Оңтүстік Сарнияз құрылымы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе бет.
1 Жалпы бөлім
1.1.Геологиялық тапсырма
1.2.Жұмыс ауданы туралы жалпы мәліметтер
1.3. Жұмыс ауданының геологиялық-геофизикалық
зерттелуі
2 Геологиялық бөлім
2.1. Стратиграфиялық сипаттамасы
2.2. Магматизм
2.3. Тектоникалық сипаттамасы
2.4. Гидрогеологиялық сипаттамасы
2.5. Мұнай газдылығы
2.6. Сейсмогеологиялық жағдайлар
2.7. Өткен жылдар жұмыстарының нәтижесі
3 Арнайы бөлім
3.1. Жобалайтын жұмыс участігін таңдау, негіздену
3.2. Жобалайтын геофизикалық әдістер кешенін таңдау, негіздену
3.3. Дала жұмыстарының әдістемесі мен техникасы
3.3.1 Бақылау торын таңдау
3.3.2Бақылау жүйесін таңдау, есептеу (2D )
3.3.3 Бақылау жүйесін таңдау, есептеу (3D )
3.3.4 Аппаратура және құрал жабдықтар
3.3.5 Сейсмикалық дала жұмыстары
3.3.6 Топогеодезиялық жұмыстар
3.3.7 МСК және бұрғылау жұмыстары
3.3.8 Сынған толлқынның корреляциялық әдісі
3.3.9. Жарылыс емес қондырғылармен жұмыс істеу
ГБК . ДЖ . Фк – 91 . ГФ . 01 . ТХ
Өлш бет Құжат № қолы
мерзі
м
Студент Аканов Ж.Н. әдебиетБет беттер
Мұнай-газ құрылымдарын
нақтылау мақсатындағы
Оңтүстік Шоқат
учаскесіндегі
сейсмобарлаулық
зерттеулер
Жетекші Азмухаметов
Кеңесші Азмухаметов
2012
Бақылау Берекболова
З.Н
бет.
3.4. Дала жұмыстарының нәтижесін өңдеу мен
тұжырымдау
3.5. Еңбекті қорғау және дала жұмыстарды өткізу
кезіндегі қауіпсіздік техникасы
3.6. Қоршаған ортаны қорғау
4 Қорытынды
Кіріспе
Геологиялық жұмыстардың мақсаты 1:50 000 масштабындағы мұнай-газды
құрылымдарды іздеу мақсатында сейсмобарлау жұмыстарын жүргізу болып
табылады. Жұмыстың жоболанған ауданы Оңтүстік Шоқат құрылымында
орналасқан. Іздеу мен барлаудың соңғы мақсаты мұнай мен газды
іздеп табу болып табылады.
Оңтүстік Шоқат құрылымының мұнай газдылығының негізі көрсеткіштеріне
бор және юра шөгінділерінде көлемді мұнай газдың болуы және қимадағы
жағымды гидрогеологиялық жағдайлар жатады.
І – ІІ ұңғымаларын бұрғылау үрдісінде сұйық мұнайда 1040 – 1055м
аралықта орта юралық шөгінділерді өту кезінде тұрақты газ көрінеді. Орташа
құмды нүктенің солтүстік бөлігімен базалық нүктеде жоғарғы деңгейдегі газ
көрінулері белгіленген. 4г ұңғымасында 2240 – 2520 аралығында сағадағы
газ бөлінуімен мұнайдың белгілері алынған және 6Г және 7Г
ұңғымаларында 708 – 1127 м аралықта мұнай мен газдың белгісі алынған.
Мұнай – майлы сұйықтық, әдетте, қою-қоңыр түсті болады. Оның
құрамында кіретін негізгі элементтерге көміртегі мен сутегі жатады.
Мұнайда көміртегі 80%-тен 87.5%-ке дейін, сутегі 11%-тен 14%-ке
дейін ауытқиды. Мұнайда әртүрлі түрдегі көмірсутектердің болуына
байланысты мынадай түрлерге бөлінеді: метанды, метанды-нафтенді,
нафтенді, нафтенді-ароматты және ароматты.
Мұнай түрлі орталарда болады, ал оның кен орындары астасу
жағдайларының пішіні мен сапасының көптүрлілігі бойынша ерекшеленеді.
Мұнай кенорындарының түрлері:
1. Жолақты қабатты құрылымдардағы мұнай сілемдерінде құмды,
сазды түзілімдер, свиталы нашар деформацияланған.
2. Мұнай сілемдері қатпарлы аумақтарда жарылымды шөгінді-
метаморфты қабаттарда деформацияланған.
Табиғи көміртекті газдар парафинді көмірсутектердің қарапайым
өкілдерінен тұрады. Табиғатта кеңінен таралған көмірсутекті газдарға
метан жатады, ол қандай да бір мөлшерде барлық табиғи газдардың
құрамында бір мөлшерде кездесіп, біршама жинақ түзеді. Өнеркәсіптік
жинақ түзетіндерге шөгінді қат-қабаттағы табиғи газдардың арасында
құрғақ газдарды, мұнайлы газдар, газконденсатты кен орындардың
газдары, таскөмірлі кен орындардың газдары жатады.
Табиғи жанғыш газдар көмірлі және газды кен орындардың өзіндік
сілемдер түрінде болады немесе мұнайда ерітілген күйде болып,
мұнай сілемдерінің үстінде газды қалпақ түзеді.
Жобаланған жұмыстар 1:50 000 масштабында орындалады. Оңтүстік
Шоқат құрылымында мұнай мен газ құрылымдарын іздеу жұмыстар жалпы ұзақтығы
(профильдер+пикеттер) 224км2. Жұмыс жазғы уақытта 3-4 ай бойы
орындалады. Казкоммерцбанк филлиалы қаржыландырады, оның бас офисі
Алматы қаласында орналасқан. Біз күткен нәтиже жобаға кеткен
уақытпен қорды ақтайды деген сенімдеміз.
1ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық тапсырма
ОТНӘ-3Д далалық сейсмобарлау жұмыстарына жоба құрарастыру. Осы
жағдайда жоба үш блімнен тұруы қажет.
Жалпы бөлім
Жұмыс ауданы туралы, геолого-геофизикалық зерттелу тарихы, жұмыс
ауданының геологиялық сипаттамасы және тағы басқа мәліметтер негізі.
Геологиялық бөлім
Зерттелу ауданының геологиялық сипаттамасы, стратиграфия мен
литологиясы, тектоникасы, мұнай-газдылығы, жұмыс жүргізу негізі.
Арнайы бөлім
Сейсмобарлау жұмыстарының әдістемесі мен технологиясы, ОТНӘ-3Д
сейсмобарлау жабдықтары мен техникасы, топогеодезия, 3Д ОТНӘ материалдарын
өңдеу мен тұжырымдау.
1.2 Жұмыс ауданы туралы жалпы мәліметтер
Жұмыс ауданының әкімшілік жағдайы:
Жұмыс ауданы Қазақстан Республикасы, Атырау облысы, Мақат және Жылой
ауданы;
Жұмыс ауданының географиялық жағдайы:
Каспий маңы ойпаты;
Жақын елді мекен мен темір жол станциясы Құлсары және Қосшағыл
қалалары болып табылады.
Жергілікті халық- шабандар. Олар мал шаруашылығымен шұғылданады.
Өнеркәсіп, кәсіпорындар- жоқ.
Жергілікті жер бедері жазық, кейбір жерлерде жырмалар мен жыралар
торабымен шыңды белдемдер бұзылуы бар. Сорлар мен саздар, солтүстік батыста
шағыл құмдар кең тараған.
Жер бедерінің абсолюттік белгілері ±5 метрден аспайды.
Жұмыс ауданы шөл және шөлейт белдемге жатады. Бұталар, жыңғылдар және
т.б. кездеседі. Құмдарда сексеуіл өседі. Аудан мал шаруашылығы үшін
маусымдық жайылым болып табылады.
Климаттық жағдайы
Ауданның климаты аз мөлшердегі атмосфералық жауын-шашынымен(жылына
120 мм), маусымдық және тәуліктік температураның үлкен ауытқуымен
континенталды болып келеді. Қысы суық, қар аз жауады. Күндізгі температура
(-10°С)-(-20°С), түнгі (-18°С)- (-30°С), ең төменгі (-35°С). Қараша айының
екінші жартысынан бастап тұрақты аяз басталады. Күшті жел жиі болып тұрады.
Көктем айларында біршама мөлшерде жаңбыр жауады. Жазы ыстық,
құрғақ.Күндізгі температура (+30°С)- (+35°С), ең жоғарғы (+42°C), күнде
(+18°С)- (+22°С). Жазда құрғақ, кейде шаңды боран соғады. Бұл кезде
айналаның көрінуі 100 метрге дейін қысқарады. Жыл бойы жел шығыстан және
солтүстік-шығыстан соғады. Желдің жылдамдығы 3-5 мc, кейде 25мс жетеді.
Жалпы шолу картасы
1.2.1-сурет
1.3 Жұмыс ауданының геолого-геофизикалық зерттелуі
Жұмыс ауданындағы алғашқы геолого-геофизикалық зерттеулер өткен
ғасырдың жиырмасыншы жылдарына жатады.
Өткен кезеңдерде үлкен көлемде геолого-геофизикалық жұмыс өткізілген;
олардың қатарына бұрғылау, гравиметриялық, электробарлаулық және
сейсмикалық зерттеулер бар.
Ауданның геолого-геофизикалық зерттелуінің анализі төменде берілген.
Дюсеке құрылымы
Дюсеке көтерілімі 1933 жылы маршрутты гравиметриялық түсірілім
нәтижесінде анықталған. 1935-45 жылдары күмбезде картаға түсіру жұмыстары
жүргізілді.
Құрылымдық-іздеу бұрғылау жұмыстарының нәтижесінде Дюсеке құрылымының
солтүстік-шығыс қанатында төменгі бор, орта юра шөгінділерінде, оңтүстік-
батыс қанатында пермотриас шөгінділерінде өндірістік емес көлемде мұнай
анықталған.
Оңтүстік-батыс қанатында г-4 ұңғымасында мұнайдың аз ағымы, ал неоком
шөгінділерінде к-3 құрылымдық-іздеу ұңғымасымен мұнай горизонты, ал г-1
барлау ұңғымасымен су горизонты анықталған.
1985-1986 жылдары Эмбанефтегеофизика трактының 884 және 885
сейсмопартияларымен Дюсеке-Шокат, Кульсары күмбездерінде және Дюсеке-Шокат
күмбезаралық зонада тұз перешек анықталған. 193-94 сейсмопартия жұмысының
нәтижесінде тұз перешкасына сәйкес құрылым Дюсеке деп аталды.
2000 жылы №1 ұңғыманы бұрғылау нәтижесінде продуктивті горизонттар
анықталмағандықтан құрылым бұрғылаудан алынды.
2005 жылы Солтүстік Дюсеке құрылымында г-1 іздеу ұңғымасын бұрғылап,
оның қимасында продуктивті горизонтттар анықталған жоқ. Ұңғыманы теріс
нәтижемен таратты. Аудан бұрғылаудан шығарылды.
Қызылқала құрылымы
Тұз күмбезді Қызылқала құрылымы 1929 жылы маршруттық гравиметриялық
түсірілім нәтижесінде анықталды.
1930-31 жылдары геологиялық карталау, 1940 жылы СТӘ сейсмикалық
түсірім жүргізілді, 1943 жылы құрылымдық іздеу және барлау ұңғымалары
бұрғыланды.
Құрылымның оңтүстік-батыс қанатындығы ұңғымалар мұнай, мұнайға
қаныққан құмды ағындылармен ерекшеленген.
К-58 ұңғымасында мұнай белгілері ұңғыманың бүкіл ұңғысында байқалған.
54-69 және 144-134 метр тереңдікте орналасқан екі бор горизонтын сынау
тәуліктік дебиті 0,5-0,7 тс болатын әлсіз мұнай ағымдарын берді.
Шөгінділер барлық көрсеткіштер бойынша шектелген өлшемдерге ие.
Нәтижесінде аудан перспективтілігі жоқ болуы себебімен бұрғылаудан
шығарылды.
Заквай құрылымы
Заквай ауданындағы геологиялық зерттеулер 1933 жылы нәтижесі
гравиметриялық рекогносцирлік жұмыстармен басталып, нәтижесінде минимумді
ауырлық күші анықталды. 1946-48 жылдары карталау мақсатында бұрғылау
жұмыстары жүргізіліп, ШТӘ сейсмобарлау әдісі өткізілді. 1949 жылы құрылымда
шағылысқан және сынған толқындар әдісімен сейсмобарлау жұмыстары
жүргізілді. 1978 жылы Заквай, Оңтүстік Қамыскөл аудндарында ОТН әдісімен
іздеу мақсатымен сейсмобарлау жұмыстары өткізілді. Заквай тұзды күмбездері
1982 жылы құрылымның солтүстік батыс қанатының ауданында және жапсарлас
жатқан Бекбике, Есболай, Алимбай тұзды күмбездері аудандарында 1981 жылы
өткізілген ОТНӘ сейсмикалық әдісімен дайындалды. Заквай құрылымы
иілімдермен үш қанатқа бөлінген: солтүстік батыс, оңтүстік және шығыс. Тұз
беткейі 300 м тереңдікте жатыр. Бор, юра, триас түзінділерінде мұнай және
газ шоғырларын іздеу мақсатында 4 ұңғы бұрғыланып, нәтижесі теріс болды.
Солтүстік Қасқырбұлақ құрылымы
Солтүстік Қасқырбұлақ күмбезі 1933 жылы гравиметриялық түсіріммен
анықталған. 1945-1946 жылдары аталған ауданда карталау мақсатында бұрғылау
жұмыстары мен ШТӘ сейсмобарлау зерттеулері жүргізілсе, 1948-1951 жылдары
құрылымды-іздеу бұрғылау жұмыстары өткізілді. 1976-1977 жылдары ауданда
бөлшекті сейсмикалық зерттелімдер өткізілген.1979 жылы Эмбанефтегеофизика
трестінің 279 сейсмопартиясы ОТНӘ бөлшектік зерттелімдер өткізіп,
нәтижесінде Солтүстік Қасқырбұлақ құрылымы бор, юра, пермотриас
түзінділерін тереңдік бұрғылауға дайындалды және тұз үсті түзінділері
бойынша екіқанатты көтерілім ретінде көрінеді. 1985 жылы іздеу бұрғылау
жұмыстары өткізілді. Екі қанатта үш ұңғымадан бұрғыланып, өнімді
горизонттар байқалмады. Аудан бұрғылау жұмыстарынан шығарылды.
Оңтүстік Сарнияз құрылымы
Оңтүстік Сарнияз гравитационды минимумы 1962 жылы бөлшекті гравибарлау
түсіріліммен анықталды. 1976 жылы Эмбанефтегеофизика трестімен аймақтық
ОТНӘ сейсмикалық зерттелімдері жүргізіліп, Шоқаттың оңтүстік ауданының
құрылысы зерттелді, аудандар қатарын нақтылау мақсатында ОТНӘ бөлшекті
жұмыстарын өткізу ұсынылды. 1977-1979 жылдары Оңтүстік Сарнияз және
жапсарлас жатқан күмбезаралық зоналары аудандарында ОТНӘ сейсмикалық
зерттеулер өткізілген. Тұзүстілік түзінділер бойынша құрылым екі қанаттан
тұрады: солтүстік батыс және оңтүстік шығыс. Іздеу барлау бұрғылау
жұмыстары объектісі болып солтүстік батыс қанат табылды. 1984-1985 жылдары
аталған қанатта екі ұңғыма бұрғыланып, өнімді горизонттар анықталмады.
Аудан бұрғылау жұмыстарынан шығарылды.
2 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Стратиграфия
Р-9 блок территориясында орналасқан құрылымдарда пермдік жастан бастап
қазіргіге дейін қоса алғанда түзінділер кездеседі. Барлық түпкі жыныстар
қалыңдылығы 20-30 м болатын көне каспий және қазіргі шөгінділнр қабатымен
жабылған. Ең көнесі пермдік түзінділер болып табылады.
Перм жүйесі (P)
Төменгі бөлім (P1)
Кунгур ярусы (P1k)
Кунгур ярусіне негізінен “кепрок” аталатын гипс-ангидритті қабатпен
жабылған ақ, ірі кристаллды тасты тұз түріндегі гидрохимиялық шөгінділерден
тұратын қалың қабатты жатқызады. Тұз күмбездің ядросын құрап, Құлсары
кенорнының жоғары көтерілген тұсында 20 м тереңдікте орналасқан.
Қосшағылдағы ашылған тұздың қалыңдығы 15 метрден 210 метрге өзгерсе, кепрок
қалыңдығы 75 метрден аспайды.
Пермо-Триас жүйеcі (PT)
Пермотриас түзінділеріне литологиялық түрде жентектаспен, ізбестасты
сазды құмтастармен, жиі ірі түйіршікті құмдармен, кей орындарда көмірлі
саздармен ұсынылған әлсіз ізбестасты, слюдалы, құмтасты, жиі сұр, ақшылдау,
қатты құмданған, әртүсті шөгінділер жатқызылады.
Пермотриасті түзінділер терең ұңғымалардың көп санымен ашылған.
Құлсарыда пермотриас қабаты бойынша 3 мұнайлы көкжиек анықталған.
Ашылған түзінділер қалыңдылығы 33 метрден (Қосшағыл) 1560 метрге
(Құлсары) дейін өзгереді.
Юра жүйесі (J)
Зерттелетін территорияда юра тастопшасы барлық үш бөліммен (төменгі,
орта, жоғарғы) берілген.
Юра қимасын құрайтын тау жыныстары бір седиментациялық циклге жатады.
Қима негізін ірі түйіршікті құмды қабат (малтатас, жентектаспен
бірге), орта бөлігін кезектесіп келетін сазды-құмайтасты тау жыныстары мен
құмдар құраса, жоғарғы бөлігінің басым бөлігі сазды және карбонатты
жыныстар түзеді.
Төменгі және орта бөліктерге фауналық сипаттама берілмеген.
Төменгі бөлім (J1)
Төменгі юраның литологиялық шөгінділері жұмырланған, диаметрі 2 см-ге
жететін қара және қою қоңыр түсті, кварц және кремний түйіршіктерінен
тұратын жұқа қабатты құмтастар және малтатастардан тұратын саз қабатының
құммен кезектесуімен бітеді.
Өсімдік қалдықтарымен бұрыштанған ашық сұр және сұр түсті саздың жұқа
қабаттарынан, сулы, малтатасты, аз мөлшерде сазданған ашық сұр құмнан
тұрады. Негізінен құм қабатшалары жиі кездеседі.
Түзінділер қалыңдылығы 55 метрден 150 метрге дейін өзгереді.
Орта бөлім (J2)
Орта юралық лагунді континентальді түзінділері саз бен құмның жиі
кезектесуімен ұсынылған.
Саздар қою-сұр түсті, қоңыр-сұр, ашық-сұр, тығыз, кейде микроқабатты,
құмайттасты материал және көмірлі зат кездеседі. Құмдар жасыл-сұр,
құмайттасты, сазды қоңыр көмір мен ұсақтүйіршікті құмтастар қабатшалары
кездеседі.
Жеке орналасқан құмды қабаттардың қалыңдылығы 90 метрге дейін құрайды.
Жоғарғы бөлім (J3)
Бөлім сазды әктас, саз, құмтас, құмдар қабаттары кезектесуінен тұрады.
Құмдар негізінде ұсақ түйіршікті, құмайттасты, сұр, қою сұр. Құмтастар сұр,
тығыз, қабатшалары қатты, ұсақ түйіршікті.
Саздар сұр, қою сұр, кейде жасыл белгілері бар, әртүрлі деңгейде
ізбестасты және бұрыштанған өсімдік қалдықтары кездеседі.
Бор жүйесі (K)
Жүйенің құрылуы шөгілулерінде трансгрессивті қабатталып, екі бөлімнен
тұрады: төменгі және жоғарғы.
Төменгі бөлім (K1)
Баррем ярусы (K1br)
Қабат шөгілулері 2 бөлімге бөлінеді: төменгі, астыңғы жыныстарда
трансгрессивті жайылып жатқан “құмдар” көкжиегі және тұщысулы
континентальді түзілімдерден тұратын қалың қабатты жоғарғы бөлім “алуан
түсті тастопша”.
“Құмдар” көкжиегі жасыл-сұр, сары-сұр, ұсақтүйіршікті, сазды құмдар
және көгілдір-сұр саз қабатшалары мен ұлутастардан тұратын құмайттастармен
ұсынылған.
“Алуан түсті тастопшаның” шөгілулерінің төменгі бөлігін қоңыр, қою
қызыл, жасыл-сұр саздар, кей жерлері құмды, сонымен бірге құмайттас,
құмдар, құмтас, әктас, ізбестас қабатшалары астасады.
Тастопшаның жоғарғы бөлігі құм, құмайттас, сұр, қою сұр, жасыл-сұр,
жасыл, қоңыр-қызыл, қою қызыл, саздар, құмтастар қабатшалары мен әктас,
ізбестастардан тұрады.
Бұл қабаттың негізгі мұнайлы көкжиектері үстіңгі бөліктің құмдарымен
байланысқан.
Қосшағыл күмбезінің перифериясындағы баррем ярусы шөгілулерінің
қалыңдылығы 228 метр болса, оның 5-45 метрі “құмдар” көкжиегіне тиесілі.
Құлсары, Мұнайлы күмбездерінде “құмдар” көкжиегі 12-15 м қалыңдықта,
ал Тереңөзек пен Қаратонда 30-45 метрге жетеді.
Апт ярусы (K1a)
Апт ярусы шөгілулері баррем көкжиектерінде тік бұрышты
үйлесімсіздікпен астасып жатыр.
Қабат негізіндегі зерттеу аумағында құм мен құмтастар астасып, құрамы
кварцті- глауконитті, кварцті ұсақтастар, құмды көкжиекті екіге бөлетін
слюдалы, қара саз қабатшаларымен толтырылған.
Құмды көкжиектің қалыңдылығы 10-30 метрге жетеді.
Жоғарыда әктас, кварцті глауконитті құмтастар мен алуан түйіршікті
құмдардың қабатшалары құрамдас слюдалы, түсі қою сұрдан қараға дейін саздар
астасып жатыр (Сағыз тастопшасы).
Қиманың бұл бөлігі 120 метрге жетеді.
Апт ярусының қимасы саз, құмтас және құмдардың кезектесуімен ұсынылған
топпен құрылады. Саздар қою сұр, сұр, құмды. Құмдар сұр, сазды, негізінен
ұсақтүйіршікті.
Құлсарыдағы шөгілулердің қалыңдылығы 119 метрге жетеді. Оңтүстік
Ембідегі көптеген күмбездер секілді Құлсарыдығы құмды көкжиекпен
өнеркәсіптік мұнай түзілімдері байланысқан.
Альб ярусы (K1al)
Альб литологиялық шөгілулері сазды шоғырлары бар қалың құмды
көкжиектердің кезектесуімен ұсынылған. Жоғарғы бөлігінде құм басым болып
келеді.
Саздар сұр немесе қою сұр, құмды және жиі құмтасты, құрамында
ұсақтүйіршікті құм кездеседі.
Құмдар сұр түсті, жасыл-сұр, ұсақтүйіршікті. Саз арасында
ұсақтүйіршікті құмтастар қабатшалары кездеседі. Құмтас сары-сұр, ұсақ және
орта түйіршікті құрамында малтатас пен кварцтің жұмыр түйіршіктері. Құмтас
сары-сұр, ұсақ және орта түйіршікті құрамында малтатас пен кварцтің жұмыр
түйіршіктері 0.7 метрге дейін жетеді.
Кейбір қималарда фосфоритті малтатастары бар құмтастар кездеседі.
Шөгілулердің қалыңдылығы 55 метрден 268 метрге дейін жетеді.
Жоғарғы бөлім (K2)
Турон ярусы (K2t)
Қиманың негізінде қалыңдылығы 1 м болатын фосфорит түйіршіктері мен
малтатастары бар құмтасты әктас қабаты қадағаланады. Турондық түзілімдердің
жоғарғы бөлігі сұр, жасыл-сұр, әктастармен ұсынылған. Турон шөгілулерінің
қалыңдылығы 140 метрге жетеді.
Кампан ярусы (K2cp)
Зерттелетін территориядағы ярус түзілімдері бар құрамдас саздармен, жасыл-
сұр, жасыл-ақшыл, тығыз, құмтасты әктаспен ұсынылған.
Қалыңдылығы 100 метр болады.
Маастрих ярусы (K2m)
Ярус негізінде сұр, құмтасты, малтатасты, фосфорит түйіршіктері
құрамдас әктаспен ұсынылған фосфоритті көкжиек қадағаланады.
Түзілімнің жоғарғы бөлігі ақ, кейде тығыз, құмды бор және жасыл-сұр,
сазды, құмтасты әктастың кезектесуінен тұрады.
Маастрих шөгілулерінің қалыңдылығы 120 метр.
Палеоген жүйесі (P)
Аталған территориядағы палеоген шөгілулері күмбезаралық зоналар мен
грабендерді толтыра отырып, шекті таралумен сипатталады.
Жасы бойынша олар палеоценге және эоценге жатады және жасыл-сұр,
сазды, әктаспен ұсынылған. Әктас құрамында карбонатты саз, ақ ізбестас
қабатшалары кездеседі.
Шөгілулердің қалыңдылығы шамамен 80 метр болады.
Төрттік жүйе (Q)
Төрттік жүйе шөгінділердің келесі түрлерімен ұсынылады: проллювиальді,
аллювиальді, аллювиальді-пролювиальді, көлді, эолды, теңіздік, жағалаулық,
аллювиальді-теңіздік. Шөгілу саз және құмдардан тұрады.
Саздар түстері бойынша әртүрлі (сұр-қоңыр, сұр-жасыл, жасыл және сұр)
және қатты құмданған, ізбестасты, тұтқыр және темірлі. Олардың құрамында
гипстің ірі кристаллдары мен друзалары жиі кездеседі.
Құмдар ұсақ және орта түйіршікті, әртүрлі деңгейде сазды, ашық сұр,
жасыл-сұр, қызыл-сары. Фаунаның сынықтары мен гипстелген құмдар тән.
Бедердің төменгі бөліктерінде құмдар сулы болып келеді.
Төрттік шөгілулердің қалыңдылығы 15 метрден 80 метрге дейін өзгереді.
2.2 Магматизм
Жұмыс аумағында магматизм байқалмаған.
2.3Тектоникалық сипаттамасы
Жобаланған ауданның тектоникалық құрылысы жөніндегі мәліметтер көрші
аудандардағы тереңдік бұрғылаумен Каспий маңы ойысының борттық
бөліктеріндегі тұзды күнбезді құрылымдарын құрылымдық іздестіруші бұрғылау
мәліметтерін қоса отырып, аймақтық геофизикалық зерттеулер материалдары
нәтижесінде алынады. Ойыстың оңтүстік-шығыс белдемінде орналасқан,
суреттеліп отырған бұл аудан қуаттылығы жоғары шөгінді тысы бар
платформалық құрылым болып табылады. Каспий маңы ойысының қимасында
дислоцияланған іргетас пен шөгінді тасты бөліп қарайды. Платформаның бұл
бөлігі тұзды полезойлық түзілімдер іргетасының үлкен тереңдікте астасуымен
және тұзды тектониканың қарқыны көрініс беруімен сипатталады. Құрылымдық
картада жобаланған жұмыс ауданы Каспий маңы ойысы іргетасының жазықтығы.
Ақтөбе – Астрахан белдемінің көмбесінде орналасқан табалдырығында
іргетастың астасу тереңдігі 10-12 метр Каспий маңы ойысының шөгінді тысын
Неволин Н.В. сызбасы бойынша үш құрылымдық – тектоникалық түзілімдер
жиынтығына: тұзасты, тұзды, тұзүсті деп бөлінеді.
Тұзасты құрылымдық - тектоникалық жиынтық құрамына кунгур жасындағы
(кезеңіндегі) іргетас және гидрохимиялық түзілім арасында астасушы
түзілімдер енеді. Ойыстың орталық бөлігіндегі тұзасты қимасының
түзілімдерінде рифейден төменгі пермге дейінгі құрылымдар бар деп болжайды.
Тұзасты жиынтығының желегінде шағылыстырушы тірек көкжиегі К1
ұштастырылған.
Екінші жиынтыққа алғашқы қуаттылығы 3-4 километрлік гидрохимиялық
кунгур шөгінділері жатады. Бұл жиынтықтың ішкі құрылымы негізінен тұз
деформациясымен байланысты.
Тұзасты түзілімдерінің жинақталу үрдісінде тұзды гидрохимиялық қабат
ішінде қайта бөлу жүрді. Соның нәтижесінде кең тұзды массивтер және
пластикалық тұзды түзілімдер мүмкін, толық сығылып біткен орталық
бөліктерден оларды бөлуші депрессиялар түзілген. Тұз күнбездерінің
ядросындағы қуат жиынтығы 7-8 километрге дейін жетеді. Жұмыс ауданындағы
тұзкүнбезді құрылымдар формасы жағынан әркелкі. Олардың жалпы ерекшелігі ол
перейнейкалармен, тікеңістермен, карниздармен күрделенген, созылған мұзды
арықтардың пайда болуы.
Жобаланған ауданда мынадай тұзды күнбездер бар: Есбол, Дюсеке,
Қызылқала, Заквай және т.б.
Тұз жазықтығы (беті) VI шағылыстырушы көкжиекпен сипатталады.
Төрттік жастағы тұзүсті құрылымдық жиынтығын дисгормонды – қатпарлы
пермотрийстік және суб көкжиектік юра полегоендік диындықтар деп бөлінеді.
Пермотриас құрылымдық жиынтығы жүргізілетін жұмысты зерттеу кезіндегі
негізгі объекттердің бірі болып табылады.
Әдетте көлемі, пішіні және орналасуы жағынан әркелкі мульдаларды
толтырған кезде пермотриас түзілімдері тұздың тік еңістерге ену құрылымын,
антиклинальды көмпиме құрылымдарын түзеді. Көрсетілген тұтқыш формалары
әсіресе мульдаға жақын күнбездерге тұздың толық сығылуы нәтижесінде
ақырғылары тұзасты түзілімдерінде астасқан уақытта пайдалы.
Тұзасты құрылымдық – тектоникалық жиынтықтың құрылымдық жобасы тұзды
түзілімдер жазықтығының морфологиялық байланысты және онымен тығыз
байланысты. Ол тұзды тектоникамен құрылған жағымды және жағымсыз
құрылымдардың кең түрде дамуымен сипатталады.
Тұзды күнбезді құрылымдардың дөңбек күнбезді бөліктеріндегі тұзасты
жиынтығының геологиялық құрылысы тұзды тектоника үрдістерімен біршама
күрделі енеді. Әртүрлі көмірсу тұтқыштары ұштастырылған жыртылыс
бөлінулерімен бөлінген дөңбеккүнбездер, қанаттар грабендер пайда болады.
2.4 Гидрогеологиялық сипаттамасы
Каспий маңы ойпаты теңіздің және ішінара өзендік генезистігі біркелкі
тегіс көлбеуеңісті аккумулятивті жазықтық болып табылады. Оның жазықтығының
абсолютті биіктік белгілері 80-50 метр аралықта кейде Каспий теңізі
жағалауында әлемдік мұхит деңгейінен 28 метр төменге дейін де өзгереді.
Ойпат жер бедері әлі толық бөлшектенбеген. Кей жерлері өзендік далалары
және көптеген лимат ойпаттары әлсіз белгіленген аралдық қыраттармен,
ойпаттармен, сорлармен және жоғарғы жақтардан ағып келетін өзендер жоғалып
кеткен өзендік катловандармен бөлшектенген.
Каспий маңы ойпатының оңтүстік бөлігінде көлдік белгіден төмен арықтық-
барқанды жер бедері ірі Нарын құмдарының жайылған массиві кең тараған.
Каспий маңы ойпатының жазықтығы, кеңістігі, орналасу сипаты жағынан әркелкі
төрттік жастағы құмды-саз шөгінділерінің мықты қалыңдығынан түзілген.
Бакейлік, хазарлық, хвалын және хвалннан кейінгі трансгрессияға жататын
қуаттылығы 2-10 метр кей жағдайда 10-15 метрге дейін жететін саз қабаттар
және линзалар, әсіресе ұсақ және майда түйіршікті кейде сазы құмдар сияқты
негіздік түзілімдер ойпат ауданының барлық жерлерінде де кездеседі. Өте ірі
немесе орташа ірі пинза түріндегі мұндай сулардың пайда болуы негізінен
ошақтық сипатқа ие.
Теңіз шөгінділерінің аса қуатты тұздануы және нашар шайылуы көптеген
сорлар, тұзды күнбездер ауданының көптеген бөлігінде көп және жоғарғы
миниралданған (10-нан 300 гл және одан жоғары) судың таралуына мүмкіндік
жасайды. Минералдығы 1-3 гл болатын қуаттылығы 1-3 метр, аз тұщы және
әлсіз тұзды сулар даланың төменгі ойыстарында кездеседі. Судың құрамы
гидрокарбонатты, натрилі немесе аралыс.
Химиялық құрамы әркелкі. 1961 жылы Орал облысында У.М. Ахметсафиймен
төменгі бор және палеоген – неоген құмды – сазды қалыңдықтармен
ұштастырылған. Солтүстік Каспийлік артезиан бассейні ашылады. Су сіңіргіш
жыныстардың қуаттылығы 2000 метрден 3000 метрге дейінгі аралықта өзгеріп
отырады.
2.5 Мұнайгаздылығы
Каспий маңы ойпатының өндірістік мұнайгаздылығы орта девоннан бастап
жоғарғы плиоценге дейінгі кең түрдегі стратиграфиялық диапазонда
белгіленген.
Тұзасты түзілімдерде УВ шоғырлар тереңдік бұрғылауға мүмкін борттық
белдемдерде анықталған. Өнімділері орта, жоғарғы девон және төменгі
карбонның теригенді түзілімдері орта, жоғарғы карбонның, сонымен қоса
төменгі перм карбонаттары болып табылады.ы
Палеозой түзілімдерінің УВ аккумуляциясы үшін жағымды құрылымдық және
литолого – фациялдық жағдайлардың сонымен қоса кунгурдың гидрохимиялық
түзілімдері түріндегі аймақтық флюидтіректердің болуымен негізделеді.
Каспий маңы ойысының тұзүсті жиынтығында продуктивті болып табылатын
теригенді пермотриастық, юра және бор түзілімдері, аз мөлшердегі палеоген-
неогендік түзілімдер.
Жобаланған жұмыс ауданында мұнайдың көрініс беруі жекелеген тұзды
күнбезді құрылымдарды құрылымдық іздестірулік бұрғылау кезінде айқындалған.
Сонымен қоса төменгі бор және юра түзілімдерінде мұнайдың көптеген
белгілері айқындалған. Тұзүсті түзілімдеріндегі мұнай кенорны шектес
аудандарда (Мақат, Орысқазған, Сарықұмақ және т.б.) орналасқан.
Триастық түзілімдердегі мұнай белгілері іздестіруші ұңғымалардың
қималарында белгіленген. Триастың өндірістік құйылулары Қопа, Ақжар,
Қаратөбе аудандарынан алынған. Ал Кенқиақтағы триастық көкжиектер
өндірістік өңдеу объектісі болып табылады.
Юра түзілімдері құрылымдық іздестіруші ұңғымаларындағы
мұнайгаздылықтың көптеген белгілерімен сипатталады. Юра түзілімдеріндегі
барлық мұнай кенорындарына 3 өнімді көкжиек айқындалады.
Мұнайгаздылықтығын көптеген белгілері төменгі барлық түзілімдерді
құрылымдық – іздестірушілік бұрғылауда белгіленген. Бұл жерде кең тарағаны
кирлер.
Бұрғылау және геолого-геофизикалық зерттеулер мәліметтері бойынша
тұзүсті жиынтығында карийзасты, тектоникалық ауытқулар, күнбезаралық
белдемдердегі антиклинальді қоса алғандағы экрандалған тұзды денелердің УВ
тұтқыштарының келесідегідей түрлерінің барлығы анықталған. Пермотриас
жиынтығы түзілімдері шыңдарынан стратиграфиялық экрандалған УВ тұтқыштары
болуы мүмкін.
Каспий маңы ойысының мұнайлары қасиеттерінің әркелкілігімен
сипатталады.
Тұзасты түзілімдерінің мұнайлары құрамы және физикалық қасиеттері
жағынан жақын болып келеді: тығыздығы 0,605-0,840 гсм³, күкірт құрамы 0,04-
1,03 %. Сонымен қоса құрамында күкіртсутегінің болуымен ерекшеленеді.
Пермдік-триастық түзілімдерде мұнайлардың жеңіл (0,789-0,843 гсм³),
азкүкіртті (0,1-0,2 %), неғұрлым ауырлау (0,850-0,930 гсм³) түрлері
кездеседі.
Бос газдардың құрамындағы метан 75-99%, ауыр көмірсутегі 0%-тен 22%-
ке дейін, күкіртсутегі 0,9-3 %.
Шоғырлардан басқа тереңдік арақашықтығы 208-957 метр, тақташаның
жалпы қалыңдығы 5,4-19,5 метр, тиімділігі 3,9-10,8 метр, оның кеуектілігі
19-25%, мұнайдың тығыздығы 0,810-0,895 гсм³. Шоғыр желектерінің тереңдігі
192-ден 660 метрге дейін.
Тақташаның жалпы қалыңдығы 6-88 метр, тиімділігі 5,4-86 метр,
мұнайлығы 4,5-10,5 метр, оның кеуектілігі 21-ден 28 метрге дейін, мұнай
тығыздығы 0,868-0,942 гсм³.
2.6 Сейсмогеологиялық жағдайлар
Тереңдік сейсмогеологиялық жағдайлар
Шөгінді түзілімдердегі үлкен аудандар бойынша ұстамды акустикалық
шекаралардың болуы Каспий маңы ойысының тереңдік құрылысын зерттеуде,
сейсмобарлау әдістерінің жоғарғы тиімділігіне жағдай жасады. Акустикалық
шекаралар стратиграфиялық және тектоникалық сәйкессіздіктердің
байланыстырушы жазықтары болып табылады.
Бөлімнің сейсмикалық көкжиектерімен ұштастырылған негізгі шекаралары
болып табылады:
а) шағылысушы:
➢ палеогендік түзілімдер табаны І ОГ
➢ апт ярусының желек түзілімдері ІІ ОГ
➢ төменгі бор табаны ІІІ ОГ
➢ төменгі юра табаны V ОГ
➢ бөлімнің ішкі триастық емес шекаралары РТ, OSD, ОГ
➢ кунгур түзілімдерінің желегі VI ОГ
➢ сақтар-артин түзілімдерінің желегі (тұз табаны) ІІ1 ОГ
➢ орта карбон желегі ІІ2 ОГ
➢ девонға дейінгі түзілімдер желегі ІІ3 ОГ
б) сынушы
➢ секон-тұран желегі УГ=3400-3600 мс
➢ пермотриас қалыңдығының көкжиегі УГ=4000-4400 мс
➢ кунгур түзілімдерінің желегі УГ=6200-6500 мс
Кунгур палеогендік қалыңдықта серпімді толқындардың тақтайлық таралу
жылдамдығы 4400-4600 мс
Беткі сейсмогеологиялық жағдайлар
Тәжірибелі жұмыстар дала толқындары зерттелулерін сонымен қоса ГБЖ
іздестіру кезіндегі іске асыру кезінде әртүрлі сейсмогеологиялық шарттарда
серпімді тербелістерді пайдалану және қоздыру кезінде қолданылатын
интерференциалдық жүйелер шамаларын анықтаудан тұрады.
Неғұрлым кең тарағаны саздар, құмдар, алевролиттерден тұратын бор
жүйесінің альб және сеномен ярустарындағы түзілімдері болып табылады.
Олардың политологилық құрамына апт ярусының және аз мөлшерде шоком
ярусүсті жыныстары тартылады.
Күндізгі жазықтықта таралған басқа да түзілімдерге жоғарғы бордың
тұрандық-даттық ярустарының түзілімдері жатады. Олар мергел бор түріндегі
карбонатты құрамымен сипатталады.
Ауланның батысында негізінен палеогеннің құмнан, саздан тұратын
түзілімдері кең тараған.
Жоғарыда келтірілгендерді негізге ала отырып, жобаланған ауданды
сейсмогеологиялық шарттарға байланысты қиманың жоғарғы бөлігінде сызбалық
аудандыруын жасауға болады. Себебі толқындық өріс сипаты КЖБ литологиялық
құрамына байланысты.
Тек 4 белдемді бөліп қарайды:
1. Альб-сеноман және оларға тартылатын төменгі бор түзілімдерінің
даму белдемі.
2. Жоғарғы бор түзілімдерінің даму белдемі (тұран, даттық, көнелік)
3. Палеоген түзілімдерінің даму белдемі
4. Шектеулі таралған басқа да түзілімдер (триас, юра және неоген
төрттіктері)
Тәжірибелі жұмыстар болып саналатындар алғашқы 3 белдемді зерттеу
болып табылады. Алғашқы екеуі екі жерде (мульдада және дөңбек
күнбездерінде) де тұзды тектониканы еске ала отырып жүргізіледі.
Аз жылдамдықты белдемдер статикалық ЭЕМ-да уақыттық қималарды алған
уақыттығы ОТН сейсмотрассаларын тиімді жинақтау үшін қолданылатын уақыт
түзетулерін анықтау мақсатында зерттеледі. Қуаттылығы 1 метрден төмен ең
жоғарғы топырақ қабаты негізінен бөлінбеген. АЖБ-ның жоғарғы қабаты
жылдамдығының ауқымы 600-1000 мс, төменгі 800-1400 мс негізгі төсенішті
қабаттағы жылдамдық кең ауқымда 1700 мс ден 2800 мс-қа дейінгі аралықта
біршама өзгеріп отырады.
ФЖБ бақылау нүктелерінің арақашықтықтары күндізгі жазықтыққа астасқан
жыныстар литологиясымен, жер бедерге тән нүктелермен, тоғысулар
бейіндерімен анықталады. Орташа алғанда 1,2 км, бірақ ол жұмыс кезеңін еске
ала отырып 1,5 км-ден аспауы тиіс.
АЖБ-н зерттеу жұмыстары ОТН ауқымдық іздестіруші жұмыстарына қарағанда
басып озушы болып келеді. Сейсмикалық жұмыстар жүргізудегі жазықтар енетін
литологиялық құрамына байланысты болады.
Жобаланған ауданның күндізгі жазықтығына негізінен Альб құмды
түзілімдер компан сазды түзілімдері және т.б. шығады. АЖБ деп серпінді
толқындарын басу жылдамдығы 500-ден 1300 мс аралығында болады. АЖБ табаны
құм және құмтастардан түзілген қабаттан тұрады. Негізгі жыныстардың
жылдамдығы біркелкі емес және ол 1600-ден 2400 мс немесе одан да жоғары
аралықта ауысып отырады. АЖБ-ның қуаты 25-тен 65 м және одан да жоғары
аралықта ауысып отырады.
СП топтарының және ұңғыма шамаларын есептеу үшін кедергілерді зерттеу
жұмыстары жүргізілді.
Сондай жөндеулер сораптамасы нәтижесінде көптеген толқынды
кедергілерді анықтауға мүмкіндік толады. Олар тиімділігі, жиілігі және
жылдамдығы жағынан әркелкі болып келеді. Осы толқындар арасында неғұрлым
тиімді және әр уақыттың толқын кедергілері барлығы анықталды.
І топ: V*=300-350 мс; t=0,08с; ƒ=125 Гц; h=24 м толқындар
ІІ топ: V*=400-700 мс; t=0,04-0,05с; ƒ=20-25 Гц; h=16-35м толқындар
ІІІ топ: V*=800-1000 мс; t=0,04с; ƒ=25 Гц; h=40м толқындар
2.7 Өткен жылдар сараптамасы
Жобалаушы ОТН жұмыстары әдісінің талдау үшін зерттелуші аудандағы
өндірістік тәжірибелі және тәжірибелі өндірістік ОТНӘ жұмыстарын жүргізу
кезіндегі геологиялық есептерді шешу үшін қолданылатын серпімді
шойқалмаларды қоздыру шамаларына және бақылау жүйесіне қысқаша талдау
жасаймыз. Бекеттерге қарағанда сандық сейсмобекеттерді қолдану, жинақтау
қиманы бір физикалық бақылауға азайтуға мүмкіндік жасап, бұрғылау
жұмыстарының көлемін екі есеге дейін қысқартты. Кейінгі кездері шнурлы
заряд кең түрде қолданылып жүр.
Бақылау жүйелерінің шамалары 1986 жылға дейін қиманың палеозой бөлігін
зерттеу үшін есептеліп келеді. Палеозой қимасының геологиялық құрылысының
күрделігін есепке ала отырып, бақылаудың орталық жүйесі қолданылады. Ол
флангтікке қарағанда үлкен сандылықтығымен сипатталады. Мезозой–кайназой
шекараларындағы дүрпішті толқындардың жоғарғы деңгейлеріне байланысты,
уақыттың, қималардың палеозой бөлігінде, мақсатты шағылысулардың бөлігінде
24 дүркіндік қолданылды. Аз уақыттарда тіркеуші толқындар өз уақыттың
сыртқа кету дүркіндігімен, бұл олардың байқалу сапасын төмендетті. Әсіресе
ол дамыған тұзкүнбезді тектоникасы бар Каспий маңы ойпатының оңтүстік-шығыс
бөліктеріндегі тұзды күнбездер мен мезозой шекараларының жоғарғы
бөліктерінің бөлінуі кезінде көрініс берген 100 метрлік тіркеу қадамын
қолдану Каспий маңы ойпатының шығыс бортының пермдік, триас жиынтығындағы
тік еңіс шекаралардағы толқындар тіркеуішінің сапасын төмендетті. Тіркеу
қадамы 100 метрлік бақылау жүйесінің жеткіліксіздігін есепке ала отырып
және қиманың мезозой-кайназойлық бөлігін зерттеудің қосымша екі жүз метрлік
шығарылымын 2550 м ескере отырып, жарылыс приборларын жоғарғы
арақашықтығын, каналдың қабылдау орналастыруын 96-ға дейін үлкейту
арқасында 1986 ж зерттелуші ауданда тіркелу қадамы 50 м ОТНӘ бақылау жүйесі
қолданылы.
3 АРНАЙЫ БӨЛІМ
3.1 Жобалайтын жұмыс ауданын таңдау, негіздеу
Жұмыс ауданы Каспий маңы ойпатының Р-9 блогiнiң шығыс бөлiгiнде
орналастырған. Каспий маңы ойпатының iргесi, сонымен қатар үлкенiрек, Орыс
платформасының бөлiгi кембриге дейiн түзілді деп есептейдi. Тұз астындағы
және тұз үстiндегi кешендегi тұнба қаптарын бөлетiн төменгi пермьнiң кунгур
ярусына жататын тұзды қалыңдықтар дамыған, қуаттылығы 4 шақырымға дейiн.
Қаралатын аумақта кунгур қалыңдығы тұзды қабат кең таратылған. Оның орталық
бiр бөлiгiне галоген жыныстарына қосылған. Бүйiр бөлiмшелерде сульфатты
жыныстардың рөлi өседi, және доломиттер айқындалады.
Тұз астындағы кешеннiң негiзгi мұнай-газ бар қалыңдық тас көмiрлi
жыныстар болып табылады. Тұз астындағы кешен әлi жеткiлiксiз талқыланған.
Көмiрсутектердiң ептеген шоғырлары көрcетiлген негiзгi өнiмдi қалыңдығынан
басқа бөлiктерiнде де белгiлi. Терриген пермдiк мұнай-газ бар қалыңдығы
Каспий маңы ойпатының шығыс бөлiгiндегi үлкен аумағында жайылған.
Қарама-қайшы тұз үстiндегi кешен төрт мұнай-газ бар қалыңдықтармен
ерекшеленеді: пермо - триас, орташа юралық, апттық - неоген (борлы)
неокомдық. Бiрiншi орын зерттелген қор саны және ашық туған жерлерiнiң
саны бойынша орташа юралық мұнай-газ бар қалыңдықта орналасады, содан соң
апттық - неокомдық бұдан әрi пермо - неогенов триас. Өнеркәсiптiк шоғырлар
– пермо-триас қалыңдығы туған жерлерiнiң шектелген санында болғанша
айқындалған; өнiмдi горизонттар он үш құрылымдарда орнатылған.
Туған жерлерi көбiнесе жоғары дебиттi көкжиектерде болады. Коллектор болып
құмды-сазды және триастың құм - малтатас келедi
Барлық перспективалы жергiлiктi объекттер (күмбездер, сiлемдердi,
ойпаттарды) күмбез құрылымдарының тектоникалық элементтерi болып табылады.
Сонымен бiрге бұл элементтерiнiң бөлiгi тұзды күмбез құрылымдардың
бөлiмшелерiне ұштасқан - бұл күмбездер (Кардасын, солтүстiк Шокаты) немесе
мойнақтардың қанаттары. Р-9 блогiнiң аумағы шектерiндегi тұз үстiндегi
кешен мұнай және газына перспективалы болып табылады.
Менің бұл ауданды таңдау себебім жұмыс ауданында тұзды түзілімдер
желегі 7-8 км тереңдікте солтүстік-батыс бағытта астасады. Тұзды төсеніш
жазықтығы бұл әртүрлі жастағы жыныстардан түзілген дәуірленген жазықтық
болып табылады. Тұзды құрылымдық тектоникалық қабат ойысының түзілімдерін
стратиграфиялық бөлшектеу борттық бөлімдердегі тереңдік бұрғылаудың
мәліметтерін қоса ала отырып аймақтың, геолого-геофизикалық зерттеулер
мәліметтерімен жүргізіледі.
3.2 Жобалайтын геофизикалық әдістер кешенін таңдау, негіздеу
Бұрынғы өткізілген сейсмобарлау жұмыстар нәтижесі бірнеше локальды
құрылымдарды, антиклиналды емес қақпандарды белгілеуге, және де
мезокайнозой түзілімдері мен фундамент жабыны арқылы Оңтүстік Шоқат
құрылымы туралы түсінгімізді кеңейте түсті.
Сейсмобарлау жұмыстарын Шоқат құрылымын зерттеуге жергілікті және
айрықша қолданылуы әдістің жоғары нәтижелігі және сейсмогеологиялық жұмыс
жағдайларының қолайлығымен, стратиграфиялық шекараларға тән қимада
шағылыстырушы шекаралар болуымен, және де өнімді қабатпен (неоком және юра
түзілімдері ) сипатталатын шағылыстырушы горизонттар болуы, және жер
бедерінің рельефі салыстырмалы түрде жақсы болып келуімен түсіндіріледі.
Осы аймақта сеймобарлау жарылыс әдісі қолданылуы негізінен қиын беткі
жағдайларда ғана – барханды құмдар таралу зонасында қолданылады.
Нәтижесінде алынған материал қойылған геологиялық мақсатты жеткілікті
дәрежеде шешуге мүмкіндік береді.
Сейсмобарлау мақсаты мұнай-газды перспективті нысандарды
детализациялау, бұл алынған мәлімет сапасына жоғары талап етеді. Шоқат
құрылымын зерттеулуінен бастап сейсмобарлау жұмыс әдістемесі аймақтың
зерттелу деңгейіне байланысты әрқашанда өзгеріп, жетілдіріп отырды, және
қазіргі кезде негізінен таңдалып жеткілікті жақсы байқалған.
Жобамен ескеріледі:
1. ОТН-3Д әдісі – бұл әдіс жоғары сапалы сейсмикалық мәліметтерді қиын
сейсмогеологиялық жағдайларда алуда қолданады, әсіресе күшті әртүрлі
көп ретті шағылысқан толқындар болғанда. Бұл әдістің негізгі
ерекщілігі шағылыстырушы шекараларды көпретті қадағалау мен ұқсас
сейсмикалық мәліметтерді жүйелі суммарлауды қолдануында құралған.
Сейсмикалық түсірілім кеңістіктің зүш өлшемі бойыншп жүргізіледі.
Басқа әдістерден ең басты артықшылығы көпретті шағылысқан толқындарды
басады, бұлар көбінесе процедураны қиындатады және тиімді сигналдарды
3-4 км-ден жоғары аспайтын тереңдікте анық бөлуді азайтады.
2. СТКӘ – тереңдік құрылымды зерттеуге, қиманың сынған горизонттарын
қадағалауға қолданады. Кристалды фундаментті құрайтын тау жыныстар
үлкен тығыздыққа және мезозой толқынының өту жылдамдығы жоғары,
сондықтан палеозой фундаментінің жабының зерртеуге СТКӘ ең нәтижелі.
СТКӘ мәліметтері алып тектоникалық құрылымдар грабен-синклиналдар және
горст-антиклиналдарды нықтылауға, және де юра түзілімдерінің
үшкірленуімен байланысты шекаралады, антиклиналды емес типті мұнай
және газ кең орындарымен мүмкін байланысты болатын тереңдік
тектоникалық бұзылымдарды нақтылауға мүмкіндік береді.
3. МСК (микро-сейсмокаротаж) – сейсмикалық тербелістерді қоздырудың
оптималды жағдайын таңдау үшін. Осындай бақылаулар көмегімен
қоздырылатын толқын формасын және ҚҮБ физикалық қасиеттерін зерттеуге
болады; кинематикалық және динамикалық белгілер бойынша АЖБ
қуаттылығын және оның табаның табуға болады, ал толқын формасымен
жиілікті коэффициент g мәнін. Аталған параметрлер мәндері заряд
салмағын және оның жату тереңдігін анықтауға мүмкіндік береді.
3.3 Дала жұмыстарының әдістемесі мен техникасы
3.3.1 Бақылау торын таңдау
Бақылау жүйелерінің орналасуы жұмыс мақсаттарымен анықталады,
көлемімен зерттелетін құрылымның пішінімен және де сейсмогеологиялық
жағдайлармен анықталады. Тіреу профильдерінің орналасу жағдайлары
алдында өткізілген геологиялық геофизикалық зерттеулер мәліметтерімен
анықталады. Тіреу профилдері негізгі ауқымды көлемді құрылым
элементтерін қиын өтуі керек. Барлық геофизикалық материалды кешенді
тұжырымдалуларын мақсатында сейсмикалық профильдерді басқа да
геофизикалық профильдермен байланыстыру ұсынылымы беріледі.
Таңдалған аумақта өткен жылдардың жұмыстарының негiзiнде керiлген
сызықты форма құрылым айқындалған. Нақтылау сейсмикалық барлау жұмыстарының
өткiзуi жергiлiктi құрылымдарды нақтылау мақсатымен перспективалы.
Нақтылау сейсмикалық барлау жұмыстары құрылымның геологиялық
құрылысының зерттеуi және оның барлау бұрғылауына әзiрлеу үшiн өткiзедi.
Профильдер құрылымның созылып жатуына крест бағытпен орналасып,
құрылымның өнiмдi, толығырақ зерттеуiне көмектеседі.
Профильлердiң жиынтығы шағылысулар және сынуларды корреляцияның
дұрыстығының бақылауын қамтамасыз ететiн тiк төртбұрышты жүйенi
құрастырады. Жұмыстардың ауданы сайып келгенде 224 км2 құрайды.
Кесушi профильлер бойынша жұмыстар 3D жүйе бойынша жүргiзiледi.
Кесушiсi профильлер құрылымның созылып жатуын кресттерге орналасады.
3.3.2Бақылау жүйесін таңдау, есептеу (2D )
Кедергі толқындардың орташа жылдамдығы Vкр = 2500 мс болады; олардын
max қатынасты жиілігі АқысқаАбіреселенген = 2,5 болады. Шағылысқан
толқынның орташа жылдамдығы Vбіреселенген= 3550 мс; толқындарды жазу
уақыты to = 2,2 c; ең кіші жылдамдықты кедергілердің жылдамдығы , ал
кедергілердің ең үлкен жылдамдығы , Т = 0,045 с. Олардың қатынасты
жиілігі АкедергіАо.ц. = 80. Симметриялық бақылау жүйесі қолданылады.
Ақпараттарды жинау үшін Sercel 428ХL сейсмостанциясы қолданылады. Ал
серпінді толқындарды қозыру үшін жарылыс емес көздер қолданылады.
1. Қысқа толқындардың әлсіреуі : В қысқа = 2× АқысқаАбіреселенген =
2×2,5 = 5
2. Ортақ тереңдіктегі нүктенің қысқалығын анықтаймыз рет,
Котн = = 25. Керекті қысқашалық 24 деп аламыз.
3. Палетка бойынша уақытша қосылған базаны табамыз; ΔtT = 3,5
Δt = 3,5×0,045 = 0,1575 c.
4. hH және Δt to параметрлерін есептеп табамыз. Бұл Xmax табу үшін
қажет.
hH = 0,3 Δt t 0= 0,7
5. Xmax палетка бойынша анықтаймыз, орналасу ретінің ортақ ұзындығын да
есептейміз. Хһ = 2,8; Xmax = 2,8×1375= 3580 м L = 3850×2 =
7,7 км
6. Мына формула бойынша каналдар арасындағы ара – қашықтықты табамыз.
км, біз х= 30 м деп алсақ,
7. Мына формула бойынша жарылыс интервалын шығарамыз.
L = [(240×1) (2×38) ×0,032] = 0,100 км
8. Жиілігі ең көп кішкентай жылдамдықты кедергі – толқындарды әлсірету
үшін керекті әлсірету дәрежесін анықтаймыз.
Вкед = 8×АкедергіАо.ц. = 5×80 = 400
9. Интерференциялық жүйе арқылы кедергілерді әлсірету дәрежесін
анықтаймыз. В= Вкед
10. Сейсмоқабылдағыштар мен қоздырғыштар арлығына В – ны бөлеміз.
Вл = 8 және Вм =8.
11. Палетка бойынша табамыз: = 5,67 және n=15 және m=15.
12. Далалық интерференциялық жүйелердегі элементтер арасындағы ара
қашықтықты анықтаймыз: d = 0,03×300×0,03 = 2,7 м, аламыз 3 м.
13. Сейсмоқабылдағыштар мен қоздырғыш топтарының базаларын және Dпр
анықтаймыз. Dn = Dm =14×3 =48 м. Dпр = 120 км.
14. Dпр 2 Dn
Кедергі толқындардың көрінген жылдамдықтары мен олардын әлсіздену
деңгейінің әр түрлі қатынастарында сызықты топта сезгіштігі тең таралған
сейсмоқабылдағыштар саны және топтастыру базасының шекті мәндерін анықтау
үшін қолданылатын палеткалар
3.3.2.1-сурет
ОТН бақылау жүйесінің қасиеттерін анықтау үшін қолданылатын палеткалар
3.3.2.2-сурет
3.3.3 Бақылау жүйесін таңдау, есептеу (3D )
ОТН-3Д әдісімен мәліметтерді жинау үшін Sercel 428ХL сейсмостанциясы
қолданылады. Серпінді тербелістерді қоздыру үшін вибрационды көздер
қолданылады.
3Д түсірілімінің геометриясының параметрлері келесідей болады:
қабылдау линияларының аралығы – 300м, линиядағы қабылдау пункттерінің
арақашықтығы – 50м, қоздыру линияларының арақашықтығы – 300м, линидағы
қоздыру пункттерінің арақашықтығы – 100м, Бақылау жүйесі ортогональді.
Жүйе шаблоны
3.3.3.1-сурет
Кесте 1
Бақылау жүйесінің геометриясы
Сипаттама атауы Мәні
Толық жабылу 96
Қабылдау линиясы бойынша 12
Қоздыру линиясы бойынша 8
Бин өлшемі [м х м] (Bin Size) [Br X Bs]. 25х50
Қабылдау линиясы бойынша [м] (Inline) - Br 25
Қоздыру линиясы бойынша [м] (Crossline) - Bs 50
Жолақтағы қабылдау линия саны 16
Линиядағы қабылдау пункттерінің саны 144
Активті канал саны 800
Қабылдау пункттерінің арасы [м] 50
Қоздыру линияларының арақашықтығы [м] 10
Бақылау жүйесінің типі Симметриялы
Бөлінуі:
- каналдар 72-0-20
- шығарылулар 3575–25–0–25–3575
Шығарудың максимальді мәні [м] 372
"Жару-прибор" макс шығарылуы [м] 4934
Қоздыру линиларының орналасу сипаты Кресттік
Бірлік расстановкадағы қоздыру линиялар саны 1
Қоздыру пункттерінің арақашықтығы [м] 100
Қоздырыу линиясындығы қоздыру пунтінің саны 24
Кесте 1(жалғасы)
Сипаттама атауы Мәні
Шаблонның өлшемдері, [м х м] 3400х3575
Қабылдау линиясы бойынша [м] 3575
Қоздыру линиясы бойынша [м] 3400
Шаблон осьтерінің қатынасы 0,95
1 км2 қоздыру саны 33,33
Жазу ұзақтығы 6 с
Дискретизация қадамы 2 мс
3.3.4 Аппаратура және құрал жабдықтар
Қойылған тапсырмаларды шешу үшiн ОТНӘ 3Д жүйесi қолданылылады.
ОТНӘ 3Д жұмыстарын жүргiзу үшiн Sersel 428XL телеметрикалық жүйесi
қолданылылады және ауысу аумақтардағы сейсмикалық тербелiстердi дiрiлдi
көздерімен қоздырылады.
Sersel 428XL айырмашылық ерекшелiктері:
-көп каналды бақылауларды орындаудың мүмкiндiгi, 2D, 3D бақылау, үздiксiз
тiркеудi қоса
-тiркелетiн сейсмикалық сигналдар жиiлiгігің кең ауқымы
-өзгертетiн дала шарттарына тез бейiмдендiруге рұқсат беретiн программалық
қаржылар, интегралданған жүйелер және жоғары сапалы сейсмикалық ақпарат алу
- дiрiлдi және жарылыс көздерімен жұмыстың мүмкiндiгi
-бiр арнаға есептеуде тұтынудың қуаты
- жер бетi жабдықтарының аз салмақты және габариттiк өлшемдер аз болуы.
Алынған материалды өңдеудiң сапасын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе бет.
1 Жалпы бөлім
1.1.Геологиялық тапсырма
1.2.Жұмыс ауданы туралы жалпы мәліметтер
1.3. Жұмыс ауданының геологиялық-геофизикалық
зерттелуі
2 Геологиялық бөлім
2.1. Стратиграфиялық сипаттамасы
2.2. Магматизм
2.3. Тектоникалық сипаттамасы
2.4. Гидрогеологиялық сипаттамасы
2.5. Мұнай газдылығы
2.6. Сейсмогеологиялық жағдайлар
2.7. Өткен жылдар жұмыстарының нәтижесі
3 Арнайы бөлім
3.1. Жобалайтын жұмыс участігін таңдау, негіздену
3.2. Жобалайтын геофизикалық әдістер кешенін таңдау, негіздену
3.3. Дала жұмыстарының әдістемесі мен техникасы
3.3.1 Бақылау торын таңдау
3.3.2Бақылау жүйесін таңдау, есептеу (2D )
3.3.3 Бақылау жүйесін таңдау, есептеу (3D )
3.3.4 Аппаратура және құрал жабдықтар
3.3.5 Сейсмикалық дала жұмыстары
3.3.6 Топогеодезиялық жұмыстар
3.3.7 МСК және бұрғылау жұмыстары
3.3.8 Сынған толлқынның корреляциялық әдісі
3.3.9. Жарылыс емес қондырғылармен жұмыс істеу
ГБК . ДЖ . Фк – 91 . ГФ . 01 . ТХ
Өлш бет Құжат № қолы
мерзі
м
Студент Аканов Ж.Н. әдебиетБет беттер
Мұнай-газ құрылымдарын
нақтылау мақсатындағы
Оңтүстік Шоқат
учаскесіндегі
сейсмобарлаулық
зерттеулер
Жетекші Азмухаметов
Кеңесші Азмухаметов
2012
Бақылау Берекболова
З.Н
бет.
3.4. Дала жұмыстарының нәтижесін өңдеу мен
тұжырымдау
3.5. Еңбекті қорғау және дала жұмыстарды өткізу
кезіндегі қауіпсіздік техникасы
3.6. Қоршаған ортаны қорғау
4 Қорытынды
Кіріспе
Геологиялық жұмыстардың мақсаты 1:50 000 масштабындағы мұнай-газды
құрылымдарды іздеу мақсатында сейсмобарлау жұмыстарын жүргізу болып
табылады. Жұмыстың жоболанған ауданы Оңтүстік Шоқат құрылымында
орналасқан. Іздеу мен барлаудың соңғы мақсаты мұнай мен газды
іздеп табу болып табылады.
Оңтүстік Шоқат құрылымының мұнай газдылығының негізі көрсеткіштеріне
бор және юра шөгінділерінде көлемді мұнай газдың болуы және қимадағы
жағымды гидрогеологиялық жағдайлар жатады.
І – ІІ ұңғымаларын бұрғылау үрдісінде сұйық мұнайда 1040 – 1055м
аралықта орта юралық шөгінділерді өту кезінде тұрақты газ көрінеді. Орташа
құмды нүктенің солтүстік бөлігімен базалық нүктеде жоғарғы деңгейдегі газ
көрінулері белгіленген. 4г ұңғымасында 2240 – 2520 аралығында сағадағы
газ бөлінуімен мұнайдың белгілері алынған және 6Г және 7Г
ұңғымаларында 708 – 1127 м аралықта мұнай мен газдың белгісі алынған.
Мұнай – майлы сұйықтық, әдетте, қою-қоңыр түсті болады. Оның
құрамында кіретін негізгі элементтерге көміртегі мен сутегі жатады.
Мұнайда көміртегі 80%-тен 87.5%-ке дейін, сутегі 11%-тен 14%-ке
дейін ауытқиды. Мұнайда әртүрлі түрдегі көмірсутектердің болуына
байланысты мынадай түрлерге бөлінеді: метанды, метанды-нафтенді,
нафтенді, нафтенді-ароматты және ароматты.
Мұнай түрлі орталарда болады, ал оның кен орындары астасу
жағдайларының пішіні мен сапасының көптүрлілігі бойынша ерекшеленеді.
Мұнай кенорындарының түрлері:
1. Жолақты қабатты құрылымдардағы мұнай сілемдерінде құмды,
сазды түзілімдер, свиталы нашар деформацияланған.
2. Мұнай сілемдері қатпарлы аумақтарда жарылымды шөгінді-
метаморфты қабаттарда деформацияланған.
Табиғи көміртекті газдар парафинді көмірсутектердің қарапайым
өкілдерінен тұрады. Табиғатта кеңінен таралған көмірсутекті газдарға
метан жатады, ол қандай да бір мөлшерде барлық табиғи газдардың
құрамында бір мөлшерде кездесіп, біршама жинақ түзеді. Өнеркәсіптік
жинақ түзетіндерге шөгінді қат-қабаттағы табиғи газдардың арасында
құрғақ газдарды, мұнайлы газдар, газконденсатты кен орындардың
газдары, таскөмірлі кен орындардың газдары жатады.
Табиғи жанғыш газдар көмірлі және газды кен орындардың өзіндік
сілемдер түрінде болады немесе мұнайда ерітілген күйде болып,
мұнай сілемдерінің үстінде газды қалпақ түзеді.
Жобаланған жұмыстар 1:50 000 масштабында орындалады. Оңтүстік
Шоқат құрылымында мұнай мен газ құрылымдарын іздеу жұмыстар жалпы ұзақтығы
(профильдер+пикеттер) 224км2. Жұмыс жазғы уақытта 3-4 ай бойы
орындалады. Казкоммерцбанк филлиалы қаржыландырады, оның бас офисі
Алматы қаласында орналасқан. Біз күткен нәтиже жобаға кеткен
уақытпен қорды ақтайды деген сенімдеміз.
1ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық тапсырма
ОТНӘ-3Д далалық сейсмобарлау жұмыстарына жоба құрарастыру. Осы
жағдайда жоба үш блімнен тұруы қажет.
Жалпы бөлім
Жұмыс ауданы туралы, геолого-геофизикалық зерттелу тарихы, жұмыс
ауданының геологиялық сипаттамасы және тағы басқа мәліметтер негізі.
Геологиялық бөлім
Зерттелу ауданының геологиялық сипаттамасы, стратиграфия мен
литологиясы, тектоникасы, мұнай-газдылығы, жұмыс жүргізу негізі.
Арнайы бөлім
Сейсмобарлау жұмыстарының әдістемесі мен технологиясы, ОТНӘ-3Д
сейсмобарлау жабдықтары мен техникасы, топогеодезия, 3Д ОТНӘ материалдарын
өңдеу мен тұжырымдау.
1.2 Жұмыс ауданы туралы жалпы мәліметтер
Жұмыс ауданының әкімшілік жағдайы:
Жұмыс ауданы Қазақстан Республикасы, Атырау облысы, Мақат және Жылой
ауданы;
Жұмыс ауданының географиялық жағдайы:
Каспий маңы ойпаты;
Жақын елді мекен мен темір жол станциясы Құлсары және Қосшағыл
қалалары болып табылады.
Жергілікті халық- шабандар. Олар мал шаруашылығымен шұғылданады.
Өнеркәсіп, кәсіпорындар- жоқ.
Жергілікті жер бедері жазық, кейбір жерлерде жырмалар мен жыралар
торабымен шыңды белдемдер бұзылуы бар. Сорлар мен саздар, солтүстік батыста
шағыл құмдар кең тараған.
Жер бедерінің абсолюттік белгілері ±5 метрден аспайды.
Жұмыс ауданы шөл және шөлейт белдемге жатады. Бұталар, жыңғылдар және
т.б. кездеседі. Құмдарда сексеуіл өседі. Аудан мал шаруашылығы үшін
маусымдық жайылым болып табылады.
Климаттық жағдайы
Ауданның климаты аз мөлшердегі атмосфералық жауын-шашынымен(жылына
120 мм), маусымдық және тәуліктік температураның үлкен ауытқуымен
континенталды болып келеді. Қысы суық, қар аз жауады. Күндізгі температура
(-10°С)-(-20°С), түнгі (-18°С)- (-30°С), ең төменгі (-35°С). Қараша айының
екінші жартысынан бастап тұрақты аяз басталады. Күшті жел жиі болып тұрады.
Көктем айларында біршама мөлшерде жаңбыр жауады. Жазы ыстық,
құрғақ.Күндізгі температура (+30°С)- (+35°С), ең жоғарғы (+42°C), күнде
(+18°С)- (+22°С). Жазда құрғақ, кейде шаңды боран соғады. Бұл кезде
айналаның көрінуі 100 метрге дейін қысқарады. Жыл бойы жел шығыстан және
солтүстік-шығыстан соғады. Желдің жылдамдығы 3-5 мc, кейде 25мс жетеді.
Жалпы шолу картасы
1.2.1-сурет
1.3 Жұмыс ауданының геолого-геофизикалық зерттелуі
Жұмыс ауданындағы алғашқы геолого-геофизикалық зерттеулер өткен
ғасырдың жиырмасыншы жылдарына жатады.
Өткен кезеңдерде үлкен көлемде геолого-геофизикалық жұмыс өткізілген;
олардың қатарына бұрғылау, гравиметриялық, электробарлаулық және
сейсмикалық зерттеулер бар.
Ауданның геолого-геофизикалық зерттелуінің анализі төменде берілген.
Дюсеке құрылымы
Дюсеке көтерілімі 1933 жылы маршрутты гравиметриялық түсірілім
нәтижесінде анықталған. 1935-45 жылдары күмбезде картаға түсіру жұмыстары
жүргізілді.
Құрылымдық-іздеу бұрғылау жұмыстарының нәтижесінде Дюсеке құрылымының
солтүстік-шығыс қанатында төменгі бор, орта юра шөгінділерінде, оңтүстік-
батыс қанатында пермотриас шөгінділерінде өндірістік емес көлемде мұнай
анықталған.
Оңтүстік-батыс қанатында г-4 ұңғымасында мұнайдың аз ағымы, ал неоком
шөгінділерінде к-3 құрылымдық-іздеу ұңғымасымен мұнай горизонты, ал г-1
барлау ұңғымасымен су горизонты анықталған.
1985-1986 жылдары Эмбанефтегеофизика трактының 884 және 885
сейсмопартияларымен Дюсеке-Шокат, Кульсары күмбездерінде және Дюсеке-Шокат
күмбезаралық зонада тұз перешек анықталған. 193-94 сейсмопартия жұмысының
нәтижесінде тұз перешкасына сәйкес құрылым Дюсеке деп аталды.
2000 жылы №1 ұңғыманы бұрғылау нәтижесінде продуктивті горизонттар
анықталмағандықтан құрылым бұрғылаудан алынды.
2005 жылы Солтүстік Дюсеке құрылымында г-1 іздеу ұңғымасын бұрғылап,
оның қимасында продуктивті горизонтттар анықталған жоқ. Ұңғыманы теріс
нәтижемен таратты. Аудан бұрғылаудан шығарылды.
Қызылқала құрылымы
Тұз күмбезді Қызылқала құрылымы 1929 жылы маршруттық гравиметриялық
түсірілім нәтижесінде анықталды.
1930-31 жылдары геологиялық карталау, 1940 жылы СТӘ сейсмикалық
түсірім жүргізілді, 1943 жылы құрылымдық іздеу және барлау ұңғымалары
бұрғыланды.
Құрылымның оңтүстік-батыс қанатындығы ұңғымалар мұнай, мұнайға
қаныққан құмды ағындылармен ерекшеленген.
К-58 ұңғымасында мұнай белгілері ұңғыманың бүкіл ұңғысында байқалған.
54-69 және 144-134 метр тереңдікте орналасқан екі бор горизонтын сынау
тәуліктік дебиті 0,5-0,7 тс болатын әлсіз мұнай ағымдарын берді.
Шөгінділер барлық көрсеткіштер бойынша шектелген өлшемдерге ие.
Нәтижесінде аудан перспективтілігі жоқ болуы себебімен бұрғылаудан
шығарылды.
Заквай құрылымы
Заквай ауданындағы геологиялық зерттеулер 1933 жылы нәтижесі
гравиметриялық рекогносцирлік жұмыстармен басталып, нәтижесінде минимумді
ауырлық күші анықталды. 1946-48 жылдары карталау мақсатында бұрғылау
жұмыстары жүргізіліп, ШТӘ сейсмобарлау әдісі өткізілді. 1949 жылы құрылымда
шағылысқан және сынған толқындар әдісімен сейсмобарлау жұмыстары
жүргізілді. 1978 жылы Заквай, Оңтүстік Қамыскөл аудндарында ОТН әдісімен
іздеу мақсатымен сейсмобарлау жұмыстары өткізілді. Заквай тұзды күмбездері
1982 жылы құрылымның солтүстік батыс қанатының ауданында және жапсарлас
жатқан Бекбике, Есболай, Алимбай тұзды күмбездері аудандарында 1981 жылы
өткізілген ОТНӘ сейсмикалық әдісімен дайындалды. Заквай құрылымы
иілімдермен үш қанатқа бөлінген: солтүстік батыс, оңтүстік және шығыс. Тұз
беткейі 300 м тереңдікте жатыр. Бор, юра, триас түзінділерінде мұнай және
газ шоғырларын іздеу мақсатында 4 ұңғы бұрғыланып, нәтижесі теріс болды.
Солтүстік Қасқырбұлақ құрылымы
Солтүстік Қасқырбұлақ күмбезі 1933 жылы гравиметриялық түсіріммен
анықталған. 1945-1946 жылдары аталған ауданда карталау мақсатында бұрғылау
жұмыстары мен ШТӘ сейсмобарлау зерттеулері жүргізілсе, 1948-1951 жылдары
құрылымды-іздеу бұрғылау жұмыстары өткізілді. 1976-1977 жылдары ауданда
бөлшекті сейсмикалық зерттелімдер өткізілген.1979 жылы Эмбанефтегеофизика
трестінің 279 сейсмопартиясы ОТНӘ бөлшектік зерттелімдер өткізіп,
нәтижесінде Солтүстік Қасқырбұлақ құрылымы бор, юра, пермотриас
түзінділерін тереңдік бұрғылауға дайындалды және тұз үсті түзінділері
бойынша екіқанатты көтерілім ретінде көрінеді. 1985 жылы іздеу бұрғылау
жұмыстары өткізілді. Екі қанатта үш ұңғымадан бұрғыланып, өнімді
горизонттар байқалмады. Аудан бұрғылау жұмыстарынан шығарылды.
Оңтүстік Сарнияз құрылымы
Оңтүстік Сарнияз гравитационды минимумы 1962 жылы бөлшекті гравибарлау
түсіріліммен анықталды. 1976 жылы Эмбанефтегеофизика трестімен аймақтық
ОТНӘ сейсмикалық зерттелімдері жүргізіліп, Шоқаттың оңтүстік ауданының
құрылысы зерттелді, аудандар қатарын нақтылау мақсатында ОТНӘ бөлшекті
жұмыстарын өткізу ұсынылды. 1977-1979 жылдары Оңтүстік Сарнияз және
жапсарлас жатқан күмбезаралық зоналары аудандарында ОТНӘ сейсмикалық
зерттеулер өткізілген. Тұзүстілік түзінділер бойынша құрылым екі қанаттан
тұрады: солтүстік батыс және оңтүстік шығыс. Іздеу барлау бұрғылау
жұмыстары объектісі болып солтүстік батыс қанат табылды. 1984-1985 жылдары
аталған қанатта екі ұңғыма бұрғыланып, өнімді горизонттар анықталмады.
Аудан бұрғылау жұмыстарынан шығарылды.
2 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Стратиграфия
Р-9 блок территориясында орналасқан құрылымдарда пермдік жастан бастап
қазіргіге дейін қоса алғанда түзінділер кездеседі. Барлық түпкі жыныстар
қалыңдылығы 20-30 м болатын көне каспий және қазіргі шөгінділнр қабатымен
жабылған. Ең көнесі пермдік түзінділер болып табылады.
Перм жүйесі (P)
Төменгі бөлім (P1)
Кунгур ярусы (P1k)
Кунгур ярусіне негізінен “кепрок” аталатын гипс-ангидритті қабатпен
жабылған ақ, ірі кристаллды тасты тұз түріндегі гидрохимиялық шөгінділерден
тұратын қалың қабатты жатқызады. Тұз күмбездің ядросын құрап, Құлсары
кенорнының жоғары көтерілген тұсында 20 м тереңдікте орналасқан.
Қосшағылдағы ашылған тұздың қалыңдығы 15 метрден 210 метрге өзгерсе, кепрок
қалыңдығы 75 метрден аспайды.
Пермо-Триас жүйеcі (PT)
Пермотриас түзінділеріне литологиялық түрде жентектаспен, ізбестасты
сазды құмтастармен, жиі ірі түйіршікті құмдармен, кей орындарда көмірлі
саздармен ұсынылған әлсіз ізбестасты, слюдалы, құмтасты, жиі сұр, ақшылдау,
қатты құмданған, әртүсті шөгінділер жатқызылады.
Пермотриасті түзінділер терең ұңғымалардың көп санымен ашылған.
Құлсарыда пермотриас қабаты бойынша 3 мұнайлы көкжиек анықталған.
Ашылған түзінділер қалыңдылығы 33 метрден (Қосшағыл) 1560 метрге
(Құлсары) дейін өзгереді.
Юра жүйесі (J)
Зерттелетін территорияда юра тастопшасы барлық үш бөліммен (төменгі,
орта, жоғарғы) берілген.
Юра қимасын құрайтын тау жыныстары бір седиментациялық циклге жатады.
Қима негізін ірі түйіршікті құмды қабат (малтатас, жентектаспен
бірге), орта бөлігін кезектесіп келетін сазды-құмайтасты тау жыныстары мен
құмдар құраса, жоғарғы бөлігінің басым бөлігі сазды және карбонатты
жыныстар түзеді.
Төменгі және орта бөліктерге фауналық сипаттама берілмеген.
Төменгі бөлім (J1)
Төменгі юраның литологиялық шөгінділері жұмырланған, диаметрі 2 см-ге
жететін қара және қою қоңыр түсті, кварц және кремний түйіршіктерінен
тұратын жұқа қабатты құмтастар және малтатастардан тұратын саз қабатының
құммен кезектесуімен бітеді.
Өсімдік қалдықтарымен бұрыштанған ашық сұр және сұр түсті саздың жұқа
қабаттарынан, сулы, малтатасты, аз мөлшерде сазданған ашық сұр құмнан
тұрады. Негізінен құм қабатшалары жиі кездеседі.
Түзінділер қалыңдылығы 55 метрден 150 метрге дейін өзгереді.
Орта бөлім (J2)
Орта юралық лагунді континентальді түзінділері саз бен құмның жиі
кезектесуімен ұсынылған.
Саздар қою-сұр түсті, қоңыр-сұр, ашық-сұр, тығыз, кейде микроқабатты,
құмайттасты материал және көмірлі зат кездеседі. Құмдар жасыл-сұр,
құмайттасты, сазды қоңыр көмір мен ұсақтүйіршікті құмтастар қабатшалары
кездеседі.
Жеке орналасқан құмды қабаттардың қалыңдылығы 90 метрге дейін құрайды.
Жоғарғы бөлім (J3)
Бөлім сазды әктас, саз, құмтас, құмдар қабаттары кезектесуінен тұрады.
Құмдар негізінде ұсақ түйіршікті, құмайттасты, сұр, қою сұр. Құмтастар сұр,
тығыз, қабатшалары қатты, ұсақ түйіршікті.
Саздар сұр, қою сұр, кейде жасыл белгілері бар, әртүрлі деңгейде
ізбестасты және бұрыштанған өсімдік қалдықтары кездеседі.
Бор жүйесі (K)
Жүйенің құрылуы шөгілулерінде трансгрессивті қабатталып, екі бөлімнен
тұрады: төменгі және жоғарғы.
Төменгі бөлім (K1)
Баррем ярусы (K1br)
Қабат шөгілулері 2 бөлімге бөлінеді: төменгі, астыңғы жыныстарда
трансгрессивті жайылып жатқан “құмдар” көкжиегі және тұщысулы
континентальді түзілімдерден тұратын қалың қабатты жоғарғы бөлім “алуан
түсті тастопша”.
“Құмдар” көкжиегі жасыл-сұр, сары-сұр, ұсақтүйіршікті, сазды құмдар
және көгілдір-сұр саз қабатшалары мен ұлутастардан тұратын құмайттастармен
ұсынылған.
“Алуан түсті тастопшаның” шөгілулерінің төменгі бөлігін қоңыр, қою
қызыл, жасыл-сұр саздар, кей жерлері құмды, сонымен бірге құмайттас,
құмдар, құмтас, әктас, ізбестас қабатшалары астасады.
Тастопшаның жоғарғы бөлігі құм, құмайттас, сұр, қою сұр, жасыл-сұр,
жасыл, қоңыр-қызыл, қою қызыл, саздар, құмтастар қабатшалары мен әктас,
ізбестастардан тұрады.
Бұл қабаттың негізгі мұнайлы көкжиектері үстіңгі бөліктің құмдарымен
байланысқан.
Қосшағыл күмбезінің перифериясындағы баррем ярусы шөгілулерінің
қалыңдылығы 228 метр болса, оның 5-45 метрі “құмдар” көкжиегіне тиесілі.
Құлсары, Мұнайлы күмбездерінде “құмдар” көкжиегі 12-15 м қалыңдықта,
ал Тереңөзек пен Қаратонда 30-45 метрге жетеді.
Апт ярусы (K1a)
Апт ярусы шөгілулері баррем көкжиектерінде тік бұрышты
үйлесімсіздікпен астасып жатыр.
Қабат негізіндегі зерттеу аумағында құм мен құмтастар астасып, құрамы
кварцті- глауконитті, кварцті ұсақтастар, құмды көкжиекті екіге бөлетін
слюдалы, қара саз қабатшаларымен толтырылған.
Құмды көкжиектің қалыңдылығы 10-30 метрге жетеді.
Жоғарыда әктас, кварцті глауконитті құмтастар мен алуан түйіршікті
құмдардың қабатшалары құрамдас слюдалы, түсі қою сұрдан қараға дейін саздар
астасып жатыр (Сағыз тастопшасы).
Қиманың бұл бөлігі 120 метрге жетеді.
Апт ярусының қимасы саз, құмтас және құмдардың кезектесуімен ұсынылған
топпен құрылады. Саздар қою сұр, сұр, құмды. Құмдар сұр, сазды, негізінен
ұсақтүйіршікті.
Құлсарыдағы шөгілулердің қалыңдылығы 119 метрге жетеді. Оңтүстік
Ембідегі көптеген күмбездер секілді Құлсарыдығы құмды көкжиекпен
өнеркәсіптік мұнай түзілімдері байланысқан.
Альб ярусы (K1al)
Альб литологиялық шөгілулері сазды шоғырлары бар қалың құмды
көкжиектердің кезектесуімен ұсынылған. Жоғарғы бөлігінде құм басым болып
келеді.
Саздар сұр немесе қою сұр, құмды және жиі құмтасты, құрамында
ұсақтүйіршікті құм кездеседі.
Құмдар сұр түсті, жасыл-сұр, ұсақтүйіршікті. Саз арасында
ұсақтүйіршікті құмтастар қабатшалары кездеседі. Құмтас сары-сұр, ұсақ және
орта түйіршікті құрамында малтатас пен кварцтің жұмыр түйіршіктері. Құмтас
сары-сұр, ұсақ және орта түйіршікті құрамында малтатас пен кварцтің жұмыр
түйіршіктері 0.7 метрге дейін жетеді.
Кейбір қималарда фосфоритті малтатастары бар құмтастар кездеседі.
Шөгілулердің қалыңдылығы 55 метрден 268 метрге дейін жетеді.
Жоғарғы бөлім (K2)
Турон ярусы (K2t)
Қиманың негізінде қалыңдылығы 1 м болатын фосфорит түйіршіктері мен
малтатастары бар құмтасты әктас қабаты қадағаланады. Турондық түзілімдердің
жоғарғы бөлігі сұр, жасыл-сұр, әктастармен ұсынылған. Турон шөгілулерінің
қалыңдылығы 140 метрге жетеді.
Кампан ярусы (K2cp)
Зерттелетін территориядағы ярус түзілімдері бар құрамдас саздармен, жасыл-
сұр, жасыл-ақшыл, тығыз, құмтасты әктаспен ұсынылған.
Қалыңдылығы 100 метр болады.
Маастрих ярусы (K2m)
Ярус негізінде сұр, құмтасты, малтатасты, фосфорит түйіршіктері
құрамдас әктаспен ұсынылған фосфоритті көкжиек қадағаланады.
Түзілімнің жоғарғы бөлігі ақ, кейде тығыз, құмды бор және жасыл-сұр,
сазды, құмтасты әктастың кезектесуінен тұрады.
Маастрих шөгілулерінің қалыңдылығы 120 метр.
Палеоген жүйесі (P)
Аталған территориядағы палеоген шөгілулері күмбезаралық зоналар мен
грабендерді толтыра отырып, шекті таралумен сипатталады.
Жасы бойынша олар палеоценге және эоценге жатады және жасыл-сұр,
сазды, әктаспен ұсынылған. Әктас құрамында карбонатты саз, ақ ізбестас
қабатшалары кездеседі.
Шөгілулердің қалыңдылығы шамамен 80 метр болады.
Төрттік жүйе (Q)
Төрттік жүйе шөгінділердің келесі түрлерімен ұсынылады: проллювиальді,
аллювиальді, аллювиальді-пролювиальді, көлді, эолды, теңіздік, жағалаулық,
аллювиальді-теңіздік. Шөгілу саз және құмдардан тұрады.
Саздар түстері бойынша әртүрлі (сұр-қоңыр, сұр-жасыл, жасыл және сұр)
және қатты құмданған, ізбестасты, тұтқыр және темірлі. Олардың құрамында
гипстің ірі кристаллдары мен друзалары жиі кездеседі.
Құмдар ұсақ және орта түйіршікті, әртүрлі деңгейде сазды, ашық сұр,
жасыл-сұр, қызыл-сары. Фаунаның сынықтары мен гипстелген құмдар тән.
Бедердің төменгі бөліктерінде құмдар сулы болып келеді.
Төрттік шөгілулердің қалыңдылығы 15 метрден 80 метрге дейін өзгереді.
2.2 Магматизм
Жұмыс аумағында магматизм байқалмаған.
2.3Тектоникалық сипаттамасы
Жобаланған ауданның тектоникалық құрылысы жөніндегі мәліметтер көрші
аудандардағы тереңдік бұрғылаумен Каспий маңы ойысының борттық
бөліктеріндегі тұзды күнбезді құрылымдарын құрылымдық іздестіруші бұрғылау
мәліметтерін қоса отырып, аймақтық геофизикалық зерттеулер материалдары
нәтижесінде алынады. Ойыстың оңтүстік-шығыс белдемінде орналасқан,
суреттеліп отырған бұл аудан қуаттылығы жоғары шөгінді тысы бар
платформалық құрылым болып табылады. Каспий маңы ойысының қимасында
дислоцияланған іргетас пен шөгінді тасты бөліп қарайды. Платформаның бұл
бөлігі тұзды полезойлық түзілімдер іргетасының үлкен тереңдікте астасуымен
және тұзды тектониканың қарқыны көрініс беруімен сипатталады. Құрылымдық
картада жобаланған жұмыс ауданы Каспий маңы ойысы іргетасының жазықтығы.
Ақтөбе – Астрахан белдемінің көмбесінде орналасқан табалдырығында
іргетастың астасу тереңдігі 10-12 метр Каспий маңы ойысының шөгінді тысын
Неволин Н.В. сызбасы бойынша үш құрылымдық – тектоникалық түзілімдер
жиынтығына: тұзасты, тұзды, тұзүсті деп бөлінеді.
Тұзасты құрылымдық - тектоникалық жиынтық құрамына кунгур жасындағы
(кезеңіндегі) іргетас және гидрохимиялық түзілім арасында астасушы
түзілімдер енеді. Ойыстың орталық бөлігіндегі тұзасты қимасының
түзілімдерінде рифейден төменгі пермге дейінгі құрылымдар бар деп болжайды.
Тұзасты жиынтығының желегінде шағылыстырушы тірек көкжиегі К1
ұштастырылған.
Екінші жиынтыққа алғашқы қуаттылығы 3-4 километрлік гидрохимиялық
кунгур шөгінділері жатады. Бұл жиынтықтың ішкі құрылымы негізінен тұз
деформациясымен байланысты.
Тұзасты түзілімдерінің жинақталу үрдісінде тұзды гидрохимиялық қабат
ішінде қайта бөлу жүрді. Соның нәтижесінде кең тұзды массивтер және
пластикалық тұзды түзілімдер мүмкін, толық сығылып біткен орталық
бөліктерден оларды бөлуші депрессиялар түзілген. Тұз күнбездерінің
ядросындағы қуат жиынтығы 7-8 километрге дейін жетеді. Жұмыс ауданындағы
тұзкүнбезді құрылымдар формасы жағынан әркелкі. Олардың жалпы ерекшелігі ол
перейнейкалармен, тікеңістермен, карниздармен күрделенген, созылған мұзды
арықтардың пайда болуы.
Жобаланған ауданда мынадай тұзды күнбездер бар: Есбол, Дюсеке,
Қызылқала, Заквай және т.б.
Тұз жазықтығы (беті) VI шағылыстырушы көкжиекпен сипатталады.
Төрттік жастағы тұзүсті құрылымдық жиынтығын дисгормонды – қатпарлы
пермотрийстік және суб көкжиектік юра полегоендік диындықтар деп бөлінеді.
Пермотриас құрылымдық жиынтығы жүргізілетін жұмысты зерттеу кезіндегі
негізгі объекттердің бірі болып табылады.
Әдетте көлемі, пішіні және орналасуы жағынан әркелкі мульдаларды
толтырған кезде пермотриас түзілімдері тұздың тік еңістерге ену құрылымын,
антиклинальды көмпиме құрылымдарын түзеді. Көрсетілген тұтқыш формалары
әсіресе мульдаға жақын күнбездерге тұздың толық сығылуы нәтижесінде
ақырғылары тұзасты түзілімдерінде астасқан уақытта пайдалы.
Тұзасты құрылымдық – тектоникалық жиынтықтың құрылымдық жобасы тұзды
түзілімдер жазықтығының морфологиялық байланысты және онымен тығыз
байланысты. Ол тұзды тектоникамен құрылған жағымды және жағымсыз
құрылымдардың кең түрде дамуымен сипатталады.
Тұзды күнбезді құрылымдардың дөңбек күнбезді бөліктеріндегі тұзасты
жиынтығының геологиялық құрылысы тұзды тектоника үрдістерімен біршама
күрделі енеді. Әртүрлі көмірсу тұтқыштары ұштастырылған жыртылыс
бөлінулерімен бөлінген дөңбеккүнбездер, қанаттар грабендер пайда болады.
2.4 Гидрогеологиялық сипаттамасы
Каспий маңы ойпаты теңіздің және ішінара өзендік генезистігі біркелкі
тегіс көлбеуеңісті аккумулятивті жазықтық болып табылады. Оның жазықтығының
абсолютті биіктік белгілері 80-50 метр аралықта кейде Каспий теңізі
жағалауында әлемдік мұхит деңгейінен 28 метр төменге дейін де өзгереді.
Ойпат жер бедері әлі толық бөлшектенбеген. Кей жерлері өзендік далалары
және көптеген лимат ойпаттары әлсіз белгіленген аралдық қыраттармен,
ойпаттармен, сорлармен және жоғарғы жақтардан ағып келетін өзендер жоғалып
кеткен өзендік катловандармен бөлшектенген.
Каспий маңы ойпатының оңтүстік бөлігінде көлдік белгіден төмен арықтық-
барқанды жер бедері ірі Нарын құмдарының жайылған массиві кең тараған.
Каспий маңы ойпатының жазықтығы, кеңістігі, орналасу сипаты жағынан әркелкі
төрттік жастағы құмды-саз шөгінділерінің мықты қалыңдығынан түзілген.
Бакейлік, хазарлық, хвалын және хвалннан кейінгі трансгрессияға жататын
қуаттылығы 2-10 метр кей жағдайда 10-15 метрге дейін жететін саз қабаттар
және линзалар, әсіресе ұсақ және майда түйіршікті кейде сазы құмдар сияқты
негіздік түзілімдер ойпат ауданының барлық жерлерінде де кездеседі. Өте ірі
немесе орташа ірі пинза түріндегі мұндай сулардың пайда болуы негізінен
ошақтық сипатқа ие.
Теңіз шөгінділерінің аса қуатты тұздануы және нашар шайылуы көптеген
сорлар, тұзды күнбездер ауданының көптеген бөлігінде көп және жоғарғы
миниралданған (10-нан 300 гл және одан жоғары) судың таралуына мүмкіндік
жасайды. Минералдығы 1-3 гл болатын қуаттылығы 1-3 метр, аз тұщы және
әлсіз тұзды сулар даланың төменгі ойыстарында кездеседі. Судың құрамы
гидрокарбонатты, натрилі немесе аралыс.
Химиялық құрамы әркелкі. 1961 жылы Орал облысында У.М. Ахметсафиймен
төменгі бор және палеоген – неоген құмды – сазды қалыңдықтармен
ұштастырылған. Солтүстік Каспийлік артезиан бассейні ашылады. Су сіңіргіш
жыныстардың қуаттылығы 2000 метрден 3000 метрге дейінгі аралықта өзгеріп
отырады.
2.5 Мұнайгаздылығы
Каспий маңы ойпатының өндірістік мұнайгаздылығы орта девоннан бастап
жоғарғы плиоценге дейінгі кең түрдегі стратиграфиялық диапазонда
белгіленген.
Тұзасты түзілімдерде УВ шоғырлар тереңдік бұрғылауға мүмкін борттық
белдемдерде анықталған. Өнімділері орта, жоғарғы девон және төменгі
карбонның теригенді түзілімдері орта, жоғарғы карбонның, сонымен қоса
төменгі перм карбонаттары болып табылады.ы
Палеозой түзілімдерінің УВ аккумуляциясы үшін жағымды құрылымдық және
литолого – фациялдық жағдайлардың сонымен қоса кунгурдың гидрохимиялық
түзілімдері түріндегі аймақтық флюидтіректердің болуымен негізделеді.
Каспий маңы ойысының тұзүсті жиынтығында продуктивті болып табылатын
теригенді пермотриастық, юра және бор түзілімдері, аз мөлшердегі палеоген-
неогендік түзілімдер.
Жобаланған жұмыс ауданында мұнайдың көрініс беруі жекелеген тұзды
күнбезді құрылымдарды құрылымдық іздестірулік бұрғылау кезінде айқындалған.
Сонымен қоса төменгі бор және юра түзілімдерінде мұнайдың көптеген
белгілері айқындалған. Тұзүсті түзілімдеріндегі мұнай кенорны шектес
аудандарда (Мақат, Орысқазған, Сарықұмақ және т.б.) орналасқан.
Триастық түзілімдердегі мұнай белгілері іздестіруші ұңғымалардың
қималарында белгіленген. Триастың өндірістік құйылулары Қопа, Ақжар,
Қаратөбе аудандарынан алынған. Ал Кенқиақтағы триастық көкжиектер
өндірістік өңдеу объектісі болып табылады.
Юра түзілімдері құрылымдық іздестіруші ұңғымаларындағы
мұнайгаздылықтың көптеген белгілерімен сипатталады. Юра түзілімдеріндегі
барлық мұнай кенорындарына 3 өнімді көкжиек айқындалады.
Мұнайгаздылықтығын көптеген белгілері төменгі барлық түзілімдерді
құрылымдық – іздестірушілік бұрғылауда белгіленген. Бұл жерде кең тарағаны
кирлер.
Бұрғылау және геолого-геофизикалық зерттеулер мәліметтері бойынша
тұзүсті жиынтығында карийзасты, тектоникалық ауытқулар, күнбезаралық
белдемдердегі антиклинальді қоса алғандағы экрандалған тұзды денелердің УВ
тұтқыштарының келесідегідей түрлерінің барлығы анықталған. Пермотриас
жиынтығы түзілімдері шыңдарынан стратиграфиялық экрандалған УВ тұтқыштары
болуы мүмкін.
Каспий маңы ойысының мұнайлары қасиеттерінің әркелкілігімен
сипатталады.
Тұзасты түзілімдерінің мұнайлары құрамы және физикалық қасиеттері
жағынан жақын болып келеді: тығыздығы 0,605-0,840 гсм³, күкірт құрамы 0,04-
1,03 %. Сонымен қоса құрамында күкіртсутегінің болуымен ерекшеленеді.
Пермдік-триастық түзілімдерде мұнайлардың жеңіл (0,789-0,843 гсм³),
азкүкіртті (0,1-0,2 %), неғұрлым ауырлау (0,850-0,930 гсм³) түрлері
кездеседі.
Бос газдардың құрамындағы метан 75-99%, ауыр көмірсутегі 0%-тен 22%-
ке дейін, күкіртсутегі 0,9-3 %.
Шоғырлардан басқа тереңдік арақашықтығы 208-957 метр, тақташаның
жалпы қалыңдығы 5,4-19,5 метр, тиімділігі 3,9-10,8 метр, оның кеуектілігі
19-25%, мұнайдың тығыздығы 0,810-0,895 гсм³. Шоғыр желектерінің тереңдігі
192-ден 660 метрге дейін.
Тақташаның жалпы қалыңдығы 6-88 метр, тиімділігі 5,4-86 метр,
мұнайлығы 4,5-10,5 метр, оның кеуектілігі 21-ден 28 метрге дейін, мұнай
тығыздығы 0,868-0,942 гсм³.
2.6 Сейсмогеологиялық жағдайлар
Тереңдік сейсмогеологиялық жағдайлар
Шөгінді түзілімдердегі үлкен аудандар бойынша ұстамды акустикалық
шекаралардың болуы Каспий маңы ойысының тереңдік құрылысын зерттеуде,
сейсмобарлау әдістерінің жоғарғы тиімділігіне жағдай жасады. Акустикалық
шекаралар стратиграфиялық және тектоникалық сәйкессіздіктердің
байланыстырушы жазықтары болып табылады.
Бөлімнің сейсмикалық көкжиектерімен ұштастырылған негізгі шекаралары
болып табылады:
а) шағылысушы:
➢ палеогендік түзілімдер табаны І ОГ
➢ апт ярусының желек түзілімдері ІІ ОГ
➢ төменгі бор табаны ІІІ ОГ
➢ төменгі юра табаны V ОГ
➢ бөлімнің ішкі триастық емес шекаралары РТ, OSD, ОГ
➢ кунгур түзілімдерінің желегі VI ОГ
➢ сақтар-артин түзілімдерінің желегі (тұз табаны) ІІ1 ОГ
➢ орта карбон желегі ІІ2 ОГ
➢ девонға дейінгі түзілімдер желегі ІІ3 ОГ
б) сынушы
➢ секон-тұран желегі УГ=3400-3600 мс
➢ пермотриас қалыңдығының көкжиегі УГ=4000-4400 мс
➢ кунгур түзілімдерінің желегі УГ=6200-6500 мс
Кунгур палеогендік қалыңдықта серпімді толқындардың тақтайлық таралу
жылдамдығы 4400-4600 мс
Беткі сейсмогеологиялық жағдайлар
Тәжірибелі жұмыстар дала толқындары зерттелулерін сонымен қоса ГБЖ
іздестіру кезіндегі іске асыру кезінде әртүрлі сейсмогеологиялық шарттарда
серпімді тербелістерді пайдалану және қоздыру кезінде қолданылатын
интерференциалдық жүйелер шамаларын анықтаудан тұрады.
Неғұрлым кең тарағаны саздар, құмдар, алевролиттерден тұратын бор
жүйесінің альб және сеномен ярустарындағы түзілімдері болып табылады.
Олардың политологилық құрамына апт ярусының және аз мөлшерде шоком
ярусүсті жыныстары тартылады.
Күндізгі жазықтықта таралған басқа да түзілімдерге жоғарғы бордың
тұрандық-даттық ярустарының түзілімдері жатады. Олар мергел бор түріндегі
карбонатты құрамымен сипатталады.
Ауланның батысында негізінен палеогеннің құмнан, саздан тұратын
түзілімдері кең тараған.
Жоғарыда келтірілгендерді негізге ала отырып, жобаланған ауданды
сейсмогеологиялық шарттарға байланысты қиманың жоғарғы бөлігінде сызбалық
аудандыруын жасауға болады. Себебі толқындық өріс сипаты КЖБ литологиялық
құрамына байланысты.
Тек 4 белдемді бөліп қарайды:
1. Альб-сеноман және оларға тартылатын төменгі бор түзілімдерінің
даму белдемі.
2. Жоғарғы бор түзілімдерінің даму белдемі (тұран, даттық, көнелік)
3. Палеоген түзілімдерінің даму белдемі
4. Шектеулі таралған басқа да түзілімдер (триас, юра және неоген
төрттіктері)
Тәжірибелі жұмыстар болып саналатындар алғашқы 3 белдемді зерттеу
болып табылады. Алғашқы екеуі екі жерде (мульдада және дөңбек
күнбездерінде) де тұзды тектониканы еске ала отырып жүргізіледі.
Аз жылдамдықты белдемдер статикалық ЭЕМ-да уақыттық қималарды алған
уақыттығы ОТН сейсмотрассаларын тиімді жинақтау үшін қолданылатын уақыт
түзетулерін анықтау мақсатында зерттеледі. Қуаттылығы 1 метрден төмен ең
жоғарғы топырақ қабаты негізінен бөлінбеген. АЖБ-ның жоғарғы қабаты
жылдамдығының ауқымы 600-1000 мс, төменгі 800-1400 мс негізгі төсенішті
қабаттағы жылдамдық кең ауқымда 1700 мс ден 2800 мс-қа дейінгі аралықта
біршама өзгеріп отырады.
ФЖБ бақылау нүктелерінің арақашықтықтары күндізгі жазықтыққа астасқан
жыныстар литологиясымен, жер бедерге тән нүктелермен, тоғысулар
бейіндерімен анықталады. Орташа алғанда 1,2 км, бірақ ол жұмыс кезеңін еске
ала отырып 1,5 км-ден аспауы тиіс.
АЖБ-н зерттеу жұмыстары ОТН ауқымдық іздестіруші жұмыстарына қарағанда
басып озушы болып келеді. Сейсмикалық жұмыстар жүргізудегі жазықтар енетін
литологиялық құрамына байланысты болады.
Жобаланған ауданның күндізгі жазықтығына негізінен Альб құмды
түзілімдер компан сазды түзілімдері және т.б. шығады. АЖБ деп серпінді
толқындарын басу жылдамдығы 500-ден 1300 мс аралығында болады. АЖБ табаны
құм және құмтастардан түзілген қабаттан тұрады. Негізгі жыныстардың
жылдамдығы біркелкі емес және ол 1600-ден 2400 мс немесе одан да жоғары
аралықта ауысып отырады. АЖБ-ның қуаты 25-тен 65 м және одан да жоғары
аралықта ауысып отырады.
СП топтарының және ұңғыма шамаларын есептеу үшін кедергілерді зерттеу
жұмыстары жүргізілді.
Сондай жөндеулер сораптамасы нәтижесінде көптеген толқынды
кедергілерді анықтауға мүмкіндік толады. Олар тиімділігі, жиілігі және
жылдамдығы жағынан әркелкі болып келеді. Осы толқындар арасында неғұрлым
тиімді және әр уақыттың толқын кедергілері барлығы анықталды.
І топ: V*=300-350 мс; t=0,08с; ƒ=125 Гц; h=24 м толқындар
ІІ топ: V*=400-700 мс; t=0,04-0,05с; ƒ=20-25 Гц; h=16-35м толқындар
ІІІ топ: V*=800-1000 мс; t=0,04с; ƒ=25 Гц; h=40м толқындар
2.7 Өткен жылдар сараптамасы
Жобалаушы ОТН жұмыстары әдісінің талдау үшін зерттелуші аудандағы
өндірістік тәжірибелі және тәжірибелі өндірістік ОТНӘ жұмыстарын жүргізу
кезіндегі геологиялық есептерді шешу үшін қолданылатын серпімді
шойқалмаларды қоздыру шамаларына және бақылау жүйесіне қысқаша талдау
жасаймыз. Бекеттерге қарағанда сандық сейсмобекеттерді қолдану, жинақтау
қиманы бір физикалық бақылауға азайтуға мүмкіндік жасап, бұрғылау
жұмыстарының көлемін екі есеге дейін қысқартты. Кейінгі кездері шнурлы
заряд кең түрде қолданылып жүр.
Бақылау жүйелерінің шамалары 1986 жылға дейін қиманың палеозой бөлігін
зерттеу үшін есептеліп келеді. Палеозой қимасының геологиялық құрылысының
күрделігін есепке ала отырып, бақылаудың орталық жүйесі қолданылады. Ол
флангтікке қарағанда үлкен сандылықтығымен сипатталады. Мезозой–кайназой
шекараларындағы дүрпішті толқындардың жоғарғы деңгейлеріне байланысты,
уақыттың, қималардың палеозой бөлігінде, мақсатты шағылысулардың бөлігінде
24 дүркіндік қолданылды. Аз уақыттарда тіркеуші толқындар өз уақыттың
сыртқа кету дүркіндігімен, бұл олардың байқалу сапасын төмендетті. Әсіресе
ол дамыған тұзкүнбезді тектоникасы бар Каспий маңы ойпатының оңтүстік-шығыс
бөліктеріндегі тұзды күнбездер мен мезозой шекараларының жоғарғы
бөліктерінің бөлінуі кезінде көрініс берген 100 метрлік тіркеу қадамын
қолдану Каспий маңы ойпатының шығыс бортының пермдік, триас жиынтығындағы
тік еңіс шекаралардағы толқындар тіркеуішінің сапасын төмендетті. Тіркеу
қадамы 100 метрлік бақылау жүйесінің жеткіліксіздігін есепке ала отырып
және қиманың мезозой-кайназойлық бөлігін зерттеудің қосымша екі жүз метрлік
шығарылымын 2550 м ескере отырып, жарылыс приборларын жоғарғы
арақашықтығын, каналдың қабылдау орналастыруын 96-ға дейін үлкейту
арқасында 1986 ж зерттелуші ауданда тіркелу қадамы 50 м ОТНӘ бақылау жүйесі
қолданылы.
3 АРНАЙЫ БӨЛІМ
3.1 Жобалайтын жұмыс ауданын таңдау, негіздеу
Жұмыс ауданы Каспий маңы ойпатының Р-9 блогiнiң шығыс бөлiгiнде
орналастырған. Каспий маңы ойпатының iргесi, сонымен қатар үлкенiрек, Орыс
платформасының бөлiгi кембриге дейiн түзілді деп есептейдi. Тұз астындағы
және тұз үстiндегi кешендегi тұнба қаптарын бөлетiн төменгi пермьнiң кунгур
ярусына жататын тұзды қалыңдықтар дамыған, қуаттылығы 4 шақырымға дейiн.
Қаралатын аумақта кунгур қалыңдығы тұзды қабат кең таратылған. Оның орталық
бiр бөлiгiне галоген жыныстарына қосылған. Бүйiр бөлiмшелерде сульфатты
жыныстардың рөлi өседi, және доломиттер айқындалады.
Тұз астындағы кешеннiң негiзгi мұнай-газ бар қалыңдық тас көмiрлi
жыныстар болып табылады. Тұз астындағы кешен әлi жеткiлiксiз талқыланған.
Көмiрсутектердiң ептеген шоғырлары көрcетiлген негiзгi өнiмдi қалыңдығынан
басқа бөлiктерiнде де белгiлi. Терриген пермдiк мұнай-газ бар қалыңдығы
Каспий маңы ойпатының шығыс бөлiгiндегi үлкен аумағында жайылған.
Қарама-қайшы тұз үстiндегi кешен төрт мұнай-газ бар қалыңдықтармен
ерекшеленеді: пермо - триас, орташа юралық, апттық - неоген (борлы)
неокомдық. Бiрiншi орын зерттелген қор саны және ашық туған жерлерiнiң
саны бойынша орташа юралық мұнай-газ бар қалыңдықта орналасады, содан соң
апттық - неокомдық бұдан әрi пермо - неогенов триас. Өнеркәсiптiк шоғырлар
– пермо-триас қалыңдығы туған жерлерiнiң шектелген санында болғанша
айқындалған; өнiмдi горизонттар он үш құрылымдарда орнатылған.
Туған жерлерi көбiнесе жоғары дебиттi көкжиектерде болады. Коллектор болып
құмды-сазды және триастың құм - малтатас келедi
Барлық перспективалы жергiлiктi объекттер (күмбездер, сiлемдердi,
ойпаттарды) күмбез құрылымдарының тектоникалық элементтерi болып табылады.
Сонымен бiрге бұл элементтерiнiң бөлiгi тұзды күмбез құрылымдардың
бөлiмшелерiне ұштасқан - бұл күмбездер (Кардасын, солтүстiк Шокаты) немесе
мойнақтардың қанаттары. Р-9 блогiнiң аумағы шектерiндегi тұз үстiндегi
кешен мұнай және газына перспективалы болып табылады.
Менің бұл ауданды таңдау себебім жұмыс ауданында тұзды түзілімдер
желегі 7-8 км тереңдікте солтүстік-батыс бағытта астасады. Тұзды төсеніш
жазықтығы бұл әртүрлі жастағы жыныстардан түзілген дәуірленген жазықтық
болып табылады. Тұзды құрылымдық тектоникалық қабат ойысының түзілімдерін
стратиграфиялық бөлшектеу борттық бөлімдердегі тереңдік бұрғылаудың
мәліметтерін қоса ала отырып аймақтың, геолого-геофизикалық зерттеулер
мәліметтерімен жүргізіледі.
3.2 Жобалайтын геофизикалық әдістер кешенін таңдау, негіздеу
Бұрынғы өткізілген сейсмобарлау жұмыстар нәтижесі бірнеше локальды
құрылымдарды, антиклиналды емес қақпандарды белгілеуге, және де
мезокайнозой түзілімдері мен фундамент жабыны арқылы Оңтүстік Шоқат
құрылымы туралы түсінгімізді кеңейте түсті.
Сейсмобарлау жұмыстарын Шоқат құрылымын зерттеуге жергілікті және
айрықша қолданылуы әдістің жоғары нәтижелігі және сейсмогеологиялық жұмыс
жағдайларының қолайлығымен, стратиграфиялық шекараларға тән қимада
шағылыстырушы шекаралар болуымен, және де өнімді қабатпен (неоком және юра
түзілімдері ) сипатталатын шағылыстырушы горизонттар болуы, және жер
бедерінің рельефі салыстырмалы түрде жақсы болып келуімен түсіндіріледі.
Осы аймақта сеймобарлау жарылыс әдісі қолданылуы негізінен қиын беткі
жағдайларда ғана – барханды құмдар таралу зонасында қолданылады.
Нәтижесінде алынған материал қойылған геологиялық мақсатты жеткілікті
дәрежеде шешуге мүмкіндік береді.
Сейсмобарлау мақсаты мұнай-газды перспективті нысандарды
детализациялау, бұл алынған мәлімет сапасына жоғары талап етеді. Шоқат
құрылымын зерттеулуінен бастап сейсмобарлау жұмыс әдістемесі аймақтың
зерттелу деңгейіне байланысты әрқашанда өзгеріп, жетілдіріп отырды, және
қазіргі кезде негізінен таңдалып жеткілікті жақсы байқалған.
Жобамен ескеріледі:
1. ОТН-3Д әдісі – бұл әдіс жоғары сапалы сейсмикалық мәліметтерді қиын
сейсмогеологиялық жағдайларда алуда қолданады, әсіресе күшті әртүрлі
көп ретті шағылысқан толқындар болғанда. Бұл әдістің негізгі
ерекщілігі шағылыстырушы шекараларды көпретті қадағалау мен ұқсас
сейсмикалық мәліметтерді жүйелі суммарлауды қолдануында құралған.
Сейсмикалық түсірілім кеңістіктің зүш өлшемі бойыншп жүргізіледі.
Басқа әдістерден ең басты артықшылығы көпретті шағылысқан толқындарды
басады, бұлар көбінесе процедураны қиындатады және тиімді сигналдарды
3-4 км-ден жоғары аспайтын тереңдікте анық бөлуді азайтады.
2. СТКӘ – тереңдік құрылымды зерттеуге, қиманың сынған горизонттарын
қадағалауға қолданады. Кристалды фундаментті құрайтын тау жыныстар
үлкен тығыздыққа және мезозой толқынының өту жылдамдығы жоғары,
сондықтан палеозой фундаментінің жабының зерртеуге СТКӘ ең нәтижелі.
СТКӘ мәліметтері алып тектоникалық құрылымдар грабен-синклиналдар және
горст-антиклиналдарды нықтылауға, және де юра түзілімдерінің
үшкірленуімен байланысты шекаралады, антиклиналды емес типті мұнай
және газ кең орындарымен мүмкін байланысты болатын тереңдік
тектоникалық бұзылымдарды нақтылауға мүмкіндік береді.
3. МСК (микро-сейсмокаротаж) – сейсмикалық тербелістерді қоздырудың
оптималды жағдайын таңдау үшін. Осындай бақылаулар көмегімен
қоздырылатын толқын формасын және ҚҮБ физикалық қасиеттерін зерттеуге
болады; кинематикалық және динамикалық белгілер бойынша АЖБ
қуаттылығын және оның табаның табуға болады, ал толқын формасымен
жиілікті коэффициент g мәнін. Аталған параметрлер мәндері заряд
салмағын және оның жату тереңдігін анықтауға мүмкіндік береді.
3.3 Дала жұмыстарының әдістемесі мен техникасы
3.3.1 Бақылау торын таңдау
Бақылау жүйелерінің орналасуы жұмыс мақсаттарымен анықталады,
көлемімен зерттелетін құрылымның пішінімен және де сейсмогеологиялық
жағдайлармен анықталады. Тіреу профильдерінің орналасу жағдайлары
алдында өткізілген геологиялық геофизикалық зерттеулер мәліметтерімен
анықталады. Тіреу профилдері негізгі ауқымды көлемді құрылым
элементтерін қиын өтуі керек. Барлық геофизикалық материалды кешенді
тұжырымдалуларын мақсатында сейсмикалық профильдерді басқа да
геофизикалық профильдермен байланыстыру ұсынылымы беріледі.
Таңдалған аумақта өткен жылдардың жұмыстарының негiзiнде керiлген
сызықты форма құрылым айқындалған. Нақтылау сейсмикалық барлау жұмыстарының
өткiзуi жергiлiктi құрылымдарды нақтылау мақсатымен перспективалы.
Нақтылау сейсмикалық барлау жұмыстары құрылымның геологиялық
құрылысының зерттеуi және оның барлау бұрғылауына әзiрлеу үшiн өткiзедi.
Профильдер құрылымның созылып жатуына крест бағытпен орналасып,
құрылымның өнiмдi, толығырақ зерттеуiне көмектеседі.
Профильлердiң жиынтығы шағылысулар және сынуларды корреляцияның
дұрыстығының бақылауын қамтамасыз ететiн тiк төртбұрышты жүйенi
құрастырады. Жұмыстардың ауданы сайып келгенде 224 км2 құрайды.
Кесушi профильлер бойынша жұмыстар 3D жүйе бойынша жүргiзiледi.
Кесушiсi профильлер құрылымның созылып жатуын кресттерге орналасады.
3.3.2Бақылау жүйесін таңдау, есептеу (2D )
Кедергі толқындардың орташа жылдамдығы Vкр = 2500 мс болады; олардын
max қатынасты жиілігі АқысқаАбіреселенген = 2,5 болады. Шағылысқан
толқынның орташа жылдамдығы Vбіреселенген= 3550 мс; толқындарды жазу
уақыты to = 2,2 c; ең кіші жылдамдықты кедергілердің жылдамдығы , ал
кедергілердің ең үлкен жылдамдығы , Т = 0,045 с. Олардың қатынасты
жиілігі АкедергіАо.ц. = 80. Симметриялық бақылау жүйесі қолданылады.
Ақпараттарды жинау үшін Sercel 428ХL сейсмостанциясы қолданылады. Ал
серпінді толқындарды қозыру үшін жарылыс емес көздер қолданылады.
1. Қысқа толқындардың әлсіреуі : В қысқа = 2× АқысқаАбіреселенген =
2×2,5 = 5
2. Ортақ тереңдіктегі нүктенің қысқалығын анықтаймыз рет,
Котн = = 25. Керекті қысқашалық 24 деп аламыз.
3. Палетка бойынша уақытша қосылған базаны табамыз; ΔtT = 3,5
Δt = 3,5×0,045 = 0,1575 c.
4. hH және Δt to параметрлерін есептеп табамыз. Бұл Xmax табу үшін
қажет.
hH = 0,3 Δt t 0= 0,7
5. Xmax палетка бойынша анықтаймыз, орналасу ретінің ортақ ұзындығын да
есептейміз. Хһ = 2,8; Xmax = 2,8×1375= 3580 м L = 3850×2 =
7,7 км
6. Мына формула бойынша каналдар арасындағы ара – қашықтықты табамыз.
км, біз х= 30 м деп алсақ,
7. Мына формула бойынша жарылыс интервалын шығарамыз.
L = [(240×1) (2×38) ×0,032] = 0,100 км
8. Жиілігі ең көп кішкентай жылдамдықты кедергі – толқындарды әлсірету
үшін керекті әлсірету дәрежесін анықтаймыз.
Вкед = 8×АкедергіАо.ц. = 5×80 = 400
9. Интерференциялық жүйе арқылы кедергілерді әлсірету дәрежесін
анықтаймыз. В= Вкед
10. Сейсмоқабылдағыштар мен қоздырғыштар арлығына В – ны бөлеміз.
Вл = 8 және Вм =8.
11. Палетка бойынша табамыз: = 5,67 және n=15 және m=15.
12. Далалық интерференциялық жүйелердегі элементтер арасындағы ара
қашықтықты анықтаймыз: d = 0,03×300×0,03 = 2,7 м, аламыз 3 м.
13. Сейсмоқабылдағыштар мен қоздырғыш топтарының базаларын және Dпр
анықтаймыз. Dn = Dm =14×3 =48 м. Dпр = 120 км.
14. Dпр 2 Dn
Кедергі толқындардың көрінген жылдамдықтары мен олардын әлсіздену
деңгейінің әр түрлі қатынастарында сызықты топта сезгіштігі тең таралған
сейсмоқабылдағыштар саны және топтастыру базасының шекті мәндерін анықтау
үшін қолданылатын палеткалар
3.3.2.1-сурет
ОТН бақылау жүйесінің қасиеттерін анықтау үшін қолданылатын палеткалар
3.3.2.2-сурет
3.3.3 Бақылау жүйесін таңдау, есептеу (3D )
ОТН-3Д әдісімен мәліметтерді жинау үшін Sercel 428ХL сейсмостанциясы
қолданылады. Серпінді тербелістерді қоздыру үшін вибрационды көздер
қолданылады.
3Д түсірілімінің геометриясының параметрлері келесідей болады:
қабылдау линияларының аралығы – 300м, линиядағы қабылдау пункттерінің
арақашықтығы – 50м, қоздыру линияларының арақашықтығы – 300м, линидағы
қоздыру пункттерінің арақашықтығы – 100м, Бақылау жүйесі ортогональді.
Жүйе шаблоны
3.3.3.1-сурет
Кесте 1
Бақылау жүйесінің геометриясы
Сипаттама атауы Мәні
Толық жабылу 96
Қабылдау линиясы бойынша 12
Қоздыру линиясы бойынша 8
Бин өлшемі [м х м] (Bin Size) [Br X Bs]. 25х50
Қабылдау линиясы бойынша [м] (Inline) - Br 25
Қоздыру линиясы бойынша [м] (Crossline) - Bs 50
Жолақтағы қабылдау линия саны 16
Линиядағы қабылдау пункттерінің саны 144
Активті канал саны 800
Қабылдау пункттерінің арасы [м] 50
Қоздыру линияларының арақашықтығы [м] 10
Бақылау жүйесінің типі Симметриялы
Бөлінуі:
- каналдар 72-0-20
- шығарылулар 3575–25–0–25–3575
Шығарудың максимальді мәні [м] 372
"Жару-прибор" макс шығарылуы [м] 4934
Қоздыру линиларының орналасу сипаты Кресттік
Бірлік расстановкадағы қоздыру линиялар саны 1
Қоздыру пункттерінің арақашықтығы [м] 100
Қоздырыу линиясындығы қоздыру пунтінің саны 24
Кесте 1(жалғасы)
Сипаттама атауы Мәні
Шаблонның өлшемдері, [м х м] 3400х3575
Қабылдау линиясы бойынша [м] 3575
Қоздыру линиясы бойынша [м] 3400
Шаблон осьтерінің қатынасы 0,95
1 км2 қоздыру саны 33,33
Жазу ұзақтығы 6 с
Дискретизация қадамы 2 мс
3.3.4 Аппаратура және құрал жабдықтар
Қойылған тапсырмаларды шешу үшiн ОТНӘ 3Д жүйесi қолданылылады.
ОТНӘ 3Д жұмыстарын жүргiзу үшiн Sersel 428XL телеметрикалық жүйесi
қолданылылады және ауысу аумақтардағы сейсмикалық тербелiстердi дiрiлдi
көздерімен қоздырылады.
Sersel 428XL айырмашылық ерекшелiктері:
-көп каналды бақылауларды орындаудың мүмкiндiгi, 2D, 3D бақылау, үздiксiз
тiркеудi қоса
-тiркелетiн сейсмикалық сигналдар жиiлiгігің кең ауқымы
-өзгертетiн дала шарттарына тез бейiмдендiруге рұқсат беретiн программалық
қаржылар, интегралданған жүйелер және жоғары сапалы сейсмикалық ақпарат алу
- дiрiлдi және жарылыс көздерімен жұмыстың мүмкiндiгi
-бiр арнаға есептеуде тұтынудың қуаты
- жер бетi жабдықтарының аз салмақты және габариттiк өлшемдер аз болуы.
Алынған материалды өңдеудiң сапасын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz