Жылу жүктемесінің графигі
Мазмұны
Кіріспе
6
1 Жалпы бөлім
9
1.1 Шағынауданның орналасуы және жылу желiлерiнiң жолдары
9
1.2 Шағынауданның жылулық жүктемелерi 12
1.3 Максимал қысқы мерзімде жылулық жүктемелердің есептелуі 15
1.3.1 Жылытудың жүктемелерi 15
1.3.2 Желдетудiң жүктемелерi
16
1.3.3 Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемелерi
17
1.4 Басқа мерзімдерге жылулық жүктемелердiң қайта есептелуі
18
1.4.1 Жылытудың жүктемелерi 18
1.4.2 Желдетудiң жүктемелерi
20
1.4.3 Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемелерi
21
1.5 Жылу желiлерiнiң гидравликалық есебi
22
1.6 Пьезометриялық график
25
1.7 Жылулық тұтынушыларды қосу схемасының таңдауы 26
1.8 Температуралық график
27
1.9 Құбырлардың механикалық есептелуі 30
2 Жобаның арнайы бөлiмi. Жылулық желісінің камерасы
34
3 Жылумен жабдықтау жүйесінiң техникалық-экономикалық есептеуi
37
4 Техника қауiпсiздiгi және айналадағы ортаны қорғау бойынша шаралар
43
4.1 Жобаның қауіпсіздігі мен экологиясы
43
4.2 Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі
46
4.2.1 Адамдардың сыртқы ортамен әрекеттесуі
46
4.3 Еңбек қауіпсіздігі және оны қорғау. Жалпы ережелер
47
4.4 Микроклимат әсері
47
4.4.1 Желдету мен жылыту
48
4.5 Жұмыс орнындағы шудың жоғары деңгейі және діріл
50
4.5.1 Жылулық сәулелену және электрқауіпсіздігі
52
4.6 Өрт қауіптілігі және өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз етудiң негiзгi
принциптерi 53
4.6.1 Ұйымдардың өрт қауiпсiздiгi саласындағы құқықтары мен
мiндеттерi
54
4.7 Қауiптi өнеркәсiптiк объектiге ие жеке және заңды тұлғалардың
мiндеттерi
55
4.8 Аварияларды, инциденттердi жоюға әзiрлiктi қамтамасыз ету
және аварияларды жою жоспары
56
4.9 Қазандықтағы еңбекті қорғау
57
4.9.1 Қазандықтағы жабдықтармен жұмыс істеу барысындағы тіршілік әрекеті
қауіпсіздігі
57
Қорытынды 60
Қолданылған әдебиеттер тізімі
61
Кіріспе
Жылумен жабдықтаудың дамуы ірi жылу электростанцияларының арқасында
iске асады. Қазіргі кезде ЖЭО ғимараттарының экономикалық орындылығын
ақтамайтын еліміздің аудандарында немесе қалаларында жылу тұтынушыларының
концентрациясы белгілі деңгейге жетпейді, сондықтан жылумен жабдықтаудың
негізгі бірден бір қайнар көзі аудандық және кварталдық қазандықтар болып
қалады.
Экономикасы науқас қазіргі дағдарыс заманында жаңа өнеркәсіптік
нысандарды салу мүмкін дегеннің өзінде оның зор қиындықтары бар. Дегенмен,
қай уақытта болмасын, қандай экономикалық жағдайда болмасын, оларды
дамытпай халық шаруашылығының жұмыс істеуі, халықтың тиісті санитарлық-
гигиеналық жағдайын жасау мүмкін болмайтын бірқатар өнеркәсіп салалары
болады. Халықтың тұрмыстағы және өндірістегі қолайлы өмір жағдайларын
қамтамасыз ететін осындай салаларға энергетика саласы да жатады.
Соңғы зерттеулер жылу энергиясын жалпы тұтынуды қанағаттандыруда ірі
жылыту қазандықтарының үлесін сақтаудың экономикалық орындылығын көрсетті.
Қуаты сағатына жүздеген тонна бу немесе жүздеген МВт жылу қуатын беретін
ірі өндірістік, өндірістік-жылыту қазандықтарымен қатар агрегаттары 1МВт
дейінгі және барлық дерлік отын түрлерімен жұмыс істейтін көптеген
қазандықтар орнатылған.
Жылулық тұтыну – біздің мемлекеттің отын – энергетикалық балансттың
негізгі баптарының бірі. Мемелкеттің жылулық жүктемесін қанағаттандыруға
жыл сайын 600 миллион тонна көмір жұмсалады, яғни барлық қолданатын
біріншілік отын-энергетикалық ресурстардың 30 % құрайды.
Жылумен жабдықтау – тұтынушылардың технологиялық және коммуналды-
тұрмыстық (жылыту, вентиляция, сумен қамтамассыз ету) мұқтаждықтарын
қамтамассыз ету үшін тұрғын үй, қоғамдық және өндірістік ғимараттарды
жылумен қамтамассыз ету. Жылумен жабдықтаудың жергілікті және орталықтанған
түрлері бар. Жергілікті жылумен жабдықтау бір немесе бірнеше ғимаратқа
негізделген, ал орталықтанған жылумен жабдықтау тұрғын үй немесе өндірістік
ауданға негізделген. Ең көп маңызы бар жылумен жабдықтаудың түрі –
орталықтанған жабдықтау ( сондықтан да Жылумен жабдықтау термині
орталықтанған жылумен қамтамассыздандыруға қатынасты айтады). Жергілікті
жылумен жыбдықтауға қарағанда орталықтанған түрінде артықшылық бар – отын
мен экспулатациялық шығындарды азайту ( мысалы, қазандық қондырғыларын
автоматизациялау мен ПӘК-н жоғарылату); төмен сортты отынды пайдалану
мүмкіншілігі; ауалық бассейннің ластануын азайту, тұрғын үй аймақтарының
санитарлы жағдайын жақсарту.
Жылумен қамтамассыз ету халық шаруашылығының ірі саласы болып табылады.
Отын ресурстарының азболған кездегі жадайда оларды тиімді және үнемді
пайдалану мемлекеттік дәрежеде өте маңызды мақсат. Осы алдыға қойған
мақсатқа жету үшін жылумен жабдықтаудың отындық түрі мен жылуфикацияға
байланысты, және олар электрофикация мен энергетикамен тығыз байланысты.
Қалаларды жылумен жабдықтау үшін жылу шығару ретінде ыстық су алынады,
ал өндірістік мекемелерде жылумен жабдықтау үшін – су буын қолданады. Жылу
шығарушыны жылу көзінен жылу өткізушілер арқылы транспорттайды.
Ыстық су жылу өткізушілер арқылы тұтынушыларға тасымалданады, жылу
алмастырушыларда өз жылуын береді де, суықтанғаннан соң кері жылу
өкізгіштер арқылы жылу көзіне қайтады.
Осылай жылу шығарушы жылу көзі мен тұтынушылар арасында үздіксіз
циркуляцияланады. Жылу шығарушының циркуляциясын жылу көзінің сорапты
станциясы қаммтамассыз етеді.
Қазіргі кезедгі орталықтанған жылумен жабдықтау жүйелері күрделі
комплексті құрайды, оған жылу көзі, жылу өткізушілер, жылу торлары мен
насосты станциялар, жылу пунктері, автоматтанған басқаруы бар абоненттік
еңгізулері кіреді. Осыдай жүйелердің жақсы жұмысы үшін олардағы иерархиялық
құрылысы қажет, бұл жағдайда барлық жүйе бірнеше деңгейге бөлінеді, әрбір
деңгейде жоғары деңгейден төменгісіне қарай маңыздылығы бойынша азаятын
өзінің мақсаты бар. Жоғары деңгей - жылу көзі, келесі деңгей –
магистарльді жылу торлары мен ҮЖТ, төменгісі – үлестіргіш торлар
мен тұтынушылардың абоненттік еңгізулері. Жылу көздері жылу торларына ыстық
суды белгілі бір температурамен және қысыммен беріп отырады, жүйеде су
циркуляциясын қамтамассыз етіп, онда гидродинамикалық және статикалық
қысымды қамтамассыз етеді. Оларда арнайы суды дайындайтын қондырғылар бар,
онда суды химиялық тазарту мен деарэзация өтеді.
Орталықтанған жылу тармақтарын (ОЖТ) құру ыстық судың қондырғыларын
біріктіруге мүмкіндік берді, осының арқасында жергілікті жылу пункттеріне
қарағанда ОЖТ жылу торларында қысымды төмендету мүмкіндігі, қызмет
көрсететін қызметшілерінің көбін босату және қызмет көрсету деңгейінің
сапасын жоғарылату, автоматты реттегіштердің санының азаюы, коррозияға
қарсы қондырғылардың қолдануына мүмкіндік болды. ОЖТ бірнеше ғимарат,
шағынаудан, квартал үшін құрылады, соның есебінен ыстық сумен қамтамассыз
ету циркуляциялық сораптары мен ыстық су дайындаудың барлық торын үй
подвалдарынан жеке орналасқан ғимараттарға ауыстыру мүмкіндігі туды. Жылу
жүйелері әрбір ғимаратта кварталдық торға элеваторлар немесе топтық
сужылытқыштар арқылы жалғанады.
ОЖТ сызбасын жасау үшін технико-экономикалық есептер жүргізіп, ЖЖТ
сызбасының белгілі бір есептерімен салыстыру қажет. Өндіріс бөлмелеріне,
қондырғыларына, торлардың монтажы мен жасауы үшін қаржы жұмсау бойынша ЖТТ-
ға қарағанда ОЖТ экономикалық жаңынан үнемді болып шықты, сонда ЖЖТ- де
қаржы көбінесе сорап тұратын өндіріс бөлмелеріне жұмсалды. Жергілікті ыстық
сумен қамтамассыз ету қондырғыларын техникалық арнайы бөлмелерде немесе
ғимараттардың жерт төлелерінде орналастыру қаржыны бірдей көлемде қажет
етеді. Қаржы жұмсау кезінде салыстырған кезде айырмашылықтары: ОЖТ-тан
ыстық сумен қамсамассыз ету үшін цинктелген құбырлардың жұмсалуы, ал ЖЖП-де
ыстық суды жылытып отыратын секциялар санының көбеюі.
Экспулатациялық шығындарды салыстырғанда ОЖТ-ң артықшылығы көп, себебі
қызмет көрсететін қондырғылардың саны азаяды, бірақ үлестіргіш торлардың
жөндеу жұмыстарына шығын жоғарылайды.
Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі жылулықтың көзінен, жылу
желісінен және жылулық энергияны тұтынушылардан (абоненттер) тұрады.
Кәсіпорынның жылумен жабдықтау жүйелері және жылумен жабдықтау
көздері курсының, атап айтқанда жылумен жабдықтау жүйелерін таңдау және
жылу желілерінің жолын салу, жылулық жүктемелерінің есептік анықталуы,
температуралық график құру және есептеу, жылу желілерін гидравликалық
есептеу және пьезометриялық график құру, үлгідегі тұтынушыларды қосу
схемасын таңдау дипломдық жобаның мақсаты болып табылады.
Қолданылған анықтама, материалдар және әдебиеттер, қабылданған
техникалық шешiмдер және есептi әдiстемелердiң дәлелдемесi, графиктер және
сiлтеменiң талдауы тапсырманың мазмұнында ескеріледі.
Дипломдық жоба Орал қаласының микрорайонын жылумен жабдықтауға
жобаланған. Сонымен бірге жобада жылулық ЖЭОның бір бөлігінің есептеулері
елестеткен, айналадағы ортаны қорғау, тіршілік әрекетінің қауіпсіздігінің
сұрақтары өңделген.
Берілген жобада шағын ауданның жылумен қамтуын өңдеуге арналған негізгі
инженерлік-техникалық қадамдар көрсетілген. Есеп шағын ауданның жылумен
қамту жұмысын жобалаумен, жылулық жүктемелерді анықтаудан басталады. Жеке
пунктпен қазандықтың негізгі жабдықтарын таңдаумен жылулық схемасын
қарастырады. Тіректер мен компенсаторлардың есебі магистральдің жеке
бөліктеріндегі және тармақтарындағы өздік өтемінің мүмкіндігімен
жүргізіледі.
Берілген жұмыс жылулық желілерді жобалауда, энергиямен қамту және
теплофикация бойынша сұрақтарды шешуінің негізгі методикалармен танысуда
алған білімдерді бекітуге мүмкіндік береді.
1 Жалпы бөлім
1.1 Шағын ауданның орналасуы және жылу желiлерiнiң жолдары
Шағынаудан қоныстанатын қаланың алғашқы құрылымдық орналастыру
элементінің бір бөлігі болып табылады. Шағынаудан деп магистралдық және
тұрғын көшелердiң қызыл сызықпен шектелген тұрғын үй алаптарын түсiнемiз.
Шағынауданның тұрғындары шағынаудан мәнiнiң күнделiктi қызмет көрсетуiнiң
мекемелерiнiң барлық түрлерiмен қамтамасыз етiледi. Шағынауданның
орналастырылуы еркiн схема бойынша өндiрiліп алынады. Тұрғын үйлер
сауданың өз балабақшалары бар шағынауданның iшi тұрғын топтар,
мектептермен, кәсiпорындары, демалыстың алаңдарымен жобалайды, олардың жан-
жағына көкжиектер, жасыл отырғызулар және суат бар жер беттерiне
бағдарлайды. Қажеттiлiктi есептеулердiң тәжiрибесiнде шағынауданның бiр
тұрғын келетiн ауданын анықтауға жиi пайда болады. Нормалардың iрi
қалаларында 9 қабаттардағы аралас құрылыс ошағы және көп 5 қабаттардағы
ғимараттарының жартылай қолдануымен ұсынылады.
Орта есеппен алғанда 5 қабатты үйдің бiр пәтерінде 3 адамнан, 9 қабатты
үйдің бір пәтерінде 4 адаммнан тұрады. 5 қабатты үйдің бір қабатында 3
пәтерден, ал 9 қабатты үйдің бір қабатында 4 пәтерден орналасқан. Онда 5
қабатты үйдің 1 секциясында 15 пәтер, 9 қабатты үйдің 1 секциясында 36
пәтер бар, яғни орта есеппен 5 қабатты үйдің бір секциясында 45 адам, ал 9
қабатты үйдің бір секциясында 144 адам тұрады. Осы шарттар бойынша 5
қабатты және 9 қабатты үйлерде тұратын тұрғындар саны, секция саны, сонымен
бірге осы ғимараттар саны анықталады.
Теңдеу құрап, оны шешеміз, мұндағы Х - жалпы үй саны
Сонымен, біздің шағынауданда 13 тұрғын үй болады.
5 қабатты және 9 қабатты үйлер санын анықтаймыз:
Шағынауданда үш 5 қабатты және он 9 қабатты үй бар.
Нәтижелерді 1-кестеге енгiземiз.
1 кесте – шағын ауданның тұрғындарының таратып орналастыруын жоспар
Ғимараттың түрi Үй саны Тұрғындар саны
Тоғыз қабатты алты секциялы тұрғын үй 10 8640
Бес қабатты бес секциялы тұрғын үй 3 675
Барлығы 13 9315
Содан соң шағынауданның орташа қабаттылығы анықталады, бір тұрғынға
келетін аумақтың ауданы және бүкіл шағынауданның ауданы есептеледі.
Аумақтың үлкен жаққа ауысуының габаритті өлшемдері анықталады.
Ғимараттардың өлшемдері (4 кестеде көрсетілген), үлкен жаққа ауысуының
габаритті өлшемдері сонымен қатар қабылданған секция сандары ғимаратты
орналастыру кезеңінде есепке алынады.
Бiр тұрғынға келетiн аумақтың ауданы , м2 формула бойынша
анықталады:
(1)
мұндағы: - құрылыс ошақ ауданының жалпы ауданға (2-кесте)
қатынасын сипаттайтын коэффициент, =1,33 ;
- бір тұрғынға келетін қызмет көрсету мекемелерінің бөлімшелері
ауданының тұрғын ауданды қамтамасыз ету нормасының қатынасын сипаттайды,
- шағынаудандар үшiн;
- құрылыс ошағының коэффициентi (3 кесте);
- халықты жалпы ауданмен қамтамасыздандыру; есепті кезеңдегі бір
адамға ;
- шағынаудандағы адамдар тұратын ғимараттардың орташа
қабаттылығы;
(2)
мұндағы, - ғимараттың қабаттылығы, , ;
- тиiстi ғимараттарда тұратын тұрғындардың еншiсi, ,
.
м2
Шағынауданның ауданы, м2
(3)
мұндағы, N - шағынауданның тұрғындарының саны;
м2
Ыңғайлы болу үшін шағынауданның ауданын 311100м2 деп қабылдайық. Бұл
510x610 м тiк төртбұрыш болады.
2 кесте - i0 коэффициентiнiң мәнi (құрылыс ошақ ауданының жалпы ауданға
қатынасы)
Ғимараттың түрi Адам тұратын пәтерлердің ауданы
35 40 45 50
5-9 қабатты 1,36 1,33 1,32 1,28
3 кесте - құрылыс ошағының коэффициентiнiң көрсеткiштерi.
Секция Қабаттар
саны
5 6 7 8 9
3 0,218 0,201 0,177 0,159 0,144
4 0,236 0,216 0,189 0,167 0,155
5 0,244 0,221 0,198 0,180 0,162
6 0,248 0,224 0,201 0,183 0,166
4 кесте - шағынауданның ғимараттарының мiнездемесi
Ғимараттың түрi Жоспардағы өлшем, м Биіктік ,
Н, м Вт(м3∙0
С)
1 2 3 4
94 топтаманың бес қабатты тұрғын 15
үйi:
қатардағы секция 12,9; 15,9 0,440
кесiк секция 12,9; 18,6 0,450
93 топтаманың тоғыз қабатты тұрғын
үйi:
қатардағы секция 12,6; 24 27 0,374
4 кестенің жалғасы
1 2 3 4
кесiк секция 12,6; 24 27 0,421
280 орынды балабақша 57; 27 6,7 0,430
844 оқушыға мектеп 71,4; 32,6 10 0,304
9 қабатты уйге жапсыра салынған 27; 21 3,1 0,454
дүкен
200 және 100 орынды 2 залды 36; 24 6 0,442
кинотеатр видеотекасымен
4 кестедегі мәлiметтердi есепке ала:
5 кесте - барлық шағынауданның аудандарының есептеуi
Ғимараттың түрi Ғимараттар Жоспардағы Аудан, Барлығының
саны өлшем, м м2 ауданы, м2
Тоғыз қабатты алты 9 12,6; 144 1814,4 16329,6
секциялы тұрғын үй
Бес қабатты бес 7 12,9; 100,8 1300,32 9102,24
секциялы тұрғын үй
Бес қабатты үш 1 12,9; 69 890,1 890,1
секциялы тұрғын үй
280 орынды балабақша 1 57; 27 1539 1539
844 оқушыға мектеп 1 71,4; 32,6 2327,64 2327,64
Сонымен бiрге салынбаған аудан ғимараттың габариттерiне және олардың
биiктiгiне тәуелдi болады. Тәулігіне кемiнде үш сағат пәтерлердiң
инсоляциясын қамтамасыз ету бойынша талаптар ғимараттардың арасындағы
үзiлулердiң шамасына тәуелдi болатын негiзгi фактор болып табылады.
Қолданыстағы жоба нормаларында ұзын жақтағы минималды үзілулер былай
қабылданған: 5 қабатты ғимараттарға – 30м, 9 қабатты ғимараттарға – 48м.
Тұрғын үйлердегі кесік қабырға мен терезе арасындағы үзілістер сәйкесінше
15 және 25м (94 топтамадағы 5 қабатты ғимараттардың кесік қабырғалырында
терезелер бар, ал 9 қабатты ғимараттардың кесік қабырғалары терезесіз).
Орта білім беретін мектептер үшін жер телімдерінің өлшемдері 2 га,
балабақша үшін бір орынға 35м2. Бұл талаптарды есепке ала отырып
шағынауданның раналастырылуын орындаймыз.
Шағынауданның орналастыруы 1-суретте көрсетілген.
Шағынауданның жоспары (1-шi парақ) А1 форматты жеке парақта орындалған.
1.2 Шағынауданның жылулық жүктемелерi
Ғимаратқа шығындалатын максималды есептелген шығын , Вт, сырт
қы және ішкі ауаның температурасына, ғимараттың сыртқы өлшеміне байланысты,
және ол мына арқылы анықталады
(4)
qov - ғимараттың меншікті жылулық мінездемесі (жылулық мінездеме),
Вт(м3∙0С) – сыртқы және ішкі температуралар Дt=1єС әр түрлі болған кездегі
ғимараттың сыртқы қоршау бірліктерінің ауданы арқылы жылулық жоғалтуларды
көрсетеді.
V – сыртқы өлшемі бойынша ғимараттың көлемі, м3, (4 кесте);
tвp - жылытылатын бөлмедегі ішкі ауаның ортақ шамалы температурасы;
Орал қаласы үшін ауданның климаттық мінездемелері:
Жылыту жүйелерінің жобалауы үшін сыртқы ауаның есепті температурасы
tно, 0С
tно = – 31 0С;
Желдетудің есепті температурасы tнв, 0С
tнв = – 19 0C;
Ең суық айдағы сыртқы ауаның орташа температурасы tнхм, 0С
tнхм = –9,4 0С;
Жылытқыш мерзімдегі сыртқы ауаның орташа температурасы tоп, 0С
tоп= -5,90С
tно = –310 С кезіндегі ішкі ауаның есептік температурасы: тұрғын үйлер
үшін tв = 200 С, балабақша үшін tв = 220 С, мектеп үшін tв = 180 С.
в - tвр=180С сыртқы ауа температурасын түзету коэффициенті (түзету
тұрғын ғимараттарға қолданылады), басқа кездерде түзету кестеден алынады
(5)
барлық тұрғын үйлерге және қоғамдық ғимараттарға алынған шама деп
алайық.
Тұрғын үйлердің жылулық жүктемерін есептеу кезінде ғимараттың кесік
және қатарлы секцияларының көлемдері мен меншікті жылытқыш мінездемелер
есепке алынады.
(6)
мұндағы - ғимараттың кесік және қатарлы секцияларына сәйкес
меншікті жылытқыш мінездемелері;
Vт, Vр – кесік және қатарлы секцияларға сәйкес көлемдер;
– қатарлы секциялардың мөлшері;
Максималды есептелген жылулық жүктемені анықталғаннан кейін 4 типті
режимге жылулық жүктеме қорытынды жинақ кесте жасалады: максималды-қыстық,
орташа суық айға,орташа жылытатын уақытқа және жазғы. Басқа режимге қайта
есептеу төменгі формула арқылы жасалады
(7)
Жүктеменің, жұмыс режимін және жылуфикациялық жабдықты үнемді
пайдалануды анықтау үшін сыртқы ауа температурасының ұзақтығы бойынша жылу
шығынының жылдық графигі қолданылады. Ол сағаттық шығындар графигі
негізінде құрылады және екі бөліктен тұрады: оң – жылудың сағаттық
шығынының сыртқы ауа температурасына тәуелділік графигінен және сол – жылу
шығынының жылдық графигінен тұрады. Ордината осі бойынша жылу шығынын, ал
абсцисса осіне сыртқы ауа температурасын белгілейді.
Жылдық жылулық жүктеменің графигін құру үшін сағаттық жылу шығыны
графигінен абсцисса осіне +8; +5; 0; -5; -10; -15; -20; -25; -30; -35; -40
оС температураларына сәйкес нүктелерден жылудың жиынтық шығын сызығымен
қиылысуға дейін перпендикулярлар жүргіеміз. Алынған нүктелерден
перпендикулярлармен қиылысқанша көлденең түзулер жүргіземіз, олар сыртқы
ауа температурасының ұзақтығынан алыған нүктелер болады. Алынған нүктелерді
қосып, жылу беру кезеңіне кететін жылдық жылу шығынының ізделінді графигін
аламыз.
1сурет. Жылу жүктемесінің графигі
1.3 Максимал қысқы мерзімде жылулық жүктемелердің есептелуі
1.3.1 Жылытудың жүктемелерi
Ғимаратты жылытуға есептелген (максималды) шығын , Вт,
5 этажды бес секциялы уйді жылыту жүктемесі , Вт
(8)
мұндағы - кесік секциялы ғимараттың жылулық меншікті мінездемесі,
Вт(м3 0С);
- қатарлы секциялы ғимараттың жылулық меншікті мінездемесі,
Вт(м3 0С);
Vт – кесік секцияның көлемі,
м3
Vр – қатарлы секцияның көлемі,
м3
Вт
9 этажды алты секциялы уйдің жылулық жүктемесі , Вт
(9)
мұндағы - кесік секциялы ғимараттың жылулық меншікті мінездемесі,
Вт(м3 0С);
- қатарлы секциялы ғимараттың жылулық меншікті мінездемесі,
Вт(м3 0С);
Vт – кесік секцияның көлемі,
м3
Vр – қатарлы секцияның көлемі,
м3
Вт
Мектептің жылулық жүктемесі , Вт
(10)
мұндағы - мектептің меншікті жылулық мінездемесі, Вт(м3
0С);
Вт
Балабақшаның жылулық жүктемесі , Вт
(11)
мұндағы - балабақшаның меншікті жылулық мінездемесі, Вт(м3
0С);
Вт
Тұрғын үй және қоғамдық ғимараттардың жалпылама жылулық жүктемесі,
, кВт
(12)
1.3.2 Желдетудің жүктемелері
Қоғамдық ғимаратты желдетуге есептелген жылу шығыны мына формула-
мен анықталады , Вт
(13)
мндағы qв – желдетуге жұмсалатын меншікті жылу шығын (ғимараттың
меншікті желдету мінездемесі), Вт(м3∙0С), яғни сыртқы ауа 10С және
желдетілетін бөлме ішіндегі ауа температурасының әр түрлі кезіндегі
ғимараттың 1 м3 желдетілетін көлемдегі сыртқы өлшемі бойынша жылу шығыны;
V – желдетілетін ғимараттың сыртқы көлемі, м3;
tвp – ішкі ауаның орташа температурасы;
tнв – желдету системасына есептелген сыртқы ауа температурасы
tнв = -190С
Мектепті желдетуге шығындалатын жылуды анықтайық , Вт
(14)
мұндағы – мектепті желдету үшін жылудың меншікті шығыны
(ғимараттың меншікті желдету мінездемесі), Вт(м3∙0С)
V – желдетілетін ғимараттың сыртқы көлемі, м3;
Вт
Балабақшаны желдетуіне шығындалатын жылуды анықтайық , Вт
(15)
мұндағы – мектепті желдетуіне жұмсалған меншікті жылу шығыны
(ғимараттың меншікті желдету мінездемесі), Вт(м3∙0С)
V – желдетілетін ғимараттың сырытқы көлемі, м3;
Вт
Желдетуге шығындалатын жалпы жылу шығыны , Вт
(16)
кВт
1.3.3 Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемелері
Тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттарды ыстық сумен жабдықтау үшін
ортаапталық жылулық ағыны, , Вт мына формуламен анықталады
(17)
мұндағы с – судың жылу сыйымдылығы, с = 4,187 ;
т – өлшем бірлігінің саны (адамдар);
а – tг=550С, кг (л) ыстық судың бір тәуліктік өлшем бірлігіне қалыпты
шығыны;
тұрғын ғимараттарға а = 105 лсут адам басына,
мектепке а = 8 лсут адам басына,
балабақшаға а = 30 лсут адам басына,
tx – суық су құбыры судың температурасы; ол суды жылытқыш мерзімге
5оС ал жазғы уақытта 15оС қолданылады;
1,2 – абоненттік системада ыстық судың салқындату коэффициенті. Тұрғын
үйлерді ыстық сумен жабдықтаудың ортаапталық жылулық ағыны , Вт,
төменгі формуламен анықталады
Вт
Вт
Мектепті және балабақшаны ыстық сумен жабдықтаудың ортаапталық жылулық
ағыны , Вт, төменгі формуламен анықталады
Вт
Вт
Ыстық сумен жабдықтаудың жалпы жүктемесі , Вт
(18)
Вт
1.4 Басқа мерзімдерге жылулық жүктемелердiң қайта есептелуі
Басқа режимдерге жылулық жүктемені қйта есептеу: орташа салқын
айға, орташа жылытатын және жазғы, мына формуламен есептеледі
(19)
1.4.1 Жылытудың жүктемелері
Осы тәуелділікті пайдалана отырып, суық айдағы тұрғын үйлерге орта
жылулық жүктемені есептейік, , Вт
, (20)
мұндағы tх.м – ең суық айдың орташа температурасы;
Вт
Қоғамдық ғимараттарға суық айдың орта жылытқыш жүктемені есептейік, Вт
Вт
Вт
Суық айдағы тұрғын және қоғамдық ғимараттардың жалпы жылытқыш жүктемесі
, Вт
(21)
Вт
Тұрғын ғимаратының орта-жылытқыш кезеңдегі жылулық жүктемені анықтайық
, Вт
(22)
мұндағы tо.п – жылытқыш кезеңнің орташа температурасы;
Вт
Қоғамдық ғимаратқа жұмсалатын орта-жылытқыш кезеңдегі жылулық жүктемені
анықтайық, Вт:
Вт
Вт
Қоғамдық және тұрғын ғимараттарға жұмсалатын орта-жылытқыш кезең-
дегі жалпы жылулық жүктеме , Вт
(23)
Вт
1.4.2 Желдетудің жүктемелері
Қоғамдық ғимаратының суық айда жұмсайтын желдетудің орта жүктемесін
анықтайық, Вт
(24)
Вт
Вт
Қоғамдық ғимаратының суық айда жұмсайтын желдетудің жалпы орта
жүктемесі , Вт
(25)
кВт
Мектепке және балабақшаға орта-жылытқыш кезеңдегі желдетудің орта
жүктемесін анықтайық, Вт
(26)
Вт
Вт
Қоғамдық ғимаратының орта-жылытқыш кезеңдегі желдетудің жалпы орта
жүктемесі , Вт
(27)
Вт
1.4.3 Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемелері
Ыстық суды дайындау үшін қолданылатын жылу ағыны жазғы уақытта
бәсеңдейді де, төменгі формуламен анықталады
(28)
мұндағы КS – қыс уақытындағы су шығынына қарағанда жазғы су шығынын
есепке алатын коэффициенті. Мәліметтер жоқ болған жағдайда КS = 0,8
қабылданады;
(29)
Тұрғын ғимараттар үшін жазғы мерзімге ыстық сумен жабдықтаудың
жүктемесін анықтаймыз:
Вт
Вт
Қоғамдық ғимараттар үшін жазғы мерзімге ыстық сумен жабдықтаудың орташа
жүктемені анықтаймыз
Вт
Вт
Жазғы мерзімнің ыстық сумен жабдықтау жүктемесін анықтайық , кВт
(30)
Вт
Есептердің шешімдерін 6-кестеге енгізейік.
6-кесте – жылулық жүктемелердің жинақ кестесі
Тұтынушы Жылулық жүктеме, кВт
жылулықтар
Максималды Суық айдың Орта-жылытқыш Жазғы
қыстық
Жылу беру 5191,397 2992,416 2636,099 -
Желдету 133,026 137,56 84,536 -
Ыстық сумен 2887,94 2887,94 2887,94 1848
жабдықтау
Барлығы 8212,363 6017,92 5608,575 1848
1.5 Жылу желілерінің гидравликалық есебі
Жылу желісінің аумағының диаметрін анықтау және қысымның төмендеуі
гидравликалық есептің мақсаты болып табылады. Есептің басында кажет
өлшемдер белгісіз болғандықтан, есепті жүйелі жуықтаулармен шешеді.
Есепті магистралді бөлімшелерден бастап ең алыс бөлімшелерге жүргізе
отырып, қайнар көзінің бағытында жүреді.
Қысымның меншікті сызықты құлдырауын шарт береді. Есептеу бойынша
магистралды бөлімшелерге Rл = 80 Пам құбырлар алынады, тек Rл ≤ 300 Пам
шарты орындалуы қажет. Құбырдағы желілік судың шығыны G, кгс, төменгі
формуламен анықталады
(31)
мұндағы Q – есептелген бөлімшенің жылулық жүктемесі, кВт;
с – судың жылусыйымдылығы, с = 4,187 кДж(кг(град);
( 1, (2 – беру және қайтару желісінің желілік судың температурасы.
Формула арқылы құбырдың керекті диаметрін есептейді d, м
d = А G0.38 R (32)
kэ = 0,0005 м болса, А= 117 ∙ 10-3 м0,62 кг0,19.
Құбырдың диаметрін стандарттыға дейін жуықтайды да Rл мәнін формула
арқылы анықтайды:
= А G2 d5.25 (33)
Егер kэ = 0,0005 м болса, А = 13,62 ∙ 10-6 м3,25 кг.
Бөлімшеде қысымның толық төмендеуі , Па
ℓ(1+б) (34)
мұндағы б – қысымның жергілікті жоғалту коэффициенті;
б = (35)
мұндағы Z – тәжірибелі коэффициент, мәнін қабылдаймыз.
Күштің бөлімшелерде жоғалтуы , м
(36)
мұндағы с – орта температуралы жылу тасымалдауда судың тығыздығы,
кгм3.
Екінші бөлімшенің есебін жүргізейік.
1 бөлімше.
(37)
кгс
м,
Стандартты d1 = 0,082 м есепке аламыз
Пам
Па
м.
Қалған магистральді бөлімшелер меңзес түрмен есептеледі. Сосын
тармақтарға көшеді. Транзиттік бөлімшедегі берілген қысымның төмендеуі
секілді тармақтар есептеледі. Магистральдің соңынан абоненттің тармағы
орналасқан орынға дейінгі бөлімшелеріндегі қысымның төмендеуі тармақтағы
қысымның төмендеуіне тең, Па:
(38)
Қысымның тармақтағы меншікті сызықты төмендеуі алдын ала анықталады:
(39)
Осы мағынамен алдын ала диаметр есептеледі, стандарттыға дейін
жуықталады, енді меншікті сызықты қысымның төмендеу мәні айқындалады, сосын
негізгі магистралінің қысым жоғалтуы мен күшті есептейді.
Он үшінші бөлімшенің есебін жүргізейік.
13 бөлімше:
Па;
кгс;
Пам
м,
d14 = 0,07 м стандарт мәнін қабылдаймыз;
Пам
Па
м.
Қалған тармақтар меңзес түрде есептеледі. Қазандықтан ((Н абонентіне
дейін жалпылама жоғалтулар анықталады. Алынған нәтижелер 6-кестеге
енгізілген. Магистральді тармақтағы қысымның жалпылама жоғалтулары 15 % көп
болмауы тиіс. Құбырлардың гидравликалық есебі жобаның қосымша деректерінде
көрсетілген.
% ( 15 %.
1.6 Пьезометриялық график
Желідегі қысымның төмендеуі, абоненттік жүйенің биіктігін және жер
кескіндерінің өзара ықпалын пьезометриялық график орналастыруға мүмкіндік
береді. График бойынша беру және қайтару тармақтарының күшін, желідегі кез
келген нүктенің және абоненттік жүйенің күшін, желілік пен қоректендіргіш
сораптың күшін, және де абонеттік жүйенің қосылу схемасын таңдауды
анықтауға болады.
Пьзометриялық график негізгі магистраль үшін және одан тарайтын
тармақтар үшін құрылады. Шағын ауданының жобалауынан бұрын шартты тап
қалған жер беті салынады. Тіктөртбұрышты шағын ауданына паралель тап қалған
жер бетіне изосызықтар жүргіземіз. Жер бетінің азаюы сәйкесінше районның
шамалы шектерінде шартты тең изосызықтармен салынады. Масштабты графикта
оның барлық ұзындықтары бойынша магистральді құбырдың бөлімшелерінің
жағдайының пьезомтериялық биіктіктері келтіріледі. Магистральдан барлық
үйлерге тармақтар салынады. Ғимараттардың тұрған орындарына сәйкес олардың
биіктіктері салынады.
Желілік сораптағы (10 -15 м көп) кавитация құбылысын болдырмау үшін
қайнар көзіндегі жылу желісінің кері коллекторының қысымы (нүктенің жағдайы
О1) таңдалынады, және ғимараттар көзіне жақын орналасқан жылытқыш
жүйелерінің шығанағымен қамтамасыз ету, әдетте 25 – 35 м. Ары қарай қайнар
көзінен шеткі тұтынушы бағытында осы нуктеден бөлімшелерге күш жоғалтулары
гидравликалық есептерге сәйкесінше кейінге қалтырылады. Ары қарай қайнар
көзінен шеткі тұтынушы бағытында осы нуктеден бөлімшелерге күш жоғалтулары
гидравликалық есептерге сәйкесінше кейінге қалтырылады. Соңғы тұтынушының
орналастырылатын күші Жылу пунктінен тәуелділікте қабылданады. Жеке жылулық
пунктегі орналастырылатын қысым тұрақсыздылығын элеватор түйініне қатысты
(8 – 15 м) кем болмауын қамтамасыз уте керек, сонымен қатар жылулық
жүйедегі қысымның есепті жоғалтуы 15 кПа (1,5 м вод. ст.) көп болмауы
қажет. Элеваторсыз қосылу кезінде жылытқыш жүйенің орналастырылған күші
кірісте жергілікті жүйедегі күштің екі еселенген есепті жоғалтуынан кем
болмауы тиіс, бірақ 10 м вод. ст. кем емес. Орталық жылулық пункт үшін 25 м
орналастырылатын күш қабылданады, жылытқыш жүйелерінің тікелей қосылуында ≥
5 м. Тартушы магистральдегі қысым жоғалтуларының сызығын салады. Ол жабық
жылумен қамтамасыз ету жүйесінде қайтару магистраліндегі пьезометриялық
сызықтың айна бейнесі болып табылады. Ол жабық жылумен қамтамасыз ету
жүйесінде қайтару магистраліндегі пьезометриялық сызықтың айна бейнесі
болып табылады. Қайтару сығындағы абоненттердің ыстық суды таратуы
болғандықтан, тартушы сызықта қысымның ашық жоғалту жүйесінде жоғалтулар
көп .
Желілік жылытқыш түйіні бар қазанға қайнар көзінің қысым жоғалтуы 10 –
15 м алынады. Ары қарай тармақтардағы тұтынушыларға қысым жоғалту сызығы
құрылады және әр абонент үшін орналастырылатын күш анықталады.
Жылулық желіде желілік сорап тоқтатылғанда қоректендіргіш сораптың
дамытылатын статистикалық қысым орнатылады.мән таңдау кезінде лекция
курсында белгіленген статистикалық қысым сызығына қалауларды ескере отыру
қажет.
График ең созылған және жүктемеленген магистральға 11-10-9-8-7-6 және
оның тармақтарына келтірілген. ΣΔH берілген гидравликалық есеп негізінде
таомақтарының қысым жоғалтуын құрастырамыз ( тартушы және қайтару
магистралінің графигіндегі сәйкес тармақ нүктесін бөлімшедегі қысым
жоғалтуын вертикал бойымен кейінге қалдырамыз). Тармақтағы кез келген
абоненттің орналастырылатын күші соңғы абоненттің орналастырылған күшінен
кем емес екені графикте көрсетілген. Қайтару магистраліндегі қысым жылыту
жүйесінің жоғарғы нүктесінен кемінде 5 м асып кетеді.
1.7 Жылулық тұтынушыларды қосу схемасын таңдауы
Элеваторға тәуелді қосылу схемасына барлық абоненттер қосыла алады,
себебі элеваторға тәуелді көрсетілетін схемада барлық қалаулар
орындалады:жергілікті жылыту жүйесінің толтырылуына қайтару магистралінің
күші жеткілікті болуы керек, яғни ғимараттан 5 м биік, бірақ қыздырғыш
аспаптарға (60 м) қысым осы бағытта мүмкін мәннен кем болмауы керек;
ауыстырушы желілер мен жергілікті жылыту жүйесінің гидравликалық
кедергілерінің жеңуі үшін жылулық пункттегі орналастырылатын күш жеткілікті
болуы керек (10 м);
статистикалық режимдегі жылулық желісінің күші жергілікті жылыту
жүйеінің толтырылуын қамтамасыз етеді, бірақ қыздырғыш аспаптарға мүмкін
шамадан кем емес.
Схема санитарлы – гигиеналық көрсеткіші бойынша жылыту жүйесінің жылу
тасымалдау температурасын төмендету кезінде қолданылады (мысалға, 150 0С-
тан 95 0С). Ол ушін су сорғалап ағатын сораптар қолданылады (элеватор).
Сонымен қатар элеватор циркуляцияны қоздырғыш болып табылады. Осы схеманың
артықшылығы оның төмен бағасы болып табылады, және аса маңыздысы,
элеватордың дәйектілігінің жоғары деңгейі.
Сонымен қатар ыстық сумен жабдықтау жүйесін қосамыз. Температуралық
графиктің тым жоғарылығынан 150 – 70 және байланысынан сүйене екі сатылық
біртіндеп схеманы таңдаймыз:
0,6
Схеманың артықшылығы жылулық жүктеменің тәуліктік графигінің теңесуі,
жылу тасымалдағыштың жақсы қолданылуы болады, ол желідегі судың шығынын
төмендеуіне алып келеді. Желілік суды төмен температурамен қайтару
теплофикациялар эффектін жақсартады, себебі суды жылыту үшін будың
төмендетілген қысымын қолдануға болады.
5-сурет – Жылулық тұтынушылардың қосылу схемасы
1.8 Температуралық график
Абоненттік кірістерді автоматизациялауда қазіргі кезде орталық сапалы
реттеу қалаларда негізгі қолданыс табады, сонымен қоса жылулық пункте
сандық реттеу. Қайнар көзінен шығатын жылу тасымалдағыштың температусының
өзгерісі арқылы орталық сапалы реттеу жасалады, жылу тасымалдағыштың
үнемілік шығынын сақтауда сыртқы ауа температурасына тәуелді. Жылыту
маусымының аралығында су шығыны үнемі болып қала береді. Жылулық желінің
гидравликалық режимінің тұрақтылығы орталық сапалы реттеудің негізгі
қадыры, өздігінен ол желінің жөндеуін және эксплуатациясын жеңілдетеді.
Алайда сандық реттеуден қарағанда жылу тасымалдағыштың қотарылуына шығын
көп болады.
Жылулық желідегі көптеген абоненттерге сәйкес орталық реттеу жылулық
жүктеменің басымдылығымен орындалады. Әдетте осындай райондардың
үлкендігіне сәйкес жылыту басым жүктеме болып саналады.
Егер ыстық сумен жабдықтаудың орта-апталық жүктемесі жылытуға
есептелген 15% жылу шығынынан аспаса, онда жылыту жүктемесі арқылы орталық
реттеу орындалады (жылытудың температуралық графигі). Беру құбырының жабық
жүйесіндегі желілік судың температурасы 70 оС төмен болмауы тиіс, өйткені
60 оС жылу алмастырғышта су тартатын судың жылытуы температураның
төмендігінен мүмкін болмайды. Ыстық сумен жабдықтауға және желдетуге қажет
желілік судың шығыны жергілікті сәйкес реттеу арқылы орналастырылады.
Осындай шарттармен ыстық сумен жабдықтау жылытқыштарына қосылу параллель
немесе екі сатылы аралас схема арқылы орындалады.
Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемесі желілік судың шығынын ұлғайтады, ол
құбырлардың диаметрінің ұлғаюына алып келеді, осыдан, жылулық желісінің
бағасына. Жылытудың және ыстық сумен жабдықтаудың бірегей жүктемесімен
реттегенде абоненттік кірістегі желілік судың есепті шығыны қысқартылады.
Осыған орай жабық жылулық желіге аса жоғары температуралық график немесе
ашық жылулық желіге түзетілген график қолданылады. Жабық жылулық желіге аса
жоғары температуралық графикті қолданылатын шартар:
1) егер орта-апталық ыстық сумен жабдықтаудың жүктемесі жылытуға
есептелген жылу шығынынан 15% көп мөлшерді құраса;
2) абонентердің ыстық сумен жабдықтау жылытқыштарына екі сатылы
схемамен қосылу 75% кем болмауы қажет.
Осы жағдайда, жылыту шығынымен салыстырғанда ыстық сумен жабдықтаудың
жүктемесін есептелген желілік су шығынының ұлғаюынсыз қамтамасыз ететін
абоненттердің кірістерінде байланыс реттеу схемасы орындалады.
Ғимараттардың жылуаккумуляцияланатын мүмкіншіліктерінің арқасында жылытудың
және ыстық сумен жабдықтаудың жалпылама жүктемелері тәуліктік графиктағы
бір қалыпсыздығы түзеледі ;
Температуралық графиктің түрін ауданның жүктемесіне және кең таралған
абоненттік құрылымын қосылуына сүйене таңдайды. Есепті және ағымдағы
режимдегі жылыту құрылымының жылулық балансының теңеулерінен шығарылатын
желілік судың температурасына жылыту жүктемесі тәуелділіктермен анықталады.
tно = -400С болғанда 150-700С температуралық график бойынша жылыту
жүйесіне беретін қайтару құбырындағы және қайтару суындағы желілік судың
температураларын таңдаймыз да, 8 кестеге кіргізейік.
температуралық график 150 – 70 0С, және 75%
егер тұтынушылар екі сатылы схемаға қосылса, жоғарылатылған температуралық
график пайдаланамыз.
Орталықтандырылған жылумен қамту жүйесінде жылуды жылу көзінен жылу
желілеріне жіберуді реттеу жүзеге асырылады. Осы арқылы жылу желісіндегі
(τ1 және τ2) жіберілетін және кері құбырөткізгіштегі температуралар айырымы
сыртқы ауа температурасына tн тәуелді болатын графигі анықталады.
Температуралық графикті құру үшін мәліметтер [2, кесте-4.5 және 4.6]
кестелерінде келтірілген.
3-кесте. Жіберілетін және кері құбырөткізгіштегі су температурасы, tв=
20оС
Судың t, оС Сыртқы ауаның ағымдағы температурасы, оС
1 2 3 4 5 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
12 250 50 118,8 59,38 3,6 1,8 0,9
11 250 113 267,2 133,6 4,3 2,15 0,8
10 200 66,2 157,2 78,61 3,1 1,55 0,68
9 175 73,6 174,8 87,4 3,1 1,55 0,43
8 175 66,2 157,2 78,61 2,9 1,45 0,45
7 125 114 270,8 135,4 3,9 1,95 0,14
5.1 125 78,5 186,4 93,22 2,8 1,4 0,19
5.2 125 78,5 186,4 93,22 2,8 1,4 0,19
4 100 51,3 121,8 60,92 2,1 1,05 0,22
3 100 55 130,6 65,31 2,3 1,15 0,2
2.1 80 97,8 232,2 116,1 2,65 1,33 0,11
2.2 80 97,8 232,2 116,1 2,65 1,33 0,11
Г-тәріздес бөлімшенің құбырларын өздік өтеміне пайдалану мүмкіндігін
тексерейік.
Екі бөлімшенің өздік өтем есебін жүргізейік: 11-ші және 5.2
11-бөлімше.
Дн = 27,3 см;
S = 7 мм;
бұрылу бұрышы ( = 90є;
ұзақ иық ұзындығы lб = 90 м, қысқа – lм = 22,5 м;
(1 = 150 єС;
(но = -40 єС.
Иықтардың байланысын анықтаймыз
(41)
.
Температуралардың есепті алуандығын табайық, , 0С
(42)
0С.
Көмекші коэффициенттерді анықтайық:
A = 20;
B = 2;
C = 7.
Ұзындық бойына июші өтемақы кернеуін кіші иық бітеуінде анықтаймыз,
, кгсмм2
(43)
мұндағы - кесте бойынша анықталады, = 0,29 кгс ммм2 оС.
кгсмм2 =1714 кгссм2 =171,4МПа,
80 МПа көп. Г-тәріздес бөлімше құбырының өздік өтемінің жылулық кеңеюіне
иықтың өлшемдері пайдалану мүмкіндігін бермейді.
Берілген бөлімшеде П-тәріздес компенсатор орнату қажет (жоғарыда
есептелген).
5.2 бөлімше.
Дн = 13,3 см;
S = 4 мм;
бұрылу бұрышы ( = 90є;
ұзақ иық ұзындығы lб = 67,2 м, қысқа – lм = 22,6 м;
(1 = 150 єС;
(но = -40 єС.
Иықтардың байланысын анықтаймыз
(44)
.
Температуралардың есепті алуандығын табайық, , 0С:
(45)
єС.
Номограмма бойынша көмекші коэффициенттерді анықтайық:
A = 17; B = 2,2; C = 5,6.
Ұзындық бойына июші өтемақы кернеуін анықтаймыз, , кгсмм2
(46)
мұндағы - кесте бойынша анықталады, = 0,08 кгс ммм2 оС.
кгсмм2 = 376 кгссм2 =37,6 МПа,
80 МПа аз, және бұл Г-тәріздес бөлімше құбырының өздік өтемінің жылулық
кеңеюіне пайдалану мүмкіндігін береді.
2 Жобаның арнайы бөлімі. Жылулық желісінің камерасы
Эксплуатация кезінде қызмет көрсету және үнемілік бақылауды керек
ететін жылу құбырының жабдықтарын (жапқыштар, май устағыш компенсаторлар,
құрғату және әуе құрылымдары, бақылау-өлшеу құралдар және т.б.) орнатуға
трасса бойымен жылу желісінің камераларын құрады. Әдетте камераларда
жылжымайтын тіректермен тұтынушыларға тармақтар орнатады. Бір диаметрлі
құбырлардан басқа диаметрлі құбырларға көшу камераның шектерінде орналасу
керек. Пландарда, схемаларда және пьезометриялық графиктарда жылулық
желінің трасса бойымен орнатылған барлық камераларға эксплуатациялық
номерлер жекеленіп белгіленеді. Жабдықтар мен камера қабырғаларының
жеткілікті қашықтығын қамтамасыз етумен жететін камерада орнатылатын
жабдықтар қол жетімді болу керек. Жарықта камераның биіктігін 1,8 – 2 м кем
емес алады. Камераның ішкі габариттері салынатын құбырлардың саны мен
диаметіріне, орнатылатын жабдықтардың өлшемдеріне және құрылыстық
конструкцияларымен жабдықтары арасының минималды қашықтығына тәуелді.
Қазіргі уақытқа дейін еңбек шығындарының және жылулық желісінің құрылыс
мерзімінің үлкеюіне алып келетін камерлардың басым саны кірпіштен, монолит
бетоннан және темір бетоннан тұрғызылады. Камераның қабырғасын 100 төмен
емес маркалы жақсы қыздырылған қызыл кірпіштен ерітіндіде маркасы 50 немесе
М 150 бетоннан тұрғызады. Монолитті темір бетоннан жасалатын камераның
құрылысында түйіскен және нүктелік пісірудің көмегімен шығарылған М 200
бетоны және піскен арматура қолданылады. Камераға жылу құбырларын өткізу
үшін қатарлы қабырғаларда ойықтар қалдырылады. Ойықтардың өлшемі мен орны
құбырдың диаметіріне және канал типіне байланысты.
Камерадағы едендер таңдаулы темір бетондық тақталардан немесе
монолиттіден (бетоннан немесе темір бетоннан) жасайды. Таңдаулы темір
бетонды тақтаны тегіс және тығыздалған қиыршық тастан әзірлеудің үстінен
салады. Монолитті еденнің құрылысы кезінде бетонды 100 мм қалыңдықпен 50 мм
қалыңдықты қиыршық тастан әзірлеудің үстінен салады.
Камераның еденінің бір бұрышында суды жинау үшін өлшемі 400х400 мм және
тереңдігі 300 мм және үстінен алынбалы керегемен жабылған шұңқыр
қарастырылған. Судың ағысы үшін камераның түбін шұңқырға қарай 0,02
көлбеулікпен жасайды, қайсысы суды камерадан тартып алу ыңғайлығы үшін бір
люктің астында орналастырған. Желінің төмен нүктесінде орналасқан камераның
шұңқырынан тастау құдығына өзіндік судың кетірілуі қарастырылады, ал басқа
камералардың шұңқырларынан су қозғалмалы сораптармен кетіріледі немесе
канализация жүйесіне тікелей өзіндік ағысымен.
Камераның монолитті немесе жинақты темір бетонды тақталардан, темір
бетонды немесе металды арқалыққа жатқызылған болуы мүмкін. Қоршаулардың
бұрыштарында люктардың орнатуы үшін саңылауы бар тақтайлар салады.
Монолитті қоршауларда саңылаулы бетондау кезінде салады. Эксплуатация
кезінде қауіпсіздік техникалық ережелермен сәйкес камераларға люктардың
санын камераның ішкі көлеміне байланысты 6 м2 дейін екеу, 6 м2 және одан
көп камераның ішкі көлеміне төртеу қарастырады. Авариялық және кіретін
люктардың диаметрлерін 0,63 м кем емес мөлшерде алады. Люктің астындағы
саңылаудың қылтасын диаметірі 700мм цилиндрлік формалы жасайды; ал үлкен
тереңдікті саңылаудың астына қарай үлкейетін деп қарастыру керек. Қызмет
көрсететін қызметшілерге камераға түсу үшін люктің астында шахматты ретпен
қадам биіктігі 400 мм жоғары емес тұтқалар немесе саты ағаш орнатады. Егер
камера жабдықтарының габариттері кіретін люктердің өлшемінен үлкен болса,
ені ең үлкен арматурадан үлкен емес монтажды ойықтарды, жабдықтарды не
құбыр диаметр плюс 0,1 м (бірақ 0,7 м төмен емес) қарастыру керек.
6 сурет – тік төртбұрышты және бұрыштық блоктерден құрама темір бетон
камерасы:
1 – саңылаулы қабырғалық блок; 2 – саңылаулысыз қабырғалық блок; тұзақ
шығырылымдары; 4 – бетоннан тоғысқан жері М300.
Жылулық желінің құрылыс іс тәжірибесінде ақырғы кезде құрамды темір
бетонан жасалған индустриалды камералар кең қолданыс табуда. Осындай
камералардың монтажына аз уақыт кетеді және еңбек шығыны азаяды. Құрамды
конструкциялы тік төртбұрышты вертикалды блоктардан жасалған қабырғалы
камераларға қолданылады, олар екі типті болады: жылу өткізулерінің
өткізуіне шылқыған және тік төртбұрышты саңылаулы болып бөлінеді. Көлденең
қимада бұрыштық қабырғадағы блок бұрыш формасын қабылдайды. Арматураның
тұзақ шығырылымдары блоктарды қосу үшін қарастырылған. Тақталардың
аражабыны люктарға саңылауы бар тік төртбұрышты формалы болып келеді.
Мұндай конструкция түбегейлі көлденең ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
6
1 Жалпы бөлім
9
1.1 Шағынауданның орналасуы және жылу желiлерiнiң жолдары
9
1.2 Шағынауданның жылулық жүктемелерi 12
1.3 Максимал қысқы мерзімде жылулық жүктемелердің есептелуі 15
1.3.1 Жылытудың жүктемелерi 15
1.3.2 Желдетудiң жүктемелерi
16
1.3.3 Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемелерi
17
1.4 Басқа мерзімдерге жылулық жүктемелердiң қайта есептелуі
18
1.4.1 Жылытудың жүктемелерi 18
1.4.2 Желдетудiң жүктемелерi
20
1.4.3 Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемелерi
21
1.5 Жылу желiлерiнiң гидравликалық есебi
22
1.6 Пьезометриялық график
25
1.7 Жылулық тұтынушыларды қосу схемасының таңдауы 26
1.8 Температуралық график
27
1.9 Құбырлардың механикалық есептелуі 30
2 Жобаның арнайы бөлiмi. Жылулық желісінің камерасы
34
3 Жылумен жабдықтау жүйесінiң техникалық-экономикалық есептеуi
37
4 Техника қауiпсiздiгi және айналадағы ортаны қорғау бойынша шаралар
43
4.1 Жобаның қауіпсіздігі мен экологиясы
43
4.2 Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі
46
4.2.1 Адамдардың сыртқы ортамен әрекеттесуі
46
4.3 Еңбек қауіпсіздігі және оны қорғау. Жалпы ережелер
47
4.4 Микроклимат әсері
47
4.4.1 Желдету мен жылыту
48
4.5 Жұмыс орнындағы шудың жоғары деңгейі және діріл
50
4.5.1 Жылулық сәулелену және электрқауіпсіздігі
52
4.6 Өрт қауіптілігі және өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз етудiң негiзгi
принциптерi 53
4.6.1 Ұйымдардың өрт қауiпсiздiгi саласындағы құқықтары мен
мiндеттерi
54
4.7 Қауiптi өнеркәсiптiк объектiге ие жеке және заңды тұлғалардың
мiндеттерi
55
4.8 Аварияларды, инциденттердi жоюға әзiрлiктi қамтамасыз ету
және аварияларды жою жоспары
56
4.9 Қазандықтағы еңбекті қорғау
57
4.9.1 Қазандықтағы жабдықтармен жұмыс істеу барысындағы тіршілік әрекеті
қауіпсіздігі
57
Қорытынды 60
Қолданылған әдебиеттер тізімі
61
Кіріспе
Жылумен жабдықтаудың дамуы ірi жылу электростанцияларының арқасында
iске асады. Қазіргі кезде ЖЭО ғимараттарының экономикалық орындылығын
ақтамайтын еліміздің аудандарында немесе қалаларында жылу тұтынушыларының
концентрациясы белгілі деңгейге жетпейді, сондықтан жылумен жабдықтаудың
негізгі бірден бір қайнар көзі аудандық және кварталдық қазандықтар болып
қалады.
Экономикасы науқас қазіргі дағдарыс заманында жаңа өнеркәсіптік
нысандарды салу мүмкін дегеннің өзінде оның зор қиындықтары бар. Дегенмен,
қай уақытта болмасын, қандай экономикалық жағдайда болмасын, оларды
дамытпай халық шаруашылығының жұмыс істеуі, халықтың тиісті санитарлық-
гигиеналық жағдайын жасау мүмкін болмайтын бірқатар өнеркәсіп салалары
болады. Халықтың тұрмыстағы және өндірістегі қолайлы өмір жағдайларын
қамтамасыз ететін осындай салаларға энергетика саласы да жатады.
Соңғы зерттеулер жылу энергиясын жалпы тұтынуды қанағаттандыруда ірі
жылыту қазандықтарының үлесін сақтаудың экономикалық орындылығын көрсетті.
Қуаты сағатына жүздеген тонна бу немесе жүздеген МВт жылу қуатын беретін
ірі өндірістік, өндірістік-жылыту қазандықтарымен қатар агрегаттары 1МВт
дейінгі және барлық дерлік отын түрлерімен жұмыс істейтін көптеген
қазандықтар орнатылған.
Жылулық тұтыну – біздің мемлекеттің отын – энергетикалық балансттың
негізгі баптарының бірі. Мемелкеттің жылулық жүктемесін қанағаттандыруға
жыл сайын 600 миллион тонна көмір жұмсалады, яғни барлық қолданатын
біріншілік отын-энергетикалық ресурстардың 30 % құрайды.
Жылумен жабдықтау – тұтынушылардың технологиялық және коммуналды-
тұрмыстық (жылыту, вентиляция, сумен қамтамассыз ету) мұқтаждықтарын
қамтамассыз ету үшін тұрғын үй, қоғамдық және өндірістік ғимараттарды
жылумен қамтамассыз ету. Жылумен жабдықтаудың жергілікті және орталықтанған
түрлері бар. Жергілікті жылумен жабдықтау бір немесе бірнеше ғимаратқа
негізделген, ал орталықтанған жылумен жабдықтау тұрғын үй немесе өндірістік
ауданға негізделген. Ең көп маңызы бар жылумен жабдықтаудың түрі –
орталықтанған жабдықтау ( сондықтан да Жылумен жабдықтау термині
орталықтанған жылумен қамтамассыздандыруға қатынасты айтады). Жергілікті
жылумен жыбдықтауға қарағанда орталықтанған түрінде артықшылық бар – отын
мен экспулатациялық шығындарды азайту ( мысалы, қазандық қондырғыларын
автоматизациялау мен ПӘК-н жоғарылату); төмен сортты отынды пайдалану
мүмкіншілігі; ауалық бассейннің ластануын азайту, тұрғын үй аймақтарының
санитарлы жағдайын жақсарту.
Жылумен қамтамассыз ету халық шаруашылығының ірі саласы болып табылады.
Отын ресурстарының азболған кездегі жадайда оларды тиімді және үнемді
пайдалану мемлекеттік дәрежеде өте маңызды мақсат. Осы алдыға қойған
мақсатқа жету үшін жылумен жабдықтаудың отындық түрі мен жылуфикацияға
байланысты, және олар электрофикация мен энергетикамен тығыз байланысты.
Қалаларды жылумен жабдықтау үшін жылу шығару ретінде ыстық су алынады,
ал өндірістік мекемелерде жылумен жабдықтау үшін – су буын қолданады. Жылу
шығарушыны жылу көзінен жылу өткізушілер арқылы транспорттайды.
Ыстық су жылу өткізушілер арқылы тұтынушыларға тасымалданады, жылу
алмастырушыларда өз жылуын береді де, суықтанғаннан соң кері жылу
өкізгіштер арқылы жылу көзіне қайтады.
Осылай жылу шығарушы жылу көзі мен тұтынушылар арасында үздіксіз
циркуляцияланады. Жылу шығарушының циркуляциясын жылу көзінің сорапты
станциясы қаммтамассыз етеді.
Қазіргі кезедгі орталықтанған жылумен жабдықтау жүйелері күрделі
комплексті құрайды, оған жылу көзі, жылу өткізушілер, жылу торлары мен
насосты станциялар, жылу пунктері, автоматтанған басқаруы бар абоненттік
еңгізулері кіреді. Осыдай жүйелердің жақсы жұмысы үшін олардағы иерархиялық
құрылысы қажет, бұл жағдайда барлық жүйе бірнеше деңгейге бөлінеді, әрбір
деңгейде жоғары деңгейден төменгісіне қарай маңыздылығы бойынша азаятын
өзінің мақсаты бар. Жоғары деңгей - жылу көзі, келесі деңгей –
магистарльді жылу торлары мен ҮЖТ, төменгісі – үлестіргіш торлар
мен тұтынушылардың абоненттік еңгізулері. Жылу көздері жылу торларына ыстық
суды белгілі бір температурамен және қысыммен беріп отырады, жүйеде су
циркуляциясын қамтамассыз етіп, онда гидродинамикалық және статикалық
қысымды қамтамассыз етеді. Оларда арнайы суды дайындайтын қондырғылар бар,
онда суды химиялық тазарту мен деарэзация өтеді.
Орталықтанған жылу тармақтарын (ОЖТ) құру ыстық судың қондырғыларын
біріктіруге мүмкіндік берді, осының арқасында жергілікті жылу пункттеріне
қарағанда ОЖТ жылу торларында қысымды төмендету мүмкіндігі, қызмет
көрсететін қызметшілерінің көбін босату және қызмет көрсету деңгейінің
сапасын жоғарылату, автоматты реттегіштердің санының азаюы, коррозияға
қарсы қондырғылардың қолдануына мүмкіндік болды. ОЖТ бірнеше ғимарат,
шағынаудан, квартал үшін құрылады, соның есебінен ыстық сумен қамтамассыз
ету циркуляциялық сораптары мен ыстық су дайындаудың барлық торын үй
подвалдарынан жеке орналасқан ғимараттарға ауыстыру мүмкіндігі туды. Жылу
жүйелері әрбір ғимаратта кварталдық торға элеваторлар немесе топтық
сужылытқыштар арқылы жалғанады.
ОЖТ сызбасын жасау үшін технико-экономикалық есептер жүргізіп, ЖЖТ
сызбасының белгілі бір есептерімен салыстыру қажет. Өндіріс бөлмелеріне,
қондырғыларына, торлардың монтажы мен жасауы үшін қаржы жұмсау бойынша ЖТТ-
ға қарағанда ОЖТ экономикалық жаңынан үнемді болып шықты, сонда ЖЖТ- де
қаржы көбінесе сорап тұратын өндіріс бөлмелеріне жұмсалды. Жергілікті ыстық
сумен қамтамассыз ету қондырғыларын техникалық арнайы бөлмелерде немесе
ғимараттардың жерт төлелерінде орналастыру қаржыны бірдей көлемде қажет
етеді. Қаржы жұмсау кезінде салыстырған кезде айырмашылықтары: ОЖТ-тан
ыстық сумен қамсамассыз ету үшін цинктелген құбырлардың жұмсалуы, ал ЖЖП-де
ыстық суды жылытып отыратын секциялар санының көбеюі.
Экспулатациялық шығындарды салыстырғанда ОЖТ-ң артықшылығы көп, себебі
қызмет көрсететін қондырғылардың саны азаяды, бірақ үлестіргіш торлардың
жөндеу жұмыстарына шығын жоғарылайды.
Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі жылулықтың көзінен, жылу
желісінен және жылулық энергияны тұтынушылардан (абоненттер) тұрады.
Кәсіпорынның жылумен жабдықтау жүйелері және жылумен жабдықтау
көздері курсының, атап айтқанда жылумен жабдықтау жүйелерін таңдау және
жылу желілерінің жолын салу, жылулық жүктемелерінің есептік анықталуы,
температуралық график құру және есептеу, жылу желілерін гидравликалық
есептеу және пьезометриялық график құру, үлгідегі тұтынушыларды қосу
схемасын таңдау дипломдық жобаның мақсаты болып табылады.
Қолданылған анықтама, материалдар және әдебиеттер, қабылданған
техникалық шешiмдер және есептi әдiстемелердiң дәлелдемесi, графиктер және
сiлтеменiң талдауы тапсырманың мазмұнында ескеріледі.
Дипломдық жоба Орал қаласының микрорайонын жылумен жабдықтауға
жобаланған. Сонымен бірге жобада жылулық ЖЭОның бір бөлігінің есептеулері
елестеткен, айналадағы ортаны қорғау, тіршілік әрекетінің қауіпсіздігінің
сұрақтары өңделген.
Берілген жобада шағын ауданның жылумен қамтуын өңдеуге арналған негізгі
инженерлік-техникалық қадамдар көрсетілген. Есеп шағын ауданның жылумен
қамту жұмысын жобалаумен, жылулық жүктемелерді анықтаудан басталады. Жеке
пунктпен қазандықтың негізгі жабдықтарын таңдаумен жылулық схемасын
қарастырады. Тіректер мен компенсаторлардың есебі магистральдің жеке
бөліктеріндегі және тармақтарындағы өздік өтемінің мүмкіндігімен
жүргізіледі.
Берілген жұмыс жылулық желілерді жобалауда, энергиямен қамту және
теплофикация бойынша сұрақтарды шешуінің негізгі методикалармен танысуда
алған білімдерді бекітуге мүмкіндік береді.
1 Жалпы бөлім
1.1 Шағын ауданның орналасуы және жылу желiлерiнiң жолдары
Шағынаудан қоныстанатын қаланың алғашқы құрылымдық орналастыру
элементінің бір бөлігі болып табылады. Шағынаудан деп магистралдық және
тұрғын көшелердiң қызыл сызықпен шектелген тұрғын үй алаптарын түсiнемiз.
Шағынауданның тұрғындары шағынаудан мәнiнiң күнделiктi қызмет көрсетуiнiң
мекемелерiнiң барлық түрлерiмен қамтамасыз етiледi. Шағынауданның
орналастырылуы еркiн схема бойынша өндiрiліп алынады. Тұрғын үйлер
сауданың өз балабақшалары бар шағынауданның iшi тұрғын топтар,
мектептермен, кәсiпорындары, демалыстың алаңдарымен жобалайды, олардың жан-
жағына көкжиектер, жасыл отырғызулар және суат бар жер беттерiне
бағдарлайды. Қажеттiлiктi есептеулердiң тәжiрибесiнде шағынауданның бiр
тұрғын келетiн ауданын анықтауға жиi пайда болады. Нормалардың iрi
қалаларында 9 қабаттардағы аралас құрылыс ошағы және көп 5 қабаттардағы
ғимараттарының жартылай қолдануымен ұсынылады.
Орта есеппен алғанда 5 қабатты үйдің бiр пәтерінде 3 адамнан, 9 қабатты
үйдің бір пәтерінде 4 адаммнан тұрады. 5 қабатты үйдің бір қабатында 3
пәтерден, ал 9 қабатты үйдің бір қабатында 4 пәтерден орналасқан. Онда 5
қабатты үйдің 1 секциясында 15 пәтер, 9 қабатты үйдің 1 секциясында 36
пәтер бар, яғни орта есеппен 5 қабатты үйдің бір секциясында 45 адам, ал 9
қабатты үйдің бір секциясында 144 адам тұрады. Осы шарттар бойынша 5
қабатты және 9 қабатты үйлерде тұратын тұрғындар саны, секция саны, сонымен
бірге осы ғимараттар саны анықталады.
Теңдеу құрап, оны шешеміз, мұндағы Х - жалпы үй саны
Сонымен, біздің шағынауданда 13 тұрғын үй болады.
5 қабатты және 9 қабатты үйлер санын анықтаймыз:
Шағынауданда үш 5 қабатты және он 9 қабатты үй бар.
Нәтижелерді 1-кестеге енгiземiз.
1 кесте – шағын ауданның тұрғындарының таратып орналастыруын жоспар
Ғимараттың түрi Үй саны Тұрғындар саны
Тоғыз қабатты алты секциялы тұрғын үй 10 8640
Бес қабатты бес секциялы тұрғын үй 3 675
Барлығы 13 9315
Содан соң шағынауданның орташа қабаттылығы анықталады, бір тұрғынға
келетін аумақтың ауданы және бүкіл шағынауданның ауданы есептеледі.
Аумақтың үлкен жаққа ауысуының габаритті өлшемдері анықталады.
Ғимараттардың өлшемдері (4 кестеде көрсетілген), үлкен жаққа ауысуының
габаритті өлшемдері сонымен қатар қабылданған секция сандары ғимаратты
орналастыру кезеңінде есепке алынады.
Бiр тұрғынға келетiн аумақтың ауданы , м2 формула бойынша
анықталады:
(1)
мұндағы: - құрылыс ошақ ауданының жалпы ауданға (2-кесте)
қатынасын сипаттайтын коэффициент, =1,33 ;
- бір тұрғынға келетін қызмет көрсету мекемелерінің бөлімшелері
ауданының тұрғын ауданды қамтамасыз ету нормасының қатынасын сипаттайды,
- шағынаудандар үшiн;
- құрылыс ошағының коэффициентi (3 кесте);
- халықты жалпы ауданмен қамтамасыздандыру; есепті кезеңдегі бір
адамға ;
- шағынаудандағы адамдар тұратын ғимараттардың орташа
қабаттылығы;
(2)
мұндағы, - ғимараттың қабаттылығы, , ;
- тиiстi ғимараттарда тұратын тұрғындардың еншiсi, ,
.
м2
Шағынауданның ауданы, м2
(3)
мұндағы, N - шағынауданның тұрғындарының саны;
м2
Ыңғайлы болу үшін шағынауданның ауданын 311100м2 деп қабылдайық. Бұл
510x610 м тiк төртбұрыш болады.
2 кесте - i0 коэффициентiнiң мәнi (құрылыс ошақ ауданының жалпы ауданға
қатынасы)
Ғимараттың түрi Адам тұратын пәтерлердің ауданы
35 40 45 50
5-9 қабатты 1,36 1,33 1,32 1,28
3 кесте - құрылыс ошағының коэффициентiнiң көрсеткiштерi.
Секция Қабаттар
саны
5 6 7 8 9
3 0,218 0,201 0,177 0,159 0,144
4 0,236 0,216 0,189 0,167 0,155
5 0,244 0,221 0,198 0,180 0,162
6 0,248 0,224 0,201 0,183 0,166
4 кесте - шағынауданның ғимараттарының мiнездемесi
Ғимараттың түрi Жоспардағы өлшем, м Биіктік ,
Н, м Вт(м3∙0
С)
1 2 3 4
94 топтаманың бес қабатты тұрғын 15
үйi:
қатардағы секция 12,9; 15,9 0,440
кесiк секция 12,9; 18,6 0,450
93 топтаманың тоғыз қабатты тұрғын
үйi:
қатардағы секция 12,6; 24 27 0,374
4 кестенің жалғасы
1 2 3 4
кесiк секция 12,6; 24 27 0,421
280 орынды балабақша 57; 27 6,7 0,430
844 оқушыға мектеп 71,4; 32,6 10 0,304
9 қабатты уйге жапсыра салынған 27; 21 3,1 0,454
дүкен
200 және 100 орынды 2 залды 36; 24 6 0,442
кинотеатр видеотекасымен
4 кестедегі мәлiметтердi есепке ала:
5 кесте - барлық шағынауданның аудандарының есептеуi
Ғимараттың түрi Ғимараттар Жоспардағы Аудан, Барлығының
саны өлшем, м м2 ауданы, м2
Тоғыз қабатты алты 9 12,6; 144 1814,4 16329,6
секциялы тұрғын үй
Бес қабатты бес 7 12,9; 100,8 1300,32 9102,24
секциялы тұрғын үй
Бес қабатты үш 1 12,9; 69 890,1 890,1
секциялы тұрғын үй
280 орынды балабақша 1 57; 27 1539 1539
844 оқушыға мектеп 1 71,4; 32,6 2327,64 2327,64
Сонымен бiрге салынбаған аудан ғимараттың габариттерiне және олардың
биiктiгiне тәуелдi болады. Тәулігіне кемiнде үш сағат пәтерлердiң
инсоляциясын қамтамасыз ету бойынша талаптар ғимараттардың арасындағы
үзiлулердiң шамасына тәуелдi болатын негiзгi фактор болып табылады.
Қолданыстағы жоба нормаларында ұзын жақтағы минималды үзілулер былай
қабылданған: 5 қабатты ғимараттарға – 30м, 9 қабатты ғимараттарға – 48м.
Тұрғын үйлердегі кесік қабырға мен терезе арасындағы үзілістер сәйкесінше
15 және 25м (94 топтамадағы 5 қабатты ғимараттардың кесік қабырғалырында
терезелер бар, ал 9 қабатты ғимараттардың кесік қабырғалары терезесіз).
Орта білім беретін мектептер үшін жер телімдерінің өлшемдері 2 га,
балабақша үшін бір орынға 35м2. Бұл талаптарды есепке ала отырып
шағынауданның раналастырылуын орындаймыз.
Шағынауданның орналастыруы 1-суретте көрсетілген.
Шағынауданның жоспары (1-шi парақ) А1 форматты жеке парақта орындалған.
1.2 Шағынауданның жылулық жүктемелерi
Ғимаратқа шығындалатын максималды есептелген шығын , Вт, сырт
қы және ішкі ауаның температурасына, ғимараттың сыртқы өлшеміне байланысты,
және ол мына арқылы анықталады
(4)
qov - ғимараттың меншікті жылулық мінездемесі (жылулық мінездеме),
Вт(м3∙0С) – сыртқы және ішкі температуралар Дt=1єС әр түрлі болған кездегі
ғимараттың сыртқы қоршау бірліктерінің ауданы арқылы жылулық жоғалтуларды
көрсетеді.
V – сыртқы өлшемі бойынша ғимараттың көлемі, м3, (4 кесте);
tвp - жылытылатын бөлмедегі ішкі ауаның ортақ шамалы температурасы;
Орал қаласы үшін ауданның климаттық мінездемелері:
Жылыту жүйелерінің жобалауы үшін сыртқы ауаның есепті температурасы
tно, 0С
tно = – 31 0С;
Желдетудің есепті температурасы tнв, 0С
tнв = – 19 0C;
Ең суық айдағы сыртқы ауаның орташа температурасы tнхм, 0С
tнхм = –9,4 0С;
Жылытқыш мерзімдегі сыртқы ауаның орташа температурасы tоп, 0С
tоп= -5,90С
tно = –310 С кезіндегі ішкі ауаның есептік температурасы: тұрғын үйлер
үшін tв = 200 С, балабақша үшін tв = 220 С, мектеп үшін tв = 180 С.
в - tвр=180С сыртқы ауа температурасын түзету коэффициенті (түзету
тұрғын ғимараттарға қолданылады), басқа кездерде түзету кестеден алынады
(5)
барлық тұрғын үйлерге және қоғамдық ғимараттарға алынған шама деп
алайық.
Тұрғын үйлердің жылулық жүктемерін есептеу кезінде ғимараттың кесік
және қатарлы секцияларының көлемдері мен меншікті жылытқыш мінездемелер
есепке алынады.
(6)
мұндағы - ғимараттың кесік және қатарлы секцияларына сәйкес
меншікті жылытқыш мінездемелері;
Vт, Vр – кесік және қатарлы секцияларға сәйкес көлемдер;
– қатарлы секциялардың мөлшері;
Максималды есептелген жылулық жүктемені анықталғаннан кейін 4 типті
режимге жылулық жүктеме қорытынды жинақ кесте жасалады: максималды-қыстық,
орташа суық айға,орташа жылытатын уақытқа және жазғы. Басқа режимге қайта
есептеу төменгі формула арқылы жасалады
(7)
Жүктеменің, жұмыс режимін және жылуфикациялық жабдықты үнемді
пайдалануды анықтау үшін сыртқы ауа температурасының ұзақтығы бойынша жылу
шығынының жылдық графигі қолданылады. Ол сағаттық шығындар графигі
негізінде құрылады және екі бөліктен тұрады: оң – жылудың сағаттық
шығынының сыртқы ауа температурасына тәуелділік графигінен және сол – жылу
шығынының жылдық графигінен тұрады. Ордината осі бойынша жылу шығынын, ал
абсцисса осіне сыртқы ауа температурасын белгілейді.
Жылдық жылулық жүктеменің графигін құру үшін сағаттық жылу шығыны
графигінен абсцисса осіне +8; +5; 0; -5; -10; -15; -20; -25; -30; -35; -40
оС температураларына сәйкес нүктелерден жылудың жиынтық шығын сызығымен
қиылысуға дейін перпендикулярлар жүргіеміз. Алынған нүктелерден
перпендикулярлармен қиылысқанша көлденең түзулер жүргіземіз, олар сыртқы
ауа температурасының ұзақтығынан алыған нүктелер болады. Алынған нүктелерді
қосып, жылу беру кезеңіне кететін жылдық жылу шығынының ізделінді графигін
аламыз.
1сурет. Жылу жүктемесінің графигі
1.3 Максимал қысқы мерзімде жылулық жүктемелердің есептелуі
1.3.1 Жылытудың жүктемелерi
Ғимаратты жылытуға есептелген (максималды) шығын , Вт,
5 этажды бес секциялы уйді жылыту жүктемесі , Вт
(8)
мұндағы - кесік секциялы ғимараттың жылулық меншікті мінездемесі,
Вт(м3 0С);
- қатарлы секциялы ғимараттың жылулық меншікті мінездемесі,
Вт(м3 0С);
Vт – кесік секцияның көлемі,
м3
Vр – қатарлы секцияның көлемі,
м3
Вт
9 этажды алты секциялы уйдің жылулық жүктемесі , Вт
(9)
мұндағы - кесік секциялы ғимараттың жылулық меншікті мінездемесі,
Вт(м3 0С);
- қатарлы секциялы ғимараттың жылулық меншікті мінездемесі,
Вт(м3 0С);
Vт – кесік секцияның көлемі,
м3
Vр – қатарлы секцияның көлемі,
м3
Вт
Мектептің жылулық жүктемесі , Вт
(10)
мұндағы - мектептің меншікті жылулық мінездемесі, Вт(м3
0С);
Вт
Балабақшаның жылулық жүктемесі , Вт
(11)
мұндағы - балабақшаның меншікті жылулық мінездемесі, Вт(м3
0С);
Вт
Тұрғын үй және қоғамдық ғимараттардың жалпылама жылулық жүктемесі,
, кВт
(12)
1.3.2 Желдетудің жүктемелері
Қоғамдық ғимаратты желдетуге есептелген жылу шығыны мына формула-
мен анықталады , Вт
(13)
мндағы qв – желдетуге жұмсалатын меншікті жылу шығын (ғимараттың
меншікті желдету мінездемесі), Вт(м3∙0С), яғни сыртқы ауа 10С және
желдетілетін бөлме ішіндегі ауа температурасының әр түрлі кезіндегі
ғимараттың 1 м3 желдетілетін көлемдегі сыртқы өлшемі бойынша жылу шығыны;
V – желдетілетін ғимараттың сыртқы көлемі, м3;
tвp – ішкі ауаның орташа температурасы;
tнв – желдету системасына есептелген сыртқы ауа температурасы
tнв = -190С
Мектепті желдетуге шығындалатын жылуды анықтайық , Вт
(14)
мұндағы – мектепті желдету үшін жылудың меншікті шығыны
(ғимараттың меншікті желдету мінездемесі), Вт(м3∙0С)
V – желдетілетін ғимараттың сыртқы көлемі, м3;
Вт
Балабақшаны желдетуіне шығындалатын жылуды анықтайық , Вт
(15)
мұндағы – мектепті желдетуіне жұмсалған меншікті жылу шығыны
(ғимараттың меншікті желдету мінездемесі), Вт(м3∙0С)
V – желдетілетін ғимараттың сырытқы көлемі, м3;
Вт
Желдетуге шығындалатын жалпы жылу шығыны , Вт
(16)
кВт
1.3.3 Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемелері
Тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттарды ыстық сумен жабдықтау үшін
ортаапталық жылулық ағыны, , Вт мына формуламен анықталады
(17)
мұндағы с – судың жылу сыйымдылығы, с = 4,187 ;
т – өлшем бірлігінің саны (адамдар);
а – tг=550С, кг (л) ыстық судың бір тәуліктік өлшем бірлігіне қалыпты
шығыны;
тұрғын ғимараттарға а = 105 лсут адам басына,
мектепке а = 8 лсут адам басына,
балабақшаға а = 30 лсут адам басына,
tx – суық су құбыры судың температурасы; ол суды жылытқыш мерзімге
5оС ал жазғы уақытта 15оС қолданылады;
1,2 – абоненттік системада ыстық судың салқындату коэффициенті. Тұрғын
үйлерді ыстық сумен жабдықтаудың ортаапталық жылулық ағыны , Вт,
төменгі формуламен анықталады
Вт
Вт
Мектепті және балабақшаны ыстық сумен жабдықтаудың ортаапталық жылулық
ағыны , Вт, төменгі формуламен анықталады
Вт
Вт
Ыстық сумен жабдықтаудың жалпы жүктемесі , Вт
(18)
Вт
1.4 Басқа мерзімдерге жылулық жүктемелердiң қайта есептелуі
Басқа режимдерге жылулық жүктемені қйта есептеу: орташа салқын
айға, орташа жылытатын және жазғы, мына формуламен есептеледі
(19)
1.4.1 Жылытудың жүктемелері
Осы тәуелділікті пайдалана отырып, суық айдағы тұрғын үйлерге орта
жылулық жүктемені есептейік, , Вт
, (20)
мұндағы tх.м – ең суық айдың орташа температурасы;
Вт
Қоғамдық ғимараттарға суық айдың орта жылытқыш жүктемені есептейік, Вт
Вт
Вт
Суық айдағы тұрғын және қоғамдық ғимараттардың жалпы жылытқыш жүктемесі
, Вт
(21)
Вт
Тұрғын ғимаратының орта-жылытқыш кезеңдегі жылулық жүктемені анықтайық
, Вт
(22)
мұндағы tо.п – жылытқыш кезеңнің орташа температурасы;
Вт
Қоғамдық ғимаратқа жұмсалатын орта-жылытқыш кезеңдегі жылулық жүктемені
анықтайық, Вт:
Вт
Вт
Қоғамдық және тұрғын ғимараттарға жұмсалатын орта-жылытқыш кезең-
дегі жалпы жылулық жүктеме , Вт
(23)
Вт
1.4.2 Желдетудің жүктемелері
Қоғамдық ғимаратының суық айда жұмсайтын желдетудің орта жүктемесін
анықтайық, Вт
(24)
Вт
Вт
Қоғамдық ғимаратының суық айда жұмсайтын желдетудің жалпы орта
жүктемесі , Вт
(25)
кВт
Мектепке және балабақшаға орта-жылытқыш кезеңдегі желдетудің орта
жүктемесін анықтайық, Вт
(26)
Вт
Вт
Қоғамдық ғимаратының орта-жылытқыш кезеңдегі желдетудің жалпы орта
жүктемесі , Вт
(27)
Вт
1.4.3 Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемелері
Ыстық суды дайындау үшін қолданылатын жылу ағыны жазғы уақытта
бәсеңдейді де, төменгі формуламен анықталады
(28)
мұндағы КS – қыс уақытындағы су шығынына қарағанда жазғы су шығынын
есепке алатын коэффициенті. Мәліметтер жоқ болған жағдайда КS = 0,8
қабылданады;
(29)
Тұрғын ғимараттар үшін жазғы мерзімге ыстық сумен жабдықтаудың
жүктемесін анықтаймыз:
Вт
Вт
Қоғамдық ғимараттар үшін жазғы мерзімге ыстық сумен жабдықтаудың орташа
жүктемені анықтаймыз
Вт
Вт
Жазғы мерзімнің ыстық сумен жабдықтау жүктемесін анықтайық , кВт
(30)
Вт
Есептердің шешімдерін 6-кестеге енгізейік.
6-кесте – жылулық жүктемелердің жинақ кестесі
Тұтынушы Жылулық жүктеме, кВт
жылулықтар
Максималды Суық айдың Орта-жылытқыш Жазғы
қыстық
Жылу беру 5191,397 2992,416 2636,099 -
Желдету 133,026 137,56 84,536 -
Ыстық сумен 2887,94 2887,94 2887,94 1848
жабдықтау
Барлығы 8212,363 6017,92 5608,575 1848
1.5 Жылу желілерінің гидравликалық есебі
Жылу желісінің аумағының диаметрін анықтау және қысымның төмендеуі
гидравликалық есептің мақсаты болып табылады. Есептің басында кажет
өлшемдер белгісіз болғандықтан, есепті жүйелі жуықтаулармен шешеді.
Есепті магистралді бөлімшелерден бастап ең алыс бөлімшелерге жүргізе
отырып, қайнар көзінің бағытында жүреді.
Қысымның меншікті сызықты құлдырауын шарт береді. Есептеу бойынша
магистралды бөлімшелерге Rл = 80 Пам құбырлар алынады, тек Rл ≤ 300 Пам
шарты орындалуы қажет. Құбырдағы желілік судың шығыны G, кгс, төменгі
формуламен анықталады
(31)
мұндағы Q – есептелген бөлімшенің жылулық жүктемесі, кВт;
с – судың жылусыйымдылығы, с = 4,187 кДж(кг(град);
( 1, (2 – беру және қайтару желісінің желілік судың температурасы.
Формула арқылы құбырдың керекті диаметрін есептейді d, м
d = А G0.38 R (32)
kэ = 0,0005 м болса, А= 117 ∙ 10-3 м0,62 кг0,19.
Құбырдың диаметрін стандарттыға дейін жуықтайды да Rл мәнін формула
арқылы анықтайды:
= А G2 d5.25 (33)
Егер kэ = 0,0005 м болса, А = 13,62 ∙ 10-6 м3,25 кг.
Бөлімшеде қысымның толық төмендеуі , Па
ℓ(1+б) (34)
мұндағы б – қысымның жергілікті жоғалту коэффициенті;
б = (35)
мұндағы Z – тәжірибелі коэффициент, мәнін қабылдаймыз.
Күштің бөлімшелерде жоғалтуы , м
(36)
мұндағы с – орта температуралы жылу тасымалдауда судың тығыздығы,
кгм3.
Екінші бөлімшенің есебін жүргізейік.
1 бөлімше.
(37)
кгс
м,
Стандартты d1 = 0,082 м есепке аламыз
Пам
Па
м.
Қалған магистральді бөлімшелер меңзес түрмен есептеледі. Сосын
тармақтарға көшеді. Транзиттік бөлімшедегі берілген қысымның төмендеуі
секілді тармақтар есептеледі. Магистральдің соңынан абоненттің тармағы
орналасқан орынға дейінгі бөлімшелеріндегі қысымның төмендеуі тармақтағы
қысымның төмендеуіне тең, Па:
(38)
Қысымның тармақтағы меншікті сызықты төмендеуі алдын ала анықталады:
(39)
Осы мағынамен алдын ала диаметр есептеледі, стандарттыға дейін
жуықталады, енді меншікті сызықты қысымның төмендеу мәні айқындалады, сосын
негізгі магистралінің қысым жоғалтуы мен күшті есептейді.
Он үшінші бөлімшенің есебін жүргізейік.
13 бөлімше:
Па;
кгс;
Пам
м,
d14 = 0,07 м стандарт мәнін қабылдаймыз;
Пам
Па
м.
Қалған тармақтар меңзес түрде есептеледі. Қазандықтан ((Н абонентіне
дейін жалпылама жоғалтулар анықталады. Алынған нәтижелер 6-кестеге
енгізілген. Магистральді тармақтағы қысымның жалпылама жоғалтулары 15 % көп
болмауы тиіс. Құбырлардың гидравликалық есебі жобаның қосымша деректерінде
көрсетілген.
% ( 15 %.
1.6 Пьезометриялық график
Желідегі қысымның төмендеуі, абоненттік жүйенің биіктігін және жер
кескіндерінің өзара ықпалын пьезометриялық график орналастыруға мүмкіндік
береді. График бойынша беру және қайтару тармақтарының күшін, желідегі кез
келген нүктенің және абоненттік жүйенің күшін, желілік пен қоректендіргіш
сораптың күшін, және де абонеттік жүйенің қосылу схемасын таңдауды
анықтауға болады.
Пьзометриялық график негізгі магистраль үшін және одан тарайтын
тармақтар үшін құрылады. Шағын ауданының жобалауынан бұрын шартты тап
қалған жер беті салынады. Тіктөртбұрышты шағын ауданына паралель тап қалған
жер бетіне изосызықтар жүргіземіз. Жер бетінің азаюы сәйкесінше районның
шамалы шектерінде шартты тең изосызықтармен салынады. Масштабты графикта
оның барлық ұзындықтары бойынша магистральді құбырдың бөлімшелерінің
жағдайының пьезомтериялық биіктіктері келтіріледі. Магистральдан барлық
үйлерге тармақтар салынады. Ғимараттардың тұрған орындарына сәйкес олардың
биіктіктері салынады.
Желілік сораптағы (10 -15 м көп) кавитация құбылысын болдырмау үшін
қайнар көзіндегі жылу желісінің кері коллекторының қысымы (нүктенің жағдайы
О1) таңдалынады, және ғимараттар көзіне жақын орналасқан жылытқыш
жүйелерінің шығанағымен қамтамасыз ету, әдетте 25 – 35 м. Ары қарай қайнар
көзінен шеткі тұтынушы бағытында осы нуктеден бөлімшелерге күш жоғалтулары
гидравликалық есептерге сәйкесінше кейінге қалтырылады. Ары қарай қайнар
көзінен шеткі тұтынушы бағытында осы нуктеден бөлімшелерге күш жоғалтулары
гидравликалық есептерге сәйкесінше кейінге қалтырылады. Соңғы тұтынушының
орналастырылатын күші Жылу пунктінен тәуелділікте қабылданады. Жеке жылулық
пунктегі орналастырылатын қысым тұрақсыздылығын элеватор түйініне қатысты
(8 – 15 м) кем болмауын қамтамасыз уте керек, сонымен қатар жылулық
жүйедегі қысымның есепті жоғалтуы 15 кПа (1,5 м вод. ст.) көп болмауы
қажет. Элеваторсыз қосылу кезінде жылытқыш жүйенің орналастырылған күші
кірісте жергілікті жүйедегі күштің екі еселенген есепті жоғалтуынан кем
болмауы тиіс, бірақ 10 м вод. ст. кем емес. Орталық жылулық пункт үшін 25 м
орналастырылатын күш қабылданады, жылытқыш жүйелерінің тікелей қосылуында ≥
5 м. Тартушы магистральдегі қысым жоғалтуларының сызығын салады. Ол жабық
жылумен қамтамасыз ету жүйесінде қайтару магистраліндегі пьезометриялық
сызықтың айна бейнесі болып табылады. Ол жабық жылумен қамтамасыз ету
жүйесінде қайтару магистраліндегі пьезометриялық сызықтың айна бейнесі
болып табылады. Қайтару сығындағы абоненттердің ыстық суды таратуы
болғандықтан, тартушы сызықта қысымның ашық жоғалту жүйесінде жоғалтулар
көп .
Желілік жылытқыш түйіні бар қазанға қайнар көзінің қысым жоғалтуы 10 –
15 м алынады. Ары қарай тармақтардағы тұтынушыларға қысым жоғалту сызығы
құрылады және әр абонент үшін орналастырылатын күш анықталады.
Жылулық желіде желілік сорап тоқтатылғанда қоректендіргіш сораптың
дамытылатын статистикалық қысым орнатылады.мән таңдау кезінде лекция
курсында белгіленген статистикалық қысым сызығына қалауларды ескере отыру
қажет.
График ең созылған және жүктемеленген магистральға 11-10-9-8-7-6 және
оның тармақтарына келтірілген. ΣΔH берілген гидравликалық есеп негізінде
таомақтарының қысым жоғалтуын құрастырамыз ( тартушы және қайтару
магистралінің графигіндегі сәйкес тармақ нүктесін бөлімшедегі қысым
жоғалтуын вертикал бойымен кейінге қалдырамыз). Тармақтағы кез келген
абоненттің орналастырылатын күші соңғы абоненттің орналастырылған күшінен
кем емес екені графикте көрсетілген. Қайтару магистраліндегі қысым жылыту
жүйесінің жоғарғы нүктесінен кемінде 5 м асып кетеді.
1.7 Жылулық тұтынушыларды қосу схемасын таңдауы
Элеваторға тәуелді қосылу схемасына барлық абоненттер қосыла алады,
себебі элеваторға тәуелді көрсетілетін схемада барлық қалаулар
орындалады:жергілікті жылыту жүйесінің толтырылуына қайтару магистралінің
күші жеткілікті болуы керек, яғни ғимараттан 5 м биік, бірақ қыздырғыш
аспаптарға (60 м) қысым осы бағытта мүмкін мәннен кем болмауы керек;
ауыстырушы желілер мен жергілікті жылыту жүйесінің гидравликалық
кедергілерінің жеңуі үшін жылулық пункттегі орналастырылатын күш жеткілікті
болуы керек (10 м);
статистикалық режимдегі жылулық желісінің күші жергілікті жылыту
жүйеінің толтырылуын қамтамасыз етеді, бірақ қыздырғыш аспаптарға мүмкін
шамадан кем емес.
Схема санитарлы – гигиеналық көрсеткіші бойынша жылыту жүйесінің жылу
тасымалдау температурасын төмендету кезінде қолданылады (мысалға, 150 0С-
тан 95 0С). Ол ушін су сорғалап ағатын сораптар қолданылады (элеватор).
Сонымен қатар элеватор циркуляцияны қоздырғыш болып табылады. Осы схеманың
артықшылығы оның төмен бағасы болып табылады, және аса маңыздысы,
элеватордың дәйектілігінің жоғары деңгейі.
Сонымен қатар ыстық сумен жабдықтау жүйесін қосамыз. Температуралық
графиктің тым жоғарылығынан 150 – 70 және байланысынан сүйене екі сатылық
біртіндеп схеманы таңдаймыз:
0,6
Схеманың артықшылығы жылулық жүктеменің тәуліктік графигінің теңесуі,
жылу тасымалдағыштың жақсы қолданылуы болады, ол желідегі судың шығынын
төмендеуіне алып келеді. Желілік суды төмен температурамен қайтару
теплофикациялар эффектін жақсартады, себебі суды жылыту үшін будың
төмендетілген қысымын қолдануға болады.
5-сурет – Жылулық тұтынушылардың қосылу схемасы
1.8 Температуралық график
Абоненттік кірістерді автоматизациялауда қазіргі кезде орталық сапалы
реттеу қалаларда негізгі қолданыс табады, сонымен қоса жылулық пункте
сандық реттеу. Қайнар көзінен шығатын жылу тасымалдағыштың температусының
өзгерісі арқылы орталық сапалы реттеу жасалады, жылу тасымалдағыштың
үнемілік шығынын сақтауда сыртқы ауа температурасына тәуелді. Жылыту
маусымының аралығында су шығыны үнемі болып қала береді. Жылулық желінің
гидравликалық режимінің тұрақтылығы орталық сапалы реттеудің негізгі
қадыры, өздігінен ол желінің жөндеуін және эксплуатациясын жеңілдетеді.
Алайда сандық реттеуден қарағанда жылу тасымалдағыштың қотарылуына шығын
көп болады.
Жылулық желідегі көптеген абоненттерге сәйкес орталық реттеу жылулық
жүктеменің басымдылығымен орындалады. Әдетте осындай райондардың
үлкендігіне сәйкес жылыту басым жүктеме болып саналады.
Егер ыстық сумен жабдықтаудың орта-апталық жүктемесі жылытуға
есептелген 15% жылу шығынынан аспаса, онда жылыту жүктемесі арқылы орталық
реттеу орындалады (жылытудың температуралық графигі). Беру құбырының жабық
жүйесіндегі желілік судың температурасы 70 оС төмен болмауы тиіс, өйткені
60 оС жылу алмастырғышта су тартатын судың жылытуы температураның
төмендігінен мүмкін болмайды. Ыстық сумен жабдықтауға және желдетуге қажет
желілік судың шығыны жергілікті сәйкес реттеу арқылы орналастырылады.
Осындай шарттармен ыстық сумен жабдықтау жылытқыштарына қосылу параллель
немесе екі сатылы аралас схема арқылы орындалады.
Ыстық сумен жабдықтаудың жүктемесі желілік судың шығынын ұлғайтады, ол
құбырлардың диаметрінің ұлғаюына алып келеді, осыдан, жылулық желісінің
бағасына. Жылытудың және ыстық сумен жабдықтаудың бірегей жүктемесімен
реттегенде абоненттік кірістегі желілік судың есепті шығыны қысқартылады.
Осыған орай жабық жылулық желіге аса жоғары температуралық график немесе
ашық жылулық желіге түзетілген график қолданылады. Жабық жылулық желіге аса
жоғары температуралық графикті қолданылатын шартар:
1) егер орта-апталық ыстық сумен жабдықтаудың жүктемесі жылытуға
есептелген жылу шығынынан 15% көп мөлшерді құраса;
2) абонентердің ыстық сумен жабдықтау жылытқыштарына екі сатылы
схемамен қосылу 75% кем болмауы қажет.
Осы жағдайда, жылыту шығынымен салыстырғанда ыстық сумен жабдықтаудың
жүктемесін есептелген желілік су шығынының ұлғаюынсыз қамтамасыз ететін
абоненттердің кірістерінде байланыс реттеу схемасы орындалады.
Ғимараттардың жылуаккумуляцияланатын мүмкіншіліктерінің арқасында жылытудың
және ыстық сумен жабдықтаудың жалпылама жүктемелері тәуліктік графиктағы
бір қалыпсыздығы түзеледі ;
Температуралық графиктің түрін ауданның жүктемесіне және кең таралған
абоненттік құрылымын қосылуына сүйене таңдайды. Есепті және ағымдағы
режимдегі жылыту құрылымының жылулық балансының теңеулерінен шығарылатын
желілік судың температурасына жылыту жүктемесі тәуелділіктермен анықталады.
tно = -400С болғанда 150-700С температуралық график бойынша жылыту
жүйесіне беретін қайтару құбырындағы және қайтару суындағы желілік судың
температураларын таңдаймыз да, 8 кестеге кіргізейік.
температуралық график 150 – 70 0С, және 75%
егер тұтынушылар екі сатылы схемаға қосылса, жоғарылатылған температуралық
график пайдаланамыз.
Орталықтандырылған жылумен қамту жүйесінде жылуды жылу көзінен жылу
желілеріне жіберуді реттеу жүзеге асырылады. Осы арқылы жылу желісіндегі
(τ1 және τ2) жіберілетін және кері құбырөткізгіштегі температуралар айырымы
сыртқы ауа температурасына tн тәуелді болатын графигі анықталады.
Температуралық графикті құру үшін мәліметтер [2, кесте-4.5 және 4.6]
кестелерінде келтірілген.
3-кесте. Жіберілетін және кері құбырөткізгіштегі су температурасы, tв=
20оС
Судың t, оС Сыртқы ауаның ағымдағы температурасы, оС
1 2 3 4 5 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
12 250 50 118,8 59,38 3,6 1,8 0,9
11 250 113 267,2 133,6 4,3 2,15 0,8
10 200 66,2 157,2 78,61 3,1 1,55 0,68
9 175 73,6 174,8 87,4 3,1 1,55 0,43
8 175 66,2 157,2 78,61 2,9 1,45 0,45
7 125 114 270,8 135,4 3,9 1,95 0,14
5.1 125 78,5 186,4 93,22 2,8 1,4 0,19
5.2 125 78,5 186,4 93,22 2,8 1,4 0,19
4 100 51,3 121,8 60,92 2,1 1,05 0,22
3 100 55 130,6 65,31 2,3 1,15 0,2
2.1 80 97,8 232,2 116,1 2,65 1,33 0,11
2.2 80 97,8 232,2 116,1 2,65 1,33 0,11
Г-тәріздес бөлімшенің құбырларын өздік өтеміне пайдалану мүмкіндігін
тексерейік.
Екі бөлімшенің өздік өтем есебін жүргізейік: 11-ші және 5.2
11-бөлімше.
Дн = 27,3 см;
S = 7 мм;
бұрылу бұрышы ( = 90є;
ұзақ иық ұзындығы lб = 90 м, қысқа – lм = 22,5 м;
(1 = 150 єС;
(но = -40 єС.
Иықтардың байланысын анықтаймыз
(41)
.
Температуралардың есепті алуандығын табайық, , 0С
(42)
0С.
Көмекші коэффициенттерді анықтайық:
A = 20;
B = 2;
C = 7.
Ұзындық бойына июші өтемақы кернеуін кіші иық бітеуінде анықтаймыз,
, кгсмм2
(43)
мұндағы - кесте бойынша анықталады, = 0,29 кгс ммм2 оС.
кгсмм2 =1714 кгссм2 =171,4МПа,
80 МПа көп. Г-тәріздес бөлімше құбырының өздік өтемінің жылулық кеңеюіне
иықтың өлшемдері пайдалану мүмкіндігін бермейді.
Берілген бөлімшеде П-тәріздес компенсатор орнату қажет (жоғарыда
есептелген).
5.2 бөлімше.
Дн = 13,3 см;
S = 4 мм;
бұрылу бұрышы ( = 90є;
ұзақ иық ұзындығы lб = 67,2 м, қысқа – lм = 22,6 м;
(1 = 150 єС;
(но = -40 єС.
Иықтардың байланысын анықтаймыз
(44)
.
Температуралардың есепті алуандығын табайық, , 0С:
(45)
єС.
Номограмма бойынша көмекші коэффициенттерді анықтайық:
A = 17; B = 2,2; C = 5,6.
Ұзындық бойына июші өтемақы кернеуін анықтаймыз, , кгсмм2
(46)
мұндағы - кесте бойынша анықталады, = 0,08 кгс ммм2 оС.
кгсмм2 = 376 кгссм2 =37,6 МПа,
80 МПа аз, және бұл Г-тәріздес бөлімше құбырының өздік өтемінің жылулық
кеңеюіне пайдалану мүмкіндігін береді.
2 Жобаның арнайы бөлімі. Жылулық желісінің камерасы
Эксплуатация кезінде қызмет көрсету және үнемілік бақылауды керек
ететін жылу құбырының жабдықтарын (жапқыштар, май устағыш компенсаторлар,
құрғату және әуе құрылымдары, бақылау-өлшеу құралдар және т.б.) орнатуға
трасса бойымен жылу желісінің камераларын құрады. Әдетте камераларда
жылжымайтын тіректермен тұтынушыларға тармақтар орнатады. Бір диаметрлі
құбырлардан басқа диаметрлі құбырларға көшу камераның шектерінде орналасу
керек. Пландарда, схемаларда және пьезометриялық графиктарда жылулық
желінің трасса бойымен орнатылған барлық камераларға эксплуатациялық
номерлер жекеленіп белгіленеді. Жабдықтар мен камера қабырғаларының
жеткілікті қашықтығын қамтамасыз етумен жететін камерада орнатылатын
жабдықтар қол жетімді болу керек. Жарықта камераның биіктігін 1,8 – 2 м кем
емес алады. Камераның ішкі габариттері салынатын құбырлардың саны мен
диаметіріне, орнатылатын жабдықтардың өлшемдеріне және құрылыстық
конструкцияларымен жабдықтары арасының минималды қашықтығына тәуелді.
Қазіргі уақытқа дейін еңбек шығындарының және жылулық желісінің құрылыс
мерзімінің үлкеюіне алып келетін камерлардың басым саны кірпіштен, монолит
бетоннан және темір бетоннан тұрғызылады. Камераның қабырғасын 100 төмен
емес маркалы жақсы қыздырылған қызыл кірпіштен ерітіндіде маркасы 50 немесе
М 150 бетоннан тұрғызады. Монолитті темір бетоннан жасалатын камераның
құрылысында түйіскен және нүктелік пісірудің көмегімен шығарылған М 200
бетоны және піскен арматура қолданылады. Камераға жылу құбырларын өткізу
үшін қатарлы қабырғаларда ойықтар қалдырылады. Ойықтардың өлшемі мен орны
құбырдың диаметіріне және канал типіне байланысты.
Камерадағы едендер таңдаулы темір бетондық тақталардан немесе
монолиттіден (бетоннан немесе темір бетоннан) жасайды. Таңдаулы темір
бетонды тақтаны тегіс және тығыздалған қиыршық тастан әзірлеудің үстінен
салады. Монолитті еденнің құрылысы кезінде бетонды 100 мм қалыңдықпен 50 мм
қалыңдықты қиыршық тастан әзірлеудің үстінен салады.
Камераның еденінің бір бұрышында суды жинау үшін өлшемі 400х400 мм және
тереңдігі 300 мм және үстінен алынбалы керегемен жабылған шұңқыр
қарастырылған. Судың ағысы үшін камераның түбін шұңқырға қарай 0,02
көлбеулікпен жасайды, қайсысы суды камерадан тартып алу ыңғайлығы үшін бір
люктің астында орналастырған. Желінің төмен нүктесінде орналасқан камераның
шұңқырынан тастау құдығына өзіндік судың кетірілуі қарастырылады, ал басқа
камералардың шұңқырларынан су қозғалмалы сораптармен кетіріледі немесе
канализация жүйесіне тікелей өзіндік ағысымен.
Камераның монолитті немесе жинақты темір бетонды тақталардан, темір
бетонды немесе металды арқалыққа жатқызылған болуы мүмкін. Қоршаулардың
бұрыштарында люктардың орнатуы үшін саңылауы бар тақтайлар салады.
Монолитті қоршауларда саңылаулы бетондау кезінде салады. Эксплуатация
кезінде қауіпсіздік техникалық ережелермен сәйкес камераларға люктардың
санын камераның ішкі көлеміне байланысты 6 м2 дейін екеу, 6 м2 және одан
көп камераның ішкі көлеміне төртеу қарастырады. Авариялық және кіретін
люктардың диаметрлерін 0,63 м кем емес мөлшерде алады. Люктің астындағы
саңылаудың қылтасын диаметірі 700мм цилиндрлік формалы жасайды; ал үлкен
тереңдікті саңылаудың астына қарай үлкейетін деп қарастыру керек. Қызмет
көрсететін қызметшілерге камераға түсу үшін люктің астында шахматты ретпен
қадам биіктігі 400 мм жоғары емес тұтқалар немесе саты ағаш орнатады. Егер
камера жабдықтарының габариттері кіретін люктердің өлшемінен үлкен болса,
ені ең үлкен арматурадан үлкен емес монтажды ойықтарды, жабдықтарды не
құбыр диаметр плюс 0,1 м (бірақ 0,7 м төмен емес) қарастыру керек.
6 сурет – тік төртбұрышты және бұрыштық блоктерден құрама темір бетон
камерасы:
1 – саңылаулы қабырғалық блок; 2 – саңылаулысыз қабырғалық блок; тұзақ
шығырылымдары; 4 – бетоннан тоғысқан жері М300.
Жылулық желінің құрылыс іс тәжірибесінде ақырғы кезде құрамды темір
бетонан жасалған индустриалды камералар кең қолданыс табуда. Осындай
камералардың монтажына аз уақыт кетеді және еңбек шығыны азаяды. Құрамды
конструкциялы тік төртбұрышты вертикалды блоктардан жасалған қабырғалы
камераларға қолданылады, олар екі типті болады: жылу өткізулерінің
өткізуіне шылқыған және тік төртбұрышты саңылаулы болып бөлінеді. Көлденең
қимада бұрыштық қабырғадағы блок бұрыш формасын қабылдайды. Арматураның
тұзақ шығырылымдары блоктарды қосу үшін қарастырылған. Тақталардың
аражабыны люктарға саңылауы бар тік төртбұрышты формалы болып келеді.
Мұндай конструкция түбегейлі көлденең ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz