Қашықтан қадағалау тетігі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 67 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 4

1 Банктер және олардың атқаратын қызметі

1. 1 Нарықтық экономикадағы банктердің ролі, олардың дамуы . . . 7

1. 2. Банктердің іс - әрекетін, олардың атқарымы мен маңызын ашу . . . 10

2 Қазақстан Республикасындағы банк қызметтерін ұйымдастыру және оларды реттеу жолдары( статистикалық және баспасөз мәліметтері негізінде)

2. 1Екінші деңгейлі банктердің атқаратын қызметін ұйымдастыру және бақылау . . . 14

2. 2. Банктік қадағалау әдістері мен банк қызметін пруденциалдық реттеу . . . 19

2. 3. 2010 жылғы екінші деңгейдегі банктердің несие нарығының жай-күйі және өлшемдерінің болжамы . . . 41

2. 4. Екінші деңгейлі банктердің қаржылық дағдарыс кезіндегі тұрақтандыру бағдарламасы . . . 46

3Нарық жағдайындағы екінші деңгейлі тұрақтылығын арттыруға бағытталған іс-шаралар

3. 1. Екінші деңгейлі банктердің қызметін арттыру мәселелері . . . 52

Қорытынды . . . 63

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 66

Қосымшалар . . . 68

Кіріспе

Нарықтық экономика жағдайында коммерциялық банктер несие беру жүйесінің негізгі буыны ретінде сипатталады. Сондай-ақ, бұл банктердің негізгі несие орталығы ретінде несие берудің мол мүмкіндіктерін ашатындығын білдіреді. Нарықтық қатынастардағы коммерциялық банктер - бұл активті іскерлік банктер болып саналады және олар барлық елдердің банк жүйесінде айрықша орын алады. Бұл банктер бүкіл экономикаға қызмет көрсете отырып, шаруашылықтарға, кәсіпкерлерге, жекелеген тұлғаларға несиелер береді, тұтынушыларға неғұрлым жақындай отырып, өндіріс саласы мен айналым дамуына зор ықпалын тигізеді.

Қазіргі коммерциялық банктер қаржы делдалы ретінде ақша капиталын салааралық және аймақаралық қайта бөлуді қамтамасыз етіп, маңызды халық шаруашылық қызмет атқарады. Капиталды салалар мен жүйелерге бөлу және қайта бөлудің банктік механизмі өндірістің обьективтік қажеттілігіне байланысты шаруашылықты дамытуға және экономиканың құрылымын өзгертуге мүмкіндік туғызады.

Жалпы, коммерциялық банктер клиенттер үшін бүкіл операциялық қызметтерді орындайтын ақша нарығының жұмыс жасаушы әмбебап «буыны» ретінде қатысады.

Сондықтанда, «Қазақстандағы коммерциялық банктердің қалыптасу және даму ерекшеліктері нарықтық экономиканың басты жүйелі әлементтерінің бірі ретінде» тақырыбында дипломдық жұмысты таңдауыма себеп болды.

Кез келген коммерциялық банктің жұмысы, негізінен, қаржы нарығында орындалатын операцияларға негізделеді. Осы жерде оның клиенттер санын көбейту және сақтау, болашаққа, жеке және заңды тұлғаларға қаржылық қызмет көрсетудің орталығына айналуға деген оның ұмтылысы туындайды. Сондықтан клиентін ұстап тұру үшін банк нақты қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағдарлануы тиіс.

Бүгінгі күні, коммерциялық банктер өздерінің дәстүрлі базалық қызметтері негізінде жұртшылық арқылы қабылданады, олар клиенттерге сан алуан қаржылық қызметтер көрсетеді, трасталық операциялар жасайды, клиенттер үшін бағалы қағаздар сатып алады, қозғалмайтын мүлік пен кепілдік міндеттемелерді басқарады.

Бұл тақырыпты таңдаған себебім: қазіргі нарықтық экономикада Қазақстан банктерінің құрылуы мен олардың дамуымен халыққа қызмет етуін және көптеген операцияларының жүргізілуін, олардың атқаратын қызметтерінің маңызын білу болып келеді.

Қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін, диплом жұмысының мазмұны мен дәйектілігін анықтаған келесі міндеттерді шешу қажет:

коммерциялық банктердің экономикалық қажеттілігін теориялық негіздеу;
екінші деңгейлі банктердің қаржы нарығында атқаратын қызметтері мен операцияларын айқындау;
коммерциялық банктердің экономикалық тұрақтылығының нарық талабына сай қамтамасыз етлуін талдау;
нарықтық экономика жағдайындағы коммерциялық банктердің өтімділігі мен төлем қабілеттігін сипаттау;
коммерциялық банктердің ұйымдық-құқықтық ұйымдастырылу ерекшеліктерін анықтау.

Диплом жұмысының құрылымы қысқартылған сөздер тізімі мен кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.

Бірінші тарауда коммерциялық банктердің экономикалық мәні мен тиімділігі, сонымен қатар банктердің пассивтік операциялары мен ресурстарының атқаратын ролі және активтік операциялардың экономикалық қажеттілігі қарастырылады.

Екінші тарауда Қазақстанның банк жүйесіндегі коммерциялық банктердің атқаратын қызметі сипатталып, банк қызметін реттеу әдістері талданады.

Үшінші тарауда нарық жағдайындағы екінші деңгейлі банктердің экономикалық тұрақтылығын арттыруға бағытталған іс-шаралар қарастырылып, коммерциялық банктердің қызмет ету аясын нарыққа сай жетілдіру жолдары сипатталады.

Несие жүйесінің негізгі буыны, коммерциялық бастауларда қаржы қызметтерінің кең ауқымын көрсететін және тікелей халық шаруашылығына қызмет көрсететін, дербес банк мекемелерінің тармақтарынан тұрады. Бұл коммерциялық, кооперативтік және меншік банктер коммерциялық банктердің жалпы атауынан банктік заңдылықтарда бірлескен. Коммерциялық банктер, меншік формасы бойынша мемлекеттік, акционерлік, кооперативтік болып бөлініп және жарналық негіздерде ұйымдасады. Коммерциялық банктер меншік формаларға қарамастан экономиканың дербес субъектілері болып саналады. Олардың клиенттермен қатынасы коммерциялық сипатқа ие. Коммерциялық банктердің негізгі қызмет көрсету мақсаты - неғұрлым көп пайда алу.

Коммерциялық банктер мәртебесі, мақсаты және бағыттары бойынша теңдей емес, дегенмен барлық банктердің балансының және оның құрылымының болуы; негізгі қызметтер мен операциялардың сипаты, өзінің қызметінен кірістер алу сияқты орталық негіздері бар.

Коммерциялық банктер сондай-ақ несие беру жүйесінің негізгі буыны ретінде сипатталады. Бұл банктердің негізгі несие орталығы ретінде несие берудің мол мүмкіндіктерін ашатындығын білдіреді. Банк жүйесінде несиені орталық банк, екінші деңгейдегі банктер, арнаулы несие институттары береді. Нарықтық экономика жағдайындағы коммерциялық банктер - бұл активті іскерлік банктер болып саналады және олар барлық елдердің банк жүйесінде айрықша орын алады. Бұл банктер бүкіл экономикаға қызмет көрсете отырып, шаруашылықтарға, кәсіпкерлерге, жекелеген тұлғаларға несиелер береді, тұтынушыларға неғұрлым жақындай отырып, өндіріс саласы мен айналым дамуына зор ықпалын тигізеді.

Нарық бәсекесі жағдайында әрбір банк өзінің басымдықтарын айқындайды, өзіне несие жүйесінің негізгі буыны ретінде бекітеді.

Диплом жұмысының ақпараттық негізі болып, ҚР Президентінің жыл сайынғы Жарлықтары, ҚР Үкіметінің қаулылары, ҚР Ұлттық Банкісінің, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің, Қаржы нарығын бақылау және реттеу бойынша Агенттігінің, Қазақстан Республикасы статистика жөніндегі Агенттігінің нормативтік актілері мен статистикалық мәліметтері табылады. Сонымен қатар, отандық және шет елдік экономист-ғалымдардың банк саласына байланысты жазған еңбектері, сондай-ақ, «Банки Казахстана», «Ақиқат», «Аль-Пари», «Қаржы-қаражат» атты мерзімді басылымдар дипломдық жұмысты жазу барысында пайдаланылды.

1 Банктер және олардың атқаратын қызметі

1. 1. Нарықтық экономикадағы банктердің ролі, олардың дамуы

Банктің пайда болу тарихы, қоғамдық еңбек бөлінісінің пайда болуымен және саудалық мәмілелердің, төлемдердің өсуімен тығыз байланысты. Адам қоғамы дамуының бастапқы кезеңіңде ақша орнына, маңызды тұтыну бұйымдары пайдаланылған (астық, мал, аң терілері, т. б) яғни, тауарлы - ақша болған. Айырбастау операцияларының өсуі осындай ақша баламасын жинау қажеттігін туғызды.

Ежелгі Шығыс елдерінде осындай тауарлы ақшаны сақтаудың сенімді жері, діни ғимараттары - храмдар болды. Ол мемлекеттің сақтандыру қоры болды, яғни елдің басқа елдер мен халықтармен айырбастауға арналған барлық өнімдері жиналатын болған. Храм шаруашылықтарының орнықтылығы оларға ғасырлар бойы орын алып келген халықтар мемлекеттің сенімділігіне негізделген. Оның салыстырмалы тұрақтылығы ақша айналымын қолдауда маңызды жағдай болды. Осы тұрақтылық храмдарға ақша операцияларын жүргізуге, тауарлы ақшаны сақтауға мүмкіншілік берді. Тауарлы ақшаның табиғи бұзылуы, бағасының төмендеуі оларды жаңартып отырудың қажеттігі, храмдарға ақша айналымын реттеу атқарымын жүктеді. Өз кезегінде, бұл атқарымды орындау қосымша ақша операциясын жүргізуді талап етті: есептеу және есеп айырысу. Шығыстың храмдық шаруашылықтарының тауарлы ақшаның сақталуын қамтамасыз еткені, банк құрудың алғашқы қадамы болды.

Есептеу, есеп айырсу операциялары салмақ өлшемімен жүргізілетін болды, яғни үлкен көлемді тауарлы ақшаны жинақтау, сақтау, есептеу, сұрыптау қиынға түсетін болды. Бірте-бірте жалпыға бірдей лайықты етіп тауар металл түрінде болды(мыс, қола, күміс, алтын) . Күміс пен алтын іріктеліп шықты, олардың басқа металдардан ерекшелігі:ықшамдылығы, құны жоғары, ал көлемі кішкентай, сырты орталықта орнықты. Осындай әртүрлі ақша операциялары Ежелгі Грецияға, Римге, орта ғасырларда Европа елдеріне тарады.

Қазақстанда банк мекемесі ХIХ-ғасырдың аяғында пайда болған. Олар қазыналық палаталар түрінде, 1860 жылы құрылған Ресейдің мемлекет банкісінің бөлімшелері түрінде шықты.

Осындай бөлімше ең бірінші болып Орал қаласында ашылған (1876жылы), Петропавл қаласында (1886жылы), кейін Семейде (1887жылы) ашылған.

Қазан революциясына дейін Верныйда Петербург қаласындағы коммерциялық банктердің бірнеше бөлімдері мен бөлімшелері болған. 1987-1990 жылдары Кеңес Одағының банк жүйесінің реформалары болды. 1987 жылғы банк реформасы банк жүйесінің құрылымын, оның жұмысының мазмұнын, әдістерін жетілдіру мақсатымен басталған.

ТМД-ның басқа елдеріндегідей жаңа банк жүйесі Қазақстанда да тәуелсіз елдің қажетті құрылымы, қажетті атрибуты ретінде 1991-1993 ж. ж арасында қалыптаса бастады.

Нарықтық қатынастарға ауысудың бастапқы кезеңінде банктер коорперативтік, коммерциялық жеке меншіктік, бірлескен банк болып құрылды. Оның үстіне жаңа құрылған нарықтық банктер бұрынғы мемлекеттік мамандандырылған банктер жүйесімен қатар істеді. Кейіннен барлық екінші дәрежелі банктер ашық немесе жабық акционерлік банк болып қайта құрылды.

1999 жылдың басында Қазақстанда 76 екінші дәрежелі банк істеді. Оның ішінде 1 мемлекетаралық 6-мемлекттік 20 шетелдік капитал мен бірлескен банктер болды. Бұл 1994 жылы істеген банктердің тек 33%.

1997 жылдан бастап Ұлттық банк барлық екінші дәрежелі банктерден халықаралық стандартқа сәйкес болуды талап ете бастады. Сол үшін көптеген көрсеткіштер бекітілді. Ұлттық банк жоғарыда көрсетілген 76 банкті үш топқа бөлді. Бірінші топқа ең ірі, негізгі қорлары 1, 0 млрд. теңгеге жеткен 29 банк енді, екінші топқа көрсеткіштері орташа, бірақ 2000 жылдың басына дейін негізгі қорды 1 млрд. Теңгеге жеткізуге мүмкіншіліктері бар 31 банк енді. Қалған 16 банк ешқандай келешегі жоқ, жабылуға тиісті банктер болып танылды. Осы саясаттың нәтижесінде Қазақстанда банктердің саны жылдан-жылға кеміп келеді (2000 жылдың басында 56 банк, 2006 жылдың басында 34 банк қалды) .

Ресей Академигі О. И. Лаврушин банк жөнінде : “Банк ақшалай, несиелік және қолма-қол немесе қолма-қолсыз ақшасыз, есеп айырсу операцияларының жиынтығын бір орталыққа шоғырландырылған ақша шаруашылығының даму сатысы. Банк басқа материалдық өндірістің өнімдерінен өзгеше өнім шығаратын айрықша кәсіпорын. Ол тек тауар емес, ерекшк тауар- ақша және есеп айырсудың құралдарын шығарады”. Банк- ақша, несие институты, барлық қолма-қол және қолма- қолсыз нысанда жүзеге асырылатын төлем айналымының реттеушісі.

Әкімшіл-әміршіл жүйесінде банк мемлекеттің оларға үстемдік жасауымен сипаттандырылады. Банктер экономиканы басқарудың құралы бола тұра, өзінің қызметін тек мемлекеттік мүддені қорғауға бағыттайтын. Барлық ақша-несие, қаржы ресурстарын банктер арқылы мемлект тарататын. Банктерде ешқандай дербестік болмайды, тіпті, олар пайда табуға да мүдделі болмайтын. Өйткені, пайдаларының барлығы дерлік, мемлекеттік бюджетке алынатын, ал оларға ең керектісібелгіленген мөлшерде ғана қалдырылатын.

Нарықтық экономикада керісінше, мемлекеттің банктерге үстемдігі жоқ. Банктерге әртүрлі меншік нысандары бар. Кез келген заңды немесе жеке тұлғалар банк ашып алуға құқықты. Қолма-қол немесе қолма-қол емес ақшаларды айналымға шығару атқарымы бөлінген. Қолма-қол ақшаны айналымға Ұлттық банк шығарады, қолма-қол емес ақшаны - екінші дәрежелі банктер шығарады. Қолма-қолақшамен қолма-қолсыз ақшасыз есеп айырсудың арасында ешқандай шек жоқ. Қазіргі банктер тек өзінің акционерлеріне, сайлаған қадағалаушы кеңеске, басқармаларға бағынады.

Несие жүйесінің негізгі буыны - банктер. Себебі, масштабы және маңызы жөніне несие қатынастарының басым көпшілігі банктер арқылы өтеді. «Банк» италиян сөзі «bank»- орындық, «айырбас орындығы айырбас орны»дегенді білдіреді. Бұл «айырбас столы» тауарлармен сауда жасалатын алаңдарда құрылады. Сауда мемлекеттер мен қалалардың, жекелеген тұлғалардың әртүрлі монеталарымен жасалған. Банктер пайда болардың алдында ақша-сауда капиталының өкілдері саудагерлердің ақшалай салымдарын қабылдап, оларды әртүрлі елдің ақшаларына айырбастауға мамандандырып отырған. Уақыт өте келе, айырбастаушылар бұл салымдарды, ақша қаражаттарын ссудаға беріп, пайыз алу үшін пайдалана бастайды. Айырбастаушылар біртіндеп банкирлерге айналады. Банктер несиелік операциялар жүргізумен қатар салым иелеріне біртіндеп есеп айырсу қызметін де көрсетті. Есеп айырысулар банктердегі салым иелерінің бір шотынан басқа бір шотқа аудару арқылы жүргізілді. Банктер қызметтерінің қолайлылығы іскер адамдардың назарынан тыс қалмады. Банктің клиенттер қатары ақырындап ұлғая түсті. Банктің ерекше кәсіпорын ретінде шығаратын өнімі материалдық өндіріс аясының өнімдерінен өзара ажыратылады, ол қызмет көрсету аясында шағын және күрделі несие береді.

Банктік жүйе - нарықтық экономиканың ең маңызды және біртұтас құрылымдарының бірі. Банктердің және тауарлы ақшалай қарым-қатынастардың дамуы тарихи тұрғыдан қатарлас жүрді және де олар бір-бірімен өзара тығыз байланысты. Банктер халық шаруашылығы қызметінің барлық деңгейіндегі басқарумен тікелей байланысты болды. Одар ұдайы өндіріс үрдісіне қатысушыларының экономикалық мүдделерін қанағаттандыру жүзеге асырылады. Осы кезде банктер қаржылық делдал ретінде шаруашылық органдардың капиталдарын, халықтық жинақтарын және шаруашылық қызметтің үрдісінде боаған басқа да бос ақша қаражаттарын тарта отырып, қарыз алушылардың уақытша пайдалануына береді, ақшалай есеп айырылсу жүргізеді және экономика үшін басқа да көптеген қызмет көрсетеді, соның арқасында өндірістің тиімділігі мен қоғамдық өнімнің айналысына тікелей ықпал етеді.

Банктер нарықтық экономикада басты қаржылық делдалдар болып табылады. Өз қызметінің үрдісінде, олар ақша нарығында тауар болатын, жаңа талаптар мен міндеттемелерді жасады. Клиенттердің салымдарын қабылдау арқылы банк депозит деген жаңа міндеттеме жасаса, ал қарызды беру арқылы қарыз алушыға жаңа талап қойды. Осы жаңа міндеттемелер мен талаптарды жасау үрдісі қаржылық делдалдықтың негізін құрайды.

Нарықтық экономикада банктер монополистерге айналады және барлық қаржылық капитал арқылы нақты басқарады. Банктер шаруашылық өмірдің орталығы, барлық экономиканың негізгі түйіні. Экономиканы басқару органы ретіндегі банктің ролі оның өзінің қызметтерін орындау үрдісінде және банк ісін ұйымдастыруда жалпы принциптерді сақтауда көрініс табады. Банктер басқарудың экономикалық әдістері несиелеу арқылы экономикалық әртүрлі буындарының қарыз қаражаттарындағы қажеттіліктерін әртүрлі несиелермен немесе қолма-қолсыз есеп айырысу арқылы экономиканың үздіксіз қызмет етуіндегі қажеттілігін қанағаттандырады, қоғамдық өнімнің тоқтаусыз қозғалысын қамтамасыз етеді.

Банктер есеп айырысу операцияларын жүргізудің тәртібін бұзғаны үшін айыппұл, төлем төлеу күнін созғаны үшін өсім, несиені өз уақытында қайтармағандығы үшін жоғары пайыз дарды алумен өзінің мүддесін ғана емес, бұл операцияға қатысушылардың да мүддесін қорғайды. Банктер өз қызметтерін орындау кезінде функционалдық (экономикалық), салалық (министерстволар, компания, фирмалар) және аумақтарды (жергілікті орган) басқару органдарымен өзара тығыз байланыста жұмыс істейді. Банктердің айналасында өздеріне әрбір банктерді таңдайтын фирмалар мен компаниялар топталады. Олар басқа жағдайларда пайдамен қамтамасыз етілетін, өзі және клиенттері үшін опрацияларды неғұрлым тиімді жүргізетін несиелік сипаты жүргізіледі.

Қазақстанның нарықтық экономикаға көшуімен банктердің алдында жаңа мүмкіндіктер ашылуда. Меншікті жекешелендіру мемемлекетсіздендіру нәтижесінде жеке меншік, меншіктің ұжымдық және акционерлік түрлері, кооперативтік кәсіпорындар құрылуда. Нарықтық қатынастардың дамуы бойынша экономикада, қоғамда банктердің экономикалық ролі күшеюде.

1. 2. Банктердің іс - әрекетін, олардың атқарымы мен маңызын ашу

Банкілерді ашу, тіркеу, іс-әрекетін тоқтату «Банкілер және банк іс-әрекеті» заңында қаралған. Қазақстан Республикасының территориясында банк құру туралы рұқсат Ұлттық банк арқылы беріледі. Ұлттық банк рұқсат берер кезде бір қатар банк операцияларын орындауды көздейді. Банк ашу үшін рұқсат қағазын алу үшін келесідей құжаттар дайындалады:

- Рұқсат беру туралы арыз;

- Экономикалық мінездеме;

- Іс жоспары (алда келе жатқан 2-3 жылдық жорамал туралы толық ақпарат) ;

- Банкінің төрағасы мен бас бухгалтерінің кәсіби жарамдылығы туралы мәлімет;

- Құрылтайшылардың құжаттары;

- Құрылтайшылардың келісім шарты;

- Банк басшыларын бекіту туралы протакол және банк уставын қабылдау туралы мәлімет;

- Жарғылық қорға салынған қаражат туралы құжат.

Банк заңды тұлға статусын тек ұлттық банкіден тіркеуден өткеннен кейін заңды тұлға деп есептеледі.

- Егер құрылтайшылардың келісім-шарттарымен жарғы заңға қайшы келсе;

- Банк басшыларының кәсіби жарамсыздығы;

- Ұсынылған ақпараттар сенімсіз болса;

- Экономикалық норматив жиі орындалмаса;

- Банк банкрот болған жағдайда немесе жарғылық қорға салынған қаражат.

Банктің жабылуы құрылтайшылардың шешімімен және Ұлттық банкінің ұсынысымен жабылады. [ 4, 16б. ]

Банктің атқарымы олардың жүргізетін операцияларына байланысты. Банк атқарымының үш түрі бар: оның біріншісі, кәсіпорындардың және жеке тұлғалардың уақытша бос ақшаларын олардың банктегі шоттарына, депозитке, әртүрлі салымдарға шоғырландыру болып табылады. Осы кезде банктер кәсіпорындарға, жеке тұлғаларға несие беру үшін тиісті ресурстар жинайды. Ал басқа субъектілер де маңызды шараларын іске асыру үшін қаржы жинаулары мүмкін, бірақ мұндай ақша жинау мен банктің ақша шоғырландыруының арасында көптеген айырмашылық бар: біріншіден, банк өз ақшасы емес басқалардың уақытша бос ақшасын жинайды; екіншіден, банк жинаған ақшасын өзінің тікелей қажетіне жұмсайды, ал клиенттерге тұтынуға береді; үшіншіден, шоғырландырылған ақша банктің меншігі бола алмайды, оны банкіге салған субъектілердің меншігі болып қала береді; төртіншіден, басқа заңды не жеке субъектілердің уақытша бос ақша қаражаттарын шоғырландыру, банкке заңды түрде бекітілген құқық.

Банктің екінші атқарымы болып - ақша айналымын реттеу болып табылады. Барлық шаруашылық жүргізуші субъектілердің, елдің төлем айналымы банктер арқылы өтеді. Ол үшін банктер әртүрлі төлем құралдарын шығарады, несиелер береді. Осының нәтижесінде ақша айналымы Заңмен бекітілген құқығы.

Банктің үшінші атқарымы - делдалдық. Банктер өнімін немесе қызметін сатушы мен оларды сатып алушының ортасында, олардың тапсырмасы мен әр түрлі төлемдерді іске асырушы болғандықтан, олардың жұмысы делдалдық болып көрінеді. Банктің делдалдық жұмысы несиелік ресурстарды шаруашылық жүргізуші субъектілердің арасында, олар мен халық арасында, шаруашылықтың әр түрлі салаларының арасында ауысып жүруінен көрінеді және олардың тиімді пайдаланылуы мен барлық шаруашылықтың қызметтерінің жақсаруына үлкен әсер етеді, өйткені олардың біреулері бос ақшасын банкіге салып, олардан процент түрінде сыйақы алады, ал екіншілері, уақытша қосымша қаржыға қажеттігін банкіден алған несиемен жауып, өндіру мен өткізу процесстерінің үздіксіздігін қамтамасыз етеді.

Банктің маңызы. Банктің мазмұны мен атқарымдары оның экономикадағы маңызын көрсетеді. Банктің маңызы оған жүктелген міндетке байланысты :

Өндірістің үздіксіздігін және оны жеделдетуін қамтамасыз етеді, бос капиталды, ресурстарды шоғырландыру; ақша айналымын реттеу.

Уақытша бос ресурстарды шоғырландыру атқарымынан көрінгендей, банктер бір жағынан уақытша бос ақша ресурстарын жинаушы, екінші жағынан, оларды басқа уақытша қосымша қаражатқа мұқтаж, шаруашылық жүргізетін субъектілерге беруші. Банктер уақытша бос ақшаның ағымын жинастырып, ақша ресурстарының орасан зор ағымына айналдырады.

Банктердің ақша қаражатын шоғырландыру, оларды қайта бөлу өндіріс пен айналымның үздіксіздігін қамтамасыз етіп қана қоймай, бүкіл ұдайы өндірістің процесін жеделдетеді. [5, 10б. ]

Қазақстан экономикасының қазіргі жағдайында шағын және орта бизнестердің ауыл шаруашылық өндірістердің дамуы маңызды. Банктің сан жағынан бағалағанда көптеген салаларға қанша несие бергендігіне көңіл аудару қажет. Ресми деректерге сүйенсек, жылдың басында барлық экономикаға салынған банк ресурстарының ос мақсатқа берілген. Банктің берген несиесі үлкен сомада, бірақ бұл соманың басым көпшілігі сатып алу, қайта сату, (коммерция) үшін беріліп, өнім өндірушілер қаржы жағынан тапшылық көріп жатса, банктің ел экономикасын дамытудағы маңызын төмен деуге болады.

Егер банктің маңызын сапс жағынан қарастырсақ, оның әрекеттерінің елдің және бөлек субъектілердің экономикасының өсуіне қандай дәрежеде ықпал еткенін бағалау керек. Мысалы, банкіден алған несиені пайдаланудың нәтижесінде Отандық өндірушілер қанша, қандай сапада өнім шығарады, қанша жұмыс орнын құрды, халыққа және шаруашылықтарға керекті өнімдер қаншаға өсті, банктің несиесін және қызметтерін пайдалану кезінде қанша пайда түсті деген мәселелерді қарау керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.