Қалалардағы экологиялық жағдайды ұзақ мерзімге болжау

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 57 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

КІРІСПЕ

І. ТАРАУ

ҚОРШАҒАН ОРТА САПАСЫН БАСҚАРУДЫ

ЖЕТІЛДІРУДІҢ БАСТЫ БАҒЫТТАРЫ.

1. 1 Қалалардағы экологиялық жағдайды ұзақ мерзімге болжау

1. 2 Қалалардағы экологиялық шараларды бірінші

кезекте жүргізуді анықтау принциптері

1. 3 Қалардағы ауа бассейнінің негізгі ластағыш көздер

ІІ. ТАРАУ

ҚҰРЫЛЫС НЫСАНДАРЫН САЛУ КЕЗІНДЕГІ КЕШЕНДІ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ СҰРАҚТАРДЫ ШЕШУ.

2. 1 Экологиялық таза нысандарды салу пайдаланылатын

құрылыс материалдарына қысқаша шолу

2. 2 Құрылыстың қоршаған ортаға тигізетін әсерінің процессі

ІІІ. ТАРАУ

ЭКСПЕРИМЕНТАЛЬДЫ БӨЛІМ.

3. 1. Құрылыс жұмыстары кезінде сваркалық жұмыстардың әсерінен

атмосфераға шығарылатын ластағыш заттар есебін анықтау әдісі

3. 2. Сваркілеу процесі кезінде ауа бассейніне шығарылатын

ластағыш заттардың есебі

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Қосымшалар

КІРІСПЕ

Қазіргі кезеңде адамдар мен табиғат арақатынастары жылдан жылға шиеленісіп барады. Жер жүзіндегі халықтар санының тез өсуі мен мемлекеттердің жаппай өнеркәсіпті дамыту жолына түсуі бұған себеп болып отыр. Соның салдарынан табиғат қорларын пайдалану бірнеше есе өсіп, адамдардың қоршаған ортаға тигізетін зияны үнемі көбейіп келеді. Пайдалы кендер қорының жақын арада таусылу, өсімдіктер мен жануарлардың кейбір түрлерінің толықтай жоғалуы қоршаған ортаның шектен тыс ластану қауіпі төнді. Өнеркәсібі дамыған бір қатар елдерде қоршаған ортаның нашарлағаны сонша, енді адамдардың денсаулығына кесірін тигізе бастады.

Табиғатты өзгерту, байлықтарын пайдалану қазір өзінің шегіне жеткенген ұқсайды. Мұны елемей қоршаған ортаны осы қарқынмен тонай берсек, табиғат өздігінен қалпына келу мүмкіншілігінен айырылып, жер бетіндегі тіршілікке үлкен қауіп төнеді.

Солардың бірі құрылыс жұмыстары және оларда пайдаланылатын құрылыс материалдары. Олар ең алдымен табиғи ресурстарды құртады. Қазіргі заманды әр материалға мемлекеттік стандарт талаптары қойылады. Бұл да аз болсады қоршаған ортаға зиянды ластағыш заттарды шығарудың шектеуі.

Құрылыс материалдарының өнеркәсібі республикамыздың экономикалық әлеуетіне байланысты орасан зор саланы көрсетеді. Материалдарға жұмсалатын шығындар құрылыс-құрастыру жұмыстарының жалпы құнының жартысынан астамын құрайды. Құрылыс материалдарының өндірісі толып жатңан шикізаттар шығарумен және өндірумен байланысты. Құрылыс кешенінде күн сайын жаңа технологиялар, материалдар мен бұйымдар пайда болады, олар Қазақстан Республикасы Стандартымен (ҚР СТ) және Мемлекетаралық Стандарттардың (МСТ) талаптарын қанағаттандыруы керек.

Мемлекетіміздің экономикасын өркендетудің бағдарламасын жедел іске асыру, материалдың өндірістің барлық саласының дамуы, халық шаруашылығының белгілі нәтижеге жетуі күрделі құрылыстың да қарқыны мен саласына байланысты.

Қазіргі кезде елімізде көптеген мемлекеттің әр түрлі кәсіпорындарының салынуына қүрылысшылардың қо-сып отырған үлесі зор. Құрылысқа республикамызда жыл сайын өте мол қаржы жұмсалып келеді. Бұл қаржыларды ұтымды пайдалану, негізгі қорлардың сапалық құрылымын одан әрі жақсарту және өндірістік қуаттарды барынша жедел іске қосып, игеру керек. Құрылыс мерзімін елеулі түрде қысқартып, құнын кеміту - құрылысшылар алдына қойып отырған маңызды міндет.

Бұл міндеттерді ойдағыдай шешу үшін күрделі қаржыны, шикізат және еңбек шығындарын азайту, индустрияландыру дәрежесін арттыру, құрылысты жоспарлау мен ұйымдастыруды жаңсарту, құрылыс өндірісі технологиясын жетілдіру қажет.

Аталған талаптарды іске асыруда құрылыс мамандарын әзірлейтін оңу орындарының үлесі мол. Бүгінгі күнде оқу орындарының алдына қойылған жауапты міндет - білікті мамандар даярлау. Қазіргі кезде барлық оқу орындары жаңа, сапалы оқу жоспарлары мен бағдарлама арқылы мамандар дайындау жолына көшуде.

Жалпы дипломдық жұмысымның тақырыбы «Құрылыс жұмыстарының қала экологиясына әсері». Жұмысымның мақсаты мен міндеті:

Мақсаты: Құрылыс материалдарының қоршаған ортаға тигізетін әсерін анықтау.

Міндеті: Құрылыс кезінде ауаға бөлінетін зиянды заттардың концентрациясын анықтау.

І. ТАРАУ. ҚОРШАҒАН ОРТА САПАСЫН БАСҚАРУДЫ

ЖЕТІЛДІРУДІҢ БАСТЫ БАҒЫТТАРЫ.

1. 1. Қалалардағы экологиялық жағдайды ұзақ мерзімге болжау

Жоғарыда аталған экологиялық жағдайларды жәре оларды үзақ мерзімге болжаудағы өзгерістерді, сондай-ақ алуан түрлі экономикалық, әлеуметтік және эколорія-лық зардаптарды талдау - аймақты экономикалық және әлеуметтік дамытудың ұзақ мерзімдік маңызды жоспарлау элементі болып саналады. Мұндай болжаудың бол-мауы көптеген қолайсыз _у жағдайға үшыратып, аймақтық дамуды. күрт баяулатады. Керісінше, аймақтағы эколо-гйялық жағдайды ұзақ мерзімге сапалы, әрі жан-жақты ^болжау оны дамытуға бөлінетін күрделі қаржының тиім-ділігін елеулі арттыруы мүмкін.

Қазіргі ғылыми-техникалық революция дәуірінде табиғи орта сапасы маңызды технологиялық ресурсқа айналып, оның ролі үнемі артып отырғандықтан (ал басқаларының - энергетикалық, еңбек, транспорт, ресурста{>ыШЙң ролі кеміп отырғанда) орта сапасын болжау жедгіКМ+і, аймақтық, жалпы мемлекеттік жоспарлаудың ІсакщсІңызды алғы шарты болып саналады.

Антропогендік өзгерген жүйелерде, ал бұған қаланы қоршаған орта жатады, тек экожүйенің ішкі даму заңды-лықтарын талдау негізінде болжау мүлде жеткіліксіз. Мұнда тікелей экологиялық болжау, сол аймақтағы эко- ііогиялық жағдайды қалыптастыратын бірқатар жетекші экономикалық, әлеуметтік, технологиялық факторлардың болжау динамикасымен толықтырылуы тиіс. Нақты ай-мақтағы экологиялық жағдайды болжау үшін өиеркәсіп 'Фндірісінің, транспорттың, құрылцстың, ауыл шаруашы-. лығы өндірісінің және сол территориядағы демография-лык жағдайдың өсу болжамын алу қажет. Сонымен коса, экологиялық болжаудың өзі сол аймақтағы әлеуметтік-экономикалық, технологиялық дамудың алғы шарты болып ^аналады.

Былайша айтқанда - экологиялық болжаусыз біз ай-мақты жан-жақты дамытуды жоспарлай алмаймыз, ал мұндай дамудың келешегін білмей тұрып біз мұндай бол-жауды бере алмаймыз.

Жоғарыда аталғандарды қарастыра келгенде, эколо-гиялық болжам екІ ^ч фазадан тұрады: пассивті болжам - қоршаған ортаның қорғау саласының мақсатты қызмЪтін •ескеруге негізделген. Мұндайда болжаудың активті фаза-сының нәтижесі, оның пассивті фазасының нәтйжесін тү-зететіндіктен, экологиялық жағдайды ұзақ мерзімге бол-жаудың циклдік, өздігінен түзететін формалары бо-лады.

Бұл ерекшелік экологиялық болжаудың жалпы қағи-дасының ерекшеліктерін айқындайды. Іс жүзіне келгенде, иеархиялық сипаттағы кез келген болжіаудың белгілі бір бағыты, кезектілігі болады. Мәселен, жергілікті, жекелей болжамнан, біршама жалпылама, әлемдік болжамға дейін, немесе керісінше. Экологиялық болжамның міндетті т. үрде көп векторлы сипаты болуы тиіс. Оның үстіне мұ-ның басталу нүктесі шеткі иеархиялық деңгейдің (мөлтек жёргілікті немесе әлемдік) жүйелері немесе процес-тері емес, осы иерархиялық қатардың ортасындағы жүйе-лёр, процестер болуы тиіс. Біздің жағдайымызда эколо-гиялық болжамның осындай орталығы, басталу нүктесГ аймақтық деңгейдегі экологиялық жағдайды талдау және болжау болып саналады, өйткені тек осы арада ғана эко-логиялық жағдайды қалыптастыратын әлемдік және жер-гілікті факторлар өзара әрекеттеседі, инвариантты эко-логиялық жағдайлар айқындалады, шаруашылық қыз-метінің алуан түрінің табиғатқа тигізетін ықпалының нәтижесі жинақталады.

Экологиялық болжаудың жоғарыда аталған ерекше-ліктерімен қатар, экологиялық болжаудың жетекші ме-тодологнялық принциптерін де айқындау қажет. Соның ішінде айрықша маңыздысы - болжаудың көп вариант-тылығы. Осыған орай экологиялық жағдайдың өзгеруі мүмкін болатын бірнеше сценарийін жасауға тура келеді. Мұндай варианттардың саны үштен кем болмауы тиіс, соның екеуі экологиялық қызметтің минимум және макси-мум шамасын сипаттайды.

Айрықша маңыздысы - экологиялық жағдайдыц өз-геруінің инерциондық процестерін және экологиялық ша-раларды жүргізудің уақытша тиімділігін есептеу, сондай-ақ осы процестерде сапалық өзгерістің болатындығын

анықтау.

Экологиялық болжаудың басты принциптеріне - бол-жам варианттарын сұрыптаудың көп критерийлік прин-ципін, сондай-ақ ғылыми-техникалық революция жетіс-тіктеріне сәйкес болжамға үнемі түзету енгізіп отыруға тура келетіндігін атап кәрсетуге болады. Экологиялық жағдайдың кез келген нақты болжамы факторларды тал-даудан басталады. Мұның өзі факторлардың екі тобыньщ әсерінен пайда болады.

Бірінші топқа әрбір қалаға тән жәнеде солардың гео-графиялық орналасу, климат ерекшеліктеріне, қалалық территорияның және қаламаңындағы ландшафтыға, су және жел режиміне, топырақ түріне, қаланы жоспарлау ерекшелігіне б-айланысты құралатын факторлар жа-тады.

Бұл топтағы факторлар жоғары консервативтілігімен ерекшёленіп, олардың әрқайсысы ұзақ уақыт бойы өзге-ріссіз қалады. Сонымен, ірі қалаларда экологиялық жағдайдың өзгеруін талдаған кезде, олар инвариант рётінде «бағаланады.

Екінші топқа қала мен қала маңындағы аймақ терри-ториясындағы өнеркәсіп өндірісінің, транспорт пен қүры-лыетың нәтижесінде қалыптасатын экологиялық жағдай-лар факторларынан құралады. Бұл топтағы факторлар өте өзгермелі. Дегенмен олардың арасында да әрбір қа-ланың ерекшеліктеріне қарай консервативтік элементтер, арнайы элементтер бар, атап айтқанда: шикізат базасы-ның ерекшеліктері, өнеркәсіп өндірісінің дәстүрі т. б., бі-рақ тұтастай алғанда бұл факторлар өзгеше емес, әрі олардың өзгеру сипаты еліміздің барлық ірі қалаларына тән.

Сонымен, ірі қалалардағы экологиялық жағдайдың езгеру дәстүрін талдауды, барлық қалаларға ортақ бо-Лып саналатын екінші топтағы факторлардың әрекетін, ал содан кейін сол қалаға тән факторларды ескере оты-рып жүргізу қажет.

Экологиялық жағдайдың қалыптасу дзстүрі сол эко-логиялық жағдайдың ұзақ мерзімдік болжамының езгеруі, сондай-ақ осы өзгерістердің өнеркәсіптІң, құры-лыстың даму ерекшеліктеріне, сол қаладағы табиғи объектілер мен тұрғын халықтардың күйіне әсер ететін әлеуметтік-экономикалық зардабынан туындайтын бол-жамдарға негізделіп анықталуы тиіс^.

Аймақтағы экологиялық жағдайды болжаудың басты қиындығы мынада: экологиялық жағдайды айқындайтын факторлардың өте көптігі және өзгергіштігінің алуан түрлілігі, болашақтың көрінісін толық, әрі дәл ескертудің ете күрделілігі. Сондықтанда экологиялық жағдайды болжау бірнеше кезеңде жүзеге асырылып, мұнда пассив-ті және ақтивті болжамдар болуы тиіс.

Пассивті болжаудың бірінші кезеңіңде экологиялық жағдайдың өзгеруінің басты бағыты, сондай-ақ басты шектеуші факторлар айқындалуы тиіс. Бұл кезеңде бі-рін-бірі толықтыратын екі тәсілді пайдалануға болады: есептік және экологобиологиялық.

Есептік тәсілдің мәні мынада: қазіргі кезде қаладағы ауаны, суды және топырақты ластайтын алуан түрлі зат-тардың жылдық орташа концентравдясы өңеркәсіп орын-дары мен транспорт шығаратын жалпы қоқысқа сәйкес келеді, осыған орай әрбір қалада шығатын қоқыс көле-мінің коэффициенті және әрбір заттың концентрациясы айқындалады.

Әрі қарай шыққан қоқыс көлемінің өзгерісін болжау арқылы (мұның өзі өнеркәсіп өндірісі мен транспорттьщ даму қарқыны бойынша есептеліп, одан қазіргі тазарту қондырғылары ұстап қалатын заттар үлесі алынып тас-талынады), әрбір заттың болжамды концентрациясьг анықталады. Осы аталған болжамда тұтынылатын шикі-заттың құрылымы мен сапасы, сондай-ақ технология өзгеріссіз деп саналуы тиіс. Өндіріс технологиясы-ның және тазартудың жетілдірілуі тек активті болжамда еекеріледі.

Эколого-биологиялық тәсілде қаланың және қала маңындағы аймақтың егілген жас ағаштарының күйіне жан-жақты талдау жасалады. Бұл тәсілде ағаштардың жыл-' дақ. сақиналануы пайдаланылып, сол арқылы өсіп-жеті-луі тексеріледі. Мұндай зерттеу жұмыстарында бірқатар факторлар, мәселен, топырақтың тапталуы, оның хлорид-термен ластануы, ағаш тамырларының инженерлік кұ-рылыстармен және жер асты коммуникацияларымен бү-ліну қаупі ескеріледі. Бұл фактор осы тәсілді пайдалану-ды қиындата түседі, алайда бірқатар жағдайда онық көптеген артыкшылығы бар. Ол артықшылықтар мынада: ағаштардың жылдық сақинасына анализ жүргізу, оньщ бүкіл тіршілік кезеңінде- 100-150 жылға болжам жа-еауға мүмкіндік береді.

Болжаудың пассивті фазасында ортаны ластайтын не-гізгі көздерге күні бұрын және тікелей болжам жасауға болады. Мәселен, бұған автомобиль транспорты жатады. Бұл тәсілдің мәні мынада: қала ауасына автотранспорт-тан щығатын лас заттар концентрациясының орташа деңгейі транспорттың тығыздығына, олардың магистрал-дардағы орташа жылдамдығына қарай есептеу тәсілімен өлшенеді.

Болжаудың пассивті фазасын жүзеге асыру үшін мы-надай деректер қажет:

судағы, ауадағы және топырақтағы . әр түрлі ластай-тын заттардың концентрациясымең ернектелетін қорша-ған орта мониторингінің деректері. Мұнда негізгі дерек-тер ПДК норматаві болуы тиіс;

атмосфера мен су бассейнін ластайтын негізгі заттар көлемі. >4(өрсеткіштер"орташа тәуліктік есептеумен бері-луі тиіс;

салынған және салңньш жатқан тазарту қондырғыла-рының орташа тәулікпен есептелген қуаты;

фнеркәсіптік және тұрмыстық қатты қалдықтардың жылына орта есеппен жан басына шаққанда көлемі;

жасыл көшеттер мен рекрациялық аймақтың жан ба-сығфесе. птелген көлемі;

автомобиль паркінің аумағы (бірлік өлшемімен), ойың қүрылымы (0-0) көрсетілген орташа тәуліктік есебі;

айналымдағы су көлемі көрсетілген тұтынылатын су көлемі, м ³ ;

аймақ территориясында пайдаланылатын тыңайтқыш- ¹ тар мен улы химикаттардың жылдық көлемі.

Сонымен қоса, пассивті болжамды қалыптастыру ба-рысында қала, аймақ территориясында арнайы ғылыми з^рттеу жүргізу, соның ішінде жасыл көшеттің жылдық өс#ін талдау қажет. Аталған зерттеулер қоршаған орта-мііас з&ттардың таралуының аймақтық ерекшеліктерін бі^ үшін керек болады. Экологиялық карталау (картаға түсіру) тәсіліне негізделген пассивті болжам қаланың әр-түрлі ауданындағы экологиялық жағдайдың негізгі өзге-ру бйғыттарын айқындайды. Демек; пассивті болжам активті болжамның маңызды алғьі шарты болып саналады, өйткені тек сол арқылы ғаңа экологиялык жағдайдың өзгеруіне қарай экология-лщ шараларды жүргізудін басты бағыттары анықталуы тйіс. Бұл деректер сонымен коса, қаланың бас жоспарын жасаудың негізі болып, каланың әр түрлі ауданындағьг зкрлогиялық жағдайдың территориялық айырмашылық-тарьш ескере отырып, өнеркәсіп және тұрғын үй кұры-лйетарыньщ жоспарына елеулі өзгеріс енгізуге мүмкіндік береді.

Экологиялық жағдайды активті болжаудың бірін сатьісында гіассивті болжамда айқындалған бағыттарға түзету енгізіледі. Түзетуді қазіргі жүргізілген шаралар-дың бүкіл жиынтығын ескере отырып, сондай-ак қаланьг коршаған ортаны жақсартудың қолданылып отырған тәсілдерін ескере отырып жүргізеді. Демек, активті бол-жаудьшбірінші сатысында эко'логиялық жағдайдың нақ-ты болжамыкың өзгерісі айқындалады, бірақ ғылыми-техникалық жетістік ескерілмейді. Активті болжаудый, екінші сатысында ғылыми-техни--калый; жетістік, оның үстіне өнеркәсіп және тұрмыс кал-дықтарын тазарту мен іске жарату тәсілдерін жетілдіру саласврда, сондай-аіоФйеіЙ&еііг өндірісінің технология-сын жетілдіру де '(Ка^дығБі-азжәнёкалдыксыз технологияны, транспортты, қүфъілыстьг енгізу, қаланы жоспар-лауды-^аксарту), қоршаған' ^{ Ьртаға тікелей немесе }кана-ма ьіқ*№ал ететін басқа да іііаралар ескер^ілуі тиіс.

Экологиялық жағдайды талдау негізінде және қала-дағы өнеркәсіптің, транспорттың, құрылыстың даму пёрс-тіективасын, сондай-ақ активті болжау сатысында ғылы-ми-техникалық прогрестің мүмкіндігін ескере отырып, экологиялық жағдайдың өзгеруінің жиынтық болжамын 20-25 жылға жасаған жөн. Болжауды жекелеген салалар шебінде, сала аралық және территориялық деңгейде жүйелі түрде жүргізіп, мұндайда бірқатар болжамдар жасалуы тиіс: алдын ала болжаудың сала болжамының динамикасына қосқан үлесі; жекелеген өндіріс технологиясының өзгеру болжамы; өндіріс қалдықтарын тазарту және іске жарату техноло гиясын жетілдіру болжамы; әлеуметтік-экономикалық талаптардың орта, элементтерінің сапасына өзгерісінің болжамы; табиғи жүйелерге және адам организміне лас заттардың жиналу болжамы; сондай-ақ барлық экологиялық қолайсыз ықпалдың жиналуының болжамьг. Мұндайда мынаны ескеру қажет: белгілі бір ластайтын заттардың (тікелей, сондай-ақ өндірістік) қауіп-қатері туралы біздің біліміміздегі өзгерістер, бірінші және екінші шикізат ресурстары, олардың толық пайдаланылуы және іске жаратылуы, сондай-ақ табиғат қорғау шараларына
қалдықсыз және қалдығы шамалы технологияларды енгізу есебінен бұл аталған болжамдар елеулі түрде түзетілуі, өзгертілуі мүмкін.

Экологиялық жағдайдың жоғарыда аталған жңыятйк -болжамының және оны қалыптастыратын факторлардың негізінде экологиялық шараларды жоспарлаудың ұзақ мерзімдік стратегиясы белгіленіп, соның барысында та-«биғат қорғау қызметінің басты бағыты белгіленуі теіс.

1. 2. Қалалардағы экологиялық шараларды бірінші

кезекте жүргізуді анықтау принциптері

Кез келген әлеуметтік-экономикалық процестерді бас-қаруда және жоспарлауда бірінші кезектегі шаралардьі анықтау аса маңызды элемент болвш саналады. Эколо-тиялық шараларды бірінші кезекте анықтау алдын ала зерттеу жұмыстарын жүргізуге байланысты, ал бұған жататындар:

қаладағы қалыптасқан экологиялық жағдайларға мұ-қият талдау жасап, бүкіл ластану көздерін тіркеу;
тұрақты ластанатын аймақты аныктау (күндізгі және түнгі халық тығыздығы, ерекше көңіл бөлетін объекті-лердің, мәселен балалар және емдеу мекемелері, демалыс алаңы, тарихи-мәдени ескерткіштер және ерекше қамқорлыққа алынатын басқа да объктілердің болуы) .

Мұндай талдау жұмыстарын қаланы экологиялық карталау (картаға тусіру) барысында жүргізген жөн. Салалық деңгейде экологиялық шараларды бірінші кезекте анықтаудың басты негізі қоқыстың шектеулі төгь лу нормативі болып саанлады. Қазіргі кеаде бұл жүйе әр түрлі өндіріс үшін жасалуда және таяудағы жылдарда ка-зіргі қолданылып жүрген қокыстың төгілуінің келісілген уақытша жүйесін алмастыруы ^! тиіс. Қоқыстын шектеулі төғілу жүйесі әлі де жетілдіру сатысында болғанымен,, ластайтын көздер орналасқан территорияның ерекшеліқ-тері ескерілген тиісті толықтырулар мен түзетулер енгіз-бей түрып, оны толық мәнінде деуге болмайды.

Мәселе мынада: әрбір кәсіпорында қоқыстың шектеу-лі төгілуі әрбір сала бойынша ойластырылады, әрі осыған сәйкес сол кәсіпорынның техникалық дамуы мен мате-рналдық мүмкіндігіне сипаттама беріледі. Сонымен қоса _у ірі. қалаларда ластау көздерінің көптеп шоғырлануы, оның үстіне бұл қоқыстардың қала территориясына біркелкі орналаспауы қоршаған ортаға әр түрлі компо-ненттердің жиналуына әкеп соғады. Сондықтан қоқыстың шектеулі төгілуін тек сала бойынша ғана емес, террито-рия бойынша да іздестіру кажет.

Белгілі бір экологиялық проблемаларды шешу үшін бірқатар жиынтық шараларды ойластыруға тура келеді. Ол үшін мынадай принциптерді орындау қажет:

экологиялық шараларды жоспарлаған кезде ең жаңа технологиялық шешімдерді пайдалану және техникалық тұрғыда артта қалған жүйені түгелдей алып тастау;
проблеманың бірнеше балама шешімдерін ойласты-рып, кейіннен оларға техникалық-экономикалық экспертиза жүргізу;
жекелеген шаралардың уақытша бірізділігін және кұрылымдық өзара байланысын бұлжытпай орындау, осыған сәйкес әрбір жекелеген шаралар уақыты және ара қашықтығы жөнінен бір-біріне тығыз байланысты болуы тиіс,

Экологиялық шараларды жүргізудің тиімділігін баға-лаудың бірінші кезеңінде қала территориясын әлеуметтіқ-экологиялық карталау методикасын пайдаланған тиім-ді. Мұның өзі территорияны ластану тығыздығына қарай жіктеуге мүмкіндік береді. Өмір сүріп отырған экология-лық жағдайды талдау және соның нәтижесінде әкімші-лік аудандарды ауа бассейнінің ластану деңгейі мен си патына қарай жіктеуді ірі блоктар бойынша жүргізген жөн. Бүған жататындар:

- тұрақты ластану көздері;

- транспорттар.

2-форма бойынша статистикалық есептің және зиянды коқыстарды тіркеу нәтижелерінің болуы әкімшілік аудш-дардың зиянды заттарды атмосфераға шығаруыньвд кө-лемі, тығыздығы және сипаты бойынша жіктеуді едауір жеңілдете түседі. Алайда айрықша көңіл бөлетін жайт: өте улы қосылыстардың көлемдік сипаттамасына баға беріп, оларды тазарту және іске жарату мүмкіндіктерін білуге тура келеді. Сонымен қоса, бірқатар қауіптізат-тардың (мәселен, лолициклді ароматты көмірсутектер, нитроқосылыстар, асбест) таралуы статистикалық есөяте көрсетілмейтіндіктен, технологиялык процестердің өрек-шеліктерін білу арқыльтғана саггалық баға беріледі.

Экологиялық жағдайды қалыптастыруда ерекше маңызды факторлардың бірі - автотранспорттар. Сондықтан табиғат қорғау шараларын жүргізген кезде қала ауасына автотранспорттардың ықпальш мұқият зерттеудің зор маңызы бар. Экологиялық шараларды бірінші кезекте анықтау методикасы әкімшілік аудандарды ауа бассейнінің ластанудеңгейіне қарай бөлуге мүмкіндік береді. Атмосфераны қорғау шараларын бірінші кезекте жүзеге асыруға болады, ал бұған жататындар:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.