Аккумулятор батареясын жөндеу бөлмесі
h3Мазмұны
1 Жалпы Бөлім. 4
1.1 АКК қысқаша мінездемесі 4
1.2 АКК техникалық қызметінің мінездемесі 8
1.3 Аккумулятор бөліміндегі жұмыстарды ұйымдастыру бойынша қазіргі жағдайға
талдау 12
1.4 Қорытынды мәләметтерді негіздеу 17
2 Технологиялық Бөлім 20
2.1 АКК жылдық өндірістік бағдарламасының есебі 20
2.2 Автомобильдер ТҚК мен жөндеуі бойынша еңбек шығындарын анықтау 25
2.3 Жұмыстардың қосалқы көлемін анықтау 29
2.4 Диагностика посты бойынша жылдық көлемін анықтау 30
2.5 Жобаланатын бөлімшедегі жұмыстар технологиясы 30
3 Ұйымдастырушылық Бөлім 34
3.1 Аккумулятор теліміндегі технологиялық процесі және оның кестесі 34
3.2 Аккумулятор теліміндегі жұмысшылар санын анықтау 34
3.3 Пост санын есептеу немесе жұмыс орынын анықтау 36
3.4 Техникалық жабдыққа ТҚК және АЖ 36
3.5 Жобаланған бөлімнің ауданын есептеу және геометриялық параметрлерді
нормалау 40
3.6 ЕҒҰ бойынша шаралар 41
4 Еңбек қауіпсіздігі бойынша шаралар 44
4.1 Жобалап отырған бөлімдегі зиянды факторларды және санитарлық талаптар
44
4.2 Жобалап отырған бөлімдегі техникалық қауіпсіздік ережелері 47
4.3 Қоршаған ортаны қорғау шаралары 48
4.4 Қаңқа сүйектерінің сынуы. Сыну кезінде алғашқы медициналық көмек
көрсету тәртібі 49
5. Конструкторлық Бөлім 51
5.1 Бейімді құралды стендті енгізуді негіздеу 51
5.2 Бейімді құралды пайдалану және оның құрылысы 51
6. Экономикалық Бөлім 53
6.1 Телімнің негізгі қорлары 53
6.2 Жөндеуші жұмысшылардың еңбегі мен жалақыларын ұйымдастыру 55
6.3 Материалдар мен қосалқы бөлшектерге жұмсалған шығындарды анықтау
58
6.4 Қосымша шығындарды есептеу және орындалатын жұмыстардың өзіндік құнын
калькуляциялау 59
6.5 Телімнің қаржылық көрсеткіштері мен капитал жұмсаудың экономикалық
тиімділік көрсеткіштерін анықтау. 60
6.6 Телімді жұмыстарды ұйымдастыруды жетілдірудің экономикалық тиімділік
көрсеткіштерін анықтау 62
Қорытындылар мен тұжырымдар 64
Қолданған әдебиеттер тізімі 65
МЕСТ-лар тізімі 66
Шартты белгілер 70
h3
h41 Жалпы Бөлім.
1.1 АКК қысқаша мінездемесі
АКК міндеті және оның жұмыс режимі
№2 Автопарк жолаушылар тасымалдаумен айналысады және сондай
өндірістерге тапсырыс бойынша қызмет көрсетеді. Паркте әртүрлі маркадағы
автобустар бар (МАN, Икарус, ПАЗ, Лиаз).
Парктің орналасқан жері қала құрылысы жоспарына сәйкес аудандық
жоспарлау тіркеме және автомобиль жолдарының жолды құрылыс жоспарына сай
таңдалған. Жоспарлау кезінде парктің автобустар маршруттарынан тікелей
жақындықта болуы есепке алынған. Бұл автомобильдің парк аймағынан рейстік
қозғалысты бастар жеріне шейін барғанда бос жүрмеуіне барынша әсер етеді.
№2 Автопарктікелей қала жанында орналасқан және қалалық желіден тікелей
барлық ресурстармен пайдаланады және жүргізушілер құралының жұмыс жағдайына
әсер етеді.h4
№2 Автопарк жылына 366 күн жұмыс істейді. Маршруттық автобустар сағат
600 – ден бастап жүріс сызығына шығады, сағат 2200 – де автопаркке қайтады.
Телімдер, цехтар 7 сағаттық тәртіп бойынша жұмыс істейді.
Жылжымалы құрамды пайдалану жағдайлары
Автомобильдің техникалық жағдайына әсер ету түріне қарай пайдалану
жағдайына үлкен маңызды АКК пайдаланудың әртүрлі жағдайында жолаушылар
тапсырыс бойынша тасымалдаумен айналысады.
Пайдалану жағдайы төмендегідей топтарға бөлшектенеді. Жол жағдайы, жол
үстінің түріне және сапасына, еңістердің үлкендігіне және ұзына бойлық
көрінісіне қарай анықталады. Жол жағдайының төмендеуімен автомобиль
қорғауышының жұмыс режимі бірлік жүріске өзгереді, бұдан оның тез бұзылуға
әкеп соғады, күшін жоғалтады, отын шығынының жүріс бірлігіне көбеюіне әкеп
соғады. Керісінше жол бетінің жағдайының қалыпты күшімен салыстырғанда
ондаған есе көбірек ілінісуді ажыратуды санының берілудің және тежеудің
біршама артатыны байқалады.
Нәтижесінде қозғауыштың түйіндер мен агрегаттардың барынша тозу
байқалады. Климаттық жағдай ауаның температурасына бараметрлік қысымға,
ауаның ылғалдылығына, жауын-шашынның көптігіне байланысты сипатталады.
Қарағандыда автомобильдің техникалық жай күйіне ауа-райының шұғыл
өзгерісі біршама әсер етеді. Қыста -250С -350С-қа дейін, жазда +250С +400С-
қа дейін. Ауа дымқылдығы жаз мезгілінде төмен, мұзтайғыштар болады.
Пайдалану режимі қозғауыш режимімен автомобильге күш түсірумен
байланысты сипатталады. Автомобиль режимі жол жағдайына және күш түсіруіне
тікелей байланысты.
Қарағандының №2-ші автобус паркі 1961 жылы ұйымдастырылған. Автопарк
қаланың шығыс жағында ашық алаңда “Щорс – 100” мекен жайында орналасқан.
Жер участігі автопарк құрылысы үшін қаланың басты жоспарына сай, аудандық
жоспарлау схемасына берілген болатын. Автопарк территориясы жолға жақын
орналасқан. Парктің ауданы 77572м2, құрылыс коэффициенті 3.18, құрылыс
ауданы 24376.9м2, көк шалғын ауданы 8653.6м2, көгеру коэффициенті 8,96.
Болашақта “ескі” және “жаңа” базаларды бір ауданда біріктіру.ТҚ және
диагностика бойынша жұмыс көлемін ұлғайту жоспарлауына байланысты
автомобильді ТҚ-ден нақты өткізетін диагностика және профилактика
станциясының құрылысын болжау көзделуде.
Жөндеу учаскелерінің кешені ағаш өңдейтін, доңғалақ ауыстыратын,
дәнекерлейтін учаскелердің жаңа бөлімшелерімен толықтырылуда. Барлық жаңа
бөлімшелер үшін техникалық қызметті орындаушылар санын арттыру
жоспарлануда. Барлық бөлімшелерді басқаруды қамтамасыз ету үшін ӨОБ
жүйесін жетілдіру жоспарлануда. Осыған байланысты №2 Автопарк бірлестігі
техникалық қызметтер аралығындағы байланысты жеңілдетеді.
Кесте 1.1 Эксплуатация
№ Белгіленуі Құрылыстардың атауы Ауданы 5м2
1 А АБК 708,8
2 Б Бокс 1866,6
3 В мойка 1704,2
4 Г строй цех 726,1
5 Д 1898,6
6 Е 1391,0
7 Ж Аз механикалық 55,9
8 З гараж 38,6
9 И
10 К Бокс
11 М Бокс 2067,4
12 Н спортзал 3712,8
13 О медпункт 773,8
14 П асхана 268,6
15 Р Қойма 594,1
16 С 84,4
17 Т 1380,2
18 У
19 Ф ТО-2 бокс
20 Х 4229,6
21 Ц 941,2
Барлығы 22884,5
№2 Автопарктің тізімдік құрамына мына автобустар кіреді 1972 жылдан
бері Павлодар автобус зауытында шығарылатын төменгі класты ПАЗ-672, қала
жұмыстарына арналған автобус толығымен металдан жасалған, төрт есікті,
тасуға арналған. Ерекше төменгі кластағы РАФ-2203 автобустар . Бұлар 1976
жылдан бастап Риж зауытында шығарылады: кузовы толығымен металдан жасалған
тасымалдау мақсатымен, төрт есікті, автобус, модификациясы – маршруттық
такси. Төменгі кластағы КАВЗ-3570 автобусы Қорған автобус зауытында 1971
жылдан бері шығарылады. ГАЗ-53А автомобильдің шасси, кузовы толығымен
металдан жасалған, екі есікті, автобус жергілікті байланыстарға арналған.
Орта класты автобус ЛАЗ-695Н Львов автобус зауытында 1973 жылдан бастап
шығарылады, тасу негізіндегі валок типті кузов, қозғауыш артқы бөлікте
орнатылған, автобус қала маңына жүруге арналған. Үлкен класты автобус ЛиАЗ-
677, қала автобус Ликин автобус зауытында 1967 жылдан бері шығарылады,
кузовы толығымен металдан, жартылай тасушы. Жоғары кластағы ИКАРУС-260 қала
автобустары және ерекше үлкен кластағы ИКАРУС-280 автобустары 1973 жылдан
бері Венгер “ИКАРУС” зауытында шығарылады. Автобус кузовы тасуға арналған,
кузовта қозғауышты еден орналастырған.
Тізімдік құрамындағы берілулер пайдалануы басынан орта тәулікті
жүрістері 1.2 кестесінде көрсетілген.
Кесте 1.2 Парктің тізімдік құрамы және оның негізгі ППК
Жылжымалы құрамның маркасының түрі Саны
ПАЗ 3205 4
МАН 192 2
МАН 200 2
МАН 240 5
МАН 232 16
ЛиАЗ 677 30
ИК 260 2
ИК 280 3
ПАЗ 672 9
ЛАЗ 695 23
КАВЗ 3270 6
РАФ 2203 3
Барлығы 105
h41.2 АКК техникалық қызметінің мінездемесі
АКК-ның техникалық қызметінің негізгі міндеттеріне жылжымалы құрамды
техникалық ақаусыз жағдайда ұстау және қызметінің барлық мерзімінде оны
жолға шығуға дайын ету жатады. Бұл үшін техникалық қызмет прафилактикалық
және жөндеу жұмыстарының барлық түрлерін жүргізуді, автомобильді сақтауға
және жаңа техника мен технологияны енгізуге негізделген басқа да бір қатар
шараларды ұйымдастырады. Техникалық қызмет кәсіпорынның өндірістік базасын
дамыту мен сақтап қалу, материалдық, техникалық жабдықтауды ұйымдастыру
мөлшерімен айналысады.
Автомобильдің техникалық жағдайына әсер ету түріне қарай пайдалану
жағдайы үлкен маңызға ие. АКК пайдаланудың әр түрлі жағдайында жолаушылар
тасымалдаумен айналысады. Пайдалану жағдайы төмендегідей топтарға
бөлшектенеді: жол жағдайы, ауа-райы жағдайы, пайдалану режимі, жүргізу
сапасы.
Жол жағдайы жол үстінің түріне және сапасына, еңістердің үлкендігіне
және ұзына бойлық көрінісіне қарай анықталады. Жол жағдайының төмендеуінен
автомобиль двигателінің жұмыс режимі бірлік жүріске өзгереді, бұдан оның
тез бұзылуы, күшін жоғалтуы, отын шығынының жүріс бірлігіне көбеюіне әкеп
соғады. h4
АКК-де өндірісті басқарудың құрылымдық жүйесі
Сурет 1.1
h4№2 Автопарк ТҚ, ЖҚ мен жөндеуге арналған бағдарлама автомобильдерді
ТҚ мен АЖ өткізудің жүргізіліп жатқан нормативтеріне сәйкес құралады,
сондай-ақ АКК-ның материалдық техникалық жағдайы мен басқа факторлары
бойынша көрінетін есептеу мәліметтерімен бірге жасалады.
АКК-ге күрделі жөндеу бойынша жылдық бағдарлама 172 ықпалдан тұрады. 1-
ші ТҚ бойынша 8897 ықпал, 2-ші ТҚ бойынша 23-25 ықпал. ЕО бойынша
бағдарлама автомобильдерді ТҚ мен АЖ өткізудің жүргізулік жатқан
нормативтеріне сәйкес құрылады, сондай-ақ АКК-нің материалдық-техникалық
жағдайы мен басқа факторлары бойынша көрінетін есептеу мәліметтерімен бірге
жасалады, есептеу АКК-ның күрделі жөндеу бойынша жылдық бағдарлама 172
әсерден тұрады. 1 ТҚК бойынша 8897, 2ТҚ бойынша 23-25 әсер КҚҚ бойынша
21448 әсер. МҚК 814 әсер жеделдетілген диагностика бойынша 2715 ықпал АЖ
бойынша жылдық жұмыс көлемі 87638 адам сағат құрайды.h4
Жеңіл автопарктегі энергиясымен жабдықтауқалалық желіден 220В кернеумен
жүргізіледі 330В кернеудегі үш фазалы өндірістік тоқ АКК территориясында
орналасқан трансформаторлы станцияда өндіреді.
Сумен жабдықтау қалалық су құбыры желісі арқылы жүргізіледі,
канализациясы жергілікті жеңіл автопарктегі энергетикалық ресурстармен
жабдықталу жағдайына бас механик жауапты.
Автокөлік кәсіпорынында қоймалардың түрлері бар: орталық қойма, айналым
қоймасы, жанар май қоймасы, бояу-сыр заттарын қоятын қойма, резина
буындарына арналған қойма. Айналым қоймасында жөндеуді керек ететін және
жөндеуден шыққан агрегаттар сақталады. Орталық қоймада автомобильге керекті
артық бөлшекпен бірге резина мен шиналар сақталады. Бұл қойманың
температурасы -100С-дан +200С аралығында, ал ылғалдығы 50-60% аралығында
сақталу керек.
Жөндеу жұмыстарын орындаған кезде жұмыскерлер әртүрлі қиындықтарға кез
келеді. Осы жұмыстарды орындау кезінде жаңадан стендттарды, жабдықтарды,
тәсілдерді қолдануға тура келеді. АКК-да “жаңа техника” деп аталатын
бөлімдер болу керек. Онда ӨТБ басқармасына жаңа тәсілмен айналысу керек.
Мамандар ойлап тапқан жаңа тәсілді ӨТБ-ға өтініш жазып, эскиздар мен
есептерін талқыға салады. Мысалы, АКК-ның агрегат телімінде под
реставрациясын алуға арналған бейімді құрал. Бұл жұмыскерлер ойлап тапқан
бейімді құралдар жұмыс уақытын үнемдейді. Осындай әдістерді, тәсілдерді
ойлап тапқан үшін жұмыскерлерге сыйлық берілу керек, өкінішке орай
материалдық ауыртпалыққа байланысты сыйлық берілмейді.
Дегенмен, ӨБО ақпаратты жинау және өндеп талдау жұмыстарын енгізбейтін
және тұтас ТҚ мен АЖ ұйымдастыруға арналған штаттық құрылымдық бірлік болып
табылмайды.
Материалдық-техникалық жабдықтың бөлімі АКК-ң жабдықталуының қамтамасыз
етеді, қажетті материалдарға дөңгелектермен қосалқы бөлшектерге
агрегаттарға, құрал-жабдықтарға сұраныстарды құрастырып, қойма
шаруашылығының жұмысын ұйымдастырады.
Техникалық бақылау бөлімі барлық бөлімшелерді орындалған жұмыстардың
сапасын қадағалап, жылжымалы құрамның техникалық жағдайын алғашқы және
қайталама бақылаудан өткізеді, сондай-ақ өнімнің сапасын бақылайды.
Температураның шұғыл алмауы ауаның салыстырмалы жоғары ластануы
автомобильдің техникалық жағдайына әсер етеді. Материалдық-техникалық
жабдықтау бөлімі АКК-ның жабдықталуын қамтамасыз етеді, қажетті материалдық
дөңгелектерімен қосалқы-бөлшектер агрегаттарға құрал-жабдықтарға
сұраныстарды құрастыра атырмай шаруашылығының жұмысын ұйымдастырады.
Техникалық бақылау бөлігі барлық бөлмелерді орындалған жұмыстардың
сапасын қадағалап жылжымалы құрамның техникалық жағдайын алғашқы және
қайталама бақылауды өткізеді, сондай-ақ өнімнің ТҚ-мен жөндеу бойынша
сапасына байқалады.
Кесте 1.2 №2 Автопарктегі ТҚ және АЖ жұмыстарын ұйымдастыру
Кесте 1.3 Құрам бөлімдері
h41.3 Аккумулятор бөліміндегі жұмыстарды ұйымдастыру бойынша қазіргі
жағдайға талдау
Аккумулятор батареясын жөндеу үшін кәсіпорындарда арнайы телім
ұйымдастырылады, ереже бойынша жеке бөлмеде. Осы телімде аккумулятор
батареяларын жөндеу бойынша барлық жұмыстар істелмеді, оларды тексеру,
бұзу, тазалау және жуу, тетіктерді дефектілеу, оларды жөндеу, аспаптарды
жинау және оларды сынау жұмыстарды атқарылады.h4
Аккумулятор батареясын жөндеу бойынша телім ұзындығы 15м2, биіктігі 5м
және ені 11м2 ауданды алып жатыр. Аккумулятор телімі аптасына 7 күн жұмыс
істейді ІІ-сменада, атқарушылар саны 2 адам, VІ разрядта жұмыс атқарады
жұмыс таңертең 800-де басталып 2100-де аяқталады, 1200-ден 1300-ге дейін
түскі үзіліс.
Атқарушылар саны екеу болғандықтан, олар күндік сменамен ауысу
жасаспайды, бір адам 2 күн демалыс жасап 2 күн жұмыс атқарады.
h4Технологиялық процесс дегеніміз қандай да бір операцияны ңәр текті
тізбектеліп және қатаң түрде бекітілген талаптың орындалуы. АКК-да
технологиялық процесс тексеру пунктінен басталады,мұнда аккумуляторды қарап
тексереді. Бұдан кейін аккумулятор телімін жібереді. Телімде аккумулятор
батареясының сыртың әр түрлі қондырғылардан аккумулятор батареясының
электролитінің деңгейін, оның кернеуін және электролитінің тығыздығын
тексереді және басқада стенттерге қояды. Ал егер істен шыққан болса оны
алып тастап, ал жарамды болса ескі электролитті төгіп, істен шыққан
бөлшегін ауыстырып, жаңа электролит құйылады. Электролиттің деңгейі 15мм
болу керек. Сонан соң аккумулятор батареясын 12 сағат зарядқа қояды да,
тығыздығын тексереді. Тығыздығы қыста 1,28, ал жазда 1,26-1,27 болу қажет.
Электролитті фарлағанда климат жағдайын да ескерген жөн. Салқын кезде
электролиттін тығыздығы жоғары, ыстықта – төмен болуы шарт. Электролиттің
тығыздығың ареометрмен өлшейді.h4
Сурет 1.4 Аккумулятор
телімінің технологиялық схемасы
АКК-да аккумулятор телімі ЖҚ үлкен қызмет атқарады. Өздеріңіз
білесіздер ЖҚ-дар аккумуляторсыз от алу мүмкін емес тігін. Сондықтан
аккумулятор батареясын техникада үлкен жауапкершілікпен қараған жөн.
АКК-да автобустар 2 аккумулятор батареясынан от алады, яғни олардың
кернеуі 24В, маркасы 6СТ 190. Ал газельдер мен пазиктарда 1 аккумулятор
батареясынан от алады, яғни кернеу 12В, маркасы газельде 6 СТ 75, пазик
автобустікі 6СТ 132 болып келеді.
Аккумулятор батареясының тығыздығы қыста 1,28, ал жазда 1,26-1,27 болу
қажет, электролиттің деңгейі 15мм болу керек.
№2 АКК-ның аккумулятор телімінің ағындық жөндеу көппексінің оңтүстік-
батыс бөлігінде орналасқан. Телім төрт бұрышты формада істелінген.
Аккумулятор телімі үш бөлмеге бөлінген:
1) Зарядтау бөлмесі;
2) Аккумулятор батареясын жөндеу бөлмесі;
3) АКБ сақтау бөлмесі.
Телімге бір қақпа арқылы кіреді және телімде екі терезе орнатылған
2(1,5м. Аккумулятор телімінің мынандай жалпы өлшемі 15(11, ол биіктігі 5м
болып келеді.
Аккумулятор телімінде мынандай құрал-жабдықтар бар: зарядтау құрылғысы,
нагрузочный вилка, ареометр, сверлиный станок пісіру құрылғысы, слесорлық
стол, тиса, дистилятор, вентилятор және АКБ тасу тележкасы. Мынандай құрал-
саймандар қарастырылған: балға, нажовка, зубила және әртүрлі кілттер,
қоймалары: зарядтау қоймасы, АКБ сақтау қоймасы және электролитті сақтау
қоймасы бар.
Аккумулятор телімі сондай-ақ желдеткішпен жабдықталған, ол ауадағы
химиялық қышқылдардан тазарту үшін қажет және телімде телефон желісі
тартылған.
ЭК жағдайлары
Аккумулятор теліміндегі еңбек жағдайының мінездемесі техникалық
қауіпсіздік ережелеріне үлкен көңіл бөлген жөн. Себебі адам денсаулығына,
қоршаған ортаға тигізер зиандары көп. Ең бірінщіден бұл телімнің жұмыс
істейтін жерінде “техникалық қауіпсіздік ережелер” деген плакаттар іліну
керек. Сонымен қатар медициналық жәшік қорапшасы ішінде – бинт, мақта, йод,
жгут және тағы да басқа сияқта медициналық заттар болу керек.
Аккумулятор батареясының ақауын тексергенде немесе жөндегенде тазарту
жұмыстары жүргізіледі. Мысалы: АКБ тығындарының ауа кіретін тесіктерін және
электролитпен араласқан қоқымдары ауызбен үрмей арнайы тазалауыш
щеткалармен тазалаған жөн. Күкірт қышқылын былай қойғанда электролиттің
өзі шашырап теріге тисе, тиген жерін күйдіріп жібереді, мақта мен матадан
тігілген киімді бүлдіреді. Сондықтан қышқыл мен электролитті қолданғанда
өте сақ болу қажет. Аккумулятормен жұмыс істегенде резина қолғап, алжапқыш,
қорғаныш көзілдірік болу керек.
Аккумулятормен жұмыс істеген кезде оларға электролит құю жұмыстары
істелінеді. Сондықтан электролитті арнайы пласмасса ыдыста және қоймада
сақтаған жөн.
Электролиттің өзінің жағымсыз иісімен адам денсаулығына тигізетін әсері
көп. Олар тыныс алу жүйесіне өкпе қабынуына және тағы да басқа ағзаларға
әсерін тигізеді. Сондықтан телімді күніне 2-3 реттен желдетіп отырған жөн.
Автотранспорт көлігі кәсіпорындағы өртке қарсы қауіпсіздік мемлекеттік
МЕСТ 12.1.Р04-85, құрылыс ережелерінің және шараларының өндіріс
кәсіпорынына арналған типтік өртке қарсы қауіпсіздік ережелерінің және
Қазақстан Республикасының жалпылама АКК-да арналған өртке қарсы қауіпсіздік
ережелерінің талаптарына жауап беруі керек. Автокөлік кәсіпорынның жер
аумағын таза күйінде ұстау керек, жерге ағып кеткен жағар-жанар майды
бірден тазалаған дұрыс болады, жерге сіңірмей үстіне топырақ себу керек.
Үйлерге және су көздеріне жететін жолдар, өткендер кіре-беріс үйлер мен
ғимараттар арасындағы өртке қарсы алшақтың, өрт сөндіру құралдарымен
жабдықтарына қай уақытта болса да дайын болуы керек. АКК-да жиі
пайдаланатын өрт сөндіргіштер: ОХП-10, ОВП-10, ОУ-5, ОП-10. Кәсіпорынның
жер аумағын 5000 шаршы метрлік өртке қарсы қалқан есебінен, қалқандармен
қамтамасыз етеді.
Электр қозғалысы қауіпсіздігі жұмыстарды қамтамасыз ету іс-шаралар:
наряд рұқсатпен жұмысты жүзеге асыру, нұсқаумен немесе күнделікті пайдалану
мақсатындағы жұмыстардың тізбегіне сәйкес, жұмыс барысындағы үзілісті
реттеу, басқа жұмысты ауыстыру, жұмыстын шартын тәртіпке келтіру болып
табылады, жұмысқа кірісуге рұқсат жұмыс орының дайындығы, техникалық
шаралардың іске асқаның тексеріп болғаннан кейін барып беріледі.
Жұмыс барысындағы бақылау, техникалық қауіпсіздік талаптарының
бұзылмауының арқасында алу мақсатында жасалады. Бақылауының іске асыратын
лауазымды адам тұрақты түрде жұмыс орнында болу керек. Электрлік
қондырғылардың қауіпсіз жұмыс атқаруының кепілдігі. Электротехникалық
мамандардын жоғары деңгейдегі техникалық біліктілігі және еңбек тәртібінің
өз деңгейінде болуы, ережелер мен нұсқауларды, ұйымдастырушылық пен
техникалық шараларды қатаң сақтауы болып табылады.
Жобаланатын аккумулятор телімінде жабдықтар мен бейімді құралдар толық
жетіспейді. Телімде екі терезеге орналасқан жарық, бір жерге бұл нормативке
сай келмейді. Желдеткіш толығымен жұмыс істемейді. Температура дұрыс орташа
жағдайда берілмейді. Жұмыс істеу кезінде жұмыс механикаландырылған қолмен
істейтін жұмыс көп. Осы кемшіліктерді болдырмау үшін АКК-да аккумулятор
телімін қайта жаңадан қаруландырылған жөн. Бұл телімге барлық жұмыстар жаңа
технологиялық процесспен жұмыс істеп және әрбір жұмыстарды талдау. Телімге
жұмыс істейтін жұмысшылар жағдайларын жетілдіруге мынандай ұсыныстар
енгізуге болады:
1 Телім ішіндегі істелінетін жұмыстарды техникаландыру
2 МЕСТ талаптарға тиісті жарық беру
3 Аккумуляторды жөндеуге тиісті жабдықтарды енгізу
4 Жобаланатын телімнің технологиялық базасын кеңіту, жаңа әдістер
қолдану
5 Атқарушылар жұмысшылардың жұмыс сапасын көтеру үшін рухани және
ақшалай ынталандыру.
h41.4 Қорытынды мәләметтерді негіздеу
АКК бойынша бағдарламаны есептеу үшін келесі мәліметтерді анықтау
керек: бағдарлау жылы, АКК қуаты автомобиль группасының технологиялық саны,
табиғи климат ауданның пайдалану, автомобиль группа орташа тәулік жүрісі,
есеп группасындағы автомобиль саны, база моделін іріктепп алу ТК зонасы
мен ЖҚ жұмысы режимін анықтау (жұмыс аптасының күн ұзақтығы) смена
коэффициентінің алу қолданылатын мәні 0,5 - 1,0 ; аз мәні автомобильдерді
АЖ кезінде өткізілетін ауысым аралық уақытта қолданылады.h4 ЖҚ пайдалану
коэффициентінің мәнін алу (0,93 – 0,97) ЖҚ күнделікті жуу жұмысына келсе
Вкір = 1,0.
Бұлар автобустар, автомобильдер, тамақ таситын көлік, улы радиактивті,
тез бұзылатын заттар. Егер жуу жұмысын күнделікті өткізуге К2 және К4
корректілік көрсеткіштеріне көңіл аударған жөн, К2 екі рет саналады – еңбек
сыйымдылығын корректілеу.
Жылжымалы құрамның жұмыс режимі үзіліссіз, жұмыс ауысымының ұзақтығы
сегіз сағат. Талдау режимі бойынша техникалық қызмет бөлімшесі жұмыс
істейді.
Қор кезіндегі дайындалу коэффициенті мынаған тең:
Вкір : 1201365 = 0,33 (1.2)
Автомобильдің ауысым аралық уақыттығы ТҚ және АЖ бойынша жұмыс бөлімінің
өткізу мүмкіндігінің коэффициенті мынаған тең: КСМ = 1, ауысым аралық
уақытта техникалық қызмет бөлімшесі жұмыс істелінеді. Әр түрлі ұйымдастыру
себептері бойынша көлік жартылай линияға шықпайды, сондықтан парктің
пайдалану коэффициентін еске алған жөн, ал 0,93 – 0,97 мынандайында Ктуз
= 0,93.
Технологиялық группа ішінде мынадай марка автомобильдері бар, есепті
қысқарту үшін автомобильдер негізгі санын түрде ауыстыруға болады. Бұл
көлем есебін қысқартуға мүмкіндік ететін приведение деп аталады. Бірінші
группада негізгі марка ретінде ПАЗ автомобилін аламыз, екінші группада ЛАЗ-
695Н, үшінші группада КамАЗ. Автомобильдердің ТҚ және АЖ орташа еңбек
сыйымдылығын есептер келтіру үшін мына бойынша.
Тo.m = t''кқ ∙ К2 ∙ К5 + (t''1 ∙ К2∙ К5 ∙ Lo.m ) : (L''1 ∙ К1 ∙ K'3 ∙
K''3) +
+ (t''2 ∙ К2 ∙ К5 ∙ Lo.m ) : (L''2 ∙ К1 ∙ K'3 ∙ K''3) +
+ (t T''p ∙ К1 ∙ К2 ∙ K''3 ∙ K'3 ∙ R4 ∙ R5 ∙ Lo.m) : 1000
(1.3)
Егер бұл подгруппа әр түрлі модификация автомобильдері болса, К2
коэффициентің орташа өлшеу көлемін есептеу мына формула бойынша:
= ( (1.4)
Әр түрлі автомобильдерді жүріс үшін басынан пайдаланудың орташа өлшем
көлемі К4 талдап анықтайды.
Кесте 1.4 Автомобильдерді келтіру
Автом. К4АЖ К4ТҚК
марка
100% құр лас 100%
100 құр
Фрм Күндер 365
Дк Күндер 367
Ддем Күндер 52
Дпр Күндер 8
ТСМ Сағ 7
Дпп Күндер 7
Дсуб Күндер 52
ФЯ Сағ 1764
Ті Адамсағ 5379,5
РЯ Сағ 16
Дотл Күндер 24
Дув.пр Күндер 12
ФШТ Сағ 1580
РШТ Өлшем 2
h43.3 Пост санын есептеу немесе жұмыс орынын анықтау
Аккумулятор телімі болғандықтан пост санын есептейміз. Аккумулятор
учаскесінің орнын анықтау үшін, басты жұмыстың тізбегін құрастырамыз. Бұдан
кейін жұмыстың разрядын анықтаймыз.
Жұмысшыларды жұмыс орнына бөлу.h4
Кесте 3.3
Жұмыс орнының аталуы Жұмыстын № Мамандығы Разряд
Аккумуляторды жуу 1 аккум-шик 3
АБ тексеру бұзу 1 аккум-шик 3
АБ кернеуін тексеру 1 аккум-шик 4
АБ тығыздығын тексеру 2 аккум-шик 3
АБ электролит құю 2 аккум-шик 4
АБ зарядтау 1 аккум-шик 3
Аккумулятор телімінің орташа разрядын есептейміз.
R=1·P+2·PP+P=1·3+2·4+2·55=4разряд (3.6)
Аккумулятор учаскесіндегі орташа разряд.
Кесте 3.4
Разряд Жұмысшылар саны ∑RRi Rорт
3 1 3 3,5
4 1 4
h43.4 Техникалық жабдыққа ТҚК және АЖ
Аккумуляторшиктің басты функци ясы болып: электролитті дайындау,
аккумулятор батареясынын зарядын және онын пайдалануға жарамдылығын
тексеру. Бүкіл құралдармен саймандарды кестеге жазамыз.h4
Кесте 3.5 Технологиялық жабдықтар
Атаулары Түрі немесе Жоспарлау Барлығы
моделі габарит
өлшемі
АБ тексеру приборы Э-401 442×220 1
Зарядтау тоғы ВСМ-3Ш 800×400 2
АБ зарядтау шкафы немесе стелажы Э-409 2600×800 2
АБ бұйымының пісіру приборы Медициналық 450×250 1
жабдық Киев
зауыты
Электролитті құюды даярлау 2280 380×525 1
Свинецті балқытатын электротигель 820 410 1
Мастикті балқытатын электротигель 8022 470×380 1
Электродистилятор ЭМО Ленин-град 500 1
зауыт
Кесте 3.6 Технологиялық остнастка
Атаулар Моделі немесе Барлығы
ГОСТ
АБ бөлшектерін жуатын ванна Гипроавтотранс 1
Наконечниктегі және клеманы алатын сьемник 2257 1
Клемаларды пісіру шаблоны СН 1807 2
Электролиттің деңгейін тексеруші трубка − 2
Араластыру шыбығы − 2
АБ пробкасын бұрау кілті CП-1816 2
АБ жалғауды даярлау − 2
Күш түсу вилкасы ЛЭ-2 2
Кислотомер ГОСТ895-66 2
Термометр ГОСТ2045-71 2
Электропояльник ГОСТ7219-69 2
Электролитті құю воронкасы − 2
Электролиттін барлығын өлшейтін мензурка − 2
Электролитті сору үшін рәзенкелі груша − 2
Электроплита СП-1815 1
Мастикті жылыту бачок ГОСТ30669 1
Керамикалық құмыра СП-1801 1
Пластинді блокты ығыстыру екі жақты келісу СП-1811 1
Свенецті құю отауы СП-1815 1
Аккумулятор қақпағының сьемнигі СП-1813 1
Плюс және минусты тығыздаушы белгі СП-1810 1
Электродтың бұрышын ұстаушы СП-1221 1
Свинцерез СП-1821 1
Элемент аралық байланысты құю формасы К-Т 1
Пластинаның құлағын пісіру шаблоны СП-1809 1
Прудты свинецті құю формасы СП-1804 1
Құрғатқыш шкаф − 1
Сеператырлы кесу пышағы СП-1801 1
Қолды діреп ГОСТ2310-70 1
Слесарлы балға ГОСТ2310-70 2
Газға қыздыру немесе пояльный лампа − 1
Кесте 3.7 Қоғамдастық остнастка
Атаулары Түрі немесе Габаридті өлшеміБарлығы
моделі
АБ бөлшектеу столы Э-403 1400×800×1380 1
Приборлар шкафы және даярлау 2303 950×435×1045 1
АБ сақтау стелажы Э-405А 2000×380×600 1
Свинецті және мастикті балқыту
тарту шкафы Р-405 1280×825×800 1
Жабдықтың астынан тіреуші Р-902 930×600 2
Кислотаның бутулканың астын
қысқыш НИИАТ-АР-2 540×540 1
Құмы бар жәшік − 500×500 1
Материалды тазарту пары 2249 500×500 1
Кесте 3.8 Кәсіпорындық тара және жоғары көлікті жабдықтар
Атаулары Түрі немесе Габаридті өлшеміБарлығы
моделі
Электролитті құю ваннасы Гипроавтотран 740×304×500 1
МВ-029
Электролитті бөлу ваннасы ТОЖЕ 740×304×500 1
Күкірт қышқылына арналған бутиль
Дистильденген судын багы НИИАТ-АР-2 Ф300×500 2
Нашатыр спиртіне арналған бутиль− Ф300×500 2
Аккумуляторды тасу тележкасы
− A150 1
П-610 1710×700×850 1
АБ жұмысқа жарамдылығы капиталды көлемді бағада ондағы басты
детальдардың дайындығы (пластина селератор аккумулятор багы) орындалады.
Аккумуляторшиктің жұмыс істейтін орны іргелес изоляцияланған. 2
бөлмеден тұрады.
1-ші бөлмеде – қышқылды және зарядталған бөлімшесі
2-ші бөлмеде – жөндеу және аппаратты бөлме болып есептеледі.
Аккумуляторшиктің жұмыс орны бөлмесінің аумағы жабдықтардың алып тұрған
аумағына, оның тығыздығының коэффициенті 3,5-тен болуы тиіс. Жұмыстын
істелу жобасы үш аккумуляторшик қажет болады. Проект бойынша 1
аккумуляторшик 4 разраядты.
2 аккумуляторшик 3 разрядты.
3 аккумуляторшик 1 ТҚК және 2 ТҚК линиясында жұмыс атқарады.
Аккумуляторшиктер 2 сменада істейді.
3.5 Жобаланған бөлімнің ауданын есептеу және геометриялық параметрлерді
нормалау
Аккумулятор учаскесінің ауданың 2 формула бойынша есептеледі.
F=Fж·Km= 18.8·4=75.2м²
(3.7)
F=f+f·(P-1)=15+12(5-1)=15+48=63м²
(3.8)
Кесте 3.9 Көрсеткіштерді кестеге жазамыз
Шартты белгілер Өлшем бірлігі Көрсеткіштер
∑Fжд М2 13,617696
Кпл − 3,5
М2 47,7
F1 − 15
F2 − 10
Rя Адам 2
М2 25
Аккумулятор телімінде екі адам жұмыс атқарады. Олардың бір-біріне бөгет
жасамауын қамтамасыз ету үшін, ең біріншіден олардың арақашықтықта 1-1,5м
болуы қажет. Сонымен қатар олардың құрал жабдықтары бөлек, арнайы жұмыс
киімдері және атқаратын жұмыстары әртүрлі болу керек. Сонымен бірге олар
берілген жұмыстарын атқара отырып, олар бір-бірімен сөйлеспеу қажет, себебі
атқарылып жатқан жұмыстың қате істелінуі немесе өзіне қауіп тудыруы мүмкін.
Олардың телімдерінде желдеткіш болған дұрыс. Себебі ауада болатын
электролиттің қышқылдары адам денсаулығына әсерін тигізеді. Сондықтан
электролиттерді арнайы қоймада сақталған жөн.
Қандай да бір жүргізуші болмасын өзінің аккумулятор батареясының істен
шыққанына көзі жетіп, оған АБ қажеттілік етеді. Ең біріншіден ол директорға
өтініш жазады. Директор қол қойғаннан кейін оны қойма бастығына жібереді.
Қол қойған құжатты қоймаа бастығына көрсетіп АБ-ны алуға рұқсат алады.
h43.6 ЕҒҰ бойынша шаралар
ЕҒҰ кезінде мына жүйені түсіну керек, техникалық ұйымдастыру керек және
санитарлы-гигиеналық жұмыстар бағытында еңбек жағдай мамандарын алдыға
арттыру және еңбекті ғылыми жұмыстарды жаңа жетістіктерге жету үшін, бұл
өндіріс еңбегінде жақсы жетістіктерге жетуін қамтамасыз етеді. ЕҒҰ-ның
басты мақсаты АКМ-де жалпы өндіріс және барлық өндіріс буындарында өндіріс
еңбегінің еңбегін арттыру. Бұл мына жолмен жүзеге асады. Өндіріс
операцияларын зерттеу, өндіріс уақытын жоғалтпау жолын табу, өндірісте
жақсы жетілген қондырғыларды пайдалану. h4
Ұйымдастыру еңбегін зерттеу және анықтау.
Автомобильге ТҚК ұйымдастыру еңбегінің күні, автомобильге АЖ-де, КБ, ТБ-
1, ТБ-2, МҚК байқалады.
Сондықтан ЕҒҰ жұмыс процесіне кететін уақытты зерттеу. Жұмыс процесін
зерттеу фотокранометраж, фотосуретті бақылау арқылы жүзеге асырады.
АКМ-де бақылау объектілері мыналар болады: қызмет көрсетудің жұмыс
орны, көмекші жұмыс мамандары (слесарь, маляр, механик, тағы басқа).
Ағынды жөндеудің ТҚК, мамандандырылған жұмыс орындарында ауқымды
механимкаландырылған линиялар ТҚК, ТБ-1, ТБ-2 техник-инженер цехтағы және
өндірістегі жұмыс орындары алынған қортындылар.
Өндірісте жұмыстын жақсы істелуіне уақыттың үнемдеуіне және дұрыс
бағытта жұмыс істеуіне көмектеседі.
АКМ-де технологиялық процесс тексеру барысы.
Технологиялық процестерді жандандыруды және АКМ-нің өндірістік
аймағымен учаскілер жұмыстарының тиімділігінің жоғарлатуды керек ететін ТҚК
және АЖ жұмысын механикаландыруынын жоғарғы талабы технологиялық
жабдықтарды қолдануы және жіктелуін, оған сенімдіоікті және тиімдіоікті
қамтамасыз ететін маңызды тапсырманы жасайды. Технологиялық жабдықтардың
істен шығуы және ақаулануы ТҚК және АЖ аймағында автобусытын тұрып қалуының
көбеюіне, жұмыс орындалу сапасының азаюына автобус жұмысы және АКМ әрекеті
техника-экономика көрсеткіштерінің азаюына әкеп соғады. Технологиялық
жабдықты қолданғандағы тиімділігі және тұрақтылығы техникалық күйіне, оны
күтудің және жөндеудің аз уақытында және жүйелі өтуіне байланысты болады.
Жасаушы зауыт белгіленген пайдалану шарттарымен тәртіптерін сақтау кезінде
технологиялық жабдық үлгілерінің қызмет мерзіміндегі жұмысқа жарамдығы мен
өміршендігі жұмыстын көп еңбекті қажет етуінен мерзімділігінің нақты
көлемдерін ескеретін жабдықты жөндеу және сақтау. ТҚ бойынша ұйымдастыру
техникалық шаралар кешенінен қамтамасыз етеді, олар оны тиімді жүзеге асыру
ұсынысы, АКМ-де бар технологиясын жабдық паркі бойынша орындалады.
ТҚ және АЖ түрі бірдей мерзіммен орындалатын, жабдықты дұрыс және
жұмсақ жарамды жағдайда ұстайтын жұмыс жиынтығы сақталады. Жөндеу деп
пайдалану процесі кезінде болатын жазу, деформациялау және бөлшектердің
басқа да ақаулықтарын жою бойынша жұмыстар жиынтығы аталады. Жеке
агрегаттар мен тетіктерді, және де тұтас үлгілерді жөндейді. Жүйе мына
принциптер бойынша жасалған. ТҚ және АЖ-ның жүйеге енетін барлық түрлері
жоспарлы болып табылады және жұмыстын берілген мерзімділігі және көлемімен
орындалады.
Профилактикалық жөндеу ТҚ-ның профилактикалық қызметі операциялар
жиынтығы мен жабдықтын жеке ақауларын жою бойынша жөндеу жұмыстарынан
құралады. Оған жататындар: майлау, тазалау, агрегаттар мен үлгіні тұтастай
алып, статикалық және динамикалық күйлері кезіндегі, әртүрлі жылдамдықты
және жүктемелі тәртіпте техникалық жайын юақылау.
Барлық технологиялық жабдықтын ТҚ және АЖ-ның жалпылама қамтушы
варианттарын, ТҚ және АЖ-ның жүйелері мен түрлерінің бейнеленген
сипаттамасы өзгешелігі, конструкциямен әрекет күрделігін ескереді.
h44 Еңбек қауіпсіздігі бойынша шаралар
4.1 Жобалап отырған бөлімдегі зиянды факторларды және санитарлық талаптар
Ең біріншіден персоналдық адам денсаулығына, еңбек ету қарқындығына
және қоршаған ортаға әсерін тигізуі мүмкін. Персоналдын еңбек ету
шарттарын, ауаның ылғалдығы, шудын, ауаның температурасынын, ластану
нормаларды көрсете отырып суреттеу. Жобалау объектісінде жұмысты сақтауды
қарастыратын, еңбекті қорғау бойынша негізгі шараларды келтіру және баға
беру. Мұнда келесі мәселелерді бейнелеу немесе ТҚК, АЖ диагностиканын,
цехтын және басқалардың сәйкес аймақтарының өзіндік ерекшеліктері, шудын,
улы заттарының, өрт қауіпсіздігінің және басқа денсаулық үшін зиянды және
өндіріс үшін қауіпті факторлардың пайда болуы.h4
Технологиялық жабдықтың қозғалмалы бөліктері үшін тордың жасалған,
торшаларды қарастыру керек. Жұмысшы орындар зоналардығы ауаның
температурасы 160С-ден төмен болу керек. Салыстырмалы ылғалдығы 75-80%,
ауаның жылдамдығы 0,3мс. Лимимиценттік лампамен жалпы жарықтандыру 150м,
ал қыздырушы лампалар мен 100Nk.Техникалық ҚК және АЖ кезінде қолданылатын
365, ал канаваларды жарықтандыру үшін 12В.
Аккумулятор телімінде зианды факторлар әсерін болдырмау бойынша
ұсыныстар қарастырады. Аккумулятор телім қабырғасына жабдықтарды,құрал-
саймандарды жұмыста дұрыс пайдалану көрсетілген плакаттар ілінуі қажет.
Плиткамен жабылған қабырғаларды бейтарапты құрал-саймандарды ыстық сумен
жуу қажет, агрегаттарға, тораптарға жөндеуді механикалық ұсақ бөлшектерден
тазартылған және қалыпты температурасы бар жерде өткізу керек, электр
тығыздығынан қоректенетін барлық жабдықтарды жерге берік жалғау қажет.
Аккумулятор теліміне жарыққа есеп жүргізу және қажет болса жарық
түсіргіштер қосу керек. Сонымен қатар бұл телімде кем дегенде 2-3 терезелер
орналастыру қажет. Участекте жылы және суық сумен қамтамасыз етілген жөн.
Сонымен қоса аккумулятор телімінде барлық құрал-саймандар дұрыс және оны
дұрыс қолдану қажет.
Аккумулятор телімінде жұмыс істегендіктен жұмысшыларға қойылатын
талаптар, аккумулятормен жұмыс істегенде резина қолғап, алжапқыш, қорғаныш
көзілдірік болуы керек. Себебі күкірт қышқылын былай қойғанда электролиттің
өзі шашырап теріге тисе, тиген жерін күйдіріп жібереді, мақта-матадан
тігілген киімді бүлдіреді. Сондықтан қышқыл мен электролитті қолданғанда
өте сақ болу керек.
Телім бөлімшесінде қалыпты температурасын ұстау, жұмыс істеуші
жұмысшылардың денсаулығына маңызды факторлар болып табылады. АКМ-де
аккумулятор телім бөлмесі қалыпты ұстап тұру үшін, оны орталық су мен
жабдықтау желісі мен құбырлар тартылған. Жылыту жүйесі аккумулятор телім
бөлмесіндегі ауаны бір қалыпты жылытуды қамтамасыз етеді, сондай-ақ жылы
жерде жұмыс істеуге қолайлы және жұмысшылардың деңгейін көтеруге пайдасы
бар. Аккумулятор телімінде жылдың суық мезгілінде жылыту жүйесі 17-180С
ұстап тұрады. Бұл телімде жылуды көп қажет етеді, себібі аккумулятор
батарейкалармен жұмыс істегендіктен оларға жылы жер қолайлы. Ал бөлме суық,
жылу болмаса онда аккумулятор жарылып ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1 Жалпы Бөлім. 4
1.1 АКК қысқаша мінездемесі 4
1.2 АКК техникалық қызметінің мінездемесі 8
1.3 Аккумулятор бөліміндегі жұмыстарды ұйымдастыру бойынша қазіргі жағдайға
талдау 12
1.4 Қорытынды мәләметтерді негіздеу 17
2 Технологиялық Бөлім 20
2.1 АКК жылдық өндірістік бағдарламасының есебі 20
2.2 Автомобильдер ТҚК мен жөндеуі бойынша еңбек шығындарын анықтау 25
2.3 Жұмыстардың қосалқы көлемін анықтау 29
2.4 Диагностика посты бойынша жылдық көлемін анықтау 30
2.5 Жобаланатын бөлімшедегі жұмыстар технологиясы 30
3 Ұйымдастырушылық Бөлім 34
3.1 Аккумулятор теліміндегі технологиялық процесі және оның кестесі 34
3.2 Аккумулятор теліміндегі жұмысшылар санын анықтау 34
3.3 Пост санын есептеу немесе жұмыс орынын анықтау 36
3.4 Техникалық жабдыққа ТҚК және АЖ 36
3.5 Жобаланған бөлімнің ауданын есептеу және геометриялық параметрлерді
нормалау 40
3.6 ЕҒҰ бойынша шаралар 41
4 Еңбек қауіпсіздігі бойынша шаралар 44
4.1 Жобалап отырған бөлімдегі зиянды факторларды және санитарлық талаптар
44
4.2 Жобалап отырған бөлімдегі техникалық қауіпсіздік ережелері 47
4.3 Қоршаған ортаны қорғау шаралары 48
4.4 Қаңқа сүйектерінің сынуы. Сыну кезінде алғашқы медициналық көмек
көрсету тәртібі 49
5. Конструкторлық Бөлім 51
5.1 Бейімді құралды стендті енгізуді негіздеу 51
5.2 Бейімді құралды пайдалану және оның құрылысы 51
6. Экономикалық Бөлім 53
6.1 Телімнің негізгі қорлары 53
6.2 Жөндеуші жұмысшылардың еңбегі мен жалақыларын ұйымдастыру 55
6.3 Материалдар мен қосалқы бөлшектерге жұмсалған шығындарды анықтау
58
6.4 Қосымша шығындарды есептеу және орындалатын жұмыстардың өзіндік құнын
калькуляциялау 59
6.5 Телімнің қаржылық көрсеткіштері мен капитал жұмсаудың экономикалық
тиімділік көрсеткіштерін анықтау. 60
6.6 Телімді жұмыстарды ұйымдастыруды жетілдірудің экономикалық тиімділік
көрсеткіштерін анықтау 62
Қорытындылар мен тұжырымдар 64
Қолданған әдебиеттер тізімі 65
МЕСТ-лар тізімі 66
Шартты белгілер 70
h3
h41 Жалпы Бөлім.
1.1 АКК қысқаша мінездемесі
АКК міндеті және оның жұмыс режимі
№2 Автопарк жолаушылар тасымалдаумен айналысады және сондай
өндірістерге тапсырыс бойынша қызмет көрсетеді. Паркте әртүрлі маркадағы
автобустар бар (МАN, Икарус, ПАЗ, Лиаз).
Парктің орналасқан жері қала құрылысы жоспарына сәйкес аудандық
жоспарлау тіркеме және автомобиль жолдарының жолды құрылыс жоспарына сай
таңдалған. Жоспарлау кезінде парктің автобустар маршруттарынан тікелей
жақындықта болуы есепке алынған. Бұл автомобильдің парк аймағынан рейстік
қозғалысты бастар жеріне шейін барғанда бос жүрмеуіне барынша әсер етеді.
№2 Автопарктікелей қала жанында орналасқан және қалалық желіден тікелей
барлық ресурстармен пайдаланады және жүргізушілер құралының жұмыс жағдайына
әсер етеді.h4
№2 Автопарк жылына 366 күн жұмыс істейді. Маршруттық автобустар сағат
600 – ден бастап жүріс сызығына шығады, сағат 2200 – де автопаркке қайтады.
Телімдер, цехтар 7 сағаттық тәртіп бойынша жұмыс істейді.
Жылжымалы құрамды пайдалану жағдайлары
Автомобильдің техникалық жағдайына әсер ету түріне қарай пайдалану
жағдайына үлкен маңызды АКК пайдаланудың әртүрлі жағдайында жолаушылар
тапсырыс бойынша тасымалдаумен айналысады.
Пайдалану жағдайы төмендегідей топтарға бөлшектенеді. Жол жағдайы, жол
үстінің түріне және сапасына, еңістердің үлкендігіне және ұзына бойлық
көрінісіне қарай анықталады. Жол жағдайының төмендеуімен автомобиль
қорғауышының жұмыс режимі бірлік жүріске өзгереді, бұдан оның тез бұзылуға
әкеп соғады, күшін жоғалтады, отын шығынының жүріс бірлігіне көбеюіне әкеп
соғады. Керісінше жол бетінің жағдайының қалыпты күшімен салыстырғанда
ондаған есе көбірек ілінісуді ажыратуды санының берілудің және тежеудің
біршама артатыны байқалады.
Нәтижесінде қозғауыштың түйіндер мен агрегаттардың барынша тозу
байқалады. Климаттық жағдай ауаның температурасына бараметрлік қысымға,
ауаның ылғалдылығына, жауын-шашынның көптігіне байланысты сипатталады.
Қарағандыда автомобильдің техникалық жай күйіне ауа-райының шұғыл
өзгерісі біршама әсер етеді. Қыста -250С -350С-қа дейін, жазда +250С +400С-
қа дейін. Ауа дымқылдығы жаз мезгілінде төмен, мұзтайғыштар болады.
Пайдалану режимі қозғауыш режимімен автомобильге күш түсірумен
байланысты сипатталады. Автомобиль режимі жол жағдайына және күш түсіруіне
тікелей байланысты.
Қарағандының №2-ші автобус паркі 1961 жылы ұйымдастырылған. Автопарк
қаланың шығыс жағында ашық алаңда “Щорс – 100” мекен жайында орналасқан.
Жер участігі автопарк құрылысы үшін қаланың басты жоспарына сай, аудандық
жоспарлау схемасына берілген болатын. Автопарк территориясы жолға жақын
орналасқан. Парктің ауданы 77572м2, құрылыс коэффициенті 3.18, құрылыс
ауданы 24376.9м2, көк шалғын ауданы 8653.6м2, көгеру коэффициенті 8,96.
Болашақта “ескі” және “жаңа” базаларды бір ауданда біріктіру.ТҚ және
диагностика бойынша жұмыс көлемін ұлғайту жоспарлауына байланысты
автомобильді ТҚ-ден нақты өткізетін диагностика және профилактика
станциясының құрылысын болжау көзделуде.
Жөндеу учаскелерінің кешені ағаш өңдейтін, доңғалақ ауыстыратын,
дәнекерлейтін учаскелердің жаңа бөлімшелерімен толықтырылуда. Барлық жаңа
бөлімшелер үшін техникалық қызметті орындаушылар санын арттыру
жоспарлануда. Барлық бөлімшелерді басқаруды қамтамасыз ету үшін ӨОБ
жүйесін жетілдіру жоспарлануда. Осыған байланысты №2 Автопарк бірлестігі
техникалық қызметтер аралығындағы байланысты жеңілдетеді.
Кесте 1.1 Эксплуатация
№ Белгіленуі Құрылыстардың атауы Ауданы 5м2
1 А АБК 708,8
2 Б Бокс 1866,6
3 В мойка 1704,2
4 Г строй цех 726,1
5 Д 1898,6
6 Е 1391,0
7 Ж Аз механикалық 55,9
8 З гараж 38,6
9 И
10 К Бокс
11 М Бокс 2067,4
12 Н спортзал 3712,8
13 О медпункт 773,8
14 П асхана 268,6
15 Р Қойма 594,1
16 С 84,4
17 Т 1380,2
18 У
19 Ф ТО-2 бокс
20 Х 4229,6
21 Ц 941,2
Барлығы 22884,5
№2 Автопарктің тізімдік құрамына мына автобустар кіреді 1972 жылдан
бері Павлодар автобус зауытында шығарылатын төменгі класты ПАЗ-672, қала
жұмыстарына арналған автобус толығымен металдан жасалған, төрт есікті,
тасуға арналған. Ерекше төменгі кластағы РАФ-2203 автобустар . Бұлар 1976
жылдан бастап Риж зауытында шығарылады: кузовы толығымен металдан жасалған
тасымалдау мақсатымен, төрт есікті, автобус, модификациясы – маршруттық
такси. Төменгі кластағы КАВЗ-3570 автобусы Қорған автобус зауытында 1971
жылдан бері шығарылады. ГАЗ-53А автомобильдің шасси, кузовы толығымен
металдан жасалған, екі есікті, автобус жергілікті байланыстарға арналған.
Орта класты автобус ЛАЗ-695Н Львов автобус зауытында 1973 жылдан бастап
шығарылады, тасу негізіндегі валок типті кузов, қозғауыш артқы бөлікте
орнатылған, автобус қала маңына жүруге арналған. Үлкен класты автобус ЛиАЗ-
677, қала автобус Ликин автобус зауытында 1967 жылдан бері шығарылады,
кузовы толығымен металдан, жартылай тасушы. Жоғары кластағы ИКАРУС-260 қала
автобустары және ерекше үлкен кластағы ИКАРУС-280 автобустары 1973 жылдан
бері Венгер “ИКАРУС” зауытында шығарылады. Автобус кузовы тасуға арналған,
кузовта қозғауышты еден орналастырған.
Тізімдік құрамындағы берілулер пайдалануы басынан орта тәулікті
жүрістері 1.2 кестесінде көрсетілген.
Кесте 1.2 Парктің тізімдік құрамы және оның негізгі ППК
Жылжымалы құрамның маркасының түрі Саны
ПАЗ 3205 4
МАН 192 2
МАН 200 2
МАН 240 5
МАН 232 16
ЛиАЗ 677 30
ИК 260 2
ИК 280 3
ПАЗ 672 9
ЛАЗ 695 23
КАВЗ 3270 6
РАФ 2203 3
Барлығы 105
h41.2 АКК техникалық қызметінің мінездемесі
АКК-ның техникалық қызметінің негізгі міндеттеріне жылжымалы құрамды
техникалық ақаусыз жағдайда ұстау және қызметінің барлық мерзімінде оны
жолға шығуға дайын ету жатады. Бұл үшін техникалық қызмет прафилактикалық
және жөндеу жұмыстарының барлық түрлерін жүргізуді, автомобильді сақтауға
және жаңа техника мен технологияны енгізуге негізделген басқа да бір қатар
шараларды ұйымдастырады. Техникалық қызмет кәсіпорынның өндірістік базасын
дамыту мен сақтап қалу, материалдық, техникалық жабдықтауды ұйымдастыру
мөлшерімен айналысады.
Автомобильдің техникалық жағдайына әсер ету түріне қарай пайдалану
жағдайы үлкен маңызға ие. АКК пайдаланудың әр түрлі жағдайында жолаушылар
тасымалдаумен айналысады. Пайдалану жағдайы төмендегідей топтарға
бөлшектенеді: жол жағдайы, ауа-райы жағдайы, пайдалану режимі, жүргізу
сапасы.
Жол жағдайы жол үстінің түріне және сапасына, еңістердің үлкендігіне
және ұзына бойлық көрінісіне қарай анықталады. Жол жағдайының төмендеуінен
автомобиль двигателінің жұмыс режимі бірлік жүріске өзгереді, бұдан оның
тез бұзылуы, күшін жоғалтуы, отын шығынының жүріс бірлігіне көбеюіне әкеп
соғады. h4
АКК-де өндірісті басқарудың құрылымдық жүйесі
Сурет 1.1
h4№2 Автопарк ТҚ, ЖҚ мен жөндеуге арналған бағдарлама автомобильдерді
ТҚ мен АЖ өткізудің жүргізіліп жатқан нормативтеріне сәйкес құралады,
сондай-ақ АКК-ның материалдық техникалық жағдайы мен басқа факторлары
бойынша көрінетін есептеу мәліметтерімен бірге жасалады.
АКК-ге күрделі жөндеу бойынша жылдық бағдарлама 172 ықпалдан тұрады. 1-
ші ТҚ бойынша 8897 ықпал, 2-ші ТҚ бойынша 23-25 ықпал. ЕО бойынша
бағдарлама автомобильдерді ТҚ мен АЖ өткізудің жүргізулік жатқан
нормативтеріне сәйкес құрылады, сондай-ақ АКК-нің материалдық-техникалық
жағдайы мен басқа факторлары бойынша көрінетін есептеу мәліметтерімен бірге
жасалады, есептеу АКК-ның күрделі жөндеу бойынша жылдық бағдарлама 172
әсерден тұрады. 1 ТҚК бойынша 8897, 2ТҚ бойынша 23-25 әсер КҚҚ бойынша
21448 әсер. МҚК 814 әсер жеделдетілген диагностика бойынша 2715 ықпал АЖ
бойынша жылдық жұмыс көлемі 87638 адам сағат құрайды.h4
Жеңіл автопарктегі энергиясымен жабдықтауқалалық желіден 220В кернеумен
жүргізіледі 330В кернеудегі үш фазалы өндірістік тоқ АКК территориясында
орналасқан трансформаторлы станцияда өндіреді.
Сумен жабдықтау қалалық су құбыры желісі арқылы жүргізіледі,
канализациясы жергілікті жеңіл автопарктегі энергетикалық ресурстармен
жабдықталу жағдайына бас механик жауапты.
Автокөлік кәсіпорынында қоймалардың түрлері бар: орталық қойма, айналым
қоймасы, жанар май қоймасы, бояу-сыр заттарын қоятын қойма, резина
буындарына арналған қойма. Айналым қоймасында жөндеуді керек ететін және
жөндеуден шыққан агрегаттар сақталады. Орталық қоймада автомобильге керекті
артық бөлшекпен бірге резина мен шиналар сақталады. Бұл қойманың
температурасы -100С-дан +200С аралығында, ал ылғалдығы 50-60% аралығында
сақталу керек.
Жөндеу жұмыстарын орындаған кезде жұмыскерлер әртүрлі қиындықтарға кез
келеді. Осы жұмыстарды орындау кезінде жаңадан стендттарды, жабдықтарды,
тәсілдерді қолдануға тура келеді. АКК-да “жаңа техника” деп аталатын
бөлімдер болу керек. Онда ӨТБ басқармасына жаңа тәсілмен айналысу керек.
Мамандар ойлап тапқан жаңа тәсілді ӨТБ-ға өтініш жазып, эскиздар мен
есептерін талқыға салады. Мысалы, АКК-ның агрегат телімінде под
реставрациясын алуға арналған бейімді құрал. Бұл жұмыскерлер ойлап тапқан
бейімді құралдар жұмыс уақытын үнемдейді. Осындай әдістерді, тәсілдерді
ойлап тапқан үшін жұмыскерлерге сыйлық берілу керек, өкінішке орай
материалдық ауыртпалыққа байланысты сыйлық берілмейді.
Дегенмен, ӨБО ақпаратты жинау және өндеп талдау жұмыстарын енгізбейтін
және тұтас ТҚ мен АЖ ұйымдастыруға арналған штаттық құрылымдық бірлік болып
табылмайды.
Материалдық-техникалық жабдықтың бөлімі АКК-ң жабдықталуының қамтамасыз
етеді, қажетті материалдарға дөңгелектермен қосалқы бөлшектерге
агрегаттарға, құрал-жабдықтарға сұраныстарды құрастырып, қойма
шаруашылығының жұмысын ұйымдастырады.
Техникалық бақылау бөлімі барлық бөлімшелерді орындалған жұмыстардың
сапасын қадағалап, жылжымалы құрамның техникалық жағдайын алғашқы және
қайталама бақылаудан өткізеді, сондай-ақ өнімнің сапасын бақылайды.
Температураның шұғыл алмауы ауаның салыстырмалы жоғары ластануы
автомобильдің техникалық жағдайына әсер етеді. Материалдық-техникалық
жабдықтау бөлімі АКК-ның жабдықталуын қамтамасыз етеді, қажетті материалдық
дөңгелектерімен қосалқы-бөлшектер агрегаттарға құрал-жабдықтарға
сұраныстарды құрастыра атырмай шаруашылығының жұмысын ұйымдастырады.
Техникалық бақылау бөлігі барлық бөлмелерді орындалған жұмыстардың
сапасын қадағалап жылжымалы құрамның техникалық жағдайын алғашқы және
қайталама бақылауды өткізеді, сондай-ақ өнімнің ТҚ-мен жөндеу бойынша
сапасына байқалады.
Кесте 1.2 №2 Автопарктегі ТҚ және АЖ жұмыстарын ұйымдастыру
Кесте 1.3 Құрам бөлімдері
h41.3 Аккумулятор бөліміндегі жұмыстарды ұйымдастыру бойынша қазіргі
жағдайға талдау
Аккумулятор батареясын жөндеу үшін кәсіпорындарда арнайы телім
ұйымдастырылады, ереже бойынша жеке бөлмеде. Осы телімде аккумулятор
батареяларын жөндеу бойынша барлық жұмыстар істелмеді, оларды тексеру,
бұзу, тазалау және жуу, тетіктерді дефектілеу, оларды жөндеу, аспаптарды
жинау және оларды сынау жұмыстарды атқарылады.h4
Аккумулятор батареясын жөндеу бойынша телім ұзындығы 15м2, биіктігі 5м
және ені 11м2 ауданды алып жатыр. Аккумулятор телімі аптасына 7 күн жұмыс
істейді ІІ-сменада, атқарушылар саны 2 адам, VІ разрядта жұмыс атқарады
жұмыс таңертең 800-де басталып 2100-де аяқталады, 1200-ден 1300-ге дейін
түскі үзіліс.
Атқарушылар саны екеу болғандықтан, олар күндік сменамен ауысу
жасаспайды, бір адам 2 күн демалыс жасап 2 күн жұмыс атқарады.
h4Технологиялық процесс дегеніміз қандай да бір операцияны ңәр текті
тізбектеліп және қатаң түрде бекітілген талаптың орындалуы. АКК-да
технологиялық процесс тексеру пунктінен басталады,мұнда аккумуляторды қарап
тексереді. Бұдан кейін аккумулятор телімін жібереді. Телімде аккумулятор
батареясының сыртың әр түрлі қондырғылардан аккумулятор батареясының
электролитінің деңгейін, оның кернеуін және электролитінің тығыздығын
тексереді және басқада стенттерге қояды. Ал егер істен шыққан болса оны
алып тастап, ал жарамды болса ескі электролитті төгіп, істен шыққан
бөлшегін ауыстырып, жаңа электролит құйылады. Электролиттің деңгейі 15мм
болу керек. Сонан соң аккумулятор батареясын 12 сағат зарядқа қояды да,
тығыздығын тексереді. Тығыздығы қыста 1,28, ал жазда 1,26-1,27 болу қажет.
Электролитті фарлағанда климат жағдайын да ескерген жөн. Салқын кезде
электролиттін тығыздығы жоғары, ыстықта – төмен болуы шарт. Электролиттің
тығыздығың ареометрмен өлшейді.h4
Сурет 1.4 Аккумулятор
телімінің технологиялық схемасы
АКК-да аккумулятор телімі ЖҚ үлкен қызмет атқарады. Өздеріңіз
білесіздер ЖҚ-дар аккумуляторсыз от алу мүмкін емес тігін. Сондықтан
аккумулятор батареясын техникада үлкен жауапкершілікпен қараған жөн.
АКК-да автобустар 2 аккумулятор батареясынан от алады, яғни олардың
кернеуі 24В, маркасы 6СТ 190. Ал газельдер мен пазиктарда 1 аккумулятор
батареясынан от алады, яғни кернеу 12В, маркасы газельде 6 СТ 75, пазик
автобустікі 6СТ 132 болып келеді.
Аккумулятор батареясының тығыздығы қыста 1,28, ал жазда 1,26-1,27 болу
қажет, электролиттің деңгейі 15мм болу керек.
№2 АКК-ның аккумулятор телімінің ағындық жөндеу көппексінің оңтүстік-
батыс бөлігінде орналасқан. Телім төрт бұрышты формада істелінген.
Аккумулятор телімі үш бөлмеге бөлінген:
1) Зарядтау бөлмесі;
2) Аккумулятор батареясын жөндеу бөлмесі;
3) АКБ сақтау бөлмесі.
Телімге бір қақпа арқылы кіреді және телімде екі терезе орнатылған
2(1,5м. Аккумулятор телімінің мынандай жалпы өлшемі 15(11, ол биіктігі 5м
болып келеді.
Аккумулятор телімінде мынандай құрал-жабдықтар бар: зарядтау құрылғысы,
нагрузочный вилка, ареометр, сверлиный станок пісіру құрылғысы, слесорлық
стол, тиса, дистилятор, вентилятор және АКБ тасу тележкасы. Мынандай құрал-
саймандар қарастырылған: балға, нажовка, зубила және әртүрлі кілттер,
қоймалары: зарядтау қоймасы, АКБ сақтау қоймасы және электролитті сақтау
қоймасы бар.
Аккумулятор телімі сондай-ақ желдеткішпен жабдықталған, ол ауадағы
химиялық қышқылдардан тазарту үшін қажет және телімде телефон желісі
тартылған.
ЭК жағдайлары
Аккумулятор теліміндегі еңбек жағдайының мінездемесі техникалық
қауіпсіздік ережелеріне үлкен көңіл бөлген жөн. Себебі адам денсаулығына,
қоршаған ортаға тигізер зиандары көп. Ең бірінщіден бұл телімнің жұмыс
істейтін жерінде “техникалық қауіпсіздік ережелер” деген плакаттар іліну
керек. Сонымен қатар медициналық жәшік қорапшасы ішінде – бинт, мақта, йод,
жгут және тағы да басқа сияқта медициналық заттар болу керек.
Аккумулятор батареясының ақауын тексергенде немесе жөндегенде тазарту
жұмыстары жүргізіледі. Мысалы: АКБ тығындарының ауа кіретін тесіктерін және
электролитпен араласқан қоқымдары ауызбен үрмей арнайы тазалауыш
щеткалармен тазалаған жөн. Күкірт қышқылын былай қойғанда электролиттің
өзі шашырап теріге тисе, тиген жерін күйдіріп жібереді, мақта мен матадан
тігілген киімді бүлдіреді. Сондықтан қышқыл мен электролитті қолданғанда
өте сақ болу қажет. Аккумулятормен жұмыс істегенде резина қолғап, алжапқыш,
қорғаныш көзілдірік болу керек.
Аккумулятормен жұмыс істеген кезде оларға электролит құю жұмыстары
істелінеді. Сондықтан электролитті арнайы пласмасса ыдыста және қоймада
сақтаған жөн.
Электролиттің өзінің жағымсыз иісімен адам денсаулығына тигізетін әсері
көп. Олар тыныс алу жүйесіне өкпе қабынуына және тағы да басқа ағзаларға
әсерін тигізеді. Сондықтан телімді күніне 2-3 реттен желдетіп отырған жөн.
Автотранспорт көлігі кәсіпорындағы өртке қарсы қауіпсіздік мемлекеттік
МЕСТ 12.1.Р04-85, құрылыс ережелерінің және шараларының өндіріс
кәсіпорынына арналған типтік өртке қарсы қауіпсіздік ережелерінің және
Қазақстан Республикасының жалпылама АКК-да арналған өртке қарсы қауіпсіздік
ережелерінің талаптарына жауап беруі керек. Автокөлік кәсіпорынның жер
аумағын таза күйінде ұстау керек, жерге ағып кеткен жағар-жанар майды
бірден тазалаған дұрыс болады, жерге сіңірмей үстіне топырақ себу керек.
Үйлерге және су көздеріне жететін жолдар, өткендер кіре-беріс үйлер мен
ғимараттар арасындағы өртке қарсы алшақтың, өрт сөндіру құралдарымен
жабдықтарына қай уақытта болса да дайын болуы керек. АКК-да жиі
пайдаланатын өрт сөндіргіштер: ОХП-10, ОВП-10, ОУ-5, ОП-10. Кәсіпорынның
жер аумағын 5000 шаршы метрлік өртке қарсы қалқан есебінен, қалқандармен
қамтамасыз етеді.
Электр қозғалысы қауіпсіздігі жұмыстарды қамтамасыз ету іс-шаралар:
наряд рұқсатпен жұмысты жүзеге асыру, нұсқаумен немесе күнделікті пайдалану
мақсатындағы жұмыстардың тізбегіне сәйкес, жұмыс барысындағы үзілісті
реттеу, басқа жұмысты ауыстыру, жұмыстын шартын тәртіпке келтіру болып
табылады, жұмысқа кірісуге рұқсат жұмыс орының дайындығы, техникалық
шаралардың іске асқаның тексеріп болғаннан кейін барып беріледі.
Жұмыс барысындағы бақылау, техникалық қауіпсіздік талаптарының
бұзылмауының арқасында алу мақсатында жасалады. Бақылауының іске асыратын
лауазымды адам тұрақты түрде жұмыс орнында болу керек. Электрлік
қондырғылардың қауіпсіз жұмыс атқаруының кепілдігі. Электротехникалық
мамандардын жоғары деңгейдегі техникалық біліктілігі және еңбек тәртібінің
өз деңгейінде болуы, ережелер мен нұсқауларды, ұйымдастырушылық пен
техникалық шараларды қатаң сақтауы болып табылады.
Жобаланатын аккумулятор телімінде жабдықтар мен бейімді құралдар толық
жетіспейді. Телімде екі терезеге орналасқан жарық, бір жерге бұл нормативке
сай келмейді. Желдеткіш толығымен жұмыс істемейді. Температура дұрыс орташа
жағдайда берілмейді. Жұмыс істеу кезінде жұмыс механикаландырылған қолмен
істейтін жұмыс көп. Осы кемшіліктерді болдырмау үшін АКК-да аккумулятор
телімін қайта жаңадан қаруландырылған жөн. Бұл телімге барлық жұмыстар жаңа
технологиялық процесспен жұмыс істеп және әрбір жұмыстарды талдау. Телімге
жұмыс істейтін жұмысшылар жағдайларын жетілдіруге мынандай ұсыныстар
енгізуге болады:
1 Телім ішіндегі істелінетін жұмыстарды техникаландыру
2 МЕСТ талаптарға тиісті жарық беру
3 Аккумуляторды жөндеуге тиісті жабдықтарды енгізу
4 Жобаланатын телімнің технологиялық базасын кеңіту, жаңа әдістер
қолдану
5 Атқарушылар жұмысшылардың жұмыс сапасын көтеру үшін рухани және
ақшалай ынталандыру.
h41.4 Қорытынды мәләметтерді негіздеу
АКК бойынша бағдарламаны есептеу үшін келесі мәліметтерді анықтау
керек: бағдарлау жылы, АКК қуаты автомобиль группасының технологиялық саны,
табиғи климат ауданның пайдалану, автомобиль группа орташа тәулік жүрісі,
есеп группасындағы автомобиль саны, база моделін іріктепп алу ТК зонасы
мен ЖҚ жұмысы режимін анықтау (жұмыс аптасының күн ұзақтығы) смена
коэффициентінің алу қолданылатын мәні 0,5 - 1,0 ; аз мәні автомобильдерді
АЖ кезінде өткізілетін ауысым аралық уақытта қолданылады.h4 ЖҚ пайдалану
коэффициентінің мәнін алу (0,93 – 0,97) ЖҚ күнделікті жуу жұмысына келсе
Вкір = 1,0.
Бұлар автобустар, автомобильдер, тамақ таситын көлік, улы радиактивті,
тез бұзылатын заттар. Егер жуу жұмысын күнделікті өткізуге К2 және К4
корректілік көрсеткіштеріне көңіл аударған жөн, К2 екі рет саналады – еңбек
сыйымдылығын корректілеу.
Жылжымалы құрамның жұмыс режимі үзіліссіз, жұмыс ауысымының ұзақтығы
сегіз сағат. Талдау режимі бойынша техникалық қызмет бөлімшесі жұмыс
істейді.
Қор кезіндегі дайындалу коэффициенті мынаған тең:
Вкір : 1201365 = 0,33 (1.2)
Автомобильдің ауысым аралық уақыттығы ТҚ және АЖ бойынша жұмыс бөлімінің
өткізу мүмкіндігінің коэффициенті мынаған тең: КСМ = 1, ауысым аралық
уақытта техникалық қызмет бөлімшесі жұмыс істелінеді. Әр түрлі ұйымдастыру
себептері бойынша көлік жартылай линияға шықпайды, сондықтан парктің
пайдалану коэффициентін еске алған жөн, ал 0,93 – 0,97 мынандайында Ктуз
= 0,93.
Технологиялық группа ішінде мынадай марка автомобильдері бар, есепті
қысқарту үшін автомобильдер негізгі санын түрде ауыстыруға болады. Бұл
көлем есебін қысқартуға мүмкіндік ететін приведение деп аталады. Бірінші
группада негізгі марка ретінде ПАЗ автомобилін аламыз, екінші группада ЛАЗ-
695Н, үшінші группада КамАЗ. Автомобильдердің ТҚ және АЖ орташа еңбек
сыйымдылығын есептер келтіру үшін мына бойынша.
Тo.m = t''кқ ∙ К2 ∙ К5 + (t''1 ∙ К2∙ К5 ∙ Lo.m ) : (L''1 ∙ К1 ∙ K'3 ∙
K''3) +
+ (t''2 ∙ К2 ∙ К5 ∙ Lo.m ) : (L''2 ∙ К1 ∙ K'3 ∙ K''3) +
+ (t T''p ∙ К1 ∙ К2 ∙ K''3 ∙ K'3 ∙ R4 ∙ R5 ∙ Lo.m) : 1000
(1.3)
Егер бұл подгруппа әр түрлі модификация автомобильдері болса, К2
коэффициентің орташа өлшеу көлемін есептеу мына формула бойынша:
= ( (1.4)
Әр түрлі автомобильдерді жүріс үшін басынан пайдаланудың орташа өлшем
көлемі К4 талдап анықтайды.
Кесте 1.4 Автомобильдерді келтіру
Автом. К4АЖ К4ТҚК
марка
100% құр лас 100%
100 құр
Фрм Күндер 365
Дк Күндер 367
Ддем Күндер 52
Дпр Күндер 8
ТСМ Сағ 7
Дпп Күндер 7
Дсуб Күндер 52
ФЯ Сағ 1764
Ті Адамсағ 5379,5
РЯ Сағ 16
Дотл Күндер 24
Дув.пр Күндер 12
ФШТ Сағ 1580
РШТ Өлшем 2
h43.3 Пост санын есептеу немесе жұмыс орынын анықтау
Аккумулятор телімі болғандықтан пост санын есептейміз. Аккумулятор
учаскесінің орнын анықтау үшін, басты жұмыстың тізбегін құрастырамыз. Бұдан
кейін жұмыстың разрядын анықтаймыз.
Жұмысшыларды жұмыс орнына бөлу.h4
Кесте 3.3
Жұмыс орнының аталуы Жұмыстын № Мамандығы Разряд
Аккумуляторды жуу 1 аккум-шик 3
АБ тексеру бұзу 1 аккум-шик 3
АБ кернеуін тексеру 1 аккум-шик 4
АБ тығыздығын тексеру 2 аккум-шик 3
АБ электролит құю 2 аккум-шик 4
АБ зарядтау 1 аккум-шик 3
Аккумулятор телімінің орташа разрядын есептейміз.
R=1·P+2·PP+P=1·3+2·4+2·55=4разряд (3.6)
Аккумулятор учаскесіндегі орташа разряд.
Кесте 3.4
Разряд Жұмысшылар саны ∑RRi Rорт
3 1 3 3,5
4 1 4
h43.4 Техникалық жабдыққа ТҚК және АЖ
Аккумуляторшиктің басты функци ясы болып: электролитті дайындау,
аккумулятор батареясынын зарядын және онын пайдалануға жарамдылығын
тексеру. Бүкіл құралдармен саймандарды кестеге жазамыз.h4
Кесте 3.5 Технологиялық жабдықтар
Атаулары Түрі немесе Жоспарлау Барлығы
моделі габарит
өлшемі
АБ тексеру приборы Э-401 442×220 1
Зарядтау тоғы ВСМ-3Ш 800×400 2
АБ зарядтау шкафы немесе стелажы Э-409 2600×800 2
АБ бұйымының пісіру приборы Медициналық 450×250 1
жабдық Киев
зауыты
Электролитті құюды даярлау 2280 380×525 1
Свинецті балқытатын электротигель 820 410 1
Мастикті балқытатын электротигель 8022 470×380 1
Электродистилятор ЭМО Ленин-град 500 1
зауыт
Кесте 3.6 Технологиялық остнастка
Атаулар Моделі немесе Барлығы
ГОСТ
АБ бөлшектерін жуатын ванна Гипроавтотранс 1
Наконечниктегі және клеманы алатын сьемник 2257 1
Клемаларды пісіру шаблоны СН 1807 2
Электролиттің деңгейін тексеруші трубка − 2
Араластыру шыбығы − 2
АБ пробкасын бұрау кілті CП-1816 2
АБ жалғауды даярлау − 2
Күш түсу вилкасы ЛЭ-2 2
Кислотомер ГОСТ895-66 2
Термометр ГОСТ2045-71 2
Электропояльник ГОСТ7219-69 2
Электролитті құю воронкасы − 2
Электролиттін барлығын өлшейтін мензурка − 2
Электролитті сору үшін рәзенкелі груша − 2
Электроплита СП-1815 1
Мастикті жылыту бачок ГОСТ30669 1
Керамикалық құмыра СП-1801 1
Пластинді блокты ығыстыру екі жақты келісу СП-1811 1
Свенецті құю отауы СП-1815 1
Аккумулятор қақпағының сьемнигі СП-1813 1
Плюс және минусты тығыздаушы белгі СП-1810 1
Электродтың бұрышын ұстаушы СП-1221 1
Свинцерез СП-1821 1
Элемент аралық байланысты құю формасы К-Т 1
Пластинаның құлағын пісіру шаблоны СП-1809 1
Прудты свинецті құю формасы СП-1804 1
Құрғатқыш шкаф − 1
Сеператырлы кесу пышағы СП-1801 1
Қолды діреп ГОСТ2310-70 1
Слесарлы балға ГОСТ2310-70 2
Газға қыздыру немесе пояльный лампа − 1
Кесте 3.7 Қоғамдастық остнастка
Атаулары Түрі немесе Габаридті өлшеміБарлығы
моделі
АБ бөлшектеу столы Э-403 1400×800×1380 1
Приборлар шкафы және даярлау 2303 950×435×1045 1
АБ сақтау стелажы Э-405А 2000×380×600 1
Свинецті және мастикті балқыту
тарту шкафы Р-405 1280×825×800 1
Жабдықтың астынан тіреуші Р-902 930×600 2
Кислотаның бутулканың астын
қысқыш НИИАТ-АР-2 540×540 1
Құмы бар жәшік − 500×500 1
Материалды тазарту пары 2249 500×500 1
Кесте 3.8 Кәсіпорындық тара және жоғары көлікті жабдықтар
Атаулары Түрі немесе Габаридті өлшеміБарлығы
моделі
Электролитті құю ваннасы Гипроавтотран 740×304×500 1
МВ-029
Электролитті бөлу ваннасы ТОЖЕ 740×304×500 1
Күкірт қышқылына арналған бутиль
Дистильденген судын багы НИИАТ-АР-2 Ф300×500 2
Нашатыр спиртіне арналған бутиль− Ф300×500 2
Аккумуляторды тасу тележкасы
− A150 1
П-610 1710×700×850 1
АБ жұмысқа жарамдылығы капиталды көлемді бағада ондағы басты
детальдардың дайындығы (пластина селератор аккумулятор багы) орындалады.
Аккумуляторшиктің жұмыс істейтін орны іргелес изоляцияланған. 2
бөлмеден тұрады.
1-ші бөлмеде – қышқылды және зарядталған бөлімшесі
2-ші бөлмеде – жөндеу және аппаратты бөлме болып есептеледі.
Аккумуляторшиктің жұмыс орны бөлмесінің аумағы жабдықтардың алып тұрған
аумағына, оның тығыздығының коэффициенті 3,5-тен болуы тиіс. Жұмыстын
істелу жобасы үш аккумуляторшик қажет болады. Проект бойынша 1
аккумуляторшик 4 разраядты.
2 аккумуляторшик 3 разрядты.
3 аккумуляторшик 1 ТҚК және 2 ТҚК линиясында жұмыс атқарады.
Аккумуляторшиктер 2 сменада істейді.
3.5 Жобаланған бөлімнің ауданын есептеу және геометриялық параметрлерді
нормалау
Аккумулятор учаскесінің ауданың 2 формула бойынша есептеледі.
F=Fж·Km= 18.8·4=75.2м²
(3.7)
F=f+f·(P-1)=15+12(5-1)=15+48=63м²
(3.8)
Кесте 3.9 Көрсеткіштерді кестеге жазамыз
Шартты белгілер Өлшем бірлігі Көрсеткіштер
∑Fжд М2 13,617696
Кпл − 3,5
М2 47,7
F1 − 15
F2 − 10
Rя Адам 2
М2 25
Аккумулятор телімінде екі адам жұмыс атқарады. Олардың бір-біріне бөгет
жасамауын қамтамасыз ету үшін, ең біріншіден олардың арақашықтықта 1-1,5м
болуы қажет. Сонымен қатар олардың құрал жабдықтары бөлек, арнайы жұмыс
киімдері және атқаратын жұмыстары әртүрлі болу керек. Сонымен бірге олар
берілген жұмыстарын атқара отырып, олар бір-бірімен сөйлеспеу қажет, себебі
атқарылып жатқан жұмыстың қате істелінуі немесе өзіне қауіп тудыруы мүмкін.
Олардың телімдерінде желдеткіш болған дұрыс. Себебі ауада болатын
электролиттің қышқылдары адам денсаулығына әсерін тигізеді. Сондықтан
электролиттерді арнайы қоймада сақталған жөн.
Қандай да бір жүргізуші болмасын өзінің аккумулятор батареясының істен
шыққанына көзі жетіп, оған АБ қажеттілік етеді. Ең біріншіден ол директорға
өтініш жазады. Директор қол қойғаннан кейін оны қойма бастығына жібереді.
Қол қойған құжатты қоймаа бастығына көрсетіп АБ-ны алуға рұқсат алады.
h43.6 ЕҒҰ бойынша шаралар
ЕҒҰ кезінде мына жүйені түсіну керек, техникалық ұйымдастыру керек және
санитарлы-гигиеналық жұмыстар бағытында еңбек жағдай мамандарын алдыға
арттыру және еңбекті ғылыми жұмыстарды жаңа жетістіктерге жету үшін, бұл
өндіріс еңбегінде жақсы жетістіктерге жетуін қамтамасыз етеді. ЕҒҰ-ның
басты мақсаты АКМ-де жалпы өндіріс және барлық өндіріс буындарында өндіріс
еңбегінің еңбегін арттыру. Бұл мына жолмен жүзеге асады. Өндіріс
операцияларын зерттеу, өндіріс уақытын жоғалтпау жолын табу, өндірісте
жақсы жетілген қондырғыларды пайдалану. h4
Ұйымдастыру еңбегін зерттеу және анықтау.
Автомобильге ТҚК ұйымдастыру еңбегінің күні, автомобильге АЖ-де, КБ, ТБ-
1, ТБ-2, МҚК байқалады.
Сондықтан ЕҒҰ жұмыс процесіне кететін уақытты зерттеу. Жұмыс процесін
зерттеу фотокранометраж, фотосуретті бақылау арқылы жүзеге асырады.
АКМ-де бақылау объектілері мыналар болады: қызмет көрсетудің жұмыс
орны, көмекші жұмыс мамандары (слесарь, маляр, механик, тағы басқа).
Ағынды жөндеудің ТҚК, мамандандырылған жұмыс орындарында ауқымды
механимкаландырылған линиялар ТҚК, ТБ-1, ТБ-2 техник-инженер цехтағы және
өндірістегі жұмыс орындары алынған қортындылар.
Өндірісте жұмыстын жақсы істелуіне уақыттың үнемдеуіне және дұрыс
бағытта жұмыс істеуіне көмектеседі.
АКМ-де технологиялық процесс тексеру барысы.
Технологиялық процестерді жандандыруды және АКМ-нің өндірістік
аймағымен учаскілер жұмыстарының тиімділігінің жоғарлатуды керек ететін ТҚК
және АЖ жұмысын механикаландыруынын жоғарғы талабы технологиялық
жабдықтарды қолдануы және жіктелуін, оған сенімдіоікті және тиімдіоікті
қамтамасыз ететін маңызды тапсырманы жасайды. Технологиялық жабдықтардың
істен шығуы және ақаулануы ТҚК және АЖ аймағында автобусытын тұрып қалуының
көбеюіне, жұмыс орындалу сапасының азаюына автобус жұмысы және АКМ әрекеті
техника-экономика көрсеткіштерінің азаюына әкеп соғады. Технологиялық
жабдықты қолданғандағы тиімділігі және тұрақтылығы техникалық күйіне, оны
күтудің және жөндеудің аз уақытында және жүйелі өтуіне байланысты болады.
Жасаушы зауыт белгіленген пайдалану шарттарымен тәртіптерін сақтау кезінде
технологиялық жабдық үлгілерінің қызмет мерзіміндегі жұмысқа жарамдығы мен
өміршендігі жұмыстын көп еңбекті қажет етуінен мерзімділігінің нақты
көлемдерін ескеретін жабдықты жөндеу және сақтау. ТҚ бойынша ұйымдастыру
техникалық шаралар кешенінен қамтамасыз етеді, олар оны тиімді жүзеге асыру
ұсынысы, АКМ-де бар технологиясын жабдық паркі бойынша орындалады.
ТҚ және АЖ түрі бірдей мерзіммен орындалатын, жабдықты дұрыс және
жұмсақ жарамды жағдайда ұстайтын жұмыс жиынтығы сақталады. Жөндеу деп
пайдалану процесі кезінде болатын жазу, деформациялау және бөлшектердің
басқа да ақаулықтарын жою бойынша жұмыстар жиынтығы аталады. Жеке
агрегаттар мен тетіктерді, және де тұтас үлгілерді жөндейді. Жүйе мына
принциптер бойынша жасалған. ТҚ және АЖ-ның жүйеге енетін барлық түрлері
жоспарлы болып табылады және жұмыстын берілген мерзімділігі және көлемімен
орындалады.
Профилактикалық жөндеу ТҚ-ның профилактикалық қызметі операциялар
жиынтығы мен жабдықтын жеке ақауларын жою бойынша жөндеу жұмыстарынан
құралады. Оған жататындар: майлау, тазалау, агрегаттар мен үлгіні тұтастай
алып, статикалық және динамикалық күйлері кезіндегі, әртүрлі жылдамдықты
және жүктемелі тәртіпте техникалық жайын юақылау.
Барлық технологиялық жабдықтын ТҚ және АЖ-ның жалпылама қамтушы
варианттарын, ТҚ және АЖ-ның жүйелері мен түрлерінің бейнеленген
сипаттамасы өзгешелігі, конструкциямен әрекет күрделігін ескереді.
h44 Еңбек қауіпсіздігі бойынша шаралар
4.1 Жобалап отырған бөлімдегі зиянды факторларды және санитарлық талаптар
Ең біріншіден персоналдық адам денсаулығына, еңбек ету қарқындығына
және қоршаған ортаға әсерін тигізуі мүмкін. Персоналдын еңбек ету
шарттарын, ауаның ылғалдығы, шудын, ауаның температурасынын, ластану
нормаларды көрсете отырып суреттеу. Жобалау объектісінде жұмысты сақтауды
қарастыратын, еңбекті қорғау бойынша негізгі шараларды келтіру және баға
беру. Мұнда келесі мәселелерді бейнелеу немесе ТҚК, АЖ диагностиканын,
цехтын және басқалардың сәйкес аймақтарының өзіндік ерекшеліктері, шудын,
улы заттарының, өрт қауіпсіздігінің және басқа денсаулық үшін зиянды және
өндіріс үшін қауіпті факторлардың пайда болуы.h4
Технологиялық жабдықтың қозғалмалы бөліктері үшін тордың жасалған,
торшаларды қарастыру керек. Жұмысшы орындар зоналардығы ауаның
температурасы 160С-ден төмен болу керек. Салыстырмалы ылғалдығы 75-80%,
ауаның жылдамдығы 0,3мс. Лимимиценттік лампамен жалпы жарықтандыру 150м,
ал қыздырушы лампалар мен 100Nk.Техникалық ҚК және АЖ кезінде қолданылатын
365, ал канаваларды жарықтандыру үшін 12В.
Аккумулятор телімінде зианды факторлар әсерін болдырмау бойынша
ұсыныстар қарастырады. Аккумулятор телім қабырғасына жабдықтарды,құрал-
саймандарды жұмыста дұрыс пайдалану көрсетілген плакаттар ілінуі қажет.
Плиткамен жабылған қабырғаларды бейтарапты құрал-саймандарды ыстық сумен
жуу қажет, агрегаттарға, тораптарға жөндеуді механикалық ұсақ бөлшектерден
тазартылған және қалыпты температурасы бар жерде өткізу керек, электр
тығыздығынан қоректенетін барлық жабдықтарды жерге берік жалғау қажет.
Аккумулятор теліміне жарыққа есеп жүргізу және қажет болса жарық
түсіргіштер қосу керек. Сонымен қатар бұл телімде кем дегенде 2-3 терезелер
орналастыру қажет. Участекте жылы және суық сумен қамтамасыз етілген жөн.
Сонымен қоса аккумулятор телімінде барлық құрал-саймандар дұрыс және оны
дұрыс қолдану қажет.
Аккумулятор телімінде жұмыс істегендіктен жұмысшыларға қойылатын
талаптар, аккумулятормен жұмыс істегенде резина қолғап, алжапқыш, қорғаныш
көзілдірік болуы керек. Себебі күкірт қышқылын былай қойғанда электролиттің
өзі шашырап теріге тисе, тиген жерін күйдіріп жібереді, мақта-матадан
тігілген киімді бүлдіреді. Сондықтан қышқыл мен электролитті қолданғанда
өте сақ болу керек.
Телім бөлімшесінде қалыпты температурасын ұстау, жұмыс істеуші
жұмысшылардың денсаулығына маңызды факторлар болып табылады. АКМ-де
аккумулятор телім бөлмесі қалыпты ұстап тұру үшін, оны орталық су мен
жабдықтау желісі мен құбырлар тартылған. Жылыту жүйесі аккумулятор телім
бөлмесіндегі ауаны бір қалыпты жылытуды қамтамасыз етеді, сондай-ақ жылы
жерде жұмыс істеуге қолайлы және жұмысшылардың деңгейін көтеруге пайдасы
бар. Аккумулятор телімінде жылдың суық мезгілінде жылыту жүйесі 17-180С
ұстап тұрады. Бұл телімде жылуды көп қажет етеді, себібі аккумулятор
батарейкалармен жұмыс істегендіктен оларға жылы жер қолайлы. Ал бөлме суық,
жылу болмаса онда аккумулятор жарылып ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz