Аймақтың климаттық көрсеткіштері

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ3

1. ДӘСТҮРЛІ ЕМЕС ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІНІҢ ПАЙДАЛАНУ ЖОЛДАРЫНА ТЕХНИКАЛЫҚ САРАПТАМА7

1. 1 Қазақстандағы жел ресурстары бар аймақтарды аудандастыру7

1. 2 Желэнергиясын қолдануының мүмкін болатын бағыттары14

1. 3 Есептік зерттеуге қажетті берілген мәліметтер17

1. 4 Жел ресурстаын анықтайтын көрсеткіштер19

2. ЖЕЛ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ КЕШЕНІНЕ КАДАСТРЛЫҚ СИПАТТАМА ЖӘНЕ ЖЕЛ ҚОНДЫРҒЫСЫНЫҢ ШЫҒЫСЫНДАҒЫ ПАЙДАЛЫ ӘСЕР КОЭФФИЦИЕНТІНІҢ ЕСЕПТЕУ МОДЕЛІ22

2. 1 Жел кадастрының негізгі сипаттамалары22

2. 2 Жел энергетикалық қондырғының шығысындағы пайдалы әсер коэффициентінің есептеу моделі26

2. 3 Жел энегиясының техникалық потенциалы29

3. ЖЕЛ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯ МОДЕЛІНІҢ МАТЕМАТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЖҰМЫСТЫҚ ЕСЕБІ29

3. 1 Жел электр станциясының қалақша бетіне әсер ететін жел күшінің әсерін есептеу29

3. 2 Идеал желдіктің есептеу сызбасының түзілуі31

3. 3 Жел электрстансасының энергетикалық көрсеткіштерінің есептік зерттеу алгоритмі38

4 ЖЕЛ ЭЛЕКТРСТАНСАСЫНЫҢ ЭЛЕМЕНТЕРІН ЖӘНЕ ЭЛЕКТРЛІК СҰЛБАСЫН ТАҢДАУ41

4. 1 Жұмыс тәртіптері бойынша желгенераторларын классификациялау41

4. 2 Желстансасының элементтерін таңдау46

4. 3 Желгенраторын таңдау47

4. 4 Жел электрлік стансасының электрлік сұлбасы және іс-әрекет принцпі50

5. ЖЕЛ ЭНЕРГИЯСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ПОТЕНЦИЯЛЫН АНЫҚТАУ ӘДІСТЕМЕСІ53

5. 1 Жел энергиясының экономикалық потенциялын анықтау әдістемесі53

5. 2 Қаратау ЖЭС үшін автономды энергоқондырғыларды қолдануының эканомикалық тиімділігі55

5. 3 Экономикалық потенциалды анықтау әдістемесі57

Қорытынды62

Қолданылған әдебиеттер тізімі63

КІРІСПЕ

Қазақстан Жер шарының 40- 50 градустық солтүстік ендік аралығында орналасқан және батыстан шығысқа 2995 км, солтүстіктен оңтүстікке 1600 км созылып жатқан аймақта. Сондықтан, Қазақстан аймағы қоңыр салқын белбеудің орталық, оңтүстік ендіктерінде, сонымен қатар субтропикке ауысу жолағында орналасқан.

Қазақстанның географиялық орналасу сипаттмасының ерекшелігі оның аймағының көп бөлігі Орталық Азия аймағында болуы және терең ішкі континенталды деңгейде болу саласында. Қазақстан климатының негізгі ерекшелігі оның күрт континенталдылығы мен қуаңшылығы болып табылады. Климаттың тегіс болігі аймақтың географиялық орналасуымен, ал таулы аудандар-тік аймақтылық заңымен келісілген.

Аса энергетикалық мағыналығының бірі ол Оңтүстік Қазақстан Қаратау өлкесі аймағындағы жел және күн энергетикалық ресурсының молдығы болып табылады.

Күн энергиясының потенциялы

Анықтағанымыздай Қазақстан аймағында күннің жылдық сәулелену ұзақтығы жеткілікті жоғары (3100 сағатқа дейін) . Сондағы 2800-3100 сағат бойы күн сәулеленуі бақыланатын аймақ 1900, 5 мың. км бұл жалпы Қазақстан ауданының 70% құрайды.

Перпендикуляр күн сәулесінің бетіне келетін тікелей күн радиациясының жылдық қосындысы еліміздің солтүстігінде 100-116 ккал/см тең, ал орталықта-131-145ккал/см, шөлейтті және жартылайшөлейттітерде-146-175 ккал/см аса[1] .

Осы түрдегі ашық аспандағы күн радиациясының жылдық қосындысы 250, 1-265, 0 және 265, 1-295, 0 ккал/см сәйкесті түрде өседі.

Тікелей түсетін күн радиациясының жылдық қосындысы елдің солтүстігінде 50-60 ккал/см, орталықта-71-80, шөлейт және жартылай шөлейтте жерлерде 81-110 ккал/см. Ашық аспан кезінде бұл өлшемдері 120, 120-140, 140-150 ккал/см құрайды және онда аса дейінгі сәйкестікте өседі. Қазақстанның климаттық ерекшеліктеріне сәйкес шашыраңқы радияцияның жылдық қосындысы, тікелей радиациядан өзгешілігі керісінше ол елдің солтүстігінде 51-53, ал оңтүстікте 45-47 ккал/см2, жазда 5, 0 ккал/см2 дейін төмендейді. Жазда ашық аспандағы радиация барлық Қазақстан үшін шамамен бірдей салыстырмалы үлкен емес 3-4, 0 ккал/см2 .

Радиация балансының құраушы бөліктерін қарастыра отырып және соңғысын толық сипаттай отырып елдің барлық аймақтарына жылу келіп отырғанын және оның жылдық мөлшерінің құптарлығын ескеру керек және Қазақстанның жазық аймақтары үшін 38, 4-53, 5 ккал/см2 құрайды ал тауларда және орталық Қазақстандағы кіші жоталарда, құламалық пен бауырайлардың бағдарлануына байланысты қыста немесе жазда 100-300 ккал/см2 дейін жете алады. Жаздық айларда жазықтарында күн сәуленуін бағалаудағы қатынасы 80-93 % құрайды.

Сол себептен, Қазақстанда күн энергиясы оңтүстікке қарай аймақтарда 50 солтүстік ендіктерде қарқынды қолданылуына болады.

Мұндай аймақтарға Ақтөбе, Орал, Қарағанды, Семей облысы, Атырау, Қызылорда, Оңтүстік-Қазақстан облысы, Жамбыл, Алматы облысы және Павлодар облысының оңтүстік бөлігі жатады[12] .

Желэнергиясының потенциалы

Қазіргі уақытта әлемдегі жел энергетикасының жандануы екі негізгі бағдармен жүргізілуде :біріншісі жел энергетикалық қондырғы (ЖЭҚ) аз қуатты 100 кВт дейінгі, екіншісі бірлік қуаты 1-10 МВт класы бар ЖЭҚ базасында энергожүйелерімен бірге жұмыс істейтін және жел энергиясының өндірістік қолданылуын қамтамасыз ететін ірі ЖЭС жасау.

Екінші бағытқа 100-ден 1000кВт орташа қуатты ЖЭҚ жасау жатады. Олар жүйелік желэнергетика қажеттілігіне қолданылуына мысалы, оқшауланған жүкті дизельді электро станциялармен параллель жұмыс істегенде.

Әлемдегі желэнергиясын қолданудан көшбасшы деңгейді АҚШ алып отыр, мұнда ЖЭҚ шамамен 18 мыңы, қуаты 1500 МВт болатын жұмыс істейді.

Желэнергетиканың аса жоғары дамуына қолайлы шарттары бар мысалы Колифорнияда орнатылған ЖЭҚ қуаты 49 кВт-тан 111 кВт дейін артты, қондырғының бірлік қуаты 150-ден 750 кВт дейін өсіп отыр [10] .

Колифорния штатындағы энергетикалық комиссиясының мәліметтері бойынша, 1985 ж аймағында қуаты 690 МВт болатын 8469 ЖЭҚ жұмыс істеді. 1987 ж соңында Колифорнияда жалпы жүйеге шамамен 17 мың қуаты 1400 МВт ЖЭҚ жұмыс істеді.

Оның жылдық энергия өндірулігі шамамен 600ГВт*сағ, штаттың энергия тұтынуының 2% құрды. ЖЭҚ жабдықтау шығыны 1500-2000 долл. /кВт құрды, бірақ 2000 ж бұл көрсеткіш 1000 долл/кВт дейін төмендеуі керек.

Ғалымдардың негізгі жұмыстарының бағыты жел агрегатының ПӘК-н және сенімділігін жоғалтуға бағытталған. Колифорния штатының жалпы желэнергетикалық потенциялы 13 мың МВт бағаланған және АҚШ-тың төрт атомды электро станцияларына сәйкесті.

Қазіргі уақытта аса өрістелген кіші және орта қуатты желэнергетика агрегаттары 1990 ж тәжірибелік ЖЭҚ жасау аяқталып, оларды сынау және тәжірибелік эксплуатциялау басталды. Қуаты 100 кВт және одан асатын ЖЭҚ АҚШ, Данияда, Ұлыбританияда, Канадада, ФРГ, Швецияда, Нидерландыда, Франциядасалынған. Сондай-ақ АҚШ, ФРГ, Дания және Швецияда қуаты 2000 кВт асатын ЖЭҚ ие болған[2] . .

Қазақстан териториясы салыстырмалы бай жел энергетикалық ресурстармен сипатталады. Оның потенциялы жаңашыл электротұтынуда 100 есе жоғары. Бағаланған есептеулер жер бетінен 10 м биіктіктегі жел энергиясын 1м2 әуелік ағын қимасы 4000кВт*сағ/м2 құратынын көрсетті. Орта жылдамдығы 8-10м/с болатын жоғары потенциялды 10 аудан бар, ал еуропалық жел станциялары 4-5м/с жылдамдықпен жұмыс істейді.

Қазіргі кезде кейінгі мәліметтерге қарағанда Қазақстанда Жонғар және Қаратау аймақтарында желдің энергетикалық рессурстары өте жоғары.

Міне осы салады ғылыми ізденіс жұмыстарын жүргізу болашақта Қазақстанның энергетикалық тәуелділігін төмендетуге және экологиялық мәселесін шешуге толық мүмкіндік бар

Сондықтан дипломдық жұмыста қарастырлатын мәселелер Қазақстанның Оңтүстік аймағына жоспарланған Қаратау-Ұғам энергетикалық кешенінің техникалық шешімдерін қарастыру болып табылады. Бұл бағыт экологиалық және экономикалық тұрғыдан алғанда өте өзекті мәселе болып табылады[6] .

Зерттеу жұмысының өзектілігі. Қайта жаңғырылатын энергия көздерін қазіргі кезде пайдалану қазіргі кездегі өзекті негізгі фактор болып табылады, ол өнеркәсіп тиімділігінің деңгейін, көлемін, өндірістің өркендеуін анықтайды. Сондықтан, өндірістерді қайта жаңғырылатын қайратпен қамтамасыз ету, Оңтүстік аймақ бойынша ең тиімді мәселе болып отыр.

Бұны шешудің жолы, табиғи қайраттық ресурстар қоры жеткілікті болу керек.

Қайраттықтың даму болашағы кейінгі жылдарда қайрат көзін пайдалануда дәлелденді.

Жел қайратын нақты энергетикалық қондырғыларда қолдануын жетілдіру және зерттеу ХХ ғасырдың екінші жартысынан бастап жалғасуда. Қазіргі таңда жел қондырғылардың арқасында көптеген қиыншылықтар шешілді. Соған қарамастан, жел қайраттық қондырғылардың өнеркәсіп және ауылшаруашылығы үшін мүмкіншілігі шектеулі болып отыр, яғни әлі де шешілменген мәселелер көптігін көрсетеді.

Бұл қиындықтар табиғи климаттық факторлармен және қайрат ағынының жер бетінде өтетін жел тьғыздығымен байланысты.

Жел ағынының тығыздығы төмендегенде және үзілуі кезеңдерінде тұтынушылар дәстүрлі электр энергия көзін қолданылу қажеттілігін туындатады. Сондықтан, бүгінгі таңда жел қайраттық қондырғылардың энергетикалық көрсеткіштерін және оның жұмыс істеу тәртіптерін зерттеу өзекті мәселе болып табылады. .

Қазақстанның Оңтүстік аумағында жел тұратын және оның энергиясын пайдаланатын аймақтар өте көп.

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы. Қ азақстанның оңтүстік

аймағындағы дербес тұтынушыларды дәстүрлі емес энергия көздерімен мен қамтамасыз етудің жолдары алғашқы рет зерттеп отыр. Дипломдық жобада жел энергетикалық кешенінің әдістемелік есептемелері мен оны құрайтын қондырғылардың жұмыс істеу тәртіптері қарастырылды. Қолданылған әдістің сенімділігі, бағалылығы математикалық үлгімен аныќталды.

Зерттеу жұмысының теориялық және практикалық маңызы.

Тұтынушыларды дәстүрлі емес энергия көздерімен мен қамтамасыз ететін жел электр стансасының энергетикалық кешенің жұмыс істеу тәртібінің және оның физика-энергетикалық көрсеткіштерін зерттейтін математикалық үлгісі жасалынды

Бұл зерттеу жұмысының нєтижесі бойынша болашақта салынатын жел электр стансасының техникалық көрсеткіштерін анықтауға болады.

Зерттеу жұмысының мақсаты. Қаратау э лектр стансасының энергетикалық қуатын, техникалық көрсеткіштерін анықтау, олардың өз ара байланыстығын және қондырғының жұмыс істеу тәртібі мен электрлік сұлбасын жасау болып табылады.

Зерттеу жұмысының міндеттері. Дипломдық жұмысты жоспарлау кезінде зерттеу жұмысына мынадай міндет жіктелді: Қазақстанның оңтүстік

аймағындағы дербес тұтынушыларды дәстүрлі емес энергия көздерімен қамтамасыз етудің жолдарын қарастыру, энергетикалық қондырғының жұмыс моделін құру, станциясының қуаттылығын, энергетикалық көрсеткіштерінің есептік зерттеу алгоритмін құру, стансасының электрлік сұлбасын және элементтерін таңдау.

Есептің қойылымы

Дәстүрлі емес жел қондырғыларының бірі жел электрстансалары болып табылады қазіргі кезде мұндай қондырғыларды пайдалану қарқынды дами бастады жәнеде бұл салада көптеген зертеу жұмыстарыда жүргізілуде.

Жел энергиясының көмегімен жылу және электр энергиясын жел электрстансалары арқылы өндіру ең тиімді жолдардың бірі.

Болашақта санынатын Қаратау энегетикалық кешенін құрайтын жел электрстансасының энергетикалық көрсеткіштеріне сараптама және есептік зертеу жұмыстарын жүргізу атап айтқанда келесі техникалық мәселелерді шешуді талап етіп отыр:

- Оңтүстік аймақта салынатын Қаратау энегетикалық кешеннің энергетикалық көрсеткіштеріне талдау жүргізу;

- Электр энергиясын өндірудің және пайдаланудың негізгі бағыттарына сараптама жасау;

- Қазақстанның аймағында жел энергиясын қолдануының мүмкін болатын бағыттары анықтау;

- Қаратау өлкесіндегі жел рессурстарының мәліметтерін жыйнақтау ;

- Жел стансасының құрылымен таңдау, оны қуаттылығын анықтауға есептік зерттеу жұмыстарын жүргізу;

- Қаратау желстансасының есептік зерттеу үлгісін құру және есептеу жұмыстарын орындау.

1. ДӘСТҮРЛІ ЕМЕС ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІНІҢ ПАЙДАЛАНУ ЖОЛДАРЫНА ТЕХНИКАЛЫҚ САРАПТАМА

1. 1 Қазақстандағы жел ресурстары бар аймақтарды аудандастыру

Қазақстан аймағын желэнергетикалық ресурстармен бөлу, жерден 10 м биіктікте өлшенген мәліметтер бойынша жүргізілді аудандастыруда 5 ауданға бөлінді: 1-аудан-Е _уд <10 кВтч/м ² , 2-аудан 1000-нан 2000-дейін, 3-аудан 2000-нан 3000-дейін, 4-аудан 3000-нан 4000-дейін, 5-аудан 4000 кВтч/м ² аса[3] .

Айта кететін жағдай метеостанциялық бақылау мәліметтері ашық беткейнің маңызды аумағы және қыраттардың ескішті аймағы және жоталары жеткіліксіз аймақтары қамтылған. Сондықтан аудандастыруда жел режімінің сипаттамасына бедерлі шарттар әсерінің бағасына назар аударылды. [2]

Қазақстан аумағында бір типті физика-географиялық шарттары мен бедердің типін сипаттайтын бірнеше аймақтар бөлініп алынды. Берілген метеостнция топтарының әрбір аймағында орналасқан осы аймақ ауданында және іргелес аудандарда жел ағынының меншікті энергиясы мен төңірек биіктігі арасындағы тәуелділік құрылған.

Бұл тәуелділіктер Қазақстан аумағын аудандастыруының картасын құрғанда негізге алынды.

1. 1 кесте

Қазақстанның жел энергиясының ресурстары бар аймақтар№

п

1. 2 Кесте

Жел стансасын салынатын аймақтар

Бірінші аймаққа Солтүстіктегі Тянь-Шаньда орналасқан Шу-Іле тауы кіреді. Олар өз алдында құламалы беткеймен шектелген шамалы көлделең беттерімен тегістелген қыраттарды сипаттайтын күрделі жүйесін құрады. Бүл аймақ үшін 1. 1-суретте 2 биіктікті тәуелділік тұрғызылған.

Бірінші биіктікті тәуелділік Қордай, Отар, Шоқпар, Анарахай, Новотройск метеостанциялық мәліметтері бойынша түрғызылды.

Екіншісі Хантау, Тюкен, Қарабүгіт, Фурмановка метеостанция мәліметтері бойынша. Бірінші биіктігі тәуелділікте Шу-Іле тауының қыраты учаскілеріндегі аудандастыру келтірілген қисық сызық 1000, 2000, 3000, 4000, 5000 кВтч/м ² энергияға тең болатын 500, 800, 1000, 1200, 1400 м биіктікті белгілермен сәйкесті келтірілген. Екінші биіктік тәуелділікте аудандастыру төменірек қыратты учаскілерде жүргізілді.

Энергиясы 1000, 2000, 3000, 4000, 5000 кВтч/м ² тең болатын қисық сызық 400, 450, 500, 550, 600 м биіктікте сәйкесті.

Екінші аймақ Орталық Қазақстандағы кең таулы аясындағы көптеген кішігірім жекшік таулы массивтер және алқап берілуін сипаттайтын кіші жоталы алып жатыр. Бұл массивтардың ең биіктері, биіктігі 1400 м және 1450 м теңіз деңгейінен асатын Қарқалы мен Қызылрай таулары.

Бұл аймаққа биіктік тәуелділік Қарқалы, Қайнар, Ақтоғай, Жрама, Жаңа-Арқа, Қараауыл, Бесоба, Бектаута, Ағадир, Қызылтау, Сарыжал (1. 2 сурет) метеостанция мәліметтері бойынша тұрғызылды.

Энергиясы 1000-нан 5000 кВтч/м ² тең болатын қисық сызық 550, 900, 1300, 1650, 2050 м биіктігінде келтірілді.

Үшінші аймаққа Ұлытау таулары кіреді, сонымен қатар кең қыратты болып саналатын Орталық-Қазақстанның кіші жотасының оңтүстік-батыс, батыс бөліктері, слнымен бірге арқалық ауданы кіреді.

Жеке шың биіктері теңіз деңгейінен 1100 м артады 500-650 м таулары салыстырмалы биіктігінде қоршаған Қлы-тау таулары кең қыратты өз алдында кішіжоталы болып саналады. Бұл аймақ екі биіктікті тәуелділікпен аудандастырылған 1. 3 сурет

1. 1 сурет 1- Негізгі жоталы аумақ; 2-Жотаның таулы аймағы.

1. 2 сурет Желдің меншікті энергиясының төңірек биіктігіне тәуелділігі

1. 3 сурет 1-Арқалық қыраттарының аймағы; 2- Ұлытау тауларының аймағы

1. 3 суретте Желдің меншікті энергиясының төңірек биіктігіне тәуелділігі көрсетілген. Бірінші биіктікті тәуелділік метеостанция иәліметтері: Арқалық, Державинск, Стеногорск, св. х Баррикадасы, св. х Лениндік комсомолы, Қазгородок елді мекендері.

Энергиясы 1000-нан 5000 кВтч/м ² дейінгі қисық сызық 200, 250, 300, 350, 400 м белгіленген биіктікте жүргізілді. Екінші биіктікті тәуелділік метеостанция мәліметтері: Ұлытау, Бірлік, Жезқазған, Қарсақбай бойынша құрылды. Меншікті энергиясы 1000-нан 5000 кВтч/м ² сәйкесті қисық сызық 400, 750, 1050, 1400, 1700 м белгіленген биіктікте жүргізілді. Бұл тәуелділіктер өз арасында Ұлытау тауларының солтүстік шеттерімен қабаттасады.

Метеостанция көрсетулері бойынша Оңтүстік-батыс Арқалық қыраттарында орналасқан Торғай, Арал, Амангелді, Торғай өзен жайма алқабы, Жолдама екінші ауданға бөлінді.

Метеостанция көрсеткіштері бойынша амангелді метеостанция ауданы тікелей үшінші ауданға бөлінді.

Төртінші аймаққа Солтүстік-батыс буынының 420 км бағытында жалғасып жатқан және солтүстік Тянь-Шань доғасының батыс буыны болып табылатын Қаратау жотасы төртінші аймаққа жатады.

Біздің дипломдық жұмыста қаралатын аймақ Оңтүстіктегі болашақ Қаратау желэлектрстансасының есептік зерттеу жұмыстары.

Қаратау ЖЭС ның қуатылығының биіктік тәуелділігі (1. 4 сурет) көрсетілген.

1. 4 сурет Желдің меншікті энергиясының төңірек биіктігіне тәуелділігі

Бейнеленген бұл шама Жанатас, Шаян, Түркістан, Бұғұн, Ванновка, Ақсұран, Созақ және Тасты метеостанция мәліметтері бойынша тұрғызылды. Энергиясы 1000-нан 5000 кВтч/м ² қисық сызық 250, 500, 750, 1000 м биіктігіне келтірілген жоталар бірінші аудан бөлінбеді, дегенмен желэнергетикалық ресурсы қатары 500 кВтч/м ² ие болсада.

Бұл Ащысайдың жан-жағы таулармен көлеңкеленген аса үлкен емес таумен алқапта тікеліей орналасуымен байланысты. Оңтүстік және оңтүстік-батыс Қаратау жотасында сонымен қатар кішігірім желэнергетикалық ресурсты аудандар бар. Бұл жерлерде жота негізгі Алатау тауларымен қосылады және жоғары биіктікке ие. Метеостанция бұл аудандарда көлеңкеленгендіктен аса үлкен емес энергияны көрсетеді. Ашық беткейлерде және жоталы аймақтарда жел энергиясының күрт жоғарылауын күтуге болады, бірақ бақылау мәліметтерінің бар болуынан мөлшерлік бағалау мүмкін емес болып тұр.

Шығыс-Қазақстан аймақтарында биіктік тәуелділік метеостнция көрсеткіштері свх. Большевик, Катон Қарағай, Шемонайка, Өскемен, Күршім, Ақжар, Алексеевка бойынша құрылды.

Энергиясы 1000-нан 3000 кВтч/м ² тең қисық сызық 700, 1500, 2500 м белгіленген биіктігінде жүргізілді[9] .

1. 5 сурет Желдің меншікті энергиясының төңірек биіктігіне тәуелділігі

Бесінші аймаққа оңтүстік сілемі болып табылатын Мұғоджар таулары жатады. Биіктік тәуелділік метеостанция мәліметтері бойынша Мұғоджар, Жетіқара, Челқар, Берчоғұр, Рудный, Тереңқұдық, Талдық, Комсомольское, Аққұдық (сурет 1. 5) тұрғызылды. Меншікті энергияға 1000-нан 4000 кВтч/м ² сәйкес энергияға тең қисық сызық белгіленген 250, 350, 450, 550, \ м биіктікте жүргізілді.

Қазақстанның оңтүстік шекарасын бойлай таулы аудандар шамамен 1000 м биіктікте бөлінген. Бұл аудандардағы желэнергетика ресурсы белгіленгендей жоғары дәрежеде бедердің ерекшелігімен анықталады.

1. 6 сурет Болашақта салынатын жел стансаларының аймағы

1. 2 Желэнергиясын қолдануының мүмкін болатын бағыттары

Өнеркәсіпті кәсіпорынның, қалалар және ауылдардың негізгі бөлігі электр энергиясын энергетикалық жүйелерден алады. Осыған сәйкес алыстатылған жекеше тұтынушылардың (жеке ауылдар және кенттер, шекаралық қақпа метеостанциясы, және т. б. ) электр энергиясын автономды дизельді электростанциялардан (ДЭС) алатындардың көп саны бар.

Кейінгілердің қуаты 8-16-дан 300-500 кВт дейін құрады. Аймақтағы мұндай электростанциялардың жалпы саны - бірнеше ондық. Алыстылығы мен бытыраққылығы және жекеленген тұтынушылардың салыстырмалы кіші мәнді тұтыну қуаты орталық электр жүйелеріне қосылуы экономикалық тұрғыдан тиімді емес.

Сондықтан мұндай ДЭС-дан тұтынушыларды электрқамдау сақталады және болашақты. ДЭС жұмысы жеткілікті қымбат дизельді отынды тұтынуымен байланысты. Оның қымбаттылығы мазутпен салыстырғанда отынның жоғары сапалығымен ғана емес, сонымен қатар оны жеткізудегі көлік шығынымен байланысты.

Мұндай шарттарда желэнергетикалық қондырғыларды қолдану қымбат тұратын дизельді отынды үнемдеуге жағдай жасай алады. Үнемдеудің өлшемі желдің потенциалы мен ДЭС жұмысының режіміне байланысты. Есептеулер нәтижелерінің көрсетуі бойынша ЖЭҚ қолайлы желдік шарттарында 30-50% дейін, ал аса желді аудандарда тіпті 60-70% эиянды органикалық отынды ығыстырып шығара алады. Соңғы есептеуде бұл жиынтық шығынның және өндірілетін электр энергия бағасын төмендетуге мүмкіндік тұғызады.

Желқондырғыларын электрэнергия өндіруге қолдану желэнергиясын пайдаға асырудың ең тиімді әдісі. Электрогенератордағы механикалық энергияның электр энергиясына түрленуінің нәтижелі 95%, ал берілгендегі электр энергиясының шығымы 10% аспайды. Осыдан өндірілетін электрэнергиясының жиілігі мен кернеуіне қойылатын талаптар, осы энергияны тұтынушы ерекшеліктеріне тәуелді. Бұл талаптар желқондырғылардың бірлік энергия жүйе қабырғасында жұмыс істеуінде қатал және жел электрқондрғылар энергиясын жарық түсіруге және қыздыру қондыпғыларын қолданғанда жұмсақ.

Қазіргі уақытта , генераторды осыларға қосқанда көптеген жобалар өңделген. Бірақ келешекте желэнергетикасының энергетиканың дербес салаға айналуы, ешкүмәнсіз приципті түрде ЖЭҚ-дың жаңа конструкциялары пайда болады.

... жалғасы

Аймақтардың инвестициялық тартымдылығы

Алматы облысы, Жамбыл ауданының табиғи климат жағдайы, өсімдігі мен топырағы

Аймақтық саясат мемлекеттің жалпы саясатының құрамдас бөлігі

Аймақтық саясатты жүргізуде қолданылатын механизмдер

Алтай экспедициялары ЖШС-нің қаржылық қызметін экономикалық талдау

Маңғыстау өңіріндегі экожүйелер компоненттерінің мұнай және мұнай өнімдерімен ластануын экологиялық сараптау

Шарын өзенінің гидрологиясы мен гидрографиясы

Топырақ құрамының тұздылығы төмен

Қазақстанда арпа селекциясының қалыптасуы

Алматы облысы обл

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс