Компанияның капиталын қалыптастырудың негізгі қағидалары
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Нарықтық экономика жағдайларында компаниялардың өзінің қаржылық-шаруашылық қызметіне қажетті қаржы ресурстарымен қамтамасыз ету олардың өз мойындарына түсіп отыр. Жоспарлы экономика жағдайларында компаниялар қаржылық мұқтаждықтар мен қиындықтарға душар болған жағдайда мемлекеттің және оның орталықтандырылған қаржы жүйесіне арқа сүйейтін еді. Алайда нарықтық қатынастардың орнауы мен дамуы аталған мәселені компаниялардың өз мойындарына жүктеп отыр.
Компаниялардың меншікті және қарыздық капиталдар тарту нәтижесінде қалыптасқан капитал құрылымы оның қызметінің тиімділігін, қызметінің түпкі мақсаты болып табылатын табыстылығын анықтап беретін бастапқы фактор болып табылады. Әрине, компаниялар өз қызметі барысында меншікті капиталға арқа сүйейді. Олардың кәсіпкерлік табыстан алған табысы - бизнестің дамуының бірден-бір көзі болып табылады. Алайда, меншікті капитал компаниялардың экономикалық-әлеуметтік дамуы мәселелерін шешу үшін жеткіліксіз, сол себепті компаниялар өз қызметі барысында шеттен капиталдар тартуларына тура келеді. Демек, қарызға капиталдар тарту кәсіпкерлікті дамытудың басты шарты болып табылады.
Компаниялар үшін оңтайлы капитал құрылымын қалыптастырудағы ең маңызды сұрақтары - бұл қажетті қаржы ресурстарын қандай бағамен тарту керек екендігі. Компанияның нарықтық экономика жағдайларындағы басты стратегиялық мақсаты өзінің ағымды және келешектегі нарықтық құнын арттыру және оны қолдау болып табылады. Ал бұл жетістікке жетудің бірден бір жолы - компания құнын тиімді бағалау. Компания құны неғұрлым жоғары болса, компания қызметінің тиімділігі де соғұрлым жоғарылай береді және керісінше. Сол себепті компанияның қаржы менеджерлері капитал құрылымын қалыптастыру көздерінің құнын анықтауға үлкен назар аударулары қажет. Міне, осы соңғы мәселе дипломдық жұмыстың зерттеу обьектісі болып табылады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - компания құнын анықтаудың теориялық және әдістемелік негіздеріне сүйене отырып, оңтайлы капитал құрылымын және құнын қалыптастыру жолдарын іздестіру болып табылады.
Осы көрсетілген мақсатқа қол жеткізу үшін дипломдық жұмысты жазу барысында келесідей міндеттер қойылған:
- компания құны тұжырымдамасының экономикалық мәнін зерттеу;
- компания капиталы түсінігін және оның жіктелу белгілерін қарастыру;
- компания құнын бағалаудың ақпараттық негіздерін оқып зерделеу;
- компанияның меншікті капиталының құрамын және оны қалыптастыру ерекшеліктерін игеру;
- компанияның меншікті капиталының құнын бағалауды зерттеу;
- компанияның қарыздық капиталды тарту тетіктерін зерттеу;
- қарыздық капиталдың құнын бағалау жолдарын қарастыру;
- компания құнын бағалаудың оңтайлы жолдарын іздестіру.
Жұмыстың зерттеу объектісі компания құнын анықтауға негіз болатын Қазақтелеком компаниясының капиталдарының құрылымы.
Диплом жұмысының зерттеу пәні компанияның құнын қалыптасырудағы пайда болатын қаржылық қатынастар болып табылады.
Зерттеудің ғылыми жаңалықтарына мыналар жатады :
- компания құнын бағалаудың тәртібі мен әдістері, тәсілдері теориялық
тұрғыдан жан-жақты қарастырылған;
- компания құнын жоғарылатуға әсер ететін факторлар анықталып,
оларға талдау жасалған;
- компания құнын барынша көбейтудің мүмкін жолдары
қарастырылған.
Жоғарыда аталған мақсат пен міндеттерді орындау үшін жұмысты үш тарауға бөліп қарастырдық. Осыған байланысты бірінші тарау компания құнының теориялық негіздеріне, компания капиталының экономикалық мәні және сыныпталуы мен капитал құнының экономикалық ролінің маңыздылығына арналды.
Екінші тарауда компанияның меншікті және қарыздық капиталдарын басқару және олардың құндарын бағалау тәжірибесіне талдау жүргізілді.
Үшінші тарауда компания құнын бағалаудың қаржылық әдістерін жетілдірудің негізгі бағыттары қарастырылды.
Жұмыстың теориялық және тәжірибелік негізі ретінде нормативті және заңнамалық актілер, Қазақстан, Ресей, ТМД елдерінің экономистерінің еңбектері, зерттелген мәселе бойынша баспасөз беттерінің материалдары алынды. Сонымен қатар, Қазақтелеком компаниясының қаржылық жағдайын сипаттайтын мәліметтер пайдаланылды.
1 Компанияның құнын бағалаудың теориялық аспектілері.
1. 1 Қазақстан Республикасында компанияның құнын бағалау қызметінің даму кезеңдері және құқықтық негіздері
Кәсіпорын экономикалық көрсеткіштердің жақсы жетістіктерге жету мақсатында, тәжірибелік және ізденіс жүйесі меншікті басқару факторының негізі ретінде бағалау қызметі қолданылады.
"Қазақстан Республикасының бағалау қызмет туралы" заңына сәйкес мемлекеттік меншікті жекешелендіру кезінде, басқаруды сенімділікке беру немесе жалға беру, сату, сатып алу, жарғылық қордың салымы ретінде ипотекалық несиенің жүргізілуі кезінде қоғамдық бағалау үлкен роль атқарады[1] .
Сонымен қатар мүлік туралы мәміле кезінде міндеттелген бағалау жүргізіледі.
Бизнесті бағалау қызметінің үрдісін кешенді тәсілдермен, мемлекеттік реттеу және бағалау қызметінің аналитикалық есебімен қамту негізінде көрсетеді. Бағалаудың әр түрлі әдістер мен амалдарын қолдану арқылы ғимараттар, құрылыстар мен көлік құралдарының құнын анықтау келтірілген.
Бағалау қызметі ғылыми негізде, оның кез келген тапсырманы орындау үрдісін қадағалайтын, бір қатар қағидалар мен жылжымайтын мүлік құнына әсер ететін ортаның факторларын қарастырады.
Нормативтік база шегіндегі бағалау технологиясының нарықтарында кәсіпорын бизнесін бағалау үш тәсіл бойынша жүргізіледі: нарықтық, табыстық және шығындық
Бизнес- бұл заңды, жеке тұлғалардың нақты қызметі.
Мұнда заңды тұлға - кәсіпорын, азаматтық құқықтардың объектісі болып табылады да, кәсіпкерлік қызмет үшін қолданылатын мүліктік кешен ретінде қарастырылады.
Мүліктік кешен жер телімдері, ғимараттар мен құрылыстарды, машина мен құрал-жабдықтарды, шикізат пен өнімдерді, материалдық емес активтерді және мүліктік міндеттемелерді құрайды.
Бизнесті бағалаудың бірінші концепциясы
Бірінші концепция мүліктік кешеннің құрамдастарын бағалаумен байланысты.
Кәсіпорын бизнесін бағалау мүліктік кешеннің құрамдастарын бағалауына әкеледі: нарықтық, табыстық, және шығындық тәсілдерді қолданып, негізгі қаражаттардың мүліктік құқықтар құнының есебінсіз бағалауға болады.
Мұнда, бір-бірінен жекеше бағаланатын (орындық, компьютер, ғимарат, станок, бассейн, жер телімі және т. б. ), мүліктік кешеннің құрамдастарын бағалау жөнінде айтылып отыр. Мүліктік кешеннің құрамдастарын бөлек бағалау, мүліктік кешен жиынтығы түрінде бола алатын қосымша құнды анықтаумен байланысты және олардың кейінгі аккумуляциясын болжамдайды.
Бизнесті бағалаудың екінші концепциясы
Екінші концепция, кәсіпорын бизнесін бағалағандағы пайда болатын қосымша құнның анықталуымен тікелей байланысты.
Кәсіпорын бизнесін жүйе ретінде қарастырсақ, құрамына тауар нарығының секторын бақылауға рұқсат ететін, оның мүліктік кешені мен құқық жүйесі немесе қоржыны кірсе, мүліктік кешеннің жиынтығында қосымша құнның пайда болуы мүмкін.
Құқық жүйесі немесе қоржыны кәсіпорынға бизнес жүйе ретінде тауар нарықтарында тиімді бәсекелесуге рұқсат етеді. құқықтар жүйесі немесе қоржыны өзіне мыналарды қосуы қажет:
- кәсіпкерлік қызметті іске асыратын, кәсіпорынға республикалық және атқарушы жергілікті билік органдары беретін лицензиялардан, сертификаттардан және тағы басқалардан пайда болатын нарықта жұмыс істеу құқығы;
- кәсіпорынға табыс әкелетін жал құқығы, субжал, кепіл және тағы басқа;
- бизнес бойынша әріптестердің келісім - шарт жүйелерінен пайда болатын құқықтар(материалдар мен шикізатты жеткізу келісім - шарттарды, тауарлық өнімдерді сатып өткізу келісім - шарттарды және т. б. ) ;
- кәсіпорын акцияларының бақылау пакеттерінен пайда болатын құқықтар;
- материалдық емес активтерді қалыптастыратын артықшылығы бар құқықтар.
Жоғарыда аталғандарды ескере отырып, кәсіпорынның бизнесін бағалаудың объектілері болуы керек:
- кәсіпорынның мүліктік кешені;
- кәсіпорынға(фирмаға) нарықтың секторын бақылауға рұқсат ететін құқықтар жүйесі немесе қоржыны;
- кәсіпорынның(фирманың) тауар нарықтарында бәсекелесуге қабілеттілігі.
Сөйтіп, кәсіпорын(фирма) бизнесін бағалау екі концепцияны қолдану арқылы жүзеге асырылады.
Бірінші концепция, сатып алу - сату мәміле кезіндегі кәсіпорын(фирма) бизнесінің бағалауын болжайды. Бұл жағдайда бизнестің құны екі құрамдас бөліктерден қалыптасады:мүліктік кешеннің құнынан және материалдық емес активтердің құнын сипаттайтын құнға қосымша бағалануынан.
Екінші концепция, бағалау кезінде тауар нарығындағы бағаланатын сектордың бағалау сыйымдылығын болжайды.
Қазақстан Республикасы заңнамасының талдауы мен нарықта неғұрлым салмақты болып табылатын табыс формуласында көрсеткендей, артықшылығы бар құқықтардың көлемін бағалану, патенттік монополиялардың шекараларын анықтауға мүмкіндік береді. Тауар нарығының үлкен секторлар монополияларымен байланысты патенттік монополизмдердің мүмкіндіктерін құқық иеленушілер құқықтарымен байланыстырады, атап айтқанда:
- иелігіндегі интеллектуалдық меншік объектілерін өз талабына сай қолдану;
- белгілі шарт негізінде, интеллектуалдық меншікті бағалауға жеке объектілерін пайдалануға рұқсат ету.
Аталған ғылыми дәлелденген артықшылықтарды, құқық иеленуші өнім нарығында жоғары технологиялық өнімдердің көлемін ұлғайтуға мүмкіндігі бар нарықтардың үлкен секторларын қатаң бақылау үшін қолданылады.
Айрықша құқықтарының ірі портфелі шоғырланған технологияларды меңгерген жоғары технологиялық компаниялар мен корпорациялар ғылыми дәлелденген өнім құқық иеленуші арықтарын басқаруға, миллиардтаған табыстар алуға белгілі мүмкіндіктер алады.
Айрықша құқықтар портфелінің көмегімен тауар нарығының ірі секторларын басқару бойынша компаниялардың мүмкіндіктерін бағалау, олардың айырықша құқықтар мен бизнесін бағалауына қосылады.
Бағалау мақсаты - кәсіпорынның нарықтық құнын есеп айырысуымен негіздеу.
Кәсіпорындарды бағалау белгілі бір нақты міндеттің орындалуына бағынады. Бағалаушы, жасалып жатқан бағалаудың міндетін білгеннен кейін ғана керекті әдістамені дұрыс таңдай алады.
Кәсіпорынның құнын бағалау көбінесе келесі жағдайлардан туындайды:
- кәсіпорынды сату;
- кәсіпорын мүлігінің бөлігін сату (жер телімі, ғимараттар, құрылыстар) ;
- ұйымды қацта құру немесе кәсіпорынды тарату(қосылу, бөліну, сіңісу
және т. б. ) және кәсіпорынның банкротқа ұшырағандағы төрелік сот және меншік иелерінің шешімі бойынша жүргізіледі,
- бағалы қағаздар нарықтарында кәсіпорын акцияларын сатып алу және
сату (акционерлік меншіктегі кәсіпорындарды немесе оның бөлігін сатып алу) ;
- жауапкершілігі шектеулі қоғамда немесе серіктестіктің жарғылық
қорының үлесін сатып алу және сату (үлес ақша бірлігімен бағаланады) ;
- кәсіпорынды жалға беру. Құнды бағалау жал төлемін белгілеу үшін
маңызы;
- кәсіпорынды жетілдіру мақсатында инвестициялық жобаның орындалуы
мен оның негізделуі кезінде кәсіпорын құнын білу қажет;
- несие алу үшін кәсіпорын мүлігін кепілге беру;
- кәсіпорын мүлігін сақтандыру;
- мүлікке салық салу үшін, оның салық баасын анықтау;
- негізгі қорларды қайта бағалау[2] .
Сонымен, мүліктік кешен құнын бағалану негізділігі мен дәлелділігі көбінесе бағалауды қолдану аумағының дұрыс анықталуына тәуелді, яғни сатып алу және сату, несие алу, сақтандыру, салық салу, т. б.
Кез келген мүліктің құнын, бір - бірімен тығыз байланысты екі тәсілмен анықтауға болады: біріншіден, осы мүлікті басқа бір мүліктің кейбір санына алмастыруы. Екіншіден, мүлік иесі болашақта алатын табыстардың ағымды құнын анықтауы.
Құн, шығындар және баға түсініктемелері бойынша айырмашылықтарды білу қажет. Құн - алушының (инвестор) бағаланатын меншікті алуға жұмсайтын төлемнің мөлшері. Шығындар - бағаланатын ұқсас меншік обьектісін құру үшін қажет болатын шығын мөлшері. Бұл шығындар салушы төлеуге дайын сомадан айырмашылығы болмауы мүмкін. Баға бірдей обьектілер мен басқа сатып алушылардың активтілігін және сатып алушылардың қажеттіліктерін қоса алғанда, бұл шығындар бағалау күнімен салыстырғанда өз құнынан жоғары немесе төмен болуы мүмкін. Тек қана жетілген нарық жағдайында, құн және баға бір-бірімен тең болады. Мүліккеқұн, өзімен нақты шарттардың нәтижесі болатын бағаны ұсынады. Баға -өткен мәлімелердегі ұқсас объектілерді сатып алуға қанша жұмсалғанын көрсететін факт. Бағалаушы талдау жасағаннан кейін ғана, мүлік құнының ағымдағы төленген немесе алынған бағасы бола алатындығы туралы айта алады.
Құн негізінен төрт шарттан туындайды: сұраныс, пайдалылық, тапшылық және меншік құқықтарын беру мүмкіндігі.
1. Сұраныс. Сұраныс-белгілі бір уақыт үшінде нарықта сатып алатын тауар (қызмет) саны немесе меншік объектілері. Сұраныстың өсуі бағалардың өсуіне алып келеді.
2. Пайдалылық. Адамдардың белгілі бір қажеттенділіктерін қанағаттандыратын, тауарлар мен меншік объектілерінің қабілетін-пайдалылық деп атайды. Берілген зат неғұрлым көбірек қажттіліктерді қанағаттандыруға қабілетті болса, соғұрлым оған сұраныс жоғары болады. Пайдалылықтың өсуі көбіне бағаның өсімімен сәйкес болады.
3. Тапшылық. Үлкен сұраныс пен жоғары пайдалылыққа қарамастан, ешбір мүлік тапшы болғанша құны болмайды.
4. Меншік құқығын біреуге беру мүмкіндігі. Кез келген зат меншік құқықтарын біреуге беру мүмкіндігі бар жағдайда тауар болып саналады. Мысалы, берілген заңнамамен жердің белгілі бір үрлеріне сату рұқсат етілмесе, онда олардың құндылығы болмайды. Дегенмен, бұл жерлердің жал құқықтарының нарық құнын бағалауға болмайды.
Мүліктің құнын бағалау нақты бір мақсатпен жүргізіледі (сатудың бағасын анықтау, ипотекалық несиені алу, мүлікті сақтандыру және т. б. ) . бұл мақсат, бағалаудың тағайындалуы деп аталады. Құнның әр түрлі анықтауларын қолдағанда, мүліктін құны әр түрлі болады. Мысалы, оттан сақтандыру мақсатынлһда құнның бағалануынан ерекшеленеді. Бірінші жағдайда, құнның мөлшері құрылғылардың элементтеріне кеткен шығындармен, ал екінші жағдайда, ипотекалық несие бойынша төлемдердің тоқталу жағдайында, объектіні сату үшін нарықтағы мүмкін болатын бағамен анықталады.
Сөйтіп, бағалаудың тағайындалуына тәуелді мүлік әр түрлі құнға ие болады. Тәжірибеде бағалаушы келесідей негізгі құндардың түрлерін қолданады.
Негізделген нарықтық құн - ашық және бәсеке нарығындағы мүлік түріне берілетін баға. Экономикалық рационалды, мәмілеге еркін баратын және қажет ақпаратпен қамтамасыз етілген сатушы мен сатып алушы арасында еркін бәсекені көрсетеді. Қаржыландырудың ерекше шарттарына сәйкес, сатып алу мен сатудың жағдайлары, екі жақтың жеткіліксіз ақпараттануы, нарық деформациясын және тағы басқа факторлардың әсерінен, тәжірибеде нақты мәмілелердің бағалары нарықтық құннан айырмашылығы болады. Нарықтық емес құн ретінде, мысалы, нормативті есептелінетін құн бола алады.
Нормативті есептелетін құн - нормативтер мен әдістер басқару органдарын бекіту негізінде есептелінетін мүліктік кешеннің құны. Қарастырылып отырған мүліктік кешеннің түрлері үшін нормативтердің бірлік шкалалары қолданылады. Нормативті есептелетін құн ретінде, мысалы, кәсіпорын мүлігінің салық салу құны болып табылады. Кәсіпорын мүлігіне салық салу үшін салықтық база ретінде негізгі қаражаттардың, материалдық емес активтердің, қорлар мен шығындардың орташа жылдық қалдық құны жатады. Салық салу құнын есептеу үшін кәсіпорын мүлігінің бухгалтерлік есебінің баланстық активіндегі қалдықтар алынады. Нормативті есептелетін құнның тағы бірі, жерге салық салу үшін, жер телімінің құнын анықтау болып табылады.
Мүліктік кешеннің нормативті есептелетін құнының көрсеткішін салық салу және мүліктік мемлекеттік сақтандыру органдары тәжірибеде пайдаланылады. Бұл көрсеткішті талаптар бойынша зақымды бағалау үшін сот органдары да қолданады.
Бухгалтерлік есеп жүйесі баланстық құнды бастапқы, қалпына келтіру және қалдық құны деп бөлінеді.
Баланстық құн - кәсіпорынның балансында белгіленген, құрылысқа кеткен шығындар немесе оның өзіндік негізгі қаражаттарына элемент алу.
Бастапқы құн - белгілі кәсіпорын объектілерінің эксплуатацияға енгізілген кезіндегі есептік құжаттарда тіркелген бағалар. Эксплуатацияға берілген мүлік объектісі бастапқы құн бойынша, не оларды модернизациялау мен реконструкциялаудан кейін немесе қорды ресми қайта бағалау белгіленген уақыттан есептейді.
Бағалау қызметі ғылымының негізінде, бағалау бойынша кез келген тапсырманы орындау үрдісін қадағалайтын, бірқатар қағидалары бар.
Кәсіпорынның мүліктік кешен құнын бағалау кезіндегі қажет негізгі экономикалық ортақ қағидаларын қарастырайық. Олар мыналармен байланысты және 3 топ қағидалар жүйелеріне келтіруге болады:
- иесінің мүлік туралы көзқарасымен;
- нарықтық ортамен;
- мүлікті эксплуатациялаумен.
Иесінің мүлкі туралы көзқарасымен байланысты қағидалар. Бұл топ мынандай қағидаларға ие: пайдалылық, орын басу, күту.
Пайдалылық қағидасы. Меншік объектілерінің иемденуге қабілеті жоқ болса, онда олардың құны болмауы мүмкін. Сондықтан потенциалды меншіктенушіге пайдалы болған кезде ғана мүліктің кешеннің құны болады. Қағиданың анықталуы: пайдалылық - берілген уақыт периодтарында және берілген жерде меншік объектісі иесінің қателіктерін қанағаттандыру қабілеті.
Орын басу қағидасы. Иесінің қажеттіліктерін қанағаттандыра алатын және табыс әкеле алатын барлық меншік объектілері, өзінің әр түрлілігіне қарамастан, бір- бірімен байланысты. Меншік объектісі үшін оны қалпына келтіруге кететін шығындардың сомасынан көп ешкім төлемейді. Егер екі меншік объектілерінің қабілеті бірдей болса, онда біз баға төменін аламыз. Қағидалардың анықталуы: меншіктің максималды құны ең төмен бағамен немесе құнмен анықталады. Сөйтіп орнын басу құны бағаланатын мүлік құнының жоғарғы шегін анықтауға мүмкіндік береді.
Күту қағидасы. Инвестор объектіге қаражатты салып, ол меншік объектілерінен болашақта табыс күтеді. Бағаланатын құн - болашақтағы барлық табыстардың ағымдағы құны. Қағиданың анықталуы: күту - болашақта меншікті иелік етуден түсетін табыстардың ағымдағы құнының орнатылуы.
Нарықтық ортамен байланысты қағидалар - бұл сұраныс пен ұсыныс арасындағы сәйкестік, бәсеке, құнның өзгеруі.
Сұраныс пен ұсыныс арасындағы сәйкестік қағидасы. Мүлікке деген бағаның өзгеруі сұраныс пен ұсыныс шамаларының өзгеруіне тәуелді.
Негізгі заңдылықтар:
Егер сұраныс тұрақты болып, ал ұсыныс ұлғайса, онда бағалар төмендейді;
Егер сұраныс тұрақты болып, ал ұсыныс төмендесе, онда бағалар көтеріледі;
Егер ұсыныс тұрақты болып, ал сұраныс өссе, онда бағалар өседі;
Егер ұсыныс тұрақты болып, ал сұраныс төмендесе, онда бағалар төмендейді.
Егер нарықта сұраныс пен ұсыныс арасында сәйкестік орнатылса, бағалар тұрақты болады. Қағиданың анықталуы: ұсыныс - құрамындағы белгілі баға бойынша тауарлар саны, сұраныс - белгілі баға бойынша қажетті тауарлар саны. Сұраныс пен ұсыныс арасындағы өзара іс - қимыл бағасын анықтайды.
Нақты бір компанияның орташа құнын бағалау және болжау оған әсер ететін көптеген факторларды ескере отырып есептелінуі керек. Ондай факторлардың негізгілері болып төмендегілер табылады:
- капиталдарды қалыптастыру көздері бойынша оның элементтерінің
құрылымы;
- сырттан тартылған капиталды қолданудың ұзақтылығы;
- компанияның қаржылық тұрақтылығымен, төлем қабілеттілігімен,
іскерлік белсенділігімен және рентабелділігімен сипатталатын шаруашылық қызметтерінің тәуекелділік деңгейлері;
- ақша және капитал нарықтарындағы конъюнктуралық өзгерістермен
анықталатын орташа қарыздық пайыздық мөлшерлемелер және олардың динамикалары;
- компанияның жүргізіп отырған қызметі үшін белгіленген салық салу
мөлшерлемелерінің деңгейлері және салықтық жеңілдіктер жүйесі;
- компанияның меншікті капиталының құнын анықтайтын дивиденттік
саясат;
- компанияның қаржылық икемділігін анықтайтын әртүрлі қаржылық
көздердің қол жетімділігі;
- компанияның операциондық циклінің ұзақтылығымен және активтерінің
өтімділік деңгейлерімен анықталатын қызметтерінің салалық ерекшеліктері;
- компанияның операциондық және инвестициялық қызметтерінде
пайдаланылатын капиталдар көлемдерінің өзара қатынастары;
- компанияның өмірлік циклінің кезеңдері.
Осы аталған факторлардың әсер етуімен компанияның орташа құны оның экономикалық даму үдерісінде үнемі өзгеріп отырады.
Компанияның даму үдерісінде капиталды қалыптастырудың тиімділігін қамтамасыз ету оның шекті құнын үнемі бағалап отыруды талап етеді. Компанияның шекті құны (marginal cost of capital) дегеніміз компанияның қосымша тартылған әрбір жаңа капиталының бірлігінің құнының деңгейі.
Компанияның шекті құнын қалыптастыру тұжырымдамасы келесілерге негізделеді:
- компанияның экономикалық мінез-құлқы өзінің капиталын қалыптастырудың алғашқы кезеңінде капитал элементтерінің құндарының неғұрлым төмен болуын қалайды;
- компания өзінің даму үдерісінде сырттан құндары неғұрлым жоғары болып келетін қосымща капиталдар тартуға мәжбүр болады.
... жалғасыСіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz