Жер құқығы қатынастарының субъектілері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 56 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

ЖЕР ҚҰҚЫҚ ҚАТЫНАСТАРЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . . 6

1. 1 Жер құқық қатынастарының түсінігі және түрлері . . . 6

1. 2 Жер құқығы қатынастарының объектілері . . . 20

1. 3 Жер құқығы қатынастарының субъектілері . . . 23

ЖЕР ҚҰҚЫҚ ҚАТЫНАСТАРЫН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ МЕХАНИЗМІ . . . 33

2. 1 Жер құқық қатынастарын мемлекеттік реттеудің мақсаты мен міндеттері . . . 33

2. 2 Жер құқық қатынастары саласындағы жергілікті атқарушы органдардың құзыреті . . . 45

2. 3 Жер құқық қатынастары саласындағы жергілікті атқарушы органдардың стратегиялық жоспары . . . 51

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 54

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 56

КІРІСПЕ

Курстық жұмыстың өзектілігі. Ата- Бабамыз «найзаның ұшы, білектің күшімен» жаудан қорғап, болашақ ұрпаққа мұра етіп қалдырған Жер - біздің байлығымыз. Жерi байдың - елi бай болатынын білетін ата-бабаларымыз ұлтарақтай жер үшін қасық қаны қалғанша тектен текке күрескен жоқ. Келер ұрпақ үшін, оның салауатты өмір сүруін қамтамасыз ету үшін жер мәселесі қашанда өзекті болған.

ҚР Жер Кодексінің 12-бабында жер - ҚР егемендігі белгіленетін шектегі аумақтық кеңістік, табиғи ресурс, жалпыға ортақ өндіріс құралы және кез келген ебек процесінің аумақтық негізі деп көрсетілген. Жер мәселесі аса маңызды геосаяси және экономикалық фактор болып табылатындықтан әр мемлекеттің жер қатынастары саясаты өздерінің жер мүмкіндіктеріне сай қалыптасады. Жерді тиімді, заңдылыққа сай пайдалануын қамтамасыз ету және жер қатынастарын реттеуді өз құзырында ұстау - бұл ұлт мүддесінің негізгі тірегі болып отырған мәселенің бірі. Ашық нарықтық экономика жағдайында және әлемдік азық-түлік рыногында орын алып отырған үлкен бәсекелестікте ауыл шаруашылығы өндірісінде жетістіктерге жету үшін де жерді тиімді пайдалану басты шарт болып табылады.

Мемлекетiмiзде жер қатынастарының дұрыс дамуы елiмiздiң әлеуметтiк-экономикалық, құқықтық дамуына зор ықпалын тигiзетiнiн айтпаса да түсінікті. Сондықтан жер қатынастарының реттелуiн мемлекеттен ажыратып алуға болмайды. Мемлекет жер қатынастарын тек құқықпен ғана реттеп отырады, яғни, жер құқық саласы осы жер қатынастарын реттеуде мемлекеттiң негiзгi құралы болып табылады. Ал жергілікті атқарушы органдардың шешімдері - облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарының, сондай-ақ аудандық маңызы бар қалалар, кенттер, ауылдар (селолар), ауылдық (селолық) округтер әкімдерінің жер учаскесіне құқық беру туралы құқықтық актілері саналады.

Елбасы тапсырмасын іске асыру мақсатында үш жылға (2012-2014 ж) жоспарланған 90 млн. гектардың 31 млн. гектарды қамтитын ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерге түгендеу жүргізілген. Жер түгендеудің мақсаты олардың көлемдерінің есептік деректермен сәйкес келуін нақтылау ғана емес, олардың жағдайын зерттеу, яғни пайдаланылмаған немесе мақсатқа сай емес пайдаланылып келген жер учаскелерін анықтау. Сондай-ақ, суармалы аймақтар, жайылымдардың жағдайын айқындап, тиімді пайдалану жөніндегі ұсыныстарды әзірлеу болып табылады. Бұл ретте түгендеу жұмыстары 57 әкімшілік ауданды және 5 облыстық маңыздағы қаланы қамтыған. Жер ресурстарын басқару агенттігінің мәліметі бойынша 800 ауылдық (селолық) округ және 67, 5 мың шаруашылық субъектілері зерттеле отырып тиісті картографиялық және басқа да қажетті материалдар дайындалған. Соған орай, түгендеу жүргізудің барысында аграрлық сектордағы шаруашылық жүргізу субъектілердің санына қатысты айырмашылықтар болды, яғни 3 млн. гектарды құрайтын ауыл шаруашылығы мақсатындағы пайдаланылмай келген 7 мың жер учаскесі анықталды. Мұндай үлкен айырмашылықтың болуы жыл сайынғы есепті әзірлеуге кейбір жергілікті атқарушы органдардың тиянақсыз жұмысын көрсетеді, яғни жерге деген енжар көзқарас әлі де бар, бұл жер қадірін түсінбеуді білдіреді. Бұл мәселе сектораралық қатынастардан да туындау мүмкін, өйткені жер ресурстарының жағдайы туралы ақпаратпен қамтамасыз етуші ауылшаруашылық бөлімі. Ауылшаруашылық бөлімі - топырақтың агрохимиялық жағдайы жағынан және ауылшаруашылық алқаптарына сапалы баға береді. Әзірленген жер балансын жергілікті атқарушы органдар бекітеді. Қазақстан Республикасы өз алдында егемендi ел болғалы қоғамдық қатынастар, соның iшiнде жер қатынастары қазақстан республикасының негiзгi заңының нормаларына сай дами бастады, яғни тәуелсiз жас мемлекетiмiздiң әлеуметтiк-экономикалық, саяси және құқықтық қатынастарының жаңа өмiр талабына сай дамуы, өзiмiз үшiн және болашақ ұрпақ үшiн жоғарыда аталған мемлекетiмiздiң негiзгi қатынастарын қайта реттеп, экономикалық, құқықтық реформаларды қазiргi өмiр талабына сай жүргiзудi талап еттi.

Қазiргi нарықтық қатынастарға байланысты, жердiң мемлекет меншiгiнен жеке меншiкке өтуi және жеке меншiктегi жерлердiң азаматтық құқықтық мәмiлелер арқылы сатылуы, жалға берiлуi сияқты жүргiзiлiп жатқан қатынастардың барлығы да тек ақылы негiзде жүзеге асырылады. Жер телiмдерiнiң толық кадастрлық құнына келсек оны Қазақстан үкіметі биылғы 2012 жылғы қыркүйектің 2-iндегi қаулысымен бекіткен болатын. Осы қаулыға сәйкес Қазақстанда жер құны топырақтың түріне, жердің бедеріне және суландыру жүйелерінің бар-жоқтығына қарай белгіленеді. Мысалы, Алматы облысындағы ең құнды жерлер деп танылған тау бөктерлеріндегі суармалы жердің бір гектарына 126, 9 мың теңге, суармалы емес жерлерге - 25, 6 мың теңге, жайылымдық жерлерге - 8, 1 мың теңге баға қойылды. ($1=148 теңге) . Ал Ақмола облысының оңтүстігіндегi қара топырақты аймақтар ең бағалы деп танылып, сондағы суармалы жердің бір гектары 63, 1 мың теңгеге, суармалы емес жерлер - 34, 4 мың теңгеге, жайылымдар - 8, 1 мың теңгеге бағаланып отыр.

Бұл дамыған нарықтық қоғамның талабынан туындаған заңды құбылыс болып табылады және бұл өте орынды, себебi жердiң мемлекет меншiгiнен жеке меншiкке өтуi азаматтардың өздерiнiң рухани-материалдық қажеттiлiктерiн қанағаттандыру болып табылады. жеке меншiктегi жер учаскесiн әр тұлға заңда көрсетiлгендей иелену, пайдалану және билiк ету құқығын жүзеге асыра отырып, азаматтық мәмiлеге түсу арқылы сатып, өзiне сатып ала алады және шарт бойынша жалға бере алады.

Жер ресурстарын тиімді пайдалану және қорғаудың стратегиялық бағыттарын зерттеу, жергілікті халыққа жер қатынастары туралы құқықтық түсіндіру жұмыстарын айқындап, оны заманауи талапқа сай тартымды жарнамалау өте өзекті мәселе деп қарастырамын. Жер ресурстарын ұтымды пайдалану және табиғи жағдайын ұдайы жақсартып отыру нәтижесінде ішкі және сыртқы қажеттіліктерді қанағаттандырып отыратын көлемді азық-түлік өндіруге қабілетті болатыны және жерге деген

Зерттеудің мақсаттары мен міндеттері. З ерттеудің мақсаты өркениет заманындағы жерге қатысты дауды шектеу және сыбайлас жемқорлықтың жолын кесу үшін жер қатынастарын реттеу қызметін жүзеге асыратын жергілікті атқарушы органдардың құзыретін талдау және стратегиялық маңызын зерттеу.

Аталған мақсатқа жету мынадай міндеттерге көңіл бөлуді қажет етеді:

жер қатынастары аясында облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының, аудандық (қалалардағы аудандардан басқа) атқарушы органның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының және аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл (село) ауылдық ( селолық) округтер әкімдерінің стратегиялық бағыттарын талдау;
жер құқық қатынастары объектілері мен субъектілерінің құқықтық жағдайының ерекшелігін анықтау;

Зерттеудің әдістемелік және теориялық негіздері. Ғылыми зерттеудің жалпы диалектикалық-танымдық әдістермен қатар арнайы ғылыми әдістер, оның ішінде: логикалық, тарихи жүйелеу, құрылымдық, салыстырмалы және тәжірибелік әдістемелер қолданылды.

1 ЖЕР ҚАТЫНАСТАРЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Жер құқық қатынастарының түсінігі және түрлері

Қазіргі жаһандану кезінде, адамзат табиғатқа араласу белсенділігін арттырған жағдайда, табиғи объектілерді және ерекше маңызға ие, ұзақ уақыт бойы қалпына келетін жер ресурстарын ұтымды пайдалану саласында жалпы глобалдық және ішкі мемлекеттік өзара келісілген шараларды қалыптастыру қажет. Көптеген зерттеушілер осыған байланысты жердің ерекше маңыздылығын атап өткен.

Б. Ж Абдраимов, жер дегеніміз - мемлекет пен халықтың өмір сүру қызметінің негізі болып табылатын табиғаттың басты объектісі. Жерге меншік нысаны, иелену мен пайдалануға кімге берілгендігі және жердің сандық, сапалық жағдайына біздің болашағымыз тәуелді деп жазған болатын [1] .

А. Х. Хаджиевтың пікірі бойынша - жердің табиғи қасиеті өзге қоршаған табиғи орта объектілермен өзара байланыс жүйесінде басым орнын белгілейді. Орман, су, жануарлар дүниесі табиғат объектілері ретінде жермен байланыссыз өмір сүре алмайды. Тек қана жермен тығыз байланыста бола отырып, олар өздерінің өсіп-өну мүмкіндіктері мен ерекше қасиеттерін сақтайды және барлық табиғи кешендермен бірге экологиялық қызметін жүзеге асырады [2] .

Жер - барлық адамзат баласының өмір сүруінің негізі болып табылатын негізгі табиғи объект.

Қазақстан Республикасының 12-бабы 7-тармағына сәйкес, жер - Қазақстан Республикасының егемендігі белгіленген шектегі аумақтық кеңістік, табиғи ресурс, жалпыға ортақ өндіріс құралы, және кез-келген еңбек процессінің аумақтық негізі.

Жер ерекше белгілерге ие.

Н. А. Сыроедовтың пікірі бойынша, жердің қайта қалыптаспаушылық, орны толмастық және шектеушілік сияқты белгілермен сипатталады [3] .

А. Х. Хаджиев, жердің айрықша белгілері ретінде келесі белгілерді айтады:

жердің құнарлы қабатының болуы;
жердің өндірістік қабілеті мен тұтынушылық бағалығын қалпына келтіру және сақтап қалу мүмкіндігі;
кеңістіктік шектеулік;
орнынан қозғалта алмайтындық, орналасқан жерінің тұрақтылығы.

Сонымен, жердің келесі белгілерін бөліп көрсетуге болады:

Біріншіден, жер құнарлыққа ие. Құнарлық табиғи және жасанды /экономикалық/ болуы мүмкін. Табиғи құнарлық - ұзақ мерзім бойынғы құнарлану процессінің нәтижесі. Бұл топырақта құнарлы заттардың болуымен және өсімдіктер әлемі үшін қол жетімдікпен анықталады.

Табиғи құнарлық мелиорация және агротехника арқылы адамның топырақтың химиялық, биологиялық және физикалық қасиетіне әсер етуі арқылы жасандыға ауысады.

Екіншіден, жер - табиғи табиғаттың өнімі, өзге өндіріс құралдары сияқты адам қолымен жасалмаған.

Үшіншіден, жер айырбасталмайды. Жерді еш нәрсеге айырбастай алмайтындығы өзге өндіріс құралдарынан айырмашылығын анықтайды.

Төртіншіден, жерді пайдалану жердің тұрақтылығымен ерекшеленеді. Жерді өзге өндіріс құралдары сияқты басқа бір жерге ауыстырып, қолдануға болмайды.

Бесіншіден, жер беті шектеулі. Жерді өзге өндіріс құралдары сияқты сандық жағынан ұлғайтуға болмайды.

Жаратылысынан, табиғи объект ретінде таныла отырып, жер бір уақытта экономикалық мәнге ие. Ол өндіріс құралы, еңбек процессінің қажетті алғышарты болып, негізгі маңызды заттай факторлардың бірі болып танылады. Орман және ауыл шаруашылығында өндірістің басты құралы болады, ауылшаруашылығы өнімін өндіреді және онда көп жылдық екпелер, орман дақылдары өседі. Жер барлық адамдар үшін, жекелеген тұлғалардың өмірі үшін қажетті және міндетті шарт бола отырып, шаруашылық және өзге қызмет үшін аумақ, алғашқы қажеттіліктер мен мұқтаждықтарды қанағаттандыру көзі бола отырып, әрбір адамның тұрақты тұратын аумағында және шаруашылық қызметінде жерді пайдалануға деген табиғи құқықты қарастырады.

Жерді шаруашылық айналымда қолдану қатынастары, ең алдымен, азаматтық заңдармен реттеледі.

Жер мүлікті жылжымайтын және жылжитын мүлік ретінде бөлудің алғышарты болып табылады. «Бұл айырмашылық тарихи түрде қалыптасқан, жердің маңыздылығын ескере отырып, жылжымайтын мүліктер бойынша жасалатын мәмілелер де әрқашанда жылжитын мүлікпен жасалатын мәмілелерден ерекшеленген. Аталған негіз тек қана тарихи емес. Жер өзінің шектеуленгенімен, жылжитын мүлікке тән емес, жеке иелікке ұшырайды» [4] . Жер оқшауланады немесе бір тұлғадан келесі тұлғаға жер туралы заңдар рұхсат ететін айналымдағы әдістер арқылы өтеді. Нақты ереже өзге нормативтік актілерде нақтыланған болатын, соған сәйкес, жер мемлекеттік және жеке меншікте болады.

Жер учаскелерінің меншік иелері сатуға, мұрагерлік бойынша беруге, сыйлауға, кепілге салуға, айырбастауға, және жер учаскесіне билік етумен байланысты заңмен қарастырылған, өзге әрекеттерді жасауға құқысы бар.

Сол себептен, нарықтық экономика жағдайындағы жер учаскелері заңның нұсқауы бойынша жылжымайтын мүлік қатарына жатқызылған.

Ескеретін жағдай, жер жылжымайтын мүліктің ерекше нысаны болып танылады. Басқа пайдалану процессінде ескіретін, тозатын, өзінің пайдалы қасиеттерін жоғалтатын, шаруашылық айналымнан шығатын мүліктерден айырмашылығы, жер ұтымды пайдаланған және дұрыс қолданған жағдайда өндірістік қабілеті азаймайды, қайта арта түседі. Сол себептен, жерді жылжымайтын мүлік ретінде, өмір бойы қолдануға болады.

Жердің мүлік ретінде, келесі ерекшелігі бағасы немесе құны болып табылады. (жер бағасының ақшалай көрінісі) .

Жер - тек қана өндірістік-экономикалық емес, сонымен бірге, әлеуметтік-саяси қатынастардың объектісі болып табылады. Қазақстан Республикасының 13 қаңтар 1993 жылғы «ҚР мемлекеттік шекарасы туралы» заңына сәйкес, жер, мемлекеттік билік шегі таралған мемлекеттің аумағы ретінде танылады.

Аумақ - мемлекет билігі және егемендігі таралатын мемлекеттің негізгі белгілерінің бірі болып табылады. Әрбір мемлекет өзінің шекарасының нақты және анық түрде айқындалғанын қалайды, себебі, көршілес мемлекеттермен болатын аумақтық даулар көптеген қиындықтарды, тіпті әскери қақтығыстарды да туындатуы мүмкін. Мемлекеттер үшін өз аумағының құқықтық бекітілуі тек қана халықаралық-құқықтық ғана емес, сонымен бірге, ішкі мемлекеттік-құқықтық маңызға ие. Аталған жағдайдан мемлекеттік егемендік шекарасы байланысты болып табылады, себебі, мемлекеттік аумақ - мемлекет өз егемендігін жүзеге асыратын кеңістік, яғни, өз мүддесіне сәйкес, аумағына билік етеді.

Қазақстан аумағының ұғымы Қазақстан Республикасы Конституциясында оның егемендігімен тығыз байланысты. Конституцияның 2-бабы 2-тармағында "Республика егемендігі оның барлық аумағына тарайтыны" бекітілген. Мемлекет аумағы мемлекет егеменді билік ұйымы ретінде өмір сүріп, әрекет ететін кеңістік шегін көрсетеді. Ол осы аумақтағы жоғарғы биліктің өзі, бірегей және тәуелсіз. Республиканың кеңістігін қамтитын жер, оның қойнауы, өсімдік пен жануарлар әлемі, басқа да табиғат байлықтары Қазақстанның көпшілік-құқықтық меншігінде болады.

Біздің пікіріміз бойынша, шетелдік субъктілермен жер қатынастарында жер тек қана құнарлы топырақ қабаты табиғи объект ретінде ғана емес, аумақ ретінде танылады. Сол себептен, жерді шетелдік субъектілерге беру барысындағы шектеулермен осымен түсіндіріледі.

Өзге де пікірлер бар:

Мысалы, А. А. Ивановтың айтуы бойынша, жер құқығында жер мемлекет егемендігі таралған аумақ ретінде емес. «Аумақ өндіріс процессі кезінде ешқандай роль ойнамайды, тек жерге құқықтың объектісі ретінде ғана қаралады. Ол тек экономикалық сипаты сыдырылып алынған абстракцияны ғана білдіреді» [5] .

Осы айтылған пікірге, А. Х. Хаджиевта қосылады. «Қазақстан Республикасының заңдары жер қатынастарын реттеу барысында жерді өте тар мағынада түсіндіреді». Аталған жағдай заңдардың келесі нормаларында көрініс табады. Жер, біріншіден, мемлекет аумағы ретінде емес, меншік құқығы және жер пайдалану құқығының объектісі болып табылатын шаруашылықтың табиғи объектісі ретінде қарастырылады. Жер табиғи ресурс ретінде меншік құқығында бола алады және объектіге экономикалық иемденуді білдіреді, мемлекеттік аумақ белгілі аумақтық кеңістіктің саяси және халықаралық құқықтық мәртебесін білдіреді. Екіншіден, жер мемлекеттік аумақ ретінде өзіне мемлекеттік егемендік таралатын кеңістіктегі барлық табиғи компоненттерді қосады. Өзгешелігі жер жер құқықтық реттеудің объектісі ретінде танылып, қоршаған ортаның объектісі ретіндде танылады, бірақ өз құрамына өзге табиғи объектілерді қамтымайды, мысалы, жер қойнауы. Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес, жер, жер қойнауы, өсімдіктер және жануарлар әлемі, өзге табиғи ресурстар құқықтық әсер етудің дербес объектісі ретінде танылады.

Жер құқық қатынастарының құқықтық реттеудің пәні ретінде өзгешелігі кеңес үкіметі кезінде де дербес жер құқығы саласын қалыптастыруға негіз болған.

Қазіргі кезде жер құқық қатынастары айтарлықтай өзгеріске ұшыраған.

Жерге тек мемлекеттік меншік құқығын жоюына байланысты жер ресурстарын азаматтық айналымға тартуына байланысты жер құқық қатынастары мүліктік сипат алып отыр. Азаматтық құқық нормаларының қолданылуы кең етек алып отыр.

Қазіргі кезде жер қатынастары дегеніміз - жер құқық нормаларымен реттелетін жерді қорғау, пайдалану және бөліп берумен байланысты пайда болатын ерікті қоғамдық қатынастар [6] .

Бірақ, бұл анықтама толық емес, себебі бұл анықтамада жерге жеке меншік құқығымен байланысты қатынастар орын алмаған. Бұл жағдайда ғалым А. Х. Хаджиевтың ҚР-ң Жер кодексінің 12-бап 15-тармағын негізгі ала отырып, берген анықтамасы дәлірек болар еді. Жер қатынастары дегеніміз - жерге меншік құқығын және өзге де құқықтарды жүзеге асыра отырып, жер ресурстарын басқаруға, жекелеген субъектілерге жер учаскелерін бекітіп беруге байланысты жерді пайдалану мен қорғау жөніндегі құқықтық қатынастар.

Жер қатынастарының табиғаты бойынша бірнеше пікірлер бар.

А. Х. Хаджиевтың пікірі бойынша, жер қатынастары экономикалық сипатағы және жерге өндіріс құралы ретінде пайда болатын қатынастар. Автор оларды меншік жер қатынастары деп атайды. Осыдан жасайтын нәтижеміз, жермен байланысты мүліктік жер қатынастары деп нақты қорытынды жасайды. Сонымен қатар, автор, «жермен байланысты кешенді қатынастар бар» екенін мойындайды.

Біздің көзқарасымыз, бойынша жер қатынастарын нақты жіктеу шегінде өте орынды. Бірақ дегенмен, бұл топтарды бірі-біріне қарама-қарсы қойып, «жермен байланысты кешенді қатынастарды» жер қатынастары емес деп тануға болмайды. Аталған қатынастар жер құқығының пәнін құрайды. Бұл туралы өз уақытында А. Е. Еренов, Н. Б. Мухитдинов, Л. В. Ильяшенко жазған болатын. Олар бұл қатынастарды төрт нысанға бөліп қарастырған: «а) жер меншік қатынастары; б) жерді басқару саласындағы қатынастар; в) жер пайдалану қатынастары; г) жерді қорғау қатынастары» [7] .

Қазіргі уақыттағы ғалымдар барлық жер қатынастарын мүліктік деп танымайды. Б. Р. Алимжановтың пікірі бойынша, жер құқығындағы мүліктік қатынастар жер қатынастарының бір ғана бөлігі болып табылады және жер товарын оқшаулауға байланысты қатынастардың барлық эдементтерін қамтымайды. Азаматтық құқықтың маңыздылығын ұлғайту немес дұрыс баға бермеу, тіпті жер нарығындағы жер құқығының ролін ескермеу мүмкін емес себебі ол, құқықтық реттеудің әлсіреуіне әкеліп соғады[8] .

Сонымен бірге, жер қатынастарының мүліктік қатынастар емес екендігі туралы да пікірлер орын алған.

Кеңес уақытында көптеген заңгерлердің айтуы бойынша, жер азаматтық айналымнан алынып тасталғандықтан, ақшалай бағалануы жоқ болатын, жер азаматтық құқықтық түсініктегі мүлік ретінде танылмады [9] .

Бірқатар авторлар жермен байланысты туындайтын қатынастар тек жер қатынастары деген пікір білдіреді.

ҚР Жер Кодексінің 5-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының жер заңдарының міндеттері: жер учаскесіне меншік құқығы мен жер пайдалану құқығы туындуының, өзгертілуі мен тоқтатылуының негіздерін, шарттары мен шектерін; жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттерін жүзеге асыру тәртібін белгілеу; жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды, топырақ құнарлылығын ұдайы қалпына келтіріп отыруды, табиғи ортаны сақтау мен жақсартуды қамтамасыз ету мақсатында жер қатынастарын реттеу; шаруашылық жүргізудің барлық нысандарын тең құқықпен дамыту үшін жағдайлар жасау; жеке және заңды тұлғалар мен мемлекеттің жерге құқықтарын қорғау; жылжымайтын мүлік рыногын жасау мен дамыту; жер қатынастары саласында заңдылықты нығайту болып табылады.

Ілгеріде көрсетілген мақсаттарға сәйкес, жер қатынастары заңи реттеу шеңберіне тартылады немесе осындай реттеудің нәтижесінде құқықтық қатынас болып қалыптасады.

Құқықтық қатынас - қатысушылары құқықтар мен міндеттерге ие болатын, құқық нормаларымен реттелген қоғамдық қатынастар; бұл дараландырылған қатынас, яғни заңмен қамтамасыз етілген жүріс-тұрыстың мүмкін болатын немесе міндетті көлемін анықтайтын, өзара құқықтар мен міндеттермен байланысты жеке тұлғалардың (азаматтар, ұйымдар, мемлекеттік органдар мен азаматтар және т. б., арасындағы қатынас.

Жүріс-тұрыс көлемі оның шегі мен шекарасын бекітуді білдіреді. Мүмкіндік пен міндеттілік нақты іс-әрекетпен, нақты жүріс-тұрыспен жүзеге асырылады. Құқықтық қатынас заңда көрсетілген заңды фактілер туындағанда пайда болады - оқиғалар, іс - әрекет, шарт, құқық қолданудың заңды актілері және т. б [10] .

Жер құқық қатынастары - ол жер заңдарымен реттелген қоғамдық жер қатынастары .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.