Ұйым активтерінің баланс валютасындағы үлесі


МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1. Дебиторлық берешектер есебінің теориялық аспектісі және ұйымның техника-экономикалық сипаттамасы
1. 1. Дебиторлық берешектің экономикалық мәні, маңызы және түрлері
1. 2. «Казхром» ТҰК-ң бухгалтерлік есебін ұйымдастыру
1. 3. «Казхром» ТҰК-ң көрсеткіштеріне технико-экономикалық сипаттама
2. «Казхром» ТҰК-ң дебиторлық берешектер есебі
2. 1. Сатып алушылар мен тапсырыс берушілер борышының есебі
2. 2. Есеп беруге тиіс тұлғалардың есебі
2. 3. Өзге де дебиторлық берешектер есебі
3. Дебиторлық берешекті аудиторлық тексеру әдістемесі және талдауы
3. 1. Дебиторлық берешек аудиті және талдауының мақсаты, ақпарат көздері
3. 2. Дебиторлық берешектің ішкі аудиті
3. 3. Дебиторлық берешектердің қозғалысын талдау
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Қазіргі күні бухгалтерлік есеп басқару жүйесінде ең бір басты орынды алады. Ол өндірістің, айналымның, бөлудің және тұтынудың үрдісін көрсетеді, кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипатттайды және басқарушылық шешімді қабылдауға басты әсер етеді. Қазақстанда нарықтық қатынастардың енгізілуімен бірге экономикалық субьектілердің қаржылық қорытынды есебін пайдаланушылардың қажеттіліктерін ол ақпараттардың дұрыстығын дәлелдеу түрінде қамтамасыз етуші тәуелсіз бақылау жүйесі жақсарып келеді, сондай-ақ, бұл салада кәсіби мамандар даярлауға қосымша талаптар қойылуда. Жерінің қазба байлығы мол, экономикалық потенциалы аса жоғары деңгейде танылған Қазақ елінің кең байтақ аймақтарында орналасқан ұйымдардың немесе шаруашылық қызметін жүргізуші субьектілердің көптеген құқықтық түрлері өз қызметін атқарып келеді.
Қандай да болмасын жаңадан құрылып, қалыптаса бастайтын экономикалық үрдістің түпкі мақсаты - материалдық өндіріс пен халықтың сұранысы мен ұсынысына жауап берерлік және бәсекелестік тұрғыдағы өнімдер өндіріп, қызметтер көрсету болып табылады. Сапалы дәрежеде өнімдер өндіріп, қызметтер көрсетіп, мұның өзін үлкен бәсекелестік жағдайға келтіру үшін әртүрлі көздерден қаржы жұмсалады және жұмсалған қаржыны тиімді басқару қажеттігі туындайды. Экономикалық жүйені тиімді басқару мен шешім қабылдау процесіне қажетті ақпараттар қалыптастырушы бухгалтерлік есеп жүйесі болып табылады. Салалық нұсқау ережелер және жоғарыдан түскен әдістемелер негізінде, сондай-ақ мемлекет тарапынан күштеп бақылау қою мақсатымен қалыптасқан консервативтік бағыттағы бухгалтерлік есеп бұл күндері қайта құру, реформалау және халықаралық қаржылық есеп стандарттарына сай әрі қарай жетілдіру мақсатына түсті.
Нарықтық экономика ресурстың барлық материалдық, еңбек және қаржылық түрлерін ұтымды пайдалануды көздейді, олар кәсіпкерлік іс-әрекеттің күтілетін нәтижесін, яғни табыстылығын қамтамасыз етуі тиіс.
Экономикамыздың нарықтық жолмен дамуы барысында ұйымдар қызметінің қаржылық мәселелері күшейе түсуде. Осыған сәйкес ұйым басшылығының ерекше көңілі бухгалтерлік есептің ұйымдастырылуына мән беріліп отыр. Әсіресе, елімізде халықаралық стандартқа сәйкес жаңа бухгалтерлік есеп стандартының енгізілуі ел экономикасының дамуына оң әсерін тигізуде. Бұл еліміздің қазіргі даму кезеңінде оның шетел инвесторларымен қарым-қатынасының нығаюы кезеңінде маңызды болып саналады.
Демек, нарықтық экономиканың күрделі даму тұсында ұйымдардың материалдық, қаржылық және басқа да ресурстарын мен құндылықтарын тиімді пайдалану және оны барынша үнемдеу басты мәселе болуға тиісті. Бұл әрине, дұрыс ұйымдастырылған бухгалтерлік есеп жүйесі, жедел талдау және бақылау арқылы орындалатынын естен шығармауымыз қажет. Сол себептен қазіргі күні ұйымдардың дебиторлық берешектері есебі мен аудиті зерттеуді және жетілдіруді қажет ететін күрделі мәселенің негізіне айналып отырғаны бәрімізге мәлім.
Сондықтан, бұл дипломдық жұмыстың мақсаты болып нарықтық қатынастар жағдайында ұйымдардың сатып алушылар және тапсырыс берушілермен есеп айырысу есебі мен аудитін жетілдіруге байланысты ұсыныстар беру болып саналады.
Осы мақсатты орындау барысында төмендегідей міндеттер алдымызға қойылып отыр:
- дебиторлық бершектердің экономикалық мәнін ашу;
- ұйымның қаржылық-экономикалық жағдайына сипаттама беру;
- сатып алушылар және тапсырыс берушілермен есеп айырысу есебінің ерекшеліктерін қарастыру;
- ұйымда сатып алушылар және тапсырыс берушілермен есеп айырысу операцияларын аудиттеуді зерттеу және жетілдіруге байланысты ұсыныстар беру;
- есеп беруге тиісті тұлғалармен есеп айырысу есебін зерттеу;
- басқа да дебиторлар есебі мен аудитін қарастыру.
Дипломдық жұмыстың объектісі болып «Казхром» ТҰК саналады.
Жұмыстың құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш негізгі бөлімнен, әдебиеттер тізімінен тұрады.
1 Дебиторлық берешектер есебінің теориялық аспектісі және ұйымның технико-экономикалық сипаттамасы
1. 1 Дебиторлық берешектің экономикалық мәні, маңызы және түрлері
Дебиторлық берешектер - ол қарыз сомасы, ұйымға басқа заңды және жеке тұлғалардың түсімі, сәйкесінше халықаралық және Қазақстанның бухгалтерлік есеп стандарттарымен ұйымға сатып алушылардан түсетін түсім деп анықталады.
Дебиторлық берешек ұйымның активі болып табылады. Ол заңдық құқықтармен және иелік ету құқығымен байланысты.
Активтерге салынған алдағы кезең экономикалық табысы - бұл потенциалды, ұйымның ақша - қаражаттарының ағымына тура және жанама салым. Яғни, дебиторлық берешектер - бұл алдағы кезеңнің экономикалық табыстары, активке орналастырылған және заңдық құқықтары бар, иелік ету құқығын қосқанда. Активтерді бұлайша түсіну, дебиторлық берешектерді қоса алғанда, көпжерінде шетелдік көзқарастар критериіне ұқсас. Мысалы, қаржылық есеп стандартарын ұйымдастыру бірлестігіне ұқсас дебиторлық берешектер үш әсерлі сипаттамаға ие:
- ол алдағы кезең табыстарын құрайды, ақша - қаражаттардың өсімін тура және жанама тәсілмен құру;
- активтер ресурстар ретінде көрсетіледі, оларды ұйым басқарады.
Соның өзінде алу құқықтарына немесе потенциалды қызметке заңның болуы немесе оларды алуға заңдық кепілдеме болу керек.
Мысалға, активтің сатылуын көрсеткен кезде сатушыда дебиторлық берешек қалыптасады. Сату - сатып алу туралы келісімшарт алдағы кезең табыстарын анықтауға мүмкіндік береді. Бірақ егер сатып алушы дебиторлық берешекті жабу үшін қажетті соманы салмаса, нарықтық құнмен бекітілген пайыз болып анықталып, онда сатушы өз ресурстарының бақылауын жоғалтады, потенциалды іс - әрекетпен, нәтижесінде активтер актив болмай қалады.
Қазіргі уақытта ұйымның бақылауының астында тұрған бірақ, алдағы кезеңде алынатын пайда активтерге жатқызылмайды. Соның өзінде күтпеген кезең болып бухгалтердің ойы саналады, ол бір немесе басқада шаруашылық операция болатындығы жайлы келісім шартқа қол қойу арқылы ұйымның алдағы кезең табыстарын орнатады, ол бухгалтердің қол астына түседі. Тағы бір маңызды жай болып саналатын ол ұйымның активтерін көрсетуге маңынздылығы жеткілікті ме жеткіліксіз бе бұны бухгалтер анықтайды. Көп жағдайда маңыздылық мәселенің аяқталғандығын білдіреді.
Сонымен активтерді есептеудегі айтылғандардың бір мінездемесі шет-елдік есеп жүйесінде болмайды, олай болса бұл обьект активболып саналмайды.
Нәтижесінде жоғарыда көрсетілгендердің бізге осы уақытта жүріп жатқан Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және есеп беру жүйесі, стандарттар мен типтік шоттар жоспарын қосқанда, бухгалтерлік есеп Халықаралық стандарттарға белгілі бір дәрежеде икемделген.
Қаржылық есептіліктің халықаралық стандартына сәйкес дебиторлық берешектер төмендегілер болып саналады:
- ағымдағы активтерді сатып алу үшін аванстық төлемдер;
- алынуға тиісті шоттар;
- дебиторлық берешек, ішкі топтың шаруашылық және еншілес «Казхром» ТҰК-дар арасындағы операциялардан туындайтын нәтиже;
- ұйымның қарыз тұлғаларының дебиторлық берешектері;
- басқа да дебиторлық берешектері.
Ағымдағы активтерге дебиторлық берешектер толығымен қосылуы мүмкін, егер бір жыл ішінде алынбаса сома ашық болса сонымен қатар дебиторлық берешек ұзақ мерзімді активтердің қатарына бір жылдан артық уақыт тұрса онда ол «ұзақ мерзімді дебиторлық берешектер» қатарына қосылады.
Дебиторлық берешектер - сатып алушылардың немесе тапсырыс берушілердің (бизнес контрагенттерінің) шаруашылық жүргізуші субъект алдындағы өткізілген тауар (жұмыс, көрсетілген қызмет) үшін ақша төлеу бойынша міндеттемелері. Ол ағымдағы (өтеу мерзімі бір жыл бойы) немесе операциялық циклді және ағымдағы емес болып бөлінеді. Есепте саудалық және саудалық емес дебиторлық берешекті бөліп көрсетеді.
Саудалық дебитор берешегі - негізгі іс-әрекет нәтижесінде өткізілген тауарлар мен көрсетілген қызмет үшін сатып алушылардың міндеттеме сомасы. Саудалық емес дебиторлық берешек іс-әрекеттің басқа түрлері нәтижесінде (субъект қызметкерлеріне немесе филиалдарына аванстар, шығынды жабуға арналған депозиттер, алуға арналған девиденттер мен проценттер, үкімет органдарына салықтарды қайтару жөніндегі тілек-талап және басқалар) пайда болады.
1. 2. «Казхром» ТҰК-ң бухгалтерлік есебін ұйымдастыру
Нарықтық экономикаға өту барлық басқару жүйесін өзгеріске ұшырауына алып келді. Кез - келген басқару жүйесі сәйкесінше белгілі бір мәліметтерге сәйкес орнықтырылады. Ұйымның кез-келген түрінде мәлімет-тер жүйесінің негізін бухгалтерлік есеп құрастырады.
Ұйымдарды иелік етудің түрлі меншік түрлерінің пайда болуы, нарықтық құрылымның пайда болуы, яғни әр ұйымның есеп саясаты болуы керек. Есеп саясаты - бухгалтерлік есеп принциптері бойынша ұйымның бухгалтерлік есепті жүргізу әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы, яғни алғашқы бақылау, құндық өлшеу, ағымдағы топтау мен шаруашылық (жарғылық және басқа) қызметтің фактілерін жинақтап қорытындылау жолдарын айтады.
Есеп саясаты - бұл ұйымның есептік нұсқасын, нұсқалар рұқсат еткен есеп объектілерін бағалаудың, сондай - ақ белгіленген нормалардың талаптарына және ұйым қызметінің ерекшеліктеріне орай бухгалтерлік есепті жүргізу мен ұйымдастырудың техникасының нысандарын таңдау.
Ұйымның есеп саясаты жалпылама қабылданған, белгілі бір қағидалар жиынына негізделеді. Ол бас бухгалтермен жасалынып, ұйым басшысымен бекітіледі.
Есеп саясатының басты міндеттері:
- ұйымның қаржы - шаруашылық қызметін объективті көрсету;
- ұйым қызметін тиімді басқару мақсатында ұйым қызметі туралы толық және шынайы ақпараттарды қалыптастыру.
Есеп саясатын қалыптастыру кезеңдері: бухгалтерлік есептің объектілерін анықтау; бухгалтерлік есепті жүргізу тәсілдерін таңдауға әсер ететін факторларды табу, талдау және бағалау; есеп саясатын құрудың бастапқы ережесін таңдау және негіздеу; нақты ұйым үшін бухгалтерлік есепті жүргізу тәсілдерін таңдау; таңдап алынған есеп саясатын рәсімдеу.
Есеп саясатын қалыптастырған және қолданған кезде есептің мынадай принциптерін сақтау керек:
1. Есептеу - ұйымның табыстары мен шығыстары олардың келіп түсуіне немесе туындауына қарай танылады және бухгалтерлік есепте көрсетіледі.
2. Үздіксіздік - яғни объектілер үздіксіз әрекет ететін, болашақта да жұмыс жасайтын болып саналады. Оның таратылуға немесе қызмет көлемін едәуір қысқартуға ешқандай ниеті де, мұқтаждығы да жоқ деп болжамданады.
3. Түсініктілік - қаржы есептемелеріндегі барлық ақпараттар пайдала-нушыларға түсінікті болуға тиіс.
4. Маңыздылық. Пайдаланушылар негізделген басқару шешімдерін қабылдауды және ұйымның шаруашылық қызметін бағалауы үшін қаржылық ақпарат маңызды болуы керек.
5. Мәнділік. Ақпарат мәнді болуға тиіс. Егер біз қаржылық есептемеде қандай да бір мәліметті жіберіп алсақ, не дұрыс ұсынбасақ, онда бұл ақпаратты пайдаланушылардың экономикалық шешіміне әсер етуі мүмкін.
6. Растық. Ақпаратта қателік немесе жалғандық жоқ болса, ол рас болып табылады және оған пайдаланушылар сене алады.
7. Бейтараптық. Қаржылық ақпарат тәуелсіз болуға тиіс.
8. Сақтық, яғни активтер мен кірістер артық бағаланбас үшін шешім қабылдағын кезде қауіпсіздік жағдайын сақтау, абайлау.
Бұл принциптер ұйымның есеп саясатын әзірлеуге және қабылдауға негіздемені қамтамасыз етеді. Бұларды сақтамау ұйымның мүліктік және қаржы жағдайы туралы көріністі бұрмалайды. Бухгалтерлік есептің стандарттары есеп саясатын қалыптастыруға база болып саналады.
Бухгалтерлік есеп принциптері бойынша кәсіпорынның есеп саясаты деп ұйымның бухгалтерлік есепті жүргізу әдісінің жиынтығын, яғни алғашқы бақылау, құндық өлшеу, ағымдағы топтау мен шаруашылық (жарғылық және басқа) қызметтің фактілерін жинақтап қорытындылау жолдарын айтады.
Бухгалтерлік есепті жүргізу әдістеріне шаруашылық қызмет фактілерін топтау мен бағалау әдістері, активтердің құнын есептеу, құжат айналымын қабылдауды ұйымдастыру, түгендеу (инвентаризациялау), бухгалтерлік есеп шоттарын қолдану әдістері, бухгалтерлік есептің тіркелім жүйесі, мәліметті өңдеу мен басқа да сәйкес әдістер мен амалдар кіреді.
Ұйымның өзінің есеп саясатын өңдеу мүмкіндігі мен қажеттілігі бухгалтерлік есеп пен басқа екінші деңгейлі нормативтік құжаттар бойынша баптарда (стандарттарда) қарастырылған бухгалтерлік есептің кез келген мәселелерін шешудің көп түрлілігімен анықталады. “Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы” Қазақстан Республикасының заңы мен бухгалтерлік есеп принциптерінде кәсіпорын өзінің есеп саясатын құруы барысында бұйрық немесе жарлық бойынша қажетті құжаттар тізімін бекітуі керек екендігі көрсетілген. Бұл бекітілген құжаттардың қатарына мыналар жатады:
- бухгалтерлік есептің уақтылы және есеп берудің толық тиісті талаптарына сәйкес жүргізілуі;
- бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізуде қолданылатын синтетикалық және аналитикалық шоттарының жұмыс жоспары;
- алғашқы есеп құжаттарының типтік нысандары;
- ұйымның ішкі бухгалтерлік қорытынды есеп құрудағы құжат нысандары;
- актив пен міндеттемелер түгендеуін (инвентаризациясын) өткізу тәртібі;
- актив пен міндеттемелерді бағалау әдістері;
- құжат айналымы ережелері мен есеп ақпараттарын өңдеу технологиясы;
- шаруашылық операцияларды бақылау тәртібі;
- бухгалтерлік есепті ұйымдастыруға қажетті басқа шешімдер.
Кәсіпорынның қабылдаған есеп саясаты сол ұйымдағы бухгалтерлік есептің маңызда мәселелерінің бірі.
Ұйымның есеп саясатын таңдауы мен негіздеуіне келесі негізгі факторлар әсер етеді:
- меншік нысаны мен құықтық-ұйымдастырушылық нысаны;
- салалық қызметінің түрі (өнеркәсіп, құрылыс, сауда, көлік, ауыл шаруашылығы және т. б. ) ;
- қызметінің көлемі, жұмысшылары мен қызметкерлерінің орташа тізімдік саны және тағы басқа;
- салық салу жүйесі мен арақатынасы (әртүрлі салық түрлері бойынша жеңілдіктер немесе салық салудан босату, салық мөлшері және тағы басқа) ;
- қаржы-шаруашылық қызметін дамыту стратегиясы ;
- ұйымның ақпараттық қамсыздандыру жүйесі (оның тиімді әрекетіне қажетті барлық бағыттары бойынша ) ;
- материалдық базасының болуы;
- кәсіпорындағы бухгалтер мамандарының біліктілігі және басшылардың экономикалық батылдылығы, ынталылығы мен тапқырлық деңгейі;
Кез келген ұйымның өзінің қызметін іске асыру үшін таңдап бекіткен есеп саясаты толықтылық, уақыттылық, сақтық, қарама-қайшылықсыздығы мен орындылық талаптарына сай болуы қажет.
Кәсіпорынның есеп саясаты сол кәсіпорында қолданылатын бухгалтерлік есеп жүйесінің тұтастығын және оны құраушы әдістемелік, техникалық, ұйымдастырушылық жақтардың барлығын қамтиды.
Есеп саясатының әдістемелік жағына мына элементтер кіреді: мүлік пен міндеттемелерді бағалау әдістері, мүліктің әрбір түрлері бойынша амортизация есептеу әдістері, табысты (түсімді) есептеу әдістері және тағы сол сияқты.
Осылайша белгіленген заңға сәйкес кез келген заңды тұлға болып табылатын ұйым өзінің есеп саясатын құрастыратын уақытта төменде аталған бухгалтерлік есептің негізгі әдістемелік аспектілерін айқындауы қажет.
- негізгі құралдарына амортизациялық аударым сомасын есептеу әдістері;
- материалдық емес активтеріне амортизациялық аударым сомасын есептеу және оларды есептен шығару жолдары;
- шығындарды топтау мен өндіріс шығындарына жатқызу (апару) есептеу әдістері;
- өндіріс шығындарын және өнімнің өзіндік құнын есептеу, яғни калькуляцияла жүйесі;
- жанама шығындарды анықтау және оларды объектілер арасында тарату әдісі;
- дайын өнімдерді кіріске алудың есебі;
- аяқталмаған өндірісті анықтау және бағалау жолдары;
- материалдық қорларды бағалау есептеу әдістері;
- негізгі құралдарды жөндеу бойынша шығындар есебін ұйымдастыру;
- курстық айырманы есептеу;
- тағы да басқалар.
Өндірістік шығындарды есептеу мен өнімнің өзіндік құнын есептеу, яғни калькуляциялау жүйесі.
Өндірістің технологиялық және ұйымдастырушылық ерекшеліктеріне, өндірістік циклдың ұзақтығына, өнім түріне, оның күрделілігіне, өндірістің түрі мен сипатына байланысты кәсіпорындар шығындарды есептеу мен өнім құнын калькуляциялаудың келесі негізгі әдістерін қолдана алады:
- нормативтік әдіс;
- өндірістік өңдеу сатысы;
- тапсырыстық әдіс.
Үстеме шығындарды калькуляциялау объектілері арасында тарату әдісі.
Үстеме шығындарды тарату базасы ретінде кәсіпорын мына төменде аталған әдістерді пайдалана алады:
- өндірістік жұмысшылардың еңбекақысын төлеуге байланысты тікелей шығындар;
- тікелей шығындардың жалпы сомасы;
- материалдық шығындардың сомасы;
- сметалық мөлшерлеме;
- өткізілген (шығарылған) өнім көлемі.
«Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» Қазақстан Республикасының заңы бойынша кәсіпорындардағы бухгалтерлік есепте қолданылатын тіркелімдердің мазмұны және бухгалтерлік ішкі есеп мәліметтері коммерциялық құпия болып есептеледі.
Кәсіпорынның есеп саясаты осы ұйымның құрылған уақытында дайындалады. Оны дайындаумен кәсіпорынның бас бухгалтері немесе арнайы есеп (экономикалық) бөлімі айналысады. Дайындалған есеп саясатын кәсіпорынның басшысы өзінің бұйрығымен немесе өкімімен бекітеді.
Бұйрықтың құрамында есеп саясатының есеп беру жылына қабылданған барлық пункттерінің мазмұны толық ашылып жазылады. Сонымен қатар әр пунктке тоқтала келіп қандай нормативтік құжат бойынша немесе қандай заң негізінде есеп саясатының дайындалғандығы көрсетіледі. Қазақстан Республикасының заңдарымен қатар есеп саясатын дайындауда ұйымның ішкі құжаттары негізге алынған болса (лауазымды тұлғалар туралы, ішкі ережелер, бұйрықтар мен өкімдер тағы да басқа) міндетті түрде ол турал түсініктеме берілуі қажет.
Кәсіпорынның есеп саясатына енгізілген өзгертулер осы ұйымның басқару құжаттарымен, яғни бұйрық, өкім немесе қаулыларымен рәсімделуі қажет. Ұйымның қабылдап бекіткен есеп саясаты сол кәсіпорынның қызмет атқаруы барысында қолданылады. Оған өзгеріс енгізу мынадай жағдайларда жүргізілуі мүмкін:
- Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы заңының өзгеруіне сәйкес;
- бухгалтерлік есеп бойынша нормативтік актілердің өзгеруі салдарынан;
- жаңа бухгалтерлік есеп стандартына көшуге байланысты және тағы да басқа.
Кәсіпорынның бухгалтерлік есепті жүргізу жолдары ұйымның есеп саясатының дайындалған кезінде таңдалып алынады. Бұл есеп саясаты кәсіпорынның барлық құрылымдық бөлімшелерінде олардың орналасқан орындарына қарамастан қолданылады. Ұйымның филиалдарының, еншілес және тәуелді серіктестерінің және тағы басқа бөлімшелеоінің өзіндік бухгалтерлік есеп саясатын таңдауына құқығы жоқ.
Бас кәсіпорын қаржылық қызметінің бөлімшелерін есеп саясатындағы болған өзгерістер туралы алдын ала қамтамасыз етуі қажет.
Ұйымдардың түсініктеме жазуларында жыл бойы орындалған жұмыстар бойынша жасалынған қаржылық талдаудың мәтінімен қатар бухгалтерлік қорытынды есеп туралы шығарылған шешім және таза табысты бөлу тәртібі жазылады. Сонымен қатар осы түсініктеме жазуда кәсіпорынның келесі жылға қабылдаған есеп саясаты (егер оған, яғни есеп беру жылына өзгерістер енгізілген болса) жазылады.
«Казхром» серіктестігінде бухгалтерлік есеп журнал - ордерді формада жүргізіледі. «Казхром» ТҰК-да негізгі құралдар есебі «Негізгі құралдар есебі» стандартына сәйкес жүргізіледі. Барлық негізгі құралдар типтік формадағы бланкілерде жүргізіледі. Негізгі құралдар кірістелген сәтінде стандартқа сәйкес бастапқы құнымен бағаланады. Нысаналы бағыты мен орындайтын қызметіне байланысты, сондай-ақ шоттардың типтік жоспарына сәйкес компанияның негізгі құралдары жіктеледі.
Негізгі құралдарды есептен шығару компания төрағасымен бекітілген «Негізгі құралдарды есептен шығару» тәртібі туралы нұсқауға сәйкес жүргізіледі. Негізгі құралдарды түгендеу ұйымның басшысының өкімімен жылына бір рет өткізіледі.
Ұйымда негізгі құралдардың амортизациясы бірқалыпты (түзу сызықт) әдіспен жүргізіледі. Салықтық есеп үшін компания активтердің (негізгі құралдар және матераиалдық емес актив) амортизациясын есептейді.
«Казхром» ТҰК-да құралдарды күрделі жөндеуге арналған жөндеу қоры құрылмаған. Күрделі жөндеу бойынша нақты шығыстар олар пайла болған сәтте шығындардың сәйкесінше шоттарына апарылады.
Күрделі салымдар, қайта конструкциялау мен модернизациялау «Казхром» ТҰК-да негізгі құралдардың есептелген амортизациясына, таза табыс немесе ұзақ мерзімді несиелер есебінен жүзеге асырылады.
Материалдық емес активтер бастапқы құны бойынша бағаланады:
- сатып алу бағасы;
- бағдарламалық өнімді орнату және реттеу бойынша шығындар.
Материалдық емес активтер бойынша тозу ай сайын бекітілген нормаға сай есептеледі. Материалдық емес активтердің пайдалы қызмет мерзімі олардың түрлеріне байланысты (лицензия, патент, пайдалану құқығы), арадағы мәміледе қарастырылған жағдайлармен анықталады.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz