Программа кодын шифрлеу

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 82 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ9

1 Программалық қорғаныс және оның негіздері10

1. 1 Программалық қамтаманы өндірушілерінің құқықтарын қорғау түрлері10

1. 2 Программалық қамтаманы қорғаудың классификациясы10

1. 3 Қорғаныстың техникалық құралдар түрі11

1. 4 Механизмдердің, алгоритмдердің, қорғаныс әдістерінің сенімділігі11

1. 5 Көшіруден қорғанудың дәстүрлі әдістері13

1. 6 Парольдік қорғаныс19

2 Программалық қорғанысты бұзу техникалары25

2. 1 Кілттік диск көмегімен қорғанысты айналып өту әдістері25

2. 2 Кілттік салыстыруға негізделген қорғанысты бұзу технологиясы26

2. 3 Қорғаныстың крипторафиялық жүйесінің осалдығы29

2. 4 Толықтай таңдау шабуылы31

3 Программаларды зерттеуден қорғау және программалық-аппараттық қорғаныс35

3. 1 Программаларды зерттеу құралдары35

3. 2 Программалық-апараттық қорғаныстың тағайындалуы49

3. 2. 1

3. 2. 2 Қолданушының идентификациясы51

3. 2. 3 Қолданушының аутенфикациясы52

3. 2. 4 Электрондық кілттер53

3. 2. 5 Программалық - аппараттық қорғанысты бұзу және қорғау әдістері55

4 Экономикалық бөлім57

4. 1 Жалпы жағдай57

4. 2 Экономикалық есептеулер60

5 Еңбек қорғау68

5. 1 Еңбекті қорғау туралы жалпы түсініктер68

5. 2 Санитарлы талаптар және ережелер68

5. 3 Электр қауіпсіздігі69

5. 4 Өрт қауіпсіздігі73

ҚОРЫТЫНДЫ77

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ78

А ҚОСЫМША80

КІРІСПЕ

Бұл дипломдық жұмыста қазіргі кезде кең таралған мәсәлелердің бірі программалық қамтаманы заңсыз қолдану және одан қорғану жолдары қарастырылған. Компьютерлік технология дамығаннан кейін программалық қамтамаларға қызығушылық арта түсті. Кейбіреулердің программалық қамтаманы заңды түрде сатып алуға жағдайлары жетпегендіктен, кейбіреулері сол арқылы бизнес жасағысы келетіндіктен, ал кейбіреулер жай қызығушылықтан программалық қамтаманы бұзуға кіріседі. Көріп отырғамыздай программалық қамтаманы бұзудың ең негізгі себебі - экономикалық. Программалық қамтаманы бұзу дегеніміз оны зерттеу. Бұзылған программалық қамтаманы одан ары кейбіреулер өз игіліктеріне пайдаланады, жолдастарына таратады, ал кейбірлер заңсыз көшіріп, өзінің тұпнұсқа бағасынан әлде қайда арзан етіп “қара базарда” сатып, таратады. Бұзылған программалық қамтамалардың дұрыс жұмыс істеуі, істемеуі екі талай және оларды қолданушылар түпнұсқасын қолданушылары ие болатын артықшылықтарға ие бола алмайды. Сондықтан программалық қамтаманы заңсыз көшіруін, таратуын, зерттеуін болдырмау үшін біз программалық қамтамаға қорғаныс қоямыз. Сол қорғаныстың әдістері, түрлері және мысалдары осы менім дипломдық жұмысымда қарастырылған.

1 Программалық қорғаныс және оның негіздері

1. 1 Программалық қамтаманы өндірушілерінің құқықтарын қорғау түрлері

Программалық өнімді шығарушылардың заңдарын қорғаудың екі түрі бар-заңды және техникалық.

Заңды қорғау компьютерлік программалардың авторларының құқығын заңды түрде қорғауға негізделген.

Заңды қорғау программалық өнімнің авторлық құқығын бұзған адамды азаматтық, қылмыстық, әкімшілік жауапкершілікке тартады. Заңды қорғау өте тиімді, өйткені құқығы бұзылған авторға кеткен шығынды толық қайтарады.

Техникалық қорғау бұл негізінен техникалық құралдар көмегімен программалық өнімді заңсыз пайдаланушыларға қолдануды қиындату немесе тіпті болдырмауға бағытталған.

Техникалық құралдармен программалық өнімді қорғаудің бірнеше әдісі бар:

Программаны басқа дискіге көшіруге қарсы әрекет жасау
Көшіруге рұқсат беріп, ал заңсыз көшірілген көшірмесінің жүктелуіне немесе қолдануына қарсы әрекет жасау. Бұған қоса сол заңсыз көшірілген программаның көшірмесін бұзушылармен зерттеуіне жол бермеу.
Программаның көшірілуіне, қолдануына қарсы әрекет жасамай, бірақ керек жағдайда программаның авторлылығын дәлелдейтін және заңсыз түрде қолданылғаны жөнінде анықтайтын айғақты программаға орнату.

Программаларды шығаратын өндіруші фирмалар өздерінің прогммалық өнімдерін қорғауда әртүрлі әдістерді қолданады. Кейбіреулер бұл мәселені техникалық құралдар қорғанысының көмегімен шешеді. Олар өздерінің программаларына қосады. Басқалары заңды қорғауды қолданады, мысалға корпорация Microsoft. Өздерінің әйгілі программаларының құрамына өнімнің көшірмесін болдырпайтын, көшіруге қарсы тұратын техникалық құралдар қоғанысын қоспайды. Программалық өнімдер еркін көшіріледі, бірақ заңды басқару ақпаратымен бірге. Корпорация өнім авторлық құқықпен және халықаралық келісіммен қорғалғаны жөнінде ескертетін хабарды қолданады.

Жаңа технологиялық қорғаныс Microsoft корпорациясының оригинальды өнімдері Windows 2000 операциялық жүйесімен и Office 2000 пакетінде енген.

1. 2 Программалық қамтаманы қорғаудың классификациясы

Программалық қамтаманы қорғауды келесідей классификацияларға жіктеуге болады:

Заңсыз көшіруден(бейнелеуден) қорғау;
Заңсыз қолданудан қорғау;
Программаны зерттеуден қорғау;
Программалық өнімді идентификациялау

Негізінен программалық өнімді бірмезгілде бірнеше әдіспен қорғауды қолдансақ бұл өте сенімді болатыны сөзсіз. Сондықтан белгілі бір әдіске негізделген техникалық немесе жүйелік қорғаныс туралы көп айтады.

1. 3 Қорғаныстың техникалық құралдар түрі

Техникалық құрал қорғанысын бірнешеге бөлуге болады:

Программалық;
Аппараттық;
Программа-аппараттық.

Программалық құрал қорғанысы болып программалық түрде қорғаныс.

Бұл ең қолайлы құрал.

Программалық қорғанысқа келесілерді ескеру қажет

Кез - келген программалық қорғанысты белгілі бір уақыт мезетінде бұзуға болады.

Заңсыз көшіруден программалық қорғаныстың белгілі маманы А. Щербаков былай дейді: «Айтылған тұжырымды растайтын мынау, программаның қорғанысын орындайтын командалар компьютерлермен анықталады(танылады) және де қолдану кезінде машинналық командалар ретінде ашық түрде қатысады. Бұдан, бұл командалар тізбегін кайтып қалпына келтірсек, қорғаныстын жұмысын түсінуге болады»

Аппараттық құрал қорғанысы деп әдейленген аппараттарды қолданатын қорғаныс.

Аппараттық қорғаныс ең сенімді, бірақ өте қымбат және сондықтан негізінен корпоративты тапсырушыларға ғана есептелген. Қазіргі уақытта дүние жүзінде көптеген фирмалар және ұйымдар ыңғайлы және арзан, сонымен қатар жеке қолданушыға есептелген аппараттық қорғанысты жасау үшін тер төгуде.

Программалық - аппараттық құрал қорғанысы бұл программалық және аппараттық қорғаныстардың жиынтығы.

Бұл оптимальды қорғаныс құралы. Олар аппараттық жағынан болсын, программалық жағынан болсын артық болып келеді.

1. 4 Механизмдердің, алгоритмдердің, қорғаныс әдістерінің сенімділігі

Программалық қамтама аумағындағы авторлық құқықты қорғауда қолданылатын механизмдердің, алгоритмдердің, қорғаныс әдістерінің сенімділігін анықтау үшін басындағы түсініктерді және стандарттар бойынша ақпаратты технологиялар қауіпсіздігінің бағалауын негізге аламыз.

қауiпсiздiгiн бағалау аймағындағы негiзгi құжаттар болып:

«сенiмдi компьютерлiк жүйелердi бағалаудың критериилерi»(Trusted Computer…) [5], «оранжевая книга» атауымен белгiлi, 1983 ж. АҚШ қорғаныс министрлiгi шығарған.
Ақпаратты технологиялар қауiпсiздiгiн бағалаудың критериилерi (Information…) [6], «Еуропа елдерiнiң гармондалған критериилерi» деген атпенбелгiлi. 1991 ж. Францияның, Герменияның, Голландияның және Ұлыбританияның сәйкес орындарының атынан жарық көрдi.
1992 ж. қабылданған автоматтырылған жүйелер және есептеу техникалары құрылғыларының қорғанысын бағалау критериясы бойынша Ресейдiң нормативтiк құжаттары болып саналатын Ресейдiң Госттех коммисиясының басқарушы құжаттары.
Және соңғысы, ақпараттық технологиялардың қауiпсiздiгiн бағалаудың жалпы критериилерi, бүкiл әлемдiк стандарт болып саналады. Мұнда 1999 ж. маусымда қабылданған, ақпараттық технологиялар қауiпсiздiгiн бағалаудың дамыған нормативтi базасы келтiрiлген. Бұл стандартты жасауға АҚШ, Канада, Англия, Франция, Гермения, Голландия қатысты.
Келтiрiлген нормативтi - техникалық құжаттар позициясы жағынан ақпараттық технологиялар қауiпсiздiгiн бағалау - бұл өнiмнiң қауiпсiздiк қасиеттерiн зерттеу әдiстемесi немесе ақпараттық технологиялар жүйесi.

Ескерту: бұл жерде қауiпсiздiктiң iшiнде бағалау нысанының бүтiндiгiн, қатынасын, қамту түсiндiрiледi.

Ақпараттық технологиялар қауiпсiздiгiн бағалау сандық емес, сапалық трге ие, және өзiмен бiрге анықталған түрде қауiпсiздiктi қамту механизмдерiне, олардың тиiмдiлiгiне және iске асыру кепiлдемесiне реттелген сапалы шарттарды келтiредi.

Қорғану механизмдерi мен әдiстерiнiң сенiмдiлiгiн бағалау үшiн қолдануы тиiс ақпараттық технологиялардың қауiпсiздiгiн бағалау бойынша құжаттардың базалық түсiнiгiн қарастырайық.

Сенiмдiлiк. Бағалау нысанының сенiмдiлiгi осы нысанаға келтiрiлген сенiм деңгейi ретiнде қарастырылады.

Кепiлдiлiк. Сенiмдiлiк өлшемi ретiнде анықталады. Мұнда нысанның қауiпсiздiк шаралары тиiмдi және дұрыс iске асырылған деп бекiтуге ьолады.

Iшкi (бұзуға ниеттенушiлер) және сыртқы (қате эксплуатацияланғандар) қателерге қарсы қорғаныс механизмдерiнiң мүмкiндiктерiн тенксеру үшiн қорғану механизмiнiң (әдiсiнiң) осалдығын бағалау өткiзу қажет.

Осалдықты бағалау кезiнде iшкi қателерге қарсы тұра бiлу жағынан қажеттiлер:

Механизмнiң осал жерлерiне талдау жасау;
Механизмнiң қуаттылығын бағалау.

Осалдықты талдау кезiнде бұзышылардың қорғанысты бұзуы үшiн қолдануы мүмкiн қорғаныс механизмдерiнiң мүмкiн болатын кемшiлiктерiн шығарады. Бұзушылардың әр түрлi дәрежедегi дайындықтары мен қамтылу деңгейi қарастырылады.

Осалдыққа анализ жасау негiзiнде қорғаныс механизмдерiнiң қуаттылығы бағаланады.

Қорғаныс механизмдерiнiң қуаттылығы - қорғаныс мехенизмдерiнiң тiкелей шабуылға қарсы тұра бiлу мүмкiндiгi.

Ескерту. Жалпы критерилерде қорғаныс механизмдерiнiң қуаттылығы қауiпсiздiк функциясының күшi деген атқа ие болды.

Қорғаныс мехенизмiнiң қуаттылығы үшiн қуаттылықтың үш градациясы анықталған - базалық, орта және жоғары.

Қорғаныс механизмiнiң қуаттылығы базалық деп бағаланады, егер талдауда механизмнiң төменгi потенциалды шабуылға қарсы адекватты қорғанысын қамтамассыз ете алатынын көрсететiн болса.

Басқа сөзбен айтқанда, егер де механизм жекелеген кездейсоқ қателерге қарсы тұра алатын болса, онда қорғаныс механизмi базалық қуатқа ие.

Қорғаныс механизмiнiң қуаттылығы орташа деп бағаланады, егер талдауда механизмнiң жеткiлiктi потенциалды шабуылға қарсы адекватты қорғанысын қамтамассыз ете алатынын көрсететiн болса.

Басқаша айтқанда, егер де механизм шектелген қорлары және мүмкiндiктерi бар бұзушыларға қарсы тұра алатын болса, онда қорғаныс механизмi орташа қуатқа ие.

Қорғаныс механизмiнiң қуаттылығы жоғары деп бағаланады, егер талдауда механизмнiң жоғары потенциалды шабуылға қарсы адекватты қорғанысын қамтамассыз ете алатынын көрсететiн болса.

Қорғаныс механизмнiң жоғарғы қуаттылығы туралы мына жағдайда айту керек, егер қорғаныс тек жоғары дәрежеде квалификацияланған бұзушымен бұзылған болса.

Ары қарай бiз компьютерлiк программалардың авторларының құқығын қорғаудың заңдық аспектiлерiн тереңiрек қарастырамыз, ал сосын программалық қамтаманы қорғаудың техникалық құралдарын қарастырамыз.

Бұл тараудың осы бөлімінде қарастыратын программалық қорғанудың әдістері программаның көшірмесін құруға, заңсыз көшірмесін жүктеуге немесе қолданауға қарсы әрекетке негізделген.

Тағы бір айтып кетейік кез - келген программалық қорғанысты белгілі бір уақыт мезетінде бұзуға болады.

Қай программалық қорғанысты бұзу кезінде бұзушы сол программанлық өнімді сатып алуға немесе өзінің кодын құруға кететін шығынмен(материалдық және уақыттық) салыстырғанда едәуір көп шығындалса, онда сол программалық қорғаныс артық болып есептеледі. Басқа сөзбен айтқанда, программалық қорғаныс сенімді болады, егер оны бұзу немесе қорғаныс механизмін өтіп кету үшін бұзушыға жоғарғы потенциалды шабуылға ие болу қажет. Яғни жоғарғы квалификацияға, белгілі бір материалды, еңбектік және уақыттық рессурстаға ие болу керек.

Демек, программаның қорғанысының авторының алғашқы тапсырмасы - қорғаныс механизмін анықтауды, зерттеуді немесе өзгертуді қиындату болып табылады.

1. 5 Көшіруден қорғанудың дәстүрлі әдістері

Ұзақ уақыт бойы программалық өнімдер иілгіш магнитті дискілер арқылы таралғанына байланысты программалық өнімінің қорғаныстың ең өркендегені болып иілгіш магнитті дискілерге орнатылғаны есептелді. Ал программалық өнімді көшіруден қорғайтын әдістерін көбінесе дискілерді көшіреден қорғау әдістері немесе қысқаша, дискілерді қоғау әдістері.

Иілгіш магнитті дискілерді көшіруден қорғау әдістері келесілерге негізделген. Құрамында қорғалынатын программасы бар дискіге қандай бір, кілттік белгі немесе кілт деп аталатын, жасырулы негізгі ақпарат орнатылады. Кейде кілттік белгіні диск таңбасы деп атайды.

Құрамында кілттік белгісі бар дискіні кілттік диск деп атайды.

Егер де программаның көшірмесі бар дискіде кілт болмаса, онда бұл заңсыз көшірме екеніне куәландырады.

Іс жүзінде кілттік дискінің көмегімен қорғанысты орындау үшін программаның негізгі коды модульмен толықтырылады. Оның тапсырмасы дискідегі кілтті тексеру немесе, басқа сөзбен айтқанда, кілттік салыстыру болып табылады. Егер кілт күтілген кілтпен сәйкес келсе, онда басқаруды программаның негізгі кодына беруі қажет, ал қарсы жағдайда - программаның орындалуын тоқтату қажет.

Программаны көшіруден қорғаудың басты тапсырмасы кілттік белгіні басқа дискіге көшіруді болдыртпау.

1. 5. 1 Кілттік дискілерді құру әдістері

Иілгіш магнитті дискілерді көшіруден қорғау үшін кілттерді құру тәсілдерінің ең кең тарағандарын қарастырамыз.

Көшіруден қорғау үшін кілтті құрудың екі жолы бар:

Апараттық жолмен
Программалық жолмен

Бірінші жағдайда апаратура көмегімен (көбінесе үлкен дәлдік үшін лазер көмегімен) диск бетінің кейбір бөлігі әдейі зақымдалады. Кейін зақымдалған секторлардың номірлері анықталады(мысал ретінде әр секторға жазу жіне оқу жолымен) және де солар қорғаныс кілтті болып табылады. Құрамында заңсыз көшірмесі бар дискіде сәйкестірілген сектор номірлері зақымдалмаған, өйткені көшіру құралдарымен зақымдалған секторларды оқу мүмкін емес. Көшірменің легальдылығына тексерген кезде белгілі номерлі секторларға белгілі ақпаратты жазып және оны есептеу қажет. Легеальды көшірме қатені оқу немесе жазу кезінде анықтайды

Программалық әдістерде кілттік дискілерді құрудың бірнеше түрі бар.

Аппараттық әдіс сияқты негізгі идея құрыс оқылмайтын немесе/және жазылмайтын кілт құру болып табылады.

Айтата кетейік, бастапқыда қорғаныстың программалық әдістері стандартты форматы дискеталармен ғана танылатын программалық көшіруге көзделген. Дискеттердің стандартты форматы форматтау параметрлері белгілі мәнге ие болатын(цилиндрлердің, жолақтадың, диск секторларының номерациясы, секторлар өлшемі және басқалар) қатал анықталған құрылыммен қамтамасыздандырады. Мысал үшін диаметры 3, 5 дюйма және сыйымдылығы 1, 44 Мб дискеттердің стандартты цилиндр нөмірлері 0 - ден 79 - ға дейін, ал секторлар 1 - ден 18 - ге дейін тізбектеліп өзгереді.

Егер де дискеттi ерекше (стандартсыз) түрде форматтап, кiлттi осындай дискетте орналастыратын болсақ, онда әдеттегi көшiру программалары кiлттiк белгiнi қайта жасай алмайды.

Осы идеяға негiзделген көшiруден қорғану әдiстерi мынандай жалпы атқа бiрiккен - иәлгәш магниттi дисктi (стандартсыз) форматтау әдiсi. әдiстiң жүзеге асырылуы, иiлгiш магниттi дисктiң бiр бөлiгiн (мiндеттi түрде жүйелiк аймақтар қосу дисктiң кейбiр кеңiстiктерi) стандартты параметрлермен форматталатындығында. Дисктiң қалған бөлiгi стандартсыз түрде форматталады және мұнда қорғалатын программа орналасады. Стандартты форматталған аймақта қорғалатын программаны орындауды жүктеуге және iске қосуға арналған арнайы программа сақталады.

Дискетаны стандартсыз түрде форматтаудың көптеген әдiстерi мен дискетада түйiндi ақпаратты сәйкес алмастыру құрылады. Бұл тәсiлдердi түсiну оңайырақ болуы үшiн, иiлгiш магниттi дисктiң құрылымын және негiзгi түсiнiктерiн қысқаша еске түсiремiз.

Иiлгiш магниттi дискте ақпараттар, мәлiметтер дисктiң екi бетiнде де жазылған. Дисктiң әрбiр бетi сәйкес бастиекпен қызмет етiледi (дискетаның төменгi жағы 0 нөмiрлi бастиекпен, төменгiсi - 1 нөмiрлi) . Диск бетiнде жолшықтар тiзбектелген. Жолшық - биттердiң тiзбектелуi түрiнде ақпарат сақталған шоғырланған орта қарама - қарсы жатқан қос жолшық цилиндр деп аталады. әрбiр жолшық программалық түрде (форматтау программасы) секторларға орналастырылады. Барлық секторлардың ұзындықтары бiркелкi. Секторлардың мөлшерi форматтау кезiнде анықталады.

Әрбiр секторда:

синхрондау өрiсi (жол жиек) (екi, бiр сектор тақырыбы, басқасы - осы сектордың аймағы) ;
маркерлер, бiреуi - сектордың басын, екiншiсi сектордың мәлiметтер аймағының басын кһрсетеді, сонымен қатар, әрбір жолшықта жолшық басының маркері болады(маркерлердің мәліметтерден айырмашылығы, онда синхрондау биттері бұзылуы жазбасының болуында) ;
бастиек, сектор, цилиндр нөмірінен және сектор тақырыбының сектордың логикалық кққрдинаттары бақылаулық қосындысынан (CRC) тұратын идентификацияланған тақырып;
сектордың деректер аймағы (DOS - стандарт үшін - 512 байт) ;
деректердің бүтіндігін бақылауға арналған сектордың деректемелер аймағындағы бақылаушы қосынды сақталатын өріс.

Келтірілген өрістерден басқа әрбір секторда тағы да екі арнайы өріс бар: сектор тақырыбы зазор (16 байт) және құрылғыдағы қатенің алдын алуға арналған мәліметтер аймағындағы аралық (50 байт) .

Иілгіш дискті стандартты емес форматтау мен түйіндік белгіні орналастырудың кейбір тәсілдерін қарастырайық:

Бұл берілген қорғаныс механизмдері қорғалған программаның көшірмелерін стандартты прогораммалары көмегімен құрылуға арнап есептелген.

Кілтті арнайы форматталған қосымша жолшыққа орналастыру .

Мысалы, 1, 44 Мб сыйымдылықтағы дискета үшін 80 - нөмірі (немесе одан да көп) жолшықты форматтауға және онда кілтті орналастыруға болады. Көшірудің стандартты программалары жолшықтан мұндай нөмірмен ақпаратты көшіре алмайды.

Форматталған жолшықтар.

Көшірудің стандартты программалары жолашықтағыны соңғысына жеткенше немесе форматталған жолшық кездестіргенше оқиды. Егер де бір жолшықты форматтамай тастап кетсек, ол одан кейін түйіндік ақпаратты орналастыратын болсақ, ол көшірілмейді.

Жолшықтағы стандартты емес нөмірленген секторлар .

Стандартты форматта жолшықтағы секторлар нөмірлері өсу бойынша тізбектелген. Бірақ та ерікті нөмірленуі де мүмкін. Бұл жағдайда секторлардың орналасуын тексеру стандартты және түйінді жолшықтағы екі сектордың оқу аралығындағы уақыт өлшемімен жүзеге асырылады.

Сектордың стандартты емес өлшемі .

Қысқа өлшемді секторлардың көбірек санын форматтауға және ақпараттарды ұзын секторлар түрінде жазуға болады.

Бұрыс бақылаулық қосындымен сектор құру.

Стандартты программалар бұрыс бақылаулық қосындысы бар секторларды көшірмейді(сектор аймағының бақылаулық қосындысы жазылған өріч екі байт орын алады) . Мұнда секторға мәліметтерді жазғаннан кейінгі жазбаны үзу көзделген, бірақ та бақылаулық қосындысының екінші байтты жазғанға дейін. Бұл жағдайда қатынас ашық болғандықтан бақылаулық қосындысы мен сектор мазмұнының сәйкессіздігі кілт болып табылады.

Бақылаулық қосындысының өзгеруі.

Секторды оқу кезінде операциялық жүйе бақылаулық қосындысы арнайы алгоритм бойынша есептейді. Бақылаулық қосындыны есептеуде және алгоритмдерді пайдалану арқылы стандартты құрылғылармен есептелген бақылаулық қосынды CRC өрісіндегі жазбамен сәйкес келмейді, сол себепті сектор оқылмайды.

Иілгіш магнитті дискілерді қорғау әдістері қорғалған программаларды әрбір іске қосу кезінде түйіндік дискета дисководта болуы керек деп есептейді. Бұл тиімді емес. Сонымен қатар программаларды винчестрге инсталяциялау мүмкіндік бар.

1. 5. 2 Қатқыл дискілерде кілттерді құру әдістері

Қатқыл магнитті дискіде орналасқан, программаларды көшіруден қорғау әдістерін қарастырамыз(қатқыл дискілерді қорғау әдістері) .

Қатқыл дискілерде кілтті құру кезінде компьютердің жеке ерекшеліктеріне талдау жасауға болады. Сол себепті дәстүрлі түрде винчестрге, BIOS-қа, компьютер архитектурасына, программалық қамтама жинағына және басқаларға байластыру әдісі қолданылады.

Винчестрге байластыру. Кілт ретінде қолдануға болатын қатқыл дискілердің жеке-дара сипаттамаларына жататындар:

қатқыл дисктің сериялық нөмірі (винчестрдің кейбір типтері үшін) ;
bad - кластердің орналасуы(бұндай кламтерлердің болмауыда мүмүкін) ;

BIOS - байластыру мынандай параметрлерді тексеруді білдіреді:

компьютердің типі;
BIOS құру уақыты;
BIOS жасауының сигнатурасы мен оның жадыдағы мекені;
BIOS конфигурациялық кестесі;

BIOS бақылау қосындысы;
Кейбір үзулердің BIOS-қа кіру нүктелері және т. б.

Архитектураға байланысты - компьютердің конфигурациясын тексеруді білдіреді:

Иілгіш дискілердегі жинақтауыштың саны мен типі;
Қатқыл дискілердегі жинақтауыштың саны мен типі;
Бейне адаптердің типі;
Жедел жады көлемі;
Қосымша(өлшем) немесе кеңейтілген жадының болуы;

Кейде қолданылады:

Клавиатура типі;
“тышқан” және “желілік перо” монипуляторының интерфейсі мен типі;
параллель және тізбекті порттардың саны;

Программалық қамтамаға байластыру қатқыл дисктегі немесе жедел жадыдағы арнайы программаларды тексеруді (көбінесе драйверлерді) білдіреді.

Кейде жүйелік файлдарда программалар мен командалардың іске қосылуының арнайы тізбектілігінің болуын тексереді. Мұндай тексерулер көмегімен алынған кілттер кездейсоқ сәйкестіктің үлкен ықтималдық күйіне сенімді. Сонымен қатар, әрбір жаңа программалық қамтаманы орнатуда немесе компьютердің конфигурациясы өзгергенде, мұндай кілтте өзгеруі тиіс, бұл барлық уақытта тиімді емес.

Қатқыл магнитті дисктің кілтін алудың тағы бір жолы болып аппаратураның өнімділігін өзгерту саналады:

дисковод немесе винчестрдің айналу жылдамдығы;
мегагерц бірлігіне дейінгі нақтылықтағы тактылы жилігі;
жедел жадыға қатынас жасау уақыты;
енгізу\шығару бағаныңқы жүйенің жылдамдығы және т. б.

Мұндай кілттің де сенімділігі жоғары емес.

Температураның ауытқуы, ауаның ылғалдылығы, желінің қысымдылығы, компьютер бөлігінің төзімділігі келтірілген кейбір параметрге әсерін тигізеді. Сонымен қатар, TURBO режимі қосылып\өшіріліп тұруы мүмкін. Кейбір параметрлертек компьютердің бір партияларына ғана сәйкес келеді.

Қатқыл дискіге өзіндік кілтті құру үшін:

қолданылған жолшықты стандартқа сәйкес емес форматтау.

Иілгіш дискті стандартты емес форматтау әдісіне ұқсас, бірақ мұнда қосымша жолшық емес, пайдаланылмаған жолшық форматталады.

жалған bad -кластерлерді белгілеу.

Сонымен бірге пайдаланушы псевдожаңылысуды байқау ықтималдылығын төмендету үшін, мамандар FAT басына дейінгі бірінші басы орынды, немесе FAT соңын белгілейді. Оны Speed Disk секілді құрылғылар көрсетпеуі үшін.