Заңды тұлғаларға салық салу

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 78 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .: 1. САЛЫҚ САЛУ ЖҮЙЕСІНІҢ ӨНДІРІСТЕГІ БАСҚАРУ ТЕОРИЯСЫ НЕГІЗДЕРІ . . .

3: 5

Кіріспе . . .: 1. 1. Нарық жағдайындағы өндірістік қатынастар жүйесіндегі салықты басқарудың мәні . . .

3: 5

Кіріспе . . .: 1. 2. Салық салу жүйесінің қалыптасуы және дамуы . . .

3: 13

Кіріспе . . .: 2 АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ӨНДІРУШІЛЕРГЕ САЛЫҚ САЛУ ЖҮЙЕСІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МЕХАНИЗМІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ . . .

3: 22

Кіріспе . . .: 2. 1 Қазіргі жағдайдағы ауылшарушылық тауар өндірушілердің нарықтық экономикадағы басқару процесстер . . .

3: 22

Кіріспе . . .: 2. 2 Ауыл шаруашылығында салық салу жүйесі мен оның басқару механизмін талдау . . .

3: 33

Кіріспе . . .: 2. 3 Салық ауыртпашылығын және өзін-өзі қаржыландыру механизміне салық салудың ықпалын анықтайтын әдісін сараптау . . .

3: 42

Кіріспе . . .: 3 АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫНА САЛЫҚ САЛУ ЖҮЙЕСІН АРТТЫРУ-ДЫҢ БАҒЫТТАРЫ . . .

3: 48

Кіріспе . . .: 3. 1 Ауылшаруашылық өндірісінің дамуын реттеу және салықтың оптималдығын анықтау . . .

3: 48

Кіріспе . . .: 3. 2 Ауылшаруашылық өндірушілердің салық салу жүйесінде басқару негіздерін ұйымдастыру . . .

3: 60

Кіріспе . . .: 3. 3. Қазақстанда агроөнеркәсіп кешеніне салық салу жүйесін басқаруды дамыту және оны жетілдіру жолдары . . .

3: 67

Кіріспе . . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

3: 76

Кіріспе . . .: ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТЕР ТІЗІМІ . . .

3: 78

КІРІСПЕ

Көптеген елдерде мемлекеттің салық жүйесі жалпы ұлттық саясатты жүргізудің маңызды құралы болып табылады. Салық салудың мәселелерінде қоғам өмірінің басты мәселелері көрініс табады. Сондықтан салық саясатының стратегиялық бағыттарының қазіргі анықтамасы елдің дамуының жалпы стратегиясы үшін үлкен маңызға ие болады. Қазақстан да шетте қалып отырған жоқ.

Қазақстан Республикасының салық жүйесі нарықтық экономиканың басты элементтерінің бірі болып табылады. Ол мемлекеттік шаруашылықтың дамуына ықпал етуінің, Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік дамуының басымдылықтарын анықтаудың басты құралы ретінде әрекет етеді. Осыған байланысты ҚР салық жүйесінің жаңа қоғамдық қатынастарға бейімделуі, әлемдік тәжірибеге сәйкес келуі қажет. Бұл ҚР салық реформаларының негізгі бағыты болып табылады.

Салықтарымыздың тұрақсыздығы, мөлшерлермелерді, салықтарды, жеңілдіктерді және т. б. әрдайым қайта қарастыру, әсіресе, қазақстандық экономика нарықтық қатынастарға өткен кезеңде кері әсер ететіні сөзсіз, сондай-ақ отандық инвестицияларға да, шетелдік инвестицияларға да кедергі келтіреді. Бүгінгі күні салық жүйесінің тұрақсыздығы - салық салу реформасының басты мәселесі.

Соңғы жылдары ауыл шаруашылығын бағалық, қаржы-несиелік, салықтық және құқықтық реттеу және шаруашылық жүргізудің түрлі нысандарының жұмысының тиімділігін көтеру арқылы мемлекеттік қолдаудың күшеюінің есебінен Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығындағы жағдай тұрақтана бастады.

Қазір ауыл шаруашылығы саласындағы, салық кодексінің аясында ауыл шаруашылығы өндірушілеріне салық салудың жаңа қағидаларын жасау туралы келіссөздері үлкен маңызға ие болады.

Президент алға қойған Қазақстанның агроөнеркәсіп кешенінің озбалы даму міндетін шешуге көмектесу үшін ауылшаруашылық өндірушілерге салық жүйесін жетілдіру үшін қандай жаңа ғылыми өзгерістерді енгізуге болады.

Сондықтан да, экономиканың аграрлық секторындағы ауылшаруашылық өндірушілерге салық салу жүйесінің теориялық аспектілерінің тәжірибелік маңыздылығы мен жеткілікті түрде зерттелмегені, сондай-ақ оны жетілдірудің механизмінінің қажеттілігін зерттеудің ғылыми тақырыбын таңдауға себеп болды.

Соған қарамастан, ауыл шаруашылығының мәселелері салық салуды және оның ауыл шаруашылығы өндірісіне деген ықпалын жетілдіруге кешенді әрі ғылыми ыңғайды талап етеді. Бұл дипломдық жұмыс осы кемшіліктің орнын толтыруға бағытталған.

Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты, нарықтық қатынастар жағдайында ҚР ауыл шаруашылығы өндірушілерінің салық салу жүйесін жетілдірудің мәселелерін қарастыру. Жұмыстың мақсаты мынадай міндеттерді алға қоюмен нақтыланады: Нарықтық қатынастар жағдайында ауылшаруашылық өндіріушілердің салық салу жүйесіндегі ролін, олардың өзара байланысы мен басқару жүйелерін қарастыру;

Аграрлық сектордағы өндірушілердің салық салудыдағы мәселелерін анықтау;

Шетелдік мемлекеттердегі ауыл шаруашылығы өндірісіндегі салық салу тәжірибесі мен теориялық заңдылықтардың оңтайлы жолдарын ұсыну;

Қазақстан Республикасының қазіргі жағдайдағы ауыл шаруашылығы өндірушілеріне салық салу қызметін ұйымдастырудың мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін негіздеу;

ҚР Алматы облысында ауыл шаруашылық өндіріушілердің салық салу жүйесінінің оптималдылығын анықтау және негіздерін ұйымдастыру;

Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы саласындағы салық салу жүйесінің ҚР Алматы облысының ауыл шаруашылығы кәсіпорындарында салық салу жүйесін жетілдірудің концепцияларын ұсыну.

Зерттеудің объектісі ретінде Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы өндірушілеріне салық салу және оны ұйымдастырудағы экономикалық зерттеудің пәні болып табылады.

Дипломдық жумыстың құрылымы мен көлемі:

кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындылар мен ұсыныстардан, пайдаланылған әдебиеттердің тізімінен және қосымшалардан тұрады және жұмыс компьютерлік мәтін беттерінде берілген.

Кіріспеде негізгі таңдалынып алынған тақырыптығ өзектілігі мен ғылыми маңыздылығы негізделінген, оның зертелгендік деңгейі көрсетілді, зерттеудің мақсатымен міндеті анықталды, зертеу нәтижелерінің ғылыми жаңалығы баяндалды, зерттеудің объектісіне, тәсіліне және әдістемесіне сипаттама берілді.

Бірінші тарауда, ауылшаруашылық өндірушілеге салық салу жүйесінің теориясы және шет мемлекеттерде салық салу тәжрибесі, методикалық негіздері, заңдылықтары мен қатынастары қарастырылады қарастырылады.

Екінші тарауда, Алматы облысында ауылшаруашылық өндірушілерді салық салу жүйесінің экономикалық механизмі және оның қалыптасуына талдау, сондайақ өзін-өзі қаржыландыру механизіміне салық салудың ықпалын анықтайтын әдісін анықтау.

Үшінші тарауда Алматы облысында ауылшаруашылық өндірушілерді салық салу жүйесінің негіздерін ұйымдастыру, ауылшаруашылық өнеркәсіп кешенінде салық салу жүйесін дамыту концепциялары.

Қортындыда зерттеу нәтижелеріне байланысты жинақталып, ауылшаруашылық өнеркәсіп кешенінде салық салу жүйесін дамыту және оны жетілдіруге нақты ұсыныстар келтірілген.

1. САЛЫҚ САЛУ ЖҮЙЕСІНІҢ ӨНДІРІСТЕГІ БАСҚАРУ ТЕОРИЯСЫ НЕГІЗДЕРІ

1. 1. Нарық жағдайындағы өндірістік қатынастар жүйесіндегі

салықты басқарудың мәні

Адам қоғамы дамуының кезеңдерінде әртүрлі қоғамның барлық салалары мен өндірісіне ғылыми негіздері болғандығы тарихтан белгілі. Осылардың даму дәрежесін сипаттайтын ортақ көрсеткіші Адам затының еңбегі және одан жиналатын қорлар. Мұндай қорлар, кейінен адамзат қоғамы табқа бөліне бастағанда, яғни мемлекет пайда болғанда халық билеушілерді асырау үшін азаматтардан жиналатын қор - салық пайда болды. 1 Содан бері көпшілік қажеттіліктерін игеріп, өз функцияларын атқару үшін мемлекет азаматтарынан керекті қаржыны салық түрінде жинайтын болды. Сондықтан салықтың ең аз мөлшері мемлекетің ең қажетті қызметтері: халықты басқару, қорғау, сот, тәртіп сақтау функцияларын атқару үшін жеткілікті болатын қаржымен анықталады. Мемлекеттің функцияларын асырған сайын, жиналатын салық мөлшері де өсіп отырды.

Салық салу жүйесі - табыстарды заңды, немесе жеке тұлғалармен мемлекеттің арасында қайта бөлетін жүйе, ал салық - мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгіленген, белгілі бір мөлшерде жүргізетін, қайтарымсыз және өтеусіз сипатта болатын бюджетке төленетін міндетті ақшалай төлемдер болып табылады.

Салық табыс алатын заңды жєне жеке тұлғалардың мемлекет қаржыларының қалыптастыруына қатысу міндеттерін білдіреді. Табысты қайта бөлу құралы болғандықтан салық бөлу жүйесіндегі пайда болған қателіктерді түзеп, адамдарды қажетті салада қызмет етуге ындаландыруға қолданады. Сондықтан салық мемлекеттің қаржы саясатының маңызды құрамдасы болып табылады.

Нарық экономикаға әсер ету тәсілдерінің ең маңыздысы салық болып табылады. Салық жүйе мемлекеттік реттеудің ең басымдысы болып, мемлекеттік қаржы - кредит механизімінің негізін құрайды. Мемлекет салық саясатын нарықтың кері көріністеріне белгілі ретімен әсер ету үшін қолданады. Салық, салық жүйесі нарық экономиканы меңгеру үшін қолданатын ең күшті құрал. Сондықтан салық салу жүйесін дұрыс құрылуына барлық халық шаруашылық өндірісінің тиімділігі тәуелді.

Батыс елде кәсіпорын қаржы жоспарлауы салықты ең маңызды мәселе ретінде қарастырады. Салық ставкалары өте жоғары болған кезде салықтық себепкер шартын ескермеу қолайсыз нәтижелерге әкелуі, немесе тіпті банкроттыққа ұшыратуы да мүмкін. Басқа жағынан салық заңымен бекітілген жеңілдіктер мен шегерімдерді дұрыс ескеріп пайдалану жиналған қорды сақтап қана қалмай, қызметтің кеңеюін, қаржыландыруын қамтамасыз ету мен бірге, салық үнемі жаңа инвестициялар жасауға мүмкіндік тудырады.

Салықты пайдалану мемлекеттік мүдде мен бірге кәсіпкер мен кәсіпорындардың, бағынышты мекемелердің, құқықты үйымдардың тәуелсіз коммерциялық мүдделерінің байланыстарын қамтамасыз етіп меңгеретін экономикалық тәсіл болып табылады. Салық арқылы әртүрлі меншігі бар кәсіпкерлер мен кәсіпорындар мемлекеттік бюджетпен, банк және жоғары тұрған үйымдармен қарым қатынастарын анықтайды. Салық сыртқы экономикалық қызметі болып табылатын шетел инвестицияларын қатыстыруын реттейді және шаруаның есептелетін табысы мен кәсіпорынның пайдасын қалыптастырады. Салық мемлекеттің қоғамдық функцияларын атқаруға қажет болатын қорын қамтамасыз етеді. Салық түсімі әлеуметтік қамсыздандыру шығындарын қаржыландырып, табыстарды қайта бөлуге себеп болады. Салық жүйесі табыстарды адамдар арасында қайта бөліп, бір саланы дамытып, бір саланы жойып мемлекет саясатын жүзеге асырады.

Қазақстанның салық жүйесі құрылғанына 10 жыл ғана болды. Егеменді мемлекет болып жарияланғаннан кейін алғашқы салық туралы заң 1991 жылы желтоқсанның 25-де қабылданды. 2 Кейін оған көптеген өзгерістер енгізе келе 1995 жылы оны мүлдем тоқтатты. 1995 жылы жаңа салық заңы қабылданады. Бұл заң да қайта-қайта талданып 2001 жылы жаңа салық заңын қабылдауға әкеледі.

Салық теориясындағы ең басты ұғымдардың бірі - салық-салу принциптері. Оның классикалық анықтамасын өз заманында Адам Смит сол кездегі өзінің өте қомақты финанстық шығармасы болып есептелетін халықтардың, байлығының табиғатымен зерттеу деген 1776 жылы жарық көрген кітабында беріп кеткен. Оның берген принциптері кезінде коптеген мемлекеттердің салық жүйелерінің негізінде табылады. А. Смит салық салудың келесі принциптерін бөліп айтып кеткен.

Бүгін бұл принциптер заманның талабына қарай қосымша тереңдетіліп келеді. Соңғы, 12 маусым 2001 жылы қабылданған салық кодексінде салық принциптері былай деп келтірілген:

Міндеттілігі принципі. Салық төлеуші салық заңдарына сәйкес салық міндеттемелерін толық көлемінде және белгіленген мерзімде орындауға міндетті;
Айқындылық принципі. Қазақстан Республикасының салықтары және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдері айқын болуға тиіс. Салық салу айқындығы салық төлеушінің салық міндеттемелері туындауының, орындалуының және тоқтатуылының барлық негіздері мен тәртібінің салық заңдарына белгілеу мүмкіндігін білдіреді.
Әділдігі принципі. Қазақстан Республикасында салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып табылады. Жеке сипаттағы салық жеңілдіктерін беруге тыйым салынады.
Біртұтастығы принципі. Қазақстан Республикасының салық жүйесі Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында барлық салық төлеушілерге қатысты біртұтас болып табылады.
Жариялылығы принципі. Салық салу мәселелерін реттейтін нормативтік құқықтық актілер ресми басылымдарда міндетті түрде жариялануға тиіс.

Салық түрінде төленетін ақшалай түсімдер белгілі мақсат үшін көзделмейді. Олар жалпы бюджетке түсіп, мемлекеттің қажетіне жұмсалады. Өкімет салық төлеушіге төлеген ақшасы үшін еш бір өтеу бермейді. Салықтың өтеусіздігі оның заңды сипаттарының бірі болып табылады.

Салық сипаттарын жеке тұрғыдан қарастыруға болады. Бірі экономикалық сипаттары, екіншісі құқылық сипаттары. Бірақ екі бөлінген сипаттар бір тұтас медальдың екі бетіндей өзара байланысты да бір - біріне тәуелді.

Салықтың экономикалық сипаттарына салықтың келесі қасиеттері ие:

салықтың ақшалай түрде төленуі; Салық төлеушінің мүлігінің бір бөлігі өз иелігінін шығарылып үкімет пайдасына ақша түрінде беріледі;
қайтарылмайтындығы; Салық төлеуде ақша тек бір жаққа салық төлеушіден үкеметтке қарай ғана жылжиды. Салық қайтарылмайды да өтелмейді де.
эквивалентсіздігі; Төленген салық есебіне өкімет салық төлеушігі не бір тауар, не белгілі бір қызмет көрсетпейді. Түбінде салықтан жиналған қорлар салық төушілердің мүдделеріне жұмсалса да салық салық төлеушінің төлегеніне, не төлеген салық мөлшеріне тәуелді емес;
салық салынатын объектінің болуы; Салық тек не бір іс істеліп, не бір зат бар болғанда ғана пайда болады, яғни салық салық салынатын объектісі болғанда ғана пайда болады. Мысалы тарихта үй үстінде түтін пайда болғанына да салық салынатын, ал Петр 1 сақалға да салық салғаны мәлім. Сонда салық объектісі түтін, сақал болып табылады. Біздің мемлекетте бір кезде бойдақтыққа салық салынатын. Бұл жағдайда салық объектісі бойдақ адам. Көбіне салық объектісі ретінде салық есептеу негізі болатын мүлік немесе табыс қарастырылады;
салық субъектісі белгілігі; Салық субъектісі - салық заңдарына сәйкес салық төлеуге міндетті болатын салық төлеуші жеке немесе заңды тұлға анық болғанда ғана салық қарым қатынасы пайда болып, салық төленеді;
салық мөлшерінің анықтығы; Үкімет салық заңында анықталған белгілі әдісті, ережені қолданып салық мөлшерін әр тұлғаға анықтап көруге мүмкіндік береді. Сонда ғана тұлғаның белгілі салық міндеті пайда болады.
Салық төлеу мерзімінің тұрақтылығы; Салық төлемінің төлеулері салық заңында белгіленіп, белгілі мерзімдерде бекітілген. Мысалы, табысқа салынатын салық әр айдың 20-сына дейін аванс түрінде төленіп, ақырында жыл аяғында жалпы жылдағы алынған табыс декларациясы тапсырылғаннан кейін 10 күнге дейін есеп айырысу керек.
салық қарым қатынасының тұрақты болуы; Салық төлеуші салықты төлегеннен кейін салық қарым қатынасы тоқтап қалмайды. Тек осы мерзімде салық төлеушінің салық міндетін атқарғанын білдіреді. Келесі мерзімде салық қарым қатынасы қайтадан салық міндетін тудырып, жаңа төлемдерді талап етеді.

9. салық үкіметтің табысы болып табылады; Салық төлеушінің мүлігінің бір бөлігі салық төлеуші иелігінін шығарылып үкімет пайдасына ақша түрінде берілгенде, үкімет сол мүлікке ие болады, яғни үкіметке табыс түседі. Егерде бастапқы мүлік иесі үкімет емес болғанда мүлік бір иесін үкімет иесіне ауыстырады. Бірақ мүлік үкіметтікі болғанда салық төлеуші де, салық алушы да үкімет болғаны үкімет үш ( заң, орындау, сот) саладан тұратындығы ғана түсіндіре алады. Заң үкіметі салықты орындау үкіметінен талап етеді.

Салықтың құқылық сипаттарын келесі салық қасиеттері көрсетеді:

салықты үкімет бекітеді; Тек үкімет салықтық режимді анықтап, азамттарды өз табыстарының бір бөлігін үкіметке беруге мәжбүр ете алады. Үкімет мүнда билік иесі ретінде әрекет қылады. Қазақстанда азаматтардың салық төлеу міндеті конституцияда қарастырылған.
салық тек құқылы түрінде болады; Белгілі салықты тудыру үшін міндетті түрде ол туралы үкімет жарлығы қабылдану керек. Бұл жарлық жазба түрінде пайда болып, керекті қол, мөр таңбаларымен бекітіліп, заңды билікке ие болу үшін ақпарат орындарында жарияланып, қосымша қажет шаралар қосарланып, іске кіреді.
Салықтың мәжбүрлік сипаты; Біріншіден, салық төлеушінің қалауы, ерігіне қарамай үкіметпен біржақты мәжбүрлі енгізіледі. Екіншіден, салық төлеуші өз еркімен салықты төлемесе үкімет салықты салық орындарының біржақты жарлығымен күшпен тартып алады. Кей кездерде, мысалы, салықты салық көзінен төлегенде, салық төлеуші салықты төлеу үшін ешбір әрекет істемейді, салықты автоматты түрде салық көзінен үсталып отырады.
Ақшаны алу заңға сиымды; Конституцияда әр азамат бекітілген салықты төлеуге міндетті екені бекітілген. Ал салықтың бекітілуінің заңдылығы заң орындарында салықты бекіту, күшке енгізу заң ережелерімен анықталған.
салық төлеуді бақылайтын үкемет орындары болады; Бұл орындар салық төлеушіні тексеруде көп құқыларға ие болғанда, салық төлеуші сол тексерушілерге тексеру барысында толық ашық болып, керекті құжатты, керек болса коммерциялық құпияны да ашып беруге міндеттеледі.

Салық жүйесі белгілі өкімет заңымен салық кодексі, нормативтік құқықтық актілерімен негізделеді. Салық кодексі салықты және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді белгілеп, енгізіп, есептеу мен төлеу тәртібі жөніндегі билік қатынастарын реттеп, салықтың негізгі ұғымдары мен элементерін анықтайды. Салық элементері келесі болып табылады:

салықтың құқық негізі;

салықтың субъектісі;

салықтың объектісі;

салық мөлшері;

салық төлеу ережесі;

салық жеңілдіктері;

Осы салық элементтері біріккен түрінде салықтың бекіткендігін білдіреді. Егер де бір элементі, жеңілдікті айтпағанда, белгісіз болса, онда салық бекітілген болып есептелмейді.

Салықтың құқылық негізін нормативтік акт, заң құрайды. Қазақстанда сондай акт орнын 2001 жылы қабылданған салық заңы алады. Қабылданған салық Осы Заңның 1 тарауының 2 бабының 2 статьясында “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеу жөніндегі осы Кодексте көзделмеген міндет ешкімге жүктелуге тиіс емес. ”, деп жазылған, сонда салықтың құқылық негізі тек осы Кодекс қана болуға тиісті екеніне көзіміз жетеді.

Салық субъектісі болып салықтөлеуші табылады. Салық субъектісін анықтағанда бірінші салық төлеу мемлектет азаматтарына жүктеледі. Екінші мемлекет жерінде табыс тапқан тұлғаларға резидент не резидент емес деген анықтама қолданылады. Салық кодексінің 176 статьясының 4 бабында резидент атына кім ие деген сұраққа жауап табуға болады. Сонда мемлекет азаматтары мемлекет жерінде, не басқа мемлекетте іс-әрекетін істеген - резидент, шет ел азаматтары мемлекетте 183 күннен аса күн тұрса, не мемлекет жерінде мүлігі болса резидент болып есептеледі. Барлық резиденттер мен резидент еместер заңды не жеке тұлға болып қарастырылады. Заңды тұлғалар коммерциалық, коммерциялық емес деп бөлінеді. Коммерциялық емес тұлғалар кәсіпкерліктің арқасында табыс тапса, онда олар коммерциялық тұлғалар ерелері бойынша салық төлеуге тиісті. Салық Кодексінде резидент, резидент емес тұлғалар, жеке не заңды тұлға іс, мүліктеріне байланысты салық төлеу қалай міндеттелетіні бөліп келтірілген.

Қазақстан Салық Заңында салық объектісі ретінде резидент және резидент емес тұлғалардың іс-әрекетінде пайда болған табысы, мүлік табысы, мүлік, көлік, зат құнына қосылған құн, акзизделетін тауарлар, жер қойнаун пайдалану, азаматтардың әлеуметтік қажеттері, жер, заңды және жеке тұлғаларды мемлекеттік тіркеуі, қоршаған дүниені ластағаны, жануарлар дүниесін, орманды, радиожиілік спектрін, кеме жүретін су жолдарын, су ресурстарын пайдаланғаны және басқалары. Салық объектісі бар болғанда ғана салық пайда болуы мүмкін, сондықтан Салық Кодексінің 11 тарауында келтірілген салық, алым, төлемақы тұрлерінен объектісін көруге болады.

Процентпен немесе абсолютті сомамен заңды түрде бекітілген өлшем бірлігін салық мөлшері дейміз. Салық мөлшері салық объектісін есептейтін салық салу өлшемі мен 1 өлшемге салынатын салық -салық ставка мен байланысты анықталады. Салық мөлшері салық көлемін анықтайды. Мысалы, үй мүлігіне салынатын салық салу өлшемі 1 квадратты метр болса, сол 1 квадратты метрге салынатын салық ставкасы 1 жылда 3 тенге болса, онда пайдаланатын пәтер көлемі 100 квадрат болғанда оған жылда салынатын салық 100кв. м. *3тенге=300тенге болады.

Салық салу ережелері салық кодексінде анықталып, салықтөлеушіден салық үкіметке ауу жолдарын анықтайды. Салық салу ережелері үш элементен тұрады: жинау әдісі, мерзім, салық субъектісінен үкіметке жиналған салықты жеткізу түрлері. Салық жинау әдісі екі түрде іске асады: