдайындағы меншік капитал есебінің халықаралық стандарттарға сәйкес есептіліктерде көрсетілуін анықтауға арналған.
Кіріспеде зерттеу тақырыбының өзектілігі негізделіп айтылады, тақырыптың ғылыми зерттеліну дәрежесі берілген, зерттеу жұмысының міндеті мен мақсаттары, маңыздылығы сипатталған.
Бірінші тарауда жарғылық капитал туралы түсінік, қосымша капитал және резервтік капитал, өзге де меншікті капитал, қаржы есептемесі халықаралық стандарттарының алғаш қолданылуын анықтау сөз болып ашылады.
Екінші тарауда ұйымның есеп саясаты туралы түсінік, Акционерлік қоғамдағы есеп саясатының қолданылуы, Акционерлік қоғамдағы жарғылық капиталдың есебі, қосымша капитал және резервтік капиталдың есебі, өзге де меншікті капиталдың есебін талдау қарастырылады.
Үшінші тарауда аудиторлық тексеруді жоспарлау және дайындау, аудиторлық тексеруді жүргізу, аудиторлық қорытынды жасау жолдары қарастырылады.
Қорытындыда диплом жұмысын зерттеу барысындағы негізгі нәтижелер берілген.
I ТАРАУ. МЕНШІКТІ КАПИТАЛ ҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
1. 1 Жарғылық капитал туралы түсінік
Өндіріспен, саудамен немесе кәсіпкерліктің басқадай түрімен айналысатын шаруашылық субъектілері қайсыларының болса да шаруашылық қызметпен айналысу үшін белгілі бір мөлшерде материалдық құндылықтары, ақшалай қаражаттары, қаржылық салымдары мен алдағы уақыттарда табыс табу мақсатында жұмсаған шығындары мен алажақтары болуы керек. Осы жоғарыда аталғандардың ақшалай жиынтығы меншікті капитал болып саналады. Ал, қаржы есептерін әзірлеп тапсыруға арналған тұжырымдамалық негіздемеде меншікті капиталға былайша анықтама береді: меншікті капитал - бұл субъектілердің міндеттемелерін шегеріп тастағаннан кейінгі оның активі. Шаруашылық субъектісі алғаш құрылған кезде оның капиталы Қазақстан Республикасының заңында қаралған мөлшерден кем болмауы тиіс, және де ол сол субъекті құрылтайшыларының, акционерлерінің ақшалай, заттай және басқадай түрде қоғамға қосқан үлестерінен құралады. Кейінгі уақыттарда субъектінің капиталы өзінің қызметі барысында тапқан таза табысы және сондай-ақ басқа да көздерден, тегін түскен мүліктер мен ақшалай қаржылар есебінен өсіп отырады [1, 3 б. ] .
Жалпы шаруашылық субъектінің есебін жүргізу барысында жұмыс істеп тұрған, қызмет атқарушы, яғни қолданыстағы капиталы және оның құрамы мен құрылымы бухгалтерлік баланстың активінде көрсетілсе, ол капиталдың қаржыландыру көздері баланстың пассивінде көрсетіледі.
Субъектінің мүлкі оның негізгі құралдары мен айналымдағы қаржыларының құнын құрайды. 30 “Қаржылық есеп беруді ұсыну” БЕС-де меншікті капиталға мыналар жатады деп көрсетілген:
- жарғылық капитал
- резервтік капитал
- қосымша капитал
- бөлінбеген пайда.
Шаруашылық субъектілері өздерінің меншікті қаржыларынан басқа қарыз қаражаттарында пайдаланады. Ал олардың қатарына қысқа және ұзақ мерзімді несиелер, қарыздар. Аванстар және кредиторлық борыштар жатқызылады.
Жарғылық капитал - меншік иесі субъектінің (кәсіпорын) жарғысында қаралған қызметтерін қамтамасыз ету үшін инвестицияланған қаржыларының сомасы болып саналады. Жарғылық қор мүшелері субъектінің жарғысында және басқа да құрылтайшылық құжаттарында белгіленген өкіметтің атқарушы органдарында тіркелуі керек. Оның мүшелері құрылтайшылық құжаттарға тиісті өзгерістер енгізілгеннен кейін ғана өзгеруі мүмкін.
Жарғылық капитал экономикалық субъектінің қаржылық жағдайын сипаттайтын негізгі көрсеткіш болып табылады. Ол кәсіпорынның негізгі элементі болып саналады. Себебі ондағы өзгерістер белгілі бір заңдылықтарға сәйкес жасалынады. Кәсіпорынның жарғылық капиталы оның жарғылық міндеттемелерін орындауға қажетті қаржының құралу көзі. Жарғылық капитал өндірістік қызметтің пайда табу мақсатындағы алғашқы капиталы және де кәсіпорынның меншік иелерінің алғашында кәсіпорынды құруға жұмсаған қоры. Кәсіпорынның меншік иелері заңды және жеке тұлға ретінде қызмет атқара алады.
Жарғылық капиталдың қалыптасуы кәсіпорынның құрылуымен және оның ұйымдық-құқықтық формасымен байланысты болып келеді. Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында әр кәсіпорынның жарғылық капиталының қалыптасу ретін қатаң бақылап отырады.
Жарғылық капиталдың кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық формасына
сәйкес мынадай түрлері болады: жарғылық капитал, жарғылық қор, жинақ капиталы [2, 7 б. ] .
Жарғылық капитал - салымдардың ақшалай өлшемінің жиынтығы. Шаруашылық қоғамның мынадай түрлері бар: акционерлік қоғам, ЖШС және тағы да басқалары.
Жинақ капитал - заңдылықтар бойынша жарғы қабылданбаған, яғни тек құрылтайшылық құжаттары бар кәсіпорында қалыптасады. Бұларға толық және сенім шаруашылық серіктестіктері жатады. Жинақ капитал құрылтайшылардың салымдары негізінде құрылады.
Жарғылық қор - кәсіпорын меншік иелерінің кәсіпкерлік қызметін іске асыруға қажетті мүлігі болып саналады. Жарғылық қор мемлекеттік және жергілікті кәсіпорында жарғылық капитал немесе жинақ капитал есебінде жүреді.
Қазіргі кезде кәсіпкерлік қызметтің ең көп тараған түрі олар акционерлік қоғамдар мен серіктестіктер болып табылады.
Акционерлік қоғамның заңды меншігі оның акционерлеріне тиісті емес. Егер акционерлік қоғам дағдарысқа ұшыраған жағдайда және олардың қарыздары қолда бар мүліктің құнынан жоғары болса, онда акционерлер қарыздық міндеттемелер мен қарыздық шығындар бойынша жауап бермейді. Жарғылық капитал кредиторлармен есеп айырысу мүмкіндігіне кепілдік беретін мүлкінің ең аз мөлшерін анықтайды.
Акционерлік қоғамдар ереже бойынша ұйымдық немесе корпоративтік меншікке ие болады. Меншік иелері болып заңды тұлға, жеке тұлға, салымшылар ұжымы және акционерлер корпорациясы табылады. Жарғылық капитал меншікті капиталдың қалыптасуының негізгі аспектілеріне әсер етеді. Акция - құнды қағаз, акция иелері акционерлер жиналысына қатысуға және одан белгілі бір сомадағы пайда, яғни дивидент алуға құқылы. Шығарылған акциялар тіркеуден өтуге тиіс.
Акционерлік қоғамның жиналысы құрылтайшылармен шешіледі. Құрылтайшылар жиналысында жарғы, құрылтай келісім-шарты және де акцияның ақшалай құны бекітіледі. Жарғыда аталуы, өткен орны, көлемі, акцияның түрі және номиналдық құны, жарғылық капиталдың құны, қызмет түрі, құрылымы, қоғамды басқару органдары және олардың шешімдері, тағы да басқалары. Жарғылық капиталдағы елеулі өзгерістер акционерлердің қатысуымен шешіледі және мемлекеттік органдарда тіркелуі керек.
Акционерлік қоғамның жарғылық капиталына кіретін мүлкін ақшалай бағалау жалпы қатысушылардың өзара келісімімен жүзеге асады, ал төленуге тиіс қосымша акциялар мен өзге де бағалы қағаздар қоғамның директорлар кеңесімен бекітіледі. Осыған сәйкес директорлар кеңесі мүліктің жарғылық капиталға кіретін нарықтық бағасын белгілеу керек. Акционерлік қоғамның мекемеге кіретін мүліктік құны жалпы қатысушылармен төленетіндігіне көңіл аудару қажет. Бұл кезде осы қоғамның жарғылық капиталға кіретін мүлкі директорлар кеңесінің құны басым даусымен анықталады (директорлардың жартысынан кем емес дауысы) [3, 32 б. ] .
1. 2 Қосымша капитал және резервтік капитал
Шаруашылық қызмет үрдісінде қоғамда жаңа мүліктер пайда болуы мүмкін немесе активтер көлемі ұлғаяды.
Мұндай мүлік көздерінің есебі немесе құнының өсуі бухгалтерлік есепте қосымша капитал деген ұғыммен енгізілген. Ол есеп объектісі сияқты инфляциялық процедураның болуына байланысты қоғамның бухгалтерлік есеп стандарттарындағы бағалау әдістерінің өзгеруінен пайда болады.
Қосымша төленген капитал - қоғамның өзінің акцияларын олардың атаулы құнынан (номиналдық) артық құнымен сатқаннан пайда болған құн айырмашылығынан туындайды.
Қосымша төленбеген капитал - негізгі құралдар мен инвестицияларды қайта бағалағанда олардың құнының өскен сомасынан және тағы да басқалардан туындайды.
Қосымша капиталға кіретін ұйым табыстары ұйымның меншікті капиталын көбейтеді, бірақ есептілік кезеңде қоғам қызметінің қаржылық жағдайына әсер етпейді.
Мысалы: ұйым жоғары құнды ғимаратты иелігіне өтеусіз алуы мүмкін. Осыдан оның мүлкі мен капиталы өседі, бірақ есептілік кезеңде ұйым қызметінің қаржылық жағдайы зиян болып табылады. Қаржылық жағдайдың қызметіне кірмейтін табыстар салықтық есепте мыналарға жатады: салық салынатын түсімді есептеу барысында қосымша капиталға кіретін табыстар салық салынатын түсімге қосылады.
Қосымша капитал мынадай жолдармен құралады:
- Қайта бағалау бойынша ұйымның айналымнан тыс активтерінің негізгі құралдар, материалдық емес активтер, ұзақ мерзімді қаржылық салымдар және өзге де капиталдық салымдар құнының өсімі;
- Заңды және жеке тұлғалардан өтеусіз алынған мүліктерімен ақша қаражаттары;
- Сату-сатып алу сомасының айырмашылығымен акцияның номиналдық құнының сомасы есебінен акцияның қосымша эмиссиясы немесе акциялардың номиналдық құнының жоғарылауы номиналдық құнынан асатын баға қызметі бойынша;
- Ұйым қоры және табыс есебінен құралған айналымнан тыс активтердің құнының өсімі;
Ұйымның жарғылық капиталына шетел инвесторларынан салынған оң бағамдық айырмашылықтың көрінуі [4, 23 б. ] .
Қосымша капитал тек қана жоғарыда көрсетілгендер бойынша құралмайды. Қосымша капиталға не қосу керектігін және оны қалай пайдалану керектігін тиісті ережелерді дайындайтын ұйымның иелері шешеді. Бұл ережелер құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасында көрінуі тиіс және кейін ол есептеу саясатында бұйрық болып беркітіледі.
Резервтік капитал - келешекте болуы мүмкін зияндар мен шығындардың орнын толтыруға арналып, шаруашылық субъектісі өзінің таза пайдасынан бөлінген меншікті капиталының бір бөлігі. Резервтік капиталдың мөлшері мен құрылу тәртібі Қазақстан Республикасының заңдары мен шаруашылық субъектісінің жарғысында қаралады.
Резервтік капитал болашақта көрінбеуі мүмкін шығыстар мен зияндарды жабатын кәсіпорынның құқтары және құрылтайшылардың құжаттары арқылы пайда болады. Резервтік капитал - бұл кәсіпорынның үзіліссіз жұмысына кепілдік беретін және үшінші жаққа қарайтын қосымша қаржы көзі болып табылады. Мұндай қаржы көздерінің болуы кәсіпорындарға өзінің міндеттемелерін жабу мүмкіндігін береді.
Резервтік капитал қанша жоғары болса, соншалықты мөлшердегі зияндар өтелуі мүмкін және кәсіпорын басшылығы зияндарды анықтауда реттеу мүмкіндігін алады. Резервтік капитал міндетті және міндеті емес тұлғалардан құралады.
Қазіргі кезде акционерлік қоғамдар мен шетелдік инвестициясы бар кәсіпорындарда резервтік капиталды қалыптастыру міндетті болып саналады. Егер құрылтайшының құжатарында резервтік капиталды құру туралы бөлім қабылданбаса, онда оны құруға құқысы жоқ. Кәсіпорынның бухгалтерлік балансында міндетті резервтік капиталдың жеткіліксіз көлемі түсімнің жеткіліксіздігін немесе зиянды жабу үшін пайдаланылған резервтік капиталын көрсетеді.
Акционерлер жиналысында құрылған резервтік капиталдың минималды шегі болады. Бұл резервтік қордың көлемі кәсіпорынның жарғылық капиталдың кем дегенде 15 пайызын құрауы керек. Ал шетелдік инвестициясы бар кәсіпорындарда жарғылық капиталдың кем дегенде 25 пайызынан кем емес. Резервтік капиталдың көлемі кәсіпорын табысының 50 пайызынан кем емес түрінде құрылуы керек.
Резервтік қор капиталы есептік жылдағы баланс шығындарын, облигацияларды жабу және басқа құралдар болмаған жағдайда акционерлік қоғамның акциясын сатып алу үшін қалыптасқан [5, 22 б. ] .
1. 3 Өзге де меншікті капитал
Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын кез-келген кәсіпорынның қаржылық нәтижесі пайда немесе зиян болып табылады.
Пайда тауардың сату бағасы мен оның толық өзіндік құны арасындағы айырмашылық, яғни таза табысы. Кәсіпорынның қорытынды көрсеткіші - пайдадан, тұтынылған өндіріс құрал-жабдықтарына жұмсалған шығындар мен қызметкерлердің еңбегіне төленген ақның орны жабылады. Пайда көлемі сатылған өнім мөлшеріне және сапасына, өнімнің өзіндік құнына, сату бағасына және басқа түрдегі түсім мен шығынға байланысты. Пайданың бір бөлігі кәсіпорынның өзінде қалады, ал екіншісі мемлекеттік бюджетке түседі. Егер кәсіпорын шығынмен жұмыс жасаған жағдайда, ол шығынды жабу көздері анықталады.
Бөлінбеген пайда дегеніміз - кәсіпорынның таза табысынан мемлекеттік бюджетке төленетін салықтарды алып тастағаннан қалатын пайда. Бухгалтерлік есепте бөлінбеген пайда құрамына кәсіпорын акционерлерінің дивидент түріндегі пайдасы да кіреді.
Есепті жылдың бөлінбеген пайдасы акционерлерге дивидент төлеуге және резервтік қорға аудару үшін пайдаланылады. Кәсіпорын өзінің есепті саясатына байланысты бөлінбеген пайдасын алдын-ала жоспарланған іс-шараларды да қаржыландыруға жұмсауы мүмкін.
Бұл іс-шаралар өндірістік және өндірістік емес болып екіге бөлінеді.
Өндірістік мақсаттағы іс-шараларда кәсіпорын қаржысы өндірісті ұлғайтуға, жаңа технологиялар сатып алуға жұмсалса, өндірістік емес мақсаттағы іс-шараларда кәсіпорын қаржысы өзінің қызметкерлеріне материалдық көмек көрсету, олардың әлеуметтік жағдайын көтеруге жұмсалады.
Арнайы салаға арналған қорлар кәсіпорынның меншік иелерінің тағайындаған нормасы бойынша қалыптасады. Олар заң бойынша жинақтаушы қор, әлеуметтік сфера қоры және тұтыну қоры болып бөлінеді.
Кәсіпорынның жинақтаушы қоры төмендегідей мақсаттарға жұмсалады:
- Жаңа объектілердің құрылы мен өндірісті ұлғайту, қайта құруды қаржыландыру;
- Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу;
- Акция, облигация және басқа құнды қағаздарды шығарумен байланысты шығындар;
- Инвестициялық қор, біріккен кәсіпорындар, акционерлік қоғамдар мен ассоциациялар құруға төленетін жарна;
- Табиғатты қорғауға бағытталған іс-шараларды қаржыландыру.
Тұтыну қорының жинақтаушы қордан айырмашылығы, ол қызметкерлерге материалдық көмек көрсету мен оларды әлеуметтік жағынан қамсыздандыруға жұмсалады. Арнайы салаға арналған қаржы акционерлердің бекіткен сметасы бойынша жұмсалады.
Тұтыну қоры қызметкерлерді әлеуметтік жағынан қорғауға арналады. Олар: санаторияларғажолдама беру, материалдық көмек беру, сыйақылар, балаларға жолдама беру, жолда тегін жүру құқығы, тұрғын үй құрылысы және тағы да басқалары [6, 128 б. ] .
Әлеуметтік сфераға арналған қаражат әлеуметтік сфераны дамытуға жұмсалады. Мысалы: тұрғын үй құрылысы, денсаулық сақтау, мәдениет, спорт, бала-бақшалар, демалыс орындары.
Сонымен, бөлінбеген пайда (табыс) - шаруашылық субъектісінің жалпы табысының барлық шығындарын өтегеннен кейін, бюджетке төленген салық сомаларынан және табыстан басқадай бағыттарға пайдаланғаннан қалған бөлігі.
Бухгалтерлік есепте меншікті капиталдың әрбір элементі бөлек синтетикадық шоттарда есептеледі. Ондағы өзгерістер, қозғалыстар тиісті заңдылық және нормативтік актілермен реттеледі, шектеледі.
1. 4 Қаржы есептемесі халықаралық стандарттарының алғаш қолданылуы: өту әдістемесі
ҚЕХС-на өту күні - Ерте кезеңнің ең басы. Бұл кезеңде ұйым ҚЕХС бойынша өзінің алғашқы қаржы есептемесінде ҚЕХС-на сәйкес толық салыстырмалы ақпаратты ұсынады.
Бастапқы құн - белгілі бір күнде құнды немесе амортизацияланған құнды белгілеу үшін қолданылатын шама. Кейінгі амортизация белгіленген күнге активті немесе міндеттемені және оның құны бастапқы құнына тең екенін ұйымның о бастан мойындағанын білдіреді.
Әділ құн - жақсы хабардар, мұндай мәмілені жасауға ынталы, бір-бірінен тәуелсіз жақтар арасында мәмілені іске асыру барысында активтерді сатып алуға немесе міндеттемелерді өтеу үшін жеткілікті ақшалай қаражаттардың шамасы.
ҚЕХС бойынша алғашқы қаржы есептемесі - ҚЕХС-тың сәйкестігі туралы түсінікті және сөзсіз мәлімдеме жолымен қаржы есептемесінің халықаралық стандарттарын (ҚЕХС) ұйым мақұлдаған алғашқы жылдық қаржы есептемесі.
Қаржы есептемесінің халықаралық стандарты (ҚЕХС) -қаржы есептемесінің халықаралық стандарты бойынша Басқарма бекіткен Стандарттар мен Интерпретациялар (түсіндіру) .
ҚЕХС бойынша кіріс балансы-ҚЕХС-қа өту күніндегі ұйым балансы (жарияланған немесе жарияланбаған) .
Есеп беру күні - қаржы есептемесі немесе аралық қаржы есептемесі жасалған ақырғы кезеңнің соңы.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz