Ипотекалық несие нарығының субъектілері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 79 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 5

1 ИПОТЕКАЛЫҚ НЕСИЕНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІСІ . . . 8

1. 1 Тұрғын үй мәселесін шешудегі ипотекалық несиенің алатын орны . . . 8

1. 2 Ипотекалық несие нарығының құрылымы . . . 24

1. 3 Ипотекалық несиені қолданудың шетелдік тәжірибесі . . . 29

2 «ИПОТЕКАЛЫҚ ҰЙЫМ «БТА ИПОТЕКА» АҚ - ның ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҚАРЖЫ ЖҮЙЕСІНДЕ АЛАТЫН ОРНЫ . . . 35

2. 1 «Ипотекалық ұйым «БТА Ипотека» АҚ Қазақстандағы ірі жеке ипотекалық Компания . . . 35

2. 2 «Ипотекалық ұйым «БТА Ипотека» АҚ қаржылық жағдайын талдау… . . . 42

2. 3 «Ипотекалық ұйым «БТА Ипотека» АҚ - дағы ипотекалық несиелеу - тұрғын үй құрылысын ұзақ мерзімді несиелеу түрі ретінде . . . 55

3 ИПОТЕКАЛЫҚ ТҰРҒЫН ҮЙ НАРЫҒЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫНДАҒЫ ШЕТЕЛ ТӘЖІРИБЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫ ҚАЗАҚСТАНДА ҚОЛДАНУ МҮМКІНДІГІ . . . 60

3. 1 Шетел экономикасындағы ипотекалық несиелеу жүйесінің экономикалық ұйымдастыру параметрлері . . . 60

3. 2 Ипотекалық несиелеудің қазақстандық және американдық үлгілері…… . . . 65

3. 3 Әлемдік қаржы дағдарысы жағдайындағы Қазақстандағы тұрғын үй нарығын реттеудің өзекті мәселелерін шешу жолдары . . . ……… . . . 72

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 82

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 85

ҚОСЫМШАЛАР . . . 88

КІРІСПЕ

Кез келген қоғамның тұрақты дамуына қажетті экономикаға және әлеуметтік салаға жеткілікті және дер кезінде салынған құралдар міндетті шарты болып келеді. Экономиканы дағдарыстан шығару кезеңінде заттық өндірісті инвестициялау басым болады. Бірақ экономика прогресивті даму үшін, әлеуметтік саланы тиісті деңгейінде ұстау, дамудың өте маңызды аспектісі болатын тұрғын үй құрылысысыз мүмкін болмайды.

Ипотека - жылжымайтын дүние мүлік кепілдігі, ол кәсіпорын, құрылым, ғимарат және құрылыс, және де жермен, белгілі бөлімдермен немесе пайдалану құқығы бар несие алу үшін басқа объектілер. Ипотека нарықтық қатынас жүйесіндегі қазіргі өнер табысы емес.

Тақырыптың маңыздылығы Қазақстан Республикасындағы ипотекалық несиелеу нарығын дамытудағы шетелдік ипотекалық несиелеу үлгілерін салыстыру арқылы Қазақстанда қолданудың тиімділігін, өзекті мәселелерін талдау болып табылады.

Ипотекалық несиелеудің басты мақсаты - халықтың өзінің және несие қаржысы есебінен еркін нарықта дайын тұрғын үй сатып алуына жәрдемдесу болып табылады. Тұрғын үй ипотекалық несиесі - бұл банктің тапсырыс берушілерге тұрғын үй сатып алуға арнап беретін ақшалай қаражаты. Тапсырыс беруші өз кезегінде мұндай несиені пайдаланғаны үшін банкке сыйақы төлеуі, сондай-ақ, ай сайын белгіленген көлемде қарыз қаржысын қайтарып отыруы тиіс.

Ипотекалық несиенің ең басты артықшылығы - сіз өзіңіздің меншікті тұрғын үйіңізге бүгіннің өзінде-ақ ие боласыз да, ал ақшасын бірнеше жылға созып, бірте - бірте төлеп құтыласыз. Ипотекалық несиені алу үшін сатып алынатын тұрғын үйден басқа қандай да бір қосымша кепілзат талап етілмейтіні де маңызды. Ипотека - несиеге үй сатып алу деген сөз.

Ипотекалық несиелендіру, қаржыландыру нысаны негізінде, тұрғын үй құрылыс саласында, ең көкейкесті, тұрғын үй - нарықтық экономикада өсім индикаторының өкілеттісі болады, экономиканың әртүрлі саласының даму динамикасын қөрсетіп және мемлекет болашағы жалпы және өз болашағында халықтық сенімділігін суреттейді.

Ипотекалық несие дамыған елдерде өте кең таралған және тұрақтылықты жоғарлату мен өсімін ынталандыра, ажырамас қаржылық құралы болып экономикаға әсерін тигізеді. Ипотекалық құнды қағаздар сияқты элементті қоса алғанда ипотекалық қатынас жүйесі инвестициялық ресурстарды мобильдендіруге, сол сияқты оларда ең тиімді бағыттарға қолдануға рұқсат етеді. Бүгінгі күні ипотека АҚШ - та, Германияда, Францияда, Англияда және Швецияда кең көлемде дамып отыр.

Жұмыстың мақсаты. Ипотекалық тұрғын үй нарығының қалыптасуындағы шетелдік тәжірибелері және оны Қазақстан Республикасында қолдану мүмкіндігін көрсету болып табылады.

Қазақстан Республикасында ипотекалық несие жүйесі екі деңгейлі болып келеді. Қазақстандық модельдің негізін қалаған кезде АҚШ - тың «Фэнни Мэй» және Малайзияның Cagamas Berghad сияқты белгілі компанияларының тәжірибесіне негізделген. Ипотекалық несиелеудің қазақстандық үлгісі ипотекалық несиелеудің американдық үлгісімен салыстырғанда ол банктік несиелердің негізінде құралады. Барлық қалған жағынан үлгілер біркелкі, әсіресе ипотекалық несие белгілі бір құрылыс объектісімен байланыстылығында. Қазіргі кезде қазақстандық банктер бұл үлгінің жеке параметрлерімен ипотекалық несиелеудің аясына сүйенеді. Қазақстандық қаржылық нарық сонымен қатар даму үшін он жыл шегінде несиелерді жабудағы сәтті біріктірілетін малайзиялық үлгінің меншікті ипотекалық элементтерін де ескерді.

Зерттеу объектісі. «Ипотекалық ұйым «БТА Ипотека» АҚ.

Зерттеу құралы. Ипотекалық несиелеудің шетелдік үлгісін қарастыра отырып, өзекті мәселелерінің шешу жолдарын ұсыну.

Жұмыс көлемі мен құрылымы. Жұмыс бөлімдерінде ипотекалық несиелеудің теориялық аспектілері, мұндағы ипотекалық несие нарығының құрылымы көрсетілген. Сонымен қатар ипотекалық несиені қолданудың шетелдік тәжірибесі, соның ішінде АҚШ елдерінің тәжірибесі зерттелген. Осы елдің тәжірибесіне сүйене отырып келешектегі ипотекалық несиені дамытудың ұсынысы келтірілген. Сонымен бірге «Ипотекалық ұйым «БТА Ипотека» АҚ - ның ипотекалық несие нарығы зерттелген.

Зерттеу жұмысының теориялық және тәжірибелік мәні. Шетелдік тәжірибені толық қолдану Қазақстан экономикасының ерекшелігі мен нарықтық қатынастардың толық орындалмауы салдарынан қиындатылған. Оған қарамастан, тұрғын үй ипотекалық несие тәжірибесіне сүйене отырып, оның тәжірибелік қолдануының мүмкіндігін куәландырады. Экономикалық нарығының кейінгі тұрақтандыруының дамуында жаңа мәселелер туындап, оларды шешу үшін тұрғын үй ипотекалық несиелерді бағалаудың жаңа тәсілдемесінің туындауына әкеледі.

1 ИПОТЕКАЛЫҚ НЕСИЕНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІСІ

1. 1 Тұрғын үй мәселесін шешудегі ипотекалық несиенің алатын орны

Нарықтық қатынастардың дамуы мемлекет экономикасындағы жылжымайтын дүние мүлік ролін бағалау мен адамдар өмірінде елеулі өзгерістерге әкелді. Бұл жағдайда жылжымайтын дүние мүлік нарығының құру әдістері, жолдарды негіздеу және мәселені анықтау тұр, ол нарық субъектілерінің қажеттіліктерінің әсерін қанағаттандыруды қамтамасыз етуші еді.

Жылжымайтын дүние мүлік нарығы сегментінің ең дамыған түрі тұрғын үй нарығы болып табылады. Нарықтық экономика жағдайында мемлекет үшін құрылыс кешеніне инвестициялық процессті реттеу мәселесі маңызды. Құрылыс кешеніндегі инвестициялық процесстерді жүргізу мен ұйымдастыру механизмі нарықтық экономика талаптарына баламалылық және «нарық ойынының заңдарын» инвесторлар (заңды тұлға), банктер, тапсырыс беруші және құрылысшыларды ескеру қажет. Шетелдік тәжірибені толық қолдану Қазақстан экономикасының ерекшелігі мен нарықтық қатынастардың толық орындалмауы салдарынан қиындатылған. Оған қарамастан, тұрғын үй ипотекалық несие тәжірибесіне сүйене отырып, оның тәжірибелік қолдануының мүмкіндігін куәландырады.

Сату объектілері мен жылжымайтын дүние мүлік нарығының қатысушылар қызметінің белгісін нақты белгілеу мүмкін емес, яғни тұрлаусыздық және пәтерді сату саласындағы нарықта коммерциялық тәуекелдің тым үлкен болуы. Бірақ, жетістікке жетуге болады, егер сату объектілері ретінде жылжымайтын дүние мүлікті бағалаудың әдістерін максималды қолдансақ, риэлторлардың практикалық жинақталған тәжірибесі, банктер мен құрылыс ұйымдары арасында ипотекалық несие талдауын жүргізуге мүмкіндік береді [1, 9 б. ] .

Қазіргі коммерциялық банктердің басты мәселесі көбіне несиелеу процесіндегі тәуекелдің болуына байланысты туындайды. Несиелік тәуекел - бұл қарыз алушының алған негізгі қарызы мен оған есептелетін пайызды тиісті уақытында несиегерге төлей алмай қалу ықтималдығы. Несиелік тәуекелдің алдын алу үшін банктер қарыз алушылардан несиенің тұрақты қамтамасыз етілу формасын талап етеді. Несиені қамтамасыз етудің дәстүрлі емес формасы ипотека болып табылады. Бұл әлемдік тәжірибеде кеңінен қолданылады.

Қазақстан экономикасын көтеру, сондай-ақ халықтың басым бөлігінің өз тұрғын үй жағдайларын жақсартуға ұмтылысы республикада тұрғын үй құрылысының өзектілігіне себепші болды. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың халыққа жолдауында [2, 5 б. ] : «Баспанаң болмайынша, түтін түтетіп, бала өсіру қиын. Тұрғын үй құрылысы - біздің экономикамызды алға, сүйреуші күш» - деп келешекте орындауға міндетті үлкен мақсат қойғаны да белгілі. Тұрғын үй құрлысы Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясының басым бағыттарының бірі болып танылды және ол жалпы ұлттық сипаттағы неғұрлым маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.

Жалпы ұлттық сипаттағы неғұрлым маңызды міндеттерінің бірі болып табылған тұрғын үй сферасының қазіргі жағдайы келесідей факторларымен сипатталады:

- тұрғын үймен жеткілікті деңгейде қамтамасыз етілмеуі;

- тұрғын үй құрылысының жеткіліксіздігі;

- тұрғын үй қоры бойынша қызмет көрсету сапасының төмендігі;

- тұрғын үй қоры мен инженерлік коммуникацияларының тозуының жоғарғы деңгейінде болуы.

Осыған байланысты Қазақстан Республикасында тұрғын үй дамытудың 2005 - 2007 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының (бұдан әрі - Бағдарлама) негізгі бағыттары тұрғын үйдің құнын арзандату арқылы халықтың қалын жігі үшін қол жетімді тұрғын үй құрылысының тұрақты өсу қарқынын қамтамасыз ету, тұрғын үйге несие беру мерзімдерін ұзарту, несие берудің бастапқы жарнасы мен ставкаларын азайту болып табылады.

«Ипотека» деген термин ең алғаш рет біздің эрамызға дейінгі 1 - 2 ғасырларда Рим қаласының территориясында пайда болған. Ежелгі Грецияда біздің эрамызға дейінгі 6 ғасырларда пайда болды. Ипотека термині (hyrotheke) - кепілдік, кепіл зат немесе кепілге салу деген мағынаны білдіреді. 2002 жылы 1 - ші қыркүйектегі «жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» Қазақстан Республикасының заңына сәйкес ипотекалық несие дегеніміз - кепілге берілген жылжымайтын мүлік немесе ондағы үлесі кепіл берушінің немесе үшінші тұлғаның иелігімен пайдалануда қалатын кепіл түрі. Жылжымайтын мүлік - жер учаскілері үйлер, ғимараттар және жермен берік байланыстағы өзгедегі мүліктер, яғни ауыстырылуы олардың мақсатарына шектен тыс зиян келтірусіз мүмкін болмайтын объектілер. Қарапайым тілмен айтқанда, ипотекалық несие дегеніміз - бұл қозғалмайтын мүліктерді кепілге алып, ұзақ мерзімге берілетін несие [3, 12б. ] . Ипотека термині АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Франция елдерінде жақсы дамыған. Мәселен, Ұлыбританиядағы несиелер көлемі - жылдық жалпы ішкі өнімнің (ЖІӨ) 60%-ын, ал Германияда ЖІӨ-нің 50%-дан астам құрайды. Ал АҚШ-тың ипотекалық несие нарығы әлем бойынша ең ірі болып табылады. 1930 жылдан бері 1970 жылға дейінгі аралықта АҚШ-ғы қарапайым ипотекалық қарыз тұрақты пайыздық мөлшерлемелі, ұзақ мерзімді (30 жыл) болған. Қазіргі кезде жылына жалпы сомасы 3 - 4 млрд. долларға 5 млн-нан астам ипотекалық мәміле жасалады. 1933 жылы құралған тұрғын үй Федералдық тұрғын үй әкімшілігі жергілікті халықтың табысы аса жоғары топтар емес үшін тиісті өкіметтік бағдарламалар әзірлеп отырады.

Қазақстан Республикасында ипотекалық несие жүйесі екі деңгейлі болып келеді. Бірінші деңгейінде ипотекалық несие беретін банктер мен банкілік емес ұйымдар түріндегі бастапқы кредиторлар, екіншісі осы кредиторлар берген ипотекалық несиелер бойынша талап құқықтары мен кепілдік құқықтарын сатып алуды жүзеге асыратын қайта қаржыландырушы ұйым. Еліміздегі мұндай ұйым - Ұлттық Банк Басқармасының №469 қаулысына (2000 жылғы 20 желтоқсан) сәйкес құрылған «Қазақстан Ипотекалық Компаниясы» АҚ («ҚИК» АҚ) .

Қазақстандық модельдің негізін қалаған кезде АҚШ-тың «Фанни Мэй» (Federal Home Loan Mortgage Association “Fannie Mae”) және Малайзияның Cagamas Berghad сияқты белгілі компанияларының тәжірибесіне негізделген [4, 8 б. ] . «Қазақстан Ипотекалық компаниясының» негізгі мақсаты - қаржы нарығында «несие алу» жолымен ипотекалық несие берген екінші деңгейдегі банктердің қайта қаржыландыруды, ипотекалық облигациялар шығару және тарату арқылы ипотекалық нарыққа инвестиция таратуды жүзеге асыру. Аталмыш ұйым қызметін 2001 жылдың 2-ші жартысынан бастап жүзеге асыра бастады. «Қазақстан Ипотекалық компаниясының» несиелеу нарығында екінші деңгейдегі банктер мен несие беруге лицензиясы бар ұйымдарды біртұтас жүйеге біріктіруге мүмкіншілік береді. Ипотекалық несие нарығынды компания арзан қаражат көзі және ипотекалық бизнесті қаржыландырудың сенімді көзі болып табылады. Қазіргі кезде үй құрылысының қаражат жүйесі Словакияда, Чехияда, Венгрияда, Польшада, Францияда, Люксембургта және тағы басқа елдерде жақсы жүргізіліп келеді.

Бүгінгі таңда ипотекалық несие беруді қаражат қорларын көптеп тарататын және жылжымайтын мүлік нарығындағы облигацияларды тиімді жүргізуді қамтитын тетік десек болады. Бұл үрдіс - қарыз алушыдан басқа, құрылыс және сауықтандыру компанияларын, риэлторлық кеңселерді, инвесторларды қамтитын тұтастай жүйе. Ипотекалық несие арқылы нарық субъектілері қосымша тұрғын үй құрылысын өрістете түсті. Ипотекалық несие беру жүйесін дамыту екі кезеңде жүзеге асырылады және төлемге қабілетті сұраныстың уақытынан бұрын жоғарылауын, сондай-ақ тұрғын үй нарығындағы баға мен уақыт арасындағы ауытқушылықтарды болдырмау мақсатында тұрғын үй құнын төмендетуге бағытталып қолданылған шаралармен қатар жүруге тиіс [5, 5 б. ] . Ипотекалық несие беру жүйесін дамытудың негізгі міндеттері мыналар болып табылады: ипотекалық несиелер бойынша ставкаларды төмендетуге мүмкіндік беретін инфляция деңгейін төмендету жөнінде шаралар қолдану; «бенч-марканы» ұстап тұру үшін ұзақ мерзімді мемлекеттік құнды қағаздар шығару; ипотекалық несиелерге кепілдік беру жүйесін дамыту. Бұл мақсатта КИК - ны одан әрі қорландыруы жүруі мүмкін. Ипотекалық несиелердің қолжетімділігін ұлғайту мақсатында ипотекалық несие беру параметрлерін өзгерту жөнінде шаралар қолданылады.

Ипотекалық несие - бұл Қазақстанның кез келген азаматы үшін сатып алынатын пәтерді кепілге қойып, тұрғын үйді сатып алуға несие алудың бірден-бір мүмкіншілігі. Жай сөзбен айтқанда, сіз жаңа пәтеріңізге қоныстанып, тұрғын үйіңіз үшін несиені бірте-бірте өтеп тұрасыз. Азаматтарымыздың өз тұрғын үй мәселелерін Қазақстанның ипотекалық несиелерге кепілдік беру қорымен шешуге мүмкіндігі пайда болады [6, 3 б. ] .

Ипотека - жылжымайтын дүние мүлік кепілдігі, ол кәсіпорын, құрылым, ғимарат және құрылыс, және де жермен, белгілі бөлімдермен немесе пайдалану құқығы бар несие алу үшін басқа объектілер. Ипотека түпдерегі заттар құқығының ұғымы пайда болған уақытқа байланысты, олар өз кезегіндегі әртүрлі тарихи дәуірде кең қолданылған санат санына жатады.

«Ипотека» ұғымы (грек тілінен hypotheke - кепілдік (кепіл зат) ) б. э. д. 6 ғасырдың басында Грецияда пайда болып, белгілі жер иелікпен несиегерге борышқордың жауапкершілікпен қамтамасыз етумен байланысты болды. Бұл міндеттемені рәсімдеуде қарызгердің жер территориясында жазуы бар бағана қойылды, көрсетілген меншік аталған сома несиегердің кінәратын қамтамасыздандыру. Бұл бағана, ипотека деген атқа ие болып, жер меншігіне түскен қарыз белгіленді. Кейінірек ол мақсатқа арнайы ипотекалық деп аталатын кітаптар пайда болды. Ежелгі Грецияда ипотеканың алғашқы нысандарын қолдану жария болды, яғни хабарланған жер меншігінің жағдайы туралы әрбір мүдделі адам еш қиындықсыз біле алу мүмкіндігі болды.

Ипотекалық несие феодолизм кезінде де дамып, несие ісі ретінде қазіргі жағдайда туындады. Ипотекалық банктердің классикалық мемлекеті болып Германия саналады. 1770 ж. Бреславлде Пруссия ханы Фридрих 2-мен алғашқы ипотекалық банк - Селездік несие қоғамы құрылды. Бұл мемлекеттік дворяндық банкі помещик шаруашылығына қаржылық қолдау көрсетіп, 19 ғасырдың ортасынан, оның қызметі крестьян шаруашылығына таралды. 18 ғасырдың ақырғы үштігінде Германияда тағы да бес земстволық несие банктері құрылып, 19 ғасырдың екінші жартысында қалалық жылжымайтын дүние мүлікті несиелеу банктері пайда болды. Алғашқы жеке меншік акционерлік банкі «таза ипотекалық» 1862 жылы Франкфуртте құрылды. Қазір Германияда бірнеше ондық банктер саналады, олардың екіден үші акционерлік, ал үштен бірі - мемлекеттік.

Еуропа мен Американың басқа мемлекеттерінде нақты ипотекалық банктердің бөлінуі жоқ, ал жылжымайтын дүние мүлік несиесімен негізінен несие - жинақ қауымдастығы, өзара жинақ банктері, аймақтық федерал банктері мен сақтандыру компаниялары айналысады.

Ресейде алғашқы дворяндық мемлекеттік ипотекалық банктер Мәскеу мен Петербургте 1874 жылы құрылды. Ал мемлекеттік емес акционерлік жер банкі 1864 жылы Одессада. Барлығы Ресейде 1917 жылы 21 жер банкі, олардың үшеуі мемлекеттік, қалған 18 жеке меншік банктер қызмет атқарады. Мемлекеттік банктер үлесіне жалпы несие санының ¾ келеді, жеке меншік үлесіне - ¼. Революциядан кейін 1917 жылы жылжымайтын дүние мүлік пен жерге жеке меншікті таратқаннан кейін, ипотекалық банктер де таралды [7, 13 б. ] . Ресейде революцияға дейін актілердің маңызды бөлігі, жер иелігі не жылжымайтын мүлік иелігі жайлы әртүрлі жарияланымдарда бейнеленді, мысалы, сенат тізімдемесінде. Бірақ осындай жарияланымдардың көп және жүйесіз болуы нақты иелік ісінде, жағдайды бағалауға мүмкіндік бермеді. Ежелгі Греция мысалындағы ипотекалық кітаптар, жарияланымдардан тиімді ерекшеленеді, олар жылжымайтын дүние мүлікке құқығы бар барлық заңды қатынастардың әрбір нақты уақытын бейнеледі. Ипотекалық жүйе арқылы жылжымайтын дүние мүлік сатып алушысы қарыз саны мен мөлшерді білген, иеленген құқық нақтылығында куәланған, сонымен қатар, оның орналасуы құқығы мен құндылықтарын анықтаған. Ипотекалық кітапта иеліктің бір иегерден екіншіге өтуі, жер иелігінде құрылымның өзгеруі, мүліктің тарихы мен статистикасы, яғни оның барлық қатынастары сипатталды. Белгілі жылжымайтын дүние мүлікке иегер құқығын анықтауға мүмкіндік беретін ипотекалық жүйе кезінде, осы жылжымайтын дүние мүліктерді кепілзат ретінде сенімді ұзақ мерзімді несие беру шарты құралады. Бұл ипотекалық несие артықшылығы оны басқа ұзақ мерзімді несиелерден ерекшелендіреді. Ипотекалық тәртіп салынған мүліктің сақтануы мен бағалардың тұрақтылығын қамтамасыз етіп, банк - несиелерге қарызгердің несиені қайтармау қаупіне негіз бермей, несие қорларын ұзақ мерзімге берудің экономикалық базасын құрады. Ипотекалық тәртіп несие алушы үшін де қолайлы. Салынған жылжымайтын дүние мүліктерінің сатып алу құқығын алуға бағытталып, олар несиені өшіру үшін барлығын жасап, нәтижесінде өз төлем қабілеттілігімен қаржылық жағдайын бекітеді.

Бүгінгі күні ипотека АҚШ - та, Германияда, Францияда, Англияда және Швецияда кең көлемде дамып отыр.

Әлемдік банк шаруашылығының даму заңдылықтары тұрғысынан қарағанда ипотекалық несиелеу нарық экономикасының ажырамас элементі болып табылады. Ипотеканың өзіндік ерекшеліктері бар [8, 2 б. ] .

Біріншіден, ипотекалық несие - бұл қатаң түрде анықталған кепіл затқа берілетін несие. Қарызды қайтармаған жағдайда жылжымайтын дүние мүлік сатылады және одан түскен түсім несиегердің қарызын жабуға бағытталады.

Екіншіден, ипотекалық несиелердің басым бөлігінің көздеген мақсаты болады. Олар тұрғын үйлерді, сол сияқты, өндірістік ғимараттарды сатып алу, салу немесе қайта құру және бөлімшелерін игеруді қаржыландыру үшін пайдаланылады.

Ипотекалық несие нарығында 4 негізгі субъектілер қызмет атқарады [9, 56 б. ] : қарызгер, несиегер, инвестор (салымын), үкімет және көптеген екінші деңгейлі қатысушылар, олар: тұрғын үй сатушылары, ипотекалық несиенің қайталама нарығының операторлары, жылжымайтын дүние мүлік мәселесі мен оның құқығын тіркейтін мемлекеттік органдар, сақтандыру компаниялары, бағалаушы, риэлтерлық фирмалар осы қатысушылардың рольдерін нақтырақ ұғу үшін, атқаратын қызметтерін 1 - ші суретте қарастырайық:

Сурет 1 - Ипотекалық несие нарығының субъектілері

Ипотекалық несие нарығының қатысушылары бүгін осы немесе басқа мөлшерде нарыққа жұмыстарын атқаруда. Басты мақсат, мүмкіндіктерді кеңейту мақсатында тиімді өзара іс-қимылды жасау олардың мүдделіктерін қамтамасыздандыру үшін.

Ипотека дамыған нарықта экономика елдерінде, ең алдымен АҚШ пен Еуропада кеңінен тараған. Бұл ипотекалық несиенің басқа несие түрлерімен салыстырғанда елеулі артықшылығы бар екендігімен байланысты. Ипотекалық несие екі жақтың да тәуекел деңгейін азайтады [10, 22 б. ] . Тапсырыскер несиені едәуір ұзақ мерзімге ала отырып, кепілге қойылған жылжымайтын дүние мүлікті, яғни тұрғын үйді өзінің иелігіде сақтап қалады. Ал, несие беруші берілген несиенің орнын толықтырудың қай жағынан да ұтылыссыз нұсқасына ие болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.