Мектеп пен отбасының әрекеттестігі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 49 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 3

Негізгі бөлімі . . . 6

1 Қазіргі кезендегі отбасының мәселелері, басты қызметтері мен міндеттері . . . 6

1. 1 Отбасы -рухани адамгершілік тәрбиесінің негізі . . . 10

1. 2 Бүгінгі қоғамдағы отбасының психалогиялық мәселелері . . . 14

1. 3 Мектеп пен отбасының әрекеттестігі . . . 19

2 Қазіргі кезендегі балаларды тәрбиелеудегі ата - аналардың рөлі . . . 22

2. 1 Балаларды тәрбиелеудегі ата- аналардың рөлін арттыру жөніндегі ұсынымдамасы . . . 22

2. 2 Баланың бос уақытын бақылау және ересек адамдардың тәрбиедегі рөлі . . . 30

2. 3 Қазақ отбасы тәрбиесіндегі мәдени құндылықтар . . . 33

2. 4 Тәжірибе жұмысының нәтижелері . . . 36

3 Тәжірибелік бөлім . . . 39

Қорытынды . . . 52

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . .

КІРІСПЕ

Тақырыптың мәні: Отбасы белгілі дәстүрлердің, жағымды өнегелердің мұралар мен салт-дәстүрлердің сақтаушысы. Отбасында бала алғаш рет өмірмен, қоршаған ортамен танысып, мінез-құлық нормаларын игереді. Ата- ана және отбасы мүшелері жас нәресте дүниеге келген күннен бастап, оның өмірінен қамқорлық жасап, болашағын жоспарлайды және саналы азамат болып өсуі үшін қажет жағдай жасайды. Бұған баланың қажеттілігін толық қанағаттандыру, оны дене және ой-еңбегіне үйрету, күн тәртібін дұрыс реттеуге, салауатты өмір сүрүге, жақсылықты үйренуге, жамандықтан жиренуге дағдыландыру, бойында жастайынан мәдени құндылықтар мен адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру жатады.

Қазір қоғам да, қоғамдық көзқарастар да күннен күнге өзгеру үстінде. Бүгіңгі ұлтымыздың болашағын ойлайтын санасы сергек барша қауымды толғандыратын мәселе балалардың дүние көзқарасын және мінезін қалыптастыруда отбасы рөлінің маңыздылығын көрсету.

Өзектілігі: XIX ғасырдың екіншісі жартысында өмір сүрген қазақ ағартушылары Ш. Уалиханов, А. Құнанбаев, ағартушы- педагог Ы. Алтынсарин, XX ғасырдың 30-шы жылдарындағы ағартушы- педагогтар А. Байтұрсынов, М. Дұлатов, Ж. Аймауытов балалардың дүниеге көзқарасын қалыптастыруда отбасы рөлінің маңыздылығын ескере отырып, ондағы әкесі мен анасының, атасы мен әжесінің, жасы үлкендердің отбасында басты тәлімгерлер екендігін өздерінің жеке бастары мен шығармаларында айрықша көрсете білді. Олардың пікірінше, балаларды тәрбиелеу үшін ата-ананың өздері тәрбиелі болуы керектігі, отбасында балаларды ана тілі, ата-баба дәстүрлері, ауыз әдебиеті, халықтың тарихы мен мәдениеті арқылы тәрбиелеуді қажет деп санады.

Дегенмен, отбасы тәрбиесінің бірқалыпты жағдайға іске асырылмайтындығы және отбасы тәрбиесінің сәтсіз болуының басты себебі - ересек адамдардың педагогикалық көзқарастарының қауқарсыздығынан дей келе, отбасындағы бала тәрбиесіне игі ықпал етуде мәні бар төмендегі белгілерді атап көрсетуге болады.

Отбасының этикалық құрамы және құрылымы. Толық емес отбасы: көпбалалы отбасы, бірбалалы, көпұлттық, бірұлттық отбасы.
Тіршілік әрекетінің және ортаның жағдайлары. Отбасы мүшелерінің білім дәрежесі, еңбектену, кәсіптік құрамы, бюджеті, жалпы материалдық әл-ауқаты, ауылдық және қалалық отбасы екендігі.
Отбасының мәдени әлеуеті. Күнделікті тұрмыстық жалпы мәдениеті, күн тәртібі, демалыс, оның формалары, кітапхананы, теледидарды, музыка аспаптарын пайдалана білуі, спортпен айналысу, отбасылық дәстүрлі мерекелер.
Ішкі отбасылық қатынастар. Отбасы микроклиматының сипаттамасы, отбасында көзқарастың бірлігі және айырмашылығы, отбасы мүшелерінің өз міндеттерінің көзқарасы.
Қоғамға көзқарасы. Еңбек және қоғамдық міндеттерге, қоғамдық тәрбие институттарына қатысы.
Отбасының тәрбиелік әлеуеті. Отбасылық тәрбие, қолданылатын әдістер, ата-аналарының және мүшелерінің педагогикалық мәдени дәрежесі.

Бұл белгілерді отбасы тәрбиесінде есепке алудың маңызы зор. Бүгінгі күннің басты мақсаты- өмірдің барлық саласында, белсенді шығармашылық іс-әрекетке қабілетті, еркін тұлға тәрбиелеу. Ол үшін тәрбие беруде отбасы, бала- бақша, мектеп, қоғам және жұртшылық бар мүмкіндіктерін кіріктіріп жүзеге асырулары тиіс.

Мақсаты: Оқушы тұлғасын қалыптастырудағы ата ана ролін анықтау. ата ананың, оқушының негізгі қызметтерімен танысу. Жанұя тәрбиесінің тұтас педагогикалық процесс ретінде мәнін ашу. Бала занды құқықтармен танысу. Мектеп пен жанұя арасындағы байланысты реттеу.

Міндеттері:

а) Қазіргі қоғамдық даму кезеніндегі жанұя тәрбиесің ерекшеліктерін ашу.

ә) Жанұя тәрбиесінің тұтас педагогикалық процесс ретінде қарастыру.

б) Баланың занды құқықтарымен танысу.

в) Баланы тәрбиелеудегі ата ананың негізгі қызметі.

Болжамы: Отбасының тәрбиелік әлеуетінің деңгейін анықтаған соң, мектептің міндеті оны көтеруге мейілінше ықпал ету. Мұндай күрделі міндетті жүзеге асыру тек отбасының жеке дара қызметімен шешіле салмайтыны белгілі. Ол үшін әлеуметтік институттарының арасындағы бірлескен әрекет тетіктерін кіріктіру бүгінгі күн қажеттілікгінен туындайды. Қазіргі таңда қазақстандық мектептің мақсаты- ата-аналардың психология-педагогикалық ағарту орталығын ұйымдастыру және мектепте ата-аналар университеттері жұмысын, ұйымдарды құрастыруға мүмкіндік жасау болып отыр.

Отбасының тәрбиелік әлеуетінің деңгейін диагностикалау, кемшіліктерін жою жолдарын қарастыру.

Пәні : Оқушы тұлғасын қалыптастырудағы ата ана ролі

Объектісі : Отбасының тәрбиелік әлеуеті

Құрылымы:

а) Жанұя терминінің мағынасын толық қарастыру.

ә) Әр жанұяның өзін ата ана ретіндегі жауапкершілігі.

б) Қазіргі тандағы ата аналардын өз ұрпақтарына көрсетер үлгі тұтар іс қимылдары.

в) Оқушы тұлғасын қалыптастырудағы мектеп пен жанұяның тигізер әсері және бір бірімен байланысын қарастыру.

Әдістер: Салыстыру, диагностикалау, әдебиеттерді зерттеу

Негізгі бөлім

1. Қазіргі кезендегі отбасының мәселелері, басты қызметтері мен міндеттері

Қазіргі таңда Қазақстанның болашағы, оның әлемдегі деңгейі мен орны біздің балаларымыз қандай болып өсетініне байланысты екенінде ешкімнің күмәні жоқ.

Соңғы жылдары ғалымдардың назарында мектеп, отбасы және тұлғаның қарым- қатынасы, жалпы білім беру жүйесіндегі тәрбиенің дамуы болып, басты бағытқа айналуда.

Дәстүр бойынша отбасы-тәрбиенің ең басты институты. Баланың өмірінің көпшілік уақыты отбасында өтіп, балалық шақта отбасында көрген, алған білімдерін кейінгі өмірінде сақтайды. Отбасында алғашқы тұлғалық негіздері қалыптасып, мектепке келген кезде ол жартылай тұлға ретінде жетіліп келеді. Ол пікірді Н. Т. Юркевич, А. С. Красовский, С. Н. Бурова қолдап, өз сөздерінде: «Баланы адам қылдырып қалыптастырудағы ата-ананың қызметі-олардың ең жауапты, қызықты да таңғажайып істері» деген.

Баланы тұлға ретінде қалыптастыру ата-аналардың басты да жауапты қызметі. Өйткені рухани көзқарасы, физиологиялық дамуы мен мәдениеттілігі, өмірлік ұстанымы және әдеттердің қалыптасуы отбасынан басталады. Отбасы мүшелерінің қарым-қатынас деңгейі, құндылықтары, басты қызығушылықтарынан бала болашақта қандай болып өсетіні байқалады.

Қазақстанда бес миллионнан астам бала бар, ол мемлекеттің үштен бір бөлігі. 8095 мектепте 3 миллион бала білім алып жатыр. Бұл балалардың әрқайсысының қамқорлыққа, тәрбие алуға және ата-ананың, мемлекеттің, қоғамның қамқорлығына құқықтары бар. Бірақ, қазіргі теңда көптеген отбасылар экономикалық ахуалдарын шешумен, күнгөріс мәселелерімен айналысып, кейде баланың тұлғалық қалыптасуы мен тәрбиелік сұрақтарды шешуден бас тартады. Бүгінгі күнде ата-аналардың бала тәрбиелеу міндеттерінен ауытқуәлеуметтік ахуалы күшеюде.

Бұл жағдай жастар арасында балалық құқықбұзұшылыққа, нашақорлық, қаңғыбастыққа әкеліп соғады.

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында: «Қазақстанның барлық балалардың білім алуға мүмкіндіктері мен жағдайларды жасау- адамгершілік және ұлттық құндылықтары негізінде тұлғаның дамуы мен кәсіби қалыптасуы мемлекеттің негізгі бағыттарының бірі» деп белгіленген.

Отбасылық тәрбиенің ұйымдастырушылық мәселелерді ұлттық педагогика негізінде қарастыруды С. Қалиев, Қ. Жарықбаев, С. Ұзақбаева, Б. Айтмағанбетова, А. Бейсенбаева, Қ. Қожахметова, С. Ғаббасов, А. Колесникова, З. Абилова, С. П. Поляков ұсынды.

Ал Г. Байделдинова, Н, Тригунова, Б. Мұқанова, А. Қапенова отбасы мен мектептің қарым-қатынас деңгейлерін өз еңбектерінде зерттеген. Мектеп пен отбасы байланысы неде ? деген сұраққа жауап беріп көрейік. Отбасылық тәрбиенің кемшілігі ата-аналардың психология мәселелері мен педагогикалық білімнің таяздылығынан, баланың жастық ерекшеліктерін ескермегендіктен, баланың өмірінде туындаған мәселелерді шеше алмайтындығынан болып, кей кезде мүлде балаға көңіл аудармағаннан болады. Сол кезде мектеп қызметкерлері де көмектесе алмаса, бала өз білерлігімен шешу жолды іздеуге мәжбүр болады.

Отбасының оқушы тұлғасын қалыптастырудағы рөлін сын тұрғысынан қарастыру және қазақтың дәстүрлі отбасылық тәрбие тұрғысынан зерттеудің оқушы тәрбиесіне әкелетін

пайдасы зор. Отбасылық тәрбие сырын ашуда ұстаз өзінің тәрбие жұмысын нығайтып жаңа мазмұнымен толықтыра алады.

Отбасы -адам үшін ен жақын әлеуметтік орта. Отбасы белгілі бір дәстүрлердің, жағымды өнегелердің, мұралар мен салт-дәстүрлердің сақтаушысы. Отбасында бала алғаш рет өмірмен, қоршаған ортамен танысып, мінез-құлық нормаларын игереді. Отбасы баланың азамат болып өсуінің негізі болып табылады.

Отбасының басты қызметі - бала тәрбиелеу. Отбасы тәрбиесі бұл жалпы тәрбиенің ең басты бір бөлігі. Ата-ана және отбасы мүшелері жас нәресте дүниеге келген күннен бастап, оның өміріне қамқорлық жасап, болашағын жоспарлайды және саналы адамзат болып өсуі үшін қажет жағдай жасайды. Бұған баланың қажеттілігін толық қанағаттандыру, оны дене және ой-еңбегіне үйрету, күн тәртібін дұрыс реттуге, салауатты өмір сүруге, адал болуға тәрбиелеу, жақсылықты үйренуге, жамандықтан жиренуге үйрену, бойынан жастайынан мәдени құндылықтар мен адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру жатады.

Қазіргі отбасының басты қызметтері мен міндеттеріне тоқталайық.

Басты қызметтері:

- тәрбиелік;

- сауықтыру;

- руғани - адамгершілік;

- танымдық - білімділік;

- тұрмыстық;

- еңбек;

- мәдени- ағартушылық;

- демалыс - шығармашылық;

- тұлғаның өзәндік тәжәрибесін ынталандырушы;

- қорғау;

Басты міндеттері:

- баланы үйлесімді дамыту;

- бала денсаулығына қамқорлық жасау;

- оқуына көмек көрсету;

- еңбек тәрбиесін жүзеге асыру және мамандық тандауға көмектесу;

- тұлғаның әлеуметтенуіне көмектесу;

- ізгі, эмоциональды - адамгершіліктік қатынас тәжірибесін қалыптастыру;

- жалпы мәдени және интелектуальдық дамуына қамқорлық жасау;

- қызығушылығы, өабілеті, бейімділігі мен шығармашылығын дамыту;

- өзін - өзі тәрбиелеумен өзін - өзі дамытуға дайындау;

-жыныстық тәрбие, болашақ отбасылық өмірге даярлау;

Сонымен қатар отбасы тәрбиесінің мәңгілік басты құрауыштары бар. Олар:

- отбасы тәрбиесінің ахуалы( дәстүрі, қатынасы, жайлылығы) ;

- отбасы өмірінің күн тәртібі;

- әрекеттер мазмұны ( әкенің, шешенің, әженің, атаның, балалардың) .

Баланың отбасындағы өмірін және іс әрекетін ұйымдастыруда күн тәртібін жасау және іс әрекетін ұйымдастыруда күн тәртібін жасау және талап қою білудің мәні ерекше. Күн тәртібі баланың еңбегі мен демалысының парасаттылыұпен, жас және дербес ерекшелігіне сәйкес өтуін қамтамасыз етуі тиіс.

1. 1 Отбасы -рухани адамгершілік тәрбиесінің негізі

Еліміздің президенті Н. Ә. Назарбаев “Егер біз адамгершілігі жоғары қоғам болғымыз келсе, жұбайлардың бір-бірінің алдындағы, ең бастысы балаларының алдындағы жауапкершілігін күшейтуге тиіспіз “ -деген болатын.

Отбасы ғасырлар бойы өмір сүріп келе жатқан адам баласының әлеуметтік ортасы. Халықтың салт-дәстүрін әдет-ғұрыптарының сақтаушысы. Сондықтан отбасы тәрбиесі халықтың ой арманымен мол тәжірибесімен ұлттық дәстүрімен дамып ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып жеткен тарихи мұра. Әрбір отбасыда балалардың рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру ең бірінші ата-ана тәрбиесіне байланысты. Қай заманда, қайсы елде болса да отбасының адамзат ұрпағына ететін ықпалы мен әсерін өмірдегі басқа ешнәрсенің күшімен салыстыруға болмайды. Отбасы тәрбиесінің түрлері мен мүмкіндіктері көп, әсіресе, көргенді, ынтымақты, тату тәтті тұратын отбасыда шаңырақ шаттығы-негізінен, қоғамдық сананың адамгершілік, кісілік, қайырымдылық, әдептілік, әділеттілік сияқты толып жатқан моральдық ұғымдарға негізделеді. Бала үшін отбасыда ең алдымен, әке-шешесінің, ата-әжесінің басқа да ересектердің инабатты, кісілік үлгілерінің маңызы зор. Бала өз заманына тән кісілікті, әдептілікті, қайырымдылықты, тіпті бұзақылықты да алғаш рет осы өзінің отбасында меңгереді. Үй ішінде күнделікті айтылатын ұлағатты өсиеттері мен ақылы, ал жастардың оларға деген сый құрметі, адал көңілі, әдепті қылықтары, ерке-назы, жалпы алғанда, дұрыс қалыптасқан моральдық-психологиялық қарым-қатынастар отбасы өмірінің ерекше рухани бір байлығы. Осындай отбасыда өскен балалар бақытты, олардың өмірден алатыны да, өмірге беретіні де көп болады.

Балалардың бойындағы қабілеттің, қайсы нәрсеге бейімділігін, ол қабілеттер мен бейімділіктер қашан, қай мезгілде пайда болатыны әлі де толық шешіле алмай келеді. Соның салдарынан дүниеде миллиондаған адамдар өздерінің болашақтағы орнын дұрыс таңдай алмай қиналады, сәтсіздікке ұшырайды. Отбасы мен ата-аналардың осы проблемаларды шешуге тигізетін пайдасы мол. Талапты жастарға мамандық таңдау үстінде дұрыс бағыт, кеңес беретіндер негізінен, ата-аналар. Себебі, балалардың сырын да, қабілетін де ата-аналарынан артық білетін адам жоқ.

Адамның ең асыл қасиеттерінің бірі-оның жұртқа ұнамды мінез-құлқы. Ол қасиет негізінен отбасыда қалыптасады. Отбасы тәрбиесінің осындай ерекшеліктері мен мүмкіндіктерін қоғамдық тәрбиенің міндеттері мен ұштастыра білсек, оның берері мол.

Баланы тәрбиелеуге ата-ана жеткілікті мән бермесе, бұл істің нәтижесіз болары күмәнсіз. Абай былай дейді: "Балаға көбіне үш алуан түрлі мінез жұғады. Біріншісі-ата-анадан,, екіншісі-ұстазынан, үшіншісі-құрбысынан. Солардың ішінен бала қайсысын жақсы көрсе, сонысынан көбірек жұғады". Сондықтан жұмыс қаншалықты қауырт болса да, қаншалықты шаршап-шалдығып жүрсе де ата-ана бала тәрбиесін ұмытпауы тиіс. Балалардың болашақ қадамы отбасыда басталатыны бәрімізге аян. Бала жақсы әдетті болса да, жаман әдетті болса да ең алдымен отбасында алады. .

Ата-аналар балаларын мәдениетті, кішіпейіл адал азамат етіп өсіргілері келсе, ең алдымен олардың өздері кіршіксіз таза адам болуы керек. Көпшілік жағдайда баланың бойында теріс қылықтардың пайда болу себебін отбасындағы үлкендер өздерінің бойынан іздемейтіні өкінішті-ақ.

А. С. Макаренко ата-аналарға арнаған еңбегінде "Сіздің мінез-құлқыңыз -жеткіншек тәрбиесіндегі бірден-бір шешуші құрал. Сіз қалай киінсеңіз, басқалармен қалай әңгімелесіз, қалай қуанып, қалай қайғырасыз, достарыңызбен және қас адамдарыңызбен қалай қатынас жасайсыз, сіз қалай күлесіз, газетті қалай оқисыз, радионы қалай тыңдайсыз, міне, мұның барлығының да бала үшін маңызы ерекше"- деген болатын.

Ата-аналар шын беделге ие болған отбасыларда олардың жай ғана реніш білдіруі, ескерту жасауы баланы теріс істерден сақтандыру үшін жеткілікті. Беделдің болмауынан балалар ата-анасымен ашылып сөйлеспейді. Олардың ескертпелеріне дөрекілікпен қарсыласумен жауап береді. Кішкентай күнінде сәби ата-анасын жан- тәнімен қадірлейді, оларды бар зейінімен тыңдайды. Ал ақылы кіріп жақсы мен жаманды ажырата бастаған жасөспірім үйдегі үлкендерге енді ересек көзбен қарайды. Бірақ бұл жағдайды біздер, ата-аналар, үнемі ескере бермейміз. Қорқытумен, күш көрсетумен балаға айтқанымызды істетуге әуеспіз. Мұндай отбасыда нашар мінез-құлықты балалардың өсетініне мән бермейміз. Отбасындағы байсалды, бірқалыпты қарым-қатынас балалардың ата-аналарына сенімі мен құрметін күшейтетінін ұмытамыз. Әрбір ата-ана баласының тәрбиесі үшін отан алдында, мемлекет алдында жауапты екенін ұмытпағаны абзал.

Алдында ешқандай қуанышы болмаса, адам жарық дүниеде тіршілік етіп жүре алмайды. Адам өмірінің ең жақсы атышулы қозғаушысы- ертеңгі қуаныш”- деген А. С. Макаренко. Олай болса әрбір ата- ана балаларын ертеңгі қуанышты сезіне білуге тәрбиелеу қажет.

В. А. Сухомлинский оқушылардың ата-аналарымен жұмыс істеудің маңызына ерекше назар аударған. “Тек ата-аналармен бірге, жалпы күш- жігерді біріктіру арқасында мұғалімдер балаларға үлкен адамдық бағытты беруі мүмкін”, - дейді. Олай болса, отбасы мектеппен бірге тәрбиелік ортаның тұтастай негізгі ықпал ету факторларын жасайды. Сондықтан да педагогикалық әрекетте мектептің жалпы міндеттерінің көлемінің тым кеңдігіне қарамастан, ата-аналармен жұмыстың маңызы ерекше.

Қазақ отбасы тәрбиесінің өзекті мәселелері педагок-ғалымдар С. Қалиев, М. Смайылова, М. Оразаева. Ж. Б. Қоянбаевтардың еңбектерінде жан - жақты сөз болған.

Ж. Б. Қоянбаев «Отбасы және балалар мен жеткіншектер тәрбиесі» атты еңбегінде отбасының өзіне тән ерекше қызметтері деп: халықтын өсуін, адамзат үрпағын әрі қарай жалғастыруын, қажетттік-шаруашылық функциясын, отбасының тәрбиелік функциясын, отбасы мүшелерінің өзара және туған-туысқандарымен қарым-қатынас жасау функциясын есептейді.

Аталған еңбекте отбасы тәрбиесінің бірқалыпты жағдайда іске асырылмайтындығы және отбасы тәрбиесінің сәтсіз болуының басты себебі-ересек адамдардың педагогикалық көзқарастарының қауқарсыздығынан дей келе, отбасындағы бала тәрбиесіне игі ықпал етуде мәні бар төмендегі белгілерді атап көрсетеді.

1. Отбасының этикалық құрамы және құрылымы толық емес отбасы:бір балалы, көп бадалы, отбасы бір қлттылық, көп ұлтылыұ отбасы;

2. Тіршілік әрекетінің және ортаның жағдайлары: отбасы мүшелерінің білім дәрежесі, еңбектену, кәсіптік құрамы, бюджеті, жалпы материялдық әл - ауқаты, ауылдық және қалалық отбасы;

3. Отбасының мәдени потенциялы: күнделікті тұрмыстың жалпы мәдениеті, күн тәртібі, демалыс, оның формалары, кітапхананы, теледидарды, музыка аспаптарын пайдалана білуі, спортпен айналысысуы, үйелмендік дәстүрлік мерекелер.

4. Ішкі отбасылық қатынастар, отбасы микроклиматының сипаттамасы, отбасынды кқз қарастын біоһрлігі және айырмашылығы, отбасы мүшелерінің өз міндеттеріне көзқарасы;

5. Қоғамға көзқарасы:еңбек және қоғамдық міндеттерге, қоғамдық тәрбие институттарына қатысы;

6. Отбасының тәрбиелік потенциялы: отбасылық тәрбие, қолданылатын әдістер, ата -аналарының жіне басқа мүшелердің педагогикалық мәдени дәрежесі.

Бұл белгілерді отбасы тәрбиесінде есепке алудың маңызы зор.

1. 2 Бүгінгі қоғамдағы отбасының психологиялық мәселелері

Соңғы жылдары қоғамда болып жатқан өзгерістер ғылыми білімнің түрлі саласындағы мамандардың назарын бірқатар өзекті мәселелерге аудартып отыр. Сондай мәселелердің бірі отбасы болып табылады. Іс жүзінде, отбасы бүгінгі күні көптеген пән аралық зерттеу аймағы болып табылады. Отбасыға деген қызығушылық, оның тұлға дамуы мен қалыптасуы үрдісіндегі, тіпті қоғамның бүгінгі күні мен болашағындағы атқаратын рөлімен байланысты. Отбасы орнықтылыққа ие бола отырып, қоғамда болып жатқан әлеуметтік-экономикалық және саяси үрдістерді жіті елеп, сезініп отырады. Қоғамдық дамудың өтпелі, дағдарыстық кезеңдерінде күрделі, мәселелі отбасылардың санының көбейуі осы тәуелділікке куә болғандай.

Дегенмен де адамға мәнді құндылықтардың бірі - отбасы болып табылады. Алайда шынайы өмірде біз оны жеткілікті түрде терең және жауапкершілікпен саналы сезінбейміз. Тек осы игілік ошағы бұзылғаннан кейін ғана біз қай жерден қандай қателік жібердік, оп-оңай жоғалтып алған нәрсемізді қалайша қорғай алмадық, енді дәл бұрынғы күйіне қайта келтіре алуымыз екі талай болар деп ойлана бастаймыз. Әр адам азды көпті болса да өзінің отбасылық бақыты өз қолында екенін түсінгенмен де, тек кейбіреулері ғана отбасыда тәрбиеленетін балалардың бақыты мен игілігі жайлы ойланады. Балаларға деген осындай қатынас салдарлары олардың мінез-құлқы мен тұлғалық дамуындағы қандай да бір ауытқулар түрінде ізін қалдырады.

Осыған байланысты сұрақ туындайды: бүгінгі біздің қоғамымыздағы отбасы қандай? Еліктеуге болатын және еліктеуге тұратын көрнекі отбасы моделі бар ма? Мұндай сұраққа қанағаттанарлық жауапты психологтардың, әлеуметтанушылардың немесе басқа да отбасыны зерттеумен айналысатын мамандардың бере алуы екі талай.

Бұл бір жағынан орынды да, себебі отбасылық бақыттың не екенін білу үшін оның антиподымен танысу қажет.

Отбасылық сәтсіздік, ырыссыздық жайлы айту әрі оңай әрі қиын, себебі, отбасылық одақтардың түрлері неғұрлым көп болса, соғұрлым оның формалары көпқырлы болып келеді.

Ғылыми әдебиеттерде отбасылық сәтсіздік түсінігінің нақты анықтамасы жоқ: әр автор оған өзінше мән-мағана береді. Әдетте, мұндай отбасылар бетпе-бет кездесетін мәселелер оның өмірінің әлеуметтік, құқықтық, материалдық, медициналық, психологиялық, педагогикалық және басқа жақтарынан қатысты болады. Сонымен қатар, мәселелердің тек бір түрі ғана сирек кездеседі, себебі олардың барлығы өзара байланысты және өзара шартталған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.