Банктік маркетинг коммуникациясындағы жарнаманың функциясы

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Коммерциялық кәсіпорындардың бір түрі ретінде банктік мекемелер де өз қаржы ресурстарын жеке меншік қаржыларынан емес, тартылған қаржы ресурстарынан құрайды. Әсіресе, шет елдердегі банк жүйесіндегі маркетингтік қызметтің дамуын бақылаудың ерекше маңызы бар, өйткені дамыған елдердегі банктердің тәжірибесі біздің отандық банк жүйесіндегі маркетинтік саланың қалыптасуына әсер етеді. Сөйтіп, оны халықаралық стандарттарға жақындата түсіп, Қазақстан банктерінің әлемдік деңгейде шығуына ықпал етеді. Демек, осыған орай шетелдік әріптестеріміздің біздің елге, оның ішінде біздің банктік жүйеге деген сенімін арттырады. Қазіргі тауар және қаржы рыноктарының дамыған жағдайында банк жүйесіндегі маркетингтік қызметтің ауқымы күрт күрделене түсуде. Қаржы мекемелерінің жаңадан несие мекемелерінің тұтынушыларға қызмет ету құралдары мен әдістерінің жаңа түрлері пайда болды.

Қазіргі кезде маркетинг банктердің қызметін жоспарлау, оны ұйымдастыру мен басқарудың барлық жақтарын қамтуы тиіс. Бұл жағдай осы замандағы маркетингтің рөлі мен маңызы туралы көзқарастарға сәйкес келеді. Шындығында, банктің тиімді қызметін басқару үшін қазіргі замандағы маркетинг біртұтас және жүйелі бағытта дамуы қажет, бірақ мұндай бағыт әзірге жүзеге асырыла қойған жоқ.

Банктердің маркетингтік қызметіне жүргізілген талдау, нақты мақсаттарға іс жүзінде қол жеткізу үшін оның жекелеген бөлшектерінің маркетингтік шаралар түрінде қолданылатындығын көрсетті. Сонымен қатар, отандық банк жүйесіндегі маркетинг көп ретте жарнама және қызметтерді өткізу ісіне ғана бағытталған. Бұл жағдай бірқатар объективтік және субъективтік себептермен түсіндіріледі. Олардың ішінен келесі себептерді көрсетуге болады: нарықтық қатынастар дамуының төмен деңгейі; құқықтық және нормативтік заңдармен қамтудың жетіспеушілігі; нарықтық тауарлар инфрақұрылымының төмен деңгейі; банктерде маркетингтік қызметті дұрыс жолға қоятын тәжірибелі мамандардың жеткіліксіздігі; қаржы болмауынан туындаған қиындықтар; мәлімет жинау мен ақпарат бөлісу жұмысының шектеулілігі; берілген жүйе бойынша ғылыми зерттеулер мен ізденістердің жетіспеушілігі, дәлірек айтқанда, маркетингтік қызметті сапалы түрде жүзеге асыруға мүмкіндік беретін әдістердің, көбінде әдістемелер деңгейінде ғана қолданылуы.
Маркетингті жүзеге асыруға арналған еңбектер шетел тәжірибесін қолдануға бағытталған және біздің экономикалық жүйенің ерекшеліктері мен жағдайларын ескере бермейді. Маркетингтің негізгі заңдылықтары мен әдістері бірыңғай болып келеді, сондықтан олар іс жүзінде экономиканың барлық саласында қолданылады. Шетелдік деректерге сүйенсек, олар нақты бір фирмаға не банкке жан-жақты жасалған талдау арқылы құралған ғылыми негіздемесі болған жағдайда ғана, - маркетингті табысты түрде қолдануға болады деп, тұжырым жасайды. Өткізіліп отырған реформалар деңгейінің бірізділігі сақталмауы, нарыққа өту кезеңінде маркетинг қызметімен айналысу тәжірибесінің аздығына байланысты қалыптасқан жағдай қиындай түседі. Сондықтан маркетингті іс жүзінде ұйымдастыру және оның тиімділігі мен сапалылығын көтеру маңызды мәселе болып табылады.

Нарық қатынастары даму деңгейінің төмендігі, өндіруші мен тұтынушы арасындағы қарым-қатынас мәдениеті, нарық инфрақұрылымының дамымағандығы банктердің маркетингті енгізіп және тиімді түрде қолдануына кедергі келтіреді. Маркетингтің қолданылу тиімділігін төмендететін келесі себептер бар:

- нарықтық қатынастар мен нарық мәдениеті деңгейінің төмендігі;

- отандық банктердің маркетингтік қызметін жобалау және жүзеге асыруға қатысты практикалық және әдістемелік нұсқаулардың жоқтығы;

- маркетингтің өндірістік менталитеті және оның тұтынушыға бағытталмай, өткізуге бет бұруы. Табыс, не өткізуді арттыру немесе ұжымды сақтауға бағытталған шаралардың артықшылығы;

- банктердің түбегейлі түрде маркетингтік зерттеулер, үлгілер жасау және жобалау конъюнктурасын өткізуде әдістемесі мен тәжірибесінің жоқтығы;

- мәлімет көздерінің жеткіліксіз даму деңгейі.

Осы орайда Қазақстанның екінші деңгейлі банктерінде маркетингтік қызмет пен жарнаманың қолданылу ерекшеліктерін зерттеу өз маңыздылығын көрсетіп отыр.

Тақырыптың ғылыми зерттелу дәрежесі. Қазіргі уақытта банктер қызметіндегі маркетинг пен жарнаманың қолданылу мәселесі ғылыми және практикалық жұмыстарда әлі де болса жеткілікті қозғалмаған. Осы саладағы ғылыми зерттеулер шетел және ТМД елдерінің ғалым экономистерінің, Ф. Котлер, С. Блэйк, Г. Г. Абрамишвили, В. М. Анышин, И. Н. Герчикова, С. Маджаро, В. А. Таран, Я. О. Спицын, Р. Н. Гареев, Г. Л. Макарова, И. Алешина және тағы басқалардың ғылыми еңбектері мен публикацияларында жарияланған. Банктік маркетинг қызметі қазақстандық ғалымдар С. А. Аханов, Ә. Ә. Әбішев, Ұ. М. Искаков, С. А. Святов, Ғ. С. Сейітқасымов, Е. Х. Сигаев, А. В. Мельников, С. Б. Мақыш, Н. Н. Хамитов еңбектерінде көрініс тапқан.

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Зерттеудің мақсаты банктерде маркетинг қызмет пен жарнаманы ұйымдастыру мен жүзеге асырудың теориялық негіздерін және банк қызметіне талдау жасау негізінде Қазақстанның екінші деңгейлі банктерінде маркетинг пен жарнаманы дамыту жолдарын айқындау болып табылады.

Анықталған мақсатқа сәйкес жұмыста келесі міндеттерді шешу қарастырылыған:

- банктерде маркетинг қызметін ұйымдастырудың мәні мен мазмұнын ашып көрсету;

- банктік маркетинг коммуникациясындағы жарнамының қызметін зерттеу;

- банктегі жарнаманың теориялық негіздерін зерделеу;

- «Темір банк» акционерлік қоғамының қаржылық қызметі мен маркетингтік қызметіне талдау жасау;

- Қазақстанда банктік маркетинг пен жаранама қызметін дамыту жолдарын ұсыну.

Зерттеудің пәні екінші деңгейлі банктерде маркетинг қызметі мен жаранаманы қйымдастыру мен жүзеге асыру барысында туындайтын экономикалық қатынастар болып табылады.

Зерттеудің объектісі «Темір банк» акционерлік қоғамы болып табылады.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі. Зерттеу барысында әлемдік экономикалық ғылым классиктерінің еңбектері, отандық және шетелдік ғалымдардың, экономистердің монографиялары мен баспасөз мақалалары, қатынастарды реттейтін заңнамалық және нормативтік-құқықтық, статистикалық құжаттар қолданылды.

Жұмысты жазу барысында маркетингтік, жарнамалық қызметті реттейтін ҚР Заңдары мен басқа да нормативтік-құқықтық актілер, ҚР Президентінің Жарлықтары, Жолдаулары, ҚР Үкіметінің қаулылары, ресей және отандық оқу әдебиеттері, ҚР Ұлттық банктің, «Темір банк» акционерлік қоғамының есептіліктері, әр түрлі деңгейлердегі конференциялардың материалдары, журналдар, сондай-ақ республикалық статистикалық талдау негізінде алынған талдамалық зерттеу материалдары пайдаланылды.

Дипломдық жұмыстың құрылымы мен көлемі зерттеудің мақсаттары және міндеттерімен анықталған. Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.

1 БАНКТІК МАРКЕТИНГ ЖӘНЕ БАНК ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ЖАРНАМАНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Банктегі маркетингтік қызметтің мәні мен мазмұны және ұйымдастыру негіздері

Банк - көне ұғым болып саналады және оның көрінуі ақшаны айырбастау, қарызға ақша беру, өзгелердің ақшаларын шоғырландыру туралы ойлардың пайда болуымен байланысты болды. Әлемдегі қазіргі заманғы банк жүйесі күрделі, көп буынды құрылым болып саналады. Клиентке көрсетілетін қызмет сипатының базалық ұқсастығы, мемлекеттің қаржы саясатымен өзара байланыстылығы оның негізі болып қызмет етеді.

1. Ақша эмиссиясына құқығы бар мемлекеттік орталық банкі.
2. Қызмет көрсету сипаты мен даму деңгейінің көптеген белілері бойынша топтастырылған коммерциялық банктер.
3. Әртүрлі қаржылық топтарды, компанияларды, ұсақ салым орталықтарын енгізетін мамандандырылған қаржы институттары [1, 15б] .

Мемлекеттің орталық банкі - бұл мемлекеттің қаржы саясатымен тығыз өзара байланысты қызмет ететін, негізі бойынша мемлекеттің ұлттық банкі.

Коммерциялық банктер нарықтық қатынастардың белсенді қатысушылары ретінде операциялар мен қызметтердің көптеген түрлері арқылы іскер банктер түрінде қатысады. Олардың көмегімен клиенттерге қаржылық қызмет көрсетуде активті және пассивті операциялар жасау, есеп айырысуларды жүзеге асыру кезіндегі ссудалық капиталдың ауысуы болады.

Мамандандырылыған қаржы институттары (сақтандыру компаниялары, зейнетақы қорлары, инвестициялық компаниялар, сақтық мекемелері, тұтыну және ипотекалық несие қоғамы, несие, одақтары, несие кооперативтері, ломбардтар және т. б. ) ақша капиталы мен қаржы ресурстарының нақты нарығында қызмет етеді, көпшілік жағдайда клиенттерге тікелей несие берумен айналыспайда, ал ақша капиталын тарту мен орталықтандырудың түрлері олардың атқаратын қызметтік міндеттеріне байланысты болады [2, 18б. ] .

Бүгінгі коммерциялық банктер өз клиенттеріне 200-ге жуық әр алуан өнімдер мен қызмет көрсетуге әзір. Мұндай кең көлемді операциялар коммерциялық банктерге өз клиенттерін сақтай отырып, қолайсыз жағдайда өзінде пайдалы жұмыс жасауға септігін тигізеді.

Депозиттік-қаржылық операцияларды жүзеге асыра отырып коммерциялық банктер қаржы делдалы ролін орындайды. Банктің бұл қызметі екі жаққа да пайда әкеледі. Салымшылар үшін өздерінің депозиттері айналыс құралы қызметі мен өтімді активтер қызметін атқара отырып, кей жағдайда оның үстіне пайыз әкеледі. Қарыз алушылар кейде көптеген ұсақ қарызды пайдаланады. Бұл көптеген клиенттердің аз ғана соманы банкке қысқа мерзімге салғанның өзінде де мүмкін болады. Мұндай кезде коммерциялық банктер ретінде іскерлік операциялар жүргізіп, уақытша бос ақша қаражатын тарту мүмкін емес [3, 32б. ] .

Маркетинг - бұл экономика, әлеуметтану және басқару арасындағы ғылым. Нарықтық экономикада кез-келген кәсіпкерлік нарыққа шығумен, барлық процестерді білумен және өнімдерді алға жылжытумен аяқталады. Қазақстандағы нарықтық экономиканың дамуы жағдайында банк маркетингі мен оның ерекшеліктерін үйрену - бұл қажеттілік және банктік менеджменттің ажырағысыз бөлігі болып саналады [4, 25б] .

70-шы жылдары күшейген банк жүйесіндегі бәсекелестік стратегиялық жоспарлаудың және маркетинг принциптердің пайдаланудың объективті қажеттілігін тудырды.

Бәсекелестіктің күшеюіне әлем экономикасындағы белгілі бір тенденцияның дамуы себеп болды.

Оның негізгілері:

1. Банк институттарының интернационалдануы. Олардың аса ауқымды өсу мүмкіндіктері мен даму банктердің көп ұлтты сипатқа ие болуына, олардың шетелдік нарықтарға шығуына әкелді. Бұл өз кезегінде әлі күнге дейін ұлттық аяда қалған көптеген проблемаларға интернационалдық сипат берді.

2. Барлық елдерде банктерде бәсекелес болып табылатын көптеген банктік емес мекемелер пайда болып, дамыды.

3. Банк индустриясының әртараптануы (жан-жақты дамуы) . Банк көрсететін қызмет спектрі ұлғайды әрі ақшалай қаражатты қарызға алудың банктік емес әдістері дамыды.

4. Ақпараттық технологияның және коммуникация құралдарының осы заманғы техниканың негізінде дамуы қаржылық институттардың аймақтық және ұлттық қызметін кеңейтті.

5. Банк жүйесінің өз ішінде, сондай-ақ банктер мен банктік емес институттар арасында қаражат тарту және несиі беру бойынша бәсекелестік күшейді.

6. Мемлекеттік реттеумен байланысты банктік қызмет көрсету нарығында бағалық бәсекелестікке шектеу қойылған, сондай-ақ процент мөлшерінің бергілі бір шектен аса болмауы да өз әсерін тигізбей қоймайды. Егер банк процент мөлшерін жоғары белгілейтін болса, пайда ала алмай қалады [5, 78б] .

Әрине, бұл тек банктік қызмет көрсету нарығының және ондағы банк маркетингісін белсенді дамытуға банктерді мәжбүрлейтін бәсекелестіктің жалпы даму заңдылығы ғана.

Осы тенденциялардың даму нәтижесінде қаржылық қызмет көрсетулер мен өнімдер бүкіл әлемде біркелкі тұрпатқа айналды. Осының салдарынан банктің өз араларында және басқа несие институттарының арасында бәсекелестік күрес айтарлықтай күшейді. Бәсекелестіктің күшеюі банктердің пайдасын кемітті. Банктер нарықтағы өз позициясын сақтап қалуы үшін әрі жаңа позицианы жаулап алуы үшін өздері жүргізіп отырған несие саясатын тұрақты түрде ырықтандырып отыруға және осыған орай қатердің көбісін өз мойындарына алуға мәжбүр. Қатердің көбеюі де коммерциялық банк табысының азюына өз әсерін тигізеді. Осыған байланысты банктер маркетинг стратегиясын жасауға, жаңа қызмет түрлерін игеруге, әрбір клиент үшін күресуге ұмтылады.

Әрине, банктер маркетингтің көптеген тұжырымдамалық принциптерін өнеркәсіптен алды, өйткені, маркетингтің негізгі мақсаты, міндеттері, әдістері және тәсілдері нарық жағдайында жұмыс істейтін барлық шаруашылық жүргізуші субъектілерде бірдей, яғни, бір-біріне ұқсас, сәйкес болып келеді.

Сонымен бірге банк өнімінің, яғни банк орындайтын кез келген операция мен кез келген қызмет көрсетудің өзіндік ерекшелігіне сәйкес айырмашылықтар болады. Осы өзіндік ерекшелерді ескере отырып, банк маркетингісіне анықтама берейік.

Банктік маркетинг толығымен маркетингтің жалпы қағидаларына негізделеді, алуан түрлі қызметтерді орындайды, «маркетинг» жалпы түсінігінің құрамды бөлігі мен буынын білдіреді. Маркетинг - бұл өндіріс пен бәсекелестікті ескере отырып тауарларды тұтынушыға жеткізумен байланысты кәсіпкерлік қызметтің түрі, кәсіпорында қызметін ұымдастыру мен басқару жүйесі [6, 28б. ] .

Банктік маркетингті маркетингтің ерекше саласы, клиенттердің нақты қажеттіліктерін ескере отырып, банк өнімдерінің неғұрлым пайдалы нарықтарын іздеу және пайдалануға бағытталған коммерциялық, сол сияқты барлық басқа банктердің қызмет түрлері ретінде қарастыру қажет.

Шетелдердегі, сол сияқты біздің еліміздегі қазіргі заманғы банктердегі маркетинг алдына қойылған мақсаттарды орындаудағы өз стратегиясы мен философиясының, идеологиясы мен саясатының жиынтығын білдіреді. Соңғы уақыттарда барлық елдердегі ірі коммерциялық банктердің басым көпшілігі клиенттерге кешенді қызмет көрсетуге көшуде. Бұл банктердің несие-есеп айырысу және кассалық қызмет көрсетуден басқа өз клиенттеріне өзге де тұтастай қызмет түрлерін көрсетілетіндігін білдіреді.

Кешенді қызмет көрсету тәжірибесі бізге де толық түрде қолдануға қолайлы екендігін көрсетіп отыр, сондықтан отандық коммерциялық банктердің оларды қолдауы, депозиттер мен жаңа салымшыларды тартудағы олардың бәсекеге төтеп беру қабілеттілігін арттыратыны сөзсіз. Бұл бәсекелестік күресте клиенттерге көрсететін қызметінің ауқымын тұрақты түрде кеңейтіп отыратын, олардың құнын төмендететін, несие-есеп айырысу және кассалық қызмет көрсету сапасын жақсарта түсетін, несие беру кезінде қандай да бір жеңілдіктер жасайтын клиенттерге әртүрлі кеңестер беретін банк қана төтеп беріп, жеңіп шыға алатын болады, ондай болмаған жағдайда банктің несие несие ресурстарының көлемі күрт қысқарып, оның құрылымы, одан шығатын бухгалтерлік баланстың өтімділігі нашарлауы мүмкін [7, 128б. ] .

Коммерциялық банктердің нарықта жаңа қызмет түрлерін табысты түрде алға жылжытуы, банктердің нарыққа кешенді талдау жасауға және маркетинг теориясы мен практикасын қолдану негізінде оны қайта өңдеуге көшуімен ғана мүмкін.

Банктік маркетинг - бұл сол аумақтағы клиенттер қажет ететін барлық көрсетілетін қызметтердің түрлерін, қызмет сапасына қойылатын талаптарды банктің жақсы білуі. Банктік маркетинг нақты және әлеуетті клиенттерді анықтауға бағытталған.

Банктік маркетинг пен нақты қоғамдық-саяси және экономикалық ахуалдарға қатысты оның қызметі туралы жалпы түсінікті келесі суреттен анықтауға болады. (1-сурет)

Сурет 1. Банктік маркетинг қызметі1

Сонымен банктік маркетингтің қажеттілігі клиенттерді тарту және көрсетілетін өз қызметтері көлемінің аясын кеңейтумен сипатталады. Банк саласындағы меркетингтің ерекшелігі, ең алдымен банктік өнімнің спецификасымен негізделеді [8, 79б] .

Әрбір банк үшін бәсеклестік жағдайында төмендегідей маркетингтік мақсаттарға қол жеткізу маңызды болып саналады:

1. Нарықты зерттеу және сұранысты қалыптастыру;
2. банк қызметтеріне сұранысты ынталандыру;
3. қабылданатын шешімде жоспарларының негізділігі;
4. клиенттерді тарту және клиенттерді ұстап тұра білу;
5. банк кірісін көбейту және нарықтағы үлесін ұлғайту.

Осы орайда банктік маркетингте келесі міндеттерді шешу көзделген:

• банктің тұрақты тиімді жұмысын қамтамасыз ету;
• табысқа жетудегі кепілдік ретінде банк өтміділігін қамтамасыз ету және клиенттер арасындағы беделін көтеру;
• көрсетілдетін қызметтердің көлемі, құрылымы мен сапасы болйынша клиенттердің талап-тілектерін жоғары дәрежеде қанағаттандыру;
• ұжымның міндеттері мен оның әлеуметтік проблемалары шешу.

Тұжырымдай келе, банктік маркетингті клиенттердің нақты қажеттіліктерін ескере отырып, банктік өнімдердің ең тиімді нарықтарын банктің іздестіруі және пайдалануы ретінде анықтауға болады.

Банктегі маркетингтік қызмет өнеркәсіптегі маркетингтен өте ерекшеленбейді, алайда оның банктік қызметтің спецификасымен негізделетін бірқатар ерекшеліктері бар. Сонымен коммерциялық банктердегі маркетингтік қызметті келесі сызбадан көруге болады (2-сурет)

Сурет 2. Банктегі маркетингті ұйымдастыру2

Маркетинг кешенін жоспарлау маркетинг қызметінің процесінде маңызды орынды иеленеді. Оған бірқатар өінмдерге және оларды дамытуға қатысты стратегия, баға стратегиясы, жеткізу жүйесі саласындағы стратегия және коммуникациялық стратегия кіреді.

Әртүрлі басқарушылық шешімдерді қабылдау кезінде негізгі мінедет төмен тәуекел деңгейінде максималды әсерге жету болып табылады. Бұл жерде тәуекелді барынша азайту мәселесі ерекше маңызға ие, ал оны тәуекел саласындағы стратегия шешуге мүмкіндік береді.

Алдына қойған мақсаттарды оңтайлы шешу үшін банктің сәйкес ұйымдастырушылық құрылымы болуы қажет.

Соңында қойылған стратегияларды жүзеге асыру процесінде тұрақты маркетингтік бақылау үлкен маңызға ие болады. Оның нәтижесі ретінде жоспарлара, сондай-ақ тіпті банк қызметіне түзетулер енгізу іс-шараларын жасау болып табылады.

1. 2 Банктік маркетинг коммуникациясындағы жарнаманың функциясы

Сату көлемін ұлғайту және пайда табу үшін сапалы тауарлар мен қызметтерді иелену жеткіліксіз, ол үшін тұтынушылардың осы тауарлардан алатын пайдасын олардың санасына жеткізе білу керек. Бәсекенің күшеюі мен нарықтың тауарлармен толығуына байланысты қазіргі кезде маркетингтік коммуникацияның (МК) рөлі мен маңызы өсуде.

Банктік маркетингтегі коммуникация - тұтынушыларға ықпал ету мақсатында банктік өнімдер мен көрсетілетін қызметтерге сұранысты қалыптастыру мен ынталандыруға бағытталған шаралар жүйесі. Экономикалық әдебиеттерде маркетингтік коммуникация ұғымының «тауарды жылжыту» деген синонимі жиі кездеседі.

Банктік маркетингтік коммуникацияның мынадай түрлері бар:

▪ жарнама;

▪ өткізуді ынталандыру;

▪ жеке ( дербес, персональные) сату;

▪ қоғаммен байланыс - (РR) .

Кейбір авторлар коммуникация түрлеріне тікелей маркетингті, сонымен қатар көрмелер мен жәрмеңкелерді жатқызады. Қазіргі жағдайда тікелей маркетинг тауарларды тарату арнасы ретінде жеке мағынаға ие боп отыр.

Коммуникациялардың жеке және жеке емес арналары бар. Жеке коммуникация арнасы (немесе дақпырт арнасы) - бұл адамдардың жүзбе-жүз, телефон және хат алысу арқылы өзара қатынасуы. Мұндай арнадағы қатынастар кеңес берушілер, достар, әріптестер, көршілер арқылы жүреді. Қымбат тауарларды сатып алу кезінде осындай арнаның маңызы зор. Жеке емес коммуникация арнасына БАҚ арқылы таратылатын хабарлар және арнайы шаралар ( баспасөз- конференциясы, таныстыру рәсімі және т. б. ) жатады. Осы екі кезеңдік коммуникация процесінде лидердің пікірі маңызды рөл атқарады. Сондықтан жарнаманы соларға бағыттау керек. Тиімді банктік маркетингтік коммуникацияны құру үшін мақсатты аудиторияны, сонымен қатар тұтынушылардың біліктілігі мен тәжірибесін білу қажет. Мамандар қандай аудиторияны қызықтыру қажеттілігін және ондағы тұтынушылардың реакциясын біліп отыруы керек. Тауарды нарықта жылжытуға бөлінген қаражат анықталғаннан кейін банк оны жылжыту нысандарына қалай бөлу керектігін шешіп, кешенді бағдарлама жасауы тиіс [9, 121б. ] .

Банктік өнімдерді жылжытудың ең тиімді түрі - жарнама болып табылады. Содан кейін өткізуді ынталандыру, дербес сату, паблик рилейшнз орын алады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс