Сандық транкингті жүйелер
Транкинг жүйесі
Мазмұны бет
Аннотация 9
Нормативті сілтемелер 10
Анықтамалар 11
Қысқартулар мен белгіленулер 12
Кіріспе 13
1 Аналитикалық шолу 14
1.1 Байланыс желілерін талдау 14
1.1.1 Сандық транкингті жүйелер 14
1.1.2 ЕDACS жүйесі 15
1.1.3 Digistar жүйесі 16
1.1.4 iDEN жүйесі 17
1.1.5 ТЕТRА стандарты 17
1.1.6 TETRAPOL PAS стандарты 19
1.2 Байланыс желісінің жүйе–техникалық синтезі 20
1.2.1 Байланыс желісінің жүйе–техникалық синтезін Нурсат АҚ
негізінде ұйымдастыру 20
1.2.2 Иерархия және адрестеу 24
1.2.3 Көпзоналы конфигурацияда жұмыс істеу 25
1.2.4 Мәліметтерді беру 26
1.2.5 Жүйе конфигурациясы 26
1.2.6 Базалық станция құрылғылары 28
2 Технологиялық бөлім 29
2.1 Байланыс желілерінің ақпараттық қамтамасыз етуі 29
2.1.1 ACCESSNET-T IP жүйенің қолданбалы деңгейі 30
2.1.2 ACCESSNET-T IP мүмкіндіктері 33
2.1.3 ACCESSNET-T IP орталық жүйесі 34
2.1.4 ACCESSNET-T IP бейорталық жүйесі 35
2.1.5 Резерв жасау 35
2.1.6 ACCESSNET-T IP жүенің элементтері 36
2.1.7 DIB-500 базалық станция 38
2.1.8 IP түйін IPN 39
2.1.9 AGW қосымша шлюздің функционалдық модулі 40
2.1.10 Жоба мақсатының қойылымы 41
2.2 Байланыс желілерінің құрылымын әзірлеу 44
2.2.1 Транкингті жүйелердің архитектурасы 44
2.2.2 Көпзоналы жүйелер 47
2.2.3 Транкингті жүйелердің классификациясы 50
2.3 Байланыс жүйелеріндегі монтаждау жұмыстарын ұйымдастыру
2.3.1 Антеннаны механикалық монтаж жасауға қойылатын талаптар 52
52
2.4 Байланыс алгоритмдерін есептеу 56
2.4.1 Транкинг радиобайланыс жүйелерінің жобалауы жанында
радиотрассаларды математикалық үлгілеуі 56
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Нормативті сілтемелер
Бұл дипломдық жобада келесі нормативтер қолданылған.
ҚР СТ 1157-2002 Жоғары кәсіптік білім беру. Білім беру ұйымдарының сапа
менеджменті жүйесі.
ҚР СТ 1158 – 2002 ҚР мемлекеттік стандарты. Жоғары кәсіптік білім беру.
Білім беру ұйымдарының материалдық-техникалық базасы.
ҚР СТ 1.12 – 2000 Қазақстан Республикасының стандарттау жүйесі.
Нормативтік тексттік құжаттар. Құруға, баяндауға, рәсімдеуге және мазмұнына
қойылатын талаптар.
ҚР МЖМБС 5.03.016-2008 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға
міндетті білім стандарты. Жоғары оқу орындарында дипломдық жұмысты (жобаны)
орындау ережелері. Негізгі ережелер.
ҚҮ ОҚМУ 4.03-2010 Құжатталған процедура. Құжаттарды басқару.
ҚҮ ОҚМУ 5.01-2010 Құжатталған процедура. Мәліметтерді талдау. Сапа
менеджменті жүйесінің нәтижелерін тұрақты жақсарту.
ӘН ОҚМУ 7.15-2010 Әдістемелік нұсқау. Дипломдық жобалауды ұйымдастыру.
Дипломдық жұмыс.
Анықтамалар
Транкинг - бұл көптеген абоненттер санының саны шектелеген арналарға
еркін кіру әдісі.
Пейджинг - барлық негізгі ұйымдастырылған жылжымалы радиоқызметтерден
тұратьн байланыстың қарапайым жүйесін білдіреді.
Қондырғының идентификациялық регистрі жылжымалы станцияның нақты
халықаралық идентификация нөмірін анықтау үшін орталықтанған базалық
мәліметтерді құрайды.
Транскодер - радио интерфейс бойынша GSM ұсынысына сәйкес MSC сөз және
мәліметтерді (64 кбитс ИКМ) беру арналарының шығыс сигналдарының түрленуін
қамтамасыз етеді.
Жылжымалы станция, жұмыс істеп тұрған электробайланыс желісіне GSM
желісінің абоненттерін қосуды қамтамасыз ететін қондырғыдан тұрады.
Қызмет ету және эксплуатациялау орталығы - GSM желісінің негізгі
орталық элементі. Ол желідегі басқа компоненттерінің жұмысын бақылайды және
басқарады.
Желі аралық функционалды қиылысуы - MSC бөлігінің бір құрамы болып
табылады. Ол абонент мүмкіндігін белгіленген желідегі қарапайым терминалды
қондырғы мен GSM желісіндегі (DTE) терминалды қондырғы аралығында хаттама
түрлендіргіші мен мәліметтерді беру жылдамдығын бере алуды қамтамасыз
етеді.
Базалық станция контроллері – BSS базалық станция жүйешесінің орталық
бөлігі болып табылады.
Әкімшілік қабылдап таратқыш жүйешесі – базалық станция қондырғысын
басқарады, жұмысын қадағалайтын жүйе.
Біріктіру және тарату блогы - антенналық жүйе мен TRU блогы арасында
интерфейс болып табылады.
Autentificator (Аутентификатор) - 802.1х хаттамасында аутендификация
сервері арасындағы делдал мәселен RADIUS, және претендент арасындағы
делдал. Сымсыз желілерде әдетте қол жеткізу нүктесінде орналасады; ал сымды
желілерде бұл қызметті жоғары классты коммутаторлар атқара алады.
Bluetooth – сымсыз персоналды желілерге арналған 802.15 спецификациясы
бөлігі, ол Ericsson, Nokia, IBM, Intel және Toshiba компаниялары негізін
салған Bluetooth SIG тобында жасалған және т.б. көрсетілген.
Hotspot (горячая точка) – ыстық нүкте –бұл жалпыға қол жетімді сымсыз
локальды желі жайылған орын. Ыстық нүктелер әуежай, қонақ үй, сезьд
аулалары мен кафе сияқты компьютерлік құрылғылары бар адамдар шоғырланатын
аймақтарда орналасады.
Wireless Fidelity - Wi-Fi Alliance ұйымы жасаған сертификаттау іс-
шаралары, ол 802.11 стандартын жүзеге асыратын әралуан өнімдердің
бірлескен жұмысы өнімділігін кепілдендіреді.
Қысқартулар мен белгіленулер
РМR - кәсіптік жылжымалы радиобайланыстың жүйелері;
РРЛ - радио релелі линиялар;
RLL - сымсыз абоненттік радио линиялар;
WLL - сымсыз абоненттік линиялар;
AMPS - жетілдірілген ұялы телефон қызметі;
TAGS ( барлығына рұқсат етілетін байланыс жүйесі;
RTSM – мобильдік радиотелефондық жүйе;
NNT - телефон және телеграфтың жапондық жүйесі;
GSM - глобальды мобильдік байланыс жүйесі;
ISDN - интегралды қызмет көрсетудің сандық желісі;
IN - интеллектуалды желі;
UMTS - жылжымалы байланыстың әмбебап жүйесі;
CDMA - арналарды кодалық бөлудің көптік қатынас құруы;
PDN - деректерді тасымалдау желісі;
PCS - байланыстын дербес жүйелері;
PLMR - радиобайланысының құрлық жылжымалы жүйелері;
MSC - жылжымалы байланыстың коммутация орталығы;
LA - географиялық зона;
EIR - қондырғы регистрі;
NMC - желіні басқару орталығы;
BSS - базалық станция қондырғысы;
BSC - базалық станция бақылаушысы;
ТСЕ-транскодер радио интерфейс;
MS–жылжымалы станция;
ОМС-қызмет ету және эксплуатациялау орталығы;
IWF-желі аралық функционалды қиылысуы;
СHS - арналарды қадағалау;
MAS - техникалық қызмет көрсету;
MCS - адам\машина сөйлесу;
OMS - техникалық қызмет көрсету эксплуатациясы;
RCS - радиоқадағалау;
ROS - радиоэксплуатация;
RP - аймақтық процессор;
RPG - аймақтық процессорлардың тобы;
TRH - қабылдап таратқыш басқару бөлігі;
TRAU - транскодер және адаптер беру жылдамдығы;
SRS -арна коммутаторы.
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Адамның мәдени деңгейі, әлеуметтік дәрежесі және
бизнесте әрқашан алда болуына, әртүрлі ақпарат көзіне тез арада қол жеткізу
ықпалын тигізетін ақпаратты қоғам дәуірінде өмір сүрудеміз. Кең жолақты
желі Интернетке тез арада қосылуды, үлкен көлемді ақпаратпен алмасуды
қамтамасыз етеді.
Транкинг - бұл көптеген абоненттер санының саны шектелеген арналарға
еркін кіру әдісі. Қандай да бір уақыт мезетінде барлық абоненттер активті
болмағандықтан, қажетті арналар саны абоненттердің ортақ санынан әлдеқайда
аз. Мысалы, арналар саны 5 боғанда (4 дауыстық арна және 1 басқару арнасы)
транкингті жүйе 300 абоненттерге қызмет ете алады. Сондықтан TETRA
стандарты негізінде сандық ұтқыр радиобайланыс желісін жобалау өзекті болып
келеді.
Ғылыми жаңалық және ғылыми жаңалықтардын жағдайы. Берілген жобада
сығылу жүйесі мен каналдардың нығыздалуы зерттелінді. Жобалау және
қабылдау жүйесі дәл қазіргі уақытта мақсатқа лайықты деп есептеледі және
бұл жүйелер желі байланысының ауырлығына және тығыздықтың азаюына рұқсат
етеді, каналдардың уақытын көбейтеді, абоненттердің қызмет ету сапасын
жақсартады, және де оларға қосымша қызметтер көрсетеді.
Практикалық қажеттілігі. Қарапайым транкингті байланыс өзінің
кұрылғыларының бағасы мен эксплуатациялық шығыны бойынша ұялы жүйелерден
бірнеше есе экономды. Байланыс сымдардың және жоғарғы жылдамдықтағы
жүйелерді бақылауға және сынауға арналған заманауи аппаратура қазіргі таңда
практикалық жағынан қажетті болып келеді. Қажеттілігі: өткізгіш
технологияны пайдалану мүмкіншілігінің болмауы; қызмет көрсету аясында
абоненттің орын ауыстыруы; құрылғыларды орнатуға аз шығын жұмсау.
Дипломдық зерттеудін мақсаты TETRA стандарты негізінде сандық ұтқыр
радиобайланыс желісін жобалау.
TETRA стандарты негізінде сандық ұтқыр радиобайланыс желісінің
міндеттері: жиіліктік қорын эффективті қолдану; көпзоналы жүйе қалыптастыру
жолымен қызмет көрсету зонасының көбеюі; ортақ колданыстағы телефон
жүйесіне шығу; көптеген қызмет көрсету мүмкіншілігі.
Обьектісі: Шымкент қ.
Дипломдық жобаның теориялы және әдістемелік негіздері: жиіліктік
-аймақтық жоспарлау әдісі; жүйе ресурстардың басқару және тарату
бағдарламалық қамтамасыз етулері; жиілік модуляциясы; мәліметтерді тарату
жылдамдығы.
Практикалық базасы транкингтік кәсіпорын Алтел
1 Аналитикалық шолу
1.1 Байланыс желілерін талдау
1.1.1 Сандық транкингті жүйелер
Санды жүйелергс көшудің себебі - ретранслятордың барлық қызмет
көрсететін зонасында сөздік радиоалмасу сапалығының түзетілуі. Аналогты
жүйелерге базалық станциядан алыстаған сайын сөзді беру сапалығының қатты
нашарлауы тән. Қалалық жерлерде, көпсәулелік тарату орын алады, сапа бір
квартал ішінде қозғалған кезде де өзгереді. Санды сигналдарды бөгеуілге
тұрақты кодалаумен бірге қолдану сөзді беру сапалығының қызмет көрсететін
зона аумағында сапасының жақсаруы мүмкін болады.
Құрама Штаттарда және Еуропада өңдірушілердің бәсекелестігін топшылайтын
және тұтынушыға құрылғыны өзі таңдауға мүмкіндік беретін санды транкингті
жүйелердің ашық халықаралық стандарттары өндірілді. Транкинпті байланыстың
болашағы бар стандарттары мен жүйелерінің тізімі бүгінгі күнге мынандай
түрде [1-2]:
- ericsson фирмасының ЕDACS жүйесі;
- association of Public Safery Communications Officiais үйымымен
анықталған APCO Project 25 (немесе APCO 25) стандартты;
- ЕТSІ- European Telecommunications Standard Institute (Еуропалык
байланыс стандарттарының институты) үйымымен анықталған Tetrapol PAS
стандарты;
- digital Wireless Corporation фирмасының DigiStar жүйесі;
- motorolla фирмасының IDEN жүйесі;
АРСО 25 және ТЕТRА стандарттары ашық болып табылады, олар әртүрлі
ондірушілерге аппаратура шығаруға мүмкіндігін береді. АРСО 25 стандарты
профессионалды байланыс құралдарын қолданатын тұтьшушылар мүддесін
білдіретін үйымымен ондірілген. Сондықтан, мұнда осындай байланысқа тән
бірқатар белгілер көрсетіледі, бұл белгілер АРСО 25 стандарт жүйелерін
коммерциялық операторлар үшін ыңғайсыз.
ТЕТRА стандарты ортаевропалык деп Еуропалық Бірлестік өндірілген және
GSМ ұялы байланыс стандартының профессионалды байланыс қызмет
тұтынушыларының арнайы талаптарына бейімделуін көрсетеді. ТЕТRА өзіндік
ерекшелігінің стандартталуы қазірге дейін ресми түрде әлі аяқталмаған.
Tetrapol аталымы соңғы уақытқа дейін Маtга Соmmunications фирмасымен
ондірілген транкингті жүйеге қатысты болатын. ТЕТRА стандартымен белсенді
бәсекелесе отырып, фирма 1994 Tetrapol Forum үйымын қүрайды. Сонғысы 1996
жылы Tetrapol (олар РАS деп аталады – Publicly available specifications)
жүйесіне спецификацияларды ашады жөне оларды балама немесе комплиментарлы
ортақ еуропалық стандарт ретінде қабылдануына белсенді әрекет жасайды.
1.1.2 ЕDACS жүйесі
ЕDACS (Enhanced Digital Access Communication System) трангинггі жүйесі
Еricsson (Швеция) фирмасымен өндірілген. Ол сөзді (аналогты және санды
түрде) және мәліметтерді беруге арналған. Жүйенің негізгі ерекшеліктеріне
базалық станциялардың жоғары қабылдау тұрақтылығын жөне радиосөйле-сулердің
қорғанысын қамтамасыз етудегі икемділігің жатқызуға болады. ЕDACS жүйесінің
мүмкін тұтынушылары - радиобайланыс жүйесін таңдаудағы ең маңызды белгісі -
жогары сенімдік болатын әр түрлі тағайынды мемлекеттік қызметтер [3].
ЕDACS жүйесі бірзоналы немесе көпзоналы конфигурацияда жүмыс істеу
мүмкіндігін береді. Жүйе құрамына базалық станциялар, үлестірілген
қабылдаудың алыс пункттері, көпстанциялы координатор (көпзоналы
конфигурация үшін) және абоненттік құрылғылар кіреді. Жүйеге соңдай-ақ
орталықтанған басқарылатын компьютер, диспетчерлік пультер, телефон
жүйесінің интерфейсі кіруі мүмкін (1.1-сурет).
ЕDACS жүйесі жоғары жылдамдықты ерекшеленген басқару арнасын қолданады
(9600 битс). Басқару арнасындағы мәліметтерді берудің салыстырмалы жоғары
жылдамдығы 0,25 с қүрайтын (блоктау жоқ кезде) аз уақытты кірісті
қамтамасыз етеді.
ЕDACS жүйесінде беру транкингі, сонымен қатар хабарлама трангкингті
ұйымдастырылуы мумкін. Хабарлама транкингі режимінде жұмыс істеу сөйлесуге
қолайлы жағдайларды береді, бірақ жүйенің өткізу қабілсттігін төмендетеді.
Сондықтан абоненттердің көбісіне беру транкингі рұқсат етілген. Бірақ
арналарды беру процесі радиосөйлесулердің сапалығы хабарлама транкингіндей
етіп сақталған.
Оптимизацияның басты (кілтті) элементі - қатардағы шақырулардыц
басымдығымен динамикалық басқару. Абоненттен келетін әр шақыру қатарға
орналасқан қатардағы шақырулар басымдықтары бойынша өңдіріледі. Жүйеде
барлыгы басымдыктың 8 деңгейіне дейін қолданылады. Шақырулардьң басымдығы
біріктіруді құрудың сатысына байланысты өзгереді. Сөйлесулерді ерте
бастаған абоненттер шақыруы біріншілік байланыс орнатудан да жоғары
басымдықты иеленеді.
Осылайша, үзілістердің ұзақтығы минимизацияланады және сөйлесулердің
квазиүздіксіздігі қамтамасыз етіледі. Сонымен қатар, жоғары басымдықты
шақырулардың уақытылы қызмет ету мүмкіндігі сақталады. Жүйенің қызықты бір
ерекшілігі: егер жоғары басымдықты шакыруды қабылдау мезетіңде барлық
арналар бос емес болса, онда шақыру да солай қызмет етеді. Басқару
арнасының ретрансляторы жоғары басымдықты шақыруды беру уақытында жұмыс
арнасының ретрансляторы режиміне көшеді.
Шакыру катарга қойылғанда абонент жарықты индикатормеп хабарланады, ал
арнаны беру дыбысты сигналмен алып жүреді (шақырумсн). Осындай
сигнализаторлар жиыны біріктірулердің қайта құру мүмкіндіктерін
болдырмайды, бүл, қорытындысында өткізу қабілеттігінің өсуіне алып келеді.
ЕDACS жүйесінде бөлінген басқару арнасы қолданылатындыгына қарамастан,
базалық станция бір ретранслятор жұмысқа қабілетті жағдайда да озінің
жұмысқа қабілеттігін сақтайды. Сонғысы бастанкы жағдайда басқару арнасыныц
ретрансляторы режімде жұмыс істемейді, ал шакырулар түскенде озінің жеке
жиілік арнасын тағайындау арқылы оларды өңдейді, содан кейін жұмыс
арнасының ретрансляторы режіміне отеді.
Бұл жағдайды баска жағынан да карауға болады: кішкене трафикті аумаққа
қызмет көрсету үшін, эксплуатацияға жүйені кіргізу үшін, бастаііқы ақша
енгізу минимизациялау үішн базалық станцияда тек бір ретрансляторды орнату
қажет.
Ericsson фирмасының терминологиясы бойынша мүндай жүйе SCAT деп аталады
(Signal ChannelAutonomous Trunking).
Портатипті (тасымалдаушы) радиостанциялардыц көбісі қолданатын кең
аумақты қызмет ету жүйелері үшін сигналдардың шашыранды қабылдауы
мүмкіндігі қарастырылған. Бұл жағдайда, қызмет көрсететін аумақты бірнеше
жерінде өте күшті сигналдық таңдау құрылғысына дистанциялы басқарылатын
қабылдау құрылгылары қондырылады. Көрсетілген шешім базалық станцияның
үлкен шыгыс куаты мен портативгі радиостанцияның таратқышының аз қуаты
арасындағы дисбалансын болдырмау үшін қолданылады.
1.1.3 Digistar жүйесі
Digistar санды транкингті жүйесі Digital Wireless Corporation (DWC),
фирмасы-мен құрылған. Бұл жүйе санды транкингті жүйелердің бар халықаралық
стандарттарына жүгінбейді. Ол DWC -ң жеке меншігі болатын техникалық
шешімдер базасында қүрылған. Жүйе ашық больш табылмайды жөне басқа
жеткізушілердің құрылғыларын қолдануы мүмкін емес. DWC фирмасы айтылғанның
соңғысы радиобайланыс кауіпсіздігін жоғарлатудың бір кұралы болатынын
айтады.
Digistar жүйесінің баска транкинггі жүйслерден ерекшелігі - ол пакеттік
коммутация жүйесі болып табылады. Әрине, бүл шешім қызмст көрсетудің жалпы
нашарлауына алып келеді. Сонымен қатар, пакеттік коммутация технологиясын
қолдану көпзоналы жүйенің инфрақұрылымыньң бағасын төмеңдетуге мүмкіндік
береді. Digistar жүйесінде жалғаушы түйін рөлін маршрутизатор орындайды.
Digistar жүйесі әдейі кең аймақтарға қызмет көрсетуге өндірілген.
Сонымен қатар, жүйе бірзоналы бірарналыдан ортақхалықаралық жүйелергс дейін
ауқымдалуымен сипатталады. Осылайша, бастапқы ақша салымның төменгі шегі
Digistar жүйесін операторлардың кең шеңберінде қолдануға мүмкіндік береді.
Digistar жүйесінің базасында байланыс жүйесінің өткізу қабілеттілігін
өсіруін арнамен жүргізуге болады [4-6].
Digistar жүйесі кең жиілік аумағында жұмыс істей алады: 345-тен 521 МГц-
ке дейін, бүл оның әртүрлі жиілік мазмұнында қолдануға мүмкіңдік береді.
Digistar жүйесінде тек бір арнаны бөлу әдісі АЖБ қолданылады.
1.1.4 iDEN жүйесі
iDEN технологиясы тұтынушыларға мобильді байланыстың барлық түрін
қамтамасыз стетін интегралды жүйе.
Мобильді диспетчерлік радиобайланыс iDEN транктигті радиобайланыстың
санды жүйелеріне тән барлык мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді. Бүлар: топтық
шақыру (group coll) -жүйе абоненті (мобильді, сондай-ақ офистегі диспетчер)
топтық шақыру жартылай дуплексті байланыс режимінде жүзеге асады. Шақыру
кнопканы басумен іске асырылады және байланыс орнату уақыты 0,5 сек.
аспайды. Мүндай шақыру кезінде тек бір дауысты байланыс арнасы қолданылады
және ол топтағы абоненттер санына байланысты болмайды.
iDEN жүйесіндегі мүмкін топтар саны шектелмеген, ол 65535-ке тең. Барлық
мүмкін болатын конфигурациялар алдын-ала жасалуы мүмкін және керек болғанда
абоненттер сәйкес топтарга көшеді; жеке шақыру (ргіvate саll)- шақырулар
жартылай дуплексті режимде, бірақ сөйлесуде тек екі абонент қатысады, сол
кезде сөйлесулердің толык құпиялығы сақталынады. Топтық және жеке шақыру
режимінде абоненттік терминал дисплейінде шақырушы абоненттің аты пайда
болады [6].
Шакырудың сигналдануы (саll аlert) - бүл сөйлесуді мобильді телефон
режимінде, немесе жүйенің қызмет көрсету аймағынан тыс орңаласкан, немесе
өзінің абоненттік терминалын өшіріп тастаған жағдайда абонентті шақыру
керек кезінде қолданылады. Шакыру жүйеде сақталады және абонент бос
болғанда дыбыстық сигнал алады, ал терминал экранында шақырушы абоненттік
идентификаторы көрінеді. Абонент біруакыттылығы шақыру алу туралы
расталады.
1.1.5 ТЕТRА стандарты
TETRA (Terrestrial, Trunking Radio, транкинтгік байланыстың жергілікті
жүйесі) цифрлық транкингті жүйені анықтайтын және ЕІSІ-мен жасалған
специфика-циялар жинағын ұсынады. Бұл стандарттын пайда болуы екі жағдайга
байла-нысты болды: Европалық интеграцияға және континент мемлекеттердегі
СSМ стандартты ұялы телефондардын кең өріс алуына. СSМ стандарттың
сәттілігі байланыстың кұрал-жабдык жасаушыларына және транкигтік жүйеге
үлкен әсерін тигізді. Ашык европалық стандарты цифрлық транкингті СSМ
техникалық идеологияның базасында жұмыс істейтіні туралы шешім кабылданды
[7-8].
TETRA стандарты өзіне 2 ұксас спецификацияларды енгізген: TETRA Voice +
Data (TETRA V+D) және ТЕТRА Раскеd Data Орtimized (TETRA PDO). TETRA V+D –
бұл интегралдалған жүйенің мәліметтерді және дауысты жіберуге арналган
стандарт.
TETRA PDO - тек мәліметтерді таратуга арналған стандарт.
TETRA стандартында транкингтік желінің құрылымы суреттелген, ол
коммутация орталығынан, базалық станциядан, диспетчерлік пульттерден,
кызмет көрсететін және эксплуатация терминалдардан және абоненттік
құрылғылардан тұрады:
-Аіг Interface - базалық станциялар және абоненттік радиостанциялар
арасындағы радиоинтерфейс;
-Direct Mode Operation - 2 абоненттік радиостанциялар арасындағы тікелей
қосылудыц интерфейсі;
-Terminal Eguipment Interface - абоненттік радиостанция және
мөліметтерді беру терминалы арасындағы интерфейс;
-Inter System Intetface - бірнеше жүйені біріктіру үшін жүйе аралык
интерфейсі;
- Line-connected Station Interface - диспетчерлік пульттерді базалык
құрылғыға қосу интерфейсі;
-Network Management Centre Interface - қызмет көрсету және эксплуатация
терминалдарды қосу үшін интерфейсі;
-Gateways to PABX, PSIN, ISDN, PDN - АТЖТ, ОҚТЖ, ЦСИО, ОКП қосу үшін
интерфейс.
ТЕТRА стандарттын радиоинтерфейсі 25кГц-ті кадамды жиіліктің стандартты
торда жұмыс істейді. ТЕТRА стандарттық жүйесі 150мГц тен 900 мГц-ке дейін
диапазондарды қолданады. Бірақ Европалык мемлекеттерде өзінің жиіліктер
диапазондары шекгелген 410-430мГц, 870-876915-921 мГц (бірін-шіден) немесе
450-470мГц, 385-390395-399,9 мГц жиіліктер диапазондары. Дуплексті шашырау
ТЕТRА стандарты үшін 10 мГц - тен тұру қажет.
TETRA V+D стандартында МВДР тығыздау әдісі қолданылады: бір
тасымалдаушы жиілікте төрт сөйлесу арналары ұйымдастырылады. Әрбір кадр
56,67 мс ұзактықтан тұрады және төрт уақыттык интервалы болады. 18 кадрд
тізбектілігі 1,02 с ұзақтықты мультикадр құрайды. Кадр кұрамындағы әрбір
уақыттык интервалда 504 бит бар, оныц 432-сі ақпарапық болып келеді.
Уақыттық интервал басында РА пакеті беріледі, (POWER Amplifier - шағылу
қуатты басқару, 36 бит), осыдан кейін бірінші ақпараттық блогы (216 бит)
жіберіледі, кейін синхротізбектілік SYNC (36 бит) және екінші акпаратты
блок. Кез-келген МВДР жүйесінде көрші уақыттық интервалдар 0,167 мс
ұзақтықты қорғаныс периодтарымен бөлінген, ол 6 битке сәйкес келеді.
Радиоарнада тұрақты ораушы бар Р14-DQPSK типті салыстырмалы фазалық
модуляция қолданылады. Осылайша, модуляцияның әрбір символына ақпараттың 2
битін тарату сәйкес келеді.
TETRA V+D стандартта сөзді түрлендіру үшін үшін СЕLР типті алгоритмі бар
кодек колданылады. Кодектін шығысындағы цифрлық хабарлама ағынның
жылдамдығы 4,8 кБитс - ка тең.
TETRA V+D стандарттың жүйесінде транкингтік жүйені және статустық
шақыруларды сипаттайтын барлық шақыруларды колданады. Егер барлық арналар
жүйелері бос болмаса, онда төтенше шақыруларды беру қарапайым адамдар
сөйлесуін тоқтата алады. Осы жағдайда, абонентке немесе топқа уақытша
сәйкесті жағдайларға қарап оларға қажет етілген ашық арна, яғни монопольді
керекті ресурс қызмет етеді. Ашық арна басқа қалган арналардың үлкен
жүктеменің көмегімен өзінің абоненттеріне максималды тез байланысты
қамтамасыз етеді. Керекті уақыт периоды аяқталганнан кейін, бүл арна
қайтадан барлық абоненттерге қызмет етіп жұмыс істей береді. ТЕТRА
стандартының жүйесінде қойылатын қосылу уақыты 0,3 с-тен аспайды, егер
әрине бос ресурс болган жағдайда.
ТЕТRА стаңдарты тағы бір керемет шақыру түрін көрсете алады -бұл
абонентік радиостанциясын беру кезіндегі дистанциондық қосылу. Диспетчердің
сұрауы бойынша шақыру микрофон және берілу режимін шақыратын радиостанцияға
команда беріледі. Осылайша диспетчср абонентгің болған жағдайдың дауыстық
суреті арқылы көре алады.
TETRA V+D стандартының жүйесіндегі бір арнаның толық откізу мүмкідігі
7200 битс-тан тұрады. ТЕТRА PRO стандарты мәліметтерді жіберу 28,8 Кбитс
жылдамдығын қамтамасыз етеді. Стаңдартты жасап шығарғандар TETRA V+D жөне
ТЕТRА РОО PRO технологияларының бірігуі керемет оперативті сипаттамалары
бар жүйені құрайды деп көрсеткен, бүл қоғамды сақтандыру қызметкерлерге аса
маңызды болып табылады. ТЕТRА PRO арналары бойы мысалға тығыздалған
видеоағындардың берілуі жүргізілуі мүмкіндік береді.
Мәлімсттердің берілуі сұлбада "нүкте-нүкте" және "нүкте-көпнүкте" сияқты
берілуі мүмкін. ТЕТRА стандарты одан басқа пайдаланатын қосымша үшін Х.25
желілік протоколды қолдайды. Стандартты спецификацияда ISDN және PDN
шлюздары мәлімеітерді беру үшін сыртқы желілермен қатынасу мүмкіндігін
берсді.
1.1.6 TETRAPOL PAS стандарты
ТЕТRА түсінушілігі туралы Меморадумға қол қоймаған радиобайланыс
құрылғыларының өндірушілері Маtга Communication (Франция) болған. 1987 ж.
ол француз жандармиясымен Rubis ұлттык масштабты қозғалмалы байланыстың
сандық жүйесін кұруға құжатты қорытындылады. Бүгінгі күнде бұл жүйенің
жабылу ауданы 275000 кв.км құрайды (бұл континентальді Францияның 12
аумагы), 15000 абонент жұмыс істейді. Rubis жүйесінің өндіруінің нәтижесі
Tetrapol жүйесі болын табылады. Өз технологиясын тарату және нарықты
Франциядан тыс кеңейту үшін Маtга фирмасы 1994ж. Теtrapol Форумын құрды.
Бұл Tеtrapol PAS деп аталатын спецификациялар қазіргі кезде Европалық
байланыс стандарты институтымен оларға альтернативтің немесе қосымша
халыкаралық стандарт мәртебесін беруді қарастырып отыр (ТЕТRА-ға қатысты).
Tеtrapol PAS спецификациясы де-факто стандарты болып табылатындықтан, бұл
бөлімде "Стандарт Tеtrapol PAS " термині қолданылады [19-10].
Tеtrapol PAS стандарты ерекшеленген басқару арнасы бар санды көпзоналы
транкингті жүйені суреттейді. Арналарды бөлудің жалғыз әдісі жиілікті.
Сонымен қатар, стандарттық жүйе немесе зона жұмысын бірарналы нұсқада
қарастырады. Сонымен қатар, абоненттік радиостанциялардың тікелей бірігуі,
сондай-ақ қызмет зонасын кеңейту үшін шлюз -ретрансляторларының жұмыс
істеуі мүмкін.
Tеtrapol жүйесінің инфрақүрылымы казіргі заманғы санды транкингті
жүйеге тән интерфейстері бар - диспетчер пункті, ОҚТЖ, шифрлеу кілттерін
басқаратын орталық, профессионалды байланыстың баска жүйелері. Жүйені
басқаратын орталыкка қосатын, мәліметтерді өңдеудің ішкі терминалы және
ортақ колданатын мәліметтерді беру жүйесі Х.25 хаттамасын колданумен іске
асады.
Tеtrapol инфрақұрылымының маңызды ерекшелігі болып Х.400 хаттамасы
форматында хабарламаларды өндейтін электронды пошта серверінің болуы болып
табылады. Сырттай бұл сервер хабарламаларды беру интерфейсінің агенті
аркылы жеткізіледі - транкингті жүйе үшін жаксы интерфейс. Әрине, Х.400
хабарламалар берудің интерфейсі программалы болып табылады және Х.25
хаттамасына жүйелі қосылуды қарастырады.
1.2 Байланыс желісінің жүйе–техникалық синтезі
1.2.1 Байланыс желісінің жүйе–техникалық синтезін Нурсат АҚ негізінде
ұйымдастыру
Нурсат АҚ – Қазақстандағы телекоммниукациялық бас операторларының
бірі. Жаңа технологияларды қолданып, эмитент өз клиентерінің қазіргі жəне
болашақтағы телекоммуникациялар сұраулары бойынша толық қызмет көрсетеді,
олардын байлығымен дамуының негізі болып.
Нурсат АҚ-ның спутникалық жүйесі республикамыздың 80 аса калаларымен
ауылдарын басып алады. Нурсат АҚ-ның жүйесі, N88 703, КахЗаІ жəне N88 6
спутниктары арқылы жұмыс істейтін, спутникалық каналдар негізінде құрылған.
Нурсат АҚ-мы спутникалық каналдармен қоса, қосымша тоқтамас жəне
сенəмді қызметтерін көрсетуде, оптиволокно жəне басқа технологияларды
қолданып келеді. Қазіргі кезде жүйі бүкіл Қазақстанды жəне Москва
қаласындағы телепортті басып отыр. Шымкент қаласындағы жүйні басқару
орталығы жүйні 24 сағат бақылап жəне басқару мүмкіндігін береді.
Нурсат АҚ-ның телекоммуникациялық жүйесі арқылы телефон байланыс,
транкинг, Интернет жəне деректерді беру қызметтерін жаңадан құрылған
аудандарға, ауылдарға, айдаладағы офистерге тез ғана жеткізуге болады.
Нурсат АҚ осы уақытада жүйенін техникалық негізін дамутып, өз
клиентеріне басқа жаңа қызметтер ұсыныс жолында.
Нурсат АҚ қызметінің мəні;
Интернет жүйсін қолдану
Халықаралық, қалааралық жəне қалалық телефон байланысы
Корпоративтық деректерді жəне дауыс беру жүйлерді құру
Халықаралық, қалааралық жəне қалалық байланыс каналдары
Транкинг байланыс
Бейнеконференция жəне Нурсат телекоммуникациялық жүйесі арқылы
бейнематериалдардыы беру
Бағасымен сапасы сəйкес келетін қызмет көрсетуі техниклық негізінің,
квалификациялық жұмысшылардың үлкен денгейі арқылы мүмкін болып отыр.
Қазақстан Республикасының аймағында филиалдар жəне өкілдіктер арқылы
еліміздің барлығына қызмет көрсету мүмкіндік бар, үлкен корпорациялармен
жекеменшік кəсіпкерлерге дейн.
Қазақстан Республикасыныңда, осындай қызмет көрсететің компаниялары:
Казахтелеком;
Компания АSТЕL;
Казтелепорт;
Компания TNS-Рlus;
АРНА;
SА-ТЕlСОМ.
Казахтелеком АҚ - Қазақстандың ұллтық байланыс операторы. Компания
Қазақстан аймағында телекоммуникациялық кызметі бойншы №1 лицензиясы бар.
Осы лицензия бойынша тек-ғана Казахтелеком АҚ Жалпы қолданатын
телекоммуникация жүйесін салу, құрастыру жəне пайдалану құқығы бар.
АSТЕL АҚ - интегралдық АSТЕL телекоммуникация жүйсі магистралдық
байланыс каналдары арқылы құрылған, жүйе негізінде əлемділ бас
телекоммуникациялық компаниялардың жабдықтары қолданған.
Казтелепорт АҚ - телекоммуникациялық технологиялар арқылы көп теген
қызмет корсетеді, соның ішінде, қалалық телефон байланысы, байланыс
каналдары жəне басқа. Казтелепорт АҚ-ның цифрлық жүйсі Алматы қаласында
ең үлкен болып табылады, телекоммуникациялық жабдығы қаланың 23
станциясында орналастырылғын.
TNS-Рlus АҚ - компания VSАТ (антеннасы үлкен емес спутникалық
станциясы) технологиясы арқылы қызмет көрсетуде. Осы технологиялар арқылы
компания телекоммуникациялық қызметтерінің барлық түрін көрсетеді.
АРНА АҚ - компания телекоммуникациялық қызметтерінің барлық түрін
көрсетеді. АРНА АҚ өзінің тəуелсіз, халықаралық қосылуы бар,
телекоммуникациялық жүйесін қолданады.
SА-ТЕLСОМ ЖШС - ТМД дағы компанияларымен қоса Global TeleSystem тобына
жатады. Global TeleSystem тобы ТМД бойынша он-лайн Интернет қызметтерін
көрсетеді.
Қазақстан Республикасыныңда 2006 жылы телекоммуникациялар қызметтерінің
жалпы көлемі 1 миллиард АҚШ долларынан асып түсті. Басты қызметтердің түрі
- телефон байланысы, ұялы байланысы, деректерді беру, Интеренет жəне
басқалары.
Казахтелеком АҚ Қазақстандың телекоммуникациялар қызмет
көрсетулішілердің ішінде сөзсіз басшысы болып келеді, оның жалпы
көлеміндегі үлесі 50% асады, қалғандары басқа операторлар. Басқа
опереторлардың арасында телефондық линияларды, деректерді беру, Интернет
қызметтерің басып алушалыры жоқ.
Казахтелеком, НУРСАТ және басқа операторлардың қызмет түрлері 1.1
кестеде келтірілген
Қесте 1.1
Казахтелеком, НУРСАТ және басқа операторлардың қызмет түрлері
Қызмет түрі Казахтелеком НУРСАТ Басқа
операторлар
Барлығы 48,6% 1,4% 50%
Телефон байланысы 90,3% 0,4% 9,3%
Қалааралық жəне халықаралық 93,6% 0,8% 5,6%
байланыс
Қалааралық байланыс 93,6% 0,2% 6,2%
Халықаралық байланыс 93,6% 2,1% 4,3%
ТМД 93,6% 1,5% 4,9%
Басқа елдері 93,6% 3,4% 3,0%
ІР телефония 0 21,9% 78,1%
Байланыс каналдары 51,5% 22,9% 25,6%
Деректерді беру 47,1% 7,1% 45,8%
Деректерді беру 28,1% 3,7% 68,2%
Интернет 59,3% 8,7% 31,9%
Телефон байланыс қызмет көрсету бойынша кəсшпкершілік ісіне берілген
Мемлекеттік лицензиясы АБА № 000659, берілген күні - 28.09.2004 ж.
Берген органы - ҚР информатизация жəне байланыс Агенттігі.
Ұялы телекоммуникациялық байланыс (қозғалу радиорадиотелефон, транкинг,
педжинг байланысы) қызметің көрсету бойынша кəсшпкершілік ісіне берілген
Мемлекеттік лицензиясы АБА № 001546, берілген күні - 20.12.2006 ж.
Берген органы - ҚР информатизация жəне байланыс Агенттігі.
Соңғы екі жылға немесе қабылданған нақты немесе сандық өлшем
бірліктерінде нақты іс-əрекет жасаған кезең үшін сатылған өнімінің
(орындалған жұмыстарының, қызметтерінің) көлемі 1.2 кестеде келтірілген
Өзгерістер біріншіден клиентер саны көбейюімен байланысты. Əлемдегідей,
Қазақстандада, IP технологиялар бас орынға шығып отыр, біріншіден телефон
байланыс жағында. Сондықтан, IP телефония көлемі осіп келеді. Одан басқа,
Интеренет деректер беру қызметтері де өнімінің көлемінде өсіп жатыр.
Кесте 1.2
Орындалған жұмыстарының көлемі
Қызмет турі Өлшем 2005 ж 2006 ж Іс-əрекет жасаған кезең
бірліктері үшін сатылған өнімінің
көлеміндегі өзгерістері
Dial-up Логиндар 36 514 29 103 Бұл қызмет бойншы
эмитент, проводсыз
Dial-up Сағаттары 4 034 9783 593 498технология байланысты,
қызмет көрсетуін
қыстарту жобалаған
Интернет Гб 35 935 48 340 Тутыну көлемінің
көбейуі Интернет жəне
деректер беру
қызметердің осіумен
байланысты
Интернет точки 587 177 Жобаланған проводсыз
технологияларға
ауыстыру
Интернет WLL Гб 8 335 19 470 Тутыну көлемінің
көбейуі Интернет жəне
деректер беру
қызметердің өсіумен
байланысты.
Интернет WLL точки 392 635 Клиентер саны осуі
негізінен жаңа
абонентерге байланысты
Деректерді беру Клиенттер 68 82 Тутыну көлемінің
көбейуі Интернет жəне
деректер беру
қызметердің осіумен
байланысты.
Телефония Минута 5 565 3896 281 470Тутыну көлемінің
көбейуі телефония
қызметердің осіумен
байланысты.
Телефония линия 3 099 3 313 Клиентер саны осуі
негізінен жаңа
абонентерге байланысты
Қалааралық Клиенттер 12 12 Бұл жерде клиентердің
каналдар барлығы компанияларын
даңдап алған.
1.2.2 Иерархия және адрестеу
EDACS жүйесінде бес денгейлі иерархиялық модель қолданылады, ол мынадай
деңгейлерді кіргізеді: жүйе, толық жұйе, филиал, бөлім, жеке қолданушы.
Жүйенің әр абонентіне (оның ішінде көпзоналы) 1-ден 16382-ге дейінгі
ауқымдағы уникалды идентификациялык нөмір беріледі. Бөлімдер, филиалдар
жеке толык жүйе енгізулер топтарды кұрайды. Жүйенің әр тобына 0-ден 2047-ге
дейінгі ауқымдағы уникалді топтық идентификациялық нөмірберіледі [12].
Радиостанцияның идентификациялық нөмірін жеке топ нөмірін құру
эксплуатация кіргізу этапында тек арнайы программалармен іске асырылады,
сонымен қатар басқару радиоарнасымен тез іске асырылады. Соңғы жағдайда
EDACS жүйесі реконфигурацияның өте жоғары жылдамдығын секундына 30
радиостанцияны қамтамасыз етеді.
EDACS жүйесіндегі қолданылатын шақырулар: топтық шақыру - жүйедегі
шақырудың негізгі түрі. Топтық шақыру толық ұйым деңгейінде, филиал немесе
ұйым деңгейінде іске асырылады. Жүйе абонентінің топтық шақыруларды тек өзі
мүше болатын топпен байланысу үшін мүмкіндігі бар. Сонымен бірге, абонентке
бірнеше басқа топтардағы (15-ке дейін) шақыруларды тыңдау мүмкіндігі, оның
ішінде филиал немесе ұйымнан тысқары берілуі мүмкін. Сол арқылы көпдеңгейлі
немесе паралельді шақырулар қамтамасыз етіледі. Шақыруды жіберу үшін
абонентке тангентаны басу жеткілікті. Диспетчер пультінен осы пульт
арқылы басқарылатын кез-келген топты шақыруға болдады. Диспетчерде қызмет
етілетін топтардағы алмасуды тыңдау мүмкіндігі бар.
Жеке шақыру - жекеше сөйлесуді мүмкін ететін шакырудың артық түрлері.
Бүл шақыру байланысатын абоненттер кіретін тон мүшелерімен де, диспетчермен
де тыңдалмайды. Жеке шақыру "әрқайсысы әрқайсысьмен" сүлбасы бойынша
байланысуды қарастырады. Ол санды пернетақтамен жабдықтанған
радиостанциядан шакырушы абоненттің идентификациялык нөмірін теру арқылы
жіберілуі мүмкін. Көп зоналы жүйеде автоматты шақырудың маршрутталуы
атқарушы абоненттің нөмірін теру қажет емес, тек онымен байланысу үшін
тангентаны басып, оны шақыру түскеннен кейін бірнеше уакьп басып тұру
керек.
Жедел шақыру-жоғары басымдықты топтық шақыру. Мұндай шақыруды кез-келген
абонент жіберуі мүмкін, тек бұл үшін радиостанцияда арнайы кнопканы басу
қажет. Жедел шақыру жүйенің бос емес уақытында да берілуі мүмкін, сонда
шақырушы абонентке қатысты топтың ағынды сөйлесулерін үзеді.
ОҚТЖ-ға шақырулар - EDACS жүйесінің абонентіне телефон жүйесінің
абоненттерімен жеке сөйлесулерді мүмкін ететін шақыру түрі. Тек санды
пернетактасы бар радиостанциядан жіберілуі мүмкін. ОҚТЖ-дан шақырулар
телефон жүйесінің шақырушы абонентінің қалауымен жүйенің кез-келген
абонентімен немесе тобымен қабылдана алады. Мұндай шақыруларды қызмет ету
үшін 1 және одан жоғары деңгейлі жүйе қажет.
Бірнеше топтармен біруақытылы байланысу (Simulselect) тек диспетчер үшін
мүмкін шақыру түрі. Бір жиілікті арнаны қолдану арқылы бірнеше абоненттер
тобына біруақытылы хабарламаны беру мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Бұл кезде
топ мүшелерінің жауаптары тек өздерінің топтары шегінде естіледі. Бұл
шақыру түрі 2 және одан жоғары деңгей жүйелерінде қарастырылган.
Мәртебелі шақыру - тривиалды сөздік алмасуды алмастыратын санды
формаланған хабарламалар абоненттен диспетчерге беру үшін арналган. ("сізді
түсіндім", "қайталаңыз" және т.б.) хабарламаның ақпаратты мазмұны график
арналарының ретрансляторларын жүктемей, басқару арнасымен шақырушы пакет
құрамында беріледі. Мәртебелі шақыруды жіберу үшін абонент радиостанциядағы
алдын-ала программаланған кнопканы басу керек. Бұл шакыру түрі 3 және одан
жоғары деңгейлі жүйелерде қарастырылған.
1.2.3 Көпзоналы конфигурацияда жұмыс істеу
EDACS жүйесі көпзоналы бүркеу (покрытия) көмегімен кең аумақтарда қызмет
ету мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Біріккен жүйеге EDACS тииті кез-келген
деңгейлі автономды базалық станциялар бірігуі мүмкін, оның ішінде бір
арналы (SСАТ). Көпзоналы жуйені құру кезінде "жұлдыз" топологиялық сүлба
қолданылады (1.1-сурет), оньң ортасында көпстанциялы координатор (MSC), ал
сәулелердің аяқ жағында - зоналы базалық станциялар орналасқан. Бір
жүйедегі зоналардьң максимал саны - 32.
Сурет 1.1. Көпзоналы конфигурациясы EDACS жүйесі
Көпзоналы жүйеде абоненттердің біріккен нөмірлеуі қолданылады.
Шақырулардың дұрыс маршрутталуы үшін көпстанциялы координатор зоналардағы
абоненттердің ағынды орналасуын бақылайды. Бұл үшін автоматгы тіркеу
процедурасы қолданылады. Қайта тіркеу қажеттігі абоненттік радиостанциямен
аныкталады (ұялы байланыс жүйесінен айырмашылығы, абонентті қайта тіркеу
туралы шешім базалык құрылғымен қабылданады). Қайта тіркеу белгісі -
басқару арнасымен байланысты болып табылады. Қайта тіркеу процедурасы
басқару арнасын іздеу кезінде ауқымды жаймалай тексеруде және тіркелген
пакетті қайта табылған арна бойынша жіберу болып табылады.
Жабылған зоналы жүйелерде көпзоналы координатор жиілік арналарының
адаптивті қайта бөлінуінде қорытындыланған шақырулар ағынын екінші ретті
өңделуін жүргізуі мүмкін. Осылай, егер зоналардың бірінде
ретрансляторлардың жүктелуі жоғарыласа (жиілік және блоктау үзақтығы
көбейеді), ал көршілес жабылған зонада трафик аз болса, онда қатты
жүктелген зонаның шақырулар бөлігі көрші ретрансляторларға жіберіледі.
1.2.4 Мәліметтерді беру
EDACS жүйесінде мәліметтерді беру үшін RDI (Radio data Inter Face)
көлікті денгейлі фирмалық протокол қолданылады. Ол қателерді табу және
түзетуді, пакеттердің қабылдануын, растауды және таратудың автоматты
қайталануын қарастырады. EDACS жүйесінде мәліметтерді берудің кішігірім
жүйелерін (20 абонент тест) 4 DАТ фирмалық программалық қамтамасыздандыруды
қолдану арқылы ұйымдастыруы мүмкін. Үлкен өлшемді жүйелер RDI хаттамасы
негізінде немесе ІР жүйесі сияқты ұйымдастырылуы мүмкін. Кез-келген
жағдайда базалық станция маршруттау, хаттамалар конверторын, сондай-ақ ішкі
ІР- жүйесіне шлюз болып табылатын EDACS Data Gateway құрылғысымен
жабдықталуы керек. Арнайы жүйелік қосымшаларды өндіру мүмкін. Бұл үшін
Еricsson фирмасымен порттарды инициализациялау және шақыруларды басқаратын
программалау интерфейсі (АРІ) ұсынылады.
АРІ ІР хаттамасы үшін де, RDI хаттамасы үшін бар. EDACS жүйесіндегі
мәлімсттерді берудің маңызды көрінісі - мөліметтерді беру үшін арнайы
жүйелік арналарын ерекшелеу мүмкіндігі керек еместігі болып табылалы.
1.2.5 Жүйе конфигурациясы
Тапсырушының тұтынушылығына байланысты базалык станция әртүрлі қосымша
құрылғылармен жинақталады. Аппаратураның минималды жиынын енгізетін жүйе
базалық деңгейлі жүйе деп аталады. Ол тек топтық, жсдел және жеке шақырулар
қызмет көрсету үшін қолданылады. Мүндай конфигурацияда хабарлар үшін
қарапайым және кедел деңгейлі басымдық қолданылуы мүмкін.
Қосымша құрылғыны құру жүйе деңгейін және берілетін мүмкіндіктер жиынын
жоғарлатуға мүмкіндік береді. Құрылғы құрамы мен берілетін мүмкіндіктер
арасындағы сөйкестік 1.3-кестеде қөрсетілген [13,14].
Кесте 1.3
Құрылғы құрамы мен берілетін мүмкіндіктер
Денгей Құрылғы құрамы Жүйенің мүмкіндігі
Еңгізілген басқару Жеке шақырулар. Топтык шақырулар.
құрыл-гысыбар Жедел шақырулар.
ретрансляторлар. Тек 2 деңгейлі басымдыктан
Радиосигналдардан шақы-рулар. Топтар бойынша жаймалық
бірік-тіретін құрылғылар. Абонент-абонент маршругы бойын-ша
Базалық Антеналык-фидерлі құрылгы.санды ақпарапы (сөз немесе
мәліметтер) тарату.
Шақырулар қатарын енгізу. Таратуды
бастау тоналді шақыруын беру.
'
Базалык деңгейлі құрылғы. Базалық деңгейлі барлық
Орталықтан басқарыла-тын мүмкіндіктер.
ЭВМ. Шақырушы абоненттердің
Техникалық қызмет көр-сетуаутенфикациясы.
терминалы және Трафик туралы санактардын
1 эксплуатациялау. генерациясы 8 деңгейлі
ОҚТЖ-мен келісілетін басымдық-тары (оның ішінде санды
құрылғы ақпаратты тарату) ОҚТЖ -мен косылу.
Абоненттердін динамикалық қайта
болмауы
Абоненттердің байланысқа түсуін
басқару
1 деңгейлі күрылғы 30-ға Барлық 1 деңгейлі мүмкіндіктер.
дейін диспетчерленген Диспетчер пултьтімен аналотты сөзді
2 пульттер алмасу.
Бірнеше топты бір уақытылы
мони-торлау.
Бірнеше топты біруақытылы шақыру.
2 деңгейлі құрылғы Барлық 1 деңгейлі мумкіндіктер.
диспетчер пултімен сым-ды Диспетчер пультімсн санды сөзді
3 біріктіретін кұрылғы алмасу (оның ішінде шифрленген
телефон арнасының модемі трафик, Мәртебелі шақырулар және
сұраулар).
ОҚТЖ абоненттерімен санды алмасу.
Базалық деңгейден 3 Абоненттер
деңгейге дейінгі бірнеше Жабылатын аумақтарда арналарды
4 базалық станциялар динамикалық адапгивті қайта болу
Көпстанциялар координа-торқозғалмалы байланыстьң дәстүрлі
(MSC) жүйелерін (тоанкингті емес) қосү
мүмкіндігі
1.2.6 Базалық станция құрылғылары
Әр базалык станцияда 20 ретрансляторға дейін орнатылуы мүмкін. Жүйенің
маңызды ерекшелігі - жұмыс арнасының кез-келгені басқарушы ретінде
қолданыла алатынлығында. Алмастыру мүмкіндігі әр ретранслятор тек аналогты
сөзді сигналдарды емес, сонымен қатар 9600 битс жылдамдықгы санды
ақпаратты да беру қабілеттілігімен қамтамасыз етіледі. Бұл санды ақпарат
сөзді сигналдар, қолданбалы мөліметтер немесе басқару сигналдары бола
алады.
Бұдан басқа, әр ретранслятор интеллектуалды басқару құрылгысымен
жабдықталған, ол басқару арнасының ретрансляторының қатардан шығу жағдайын
байқайды және керек болса барлық фунцияларын өзіне алады. Айтылып кеткен
бөлінген басқаруды қолданатын бас тартуды өндейтін әдіс басқару арнасын
резервтейтін сұлбаға қарағанда үлкен сенімділікті қамтамасыз етеді. Басқару
арнасының жұмыстан шығу кезінде қалған жұмысқа жарамды ретранслятордың
біреуі ақпаратты жүктемені қызмет етуден шақыруларды өңдеуге ауысады. Бұл
кезде жүйенің откізу қабілетінің бірқалыпты кері кетуі байқалады. Ол бір
жұмыс арнасын жоғалткандай болады.
Орталықтанған басқару компьютерін қолданылатын жүйелерде соңғы шақырудың
бас тартуы авариялық тәртіпке көшуге алып келеді. Бұл кезде бөлінген
басқару құрылғысы жұмысын жалғастырады, сондықтан көптеген
абоненттерге авария тіпті білінбейді. Оның ішінде телефондық жүйемен
байланысу мұмкіндігінің функциялары жоғалады.
2 Технологиялық бөлім
2.1 Байланыс желілерінің ақпараттық қамтамасыз етуі
ТЕТRА стандарттың ACCESSNET-T IP радиобайланыстың сандық транкинг
жүйесі – бұл кәсіптік мобилдік сандық жылжымалы радиобайланыс жүйесіндегі
алғашқы шешімдерінің бірі [15,16].
ІР технологияны қолдану арқасында жүйенің біртекті архитектурасы
көпдеңгейлі архитектурасынмен алмасқан, бұл бізге жүйенің кеңейтілген және
келісілген мүмкіншіліктерді береді, сурет 2.1.
Сурет 2.1. Жүйенің деңгейлері
Көпдеңгейлі архитектураның негізгі мақсаты: Операциялық жүйенің толық
функционалдығы деңгейлерге бөлінеді: аппараттық деңгей, аппараттық
абстракция деңгейлері, қолданбалы деңгей.
Аппараттық абстракция деңгейлері жоғарғы колданбалы деңгейдегі
бағдарламалық қамтамасызданудан аппараттық платформасының ерекшеліктерін
жасырады (абстракциялайды), ол қызметті арнайы бағдарламалық қамтамасыздану
(драйверлер) атқарады.
Әр деңгей үшін байланысу интерфейсті анықтайды, яғни белгілі бір
ережелерді. Осы ережелерді орындап әр деңгейдің қызметін атқараламыз.
Деңгейлердің өзара байланыстың ерекшелігі – әр деңгей тек көршілес төменгі
жатқан деңгеймен оның интерфейс арқылы байланыс жасай алады.
2.1.1 ACCESSNET-T IP жүйенің қолданбалы деңгейі
ACCESSNET-T IP жүйенің қолданбалы деңгейі (2.2 сурет) оның
функционалдығымен анықталады. Бағдарламалық қамтамасыздануы бірнеше
модульдерден тұрады, олар қажетті функционалдығына байланысты анықталады.
Сурет 2.2. ACCESSNET-T IP жүйенің қолданбалы деңгейі
Басқару жүйесі 2.3 суретте көрсетілген.
Сурет 2.3. Басқару жүйесінің модулі
Басқару жүйесінің модулі оператор мен жүйе арасындағы интерфейс болып
саналады. Ол бірнеше әртүрлі есептерді шығара алатын қосымшалардан тұрады.
Басқару жүйесінің негізгі есептері:
-жүйенің конфигурациясы;
-жүйенің диагностикасы – ақауларды жылдам анықтау және жою;
-абонент мәліметтерді әкімшіліктендіру;
- жүйе ресурстарын басқару – жүктемені талдау және оптимизациялау;
-жүйенің берілгендер қорымен жұмыс жасау - конфигурациялық,
статистикалық және т.б..
Сондықтан ACCESSNET-T IP орталық және бейорталық архитектура бола алады.
Бейорталық архитектурада жоқтықтын бірыңғай нүктесі жоқ, сондықтан осы
архитектураны пайдаланғанда жүйенің жалпы сенімділігі арттырылады.
Жүйенің ресурстардың басқару және тарату бағдарламалық модуль (RACF) 2.4
суретте көрсетілген.
Сурет 2.4. Бағдарламалық модуль RACF
ІР технология негізінде жүйені тұрғызу арқасында RACF коммутатордың
бағдарламалық модулін тұрғызуға мүмкіндік берді. RACF коммутатор
бағдарламасы байланыстарды анықтап коммутациясын жасайды және мобілді
абоненттерді басқаруға мүмкіндік береді. Модуль бөлінген серверде
жергілікті жұмыс жасай алады және бірнеше серверлер арасында да.
Сондықтан ACCESSNET-T IP орталық және бейорталық архитектура бола алады.
Бейорталық архитектурада жоқтықтын бірыңғай нүктесі жоқ, сондықтан осы
архитектураны пайдаланғанда жүйенің жалпы сенімділігі арттырылады.
Базалық станция BSF ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мазмұны бет
Аннотация 9
Нормативті сілтемелер 10
Анықтамалар 11
Қысқартулар мен белгіленулер 12
Кіріспе 13
1 Аналитикалық шолу 14
1.1 Байланыс желілерін талдау 14
1.1.1 Сандық транкингті жүйелер 14
1.1.2 ЕDACS жүйесі 15
1.1.3 Digistar жүйесі 16
1.1.4 iDEN жүйесі 17
1.1.5 ТЕТRА стандарты 17
1.1.6 TETRAPOL PAS стандарты 19
1.2 Байланыс желісінің жүйе–техникалық синтезі 20
1.2.1 Байланыс желісінің жүйе–техникалық синтезін Нурсат АҚ
негізінде ұйымдастыру 20
1.2.2 Иерархия және адрестеу 24
1.2.3 Көпзоналы конфигурацияда жұмыс істеу 25
1.2.4 Мәліметтерді беру 26
1.2.5 Жүйе конфигурациясы 26
1.2.6 Базалық станция құрылғылары 28
2 Технологиялық бөлім 29
2.1 Байланыс желілерінің ақпараттық қамтамасыз етуі 29
2.1.1 ACCESSNET-T IP жүйенің қолданбалы деңгейі 30
2.1.2 ACCESSNET-T IP мүмкіндіктері 33
2.1.3 ACCESSNET-T IP орталық жүйесі 34
2.1.4 ACCESSNET-T IP бейорталық жүйесі 35
2.1.5 Резерв жасау 35
2.1.6 ACCESSNET-T IP жүенің элементтері 36
2.1.7 DIB-500 базалық станция 38
2.1.8 IP түйін IPN 39
2.1.9 AGW қосымша шлюздің функционалдық модулі 40
2.1.10 Жоба мақсатының қойылымы 41
2.2 Байланыс желілерінің құрылымын әзірлеу 44
2.2.1 Транкингті жүйелердің архитектурасы 44
2.2.2 Көпзоналы жүйелер 47
2.2.3 Транкингті жүйелердің классификациясы 50
2.3 Байланыс жүйелеріндегі монтаждау жұмыстарын ұйымдастыру
2.3.1 Антеннаны механикалық монтаж жасауға қойылатын талаптар 52
52
2.4 Байланыс алгоритмдерін есептеу 56
2.4.1 Транкинг радиобайланыс жүйелерінің жобалауы жанында
радиотрассаларды математикалық үлгілеуі 56
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Нормативті сілтемелер
Бұл дипломдық жобада келесі нормативтер қолданылған.
ҚР СТ 1157-2002 Жоғары кәсіптік білім беру. Білім беру ұйымдарының сапа
менеджменті жүйесі.
ҚР СТ 1158 – 2002 ҚР мемлекеттік стандарты. Жоғары кәсіптік білім беру.
Білім беру ұйымдарының материалдық-техникалық базасы.
ҚР СТ 1.12 – 2000 Қазақстан Республикасының стандарттау жүйесі.
Нормативтік тексттік құжаттар. Құруға, баяндауға, рәсімдеуге және мазмұнына
қойылатын талаптар.
ҚР МЖМБС 5.03.016-2008 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға
міндетті білім стандарты. Жоғары оқу орындарында дипломдық жұмысты (жобаны)
орындау ережелері. Негізгі ережелер.
ҚҮ ОҚМУ 4.03-2010 Құжатталған процедура. Құжаттарды басқару.
ҚҮ ОҚМУ 5.01-2010 Құжатталған процедура. Мәліметтерді талдау. Сапа
менеджменті жүйесінің нәтижелерін тұрақты жақсарту.
ӘН ОҚМУ 7.15-2010 Әдістемелік нұсқау. Дипломдық жобалауды ұйымдастыру.
Дипломдық жұмыс.
Анықтамалар
Транкинг - бұл көптеген абоненттер санының саны шектелеген арналарға
еркін кіру әдісі.
Пейджинг - барлық негізгі ұйымдастырылған жылжымалы радиоқызметтерден
тұратьн байланыстың қарапайым жүйесін білдіреді.
Қондырғының идентификациялық регистрі жылжымалы станцияның нақты
халықаралық идентификация нөмірін анықтау үшін орталықтанған базалық
мәліметтерді құрайды.
Транскодер - радио интерфейс бойынша GSM ұсынысына сәйкес MSC сөз және
мәліметтерді (64 кбитс ИКМ) беру арналарының шығыс сигналдарының түрленуін
қамтамасыз етеді.
Жылжымалы станция, жұмыс істеп тұрған электробайланыс желісіне GSM
желісінің абоненттерін қосуды қамтамасыз ететін қондырғыдан тұрады.
Қызмет ету және эксплуатациялау орталығы - GSM желісінің негізгі
орталық элементі. Ол желідегі басқа компоненттерінің жұмысын бақылайды және
басқарады.
Желі аралық функционалды қиылысуы - MSC бөлігінің бір құрамы болып
табылады. Ол абонент мүмкіндігін белгіленген желідегі қарапайым терминалды
қондырғы мен GSM желісіндегі (DTE) терминалды қондырғы аралығында хаттама
түрлендіргіші мен мәліметтерді беру жылдамдығын бере алуды қамтамасыз
етеді.
Базалық станция контроллері – BSS базалық станция жүйешесінің орталық
бөлігі болып табылады.
Әкімшілік қабылдап таратқыш жүйешесі – базалық станция қондырғысын
басқарады, жұмысын қадағалайтын жүйе.
Біріктіру және тарату блогы - антенналық жүйе мен TRU блогы арасында
интерфейс болып табылады.
Autentificator (Аутентификатор) - 802.1х хаттамасында аутендификация
сервері арасындағы делдал мәселен RADIUS, және претендент арасындағы
делдал. Сымсыз желілерде әдетте қол жеткізу нүктесінде орналасады; ал сымды
желілерде бұл қызметті жоғары классты коммутаторлар атқара алады.
Bluetooth – сымсыз персоналды желілерге арналған 802.15 спецификациясы
бөлігі, ол Ericsson, Nokia, IBM, Intel және Toshiba компаниялары негізін
салған Bluetooth SIG тобында жасалған және т.б. көрсетілген.
Hotspot (горячая точка) – ыстық нүкте –бұл жалпыға қол жетімді сымсыз
локальды желі жайылған орын. Ыстық нүктелер әуежай, қонақ үй, сезьд
аулалары мен кафе сияқты компьютерлік құрылғылары бар адамдар шоғырланатын
аймақтарда орналасады.
Wireless Fidelity - Wi-Fi Alliance ұйымы жасаған сертификаттау іс-
шаралары, ол 802.11 стандартын жүзеге асыратын әралуан өнімдердің
бірлескен жұмысы өнімділігін кепілдендіреді.
Қысқартулар мен белгіленулер
РМR - кәсіптік жылжымалы радиобайланыстың жүйелері;
РРЛ - радио релелі линиялар;
RLL - сымсыз абоненттік радио линиялар;
WLL - сымсыз абоненттік линиялар;
AMPS - жетілдірілген ұялы телефон қызметі;
TAGS ( барлығына рұқсат етілетін байланыс жүйесі;
RTSM – мобильдік радиотелефондық жүйе;
NNT - телефон және телеграфтың жапондық жүйесі;
GSM - глобальды мобильдік байланыс жүйесі;
ISDN - интегралды қызмет көрсетудің сандық желісі;
IN - интеллектуалды желі;
UMTS - жылжымалы байланыстың әмбебап жүйесі;
CDMA - арналарды кодалық бөлудің көптік қатынас құруы;
PDN - деректерді тасымалдау желісі;
PCS - байланыстын дербес жүйелері;
PLMR - радиобайланысының құрлық жылжымалы жүйелері;
MSC - жылжымалы байланыстың коммутация орталығы;
LA - географиялық зона;
EIR - қондырғы регистрі;
NMC - желіні басқару орталығы;
BSS - базалық станция қондырғысы;
BSC - базалық станция бақылаушысы;
ТСЕ-транскодер радио интерфейс;
MS–жылжымалы станция;
ОМС-қызмет ету және эксплуатациялау орталығы;
IWF-желі аралық функционалды қиылысуы;
СHS - арналарды қадағалау;
MAS - техникалық қызмет көрсету;
MCS - адам\машина сөйлесу;
OMS - техникалық қызмет көрсету эксплуатациясы;
RCS - радиоқадағалау;
ROS - радиоэксплуатация;
RP - аймақтық процессор;
RPG - аймақтық процессорлардың тобы;
TRH - қабылдап таратқыш басқару бөлігі;
TRAU - транскодер және адаптер беру жылдамдығы;
SRS -арна коммутаторы.
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Адамның мәдени деңгейі, әлеуметтік дәрежесі және
бизнесте әрқашан алда болуына, әртүрлі ақпарат көзіне тез арада қол жеткізу
ықпалын тигізетін ақпаратты қоғам дәуірінде өмір сүрудеміз. Кең жолақты
желі Интернетке тез арада қосылуды, үлкен көлемді ақпаратпен алмасуды
қамтамасыз етеді.
Транкинг - бұл көптеген абоненттер санының саны шектелеген арналарға
еркін кіру әдісі. Қандай да бір уақыт мезетінде барлық абоненттер активті
болмағандықтан, қажетті арналар саны абоненттердің ортақ санынан әлдеқайда
аз. Мысалы, арналар саны 5 боғанда (4 дауыстық арна және 1 басқару арнасы)
транкингті жүйе 300 абоненттерге қызмет ете алады. Сондықтан TETRA
стандарты негізінде сандық ұтқыр радиобайланыс желісін жобалау өзекті болып
келеді.
Ғылыми жаңалық және ғылыми жаңалықтардын жағдайы. Берілген жобада
сығылу жүйесі мен каналдардың нығыздалуы зерттелінді. Жобалау және
қабылдау жүйесі дәл қазіргі уақытта мақсатқа лайықты деп есептеледі және
бұл жүйелер желі байланысының ауырлығына және тығыздықтың азаюына рұқсат
етеді, каналдардың уақытын көбейтеді, абоненттердің қызмет ету сапасын
жақсартады, және де оларға қосымша қызметтер көрсетеді.
Практикалық қажеттілігі. Қарапайым транкингті байланыс өзінің
кұрылғыларының бағасы мен эксплуатациялық шығыны бойынша ұялы жүйелерден
бірнеше есе экономды. Байланыс сымдардың және жоғарғы жылдамдықтағы
жүйелерді бақылауға және сынауға арналған заманауи аппаратура қазіргі таңда
практикалық жағынан қажетті болып келеді. Қажеттілігі: өткізгіш
технологияны пайдалану мүмкіншілігінің болмауы; қызмет көрсету аясында
абоненттің орын ауыстыруы; құрылғыларды орнатуға аз шығын жұмсау.
Дипломдық зерттеудін мақсаты TETRA стандарты негізінде сандық ұтқыр
радиобайланыс желісін жобалау.
TETRA стандарты негізінде сандық ұтқыр радиобайланыс желісінің
міндеттері: жиіліктік қорын эффективті қолдану; көпзоналы жүйе қалыптастыру
жолымен қызмет көрсету зонасының көбеюі; ортақ колданыстағы телефон
жүйесіне шығу; көптеген қызмет көрсету мүмкіншілігі.
Обьектісі: Шымкент қ.
Дипломдық жобаның теориялы және әдістемелік негіздері: жиіліктік
-аймақтық жоспарлау әдісі; жүйе ресурстардың басқару және тарату
бағдарламалық қамтамасыз етулері; жиілік модуляциясы; мәліметтерді тарату
жылдамдығы.
Практикалық базасы транкингтік кәсіпорын Алтел
1 Аналитикалық шолу
1.1 Байланыс желілерін талдау
1.1.1 Сандық транкингті жүйелер
Санды жүйелергс көшудің себебі - ретранслятордың барлық қызмет
көрсететін зонасында сөздік радиоалмасу сапалығының түзетілуі. Аналогты
жүйелерге базалық станциядан алыстаған сайын сөзді беру сапалығының қатты
нашарлауы тән. Қалалық жерлерде, көпсәулелік тарату орын алады, сапа бір
квартал ішінде қозғалған кезде де өзгереді. Санды сигналдарды бөгеуілге
тұрақты кодалаумен бірге қолдану сөзді беру сапалығының қызмет көрсететін
зона аумағында сапасының жақсаруы мүмкін болады.
Құрама Штаттарда және Еуропада өңдірушілердің бәсекелестігін топшылайтын
және тұтынушыға құрылғыны өзі таңдауға мүмкіндік беретін санды транкингті
жүйелердің ашық халықаралық стандарттары өндірілді. Транкинпті байланыстың
болашағы бар стандарттары мен жүйелерінің тізімі бүгінгі күнге мынандай
түрде [1-2]:
- ericsson фирмасының ЕDACS жүйесі;
- association of Public Safery Communications Officiais үйымымен
анықталған APCO Project 25 (немесе APCO 25) стандартты;
- ЕТSІ- European Telecommunications Standard Institute (Еуропалык
байланыс стандарттарының институты) үйымымен анықталған Tetrapol PAS
стандарты;
- digital Wireless Corporation фирмасының DigiStar жүйесі;
- motorolla фирмасының IDEN жүйесі;
АРСО 25 және ТЕТRА стандарттары ашық болып табылады, олар әртүрлі
ондірушілерге аппаратура шығаруға мүмкіндігін береді. АРСО 25 стандарты
профессионалды байланыс құралдарын қолданатын тұтьшушылар мүддесін
білдіретін үйымымен ондірілген. Сондықтан, мұнда осындай байланысқа тән
бірқатар белгілер көрсетіледі, бұл белгілер АРСО 25 стандарт жүйелерін
коммерциялық операторлар үшін ыңғайсыз.
ТЕТRА стандарты ортаевропалык деп Еуропалық Бірлестік өндірілген және
GSМ ұялы байланыс стандартының профессионалды байланыс қызмет
тұтынушыларының арнайы талаптарына бейімделуін көрсетеді. ТЕТRА өзіндік
ерекшелігінің стандартталуы қазірге дейін ресми түрде әлі аяқталмаған.
Tetrapol аталымы соңғы уақытқа дейін Маtга Соmmunications фирмасымен
ондірілген транкингті жүйеге қатысты болатын. ТЕТRА стандартымен белсенді
бәсекелесе отырып, фирма 1994 Tetrapol Forum үйымын қүрайды. Сонғысы 1996
жылы Tetrapol (олар РАS деп аталады – Publicly available specifications)
жүйесіне спецификацияларды ашады жөне оларды балама немесе комплиментарлы
ортақ еуропалық стандарт ретінде қабылдануына белсенді әрекет жасайды.
1.1.2 ЕDACS жүйесі
ЕDACS (Enhanced Digital Access Communication System) трангинггі жүйесі
Еricsson (Швеция) фирмасымен өндірілген. Ол сөзді (аналогты және санды
түрде) және мәліметтерді беруге арналған. Жүйенің негізгі ерекшеліктеріне
базалық станциялардың жоғары қабылдау тұрақтылығын жөне радиосөйле-сулердің
қорғанысын қамтамасыз етудегі икемділігің жатқызуға болады. ЕDACS жүйесінің
мүмкін тұтынушылары - радиобайланыс жүйесін таңдаудағы ең маңызды белгісі -
жогары сенімдік болатын әр түрлі тағайынды мемлекеттік қызметтер [3].
ЕDACS жүйесі бірзоналы немесе көпзоналы конфигурацияда жүмыс істеу
мүмкіндігін береді. Жүйе құрамына базалық станциялар, үлестірілген
қабылдаудың алыс пункттері, көпстанциялы координатор (көпзоналы
конфигурация үшін) және абоненттік құрылғылар кіреді. Жүйеге соңдай-ақ
орталықтанған басқарылатын компьютер, диспетчерлік пультер, телефон
жүйесінің интерфейсі кіруі мүмкін (1.1-сурет).
ЕDACS жүйесі жоғары жылдамдықты ерекшеленген басқару арнасын қолданады
(9600 битс). Басқару арнасындағы мәліметтерді берудің салыстырмалы жоғары
жылдамдығы 0,25 с қүрайтын (блоктау жоқ кезде) аз уақытты кірісті
қамтамасыз етеді.
ЕDACS жүйесінде беру транкингі, сонымен қатар хабарлама трангкингті
ұйымдастырылуы мумкін. Хабарлама транкингі режимінде жұмыс істеу сөйлесуге
қолайлы жағдайларды береді, бірақ жүйенің өткізу қабілсттігін төмендетеді.
Сондықтан абоненттердің көбісіне беру транкингі рұқсат етілген. Бірақ
арналарды беру процесі радиосөйлесулердің сапалығы хабарлама транкингіндей
етіп сақталған.
Оптимизацияның басты (кілтті) элементі - қатардағы шақырулардыц
басымдығымен динамикалық басқару. Абоненттен келетін әр шақыру қатарға
орналасқан қатардағы шақырулар басымдықтары бойынша өңдіріледі. Жүйеде
барлыгы басымдыктың 8 деңгейіне дейін қолданылады. Шақырулардьң басымдығы
біріктіруді құрудың сатысына байланысты өзгереді. Сөйлесулерді ерте
бастаған абоненттер шақыруы біріншілік байланыс орнатудан да жоғары
басымдықты иеленеді.
Осылайша, үзілістердің ұзақтығы минимизацияланады және сөйлесулердің
квазиүздіксіздігі қамтамасыз етіледі. Сонымен қатар, жоғары басымдықты
шақырулардың уақытылы қызмет ету мүмкіндігі сақталады. Жүйенің қызықты бір
ерекшілігі: егер жоғары басымдықты шакыруды қабылдау мезетіңде барлық
арналар бос емес болса, онда шақыру да солай қызмет етеді. Басқару
арнасының ретрансляторы жоғары басымдықты шақыруды беру уақытында жұмыс
арнасының ретрансляторы режиміне көшеді.
Шакыру катарга қойылғанда абонент жарықты индикатормеп хабарланады, ал
арнаны беру дыбысты сигналмен алып жүреді (шақырумсн). Осындай
сигнализаторлар жиыны біріктірулердің қайта құру мүмкіндіктерін
болдырмайды, бүл, қорытындысында өткізу қабілеттігінің өсуіне алып келеді.
ЕDACS жүйесінде бөлінген басқару арнасы қолданылатындыгына қарамастан,
базалық станция бір ретранслятор жұмысқа қабілетті жағдайда да озінің
жұмысқа қабілеттігін сақтайды. Сонғысы бастанкы жағдайда басқару арнасыныц
ретрансляторы режімде жұмыс істемейді, ал шакырулар түскенде озінің жеке
жиілік арнасын тағайындау арқылы оларды өңдейді, содан кейін жұмыс
арнасының ретрансляторы режіміне отеді.
Бұл жағдайды баска жағынан да карауға болады: кішкене трафикті аумаққа
қызмет көрсету үшін, эксплуатацияға жүйені кіргізу үшін, бастаііқы ақша
енгізу минимизациялау үішн базалық станцияда тек бір ретрансляторды орнату
қажет.
Ericsson фирмасының терминологиясы бойынша мүндай жүйе SCAT деп аталады
(Signal ChannelAutonomous Trunking).
Портатипті (тасымалдаушы) радиостанциялардыц көбісі қолданатын кең
аумақты қызмет ету жүйелері үшін сигналдардың шашыранды қабылдауы
мүмкіндігі қарастырылған. Бұл жағдайда, қызмет көрсететін аумақты бірнеше
жерінде өте күшті сигналдық таңдау құрылғысына дистанциялы басқарылатын
қабылдау құрылгылары қондырылады. Көрсетілген шешім базалық станцияның
үлкен шыгыс куаты мен портативгі радиостанцияның таратқышының аз қуаты
арасындағы дисбалансын болдырмау үшін қолданылады.
1.1.3 Digistar жүйесі
Digistar санды транкингті жүйесі Digital Wireless Corporation (DWC),
фирмасы-мен құрылған. Бұл жүйе санды транкингті жүйелердің бар халықаралық
стандарттарына жүгінбейді. Ол DWC -ң жеке меншігі болатын техникалық
шешімдер базасында қүрылған. Жүйе ашық больш табылмайды жөне басқа
жеткізушілердің құрылғыларын қолдануы мүмкін емес. DWC фирмасы айтылғанның
соңғысы радиобайланыс кауіпсіздігін жоғарлатудың бір кұралы болатынын
айтады.
Digistar жүйесінің баска транкинггі жүйслерден ерекшелігі - ол пакеттік
коммутация жүйесі болып табылады. Әрине, бүл шешім қызмст көрсетудің жалпы
нашарлауына алып келеді. Сонымен қатар, пакеттік коммутация технологиясын
қолдану көпзоналы жүйенің инфрақұрылымыньң бағасын төмеңдетуге мүмкіндік
береді. Digistar жүйесінде жалғаушы түйін рөлін маршрутизатор орындайды.
Digistar жүйесі әдейі кең аймақтарға қызмет көрсетуге өндірілген.
Сонымен қатар, жүйе бірзоналы бірарналыдан ортақхалықаралық жүйелергс дейін
ауқымдалуымен сипатталады. Осылайша, бастапқы ақша салымның төменгі шегі
Digistar жүйесін операторлардың кең шеңберінде қолдануға мүмкіндік береді.
Digistar жүйесінің базасында байланыс жүйесінің өткізу қабілеттілігін
өсіруін арнамен жүргізуге болады [4-6].
Digistar жүйесі кең жиілік аумағында жұмыс істей алады: 345-тен 521 МГц-
ке дейін, бүл оның әртүрлі жиілік мазмұнында қолдануға мүмкіңдік береді.
Digistar жүйесінде тек бір арнаны бөлу әдісі АЖБ қолданылады.
1.1.4 iDEN жүйесі
iDEN технологиясы тұтынушыларға мобильді байланыстың барлық түрін
қамтамасыз стетін интегралды жүйе.
Мобильді диспетчерлік радиобайланыс iDEN транктигті радиобайланыстың
санды жүйелеріне тән барлык мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді. Бүлар: топтық
шақыру (group coll) -жүйе абоненті (мобильді, сондай-ақ офистегі диспетчер)
топтық шақыру жартылай дуплексті байланыс режимінде жүзеге асады. Шақыру
кнопканы басумен іске асырылады және байланыс орнату уақыты 0,5 сек.
аспайды. Мүндай шақыру кезінде тек бір дауысты байланыс арнасы қолданылады
және ол топтағы абоненттер санына байланысты болмайды.
iDEN жүйесіндегі мүмкін топтар саны шектелмеген, ол 65535-ке тең. Барлық
мүмкін болатын конфигурациялар алдын-ала жасалуы мүмкін және керек болғанда
абоненттер сәйкес топтарга көшеді; жеке шақыру (ргіvate саll)- шақырулар
жартылай дуплексті режимде, бірақ сөйлесуде тек екі абонент қатысады, сол
кезде сөйлесулердің толык құпиялығы сақталынады. Топтық және жеке шақыру
режимінде абоненттік терминал дисплейінде шақырушы абоненттің аты пайда
болады [6].
Шакырудың сигналдануы (саll аlert) - бүл сөйлесуді мобильді телефон
режимінде, немесе жүйенің қызмет көрсету аймағынан тыс орңаласкан, немесе
өзінің абоненттік терминалын өшіріп тастаған жағдайда абонентті шақыру
керек кезінде қолданылады. Шакыру жүйеде сақталады және абонент бос
болғанда дыбыстық сигнал алады, ал терминал экранында шақырушы абоненттік
идентификаторы көрінеді. Абонент біруакыттылығы шақыру алу туралы
расталады.
1.1.5 ТЕТRА стандарты
TETRA (Terrestrial, Trunking Radio, транкинтгік байланыстың жергілікті
жүйесі) цифрлық транкингті жүйені анықтайтын және ЕІSІ-мен жасалған
специфика-циялар жинағын ұсынады. Бұл стандарттын пайда болуы екі жағдайга
байла-нысты болды: Европалық интеграцияға және континент мемлекеттердегі
СSМ стандартты ұялы телефондардын кең өріс алуына. СSМ стандарттың
сәттілігі байланыстың кұрал-жабдык жасаушыларына және транкигтік жүйеге
үлкен әсерін тигізді. Ашык европалық стандарты цифрлық транкингті СSМ
техникалық идеологияның базасында жұмыс істейтіні туралы шешім кабылданды
[7-8].
TETRA стандарты өзіне 2 ұксас спецификацияларды енгізген: TETRA Voice +
Data (TETRA V+D) және ТЕТRА Раскеd Data Орtimized (TETRA PDO). TETRA V+D –
бұл интегралдалған жүйенің мәліметтерді және дауысты жіберуге арналган
стандарт.
TETRA PDO - тек мәліметтерді таратуга арналған стандарт.
TETRA стандартында транкингтік желінің құрылымы суреттелген, ол
коммутация орталығынан, базалық станциядан, диспетчерлік пульттерден,
кызмет көрсететін және эксплуатация терминалдардан және абоненттік
құрылғылардан тұрады:
-Аіг Interface - базалық станциялар және абоненттік радиостанциялар
арасындағы радиоинтерфейс;
-Direct Mode Operation - 2 абоненттік радиостанциялар арасындағы тікелей
қосылудыц интерфейсі;
-Terminal Eguipment Interface - абоненттік радиостанция және
мөліметтерді беру терминалы арасындағы интерфейс;
-Inter System Intetface - бірнеше жүйені біріктіру үшін жүйе аралык
интерфейсі;
- Line-connected Station Interface - диспетчерлік пульттерді базалык
құрылғыға қосу интерфейсі;
-Network Management Centre Interface - қызмет көрсету және эксплуатация
терминалдарды қосу үшін интерфейсі;
-Gateways to PABX, PSIN, ISDN, PDN - АТЖТ, ОҚТЖ, ЦСИО, ОКП қосу үшін
интерфейс.
ТЕТRА стандарттын радиоинтерфейсі 25кГц-ті кадамды жиіліктің стандартты
торда жұмыс істейді. ТЕТRА стандарттық жүйесі 150мГц тен 900 мГц-ке дейін
диапазондарды қолданады. Бірақ Европалык мемлекеттерде өзінің жиіліктер
диапазондары шекгелген 410-430мГц, 870-876915-921 мГц (бірін-шіден) немесе
450-470мГц, 385-390395-399,9 мГц жиіліктер диапазондары. Дуплексті шашырау
ТЕТRА стандарты үшін 10 мГц - тен тұру қажет.
TETRA V+D стандартында МВДР тығыздау әдісі қолданылады: бір
тасымалдаушы жиілікте төрт сөйлесу арналары ұйымдастырылады. Әрбір кадр
56,67 мс ұзактықтан тұрады және төрт уақыттык интервалы болады. 18 кадрд
тізбектілігі 1,02 с ұзақтықты мультикадр құрайды. Кадр кұрамындағы әрбір
уақыттык интервалда 504 бит бар, оныц 432-сі ақпарапық болып келеді.
Уақыттық интервал басында РА пакеті беріледі, (POWER Amplifier - шағылу
қуатты басқару, 36 бит), осыдан кейін бірінші ақпараттық блогы (216 бит)
жіберіледі, кейін синхротізбектілік SYNC (36 бит) және екінші акпаратты
блок. Кез-келген МВДР жүйесінде көрші уақыттық интервалдар 0,167 мс
ұзақтықты қорғаныс периодтарымен бөлінген, ол 6 битке сәйкес келеді.
Радиоарнада тұрақты ораушы бар Р14-DQPSK типті салыстырмалы фазалық
модуляция қолданылады. Осылайша, модуляцияның әрбір символына ақпараттың 2
битін тарату сәйкес келеді.
TETRA V+D стандартта сөзді түрлендіру үшін үшін СЕLР типті алгоритмі бар
кодек колданылады. Кодектін шығысындағы цифрлық хабарлама ағынның
жылдамдығы 4,8 кБитс - ка тең.
TETRA V+D стандарттың жүйесінде транкингтік жүйені және статустық
шақыруларды сипаттайтын барлық шақыруларды колданады. Егер барлық арналар
жүйелері бос болмаса, онда төтенше шақыруларды беру қарапайым адамдар
сөйлесуін тоқтата алады. Осы жағдайда, абонентке немесе топқа уақытша
сәйкесті жағдайларға қарап оларға қажет етілген ашық арна, яғни монопольді
керекті ресурс қызмет етеді. Ашық арна басқа қалган арналардың үлкен
жүктеменің көмегімен өзінің абоненттеріне максималды тез байланысты
қамтамасыз етеді. Керекті уақыт периоды аяқталганнан кейін, бүл арна
қайтадан барлық абоненттерге қызмет етіп жұмыс істей береді. ТЕТRА
стандартының жүйесінде қойылатын қосылу уақыты 0,3 с-тен аспайды, егер
әрине бос ресурс болган жағдайда.
ТЕТRА стаңдарты тағы бір керемет шақыру түрін көрсете алады -бұл
абонентік радиостанциясын беру кезіндегі дистанциондық қосылу. Диспетчердің
сұрауы бойынша шақыру микрофон және берілу режимін шақыратын радиостанцияға
команда беріледі. Осылайша диспетчср абонентгің болған жағдайдың дауыстық
суреті арқылы көре алады.
TETRA V+D стандартының жүйесіндегі бір арнаның толық откізу мүмкідігі
7200 битс-тан тұрады. ТЕТRА PRO стандарты мәліметтерді жіберу 28,8 Кбитс
жылдамдығын қамтамасыз етеді. Стаңдартты жасап шығарғандар TETRA V+D жөне
ТЕТRА РОО PRO технологияларының бірігуі керемет оперативті сипаттамалары
бар жүйені құрайды деп көрсеткен, бүл қоғамды сақтандыру қызметкерлерге аса
маңызды болып табылады. ТЕТRА PRO арналары бойы мысалға тығыздалған
видеоағындардың берілуі жүргізілуі мүмкіндік береді.
Мәлімсттердің берілуі сұлбада "нүкте-нүкте" және "нүкте-көпнүкте" сияқты
берілуі мүмкін. ТЕТRА стандарты одан басқа пайдаланатын қосымша үшін Х.25
желілік протоколды қолдайды. Стандартты спецификацияда ISDN және PDN
шлюздары мәлімеітерді беру үшін сыртқы желілермен қатынасу мүмкіндігін
берсді.
1.1.6 TETRAPOL PAS стандарты
ТЕТRА түсінушілігі туралы Меморадумға қол қоймаған радиобайланыс
құрылғыларының өндірушілері Маtга Communication (Франция) болған. 1987 ж.
ол француз жандармиясымен Rubis ұлттык масштабты қозғалмалы байланыстың
сандық жүйесін кұруға құжатты қорытындылады. Бүгінгі күнде бұл жүйенің
жабылу ауданы 275000 кв.км құрайды (бұл континентальді Францияның 12
аумагы), 15000 абонент жұмыс істейді. Rubis жүйесінің өндіруінің нәтижесі
Tetrapol жүйесі болын табылады. Өз технологиясын тарату және нарықты
Франциядан тыс кеңейту үшін Маtга фирмасы 1994ж. Теtrapol Форумын құрды.
Бұл Tеtrapol PAS деп аталатын спецификациялар қазіргі кезде Европалық
байланыс стандарты институтымен оларға альтернативтің немесе қосымша
халыкаралық стандарт мәртебесін беруді қарастырып отыр (ТЕТRА-ға қатысты).
Tеtrapol PAS спецификациясы де-факто стандарты болып табылатындықтан, бұл
бөлімде "Стандарт Tеtrapol PAS " термині қолданылады [19-10].
Tеtrapol PAS стандарты ерекшеленген басқару арнасы бар санды көпзоналы
транкингті жүйені суреттейді. Арналарды бөлудің жалғыз әдісі жиілікті.
Сонымен қатар, стандарттық жүйе немесе зона жұмысын бірарналы нұсқада
қарастырады. Сонымен қатар, абоненттік радиостанциялардың тікелей бірігуі,
сондай-ақ қызмет зонасын кеңейту үшін шлюз -ретрансляторларының жұмыс
істеуі мүмкін.
Tеtrapol жүйесінің инфрақүрылымы казіргі заманғы санды транкингті
жүйеге тән интерфейстері бар - диспетчер пункті, ОҚТЖ, шифрлеу кілттерін
басқаратын орталық, профессионалды байланыстың баска жүйелері. Жүйені
басқаратын орталыкка қосатын, мәліметтерді өңдеудің ішкі терминалы және
ортақ колданатын мәліметтерді беру жүйесі Х.25 хаттамасын колданумен іске
асады.
Tеtrapol инфрақұрылымының маңызды ерекшелігі болып Х.400 хаттамасы
форматында хабарламаларды өндейтін электронды пошта серверінің болуы болып
табылады. Сырттай бұл сервер хабарламаларды беру интерфейсінің агенті
аркылы жеткізіледі - транкингті жүйе үшін жаксы интерфейс. Әрине, Х.400
хабарламалар берудің интерфейсі программалы болып табылады және Х.25
хаттамасына жүйелі қосылуды қарастырады.
1.2 Байланыс желісінің жүйе–техникалық синтезі
1.2.1 Байланыс желісінің жүйе–техникалық синтезін Нурсат АҚ негізінде
ұйымдастыру
Нурсат АҚ – Қазақстандағы телекоммниукациялық бас операторларының
бірі. Жаңа технологияларды қолданып, эмитент өз клиентерінің қазіргі жəне
болашақтағы телекоммуникациялар сұраулары бойынша толық қызмет көрсетеді,
олардын байлығымен дамуының негізі болып.
Нурсат АҚ-ның спутникалық жүйесі республикамыздың 80 аса калаларымен
ауылдарын басып алады. Нурсат АҚ-ның жүйесі, N88 703, КахЗаІ жəне N88 6
спутниктары арқылы жұмыс істейтін, спутникалық каналдар негізінде құрылған.
Нурсат АҚ-мы спутникалық каналдармен қоса, қосымша тоқтамас жəне
сенəмді қызметтерін көрсетуде, оптиволокно жəне басқа технологияларды
қолданып келеді. Қазіргі кезде жүйі бүкіл Қазақстанды жəне Москва
қаласындағы телепортті басып отыр. Шымкент қаласындағы жүйні басқару
орталығы жүйні 24 сағат бақылап жəне басқару мүмкіндігін береді.
Нурсат АҚ-ның телекоммуникациялық жүйесі арқылы телефон байланыс,
транкинг, Интернет жəне деректерді беру қызметтерін жаңадан құрылған
аудандарға, ауылдарға, айдаладағы офистерге тез ғана жеткізуге болады.
Нурсат АҚ осы уақытада жүйенін техникалық негізін дамутып, өз
клиентеріне басқа жаңа қызметтер ұсыныс жолында.
Нурсат АҚ қызметінің мəні;
Интернет жүйсін қолдану
Халықаралық, қалааралық жəне қалалық телефон байланысы
Корпоративтық деректерді жəне дауыс беру жүйлерді құру
Халықаралық, қалааралық жəне қалалық байланыс каналдары
Транкинг байланыс
Бейнеконференция жəне Нурсат телекоммуникациялық жүйесі арқылы
бейнематериалдардыы беру
Бағасымен сапасы сəйкес келетін қызмет көрсетуі техниклық негізінің,
квалификациялық жұмысшылардың үлкен денгейі арқылы мүмкін болып отыр.
Қазақстан Республикасының аймағында филиалдар жəне өкілдіктер арқылы
еліміздің барлығына қызмет көрсету мүмкіндік бар, үлкен корпорациялармен
жекеменшік кəсіпкерлерге дейн.
Қазақстан Республикасыныңда, осындай қызмет көрсететің компаниялары:
Казахтелеком;
Компания АSТЕL;
Казтелепорт;
Компания TNS-Рlus;
АРНА;
SА-ТЕlСОМ.
Казахтелеком АҚ - Қазақстандың ұллтық байланыс операторы. Компания
Қазақстан аймағында телекоммуникациялық кызметі бойншы №1 лицензиясы бар.
Осы лицензия бойынша тек-ғана Казахтелеком АҚ Жалпы қолданатын
телекоммуникация жүйесін салу, құрастыру жəне пайдалану құқығы бар.
АSТЕL АҚ - интегралдық АSТЕL телекоммуникация жүйсі магистралдық
байланыс каналдары арқылы құрылған, жүйе негізінде əлемділ бас
телекоммуникациялық компаниялардың жабдықтары қолданған.
Казтелепорт АҚ - телекоммуникациялық технологиялар арқылы көп теген
қызмет корсетеді, соның ішінде, қалалық телефон байланысы, байланыс
каналдары жəне басқа. Казтелепорт АҚ-ның цифрлық жүйсі Алматы қаласында
ең үлкен болып табылады, телекоммуникациялық жабдығы қаланың 23
станциясында орналастырылғын.
TNS-Рlus АҚ - компания VSАТ (антеннасы үлкен емес спутникалық
станциясы) технологиясы арқылы қызмет көрсетуде. Осы технологиялар арқылы
компания телекоммуникациялық қызметтерінің барлық түрін көрсетеді.
АРНА АҚ - компания телекоммуникациялық қызметтерінің барлық түрін
көрсетеді. АРНА АҚ өзінің тəуелсіз, халықаралық қосылуы бар,
телекоммуникациялық жүйесін қолданады.
SА-ТЕLСОМ ЖШС - ТМД дағы компанияларымен қоса Global TeleSystem тобына
жатады. Global TeleSystem тобы ТМД бойынша он-лайн Интернет қызметтерін
көрсетеді.
Қазақстан Республикасыныңда 2006 жылы телекоммуникациялар қызметтерінің
жалпы көлемі 1 миллиард АҚШ долларынан асып түсті. Басты қызметтердің түрі
- телефон байланысы, ұялы байланысы, деректерді беру, Интеренет жəне
басқалары.
Казахтелеком АҚ Қазақстандың телекоммуникациялар қызмет
көрсетулішілердің ішінде сөзсіз басшысы болып келеді, оның жалпы
көлеміндегі үлесі 50% асады, қалғандары басқа операторлар. Басқа
опереторлардың арасында телефондық линияларды, деректерді беру, Интернет
қызметтерің басып алушалыры жоқ.
Казахтелеком, НУРСАТ және басқа операторлардың қызмет түрлері 1.1
кестеде келтірілген
Қесте 1.1
Казахтелеком, НУРСАТ және басқа операторлардың қызмет түрлері
Қызмет түрі Казахтелеком НУРСАТ Басқа
операторлар
Барлығы 48,6% 1,4% 50%
Телефон байланысы 90,3% 0,4% 9,3%
Қалааралық жəне халықаралық 93,6% 0,8% 5,6%
байланыс
Қалааралық байланыс 93,6% 0,2% 6,2%
Халықаралық байланыс 93,6% 2,1% 4,3%
ТМД 93,6% 1,5% 4,9%
Басқа елдері 93,6% 3,4% 3,0%
ІР телефония 0 21,9% 78,1%
Байланыс каналдары 51,5% 22,9% 25,6%
Деректерді беру 47,1% 7,1% 45,8%
Деректерді беру 28,1% 3,7% 68,2%
Интернет 59,3% 8,7% 31,9%
Телефон байланыс қызмет көрсету бойынша кəсшпкершілік ісіне берілген
Мемлекеттік лицензиясы АБА № 000659, берілген күні - 28.09.2004 ж.
Берген органы - ҚР информатизация жəне байланыс Агенттігі.
Ұялы телекоммуникациялық байланыс (қозғалу радиорадиотелефон, транкинг,
педжинг байланысы) қызметің көрсету бойынша кəсшпкершілік ісіне берілген
Мемлекеттік лицензиясы АБА № 001546, берілген күні - 20.12.2006 ж.
Берген органы - ҚР информатизация жəне байланыс Агенттігі.
Соңғы екі жылға немесе қабылданған нақты немесе сандық өлшем
бірліктерінде нақты іс-əрекет жасаған кезең үшін сатылған өнімінің
(орындалған жұмыстарының, қызметтерінің) көлемі 1.2 кестеде келтірілген
Өзгерістер біріншіден клиентер саны көбейюімен байланысты. Əлемдегідей,
Қазақстандада, IP технологиялар бас орынға шығып отыр, біріншіден телефон
байланыс жағында. Сондықтан, IP телефония көлемі осіп келеді. Одан басқа,
Интеренет деректер беру қызметтері де өнімінің көлемінде өсіп жатыр.
Кесте 1.2
Орындалған жұмыстарының көлемі
Қызмет турі Өлшем 2005 ж 2006 ж Іс-əрекет жасаған кезең
бірліктері үшін сатылған өнімінің
көлеміндегі өзгерістері
Dial-up Логиндар 36 514 29 103 Бұл қызмет бойншы
эмитент, проводсыз
Dial-up Сағаттары 4 034 9783 593 498технология байланысты,
қызмет көрсетуін
қыстарту жобалаған
Интернет Гб 35 935 48 340 Тутыну көлемінің
көбейуі Интернет жəне
деректер беру
қызметердің осіумен
байланысты
Интернет точки 587 177 Жобаланған проводсыз
технологияларға
ауыстыру
Интернет WLL Гб 8 335 19 470 Тутыну көлемінің
көбейуі Интернет жəне
деректер беру
қызметердің өсіумен
байланысты.
Интернет WLL точки 392 635 Клиентер саны осуі
негізінен жаңа
абонентерге байланысты
Деректерді беру Клиенттер 68 82 Тутыну көлемінің
көбейуі Интернет жəне
деректер беру
қызметердің осіумен
байланысты.
Телефония Минута 5 565 3896 281 470Тутыну көлемінің
көбейуі телефония
қызметердің осіумен
байланысты.
Телефония линия 3 099 3 313 Клиентер саны осуі
негізінен жаңа
абонентерге байланысты
Қалааралық Клиенттер 12 12 Бұл жерде клиентердің
каналдар барлығы компанияларын
даңдап алған.
1.2.2 Иерархия және адрестеу
EDACS жүйесінде бес денгейлі иерархиялық модель қолданылады, ол мынадай
деңгейлерді кіргізеді: жүйе, толық жұйе, филиал, бөлім, жеке қолданушы.
Жүйенің әр абонентіне (оның ішінде көпзоналы) 1-ден 16382-ге дейінгі
ауқымдағы уникалды идентификациялык нөмір беріледі. Бөлімдер, филиалдар
жеке толык жүйе енгізулер топтарды кұрайды. Жүйенің әр тобына 0-ден 2047-ге
дейінгі ауқымдағы уникалді топтық идентификациялық нөмірберіледі [12].
Радиостанцияның идентификациялық нөмірін жеке топ нөмірін құру
эксплуатация кіргізу этапында тек арнайы программалармен іске асырылады,
сонымен қатар басқару радиоарнасымен тез іске асырылады. Соңғы жағдайда
EDACS жүйесі реконфигурацияның өте жоғары жылдамдығын секундына 30
радиостанцияны қамтамасыз етеді.
EDACS жүйесіндегі қолданылатын шақырулар: топтық шақыру - жүйедегі
шақырудың негізгі түрі. Топтық шақыру толық ұйым деңгейінде, филиал немесе
ұйым деңгейінде іске асырылады. Жүйе абонентінің топтық шақыруларды тек өзі
мүше болатын топпен байланысу үшін мүмкіндігі бар. Сонымен бірге, абонентке
бірнеше басқа топтардағы (15-ке дейін) шақыруларды тыңдау мүмкіндігі, оның
ішінде филиал немесе ұйымнан тысқары берілуі мүмкін. Сол арқылы көпдеңгейлі
немесе паралельді шақырулар қамтамасыз етіледі. Шақыруды жіберу үшін
абонентке тангентаны басу жеткілікті. Диспетчер пультінен осы пульт
арқылы басқарылатын кез-келген топты шақыруға болдады. Диспетчерде қызмет
етілетін топтардағы алмасуды тыңдау мүмкіндігі бар.
Жеке шақыру - жекеше сөйлесуді мүмкін ететін шакырудың артық түрлері.
Бүл шақыру байланысатын абоненттер кіретін тон мүшелерімен де, диспетчермен
де тыңдалмайды. Жеке шақыру "әрқайсысы әрқайсысьмен" сүлбасы бойынша
байланысуды қарастырады. Ол санды пернетақтамен жабдықтанған
радиостанциядан шакырушы абоненттің идентификациялык нөмірін теру арқылы
жіберілуі мүмкін. Көп зоналы жүйеде автоматты шақырудың маршрутталуы
атқарушы абоненттің нөмірін теру қажет емес, тек онымен байланысу үшін
тангентаны басып, оны шақыру түскеннен кейін бірнеше уакьп басып тұру
керек.
Жедел шақыру-жоғары басымдықты топтық шақыру. Мұндай шақыруды кез-келген
абонент жіберуі мүмкін, тек бұл үшін радиостанцияда арнайы кнопканы басу
қажет. Жедел шақыру жүйенің бос емес уақытында да берілуі мүмкін, сонда
шақырушы абонентке қатысты топтың ағынды сөйлесулерін үзеді.
ОҚТЖ-ға шақырулар - EDACS жүйесінің абонентіне телефон жүйесінің
абоненттерімен жеке сөйлесулерді мүмкін ететін шақыру түрі. Тек санды
пернетактасы бар радиостанциядан жіберілуі мүмкін. ОҚТЖ-дан шақырулар
телефон жүйесінің шақырушы абонентінің қалауымен жүйенің кез-келген
абонентімен немесе тобымен қабылдана алады. Мұндай шақыруларды қызмет ету
үшін 1 және одан жоғары деңгейлі жүйе қажет.
Бірнеше топтармен біруақытылы байланысу (Simulselect) тек диспетчер үшін
мүмкін шақыру түрі. Бір жиілікті арнаны қолдану арқылы бірнеше абоненттер
тобына біруақытылы хабарламаны беру мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Бұл кезде
топ мүшелерінің жауаптары тек өздерінің топтары шегінде естіледі. Бұл
шақыру түрі 2 және одан жоғары деңгей жүйелерінде қарастырылган.
Мәртебелі шақыру - тривиалды сөздік алмасуды алмастыратын санды
формаланған хабарламалар абоненттен диспетчерге беру үшін арналган. ("сізді
түсіндім", "қайталаңыз" және т.б.) хабарламаның ақпаратты мазмұны график
арналарының ретрансляторларын жүктемей, басқару арнасымен шақырушы пакет
құрамында беріледі. Мәртебелі шақыруды жіберу үшін абонент радиостанциядағы
алдын-ала программаланған кнопканы басу керек. Бұл шакыру түрі 3 және одан
жоғары деңгейлі жүйелерде қарастырылған.
1.2.3 Көпзоналы конфигурацияда жұмыс істеу
EDACS жүйесі көпзоналы бүркеу (покрытия) көмегімен кең аумақтарда қызмет
ету мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Біріккен жүйеге EDACS тииті кез-келген
деңгейлі автономды базалық станциялар бірігуі мүмкін, оның ішінде бір
арналы (SСАТ). Көпзоналы жуйені құру кезінде "жұлдыз" топологиялық сүлба
қолданылады (1.1-сурет), оньң ортасында көпстанциялы координатор (MSC), ал
сәулелердің аяқ жағында - зоналы базалық станциялар орналасқан. Бір
жүйедегі зоналардьң максимал саны - 32.
Сурет 1.1. Көпзоналы конфигурациясы EDACS жүйесі
Көпзоналы жүйеде абоненттердің біріккен нөмірлеуі қолданылады.
Шақырулардың дұрыс маршрутталуы үшін көпстанциялы координатор зоналардағы
абоненттердің ағынды орналасуын бақылайды. Бұл үшін автоматгы тіркеу
процедурасы қолданылады. Қайта тіркеу қажеттігі абоненттік радиостанциямен
аныкталады (ұялы байланыс жүйесінен айырмашылығы, абонентті қайта тіркеу
туралы шешім базалык құрылғымен қабылданады). Қайта тіркеу белгісі -
басқару арнасымен байланысты болып табылады. Қайта тіркеу процедурасы
басқару арнасын іздеу кезінде ауқымды жаймалай тексеруде және тіркелген
пакетті қайта табылған арна бойынша жіберу болып табылады.
Жабылған зоналы жүйелерде көпзоналы координатор жиілік арналарының
адаптивті қайта бөлінуінде қорытындыланған шақырулар ағынын екінші ретті
өңделуін жүргізуі мүмкін. Осылай, егер зоналардың бірінде
ретрансляторлардың жүктелуі жоғарыласа (жиілік және блоктау үзақтығы
көбейеді), ал көршілес жабылған зонада трафик аз болса, онда қатты
жүктелген зонаның шақырулар бөлігі көрші ретрансляторларға жіберіледі.
1.2.4 Мәліметтерді беру
EDACS жүйесінде мәліметтерді беру үшін RDI (Radio data Inter Face)
көлікті денгейлі фирмалық протокол қолданылады. Ол қателерді табу және
түзетуді, пакеттердің қабылдануын, растауды және таратудың автоматты
қайталануын қарастырады. EDACS жүйесінде мәліметтерді берудің кішігірім
жүйелерін (20 абонент тест) 4 DАТ фирмалық программалық қамтамасыздандыруды
қолдану арқылы ұйымдастыруы мүмкін. Үлкен өлшемді жүйелер RDI хаттамасы
негізінде немесе ІР жүйесі сияқты ұйымдастырылуы мүмкін. Кез-келген
жағдайда базалық станция маршруттау, хаттамалар конверторын, сондай-ақ ішкі
ІР- жүйесіне шлюз болып табылатын EDACS Data Gateway құрылғысымен
жабдықталуы керек. Арнайы жүйелік қосымшаларды өндіру мүмкін. Бұл үшін
Еricsson фирмасымен порттарды инициализациялау және шақыруларды басқаратын
программалау интерфейсі (АРІ) ұсынылады.
АРІ ІР хаттамасы үшін де, RDI хаттамасы үшін бар. EDACS жүйесіндегі
мәлімсттерді берудің маңызды көрінісі - мөліметтерді беру үшін арнайы
жүйелік арналарын ерекшелеу мүмкіндігі керек еместігі болып табылалы.
1.2.5 Жүйе конфигурациясы
Тапсырушының тұтынушылығына байланысты базалык станция әртүрлі қосымша
құрылғылармен жинақталады. Аппаратураның минималды жиынын енгізетін жүйе
базалық деңгейлі жүйе деп аталады. Ол тек топтық, жсдел және жеке шақырулар
қызмет көрсету үшін қолданылады. Мүндай конфигурацияда хабарлар үшін
қарапайым және кедел деңгейлі басымдық қолданылуы мүмкін.
Қосымша құрылғыны құру жүйе деңгейін және берілетін мүмкіндіктер жиынын
жоғарлатуға мүмкіндік береді. Құрылғы құрамы мен берілетін мүмкіндіктер
арасындағы сөйкестік 1.3-кестеде қөрсетілген [13,14].
Кесте 1.3
Құрылғы құрамы мен берілетін мүмкіндіктер
Денгей Құрылғы құрамы Жүйенің мүмкіндігі
Еңгізілген басқару Жеке шақырулар. Топтык шақырулар.
құрыл-гысыбар Жедел шақырулар.
ретрансляторлар. Тек 2 деңгейлі басымдыктан
Радиосигналдардан шақы-рулар. Топтар бойынша жаймалық
бірік-тіретін құрылғылар. Абонент-абонент маршругы бойын-ша
Базалық Антеналык-фидерлі құрылгы.санды ақпарапы (сөз немесе
мәліметтер) тарату.
Шақырулар қатарын енгізу. Таратуды
бастау тоналді шақыруын беру.
'
Базалык деңгейлі құрылғы. Базалық деңгейлі барлық
Орталықтан басқарыла-тын мүмкіндіктер.
ЭВМ. Шақырушы абоненттердің
Техникалық қызмет көр-сетуаутенфикациясы.
терминалы және Трафик туралы санактардын
1 эксплуатациялау. генерациясы 8 деңгейлі
ОҚТЖ-мен келісілетін басымдық-тары (оның ішінде санды
құрылғы ақпаратты тарату) ОҚТЖ -мен косылу.
Абоненттердін динамикалық қайта
болмауы
Абоненттердің байланысқа түсуін
басқару
1 деңгейлі күрылғы 30-ға Барлық 1 деңгейлі мүмкіндіктер.
дейін диспетчерленген Диспетчер пултьтімен аналотты сөзді
2 пульттер алмасу.
Бірнеше топты бір уақытылы
мони-торлау.
Бірнеше топты біруақытылы шақыру.
2 деңгейлі құрылғы Барлық 1 деңгейлі мумкіндіктер.
диспетчер пултімен сым-ды Диспетчер пультімсн санды сөзді
3 біріктіретін кұрылғы алмасу (оның ішінде шифрленген
телефон арнасының модемі трафик, Мәртебелі шақырулар және
сұраулар).
ОҚТЖ абоненттерімен санды алмасу.
Базалық деңгейден 3 Абоненттер
деңгейге дейінгі бірнеше Жабылатын аумақтарда арналарды
4 базалық станциялар динамикалық адапгивті қайта болу
Көпстанциялар координа-торқозғалмалы байланыстьң дәстүрлі
(MSC) жүйелерін (тоанкингті емес) қосү
мүмкіндігі
1.2.6 Базалық станция құрылғылары
Әр базалык станцияда 20 ретрансляторға дейін орнатылуы мүмкін. Жүйенің
маңызды ерекшелігі - жұмыс арнасының кез-келгені басқарушы ретінде
қолданыла алатынлығында. Алмастыру мүмкіндігі әр ретранслятор тек аналогты
сөзді сигналдарды емес, сонымен қатар 9600 битс жылдамдықгы санды
ақпаратты да беру қабілеттілігімен қамтамасыз етіледі. Бұл санды ақпарат
сөзді сигналдар, қолданбалы мөліметтер немесе басқару сигналдары бола
алады.
Бұдан басқа, әр ретранслятор интеллектуалды басқару құрылгысымен
жабдықталған, ол басқару арнасының ретрансляторының қатардан шығу жағдайын
байқайды және керек болса барлық фунцияларын өзіне алады. Айтылып кеткен
бөлінген басқаруды қолданатын бас тартуды өндейтін әдіс басқару арнасын
резервтейтін сұлбаға қарағанда үлкен сенімділікті қамтамасыз етеді. Басқару
арнасының жұмыстан шығу кезінде қалған жұмысқа жарамды ретранслятордың
біреуі ақпаратты жүктемені қызмет етуден шақыруларды өңдеуге ауысады. Бұл
кезде жүйенің откізу қабілетінің бірқалыпты кері кетуі байқалады. Ол бір
жұмыс арнасын жоғалткандай болады.
Орталықтанған басқару компьютерін қолданылатын жүйелерде соңғы шақырудың
бас тартуы авариялық тәртіпке көшуге алып келеді. Бұл кезде бөлінген
басқару құрылғысы жұмысын жалғастырады, сондықтан көптеген
абоненттерге авария тіпті білінбейді. Оның ішінде телефондық жүйемен
байланысу мұмкіндігінің функциялары жоғалады.
2 Технологиялық бөлім
2.1 Байланыс желілерінің ақпараттық қамтамасыз етуі
ТЕТRА стандарттың ACCESSNET-T IP радиобайланыстың сандық транкинг
жүйесі – бұл кәсіптік мобилдік сандық жылжымалы радиобайланыс жүйесіндегі
алғашқы шешімдерінің бірі [15,16].
ІР технологияны қолдану арқасында жүйенің біртекті архитектурасы
көпдеңгейлі архитектурасынмен алмасқан, бұл бізге жүйенің кеңейтілген және
келісілген мүмкіншіліктерді береді, сурет 2.1.
Сурет 2.1. Жүйенің деңгейлері
Көпдеңгейлі архитектураның негізгі мақсаты: Операциялық жүйенің толық
функционалдығы деңгейлерге бөлінеді: аппараттық деңгей, аппараттық
абстракция деңгейлері, қолданбалы деңгей.
Аппараттық абстракция деңгейлері жоғарғы колданбалы деңгейдегі
бағдарламалық қамтамасызданудан аппараттық платформасының ерекшеліктерін
жасырады (абстракциялайды), ол қызметті арнайы бағдарламалық қамтамасыздану
(драйверлер) атқарады.
Әр деңгей үшін байланысу интерфейсті анықтайды, яғни белгілі бір
ережелерді. Осы ережелерді орындап әр деңгейдің қызметін атқараламыз.
Деңгейлердің өзара байланыстың ерекшелігі – әр деңгей тек көршілес төменгі
жатқан деңгеймен оның интерфейс арқылы байланыс жасай алады.
2.1.1 ACCESSNET-T IP жүйенің қолданбалы деңгейі
ACCESSNET-T IP жүйенің қолданбалы деңгейі (2.2 сурет) оның
функционалдығымен анықталады. Бағдарламалық қамтамасыздануы бірнеше
модульдерден тұрады, олар қажетті функционалдығына байланысты анықталады.
Сурет 2.2. ACCESSNET-T IP жүйенің қолданбалы деңгейі
Басқару жүйесі 2.3 суретте көрсетілген.
Сурет 2.3. Басқару жүйесінің модулі
Басқару жүйесінің модулі оператор мен жүйе арасындағы интерфейс болып
саналады. Ол бірнеше әртүрлі есептерді шығара алатын қосымшалардан тұрады.
Басқару жүйесінің негізгі есептері:
-жүйенің конфигурациясы;
-жүйенің диагностикасы – ақауларды жылдам анықтау және жою;
-абонент мәліметтерді әкімшіліктендіру;
- жүйе ресурстарын басқару – жүктемені талдау және оптимизациялау;
-жүйенің берілгендер қорымен жұмыс жасау - конфигурациялық,
статистикалық және т.б..
Сондықтан ACCESSNET-T IP орталық және бейорталық архитектура бола алады.
Бейорталық архитектурада жоқтықтын бірыңғай нүктесі жоқ, сондықтан осы
архитектураны пайдаланғанда жүйенің жалпы сенімділігі арттырылады.
Жүйенің ресурстардың басқару және тарату бағдарламалық модуль (RACF) 2.4
суретте көрсетілген.
Сурет 2.4. Бағдарламалық модуль RACF
ІР технология негізінде жүйені тұрғызу арқасында RACF коммутатордың
бағдарламалық модулін тұрғызуға мүмкіндік берді. RACF коммутатор
бағдарламасы байланыстарды анықтап коммутациясын жасайды және мобілді
абоненттерді басқаруға мүмкіндік береді. Модуль бөлінген серверде
жергілікті жұмыс жасай алады және бірнеше серверлер арасында да.
Сондықтан ACCESSNET-T IP орталық және бейорталық архитектура бола алады.
Бейорталық архитектурада жоқтықтын бірыңғай нүктесі жоқ, сондықтан осы
архитектураны пайдаланғанда жүйенің жалпы сенімділігі арттырылады.
Базалық станция BSF ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz