Газ және газды конденсаттың сипаттамалары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 114 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Нормативтік сілтемелер

Анықтамалар

Белгілеулер мен қысқартулар

Кіріспе

1. Геологиялық бөлі

2. Техникалық бөлім

2. 1 Ұңғымада қиындықтар туатын интервалдарды анықтау

2. 2 Жуу сұйықтығының қасиеттері мен типі

2. 3 Ұңғыманың конструкциясы

2. 4 Тау жынысы қимасының физико-механикалық қасиеттерін талдау

2. 5 Ұңғыма қабаттарын бұрғылануы бойынша интервалдарға бөлу

2. 6 Қашау түрін және шаю түйінін таңдау

2. 7 Бұрғылау тәсілін таңдау

2. 8 Бұрғылау бағанасын есептеу және жабдықтауды негіздеу

2. 9 Бұрғылау режимін жобалау

2. 10 Бұрғылау тізбегін беріктікке есептеу

2. 11 Ұңғыма профилін жобалау

2. 12 Ілмектегі жүктемені есептеу. Бұрғылау қондырғысын таңдау

2. 13 Геолого-техникалық нарядты құру

2. 14 Бұрғыдағы апаттар мен қиыншылықтар

2. 15 Жеке тапсырма

3 Тіршілік қауіпсіздігі

4 Экономикалық бөлім

5 Қоршаған ортаны қорғау

6 Автоматтандыру

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Тіркемелер

Спецификация

Аннотация

Дипломдық жобаның тақырыбы - «Айрақты» кенорнында ұңғыма өнімділігін арттыруға қабатты қышқылмен гидрожару технологиясын жобалау болып табылады. Жобада көрсетілген кен орнының геологиялық қимасына, ұңғымаларды бұрғылау технологиясы мен техникасына талдау жасалды, ұңғыманы бұрғылаудың әдістері талқыланып, олардың осы жобада ең тиімдісін таңдап алу тәсілдері көрсетіледі. Жүргізілген есептеулердің нәтижелері бойынша қолдануға ең тиімді болып келген бұрғылау қондырғысы мен жабдықтарының түрлері негізделіп, таңдалады.

Бұл жобаның негізгі мақсаты - мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылауды кен орындарды барлау мақсатымен жүргізу, ұңғымаларды бұрғылау процесін технологиялық және техникалық тұрғыда толықтай негіздеу, жобалау жэне құрастыру, таңдалған бұрғылау қондырғысына сипаттама беріліп, қажетті есептеулер жүргізілді.

Есептеу - түсіндірме жазбасына қоршаған ортаны қорғау және экономикалық мәселелер, еңбек және тіршілік қауіпсіздігі, бизнес жоспар бойынша, сонымен қатар бұрғылау процесін автоматтандыру жолдары, технико-экономикалық көрсеткіштерді талдау бойынша материалдар қажетті мөлшерде қосылған.

Дипломдық жобаны есептеу - түсіндірме жазбасы беттен (А4-

форматы) және графикалық бөлімі 7 сызба материалдан (АІ-форматы) тұрады.

Есептеу - түсіндірме жазбасы қажетті мөлшерде суреттермен, анықтама схемалармен, диаграммалармен, технологиялық процестің негізгі көрсеткіш-терін бейнелейтін кестелермен, өндірістік мәліметтермен толықтырылған.

Нормативтік сілтемелер

ГОСТ 2. 102 - 68 КҚБЖ. Конструкторлық құжаттардың түрі мен жинақталуы;

ГОСТ 2. 104 - 2006 КҚБЖ. Негізгі жазу;

ГОСТ 2. 304 - 81 КҚБЖ. Сызба шрифттары;

ӘН ОҚМУ 7. 14 - 2009. Дипломдық жобалау. Дипломдық жоба (жұмыс) мазмұны, тақырыбы, құрылымы, жетекшілік, белгілеу және қорғау.

СТ РК 1252-2004 (ИСО 10400:1993, MOD) . Промышленность нефтяная и газовая. Формулы и расчеты по определению характеристик обсадных, насосно-компрессорных, бурильных и трубопроводных труб.

CT PK 1253-2094 (ИСО 14310:2001, MOD) . Промышленность нефтяная и газовая. Скважинное оборудование. Пакеры и пробки-мосты.

СТ РК 1256-2004 (ИСО 10405-2000, . NEQ) . Промышленность нефтяная и газовая. Буровые растворы. Лабораторные испытания.

СТ РК 1258-1-2004 (ИСО 10426-1-2000 NEQ) . Промышленность нефтяная и газовая. Цементы и материалы для цементирования скважины. Часть 1. Технические условия.

СТ РК 1259-2004 (ИСО 10428-1993, NEQ) . Промышленность нефтяная и газовая. Насосные штанги (укороченные, насосные шланги, полированные штоки глубинного насоса, муфты и переводники) . Технические условия.

СТ РК 1260-2004 (ИСО 10431-1993, NEQ) . Нефтяная и газовая промышленность. Буровое и эксплуатационное оборудование, подъемное оборудование.

СТ РК 1264-2004 (ИСО 13678-2000, MOD) . Нефтяная и газовая промышленность. Оценка и испытание резьбовых соединений для обсадных, насосно-компрессорных труб и трубопроводов.

Анықтамалар

Өзі жүретін шасси ZJ30 бұрғылау агрегаты арнайы формуласы 14×8 шасси дөңгелегі бар, бір орынды кабиналы, ауыр өсті және жіңішке деңгейлі дөңгелектермен жабдықталған.

Центратор- компоновкалау элементі, центратор қондырғысының орнына бұрғылау тізбегін центрлеу үшін арналған. Түрлі конструкторлы центратордың жалпы көрінісі келесі суретте көрсетілген.

Роторлы бұрғылау үшін тізбекті центраторлар мен калибраторлар тіректік-центрлегіш және калибрлейтін құрылғы ретінде мұнай мен газ ұңғымаларын терең бұрғылауға және қашауға түсетін өстік жүктемесі үлкен геологиялық шарттарда КНБК қолдану үшін арналған.

Жер сілкінісі - бұл жер қыртысында немесе мантияның үстінгі бөлігінде кенеттен болған қозғалыс пен жарылыс нәтижесінде пайда болған, елеулі ауытқу түрінде, үлкен қашықтыққа таралатын жер асты дүмпуі мен жер асты қозғалысы. Бұл құбылыс жер асты дүмпулерінен, тербелістен болады.

Дауыл - жойқын күші бар және едәуір созылатын, 30 м/с жылдамдықпен соғатын жел.

Автоматтандыру мәселесі өндіріс технологиялық тұрғыдан қарастырғанда көптеген зат алмасу, жылу, гидромеханикалық процестердің жүруімен ерекшеленеді, шығып жатқан өнімнің сапасын арттыру технологиялық регламенттің талаптарын дұрыс сақтап тұруымен ғана шектелмейді.

Жер қойнауында бір тектес құрылымдағы мұнай мен газ кеніштерінің жиынтығын мұнай және газ кен орындары деп атайды.

Ұңғыма дегеніміз - жер қыртысында арнайы бұрғылау аспаптарының көмегімен қазылатын диаметрі тереңдігінен бірнеше есе кіші цилиндр пішінді тау-кен құрылыс орны.

Қаттылық - бұл тау жынысының бұзылуға қарсылығы.

Абразивтілік - бұл тау жынысының онымен жанасатын тау жынысын бұзушы құралға төзімділік қабілеттілігі.

Бөлшек беріктігі - дегеніміз жүктемені нақты режимде қабілеттілігін сақтау болып табылады.

Тау жыныстары - жер қыртысын құрайтын, өздігінше геологиялық денелер түзетін, айтарлықтай тұрақты минералогиялық және химиялық құрамы болатын минералдық агрегаттар.

Қашау - ұңғыма түбінде оның енуі кезінде тау жыныстарын механикалық бұзуға арналған бұрғылау құрал - сайманы.

Белгілеулер мен қысқартулар

ЖК - жалпы көрініс;

ОҚО ҒТК - Оңтүстік Қазақстан облысының ғылыми техникалық кітапханасы;

TT - трансформатор;

ТП - трансформаторлы қосалқы станциясы;

РП - тарату орны;

СП - күштік орын;

АБҚ - ауырлатылған бұрғылау құбыры;

СНиП - санитарлық норма және ереже;

ГОСТ - мемлекеттік стандарт;

АҚ - ашық қоғам;

АҚШ - Америка құрамы штаттары;

ОҚМУ - Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті;

М-өте жұмсақ, бос тау жыныстары жұмсақ және тұтқыр саз балшықтар, сланецтер, жұмсақ әк тастар;

С-пластикалы және мортпластикалы, қаттылығы орташа тау жыныстары, тығыз саз балшық, саз балшық сланецтері, қаттылығы орташа әк тастар;

Т-қатты әк тастар, доломиттер, доломиттелінген әк тастар;

Ц-орталық шаю құрылғысы бар;

В-домалау подшипникті;

Г-гидромониторлы;

Н-бір сырғанау подшипнигінде;

У-май толтырылған, автоматты май берумен;

р _ш -штамп бойынша тау жынысының қаттылығы;

F _к -қашау тістерінің түппен жанасу ауданы;

G _{б. к. max} - бұрғылау тізбегінің максимал салмағы;

Н _рек - ұсынылатын бұрғылау тереңдігі;

Q - шаю сұйығының шығыны, м ³ /с;

η ₁ - ұңғыма диаметрінің кеңеюін ескеретін коэффициент, жұмсақ жыныстар үшін η ₁ = 1, 3; қатты жыныстар үшін 1, 05;

D _скв - ұңғыма диаметрі, м;

d _{б. т} - бұрғылау құбырларының диаметрі, м;

ϑ _{в. п} - шығатын ағыс жылдамдығы, м/с;

- i-жыныстың қаттылық категориясы;

- тау жынысының ішкі қабатының қуаты, м;

- бөлінген қуаты, м.

Кіріспе

20 ғасырдың соңы мен 21 ғасырдың басы Қазақстан мұнай газ саласы үшін Шу - Сарысу өңіріндегі Айрақты газконденсат кенішіндегі ұңғыларды бұрғылау жұмыстарының басталуымен есте қалды. Кеңес Одағы кезіндегі 69 - ші жылдары барлау жұмыстарының нәтижесінде жер қойнауына орасан зор мөлшері бар деп болжам жасалынғанмен, тәуекел етіп оны ашу жұмыстарына ешкім бел байлап кірісе қоймады. Айбатын әлем мойындаған, энергетикалық өндіріс саласындағы жетістіктері көңіл көншітетін Кеңес Одағы қабырғасы сетінеп, одан 15 мемлекет өз тәуелсіздігін жариялады. Бұрындары Одақ құрамында болғанда Республика қажетті тұтынатын газ мөлшерін көрші өзбек, түркімен, ресейлік көршілерімізден белгіленген тариф бойынша алып отырсақ, әрқайсысы өз егемендігін алғаннан кейін соларға қарай жалтақтайтын болдық. Бірде газ жабдықтары мен құбырларының ескіргенін, тағы бірде әлемдік саудадағы мұнай бағасының өскенін желеу етіп газдың әрбір текше метріне деген құны жылдам өсе бастады. Міне осындай қиын - қыстау жағдайда Қазақстан тығырықтан шығудың басқа жолын, яғни экономикалық тұрғыдан алғанда тиімді түрін іздестіре бастады. Алғашқы жобада газды оңтүстік өңірлерге еліміздің Батыс аймақтары арқылы жеткізу қарастырылды. Жетістігі болып өзімізде өндірілетін газ ішкі тұтынысқа берілетін болса, ал кемшіліктеріне біріншіден, Батыс пен Оңтүстік - Шығысты байланыстыратын газ құбырының болмауы, екіншіден сол газды өндірудегі үлесі бар шетелдік және отандық кәсіпорындардың өнімді ішкі сұранысқа арзан бағаға бергеннен гөрі, сыртқы жоғары бағамен сатуы тиімді болды.

Міне осы тұста Жамбыл облысындағы Айрақты газконденсат кеніші еске алынды. Қайтадан барлау экспедициялары құрылып, қордың мөлшерін анықтау жұмыстары жүргізіле бастады. Жер қойнауын барлаушылардың деректері бойынша қабаттағы анықталған газ көлемі Республикамыздың Оңтүстік, Оңтүстік - Шығысында орналасқан үш облысты кемінде газбен 15 - 20 жылға қамтамасыз етуге болатынын анықтап берді.

1971 жылы Үкімет шешім жасап Амангелді газконденсатты кенорнында бұрғылау жұмыстарын жүргізу үшін мемлекет тарапынан қаржы бөлініп жұмыс басталып та кетті.

Кезінде Американдық компаниясы бастаған бұрғылау жұмыстарын, қазіргі кезде «КазБургаз» кәсіпорындары жалғастыруда. Кен орнының бас мердігері болып саналатын ҚазМұнайГаз ұлттық компаниясының мәліметтері бойынша қазіргі уақытта 5 ұңғы толығымен қазылып бітіп, пайдалануға берілген. Кен орнымен Тараз қаласы арасында ұзындығы 195 шақырымдық құбыр желісін тарту жұмыстары толығымен бітірілгенн кен орнына газды жинау, тасымалдауға дайындау қондырғылары орнатылған. Нәтижесінде газ қазіргі уақытта тазаланып қала мен облыстың кейбір аудандарына тұтынуға беріле бастады. Осы жүргізілген шаралардың арқасында бір текшеметр газдың құны 11 тенге 50 тиыннан 7 тенге 30 тиынға дейін арзандады. Ал кенорны толық қуатымен жұмыс істеген жағдайда бұл көрсеткіш әлі де азаятыны белгілі.

Сонау 1997 жылы Айрақты газы жайлы алып - қашпа сөздер туындай бастаған шақта, Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің шешімімен қазіргі М. Х. Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінде мұнай және газ мамандықтары бойынша білімгерлер қабылдана бастады. Бұл көрегендіктің арқасында қазіргі кезде Амангелді газ кенорнындағы қажетті мамандардың орнын осы аталған университеттің алғашқы түлектері толтыруда.

Айрақты газконденсаты кен орны өзіне тиесілі жұмыстарды атқарып тұр. Мәселен, Айрақты кенорны толық қуатымен жұмыс істеп, жоғарыда аталған үш облысты да газбен қамтамасыз етіп тұр деп есептейік. Бізге белгілісі газды өндіру процесі бір қалыпты жүріп отырады да, ал онымен тұтыну процесі жыл мерзіміне байланысты өте үлкен шекте азайып немесе көбейіп отырады. Сондықтан жазғы мезгілде, яғни газды тұтыну мөлшері азайған кезде қысқы маусымға арнап газ өнімінің қажетті қорын жинап алу мәселесі туындайды. Бұл мәселенің тиімді шешімі - табиғи газды сұйықтатып арнайы қоймаларда сақтау. Сұйытылған табиғи газ көлік қозғалтқыштары үшін жанар - жағар майда бола алады. Бұның тиімділігі машинаның қуаттылығы сол қалпында қалып, ал қоршаған ортаны зиянды заттармен ластауды азайтады.

1. Геологиялық бөлім

1. 1 «Айрақты» кен орны жайлы жалпы мағлұмат

Айрақты газконсенсатты кен орны Жамбыл облысы, Мойынқұм ауданы Жамбыл қаласынан солтүстікке 13 км орналасқан. Аудан 1969 ж МОВ сейсмобарлаумен дайындалған. Іздеулер 1971ж басталып, скважинамен кен орны ашылған. Құылымды жоспарлар төменгітаскөмір мен төменгіперімді шөгінділермен барланған. Жоғарғытурнейлі-төменгівизейлі құнарлы көлбу қабатында жамылқы бет бойынша геометриялық күмбезді қатпар өлшемімен (изогипспен-1820м) 9х9 км және 120м амплитудасымен белгіленеді төменгіпермді тұзаралық газқалысу қабатының жамылқы бетінен ассиметриялық антиклинал субмеридианалды созылуы 21х10км және 120м амплитудасымен байқалады. кен орны үш газ кенішінен тұрады, қабатты-күмбезді және литалогиялық қырланған типті, жоғарғытурнейлі, -төменгівизейлі көмірлі-терригенді төменгі пермді тұзаралық құмайттармен аллевриттерде(219сур) . Жоғарғытурнейлі кеніштің жатқан ұзындығы күмбезде 2145 м құрайды, 24 ұзындығында ВК-1803м белгісінде тойтарылған. Тиімдісі-12м. Булы және жарықшақтармен және ашық кеуектілігі-11, 3%, өткізгіштігі-0, 002 мкм ² , газқаныққандықты коэффициенті-0, 82 алевролиттермен көрсетілген.

Жыныс үшін жамылқы беті болып аргеллиттер текшесі мен тығыз сазды алевролиттер жоғарғытурней тілігінің бөлігінің жамылқы бетіне жатушы қызметін атқарады. Кеніш барланбаған. Төменгівизейлік кеніш жатушы тереңдігі, күмбезде 2075 м, ұзындығы 62м, және ПЗК-абсолютті белгісі-1771м болады. Қалысу көлбу қабатының жалпы қалыңдығы 35м, тиімдісі 1, 4м. Терригенді булы және жарықшақты булы типті коллекторлардың қалбырлы-сүзгішті қасиеттері ашық кеуектілігі 17, 5%, өткізгіштігі-0, 002мкм ² , газқаныққандық коэффициенті 0, 82% анықталады. Ангидриттер қалыңдығы, сульфатизиринді әктастар мен аргиллиттер, ортавизейлі ярус асты түбінде жатушы жамылқы қабаты қызмет етеді. Алғашқы қабатты қысымымен қызуы 28, 2 МПа мен 72 ⁰ С құрайды. Газдың алғашқы шығымы (дебиті) диаграммада 19, 1мм сөт/м ³ 31, 3мың құрайды. Төменгіпермді тұзаралық газды қалысу қабатының жамылқы бетінің тереңдігі күмбезде 830м. Кеніштің биіктігі 70м, ГВК қасындағы белгісінде-534м. Тұзаралық шөгіндінің жалпы қалыңдығы-32м, пайдалысы-10м. Булы, жарықшақты типті терригенді коллекторлар ашық кеуектілігі-18, 6%, өткізгіштігі-0, 001м. км ³ және газқанықққандық коэффициенті 0, 82% пен сипатталады. Тұзаралық қызылтүсті шөгінділерде жамылқы беті болып тас тұздар текшесінің қабатасты галатизиринді кунгур жасындағы аргилиттермен кезектесуі болады. Жыныстағы алғашқы қабатты қысымы-10МПа, қызуы 42 ⁰ С. Газдың шығымы (дебиті) -сөт/м ² 128мың, шайбада19, 1мм. Жоғарғытурнейлік және төменгівизейлік газдардың шөгінділері-этанқұрамды, азотты-көміртекті және көмірқышқылды-азотты-көмірсутекті, гелейарқаланғыш. Сан жағынан, ауыр көмірсутектілер ерекшелігімен қабаттар жеңіл газдардан тұрады.

Компоненттердің мәні шоғырлану шегінде өзгереді: метан-72, 5-81, 9%, этан-3, 46-8, 21%, пропан-1, 14-2, 77%, бутандар-0, 23-1, 4%, пентан+жоғарғылар-0, 4-0, 96%, азот- 7, 64-30, 9%г/м ³ . Төменгіперлі кеніші азотты-көміртекті және көміртекті азотты., құрғақ және этанқұрамды жеңіл газдар шоғырланумен құралған: метан-24-75, 49%; этан-1, 03-5, 15%; пропан-0, 47-1, 71%; бутандар-0, 06-0, 91%; пентандар жоғарғылар-0, 1-0, 35% азот-16, 9-72, 6%; гелий-0, 17-0, 35%. Қышқыл компоненттер 0-0, 45% көмірқышқыл газбен ұсынылған конденсат құрамы-21, 8г/м ³ . Хлоркальцийлі құрылымның қабдатты суы 1, 15-1, 24г/см ³ тығыздығы мен тұздылығы 146, 3г/л дейін болады. Кен орны өндірістік меңгеруге дайын.

1. 2. Кен орнының геологиялық құрылымына сипаттама

1. 2. 1 Тектоника

Шу-Сарысу атырабы Оңтүстік Қазақстанда ірі тауарлық ойпаң территориясында орналасқан. Әкімшілік жағынан Жамбыл және Оңтүстік Қазақстан облыстарының территориясында. Ауданы 220 мың км ² . Алапты шығыс және оңтүстік шығыста Қырғыз Алатауы мен Қиындықтас тау массиві, Оңтүстік-батыста-Үлкен және Кіші Қаратау жоталары, Солтүстік шығыста-Шу-Іле антиклинориі, ал солтүстік және солтүстік-батыста Ұлытау мен Сарысу-теңіз көтерілімі шектейді.

ВНИГНИ, және де Қ. И. Сәтпаев атындағы ғылыми-зерттеу геология институтының ғалымдарының қатысуымен, Қазақстанның жер қойнауын қорғау және геологиясы министрлігінің бастаған мақсатқа бағыталған мұнай іздеу жұмыстары 70-жылдардың ортасында жаңа басым түрде газды алап-Шу-Сарысудың ашылуымен аяқталды. Мұнда мұнайлы-газдық ғылымда және мұнай практикасында бұрын белгісіз болған шаймалану, туынды минералтүзу және т. б. туынды процестердің типті платформалық білінуімен ерекшеленеді. Квазиплатформалық түзілімдер-жыныстар кешеніне байланысты болады.

Геологиялық құрылысына жиынтық қалыңдығы 500м аса орта- жоғарғы палеозой және қайнозой шөгінді түзілістер кешені қатысады. Ірнетас құрылысының сипаты белгісі солтүстік-батыс бағытқа тән әртүрлі бағытталған аймақтық терең жарылымдар жүйелерінің алдын-ала анықталған білінуімен шойтастық тектоникалы болып табылады. Ойпаңның ішкі бөліктерінде сейсмобарлаумен Көкпансор ойпаңындағы Придорожное, Мойынқұмдағы Амангелді және Айрақты кенорындары сияқты, мұнайгаз жинақталу белдемдерін түзетін, жергілікті құрылымдармен күрделенген, біршама ұсақ көтеріңкі блоктар айқындалған. Басқа ойпаңдар-Тасбұлақ, Жезқазған, Байқадамда да жергілікті құрылымдардың сериясы, соның ішінде мұнайгаз іздеу жұмыстарын жабдықтау үшін практикалық қызығушылық туғызатын түзкүмбездер айқындалған. Мезозойға дейінгі түзілімдерде газдың химиялық құрамы бойынша айырмашылықты бірнеше газды кешендер айқындалған: девон және төменгі таскөмірлі- көмірсутекті-азотты, пермьдік-азотты және гелийдің жоғарғы мөлшерімен азотты-көмір сутекті болып бөлінеді.

1. 09. 97. жыл бойынша жоғағы девон, төменгі қарбон және төменгі пермьдік жыныстарды өнеркәсіптік қорлармен азотты-гелийлі және көмірсутекті газдың 8 кенорыны маңызды халықшаруашылық мәні бар. Оның өнеркәсіптік ретінде гпзға өте мұқтаждықты бастан кешіріп отырған республиканың оңтүстік-облыстарын газбен қамту проблемасы шешімін табуы әбден мүмкін.

1. 3 Стратиграфия

Төртітк жүйе

Төрттік түзілімдер неоген, палеоген және біршама ертедегі жыныстар үстінде сәйкессіз жатады. Басым түрде аллювиал және пролювиалал құмды-сазды түзілістер мен эолді құмдардан түзілген. Тау бөктерінде қойтасты-малтатасты түзөілістер дамыған.

Неоген жүйесі

Неоген түзілімдері даталануы жеткілікті түрде шартты аймақтық горизонттармен свиталарға бөлінеді.

Жоғарғы плиоцен. Жөрекі сынықты жыныстар: конгломераттар; қойтастар, гвавелиттер және қиыршық тастар басым болады. Қалыңдығы 100м.

Жоғарғы плиоцен және ортаңғы плиоцен. Оның құрамы өзгермелі: синеклиз перифериясы бойынша дөрекі сынықты жыныстар, ал орталық және батыс аудандарда-шұбар түсті, сирек емес гипстелген саздар мен құмдар басым болады, 50-60м дейін.

Орта және төменгі миоцен Арал горизонты. Сұр саздар мен құмдар қабатшықтарынан түзілген, саздары жиі гипстелген, қалыңдығы 275 м дейін.

Палеоген жүйесі

Олигоцен. Жоғарғы олигоцен-асқазансор свитасы ашық-сүр, жасыл құмдардан құралған, қалыңдығы 12м.

Орта және төменгі олигоцен. Құм қабатшықтарымен бірге қызыл және шұбар түсті саздардан түзілген, қалыңдығы 150м дейін.

Эоцен. Пирит тасберіштерімен, глауконит түйіршіктерімен, ақула тістерінің қалдығы және балық қабыршағымен бірге жасыл-сұр саздардан құралған, қалыңдығы 180м дейін.

Палеоцен. Қара-сұр саздардан, құмайттардан және кварц-слюдалы құмдардан түзілген, қалыңдығы 2-30м.

Бор жүйесі

Бор жүйесі сенон және турон жікқабаттарынан түзілімдерінен құралған кварцты құмдардан, қиыршық тастардан, малтатастардан, конглмераттардан түзілген. Динозавр сүйектері, ақула тістері жиі кездеседі. Қалыңдығы 80 м дейін. Турон түзілімдері палеозой жыныстарының пенепленденген бетіне орналасқан, желге мүжілудің ертедегі қабықтары дамыған. Саз қабатшықтарымен бірге сұр құмдардан құралған. Қалыңдығы 160м дейін.

Пермь жүйесі

Пермь түзілімдері асинхронды өзгеретін ішкі континенттік алап түзілістерінен тұздылықтың әртүрлі бөліктерімен көрінеді. Свиталардың даталануы мен мүшеленуі бір мағыналы емес.

Жоғары бөлім және төменгі бөлімнің жоғарғы басы тұзкөл свита қызыл, сұр және шұбар түсті қабатшықты құмайттар және құмайттастардан түзілген. Қалыңдығы 100-450м.

Ойпаңдағы төменгі тұзкөл свитасының қаттары қызыл және сұр түсті құмайттастар, доломиттер, әксаздар және ангидриттер қатташықтары мен будалары кезектесіп келетін тас тұздарын құрайды. Синеклиздық көтерілімдері мен ернеулерінде тас тұзын: ангидриттер, оңтүстік-шығыс аудандарда-гипстелген қызыл түсті жыныстар алмастырады. Төменгі тұзкөл свитасының қалыңдығы 500м дейін. Қазан-кунгур свиталарының жасы өсімдіктер тозаңы мен шаңының тарауы бойынша анықталған.

Төменгі бөлімге Соркөл және Қарақыр свиталары жатады. Соркөл свитасын басым ұсақ түйіршікті құмтастар, әксаздар, доломиттер, құмайттар, гипс ангидриттер, глаубериттер қабатшықтарымен қатар сұр және жасыл-сұр құмайттастар түзеді, ойпанда оған тас тұзының қатары қатысады, қалыңдығы, 210м. Ерте пермьдік жас-котилозавр, балық, өсімдік қалдықтарының табылуы бойынша анықталған. Қарақыр свитасы жоғарғы тас көмір түзілімдеріне сәйкес түрде жатады және құмтастар, құмайттар, ангидриттер, глаубериттер линзалардың қабатшықтарымен бірге сұр, сазды кремнийлі әктастардан құралған, қалыңдығы 70м дейін.

Өнеркәсіптік газдылық-Соркөл свиталарының тұзастылық түзілімдеріріне байланысты. Саңылаулы-жарықшақты типті жинауыштар құмтастар мен құмайттастар болып табылады. Ашық кеуектілігі 2-9%, өтімділігі 0, 74мкм ² жетеді (газ бойынша) . Шоғырлары қаттық-дөңестенген, тектоникалық және литологиялық шектелген.

Таскөмір жүйесі

Таскөмір жыныстары девон түзілімдеріне сйкес түрде орналасқан. Олар қызыл сұртүсті құмтастардан, қабаттасқан құмайттастар мен құмайттардан түзілген. Түзілімдердің қалыңдығы 1500м дейін.

Төменгі тас көмір түзілімдері свиталарға мүшеленеді. Олар шұбар түсті құмайттастардан, оолитті және детритті әктастардан (қызылту свитасы) құралған, қалыңдығы 215м дейін. Жоғарғы визе (дальнен горизонты) қара-сұр әктастардан, құмайттардан, құмайттастардан түзілген, жоғарғы бөліктерінің әрбір жерлерінде ангидриттер (қаратау свитасы) ҚАЛЫҢДЫҒЫ (420м) дейінгі саратов свитасының қара-сұр әктастардан, құмтастардан және құмайттастардан түзілген.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.