Бұрғылау шығырларының классификациясы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1 Техникалық бөлім
1.1 Бұрғылау шығырларының классификациясы
1.2 Бұрғылау шығырларының техникалық сипаттамалары
1.3 Бұрғылау шығырларының жауапты жүйелері
1.4 Ленталық тежеуіштер
2 Есептік бөлім
2.1 Ленталық тежегіштің бастапқы мәліметтері
2.1.1 Арқан таңдау
2. 2 Шығыр жетегінің қуаттылығын анықтау
2.2.1 Шығыр барабанындағы қуаттылық
2.3 Бұрғылау жетек типін таңдау
2.3.1 Көтеру білігі айналым жиілігін анықтау
2.3.2 Барабанның орташа диаметрін анықтау
2.3.3 Барабандардың тежегіш шкифтерінің диаметрін анықтау
2.3.4 Ілгішті көтеру жылдамдығын анықтау
2.4 Түсірп-көтеру кешеніндегі элементтердің жүктелушілігі режимін
есептеу
2.5 Подшипниктердің ұзаққа жарамдылығын есептеу
2.6 Көрініп тұратын білік тіректерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу
2.7 Жұлдызшалар подшипниктері
2.8 Көтеру білігі подшипниктерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу
2.9 Жұлдызшалар подшипниктері
2.10 Шығыр барабанына бектілген арқан инерциясы кезеңі
2.11 Ленталық тежегіштің кинематикалық тізбек элементіндегі күш
2.12 Бұрғылау бағанасын түсіру кезіндегі ленталық тежегіш
кинематикалық тізбек элементіндегі күш
3 Арнайы бөлім
3.1 Патентік ізденістер
3.2 Шығыр детальдарын өндеу маршруттық сұлбасы
4 Еңбек қорғау және тіршілік қауіпсіздігі
4.1 Еңбекті қорғау заңдары
4.2 Қауіпті және зиянды факторлар
4.2.1 Өнеркәсіптік қауіптіліктің категориясын анықтау (ӨҚК)
4.3 Өндірістік санитария
4.4 Өрт қауіпсіздігі
4.5 Техникалық қауіпсіздік
5 Қоршаған ортаны қорғау
5.1 Атмосфераны, литосфераны және гидросфераны ластаушы
көздер
5.2 Атмосфераны, литосфераны және гидросфераны қорғау
6 Экономикалық бөлім
6.1 Бұрғылау шығырын қолданудың экономикалық тиімділігі
6.2 Жаңа базалық шығыр өнімділігін есептеу
6.3 Тұтынушыдан пайдаланған шығындардың үнемділігін есептеу
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Бұрғылау шығыры бұрғылау нәтижелілігін анықтайтын бұрғылау
кешенінің басты агрегаты болып табылады. Олар түсірп-көтеру
операцияларындағы сияқты құбыр бөліктерін бұрғылау кезінде де
қолданылатындығын ескеру қажет.
Шығырдың негізгі технологиялық қызметтеріне келесілер жатқызылады:
-қашауға берілген жүктемені ұстап тұру және құбыр бөліктерін
бұрғылау кезінде бұрғылау бағаналарды беру;
-құбырдың тереңдеуі шамасы бойынша бағаналарды арттыру;
-қашауды, забой қозғалтқыштарды ауыстыру мен кернді ажырату үшін
бұрғылау бағаналарын құбырға түсіру және беткейге көтеріп шығару;
-құбырларды нығайту кезінде айналмалы құбырлар бағаналарын түсіру;
-құбырларды сынау және игеру, құбырдағы бөгеттер мен басқа да
апаттарды жою кезінде қаққыш аспаптар мен бақылау-өлшегіш құралдарды
құбырларды түсіру және көтеру.
Бұрғылау шығырлары жүк көтеруші машиналарда пайдаланылатын
шығырлардан айырмашылығында әрекет етуші жүктеменің баспалдақты
өзгеруімен сипатталатын жағдайларда жұмыс істейді. Жүйелі жүктелушілік
құбыр забойының тереңдеуімен бірге артып отырады, ал түсіру-көтеру
операциялары үрдісінде бұрғылау бағаналарындағы жарық санына байланысты
ондаған және жүздеген есеге өзгеріп отырады.
Шығырлар бұрғылау технологиясы талаптарына жауап беруі және оларды
пайдалану жағдайларын қанағаттандыруы тиіс. Олардың қуаттылығы мен
ауырлық күші барынша ауыр технологиялық операцияларды орындау үшін
жеткілікті болуы тиіс.
Шығырларды басқару жүйесі біреуден астам берілісті іске қосуды
және сонымен бір мезгілде беруді ерікті түрде ажырату немесе ауыстырып
қайта қосу мүмкіндіктерін болдырмауы тиіс. Сонымен қатар басқару жүйесі
жетекті автоматты істен ажырату және сонымен бір мезгілде қорғаушы
құрылғылардың (механизмнің жүктемесін шектетуші, ілгішті көтеру
жүктемесі) істен шығуы кезінде тежегішті қосуды қамтамасыз етуі тиіс.
Жетекті істен ажырату және тежеу кезінде арқанның жүру бөлігін ширатуға
және ыдыратуға жол берілмейді.
1 Техникалық бөлім
1.1 Бұрғылау шығырларының классификациясы
Бұрғылау шығырлары конструктивтік белгілері бойынша бөлінеді.
Көтеру жылдамдығының санына байланысты екі-, үш-, төрт- және
алтыжылдамдықты бұрғылау шығырлары болады. Көтеру жылдамдығы шығырдың
біліктері арасында берілісті ауыстыру жолымен немесе тікелей беріліс
қорабының көмегімен өзгертіледі.
Қолданылатын жетекке байланысты бұрғылау шығырларын көтеру жылдамдығы
сатылы, үзіліссіз-сатылы және сатысыз өзгерісті деп бөледі. Көтеру
жылдамдығының сатылы өзгерісі ауыспалы токтың жылулық қозғалтқышынан
механикалық берілетін бұрғылау шығырларында болады.
Тезжүрісті берілісті қосу сұлбасы бойынша бұрғылау шығырларын тәуелсіз
және тәуелді тез жылдамдықты деп бөледі. Бұрғылау және шегендеу
құбырларын түсіру кезінде орындалатын операциялардың кезектілігіне сәйкес
екі жылдамдық қолданылады: жай – элеваторды және құбырлар тізбегін клиннен
босату мақсатында кішкене көтеру үшін; жылдам – жүксіз элеватордың кезекті
свечаны көтеруі үшін.
Білік санына қарай бір, екі және үшбілікті бұрғылау шығырлары болады.
Бір- және екібілікті шығырлар бөлек беріліс қорабымен жабдықталады.
Үшбілікті шығырларда көтеру жылдамдықтары шығырдың өзінің біліктері
арасында орналасқан берілістер көмегімен өзгертіледі.
Бұрғылау шығырлары роторға берілетін жылдамдықтар санына байланысты
және шығыр мен ротор арасында орналасқан берілістердің кинематикалық
сұлбасы бойынша бөлінеді.
Қашауды беруді басқару түрі бойынша бұрғылау шығырларын қолмен және
автоматты басқарылатын болып бөлінеді. Автоматты басқару қашауды беруді
реттеуіш тетік арқылы атқарылады.
Көрсетілген ерекшеліктермен қатар шығырлар шынжырлы берілістері тамшы
арқылы және сорғалап ағу арқылы майланатын; тежеуіш шкивтер ауамен және
сумен салқынданатын; гидродинамикалық және электромагниттік қосымша
тежеуіштері бар; қолмен және қашықтықтан басқарылатын болып та бөлінеді.
1.2 Бұрғылау шығырларының техникалық сипаттамалары
Шығырлардың кинематикалық сұлбалары шартты белгілердің көмегімен
байланыс тұтастығын және олардың кинематикалық элементтерінің қосылыстарын
көрсетеді. 1.1-суретте берілісті ауыстыру қорабы ІІ, қашауды жіберуді
реттеуіш І және ротор трансмиссиясы ІV бар бірбілікті бұрғылау шығырының
кинематикалық сұлбасы көрсетілген. Қарастырылып тұрған сұлба ЛБУ-1100М1
шығырында қолданылады, және де отандық және шетелдік шығырларға сай болып
келеді.
I – қашауды беруді реттеуіш; II – берілісті ауыстыру қорабы; III –
бірбілікті бұрғылау шығыры; IV – ротор трансмиссиясы; 1 – тахогенератор;
2,5,9,22,27,31 – шинно-пневматикалық муфталар; 3,12,16,17,26,30 – шынжырлы
берілістер; 4 – жетекті білік; 6 – редуктор; 7 – Муфта; 8 –
электроқозғалтқыш; 10 – клиноременді беріліс; 11 – пневматикалық тежеуіш;
13,14,15,18,19,28 – жұдырықты муфталар; 20,23 – тісті берілістер; 21 –
трансмиссиялық білік; 24 – аралық білік; 25 – көтеру білігі; 29 –
электромагниттік тежеуіш; 32 – ротор.
1.1-сурет. Бірбілікті бұрғылау шығырының кинематикалық сұлбасы
Шынжырлы беріліс 3 шинно-пневматикалық муфталармен 2 және 9 вертлюгтен
берілетін ауа қысымы арқылы қосылады. Осы беріліс арқылы шығырдың көтеру
білігіне беріліс қорабы білігінің айналу жиілігіне байланысты І, ІІ, ІІІ
жай жылдамдықтар беріледі. Беріліс қорабы 18, 19, 13, 14 және 15
жұдырықты муфталармен қосылады. Шынжырлы беріліс 26 көтеру білігінің оң
жағындағы торецте орналасқан вертлюжок арқылы шинно-пневматикалық муфамен
27 қосылады. Сол кезде біліктің 24 ІV, V, VІ тез айналу жылдамдықтары
көтеру білігіне беріледі.
Екі кері жылдамдықтары бар, олар көтеру білігіне беріліс қорабымен
тісті ілінісу арқылы шынжырлы берілістермен беріледі. Шығырдың тежелуі
көтеру білігімен жұдырықты муфта 28 арқылы байланысып тұрған
электромагниттік тежеуіштің 29 көмегімен орындалады. Ротор 32 шығырдың
көтеру білігінен шинно-пневматикалық муфта 31 арқылы іске қосылатын
шынжырлы беріліспен 30 көтеріледі. Көтеру білігінің айналу жиілігі
тахогенератормен 1 бақыланады.
Шығырда қашауды беру автоматты түрде қашауды беруді реттеуіш арқылы
іске асырылады, ол ұңғыны бұрғылау процесінде шығырдың көтеру білігіне ШПМ
5 және шынжырлы беріліс 3 арқылы қосылады. Электроқозғалтқыш 8, муфта 7
және редуктордан 6 тұратын қашауды беруді реттеуіш сонымен қатар негізгі
жетек істен шыққан жағдайда құбырлар тізбегін көтеру үшін де қолданылады.
Клиноременді беріліс 10 майлы сорапты айналдыру үшін қолданылады.
Пневматикалық тежеуіш 11 жұдырықты муфта мен тісті берілісті іске қосуға
қажетті біліктің орналасу жағдайын белгілейді.
Екібілікті шығырының кинематикалық сұлбасы 1.2-суретте көрсетілген.
Бұл сұлба, алдында қарастырылған бірбілікті шығыр сұлбасында
көрсетілгендей, трансмиссиялық білікке 5 бір шынжырлы беріліс арқылы
айналым беретін беріліс қорабынан келетін шығырларда қолданылады.
Трансмиссиялық біліктен шиннопневматикалық муфталар 2 және 7 арқылы
қосылатын жай жылдамдық (6929) және 8 тез жылдамдықтағы (3637)
шынжырлы берілістер 3 арқылы шығырдың көтеру білігіне 13 айналым беріледі.
Трансмиссиялық біліктің 5 жылдамдықтар саны берілісті ауыстыру
қорабының жылдамдықтар санына тең. Көтеру білігінде жылдамдықтар саны 3
және 8 берілістерінің арқасында екі еселенеді. Түсіру жылдамдығы көтеру
білігімен жұдырықты муфта 9 арқылы жалғанған гидродинамикалық тежеуіштермен
10 шектеледі.
1.1-суреттегі сұлбадан айырмашылығы – ротор көтеру білігінен емес,
трансмиссиялық біліктен келеді. Ол үшін шинно-пневматикалық муфтамен 11
қосылатын берілістер 12 және 15 қолданылады.
Қарастырылып тұрған сұлбада ротордың жылдамдықтар саны берілісті
ауыстыру қорабының жылдамдықтар санына тең. Шынжырлы беріліс 6 қашауды
жіберуді реттеуіш пен трансмиссиялық білікті 5 жалғайды, жұдырықты муфта 14
арқылы қосылатын шынжырлы беріліс 16 арқылы шығырдың көтеру білігіне
айналым беріледі.
Мұндай сұлба алтыжылдамдықты шығырларда бар, олар ауыспалы токты
үшжылдамдықты беріліс қорабы арқылы дизельдер мен электроқозғалтқыштан
әкеледі. Тахогенератор 1 шынжырмен 12,7 мм қадаммен келеді.
Электроқозғалтқыштан тұрақты ток келген жағдайда бұрғылау шығырының
кинематикалық сұлбасы жеңілдейді. Қарастырылған шығырмен салыстырғанда
беріліс қорабы жоқ және көтеру білігі иілгіш және шинно-пневматикалық
муфталар арқылы екі қарама-қарсы орналасқан қозғалтқыштармен жалғанады.
1 – тахогенератор; 2,7,11 – шинно-пневматикалық муфталар;
3,4,6,8,12,15,16 – шынжырлы берілістер; 5 – трансмиссиялық білік; 9,14 –
жұдырықты муфталар; 10 – гидродинамикалық тежеуіш; 13 – көтеру білігі.
1.2-сурет. Екібілікті шығырдың кинематикалық сұлбасы
Шығырдың трансмиссиялық білігі қозғалтқыштардың біреуі істен шыққан
жағдайда көтеру білігіне айналым беру қызметін атқарады. Айналу жиілігі үш
есеге азайғанның арқасында бір қозғалтқыштың қуаты көтеріп-түсіру
операцияларын жүргізуге жеткілікті болып табылады. Бұрғылау процесінде
трансмиссиялық білік қашауды беруді реттеуіштен шығыр барабанына айналым
беру үшін қолданылады. Құбырлар тізбегін түсіру кезінде шығырдың тежелуі
генератор мен қарапайым ленталық тежеуіш режиміндегі жұмысқа ауысатын
электроқозғалтқыштармен жүзеге асырылады.
Үшбілікті шығыр 1.3-суретте көрсетілген, ол көтеру 15, трансмиссиялық
5, катушкалық 3 біліктерден және ротор жетегі үшін қосымша біліктен 9
тұрады. Шығыр шығарушы біліктер арқылы тісті беріліс қорабынан келеді.
Беріліс қорабының жетекші білігі карданды білікпен 6 трансмиссиялық білік 5
арқылы жалғанады және шинно-пневматикалық муфтамен 16 қосылатын шынжырлы
беріліс (2825) арқылы көтеру білігіне тез жылдамдықты береді.
1 – фрикциялық катушка; 2 – планетарлық тісті беріліс; 3 – катушкалы
білік; 4 – шынжырлы беріліс; 5 – трансмиссилық білік; 6 – карданды білік;
7,10,16 – шинно-пневматикалық муфталар; 8 – карданды білік; 9 – ротор
жетегі үшін қосымша білік; 11 – ротор жетегі; 12 – гидродинамикалық
тежеуіш; 13 – жұдырықты муфта; 14 – шынжырлы дөңгелек; 15 – көтеру білігі.
1.3-сурет. Үшбілікті шығыр сұлбасы
Беріліс қорабының жетектегі білігі төрт жылдамдыққа ие. Беріліс
қорабының жетектегі білігі карданды білік 8 арқылы екі шығатын біліктері
бар тісті редуктормен жалғанады. Екі шығатын біліктердің біреуі шығырдың
көтеру білігімен шинно-пневматикалық муфта 7 арқылы жалғанады, ал екіншісі
ротор жетегінің 11 білігімен 9 жалғанады. Сөйтіп, шығырдың бес жылдамдығы
бар, олардың төртеуі жай және біреуі тәуелсіз тез, ал ротордың төрт
айналу жиілігі бар.
Катушкалы білік 3 көтеру білігіндегі 15 жетекші дөңгелек z = 19 еркін
отырғызылған тез жылдамдығы шынжырлы дөңгелекпен z = 28 одақтасқан
шынжырлы беріліспен 4 келтіріледі. Сонымен, катушкалы білік 3 беріліс
қорабының тезжүрісті білігімен тұрақты ілінісуде болады. Катушкалы біліктің
консольдерінде бұрғылау кезінде қосымша жұмыстарды орындау үшін
қолданылатын планетарлық тісті берілістегі 2 фрикциялық катушка 1
орналасқан. Катушкалы біліктің беріліс қорабының тезжүрісті білігімен
алмалы-салмалы байланысу себебінен амалсыз бос айналуы – қарастырылып
тұрған шығырдың кинематикалық сұлбасының кемшіліктерінің бірі.
1.1-кесте
Бұрғылау шығырларының сипаттамалары
ЛБ-750 У2-2-11 У2-5-5 ЛБУ-1100ЛБУ-1ЮОД
Параметрлер М1
1.2-кесте
Бұрғылау шығырларының параметрлері
Параметрлер ЛБУ-1200Б ЛБУ-1200К
1 2 3
к 1,2
Тежегіш сенімділігінің коэффициенті g 9,8
Еркін құлауды жылдамдату , мс2 ε = (2Vmax . iт.с) 1,7
Төмен айналмалы бағананы түсіру Dp . t 3,6
кезінде, мс2
Төмендету, бұрғылау бағанасын түсіру 3
кезінде , мс2 0,2
Тежеу кезеңі, с
Тежеудің басталу кезеңіндегі құбыр
бағаналарын түсірудің максимальды Vmax
жылдамдығы, мс 0,2
Айналмалы бағананы түсіру кезінде 0,43
Бұрғылау бағансын түсіру кезінде
2.1-кестенің жалғасы
1 2 3
Тальдық жүйе П.Ә.К (т.с 0,957
Айналмалы бағананы түсіру кезінде 0,849
Бұрғылау бағансын түсіру кезінде
Тальдық жүйенеің бұрғылау кезінде iт.с 10
Аспапты түсіру кезіндегі айналушы
детальдар инерциясы кезеңі I = I1 + I2 72
барабанның есептік диаметріне
келтіріліген , Нм2 I1 57
Көтеру білігі деталы аспаптарын
түсіру кезінде айналатын инерция I2 15
кезеңі , Нм
Барабанның есептік диаметріне
келтірілген арқан инерция кезеңі
2.1.1 Арқан таңдау
2900 тереңдіктегі құбырлардың типтік құрастырылымы бұрғылау үшін
таңдалған. Бұрғылау құрылғысы 28 мм диаметрлі арқанды 5х6 тальдық жүйеге
ие.
Құбырға G0 = 1456 кН, максимальды салмақтағы айналмалы құбырлар
бағаналарын түсіру кезінде арқанның жұмыс тармақтарының жүктемесі
төмендегіні құрайды:
Sx = Q (n . (т. с)
(2.1)
Мұнда: Q = G0 + Gт. тс.
Sx = (1456 + 80) (10 . 0,85) = 180,7
Мұнай газ өндіруші өнеркәсіптегі тальдық арқандардың беріктігінің
мүмкін қоры [k] ( 3,аз болмауы тиіс, демек арқанның жыртылу беріктігі
төмендегідей болуы тиіс:
Pa = Sx . k
(2.2)
Pa = 180,7 . 3 = 542,1 кН.
Жеткілікті беріктіктен басқа арқан белгілі пайдалану қасиеттеріне де ие
болуы тиіс.
Ұсыныстармен сәйкестікте арқан таңдаймыз:
-қосарлы ширатылымды;
-сымдарының бағыттық жанамаласқан;
-ширатудың әралуан диаметріндегі сымдары бар;
-жоғары маркадағы дөңгелектенбейтін құрыш жүрекшелі.
Осы талаптарға G x 31 x 1 мс құрастырылымға ие ГОСТ 16893-71 бойынша
даярланған ЛК-РО типіндегі арқан жауап береді Pa ( 549,18 кН жыртылу күші
кезінде 1800 мПа беріктік тобындағы сымдар 28 мм диаметрлі арқан қажет.
Таңдалған арқан диаметрі бойынша қойылған бұрғылау құрылғысына сәйкес
келеді.
2.2 Шығыр жетегінің қуаттылығын анықтау
Тәлдік арқан ұшы барабанына жүгірмелі РВ созылымды табамыз.
РВ = (Qк + Qтс) U = (2 + 0,08) (10 . 0,92) = 0,23 мН
(2.3)
(т. с = ((u – 1) (U . (u (( – 1)) = (1,03110 – 1) (10 х 1,03110
(1,031 – 1)) = 0,92
( = 1 (м = 1 0,97 = 1,031
Онда жүктемелер үшін 28 мм диаметрлі арқан қабылдаймыз.
Шығырдың әрбір жылдамдығына Qki ілгіштегі жүктемені төмендегі формула
бойынша есептейміз:
Nл = (Qki . Vki) (т. с
(2.4)
Бұл жерде:
Qki = (N . (т. с . 10-3) Vki
(2.5)
Мұнда Nл = 670 кВт.
Nк = Nл . (т. с = 670 . 0,92 = 616 кВт
Qк1 = (616 . 10-3) 0,76 = 1821 . 10-3 = 0,82 мН
(2.6)
Qк2 = (616 . 10-3) 1,97 = 312 . 10-3 = 0,31 мН
(2.7)
Бағананы көтеру үшін шығыр жетегінің қажетті қуаттылығын есептейміз:
N( = Nл (у = 670 0,76 = 881 кВт
(2.8)
Мұндағы:
(у = 0,75 ÷ 0,78 – ПӘК трансмиссасы.
2.2.1 Шығыр барабанындағы қуаттылық
Шығыр барабанындағы оптимальды қуаттылық 0,4 – 0,5 мс есептік
жылдамдықтағы бұрғылаудың берілген тереңдігі үшін барынша ауыр бұрғылау
бағанасын көтеру жағдайларынан анықталады.
Nб = (Gб + Gт) (p (т. с
(2.9) Мұнда Nб – шығыр барабаны
қуаттылығы, кВт;
Gқ – Бұрғылау құбырлар тізбегінің максимальды салмағы, кН;
(p – Ең ауыр бұрғылау тізбегін көтерудің оптимальді жылдамдығы ,
мс;
(т. ж – Тальдық жүйе.П.Ә.К
Nб = (894 + 80) 0,5 0,85 = 573 кВт
Шығыр жетегі үшін қозғалтқыш қуаттылығы П.Ә.К трансмиссияға,
қозғалдтқыш білігінен шығыр барабанына дейін тәуелді болады.
NҚ = Nб (тж = 573 0,85 = 674 кВт
(2.10)
Жобада қабылданған шығыр барабанынан беру кезеңінің кинематикалық
сызбасына сәйкестікте тізбектік берілім арқылы 1 немесе 2 қозғалтқышпен
жүзеге асырылады.
Шығырдың жетектік білігіне жиынтық қуаттылық электр жетегін басқару
жүйесімен Nқ = 674 кВт мәнімен шектелген, 4ПС – 450 – 1000 – 4 х типіндегі
2 электрл қозғалтқыш жиынтық қуаттылығы кезінде х 2 х 2.
1000 кВт қуаттылықтағы 1 электрлі қозғалтқыштан барабандағы қуаттылық.
Nб = N(В . (ж.б. . (к.ж . (под. в = 1000 . 0,964 . 0,975 . 0,983 =
0,678 . 1000 = 678 кВт
мұндағы (қ. к. = 0,96 – тізбекті беріліс П.Ә.К;
(к.ж. = 0,97 – аралық білік П.Ә.К;
(к. ж = 0,98 – көтеру білігі П.Ә.К.
2.3 Бұрғылау жетек типін таңдау
Мен өз дипломдық жобамда БУ-2900-175 кинематикалық сызбасын таңдадым,
бұл жерде негізгі жетекке 4ПС - 450-1000 У х 12 электрлі қозғалтқышы,
сондай – ақ көмекші жетекке 4ПФМ-280 м электрлі қозғалтқыштары жатқызылады.
Аралық білік муфта көмегімен бұрғылау пультімен қосылатын айналымның 2
жиілігіне ие.
Алғашқы жиілік 23 х 88, ал екіншісі 45 х 66 қосумен алынады.
n`n . в = nпp (Z`в.в Z`п.в)
(2.11)
мұнда n`к. – аралық білік айналу жиілігі, мин-1;
Z`к.ж – аралық білік алғашқы жылдамдығы жұлдызшасы
тістерінің саны;
Z`в.в – тағы да шығу білігіне .
n`к . ж = 1000 2388 = 262 мин-1
n``к.ж = 1000 4566 = 682 мин-1.
2.3.1 Көтеру білігі айналым жиілігін анықтау
Білік айналымының 2 жиілігіне ие, ол оларды 40 х 78 тісті берілістер
арқылы аралық біліктен алады.
n`б = n`к . ж (Z`п. .в Z`б) = 262 . 4078 = 134 мин-1
n``б = n``к . ж (Z`п. .в Z`б) = 682 . 4078 = 349 мин-1
мұндағы: n`б , n``б –I, Ii берілістердегі көтерілу білігі айналым
саны;
Z`к .ж – көтеру білігіне айналым беретін аралық білік
жұлдызшасы тістерінің саны;
Z`б – аралық білік жұлдызшасымен біріктірілген
көтеру білігіне жұлдызша тістерінің саны.
2.3.2 Барабанның орташа диаметрін анықтау
Барабанның есептік диаметрін төмендегі формула бойынша анықтаймыз:
Dp = Dб + d + (2Z – Z) d (;
мұндағы Dб – барабан диаметрі;
d – арқан диаметрі ;
Z – барабандағы арқан орамының саны;
( = 0,93 – арқанды сығымдау коэффициенті.
Арқанның бірінші қатары бойынша орам диаметрі:
D(1 = 0,5 + 0,028 = 0,528 м
(2.12)
Екіші және үшінші қатар бойынша орам диаметрі:
D(2 = D1 + 2d ( = 0,528 + 2 . 0,028 . 0,93 = 0,58 м
(2.13)
D(3 = 0,528 + 4 . 0,028 . 0,93 = 0,632 м
(2.14)
Арқан сырықтар санын бір қатардан табамыз
m = L( ( t
(2.15)
мұнда L( = 1,18 – барабан ені, м;
( = 0,92 ÷ 0,95 – арқанның ширатылу әртекттілігінің коэффициенті;
t = 0,037 –арқан бекіту аралықтары.
Онда m = 1,18 . 0,05 0,037 = 30,2
Алғашқы қатарда 15 жұмыс істемейтін арқан (mn = 15), сырықтары бар деп
қабылдаймыз, осы тұрақты бекітілген арқан барабаны ұзындығын анықтаймыз.
ℓn = ( . D(1 . mH = 3,14 . 0,528 . 15 = 24,8 м
(2.18)
36 м ұзындықтағы бұрғылау құбырларын көтеру үшін Lв (м) арқанның
қажетті ұзындығы төмендегідей болады.
L = ε . ℓ . n + ln
мұнда ε = 1,05 ÷ 1,15 –көтеру кезіндегі ілгіш үзілуін ескеретін
коэффициент;
ℓ = 36 м – свеча ұзындығы;
n = 10 м – жабдықтардың жұмыс тармақтарының саны.
Онда
L = 1,08 . 36 . 10 + 24,8 = 413,6 м.
Барабанға бекітілген арқанның бірқатар ұзындығы ℓI в (м), :
ℓ1 = ( . D(1 . m = 3,14 . 0,528 . 30,2 = 50 м;
екінші қатар үшін:
ℓ2 = ( . D(2 . m = 3,14 . 0,580 . 30,2 = 55 м;
үшінші қатар үшін:
ℓ3 = L – (ℓ1 + ℓ2) = 413,6 – (50 + 55) = 308,6 м
үшінші қатардағы сырықтар саны:
m3 = ℓ3 ( D(3 = 308,6 (3,14 . 0,632) = 155
Барабанның есептеу диаметрі:
Dp = (D(1 + D(2) 2 = (0,528 + 0,58) 2 = 0,554 м
(2.16)
2.3.3 Барабандардың тежегіш шкифтерінің диаметрін анықтау
Тежегіш шкивтер диаметрі барабанға арқан екітудің соңғы қатары
диаметріне тәуелді және келесі арақатынаспен анықталады:
Дм = (1,8 ÷ 2,5) D( = 2 . 0,632 = 1,264;
2.3.4 Ілгішті көтеру жылдамдығын анықтау
Көтеру білігі айналым жиілігін және барабанның есептеу диаметрін біле
отырып ілгіштегі (мс) көтеру жылдамдығын есептейміз:
(к1 = (( . Dр . n`б) 60 . u = (3,14 . 0,554 . 262) 60 . 10 = 0,76
мс (2.17)
(к2 = (( . Dр . n``б) 60 . u = (3,14 . 0,554 . 682) 60 . 10 =
1,97 мс
Ілгіштің көтеру жылдамдығы мен айналым жиілігін анықтау есеп электрлік
қозғалтқыш айналымының максимальды жиілігі үшін орындалғандығын көрсетуі
қажет. Ал жүктеме көбейген кезінде электрлі қозғалтқыш сипаттамасы
арқасында қуаттылықты қисық максимальды пайдаланумен сәйкестікте көтеру
жылдамдығын баспалдақсыз реттестіру жүзеге асырылады.
2.4 Түсірп-көтеру кешеніндегі элементтердің жүктелушілігі режимін
есептеу
Түсірп-көтеру кешеніндегі элементтерді есептеу кезінде беріктігін
тексереді. Түсірп-көтеру кешенінің элементтерінің жүктелу режимі мен
беріктік сипаттамаларын білу қажет. Түсірп-көтеру кешені элементтерінің
беріктік қасиеттері материал таңдаумен, оларды термо өңдеумен детальдар
геометриясымен басқа да факторлармен анықталады.
Есептерді оңайлату үшін түсіру-көтеру кешені энергетикалық
параметрлерін, сондай-ақ бағана салмағын, бұрғылау ерітінді тығыздығын
қабылдаймыз. Бұнда жүктелу режимі көтеру санымен анықталатын болады.
Бұрыннан бар БУ-2900-175 ұқсас түрде қайта жүктемелеу коэффициентін
ескере отырып электрлі қозғалтқыштың бастапқы қуаттытылығын Nэл = 670 кВт
қабылдаймыз.
Жетекші біліктегі қуаттылық:
Nжетек. = Nэл . (м . (в = 670 . 0,99 . 0,99 = 656,7 кВт
(2.18)
Жетектеуші біліктегі қуат:
Nжет. = Nжетек. . (к.қ . (б = 656,7 . 0,97 . 0,99 = 360,6 кВт
(2.19)
Көтеру білігіндегі қуаттылық:
Nқ.ж = Nжет . (қ.к . (в = 630,6 . 0,97 . 0,97 = 593 кВт
(2.20)
Білік бойынша кезеңдерді есептеу:
M = 975 . Nn
(2.21)
Жетекші біліктегі кезең:
Мжет = 975 . 656,7704 = 9,09449 кНм
(2.22)
Көрініп тұратын біліктегі кезең:
n = 199 мин-1 кезінде.
Мжет = 975 . 630,6199 = 30,9 кНм
(2.23)
n = 423 мин-1 кезінде.
Мжет = 975 . 630,6423 = 30,9 кНм
(2.24)
Көтеру білігіндегі кезеңі:
n = 46 мин-1 кезінде.
Мп.в = 975 . 59346 = 82,375 кНм
(2.25)
Арқан барабан ортасынан табылады:
Рк = (2 . Мп.в.) Dp
(2.26)
мұнда Мп.в – көтеру білігіндегі кезең
n = 97 мин-1 кезінде;
Dp –барабанның есептеу диаметрі.
Мп.в = 59397 = 59,61 кНм
(2.27)
Рк = (2 . 59,61.) 0,594 = 200,71 кН
2.1-сурет. Тіректі есептеу
Р1Р2 = 479437,5; Рк (Рк – Р1) = 479437,5; Р1 = (479 . 200,71)
916,5 = 104,89 кН
Р2 = Рк – Р1 = 200,71 – 104,89 = 95,82 кН
Есептік сызба
2.2-сурет. Тіректі есептеу
( MA = 0; Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – RB . 1972 – РН4 . 233 = 0
RB = (104,89 . 614,5 + 95,82 . 1531 – 94,22 . 233) 1972 = 95,94 кН
RA = РН4 + Рк – RB = 94,22 + 200,71 – 95,94 = 198,99 кН
2.3-cурет. Тіректі есептеу
Р1 = 73 Рк 916,5 ; Р1 = (73 . 200,71.) 916,5 = 15,98 кН
Р2 = 200,71 – 15,98 = 184,73 кН
Есептік сызба
2.4-cурет. Тіректі есептеу
( MA = 0; Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – RB . 1972 . РН4 . 233 = 0
RB = (15,98 . 614,5 + 184,73 . 1531 – 94,22 . 233) 1972 = 137,26 кН
RA = 94,22 + 15,98 + 184,75 – 137,26 = 157,69 кН
Арқан сол жақ ребордадан табылады.
2.5-cурет. Тіректі есептеу
Р1 = 885 . Рк 31,5 . 885 ; Р1 = (885 . 200,71.) 916,5 = 193,81 кН
Р2 = 200,71 – 193,81 = 6,9 кН
Есептік сызба
2.6-cурет. Тіректі есептеу
RB = (Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – РН4 . 233) 1972
RB = (193,81 . 614,5 + 6,9 . 1531 – 94,22 . 233) 1972 = 54,61 кН
RA = 94,22 + 200,71 – 54,61 = 240,32 кН
Ұзаққа жарамдылыққа тіректік подшипниктерді есептеуді бұрғылау
бағаналарды көтеру кезінде туындайтын RA = 240,32 кН, реакциясының
максимальды мәні бойынша жүргіземіз.
2.5 Подшипниктердің ұзаққа жарамдылығын есептеу
Жетекші білік подшипниктерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу
Тіректік подшипник 3630 ГОСТ 5721-75
150 х 320 х 108 С = 778 кН.
Q – есептік жүктеме
Q = Rmax . K( . Kк
Мұнда K( – қауіпсіздік коэффициенті;
Kк –айналым коэффициенті.
Q = 50,40 . 1,5 . 1,0 = 75,6 кН.
Ұзаққа жарамдылық
L = (C Q)103 = (778 75,6)103 = (10,29)103 = 2250 мин-1
(2.28)
Ln = (106 . L) (60 . n) = (106 . 2250) (60 . 740) = 50675 сағ
(2.29)
2.6 Көрініп тұратын білік тіректерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу.
Тіректік подшипник 3634 ГОСТ 5721-75
170 х 360 х 120 С = 984 кН.
Q = Rmax . K( . Kк
Q = 103,90 . 1,5 . 1,0 = 155,85 кН.
L = (C Q)( = (984 155,85)103 = (6,32)103 = 460 млн. айн
Ln = (106 . L) (60 . 199) = 38 526 сағ
2.7 Жұлдызшалар подшипниктері
160 х 340 х 114 ; С = 897 кН, С0 = 1010 кН
n = 800 айнмин
42 332А ГОСТ 8328 – 75
160 х 340 х 68 ; С = 8800 кН, С0 = 6800 кН
n = 1500айнмин
жұлдызша астында z = 34 ГОСТ 5721-75
200 х 360 х 96 ; С = 718 кН, С0 = 935 кН
n = 800айнмин
42 240 ГОСТ 8328 – 75
200 х 360 х 58 ; С0 = 485 кН ; n = 1250 айнмин
Жұлдызша асты z = 35 и z = 63 минутына 199... 423 айнмин айналым
жылдамдығына ие R = 112,25 кН жүктеме кезінде айналу жылдамдығы n = 0.
2.8 Көтеру білігі подшипниктерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу
Тіректік подшипник 3638 ГОСТ 5721-75
190 х 400 х 132 С = 1190 кН
Q = 240,32 . 1,5 . 1,0 = 360,48 кН
L = (1190 360,48)103 = (3,30)103 = 70 млн. айн
Ln = (106 . L) (60 . ( MA = 0; Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – RB . 1972
– РН4 . 233 = 0.97) = 12030 сағ.
2.9 Жұлдызшалар подшипниктері
Жұлдызша асты подшипниктері z = 35 и z = 40
3534 ГОСТ 5721-75 170 х 310 х 86 ; С = 578 кН, С0 = 703 кН
n = 1000 айнмин
жүктемесіз минутына 46... 360 айнмин айналым жылдамдығына ие, Rmax =
112,25 кН жүктеме кезінде айналым жылдамдығы n = 0.
Ұзаққа жарамдылыққа подшипник есептелмейді.
2.10 Шығыр барабанына бектілген арқан инерциясы кезеңі
Арқанның алғашқы қабаты инерциясы кезіндегі қабаттағы инерция саны
ұзындығы қадам бірінші қабат диаметрі арқанның І айдау метрі салмағы еркін
құлауды жылдамдату арқанның екінші қабаты инерция кезеңі арқанның үшінші
қабаты инерция кезеңі
Арқанның төртінші қабаты инерция кезеңі барабанға бекітілген арқан
инерциясының жиынтық кезеңі айналмалы бағана түсіру кезіндегі тежеу
кезеңі2.15.32.15.42.15.52.15.6
Бұрғылау бағана түсіру кезіндегі тежеу кезеңі:
М`1 = ((Q + Gтс) (т.с . Dp) iтс . 2
М`1 = ((100 000 + 5500) 0,849 . 0,785) 10 . 2 = 35160 Нм
M`2 = ((Q + Gт.с) Vmax . (тс . Dp) g . t . iтс . 2
M`2 = ((100 000 + 5500) 0,43 . 0,849 . 0,785) 9,81 . 3 . 10 . 2 = 510
Нм
M`3 = I . ε = 72 . 3,6 = 2630 Нм
M = (M1 + M2 + M3) = 1,2 (35160 + 510 + 2630) = 45960 Нм.
2.11 Ленталық тежегіштің кинематикалық тізбек элементіндегі күш
Есептік тежегіш кезеңі:
M = 94720 Нм
Әрбір тежегіш шкивтегі қоршау күші:
P0 = M Dm = 94720 1,18 = 80270 Н
(2.30)
Мұнда Dm –тежегіш шкив диаметрі.
( MA = 0; Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – RB . 1972 – РН4 . 233 = 0
Лентаның қашпалы ұшын созу
t( = Р0 ℓ(( – 1 = 80270 4,107 – 1 = 25830 Н
(2.31)
мұнда ℓ –натуралды логарифмдер негізі ℓ = 2,718;
( = 0,3 –болат бойынша қалыптардың үйкелу коэффициенті;
( –лента мен шкивті қамту бұрышы ( = 2700 . 3(2 = 4,71 радиан.
Лентаның жүгірме ұшын созу:
Т = t( . ℓ(( = 25830 . 4,107 = 106080 Н
(2.32)
Лентаның жүгірме ұшындағы тежегіш қалыптар беткейіне шекті қысым:
q = 2Т (Dm . В) = 2 . 106080 (118 . 23) = 0,78 МПа
(2.33)
мұнда В = 23 см – қалып ені
Лентаның қашпа ұшында тежегіш қалыптар беткейіне шекті қысым:
q = 2 . t( (Dm . В) = 2 . 25840 (118 . 23) = 0,19 МПа
(2.34)
qmax ( [q] = 1,5 МПа
2.12 Бұрғылау бағанасын түсіру кезіндегі ленталық тежегіш кинематикалық
тізбек элементіндегі күш
Есептегі тежегіш кезеңі:
М = 45960 Нм
Әрбір тежегіш шкивтегі қоршау күші:
P0 = M Dm = 45960 1,18 = 38950 Н
Лентаның жүгіртпе ұшындағы созылуы:
t( = Р0 ℓ(( – 1 = 38950 4,107 – 1 = 12540 Н
Летаның қашпа ұшындағы созылуы:
Т = t( . ℓ(( = 12540 . 4107 = 51490 Н
Лентаның жүгірме ұшындағы тежегіш қалыптар беткейіне шекті қысым
qmax = 2Т (Dm . В) = 2 . 51490 (118 . 23) = 0,38 МПа
Лентаның қашпа ұшындағы тежегіш қалыптар беткейіне шекті қысым:
qmax = 2 . t( (Dm . В) = 2 . 12540 (118 . 23) = 0,092 МПа
Иілмелі біліктегі айналу кезеңі:
Mк = 2 t( . hк = 2 . 12540 . 4 = 100 320 Нм
Тежегіш тұтқадағы қажетті күш:
Pp = Mк hp = 100 320 145 = 6920 Н
Тежегіш тұтқадағы күштің алынған мәні бұрғылауының физикалық
мүмкіндіктерінен асып түседі. Сондықтан бұрғылау бағанасын түсіру жұмыс
пневмоцилиндрі көмегімен жүргізілуі тиіс.
Жұмыс пневмоцилиндрімен құрылатын қажетті күштер:
Pц = 1000320 12,1 = 8290 Н
Пневмоцилиндрдегі ауаның қажетті қысымы:
P = Pц (Fn . (ц) = 8290 (254 . 0,85) = 0,38 МПа.
Айналмалы бағананы түсіру уақтысында иілмелі білікке ықпал ететін
жүктеме
0,8 мПа ауа қысымы кезінде пневмоцилиндрмен құрылатын күш.
Pц = 17270 Н.
Mк = Рц . hmax = 17270 . 13 = 2245 Нм
Мұнда hmax –пневмоцилиндр штогындағы күш максималь ұзындығы.
Лентаның қашпа ұшы созылуы:
t( = 25830 Н.
С шығыры А және В жалғастырғыш линиясының ішкі бүйірінде орналасқан. С
шығыры А және В жалғастырғыш линиясының сыртқы бүйірінде орналасқан
2.7-cурет. Тежегіштің дұрыс емес орналасуы.
3 Арнайы бөлім
3.1 Патентік ізденістер
№ 312036 авторлық куәлік бойынша бұрғылау шығырының тежеуіші
колодкалары бар тежеуіш ленталары мен салқындату жүйесінен құралған, ол
үйкелу беттерін салқындату арқылы жақсарту мақсатымен ерекшеленеді.
Колодкалар жылуөткізгіш коэффициенті жоғары материалдан жасалған
пластиналармен жабдықталған, олардың бір жағы тежеуіш шкивтің бетімен
байланысады, ал тежеуіш ленталары жағынан салқындатқыш сұйықтықты беретін
түтіктермен байланысады.
Ұсынылған құрылғы тежеуіш колодкалары мен шкивтерін бір мезетте
салқындатады, сонымен қатар мүмкін болатын жылу көлемін үйкелістегі жұптың
бетінен тікелей алып отыруды қамтамасыз етеді.
Баяндалған құрылғы 3.1-суретте көрсетілген.
1 – тежеуіш колодка; 2 – жоғары коэффициентті жылуөткізгіштік
материалдан жасалған пластиналар; 3 – салқындату түтігі; 4 – тежеуіш лента;
5 – иілмелі құбыр.
3.1-сурет. Тежеуіш колодкалары мен шкивті салқындатуға арналған құрылғы
Ол колодкалардан 1 тұрады, оның терісіне салқындату түтігімен 3
байланысқан пластиналар 2 енгізілген. Тежеуіш колодкасында салқындату
түтігін тежеуіш лента 4 мен колодка терісі аралығында жылжытуға мүмкіндік
беретін ойық (отверстие) қарастырылған. Салқындату түтіктері бір-бірімен
салқындататын сұйықтық циркуляциясымен қамтамасыз ететін иілмелі құбыр
(трубопровод) 5 арқылы байланысады.
№ 170793 авторлық куәлік бойынша шығырдың механикалық тежеуіштерін ауа
арқылы салқындатуға арналған құрылғы тежеуіш колодкаларының 2 астында
шкивке 3 концентрлі орналасқан ауаөткізгіш 1 түрінде жасалған, ол
салқындатқыш ауаны тікелей тежеуіш шкивтің үйкелуші беттеріне беру
мақсатымен тежеуіш колодкаларының астында шкивке концентрлі орналасқан
ауаөткізгіш орнатылғандығымен ерекшеленеді. Ауаөткізгіштің радиалды
ашқыштары бар, олар колодкалар арасындағы тежеуіш лентаға орнатылған.
Ұсынылған құрылғыда тежеуіш шкивтің бетін еркін салқындату үшін
ауаөткізгіш бойымен беретін сығылған ауаны қолданады.
Баяндалған құрылғы 3.2-суретте көрсетілген.
1 – ауаөткізгіш; 2 – тежеуіш колодкалар; 3 – тежеуіш шкив; 4 – радиалды
отростоктар; 5 – тежеуіш лента.
3.2-сурет. Шығырдың механикалық тежеуіштерін ауа арқылы салқындатуға
арналған құрылғы
№ 122459 авторлық куәлік бойынша шығырлардың механикалық тежеуішін
автоматты түрде реттейтін құрал механикалық тежеуіштің қарсыласуын
автоматты түрде реттеу жолымен алдын-ала белгіленген режимде тізбектің
құбырға түсуін іске асыруға мүмкіндік береді.
3.3-суретте реттегіш сұлбасы көрсетілген.
Шығырдың 2 көтеру білігіне 1 муфта 6 көмегімен сельсин-датчик 4
жалғанады, ал сельсин-қабылдағыш 5 муфта 6 көмегімен редуктордың 8 жетекші
осіне 7 жалғанады. Редуктордың жетектелу осі (ведомая ось) 9 жұдырықпен
жалғанған. Сонымен ілмектің әрбір қалпына жұдырықтың 10 және қақпаққа 11
қатысты задатчик түйінінің 12 белгілі бір қалпы сәйкес келеді. Шығырдың
көтеру білігінен сельсин-датчик пен сельсин-қабылдағыш арқылы жұдырыққа
қозғалыс беретін редуктор жоғарғы шеткі қалыптан элеватордың роторға
отырғандағы қалпына түсу барысында жұдырық бір айналымнан артық
жасамайтындай етіп есептеледі. Түсетін свечаның ұзындығы бойымен аспаптың
түсу жылдамдығын программалық реттеу жүргізіледі. Аспап салмағына
байланысты свечаны тәл арқанының 13 шыңырау шегіне (мертвый конец) түсіру
жылдамдығының шамасын реттеу үшін мессдоза 14 мен поршень орнатады.
Мессдоза иілмелі трубка 15 арқылы цилиндрмен 16 жалғанған. Поршень шток
білігінің көмегімен жұдырықпен байланысады. Цилиндрдегі сұйық әсерінен
жұдырық оңнан солға қозғалады, ал оның кері қарай қозғалысы серіппе 17
әсерінен болады. Аспап салмағының өзгеруіне байланысты тәл арқанының
керілуі өзгереді және осыған сәйкес цилиндрдегі сұйықтың қысымы өзгереді.
Қысымның өзгеруі өз кезегінде поршень қалпының өзгеруіне әкеліп соқтырады
және осыған сәйкес роликке қатысты жұдырықтың қалпы өзгереді.
Орындаушы механизмге берілетін задатчиктің шыға берісіндегі сығылған
ауа қысымын өңдеу арқылы тежелу моментінің шамасын ретке келтіру задатчик
көмегімен іске асырылады. Задатчик түйіні мембраналармен бөлінген үш
секциядан тұрады: А және В камераларынан тұратын шарик типтес күшейткіш
реле; сопло Г камерасы және серіппелер 20, рычаг 21 және сопло 22
орналасқан жоғарғы Д камерасы.
Орындаушы механизмнің қызметі шығырдың механикалық тежеуішін басқару
болып табылады. Сығылған ауа штуцер 26 арқылы мембраналық камераға беріледі
және мембранаға қысым көрсетеді. Мембрана жоғарғы және төменгі қақпақтар
арасынан қысылып, металлдық дискке тіреледі.
№ 2385283 Бұрғылау шығырының тежеуіші
Ұсынылып отырған тежеуіш машинажасау аймағына жатады, оның ішінде мұнай
және газ ұңғыларын бұрғылауға, әсіресе бұрғылау шығырларының тежеуіштеріне
қатысты. Тежеуіштің тәуелсіз пневмобасқарылатын дербес алынбалы бөліктері
бар, олардың әрқайсысы рамада орналасқан тоқтатқыш серіппе асты саусақтан
және тежеуіш колодкалары бар резинокордты баллондардан құралған, колодкалар
фрикциялық жапсырмалармен қапталған, бұлар тоғынға бекітілген. Алынбалы
бөліктері рычагтармен жұпталып байланысқан, олардың арасына серіппе
орнатылған. Рычагтар тоғынға шарнирлі бекітілген және резинокордты баллон
мен тежеуіш колодкалар арасында орналасқан. Бұрғылау аспабының ұңғыға түсуі
кезінде фрикциялық жапсырмалардың тежеуіш шкивтен ажырау процесін
жылдамдату арқасында бұрғылау шығыры тежеуішінің техникалық сипаттамаларын
жақсарту мен оның жұмыс істеу мерзімін ұзартуға қол жеткіземіз.
Бұл ұсынылып отырған тежеуіш мұнай және газ ұңғыларын бұрғылауға
арналған жабдыққа, оның ішінде бұрғылау шығырларының қолданыстағы
тежеуіштеріне қатысты. Ол тежеуіш құрылғылары бар арқанды көтергіштер
қолданылатын басқа да салаларда пайдаланылуы мүмкін.
Бізге белгілі бұрғылау шығырының ленталық тежеуішін қарастырайық. Ол
фрикциялық колодкалармен жабдықталған екі болат ленталардан тұрады. Тежелу
рычагты жүйенің қысуы немесе колодкалық ленталардың шығыр барабанының
тежеуіш шкивтеріне пневмоцилиндр арқылы қысылуымен жүзеге асады. [15]
Бұл тежеуіштің кемшіліктері – тежеуіш шкивтердің бетін толық қолданбау
(ұстап қалу бұрышы 300º), тежеуіш колодкалардың біркелкі тозбауы және
тежелу кезінде бұрғылаушының ... жалғасы
Кіріспе
1 Техникалық бөлім
1.1 Бұрғылау шығырларының классификациясы
1.2 Бұрғылау шығырларының техникалық сипаттамалары
1.3 Бұрғылау шығырларының жауапты жүйелері
1.4 Ленталық тежеуіштер
2 Есептік бөлім
2.1 Ленталық тежегіштің бастапқы мәліметтері
2.1.1 Арқан таңдау
2. 2 Шығыр жетегінің қуаттылығын анықтау
2.2.1 Шығыр барабанындағы қуаттылық
2.3 Бұрғылау жетек типін таңдау
2.3.1 Көтеру білігі айналым жиілігін анықтау
2.3.2 Барабанның орташа диаметрін анықтау
2.3.3 Барабандардың тежегіш шкифтерінің диаметрін анықтау
2.3.4 Ілгішті көтеру жылдамдығын анықтау
2.4 Түсірп-көтеру кешеніндегі элементтердің жүктелушілігі режимін
есептеу
2.5 Подшипниктердің ұзаққа жарамдылығын есептеу
2.6 Көрініп тұратын білік тіректерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу
2.7 Жұлдызшалар подшипниктері
2.8 Көтеру білігі подшипниктерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу
2.9 Жұлдызшалар подшипниктері
2.10 Шығыр барабанына бектілген арқан инерциясы кезеңі
2.11 Ленталық тежегіштің кинематикалық тізбек элементіндегі күш
2.12 Бұрғылау бағанасын түсіру кезіндегі ленталық тежегіш
кинематикалық тізбек элементіндегі күш
3 Арнайы бөлім
3.1 Патентік ізденістер
3.2 Шығыр детальдарын өндеу маршруттық сұлбасы
4 Еңбек қорғау және тіршілік қауіпсіздігі
4.1 Еңбекті қорғау заңдары
4.2 Қауіпті және зиянды факторлар
4.2.1 Өнеркәсіптік қауіптіліктің категориясын анықтау (ӨҚК)
4.3 Өндірістік санитария
4.4 Өрт қауіпсіздігі
4.5 Техникалық қауіпсіздік
5 Қоршаған ортаны қорғау
5.1 Атмосфераны, литосфераны және гидросфераны ластаушы
көздер
5.2 Атмосфераны, литосфераны және гидросфераны қорғау
6 Экономикалық бөлім
6.1 Бұрғылау шығырын қолданудың экономикалық тиімділігі
6.2 Жаңа базалық шығыр өнімділігін есептеу
6.3 Тұтынушыдан пайдаланған шығындардың үнемділігін есептеу
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Бұрғылау шығыры бұрғылау нәтижелілігін анықтайтын бұрғылау
кешенінің басты агрегаты болып табылады. Олар түсірп-көтеру
операцияларындағы сияқты құбыр бөліктерін бұрғылау кезінде де
қолданылатындығын ескеру қажет.
Шығырдың негізгі технологиялық қызметтеріне келесілер жатқызылады:
-қашауға берілген жүктемені ұстап тұру және құбыр бөліктерін
бұрғылау кезінде бұрғылау бағаналарды беру;
-құбырдың тереңдеуі шамасы бойынша бағаналарды арттыру;
-қашауды, забой қозғалтқыштарды ауыстыру мен кернді ажырату үшін
бұрғылау бағаналарын құбырға түсіру және беткейге көтеріп шығару;
-құбырларды нығайту кезінде айналмалы құбырлар бағаналарын түсіру;
-құбырларды сынау және игеру, құбырдағы бөгеттер мен басқа да
апаттарды жою кезінде қаққыш аспаптар мен бақылау-өлшегіш құралдарды
құбырларды түсіру және көтеру.
Бұрғылау шығырлары жүк көтеруші машиналарда пайдаланылатын
шығырлардан айырмашылығында әрекет етуші жүктеменің баспалдақты
өзгеруімен сипатталатын жағдайларда жұмыс істейді. Жүйелі жүктелушілік
құбыр забойының тереңдеуімен бірге артып отырады, ал түсіру-көтеру
операциялары үрдісінде бұрғылау бағаналарындағы жарық санына байланысты
ондаған және жүздеген есеге өзгеріп отырады.
Шығырлар бұрғылау технологиясы талаптарына жауап беруі және оларды
пайдалану жағдайларын қанағаттандыруы тиіс. Олардың қуаттылығы мен
ауырлық күші барынша ауыр технологиялық операцияларды орындау үшін
жеткілікті болуы тиіс.
Шығырларды басқару жүйесі біреуден астам берілісті іске қосуды
және сонымен бір мезгілде беруді ерікті түрде ажырату немесе ауыстырып
қайта қосу мүмкіндіктерін болдырмауы тиіс. Сонымен қатар басқару жүйесі
жетекті автоматты істен ажырату және сонымен бір мезгілде қорғаушы
құрылғылардың (механизмнің жүктемесін шектетуші, ілгішті көтеру
жүктемесі) істен шығуы кезінде тежегішті қосуды қамтамасыз етуі тиіс.
Жетекті істен ажырату және тежеу кезінде арқанның жүру бөлігін ширатуға
және ыдыратуға жол берілмейді.
1 Техникалық бөлім
1.1 Бұрғылау шығырларының классификациясы
Бұрғылау шығырлары конструктивтік белгілері бойынша бөлінеді.
Көтеру жылдамдығының санына байланысты екі-, үш-, төрт- және
алтыжылдамдықты бұрғылау шығырлары болады. Көтеру жылдамдығы шығырдың
біліктері арасында берілісті ауыстыру жолымен немесе тікелей беріліс
қорабының көмегімен өзгертіледі.
Қолданылатын жетекке байланысты бұрғылау шығырларын көтеру жылдамдығы
сатылы, үзіліссіз-сатылы және сатысыз өзгерісті деп бөледі. Көтеру
жылдамдығының сатылы өзгерісі ауыспалы токтың жылулық қозғалтқышынан
механикалық берілетін бұрғылау шығырларында болады.
Тезжүрісті берілісті қосу сұлбасы бойынша бұрғылау шығырларын тәуелсіз
және тәуелді тез жылдамдықты деп бөледі. Бұрғылау және шегендеу
құбырларын түсіру кезінде орындалатын операциялардың кезектілігіне сәйкес
екі жылдамдық қолданылады: жай – элеваторды және құбырлар тізбегін клиннен
босату мақсатында кішкене көтеру үшін; жылдам – жүксіз элеватордың кезекті
свечаны көтеруі үшін.
Білік санына қарай бір, екі және үшбілікті бұрғылау шығырлары болады.
Бір- және екібілікті шығырлар бөлек беріліс қорабымен жабдықталады.
Үшбілікті шығырларда көтеру жылдамдықтары шығырдың өзінің біліктері
арасында орналасқан берілістер көмегімен өзгертіледі.
Бұрғылау шығырлары роторға берілетін жылдамдықтар санына байланысты
және шығыр мен ротор арасында орналасқан берілістердің кинематикалық
сұлбасы бойынша бөлінеді.
Қашауды беруді басқару түрі бойынша бұрғылау шығырларын қолмен және
автоматты басқарылатын болып бөлінеді. Автоматты басқару қашауды беруді
реттеуіш тетік арқылы атқарылады.
Көрсетілген ерекшеліктермен қатар шығырлар шынжырлы берілістері тамшы
арқылы және сорғалап ағу арқылы майланатын; тежеуіш шкивтер ауамен және
сумен салқынданатын; гидродинамикалық және электромагниттік қосымша
тежеуіштері бар; қолмен және қашықтықтан басқарылатын болып та бөлінеді.
1.2 Бұрғылау шығырларының техникалық сипаттамалары
Шығырлардың кинематикалық сұлбалары шартты белгілердің көмегімен
байланыс тұтастығын және олардың кинематикалық элементтерінің қосылыстарын
көрсетеді. 1.1-суретте берілісті ауыстыру қорабы ІІ, қашауды жіберуді
реттеуіш І және ротор трансмиссиясы ІV бар бірбілікті бұрғылау шығырының
кинематикалық сұлбасы көрсетілген. Қарастырылып тұрған сұлба ЛБУ-1100М1
шығырында қолданылады, және де отандық және шетелдік шығырларға сай болып
келеді.
I – қашауды беруді реттеуіш; II – берілісті ауыстыру қорабы; III –
бірбілікті бұрғылау шығыры; IV – ротор трансмиссиясы; 1 – тахогенератор;
2,5,9,22,27,31 – шинно-пневматикалық муфталар; 3,12,16,17,26,30 – шынжырлы
берілістер; 4 – жетекті білік; 6 – редуктор; 7 – Муфта; 8 –
электроқозғалтқыш; 10 – клиноременді беріліс; 11 – пневматикалық тежеуіш;
13,14,15,18,19,28 – жұдырықты муфталар; 20,23 – тісті берілістер; 21 –
трансмиссиялық білік; 24 – аралық білік; 25 – көтеру білігі; 29 –
электромагниттік тежеуіш; 32 – ротор.
1.1-сурет. Бірбілікті бұрғылау шығырының кинематикалық сұлбасы
Шынжырлы беріліс 3 шинно-пневматикалық муфталармен 2 және 9 вертлюгтен
берілетін ауа қысымы арқылы қосылады. Осы беріліс арқылы шығырдың көтеру
білігіне беріліс қорабы білігінің айналу жиілігіне байланысты І, ІІ, ІІІ
жай жылдамдықтар беріледі. Беріліс қорабы 18, 19, 13, 14 және 15
жұдырықты муфталармен қосылады. Шынжырлы беріліс 26 көтеру білігінің оң
жағындағы торецте орналасқан вертлюжок арқылы шинно-пневматикалық муфамен
27 қосылады. Сол кезде біліктің 24 ІV, V, VІ тез айналу жылдамдықтары
көтеру білігіне беріледі.
Екі кері жылдамдықтары бар, олар көтеру білігіне беріліс қорабымен
тісті ілінісу арқылы шынжырлы берілістермен беріледі. Шығырдың тежелуі
көтеру білігімен жұдырықты муфта 28 арқылы байланысып тұрған
электромагниттік тежеуіштің 29 көмегімен орындалады. Ротор 32 шығырдың
көтеру білігінен шинно-пневматикалық муфта 31 арқылы іске қосылатын
шынжырлы беріліспен 30 көтеріледі. Көтеру білігінің айналу жиілігі
тахогенератормен 1 бақыланады.
Шығырда қашауды беру автоматты түрде қашауды беруді реттеуіш арқылы
іске асырылады, ол ұңғыны бұрғылау процесінде шығырдың көтеру білігіне ШПМ
5 және шынжырлы беріліс 3 арқылы қосылады. Электроқозғалтқыш 8, муфта 7
және редуктордан 6 тұратын қашауды беруді реттеуіш сонымен қатар негізгі
жетек істен шыққан жағдайда құбырлар тізбегін көтеру үшін де қолданылады.
Клиноременді беріліс 10 майлы сорапты айналдыру үшін қолданылады.
Пневматикалық тежеуіш 11 жұдырықты муфта мен тісті берілісті іске қосуға
қажетті біліктің орналасу жағдайын белгілейді.
Екібілікті шығырының кинематикалық сұлбасы 1.2-суретте көрсетілген.
Бұл сұлба, алдында қарастырылған бірбілікті шығыр сұлбасында
көрсетілгендей, трансмиссиялық білікке 5 бір шынжырлы беріліс арқылы
айналым беретін беріліс қорабынан келетін шығырларда қолданылады.
Трансмиссиялық біліктен шиннопневматикалық муфталар 2 және 7 арқылы
қосылатын жай жылдамдық (6929) және 8 тез жылдамдықтағы (3637)
шынжырлы берілістер 3 арқылы шығырдың көтеру білігіне 13 айналым беріледі.
Трансмиссиялық біліктің 5 жылдамдықтар саны берілісті ауыстыру
қорабының жылдамдықтар санына тең. Көтеру білігінде жылдамдықтар саны 3
және 8 берілістерінің арқасында екі еселенеді. Түсіру жылдамдығы көтеру
білігімен жұдырықты муфта 9 арқылы жалғанған гидродинамикалық тежеуіштермен
10 шектеледі.
1.1-суреттегі сұлбадан айырмашылығы – ротор көтеру білігінен емес,
трансмиссиялық біліктен келеді. Ол үшін шинно-пневматикалық муфтамен 11
қосылатын берілістер 12 және 15 қолданылады.
Қарастырылып тұрған сұлбада ротордың жылдамдықтар саны берілісті
ауыстыру қорабының жылдамдықтар санына тең. Шынжырлы беріліс 6 қашауды
жіберуді реттеуіш пен трансмиссиялық білікті 5 жалғайды, жұдырықты муфта 14
арқылы қосылатын шынжырлы беріліс 16 арқылы шығырдың көтеру білігіне
айналым беріледі.
Мұндай сұлба алтыжылдамдықты шығырларда бар, олар ауыспалы токты
үшжылдамдықты беріліс қорабы арқылы дизельдер мен электроқозғалтқыштан
әкеледі. Тахогенератор 1 шынжырмен 12,7 мм қадаммен келеді.
Электроқозғалтқыштан тұрақты ток келген жағдайда бұрғылау шығырының
кинематикалық сұлбасы жеңілдейді. Қарастырылған шығырмен салыстырғанда
беріліс қорабы жоқ және көтеру білігі иілгіш және шинно-пневматикалық
муфталар арқылы екі қарама-қарсы орналасқан қозғалтқыштармен жалғанады.
1 – тахогенератор; 2,7,11 – шинно-пневматикалық муфталар;
3,4,6,8,12,15,16 – шынжырлы берілістер; 5 – трансмиссиялық білік; 9,14 –
жұдырықты муфталар; 10 – гидродинамикалық тежеуіш; 13 – көтеру білігі.
1.2-сурет. Екібілікті шығырдың кинематикалық сұлбасы
Шығырдың трансмиссиялық білігі қозғалтқыштардың біреуі істен шыққан
жағдайда көтеру білігіне айналым беру қызметін атқарады. Айналу жиілігі үш
есеге азайғанның арқасында бір қозғалтқыштың қуаты көтеріп-түсіру
операцияларын жүргізуге жеткілікті болып табылады. Бұрғылау процесінде
трансмиссиялық білік қашауды беруді реттеуіштен шығыр барабанына айналым
беру үшін қолданылады. Құбырлар тізбегін түсіру кезінде шығырдың тежелуі
генератор мен қарапайым ленталық тежеуіш режиміндегі жұмысқа ауысатын
электроқозғалтқыштармен жүзеге асырылады.
Үшбілікті шығыр 1.3-суретте көрсетілген, ол көтеру 15, трансмиссиялық
5, катушкалық 3 біліктерден және ротор жетегі үшін қосымша біліктен 9
тұрады. Шығыр шығарушы біліктер арқылы тісті беріліс қорабынан келеді.
Беріліс қорабының жетекші білігі карданды білікпен 6 трансмиссиялық білік 5
арқылы жалғанады және шинно-пневматикалық муфтамен 16 қосылатын шынжырлы
беріліс (2825) арқылы көтеру білігіне тез жылдамдықты береді.
1 – фрикциялық катушка; 2 – планетарлық тісті беріліс; 3 – катушкалы
білік; 4 – шынжырлы беріліс; 5 – трансмиссилық білік; 6 – карданды білік;
7,10,16 – шинно-пневматикалық муфталар; 8 – карданды білік; 9 – ротор
жетегі үшін қосымша білік; 11 – ротор жетегі; 12 – гидродинамикалық
тежеуіш; 13 – жұдырықты муфта; 14 – шынжырлы дөңгелек; 15 – көтеру білігі.
1.3-сурет. Үшбілікті шығыр сұлбасы
Беріліс қорабының жетектегі білігі төрт жылдамдыққа ие. Беріліс
қорабының жетектегі білігі карданды білік 8 арқылы екі шығатын біліктері
бар тісті редуктормен жалғанады. Екі шығатын біліктердің біреуі шығырдың
көтеру білігімен шинно-пневматикалық муфта 7 арқылы жалғанады, ал екіншісі
ротор жетегінің 11 білігімен 9 жалғанады. Сөйтіп, шығырдың бес жылдамдығы
бар, олардың төртеуі жай және біреуі тәуелсіз тез, ал ротордың төрт
айналу жиілігі бар.
Катушкалы білік 3 көтеру білігіндегі 15 жетекші дөңгелек z = 19 еркін
отырғызылған тез жылдамдығы шынжырлы дөңгелекпен z = 28 одақтасқан
шынжырлы беріліспен 4 келтіріледі. Сонымен, катушкалы білік 3 беріліс
қорабының тезжүрісті білігімен тұрақты ілінісуде болады. Катушкалы біліктің
консольдерінде бұрғылау кезінде қосымша жұмыстарды орындау үшін
қолданылатын планетарлық тісті берілістегі 2 фрикциялық катушка 1
орналасқан. Катушкалы біліктің беріліс қорабының тезжүрісті білігімен
алмалы-салмалы байланысу себебінен амалсыз бос айналуы – қарастырылып
тұрған шығырдың кинематикалық сұлбасының кемшіліктерінің бірі.
1.1-кесте
Бұрғылау шығырларының сипаттамалары
ЛБ-750 У2-2-11 У2-5-5 ЛБУ-1100ЛБУ-1ЮОД
Параметрлер М1
1.2-кесте
Бұрғылау шығырларының параметрлері
Параметрлер ЛБУ-1200Б ЛБУ-1200К
1 2 3
к 1,2
Тежегіш сенімділігінің коэффициенті g 9,8
Еркін құлауды жылдамдату , мс2 ε = (2Vmax . iт.с) 1,7
Төмен айналмалы бағананы түсіру Dp . t 3,6
кезінде, мс2
Төмендету, бұрғылау бағанасын түсіру 3
кезінде , мс2 0,2
Тежеу кезеңі, с
Тежеудің басталу кезеңіндегі құбыр
бағаналарын түсірудің максимальды Vmax
жылдамдығы, мс 0,2
Айналмалы бағананы түсіру кезінде 0,43
Бұрғылау бағансын түсіру кезінде
2.1-кестенің жалғасы
1 2 3
Тальдық жүйе П.Ә.К (т.с 0,957
Айналмалы бағананы түсіру кезінде 0,849
Бұрғылау бағансын түсіру кезінде
Тальдық жүйенеің бұрғылау кезінде iт.с 10
Аспапты түсіру кезіндегі айналушы
детальдар инерциясы кезеңі I = I1 + I2 72
барабанның есептік диаметріне
келтіріліген , Нм2 I1 57
Көтеру білігі деталы аспаптарын
түсіру кезінде айналатын инерция I2 15
кезеңі , Нм
Барабанның есептік диаметріне
келтірілген арқан инерция кезеңі
2.1.1 Арқан таңдау
2900 тереңдіктегі құбырлардың типтік құрастырылымы бұрғылау үшін
таңдалған. Бұрғылау құрылғысы 28 мм диаметрлі арқанды 5х6 тальдық жүйеге
ие.
Құбырға G0 = 1456 кН, максимальды салмақтағы айналмалы құбырлар
бағаналарын түсіру кезінде арқанның жұмыс тармақтарының жүктемесі
төмендегіні құрайды:
Sx = Q (n . (т. с)
(2.1)
Мұнда: Q = G0 + Gт. тс.
Sx = (1456 + 80) (10 . 0,85) = 180,7
Мұнай газ өндіруші өнеркәсіптегі тальдық арқандардың беріктігінің
мүмкін қоры [k] ( 3,аз болмауы тиіс, демек арқанның жыртылу беріктігі
төмендегідей болуы тиіс:
Pa = Sx . k
(2.2)
Pa = 180,7 . 3 = 542,1 кН.
Жеткілікті беріктіктен басқа арқан белгілі пайдалану қасиеттеріне де ие
болуы тиіс.
Ұсыныстармен сәйкестікте арқан таңдаймыз:
-қосарлы ширатылымды;
-сымдарының бағыттық жанамаласқан;
-ширатудың әралуан диаметріндегі сымдары бар;
-жоғары маркадағы дөңгелектенбейтін құрыш жүрекшелі.
Осы талаптарға G x 31 x 1 мс құрастырылымға ие ГОСТ 16893-71 бойынша
даярланған ЛК-РО типіндегі арқан жауап береді Pa ( 549,18 кН жыртылу күші
кезінде 1800 мПа беріктік тобындағы сымдар 28 мм диаметрлі арқан қажет.
Таңдалған арқан диаметрі бойынша қойылған бұрғылау құрылғысына сәйкес
келеді.
2.2 Шығыр жетегінің қуаттылығын анықтау
Тәлдік арқан ұшы барабанына жүгірмелі РВ созылымды табамыз.
РВ = (Qк + Qтс) U = (2 + 0,08) (10 . 0,92) = 0,23 мН
(2.3)
(т. с = ((u – 1) (U . (u (( – 1)) = (1,03110 – 1) (10 х 1,03110
(1,031 – 1)) = 0,92
( = 1 (м = 1 0,97 = 1,031
Онда жүктемелер үшін 28 мм диаметрлі арқан қабылдаймыз.
Шығырдың әрбір жылдамдығына Qki ілгіштегі жүктемені төмендегі формула
бойынша есептейміз:
Nл = (Qki . Vki) (т. с
(2.4)
Бұл жерде:
Qki = (N . (т. с . 10-3) Vki
(2.5)
Мұнда Nл = 670 кВт.
Nк = Nл . (т. с = 670 . 0,92 = 616 кВт
Qк1 = (616 . 10-3) 0,76 = 1821 . 10-3 = 0,82 мН
(2.6)
Qк2 = (616 . 10-3) 1,97 = 312 . 10-3 = 0,31 мН
(2.7)
Бағананы көтеру үшін шығыр жетегінің қажетті қуаттылығын есептейміз:
N( = Nл (у = 670 0,76 = 881 кВт
(2.8)
Мұндағы:
(у = 0,75 ÷ 0,78 – ПӘК трансмиссасы.
2.2.1 Шығыр барабанындағы қуаттылық
Шығыр барабанындағы оптимальды қуаттылық 0,4 – 0,5 мс есептік
жылдамдықтағы бұрғылаудың берілген тереңдігі үшін барынша ауыр бұрғылау
бағанасын көтеру жағдайларынан анықталады.
Nб = (Gб + Gт) (p (т. с
(2.9) Мұнда Nб – шығыр барабаны
қуаттылығы, кВт;
Gқ – Бұрғылау құбырлар тізбегінің максимальды салмағы, кН;
(p – Ең ауыр бұрғылау тізбегін көтерудің оптимальді жылдамдығы ,
мс;
(т. ж – Тальдық жүйе.П.Ә.К
Nб = (894 + 80) 0,5 0,85 = 573 кВт
Шығыр жетегі үшін қозғалтқыш қуаттылығы П.Ә.К трансмиссияға,
қозғалдтқыш білігінен шығыр барабанына дейін тәуелді болады.
NҚ = Nб (тж = 573 0,85 = 674 кВт
(2.10)
Жобада қабылданған шығыр барабанынан беру кезеңінің кинематикалық
сызбасына сәйкестікте тізбектік берілім арқылы 1 немесе 2 қозғалтқышпен
жүзеге асырылады.
Шығырдың жетектік білігіне жиынтық қуаттылық электр жетегін басқару
жүйесімен Nқ = 674 кВт мәнімен шектелген, 4ПС – 450 – 1000 – 4 х типіндегі
2 электрл қозғалтқыш жиынтық қуаттылығы кезінде х 2 х 2.
1000 кВт қуаттылықтағы 1 электрлі қозғалтқыштан барабандағы қуаттылық.
Nб = N(В . (ж.б. . (к.ж . (под. в = 1000 . 0,964 . 0,975 . 0,983 =
0,678 . 1000 = 678 кВт
мұндағы (қ. к. = 0,96 – тізбекті беріліс П.Ә.К;
(к.ж. = 0,97 – аралық білік П.Ә.К;
(к. ж = 0,98 – көтеру білігі П.Ә.К.
2.3 Бұрғылау жетек типін таңдау
Мен өз дипломдық жобамда БУ-2900-175 кинематикалық сызбасын таңдадым,
бұл жерде негізгі жетекке 4ПС - 450-1000 У х 12 электрлі қозғалтқышы,
сондай – ақ көмекші жетекке 4ПФМ-280 м электрлі қозғалтқыштары жатқызылады.
Аралық білік муфта көмегімен бұрғылау пультімен қосылатын айналымның 2
жиілігіне ие.
Алғашқы жиілік 23 х 88, ал екіншісі 45 х 66 қосумен алынады.
n`n . в = nпp (Z`в.в Z`п.в)
(2.11)
мұнда n`к. – аралық білік айналу жиілігі, мин-1;
Z`к.ж – аралық білік алғашқы жылдамдығы жұлдызшасы
тістерінің саны;
Z`в.в – тағы да шығу білігіне .
n`к . ж = 1000 2388 = 262 мин-1
n``к.ж = 1000 4566 = 682 мин-1.
2.3.1 Көтеру білігі айналым жиілігін анықтау
Білік айналымының 2 жиілігіне ие, ол оларды 40 х 78 тісті берілістер
арқылы аралық біліктен алады.
n`б = n`к . ж (Z`п. .в Z`б) = 262 . 4078 = 134 мин-1
n``б = n``к . ж (Z`п. .в Z`б) = 682 . 4078 = 349 мин-1
мұндағы: n`б , n``б –I, Ii берілістердегі көтерілу білігі айналым
саны;
Z`к .ж – көтеру білігіне айналым беретін аралық білік
жұлдызшасы тістерінің саны;
Z`б – аралық білік жұлдызшасымен біріктірілген
көтеру білігіне жұлдызша тістерінің саны.
2.3.2 Барабанның орташа диаметрін анықтау
Барабанның есептік диаметрін төмендегі формула бойынша анықтаймыз:
Dp = Dб + d + (2Z – Z) d (;
мұндағы Dб – барабан диаметрі;
d – арқан диаметрі ;
Z – барабандағы арқан орамының саны;
( = 0,93 – арқанды сығымдау коэффициенті.
Арқанның бірінші қатары бойынша орам диаметрі:
D(1 = 0,5 + 0,028 = 0,528 м
(2.12)
Екіші және үшінші қатар бойынша орам диаметрі:
D(2 = D1 + 2d ( = 0,528 + 2 . 0,028 . 0,93 = 0,58 м
(2.13)
D(3 = 0,528 + 4 . 0,028 . 0,93 = 0,632 м
(2.14)
Арқан сырықтар санын бір қатардан табамыз
m = L( ( t
(2.15)
мұнда L( = 1,18 – барабан ені, м;
( = 0,92 ÷ 0,95 – арқанның ширатылу әртекттілігінің коэффициенті;
t = 0,037 –арқан бекіту аралықтары.
Онда m = 1,18 . 0,05 0,037 = 30,2
Алғашқы қатарда 15 жұмыс істемейтін арқан (mn = 15), сырықтары бар деп
қабылдаймыз, осы тұрақты бекітілген арқан барабаны ұзындығын анықтаймыз.
ℓn = ( . D(1 . mH = 3,14 . 0,528 . 15 = 24,8 м
(2.18)
36 м ұзындықтағы бұрғылау құбырларын көтеру үшін Lв (м) арқанның
қажетті ұзындығы төмендегідей болады.
L = ε . ℓ . n + ln
мұнда ε = 1,05 ÷ 1,15 –көтеру кезіндегі ілгіш үзілуін ескеретін
коэффициент;
ℓ = 36 м – свеча ұзындығы;
n = 10 м – жабдықтардың жұмыс тармақтарының саны.
Онда
L = 1,08 . 36 . 10 + 24,8 = 413,6 м.
Барабанға бекітілген арқанның бірқатар ұзындығы ℓI в (м), :
ℓ1 = ( . D(1 . m = 3,14 . 0,528 . 30,2 = 50 м;
екінші қатар үшін:
ℓ2 = ( . D(2 . m = 3,14 . 0,580 . 30,2 = 55 м;
үшінші қатар үшін:
ℓ3 = L – (ℓ1 + ℓ2) = 413,6 – (50 + 55) = 308,6 м
үшінші қатардағы сырықтар саны:
m3 = ℓ3 ( D(3 = 308,6 (3,14 . 0,632) = 155
Барабанның есептеу диаметрі:
Dp = (D(1 + D(2) 2 = (0,528 + 0,58) 2 = 0,554 м
(2.16)
2.3.3 Барабандардың тежегіш шкифтерінің диаметрін анықтау
Тежегіш шкивтер диаметрі барабанға арқан екітудің соңғы қатары
диаметріне тәуелді және келесі арақатынаспен анықталады:
Дм = (1,8 ÷ 2,5) D( = 2 . 0,632 = 1,264;
2.3.4 Ілгішті көтеру жылдамдығын анықтау
Көтеру білігі айналым жиілігін және барабанның есептеу диаметрін біле
отырып ілгіштегі (мс) көтеру жылдамдығын есептейміз:
(к1 = (( . Dр . n`б) 60 . u = (3,14 . 0,554 . 262) 60 . 10 = 0,76
мс (2.17)
(к2 = (( . Dр . n``б) 60 . u = (3,14 . 0,554 . 682) 60 . 10 =
1,97 мс
Ілгіштің көтеру жылдамдығы мен айналым жиілігін анықтау есеп электрлік
қозғалтқыш айналымының максимальды жиілігі үшін орындалғандығын көрсетуі
қажет. Ал жүктеме көбейген кезінде электрлі қозғалтқыш сипаттамасы
арқасында қуаттылықты қисық максимальды пайдаланумен сәйкестікте көтеру
жылдамдығын баспалдақсыз реттестіру жүзеге асырылады.
2.4 Түсірп-көтеру кешеніндегі элементтердің жүктелушілігі режимін
есептеу
Түсірп-көтеру кешеніндегі элементтерді есептеу кезінде беріктігін
тексереді. Түсірп-көтеру кешенінің элементтерінің жүктелу режимі мен
беріктік сипаттамаларын білу қажет. Түсірп-көтеру кешені элементтерінің
беріктік қасиеттері материал таңдаумен, оларды термо өңдеумен детальдар
геометриясымен басқа да факторлармен анықталады.
Есептерді оңайлату үшін түсіру-көтеру кешені энергетикалық
параметрлерін, сондай-ақ бағана салмағын, бұрғылау ерітінді тығыздығын
қабылдаймыз. Бұнда жүктелу режимі көтеру санымен анықталатын болады.
Бұрыннан бар БУ-2900-175 ұқсас түрде қайта жүктемелеу коэффициентін
ескере отырып электрлі қозғалтқыштың бастапқы қуаттытылығын Nэл = 670 кВт
қабылдаймыз.
Жетекші біліктегі қуаттылық:
Nжетек. = Nэл . (м . (в = 670 . 0,99 . 0,99 = 656,7 кВт
(2.18)
Жетектеуші біліктегі қуат:
Nжет. = Nжетек. . (к.қ . (б = 656,7 . 0,97 . 0,99 = 360,6 кВт
(2.19)
Көтеру білігіндегі қуаттылық:
Nқ.ж = Nжет . (қ.к . (в = 630,6 . 0,97 . 0,97 = 593 кВт
(2.20)
Білік бойынша кезеңдерді есептеу:
M = 975 . Nn
(2.21)
Жетекші біліктегі кезең:
Мжет = 975 . 656,7704 = 9,09449 кНм
(2.22)
Көрініп тұратын біліктегі кезең:
n = 199 мин-1 кезінде.
Мжет = 975 . 630,6199 = 30,9 кНм
(2.23)
n = 423 мин-1 кезінде.
Мжет = 975 . 630,6423 = 30,9 кНм
(2.24)
Көтеру білігіндегі кезеңі:
n = 46 мин-1 кезінде.
Мп.в = 975 . 59346 = 82,375 кНм
(2.25)
Арқан барабан ортасынан табылады:
Рк = (2 . Мп.в.) Dp
(2.26)
мұнда Мп.в – көтеру білігіндегі кезең
n = 97 мин-1 кезінде;
Dp –барабанның есептеу диаметрі.
Мп.в = 59397 = 59,61 кНм
(2.27)
Рк = (2 . 59,61.) 0,594 = 200,71 кН
2.1-сурет. Тіректі есептеу
Р1Р2 = 479437,5; Рк (Рк – Р1) = 479437,5; Р1 = (479 . 200,71)
916,5 = 104,89 кН
Р2 = Рк – Р1 = 200,71 – 104,89 = 95,82 кН
Есептік сызба
2.2-сурет. Тіректі есептеу
( MA = 0; Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – RB . 1972 – РН4 . 233 = 0
RB = (104,89 . 614,5 + 95,82 . 1531 – 94,22 . 233) 1972 = 95,94 кН
RA = РН4 + Рк – RB = 94,22 + 200,71 – 95,94 = 198,99 кН
2.3-cурет. Тіректі есептеу
Р1 = 73 Рк 916,5 ; Р1 = (73 . 200,71.) 916,5 = 15,98 кН
Р2 = 200,71 – 15,98 = 184,73 кН
Есептік сызба
2.4-cурет. Тіректі есептеу
( MA = 0; Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – RB . 1972 . РН4 . 233 = 0
RB = (15,98 . 614,5 + 184,73 . 1531 – 94,22 . 233) 1972 = 137,26 кН
RA = 94,22 + 15,98 + 184,75 – 137,26 = 157,69 кН
Арқан сол жақ ребордадан табылады.
2.5-cурет. Тіректі есептеу
Р1 = 885 . Рк 31,5 . 885 ; Р1 = (885 . 200,71.) 916,5 = 193,81 кН
Р2 = 200,71 – 193,81 = 6,9 кН
Есептік сызба
2.6-cурет. Тіректі есептеу
RB = (Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – РН4 . 233) 1972
RB = (193,81 . 614,5 + 6,9 . 1531 – 94,22 . 233) 1972 = 54,61 кН
RA = 94,22 + 200,71 – 54,61 = 240,32 кН
Ұзаққа жарамдылыққа тіректік подшипниктерді есептеуді бұрғылау
бағаналарды көтеру кезінде туындайтын RA = 240,32 кН, реакциясының
максимальды мәні бойынша жүргіземіз.
2.5 Подшипниктердің ұзаққа жарамдылығын есептеу
Жетекші білік подшипниктерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу
Тіректік подшипник 3630 ГОСТ 5721-75
150 х 320 х 108 С = 778 кН.
Q – есептік жүктеме
Q = Rmax . K( . Kк
Мұнда K( – қауіпсіздік коэффициенті;
Kк –айналым коэффициенті.
Q = 50,40 . 1,5 . 1,0 = 75,6 кН.
Ұзаққа жарамдылық
L = (C Q)103 = (778 75,6)103 = (10,29)103 = 2250 мин-1
(2.28)
Ln = (106 . L) (60 . n) = (106 . 2250) (60 . 740) = 50675 сағ
(2.29)
2.6 Көрініп тұратын білік тіректерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу.
Тіректік подшипник 3634 ГОСТ 5721-75
170 х 360 х 120 С = 984 кН.
Q = Rmax . K( . Kк
Q = 103,90 . 1,5 . 1,0 = 155,85 кН.
L = (C Q)( = (984 155,85)103 = (6,32)103 = 460 млн. айн
Ln = (106 . L) (60 . 199) = 38 526 сағ
2.7 Жұлдызшалар подшипниктері
160 х 340 х 114 ; С = 897 кН, С0 = 1010 кН
n = 800 айнмин
42 332А ГОСТ 8328 – 75
160 х 340 х 68 ; С = 8800 кН, С0 = 6800 кН
n = 1500айнмин
жұлдызша астында z = 34 ГОСТ 5721-75
200 х 360 х 96 ; С = 718 кН, С0 = 935 кН
n = 800айнмин
42 240 ГОСТ 8328 – 75
200 х 360 х 58 ; С0 = 485 кН ; n = 1250 айнмин
Жұлдызша асты z = 35 и z = 63 минутына 199... 423 айнмин айналым
жылдамдығына ие R = 112,25 кН жүктеме кезінде айналу жылдамдығы n = 0.
2.8 Көтеру білігі подшипниктерінің ұзаққа жарамдылығын есептеу
Тіректік подшипник 3638 ГОСТ 5721-75
190 х 400 х 132 С = 1190 кН
Q = 240,32 . 1,5 . 1,0 = 360,48 кН
L = (1190 360,48)103 = (3,30)103 = 70 млн. айн
Ln = (106 . L) (60 . ( MA = 0; Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – RB . 1972
– РН4 . 233 = 0.97) = 12030 сағ.
2.9 Жұлдызшалар подшипниктері
Жұлдызша асты подшипниктері z = 35 и z = 40
3534 ГОСТ 5721-75 170 х 310 х 86 ; С = 578 кН, С0 = 703 кН
n = 1000 айнмин
жүктемесіз минутына 46... 360 айнмин айналым жылдамдығына ие, Rmax =
112,25 кН жүктеме кезінде айналым жылдамдығы n = 0.
Ұзаққа жарамдылыққа подшипник есептелмейді.
2.10 Шығыр барабанына бектілген арқан инерциясы кезеңі
Арқанның алғашқы қабаты инерциясы кезіндегі қабаттағы инерция саны
ұзындығы қадам бірінші қабат диаметрі арқанның І айдау метрі салмағы еркін
құлауды жылдамдату арқанның екінші қабаты инерция кезеңі арқанның үшінші
қабаты инерция кезеңі
Арқанның төртінші қабаты инерция кезеңі барабанға бекітілген арқан
инерциясының жиынтық кезеңі айналмалы бағана түсіру кезіндегі тежеу
кезеңі2.15.32.15.42.15.52.15.6
Бұрғылау бағана түсіру кезіндегі тежеу кезеңі:
М`1 = ((Q + Gтс) (т.с . Dp) iтс . 2
М`1 = ((100 000 + 5500) 0,849 . 0,785) 10 . 2 = 35160 Нм
M`2 = ((Q + Gт.с) Vmax . (тс . Dp) g . t . iтс . 2
M`2 = ((100 000 + 5500) 0,43 . 0,849 . 0,785) 9,81 . 3 . 10 . 2 = 510
Нм
M`3 = I . ε = 72 . 3,6 = 2630 Нм
M = (M1 + M2 + M3) = 1,2 (35160 + 510 + 2630) = 45960 Нм.
2.11 Ленталық тежегіштің кинематикалық тізбек элементіндегі күш
Есептік тежегіш кезеңі:
M = 94720 Нм
Әрбір тежегіш шкивтегі қоршау күші:
P0 = M Dm = 94720 1,18 = 80270 Н
(2.30)
Мұнда Dm –тежегіш шкив диаметрі.
( MA = 0; Р1 . 614,5 + Р2 . 1531 – RB . 1972 – РН4 . 233 = 0
Лентаның қашпалы ұшын созу
t( = Р0 ℓ(( – 1 = 80270 4,107 – 1 = 25830 Н
(2.31)
мұнда ℓ –натуралды логарифмдер негізі ℓ = 2,718;
( = 0,3 –болат бойынша қалыптардың үйкелу коэффициенті;
( –лента мен шкивті қамту бұрышы ( = 2700 . 3(2 = 4,71 радиан.
Лентаның жүгірме ұшын созу:
Т = t( . ℓ(( = 25830 . 4,107 = 106080 Н
(2.32)
Лентаның жүгірме ұшындағы тежегіш қалыптар беткейіне шекті қысым:
q = 2Т (Dm . В) = 2 . 106080 (118 . 23) = 0,78 МПа
(2.33)
мұнда В = 23 см – қалып ені
Лентаның қашпа ұшында тежегіш қалыптар беткейіне шекті қысым:
q = 2 . t( (Dm . В) = 2 . 25840 (118 . 23) = 0,19 МПа
(2.34)
qmax ( [q] = 1,5 МПа
2.12 Бұрғылау бағанасын түсіру кезіндегі ленталық тежегіш кинематикалық
тізбек элементіндегі күш
Есептегі тежегіш кезеңі:
М = 45960 Нм
Әрбір тежегіш шкивтегі қоршау күші:
P0 = M Dm = 45960 1,18 = 38950 Н
Лентаның жүгіртпе ұшындағы созылуы:
t( = Р0 ℓ(( – 1 = 38950 4,107 – 1 = 12540 Н
Летаның қашпа ұшындағы созылуы:
Т = t( . ℓ(( = 12540 . 4107 = 51490 Н
Лентаның жүгірме ұшындағы тежегіш қалыптар беткейіне шекті қысым
qmax = 2Т (Dm . В) = 2 . 51490 (118 . 23) = 0,38 МПа
Лентаның қашпа ұшындағы тежегіш қалыптар беткейіне шекті қысым:
qmax = 2 . t( (Dm . В) = 2 . 12540 (118 . 23) = 0,092 МПа
Иілмелі біліктегі айналу кезеңі:
Mк = 2 t( . hк = 2 . 12540 . 4 = 100 320 Нм
Тежегіш тұтқадағы қажетті күш:
Pp = Mк hp = 100 320 145 = 6920 Н
Тежегіш тұтқадағы күштің алынған мәні бұрғылауының физикалық
мүмкіндіктерінен асып түседі. Сондықтан бұрғылау бағанасын түсіру жұмыс
пневмоцилиндрі көмегімен жүргізілуі тиіс.
Жұмыс пневмоцилиндрімен құрылатын қажетті күштер:
Pц = 1000320 12,1 = 8290 Н
Пневмоцилиндрдегі ауаның қажетті қысымы:
P = Pц (Fn . (ц) = 8290 (254 . 0,85) = 0,38 МПа.
Айналмалы бағананы түсіру уақтысында иілмелі білікке ықпал ететін
жүктеме
0,8 мПа ауа қысымы кезінде пневмоцилиндрмен құрылатын күш.
Pц = 17270 Н.
Mк = Рц . hmax = 17270 . 13 = 2245 Нм
Мұнда hmax –пневмоцилиндр штогындағы күш максималь ұзындығы.
Лентаның қашпа ұшы созылуы:
t( = 25830 Н.
С шығыры А және В жалғастырғыш линиясының ішкі бүйірінде орналасқан. С
шығыры А және В жалғастырғыш линиясының сыртқы бүйірінде орналасқан
2.7-cурет. Тежегіштің дұрыс емес орналасуы.
3 Арнайы бөлім
3.1 Патентік ізденістер
№ 312036 авторлық куәлік бойынша бұрғылау шығырының тежеуіші
колодкалары бар тежеуіш ленталары мен салқындату жүйесінен құралған, ол
үйкелу беттерін салқындату арқылы жақсарту мақсатымен ерекшеленеді.
Колодкалар жылуөткізгіш коэффициенті жоғары материалдан жасалған
пластиналармен жабдықталған, олардың бір жағы тежеуіш шкивтің бетімен
байланысады, ал тежеуіш ленталары жағынан салқындатқыш сұйықтықты беретін
түтіктермен байланысады.
Ұсынылған құрылғы тежеуіш колодкалары мен шкивтерін бір мезетте
салқындатады, сонымен қатар мүмкін болатын жылу көлемін үйкелістегі жұптың
бетінен тікелей алып отыруды қамтамасыз етеді.
Баяндалған құрылғы 3.1-суретте көрсетілген.
1 – тежеуіш колодка; 2 – жоғары коэффициентті жылуөткізгіштік
материалдан жасалған пластиналар; 3 – салқындату түтігі; 4 – тежеуіш лента;
5 – иілмелі құбыр.
3.1-сурет. Тежеуіш колодкалары мен шкивті салқындатуға арналған құрылғы
Ол колодкалардан 1 тұрады, оның терісіне салқындату түтігімен 3
байланысқан пластиналар 2 енгізілген. Тежеуіш колодкасында салқындату
түтігін тежеуіш лента 4 мен колодка терісі аралығында жылжытуға мүмкіндік
беретін ойық (отверстие) қарастырылған. Салқындату түтіктері бір-бірімен
салқындататын сұйықтық циркуляциясымен қамтамасыз ететін иілмелі құбыр
(трубопровод) 5 арқылы байланысады.
№ 170793 авторлық куәлік бойынша шығырдың механикалық тежеуіштерін ауа
арқылы салқындатуға арналған құрылғы тежеуіш колодкаларының 2 астында
шкивке 3 концентрлі орналасқан ауаөткізгіш 1 түрінде жасалған, ол
салқындатқыш ауаны тікелей тежеуіш шкивтің үйкелуші беттеріне беру
мақсатымен тежеуіш колодкаларының астында шкивке концентрлі орналасқан
ауаөткізгіш орнатылғандығымен ерекшеленеді. Ауаөткізгіштің радиалды
ашқыштары бар, олар колодкалар арасындағы тежеуіш лентаға орнатылған.
Ұсынылған құрылғыда тежеуіш шкивтің бетін еркін салқындату үшін
ауаөткізгіш бойымен беретін сығылған ауаны қолданады.
Баяндалған құрылғы 3.2-суретте көрсетілген.
1 – ауаөткізгіш; 2 – тежеуіш колодкалар; 3 – тежеуіш шкив; 4 – радиалды
отростоктар; 5 – тежеуіш лента.
3.2-сурет. Шығырдың механикалық тежеуіштерін ауа арқылы салқындатуға
арналған құрылғы
№ 122459 авторлық куәлік бойынша шығырлардың механикалық тежеуішін
автоматты түрде реттейтін құрал механикалық тежеуіштің қарсыласуын
автоматты түрде реттеу жолымен алдын-ала белгіленген режимде тізбектің
құбырға түсуін іске асыруға мүмкіндік береді.
3.3-суретте реттегіш сұлбасы көрсетілген.
Шығырдың 2 көтеру білігіне 1 муфта 6 көмегімен сельсин-датчик 4
жалғанады, ал сельсин-қабылдағыш 5 муфта 6 көмегімен редуктордың 8 жетекші
осіне 7 жалғанады. Редуктордың жетектелу осі (ведомая ось) 9 жұдырықпен
жалғанған. Сонымен ілмектің әрбір қалпына жұдырықтың 10 және қақпаққа 11
қатысты задатчик түйінінің 12 белгілі бір қалпы сәйкес келеді. Шығырдың
көтеру білігінен сельсин-датчик пен сельсин-қабылдағыш арқылы жұдырыққа
қозғалыс беретін редуктор жоғарғы шеткі қалыптан элеватордың роторға
отырғандағы қалпына түсу барысында жұдырық бір айналымнан артық
жасамайтындай етіп есептеледі. Түсетін свечаның ұзындығы бойымен аспаптың
түсу жылдамдығын программалық реттеу жүргізіледі. Аспап салмағына
байланысты свечаны тәл арқанының 13 шыңырау шегіне (мертвый конец) түсіру
жылдамдығының шамасын реттеу үшін мессдоза 14 мен поршень орнатады.
Мессдоза иілмелі трубка 15 арқылы цилиндрмен 16 жалғанған. Поршень шток
білігінің көмегімен жұдырықпен байланысады. Цилиндрдегі сұйық әсерінен
жұдырық оңнан солға қозғалады, ал оның кері қарай қозғалысы серіппе 17
әсерінен болады. Аспап салмағының өзгеруіне байланысты тәл арқанының
керілуі өзгереді және осыған сәйкес цилиндрдегі сұйықтың қысымы өзгереді.
Қысымның өзгеруі өз кезегінде поршень қалпының өзгеруіне әкеліп соқтырады
және осыған сәйкес роликке қатысты жұдырықтың қалпы өзгереді.
Орындаушы механизмге берілетін задатчиктің шыға берісіндегі сығылған
ауа қысымын өңдеу арқылы тежелу моментінің шамасын ретке келтіру задатчик
көмегімен іске асырылады. Задатчик түйіні мембраналармен бөлінген үш
секциядан тұрады: А және В камераларынан тұратын шарик типтес күшейткіш
реле; сопло Г камерасы және серіппелер 20, рычаг 21 және сопло 22
орналасқан жоғарғы Д камерасы.
Орындаушы механизмнің қызметі шығырдың механикалық тежеуішін басқару
болып табылады. Сығылған ауа штуцер 26 арқылы мембраналық камераға беріледі
және мембранаға қысым көрсетеді. Мембрана жоғарғы және төменгі қақпақтар
арасынан қысылып, металлдық дискке тіреледі.
№ 2385283 Бұрғылау шығырының тежеуіші
Ұсынылып отырған тежеуіш машинажасау аймағына жатады, оның ішінде мұнай
және газ ұңғыларын бұрғылауға, әсіресе бұрғылау шығырларының тежеуіштеріне
қатысты. Тежеуіштің тәуелсіз пневмобасқарылатын дербес алынбалы бөліктері
бар, олардың әрқайсысы рамада орналасқан тоқтатқыш серіппе асты саусақтан
және тежеуіш колодкалары бар резинокордты баллондардан құралған, колодкалар
фрикциялық жапсырмалармен қапталған, бұлар тоғынға бекітілген. Алынбалы
бөліктері рычагтармен жұпталып байланысқан, олардың арасына серіппе
орнатылған. Рычагтар тоғынға шарнирлі бекітілген және резинокордты баллон
мен тежеуіш колодкалар арасында орналасқан. Бұрғылау аспабының ұңғыға түсуі
кезінде фрикциялық жапсырмалардың тежеуіш шкивтен ажырау процесін
жылдамдату арқасында бұрғылау шығыры тежеуішінің техникалық сипаттамаларын
жақсарту мен оның жұмыс істеу мерзімін ұзартуға қол жеткіземіз.
Бұл ұсынылып отырған тежеуіш мұнай және газ ұңғыларын бұрғылауға
арналған жабдыққа, оның ішінде бұрғылау шығырларының қолданыстағы
тежеуіштеріне қатысты. Ол тежеуіш құрылғылары бар арқанды көтергіштер
қолданылатын басқа да салаларда пайдаланылуы мүмкін.
Бізге белгілі бұрғылау шығырының ленталық тежеуішін қарастырайық. Ол
фрикциялық колодкалармен жабдықталған екі болат ленталардан тұрады. Тежелу
рычагты жүйенің қысуы немесе колодкалық ленталардың шығыр барабанының
тежеуіш шкивтеріне пневмоцилиндр арқылы қысылуымен жүзеге асады. [15]
Бұл тежеуіштің кемшіліктері – тежеуіш шкивтердің бетін толық қолданбау
(ұстап қалу бұрышы 300º), тежеуіш колодкалардың біркелкі тозбауы және
тежелу кезінде бұрғылаушының ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz