Автоматтандырылған басқару жүйесі

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Қазіргі кезде қандайда бір кіші немесе үлкен мекемені алып қарайтын болсақ, олардын барлығында мәліметтерді тиімді басқаруда әртүрлі мәселелерге соқтығысып жатамыз және әр мекеме бұл мәселелерді шешуде ең тиімді, нәтижелі жолын іздейді. Кейбір мекемелер осындай мәселелерді шешу үшін көптеген үлкен шкафтар мен бумаларды қолданады. Бірақ көптеген мекемелер компьютерленген МББЖ - ін таңдайды. Өйткені бұл жүйе мәліметтердің үлкен көлемін сақтауға, шығаруға, басқаруға нәтижелі мүмкіндік береді. Қазіргі кезде мәліметтер базасынсыз көптеген қаржы, өнеркәсіптік, сауда т. б. ұйымдардың жұмысын елестету мүмкін емес. Егер мәліметтер базасы болмай қалса, олар ақпараттар көшкініне тұншығып қалар еді.

Компьютерлер қазіргі кезде адам өмірінде, адам іскерлігінің әр саласына, ғылымға толығымен сеңісіп кетті, сол себептен оларды әртүрлі бағдарламалармен қамтамасыз ету қажеттілігі туып отыр. Әрине, ол біріншіден электронды шығару технологиясының дамуына және оның адам іскерлігінің әр саласына жедел еніп, қолданылуына байлынысты. Ақпараттық технологияның жылдам дамуының себебі, қоғамның дамуына өз үлесін қосатын мәліметтерді тез және сапалы өндеудің қажеттілігін өсуіне тікелей үлес қосады.

Мәліметтер базасын ақпараттық жүйелерде қолданудың ең басты ерекшелігі бұл мәліметтің колданбалы бағдарламаларға қарамай сақталуы болып табылады. Бұл қолданушыға мәліметті физикалық деңгейде, мәліметті жадыда сақтау, мәліметпен жұмыс жасау үшін рұқсат алу және тағы да басқа әдістермен жұмыс жасауды талап етпейді [1] .

Мәліметті өндеу жұмыстары көптеген жұмыс салаларында таралған. Олар ірі өндіріс мекемелерінің қоймаларында тауарлардың есебін жүргізеді, бухгалтерияда жалақы көлемін есептейді және тағы басқа салаларда қолданылады. Қазір заманға сай кәсіпорынды немесе мекемені бұл жүйесіз елестетуге болмайды, өйткені бұл жүйе барлық сфераларда ақпараттық жүйенің фундаментін қалыптастырады. Ол қаржы басқару, телекаммуникация, өнім шығарудан бастап, жанұя қаржы басқаруымен аяқталады.

Дипломдық жұмыстың мақсаты мен міндеті. Таңдап алынған дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты - тергеу бөліміндегі автоматтандырылған жүйені өңдеу және оны жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу болып табылады.

Талдау объектісі ретінде «Сымбат» жиһаз үйі алынды.

Бұл дипломдық жұмыс үйді жиһазбен қамтамасыз ететін, жиһаз жарнамалайтын жиһаз үйінің жұмыстарын автоматтандыру, сонымен қатар тапсырыс беретін клиенттерге еш қиындық жасамай қалаған жиһазды таңдап алуына мүмкіндік береді және сол жиһаз үйінің автоматтандырылған жұмыс орнын құру.

Дипломдық жұмыстың басты міндеті «Сымбат» жиһаз үйінің тапсырыстарды қабылдау бөлімінің жұмысын толық жетілдіру. Бұл автоматтандыру процесін жаңа деңгейге көтереді де мәліметтер алмасу процесін жеңілдетеді.

Жұмыстың теориялық бөлімі автоматтандырылған жүйені өңдеудің жолдарын ашуға негізделген. Бұл талдаудың ақпараттық негізі, әдістері мен тәсілдері туралы ақпараттарды іріктіреді.

Жұмыстың тәжірибелік бөлігі автоматтандырылған жүйені өңдеуде бағдарлама құруға және оның нәтижелері бойынша қорытынды жасауға, сонымен қатар жақсарту бойынша іс-шаралар ұсынуға негізделген.

Дипломдық жұмыстың құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш негізгі бөлімдерден, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер мен қосымшадан тұрады.

Бірінші бөлімде автоматтандыруды пайдаланудың ролі мен ерекшеліктеріне шолу жасалды.

Екінші бөлімде бағдарламалау аймағын таңдау және негіздеу, мәліметтер базасы қарастырылды.

Үшінші бөлімде тергеу бөлімдеріндегі автоматтандырылған жүйені өңдеу жолдары қарастырылп, оларға программалар құрылды.

1 АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ЖҮЙЕНІ ӨҢДЕУДІҢ

ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Автоматтандыруды пайдаланудың ролі мен ерекшелігі

Ғылыми прогресс - білімнің жоғарлауымен және ақпарат көлемінің көп болуымен сипатталады. Мұндай кең көлемдегі ақпараттарды басқару көп қиындық әкелері сөзсіз.

XXI ғасыр жаңа технологияның пайда болуы, оның жедел өсуі мұндай мәселелерді шешуге жол ашты. Оны шешудің ең тиімді жолы - автоматтандыру. Қазіргі кезде біздің елімізде, шетелдерде де ақпараттарды автоматтандыру кеңінен қолданылады, оларды пайдаланылу салалары өте көп. Мұндай күрделі ақпараттарды автоматтандыру жүйелерді реттеу функциясын және алдыға қойылған тапсырманы шешу әдісін талдау қызметін атқарады.

Нарықтық қатынастардың дамуына байланысты қазіргі ұйымдардағы жоспарлық-басқару іс-әрекеті жоғары деңгейдегі автоматтандыруды, жоспарлау мен басқарудың түрлі кезеңдерінде қолданылатын ақпаратты жинақтау, сақтау және өңдеуден өткізудің компьютерлік әдістерін игеруді қажет етеді.

Персоналды компьютерлер барлық түрдегі жоспарлы іс-әрекеттер мен өндірісте орындалатын түрлі функцияларды автоматтандыруға мүмкіндік береді. Жас мамандардың персоналды компьютерлерде жұмыс істеуі, нарық жағдайындағы ұйымдардың жағдайы мен өсу серпініне талдау жасау, сондай-ақ олардың өндірістік-техникалық іс-әрекетін жетілдірудің әдістері мен үлгілерін әзірлеу ептілігінің болуы нарықтық қатынастардың қазіргі кезеңіндегі мамандардың біліктілік деңгейіне қойылатын қажетті талабы болып табылады.

Өз кезегінде, автоматтандырылған технологияның қолданылуы жүйелік жоба материалдарының негізінде ақпараттық жүйелерді жүзеге асырудың қолданбалы программалық құралдарының жіктелуі мен қолданылуына жаңаша көзқараспен қараудың қажеттілігін туындатуда [2] .

Компьютерлік технологиялар ретінде әртүрлі ақпаратты әзірлеу, жинақтау, өңдеуден өткізу мен әдетте, қағаз бетіне түсіру процестері түсініледі. Жаңа компьютерлік технологиялар деп ақпаратты есептеу машиналары мен ДЭЕМ желілері арқылы ақпаратты әзірлеу, беру, жинақтау және өңдеуден өткізудің технологиялары аталады.

Бағдарламалық қамту дегеніміз ДЭЕМ-ды ақпараттық қамту дегені тәрізді. Ал, атап айтқанда, бұл ДЭЕМ-нің автоматтандырылған түрде қызмет етуін қамтамасыз ететін бағдарламалардың, есептеулер мен функциялардың жиынтығы. Бағдарламалық қамту дегеніміз - біз өзіміздің мақсатымызға жету үшін пайдаланатын тұтқа.

Қоғамның персоналды компьютерлермен, ЭЕМ желілерімен, ақпараттық қорлармен қамтылуы «қағаз бетіндегі» ақпаратты тарату мен алудың дәстүрлі технологияларын дамытумен қатар ақпаратқа қол жеткізуді, оны алу мен тарату ісін сапалы түрде өзгертеді.

Автоматтандыру мен есептеу машиналарын басқару құрылғылары ретінде қолдануға негізделген өндірістің жаңа және аса жаңа технологиялары өндірістің еңбек сыйымдылығы мен қайта бапталуын едәуір жеңілдетуге мүмкіндік береді. Осы себептерге байланысты қазіргі заманғы «технология» түсінігіне ең аз дегенде үш компонентті енгізуге тура келеді: ұйым-мекемелердің құралдары, әдістері және оның ұйымдастырылуы, соның ішінде әртүрлі қолданбалы программа арқылы есептеуді жобалау құралдары бар компьютер техникасы Кез келген ұйымдарда ақпараттық жүйені құрудың мақсаты - талдаудың ақпараттық жүйесін құру, есептеу мен есептілікті жүргізуді автоматтандыру.

Автоматтандыру - техникалық құрал-жабдықтарды, сондай-ақ энергияны, материалды және ақпаратты алу, түрлендіру, жеткізу, пайдалану процестеріне адамның тікелей не ішінара қатысуын босататын экономикалық материалдық тәсілдермен басқару жүйесін пайдалану.

Жалпы айтқанда, автоматтандыру - адамды материалдар, ақпараттарды жеткізу, өңдеу, сақтау, пайдалану процестерінен босату мүмкіндігіне ие.

Автоматтандырудың арқасында адамдар үлкен фирмалардағы тауарларды, мекемелердегі құжаттарды, банкідегі есептеулерді, темір-жол жүйесін басқаруды, студенттердің мәліметін, сессия қорытындыларын және тағы басқа жүйелерді басқара алады. Яғни, онда:

- технологиялық, энергетикалық, көліктік, тұрмыстық-өндірістік процестер;

- күрделі агрегаттарды, кемелерді, ғарыш кемелерін, өндірістік құрылыстар мен кешендерді жобалау;

- цехты, мекемені, сондай - ақ әскери құрамалар мен бөлімшелерді ұйымдастыру, жоспарлау және басқару;

- ғылыми-зерттеулер, медициналық және техникалық диагностикалау сапасын жақсарту, статистика деректерін өндеу және есепке алу, бағдарламалау, инженерлік есептеулердің барлығы автоматтандырылады.

Автоматтандырудың мақсаты - еңбек өнімділігі мен өнім сапасын арттыру, жоспарлау, басқару жұмыстарын тиімділенлдіру, денсаулыққа зиянды жұмыстардан адамды босату [3] .

Автоматтандыру - ғылыми - техникалық прогрестің басты бір бағыты.

Автоматтандырудың екінші бір пайдасы: уақытты үнемдейді және де басқаруды жеңілдетеді. Үлкен кешенді орындарды қолмен басқарудан гөрі оны автоматтандырған әлде қайда жеңіл.

Автоматтандыру дәрежесі - автоматтандыру құралдарын пайдаланып орындалатын операциялар мөлшерінің осы процесс операцияларының толық мөлшеріне қатынасымен анықталатын технологиялық процестің сипаттамасы.

1. 2 Автоматтандырылған басқару жүйесі

Автоматтандырылған басқару жүйесі - ақпараттық және бағдарламалық құралдардың кешені, технологиялық процесс рамкаларында, өндірісте, кәсіпорында әртүрлі процесстерді басқаруға арналған. Автоматтандырылған басқару жүйесі әртүрлі өнеркәсіп салаларында энергетикада, көлікте қолданылады. Автоматтандырылған терминінің, автоматты терминінен айырмашылығы кейбір функциялардың адаммен - оператормен орындалуын көрсетеді немесе ең жалпы автоматтандыруға көнбейтін.

Айырмашылықтары, технологиялық процессті автоматтандырылған басқару жүйесі немесе АБЖ ТП - өнеркәсіпте, энергетикада, көлікте техникалық объектілерді шапшаң басқару және бақылау мақсаттарын шешеді.

Өндірістік автоматтандырылған басқару жүйесі - негізгі өндіріс процесстерімен қоса өндірісті ұйымдастыру мақсаттарын шешеді, кіру және шығу логистикасын жүзеге асырады. Өндіріс қуаттылықтарын есептей отыра, шығарудың қысқа мерзімді жоспарлауын, өнім сапа талдауын, өндіріс процесс үлгілеуін іске асырады.

Экономикалық қызметтердің қызметкерлерінің автоматтандырылған жұмыс орны элементтерін, басқару қызметін қарастырамыз болашақта олардың дамуын және қолдануын [4] .

ДЭЕМ-нің негізгі құрылғысы микропроцессор, бағдарламадағы әртүрлі операциялардың орындалуын қамтамасыз етеді. Осы уақытта 32-разрядты микропроцессорлар ең көп таралды, бірақ жақында олардың орнына 64-разрядты микропроцессорлар келеді. Разрядтық екілік кодта жұмысшы сөздің ұзындығын білдіреді. Микропроцессорлар жұмыс істейтін ырғақты жиіліктеріне қарай айырылады. Ырғақты жиілік және разрядтық неғұрлым көбірек болса, соғырлұм процессордың өнімділігі жоғарырақ. Сыртқы есте сақтайтын құрылғының (ВЗУ) әр түрлі үлгілері болады. Ленталық жинақтағыштар магниттік таспада ақпарат сақтау үшін қызмет етеді. Осы шақта бірнеше жүз гигабайт (1 Гб=1024 Мб) ақпарат сақтай алады. Бұл құралдар әлдеқашан пайда болғанына қарамастан олар осы уақытқа дейін кең көп таралған, тап осы үлкен сыйымдылығына байланысты, резервті көшіріп алуға арналған және ақпаратты ұзақ сақтау үшін қолданылады. Диск тұлғалы жинақтағыштар осы шақта ең кең көп таралған. Оларды бірнеше топқа бөлуге болады:

а) иілгіш дискідегі жинақтағыштар (флоппи дискілер) . Дискеталардың аз сыйымдылығына қарамастан (1-3 Мб) осы шақта бағасы аздығынан өте кең таралған;

ә) қатты дискідегі жинақтағыштар (винчестерлер) . Иілгіш дискідей көп таралған, бірақ деректер беру жылдамдығы үлкен, үлкен сыйымдылыққа ие және ақпарат сақтау сенімділігі анағұрлым сенімді болады. Винчестерлердің құны тұрақты төмендеп келеді, ал жылдамдық, сенімділік және сыйымдылық (қатты дискілердің сиымдылығымен 100-120 Гб қазір ешкімді таң қалдырмайсың) үнемі өсіп келеді. Осының бәрі оны қазіргі кез келген ДЭЕМ-нің ауыстыруға болмайтын атрибуты болуын қамтамасыз етеді;

б) қазіргі уақытта лазерді дискілердегі жинақтағыштар (CD-ROM) кең таралған;

в) сонымен қатар бүгінде ВЗУ-дің әр түрлі себептермен кең таралмаған түрлері бар (магнитті-оптикалы дискілер, Бернулли дискілері, WORM - дискілер және т. б. ) . Жинақтағыштардың кейбір түрлері (перфоленталар, перфокарталар, магниттік дабылдар және т. б. ) өте ескірді және қазіргі ДЭЕМ-де мүлде қолданылмайды. Дисплей - ақпарат елестетуіне арналған негізгі құрылғы. Экран мөлшерімен, барынша көп рұқсатпен және т. б. сипатталады. Экран неғұрлым үлкен және рұқсат етуі көп болған сайын, оған соғұрлым көбірек ақпарат орналастыруға болады. Клавиатура - хабар енгізуіне арналған негізгі құрылғы.

Жиналған тәжірибе автоматтандырылған жұмыс орны (АЖО) келесі талаптарға жауап беруге тиісті деп айтады:

- маманның ақпараттық және есептеуіш қажеттілігін дер кезінде қанағаттандыруы;

- пайдаланушының сауалдарына жауап ең аз уақытта берілуі;

- пайдаланушының дайындық деңгейіне және оның кәсіпшілік сауалдарына бейімделуі;

- АЖО-да жұмыс істеудің игеру қарапайымдылығы және қатынас жеңілдігі, жұмыс істеу сенімділігі және қызмет ету қарапайымдылығы;

- пайдаланушыға шыдамдылық;

- пайдаланушының тез үйрену мүмкіндігі;

- желі құрамында жұмыс мүмкіндігі.

1. 3 Автоматтандырылған жұмыс орны принциптерінің анализі

Автоматтандырылған жұмыс орны (АЖО) немесе шетел терминологиясында «жұмыс станциясы» (work-station), өзін кез-келген мамандықтың иесі қолданушының-маманның, оның қандай да бір анықталған қимылдарды орындауын автоматтандыру үшін қажетті құралдармен жабдықталған, орны ретінде ұсынады.

Автоматтандырылған жұмыс орны негізінен есептеуіш техниканы қолдану бойынша арнайы дайындық өтпеген қолданушыларға бағытталған. Автоматтандырылған жұмыс орны негізгі тағайындалуы - ол ақпаратты жұмыс орындарда орталықтап өңдеу деп есептеуге болады, автоматтандырылған жұмыс орны және дербес компьютердің локальды желілеріне, кейде қуатты ЭЕМ-ды кірістіретін глобальды есептеуіш желілерге бір мезгілде кіру мүмкіндіктері кезінде «өзіндік» сәйкес деректер базаларын қолдану болып табылады.

Қазіргі кезде көптеген өнеркәсіптерде халық шаруашылығымен басқарудың таратылған жүйесінің концепциясы іске асырылады. Онда иерархияның әртүрлі деңгейінде ақпаратты өңдеу локальды, маңызды дәрежеде аяқталған және жеткілікті толық түрде ескеріледі. Бұл жүйелерде ақпаратты астыдан үстіге тасымалдау тек сол жағдайда ұйымдастырылады, егер бұл ақпаратта қажеттілік жоғарғы деңгейде болса ғана. Сонымен қатар, ақпараттарды өңдеу нәтижелерінің маңызды бөлігі және алғашқы деректер локальды деректер банкісінде сақталуы қажет [5] .

Таратып басқару ойын іске асыру үшін басқарудың әр деңгейі және әр пәндік аймақ үшін мамандандырылған дербес компьютерлер базасында автоматтандырылған жұмыс орындарын әзірлеу қажет болды. Мысалы, экономика сферасында осындай автоматтандырылған жұмыс орындарында процесстерді жоспарлауды, модельдеуді, оптимизациялауды, әртүрлі ақпараттық жүйелерде әртүрлі үлесімді есетер үшін шешімдер қабылдауды іске асыруға болады. Әртүрлі басқару объектісі үшін оның мәніне сәйкес келетін АЖО ескеру қажет және кез-келген АЖО әзірлеу принциптері жалпы болуы тиіс.

Қазіргі кезде көптеген ұйымдарда басқарудың таратылған жүйесінің концепциясы іске асырылуда. Экономика саласындағы автоматтандырылған жұмыс орнында құбылыстарды жоспарлауды, үлгілеуді, оптимизациялауды, әртүрлі ақпараттық жүйелерде үлесімді есептер үшін шешімдер қабылдауды іске асыруға болады және автоматтандырылған жұмыс орнында мынадай түрдегі әзірлеу принциптері қолданылады:

- жүйелік;

- иілгіштік;

- тұрақтылық;

- эффективтілік.

Автоматтандырылған жұмыс орны жүйелігінің құрылымы функционалдық тағайындалумен анықталатын жүйе ретінде қарастырылады.

Иілгіштік - жүйенің ішкі жүйелерінің модульдік құрылуы және осы элементтердің стандартты болу себебіне байланысты, мүмкін болатын жаңа өзгерістерге лайық дегенді білдіреді.

Автоматтандырылған жұмыс орны жүйесінің тұрақтылығы - негізгі функцияларды оған ішкі немесе сыртқы факторлардың әрекеттесуіне қарамастан, орындауы қажет. Бұл оның жеке бөлімдегі жеңіл жойылуы, жүйенің жұмыс қабілеттілігі тез қалпына келтірілуі керек дегенді білдіреді.

Автоматтандырылған жұмыс орнының эффективтілігін жүйені әзірлеуге және іске асыруға кеткен шығынды, алдында келтірілген қағидаларды іске асыру деңгейіне сәйкестіргендегі интегралдық көрсеткіш ретінде қарастыруға болады [6] .

Автоматтандырылған жұмыс орнының функционалдануы ойдағыдай болады, егер ядросы компьютер болатын ақпараттарды өңдеу құралдармен адам арасында жүктілік және функциялар дұрыс таралған болса.

Осындай «гибритті» интеллекті әзірлеу қазіргі кезде ең көкейкесті мәселе болып табылады. Автоматтандырылған жұмыс орнын әзірлеу және функционалдау кезінде осындай сұраққа келу елеулі нәтижеге әкеледі - автоматтандырылған жұмыс орны, тек еңбек өңімділігін және басқару эффективтілігін ғана емес, сонымен бірге маман комфортын көтеретін құрал болады.

Өндіріс кәсіпорындарында автоматтандырылған жұмыс орнының автоматтандырылған басқару жүйесінде жоспарлаудың, басқарудың, деректерді өндеудің және шешімдер қабылдаудың дербес құралы ретінде маңызды құрылымы болып келеді.

Автоматтандырылған жұмыс орны - бұл әрқашан администратор, экономист, инженер, конструктор, жобалаушы, архитектор, дизайнер, дәрігер, ұйымдастырушы, зерттеуші, кітапханашы, мұражай қызметкері және тағы басқа нақты маманға бағытталған арнайы мамандандырылған жүйе, техникалық құралдардың және бағдарламалық қамтамасыздандарудың жиынтығы.

Сонымен қатар кезкелген «мамандықтың» АЖО-на, оны әзірлеу кезінде қмтамасыздандырылуы керек, бірдей талаптар қатарын ұсынуға болады, олар:

- ақпаратты өндеу құралдардың міндетті болуы;

- диалогтік (интерактивті) режимде жұмыс істей алу мүмкіндігі;

- эргономиканың негізгі талаптарының орындалуы: оператор, АЖО кешенінің элементтері және қоршаған орта арасында функциялардың рационалды таралуы, жұмысқа комфортты жағдай жасау, АЖО конструкциясының ыңғайлығы, адам-оператордың психологиялық факторларын ескеру, АЖО элементтер түсінің және формаларының әдемі болуы және т. б. ;

- АЖО жүйесінде жұмыс істейтін МБ жеткілікті жоғары өнімді және сенімді болуы;

- шешілетін есептер мінездемесіне сәйкес бағдарламалық қамтамасыздандыру;

- ескішіл процесстерді автоматтандырудың жоғарғы дәрежелі болуы;

- мамандарға АЖО операторы ретінде өзіндік қызмет ету үшін оптималды жағдай жасау;

- маманның АЖО-ды жұмыс жабдық ретінде қолданудан кейін максималды комфорт және қанағат алуын қамтамасыз ететін басқа факторлар.

Автоматтандырылған жұмыс орны құрылымы техникалық, ақпараттық, бағдарламалық, және ұйымдастырушылық ішкі жүйелердің жиынтығын кірістіреді.

Техникалық жүйе туралы алдында айтылып кеткенбіз. АЖО тікелей жасайтын алдында көрсетілген техникалық құралдар жиынына, объектінің жалпы желісінде жұмыс істейтін, басқа АЖО-мен байланысу үшін қажетті құралдарды, сонымен қатар байланыстың басқа құралдарын (телефон, телекс, телефакс) қосуға болады [7] .

Ақпараттық ішкі жүйелерге локальды деректер базасында, дәлірек айтқанда, дискілік жинақтауыштарда сақталатын ақпараттар массиві жатады.

Бағдарламалық қамтамасыздандыру операциялық жүйелерді, қызмет көрсету (сервистік) бағдарламаларды, қолданушылардың стандартты бағдарламаларын және модульдік принциптер бойынша орындалған және АЖО тағайындалуымен шартталған, анықталған есептер класын шешуге бағытталған қолданбалы бағдарламалар пакетін кірістіреді. Қажеттіліктің деңгейіне байланысты бағдарламалық қамтамасыздандыру графикалық ақпаратпен жұмыс істеу үшін арналған бағдарламалар пакетін кірістіреді.

Егер АЖО-ның құралы жеткілікті күрделі болса, ал қолданушының арнайы дағдысы жоқ болса, онда қолданушыны оның негізгі автоматтандырылған жұмыс орны аймағына бірте-бірте кіруге мүмкіндік беретін, арнайы үйрету құралдарын қолдануға болады. АЖО функцияларын іске асыру кезінде ағымды қызметінің, ақпараттық қажеттіліктін, оны іске асыру процестерін сипаттау үшін көптеген сценарийлердің мақсаттарын анықтау әдістемелері қажет.

Автоматтандырылған жұмыс орнын жобалау әдістемесі оның функционалдау әдістемесімен байланысты емес болуы мүмкін, өйткені дамыған АЖО функционалдануы оның қолданушыларымен өзіндік даму мүмкіндігін қарастырады.

Автоматтандырылған жұмыс орнының тілдік құралдары соңғы қолданушылар көзқарасынан әдістемелік құралдардың іске асыруы болып табылады, ал бағдарламалық құралдар қолданушылардың тілдік құралдарын іске асырады және соңғы қолданушыға барлық қажетті қимылдарды орындауға мүмкіндік береді.

1. 3. 1 Автоматтандырылған жұмыс орнының тілдік құралдары

Автоматтандырылған жұмыс орнының тілдік құралдары, қолданушы қимылдарының және оған ДЭЕМ реакциялардың мағнасы жағынан бір мәнді сәйкес болу үшін қажет. Оларсыз оқыту процесі, диалогты ұйымдастыру, қателіктерді табу және түзету мүмкін емес. Мұндай тілдерді әзірлеу күрделігінің мағнасы, олар процедуралық болмауы тиіс. Егер процедуралық берілген қимыл қалай орындалатынын көрсететін болса, процедуралық емес қандай қимыл орындалу қажет екендікті бөлшектемей көрсетеді. Демек, соңғы қолданушылар ақпараттық қажеттіліктін іске асырылу процесін бөлшектеп білуі қажет емес болғандықтан, АЖО интеллектуалдығы тым жоғары болғанда, оның тілінде процедуралық емес мүмкіндіктер көбірек болуы тиістігін қарастыру қажет.

Автоматтандырылған жұмыс орны тілдері қолданушы-бағытталған, сонымен қатар маманды-бағытталған болуы қажет. Бұл қолданушылар классификацияларының әртүрлігіне байланысты, олар өзара тек мамандықпен қана емес, сонымен қатар қызмет бабының иерархиясы, оқыту дайындығы, қолданатын деректер түрі және т. б. бойынша ерекшелінеді. Сонымен қатар, кәдімгі тілді қолдану, осындай келудің қарапайым болып келуіне қарамастан, күрделі емес нәтижелерді алу үшін пернетақта арқылы күрделі конструкцияларды енгізу қажеттілігі қандай-да бір елеулі артықшылықты бере алмайды [8] .

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс