Активті және пассивті шоттар

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 80 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 5

1 БАНК БАЛАНСЫ ЖӘНЕ ОНЫ ҚҰРУ ТӘРТІБІ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК 8

1. 1 Банк балансы туралы жалпы түсінік 8

1. 2 Банк балансын құрудың қағидалары және тәртібі 13

1. 3 Банк балансы шот жоспарының концепциясы мен сипаттамасы 17

2 «БТА БАНКІ» АҚ БАЛАНСЫ ҚҰРЫЛЫМЫНА ТАЛДАУ 23

2. 1 «БТА Банкі» АҚ құрылу тарихы, ұйымдық құрылымы 23

2. 2 «БТА Банкі» АҚ балансын талдаудың негізгі баптары 31

2. 3 Банк балансының актив және пассив операцияларын талдау 37

3 БАНК БАЛАНСЫН ҚҰРУДА КЕЗДЕСЕТІН МӘСЕЛЕЛЕР ЖӘНЕ

ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ 48

3. 1 Банк балансын талдаудағы мәселелер 48

3. 2 Банк балансын қабылдаудағы мәселелерді шешу 52

3. 3 Банк балансын жетілдіру жолдары 57

ҚОРЫТЫНДЫ 68

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 70

ҚОСЫМШАЛАР 72

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Еліміздің экономикасындағы өзекті мәселелердің бірі - бухгалтерлік есеп және есеп беру жүйесін халықаралық стандарттар мен нормалар талаптарына сәйкестендіру. Ол, әрине, халықтың жағдайын жақсартуға және мемлекетіміздің экономикасының тұрақты өсуіне әсер етеді.

Банк саласы Қазақстан Республикасы экономикасының дамушы секторының бірі болып табылады. Еліміздің жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға көшуінің өзі қоғам өмірінің барлық салаларына үлкен өзгерістер алып келді. Бүгінгі күні банктегі бухгалтерлік есеп басқару жүйесінде басты орын алады.

Бүгінгі таңда халық шаруашылығы саласындағы банк жүйесінің экономиканы дамытуда алар орны ерекше. Қаржы-несие институттары мен операциялардың қайта бағытталуына, Орталық банк пен екінші деңгейлі банктердің өзара қатынас жүйесінің өзгеруіне байланысты банктегі бухгалтерлік есеп және есеп беру үздіксіз жаңарып отырады. Бухгалтерлік есеп басқару үрдісінің бір бөлігі болып табылатындықтан ол маңызды ақпараттар алуға мүмкіндік береді.

Қазақстанның салық заңнамасы салық есептілігін есепті салық кезеңнен кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірілмей тапсыруды талап етеді, онда қаржы есептілігінің де деректері көрсетіледі. Баланс банктің белгілі бір сәттегі қаржылық жағдайын сипаттайды. Оның жаңа операцияларды игерудегі саясатын бағалауға, оның активтерін бағалауға мүмкіндік береді.

Қазақстан Республикасының банк мекемелерінің балансы кәсіпорындікіне қарағанда ерекше болып келеді. Банк балансы күн сайын, ай сайын, тоқсан сайын және жыл сайын болып бөлінеді. Банктің бухгалтерлік балансының жеделдігі күндік баланста көрсетіледі. Балансты француз тілінен аударғанда «balanse» тепе-теңдікті білдіреді. Тепе-теңдік дегеніміз банк ресурстарының, ақша қаржыларының теңдігін және олардың қандай мақсатқа жұмсалып, қандай көздерден шығарылғанын көрсетеді. Банктің барлық операциялары баланспен бақыланады. Банк есебінің нақтылығы мен жеделдігі қаржылардың сақталуын, ақша айналымы мен есеп-несие қатынастарын қадағалауға мүмкіндік береді. Банктің бухгалтерлік балансы банктік есептің шот жоспарына сәйкес болуы тиіс. Баланс арқылы банктің статусы мен сенімділігін білуге болады. Банк қызметіне талдау жүргізгенде негізгі құжат болып келеді.

Жалпы қазіргі кезеңдегі қазақстандық банктік тәжірибеде орын алған өтімділік дағдарысы, өз кезегінде банктердің активі мен пассивін басқарудың тиімсіздігін, соның ішінде өтімділікті қамтамасыз ететін активтер мен пассивтерді басқаруға қатысты теория мен тәжірибедегі әлсіз тұстарының болуын нақты дәлелдейді.

Көптеген банк қызметкерлері банктің активі мен пассивін кешенді басқару пайданы арттырып, тәуекелді азайтады деп пікір айтады. Бұл жерде күтілетін табыстар мен өтімділікті дұрыс бағалау қауіпі бар. Сонымен қатар, банк активі мен пассивін басқару тәуекел мен табыстардың ара қатынасын дұрыс түсіне білу қажет, себебі, банк тәуекелін бір бағытта қысқарту, банк қызметінің басқа бағыттары бойынша оның артуына жол береді. Банк қызметінде тәуекелдің жоғары деңгейде болуы, өз кезегінде тек қана табыссыздыққа ғана емес өтімсіздікке ұшырауға себеп болары сөзсіз. Ендеше, банктік сектордағы орын алған өтімділік дағдарысынан шығуға тиісті қолданылатын шаралардың кешігуі, ертеңгі банктік дағдарысқа жол беруі әбден мүмкін. Демек, міне осы сияқты оң шешімін таппаған мәселелердің банктік тәжірибеде болуы зерттеу жұмысы тақырыбының аса өзектілігін одан әрі нақтылай түседі.

Коммерциялық банктің активі мен пассивін басқаруға бағытталған ғылыми жұмыстарға жасалған талдаудан, банктің өтімділігі мен табыстарын қамтамасыз етуде ең бастысы банк балансының құрылымын үйлесімді немесе теңгерімді басқаруға қатысты орын алған мәселелердің болуы зерттеу тақырыбының өзектілігін сипаттайды.

Зерттелу дәрежесі ретінде, банк саясатының мәселелеріне байланысты отандық және ТМД елдері бойынша ғалымдардың, ізденушілердің ғылыми еңбектері; халықаралық және республикалық ғылыми-тәжірбиелік конференцияның мақалалары пайдаланылды. Сондай-ақ, мына ғалымдардың пікірлері көрініс тапты: Б. Мақыш., Балабанова И. Т. Сейiтқасымов С. еңбектері қолданылып отыр.

Диплом жұмысының негізгі мақсаты - теориялық білімнің негізінде банктің құжаттары мен мәліметтерін пайдалана отырып, оның банк жүйесінің орындалу жүйесіне баға бере отырып, банк жүйесінің ары қарай даму жүйесін жетілдіруге байланысты әр түрлі іс-шараларды қарастыру және нақты ұсыныстар ұсыну болып отыр. Атап айтқанда, диплом жұмысының тақырыбына сәйкес банктің өтімділігін жақсартуға байланысты және оны жетілдіру жолдарын қарастыру болып отыр.

Осы мақсатқа жету үшін келесі басты міндеттерді шешу қажет:

- банктің жалпы даму тарихымен танысу;

- банктің ұйымдастыру және басқару құрылымымен танысу;

- экономикалық көрсеткіштердің өзгеру динамикасын анықтау;

- берілген мәліметтерді өңдеу;

- дұрыс, әрі тиімді теориялық және тәжірбиелік қорытындылар жасау;

- рационалды басқару шешімдерін таңдау, банктің даму перспективаларын көрсету.

Зерттеу объектісі ретінде банк жүйесін зерттеу қазіргі таңда маңызды орын алатындықтан екінші деңгейлі банктердің алды болып саналатын АҚ «БТА Банкінің» қаржы жағдайы қарастырылып отыр.

Зерттеу пәніне «БТА банк» балансын талдау және оны жетілдіру жолдары жатады.

Тәжірибелік мәні ретінде дипломдық жұмыста көрсетілген банк жүйесінің теориялық аспектілері және банктік ресурстар бойынша іс-шараларды оқып-үйренуге байланысты бағдарламалардағы білім ордасының білімгерлері қолдануы мүмкін.

Диплом жұмысының құқықтық және ақпараттық қамтамасыз етілуі ретінде Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының банктері және банктік қызмет туралы» Заңы және АҚ «БТА Банк» консолидирленген есеп берулері қолданылып отыр.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізіне қазіргі кездегі отандық және шетелдік ғалым-экономистердің коммерциялық банктердің балансын талдаудағы орын алатын мәселелері туралы және өтімділікті басқарудың банктің тұрақты дамуындағы рөлін сипаттайтын зерттеулері пайдаланылды. Оған: Сейтқасымова Г. С., Бименова А. Ә., Мыржақыпова С. Т., Мақыш С. Б. және басқалары жатады.

Ғылыми жаңалықтар ретінде банк мекемелеріндегі іс-шаралар бойынша тәжірибелік және әдістемелік ұсыныстарды тиімді жасау болып саналады.

Зерттеу нәтижелерінің тәжірибелік маңызы Қазақстанның банктік секторындағы активтер мен пассивтерді басқару жағдайы мен дамуын объективті түрде бағалауға мүмкіндік жасайды.

Курстық жұмыстың құрылымы кіріспеден, 3 тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен, қосымшалардан және 2 кесте, 5 суреттен тұрады.

1 тарауда банк балансы туралы жалпы түсінік, балансты құру қағидалары мен тәртіптері, шот жоспарының концепциясы мен сипаттамасына анықтама берілген.

2 тарауда АҚ «БТА Банкінің» тарихы мен ұйымдық құрылымы көрсетіліп, банктің қаржы-шаруашылық негізінде жасалған есеп берулеріне талдау жүргізілген. АҚ «БТА Банк» балансының актив және пассив операцияларының құрылымына талдау жасалып, 2011 жылдың 1 қаңтар жағдай бойынша бухгалтерлік балансы көрсетілген.

3 тарауда банк балансын құруда кездесетін мәселелер және оны жетілдіру жолдары анықталған. Қорытындыда банк балансын жетілдіру үшін жасалған перспективті іс-шаралар мен нақты ұсыныстар жасалған.

1 БАНК БАЛАНСЫ ЖӘНЕ ОНЫ ҚҰРУ ТӘРТІБІ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК

1. 1 Банк балансы туралы жалпы түсінік

Бухгалтерлік баланс банктің белгілі мерзімдегі қаржылық жағдайы туралы мәліметі мен қаржылық есептің басты формасы болып табылады. Банк балансы бұл банктің негізгі құжаттарының бірі болып келеді. Қазіргі таңда банк балансы өзгерістерге түсіп жатыр. Бұл өзгерістер банк балансының оңдалуын, талдау жүргізуге жеңіл болу үшін көмегін тигізеді. Баланс өзі екі бөлімнен тұрады: қаржылық құрау көздері нақты бар қаржылар, ал екіншісі бөлімдегі қаржыларды тиімді қолдануын немесе жұмсалуын көрсетеді деп айтсақ та болады.

Банктік есеп берушіліктің негізгі бағыты банк қызметі туралы нақты, толық және оперативті экономикалық ақпарат көзінің болуы. Банктік есеп берушілік потенциалды инвесторлар мен клиенттер үшін түсінікті болуы керек. Оларға күтетін табыстармен бірге болатын тәуекелдерді мерзімі және сомасы туралы ақпарат алуға мүмкіндік беруі керек. Барлық тартылған ресурстар түрі мен құрамы туралы, орналасуы туралы ссудалар бойынша мүмкін жоғалтуларға арналған резервтердің болуы туралы ақпарат ұсынуға мүмкіндік береді. Қазіргі банктерді басқару ақша бірлігінің көрсететін сандық ақпараттарын қолдануға негізделеді. Егер ол бухгалтерлік есеп беруді талдауға көмектесетін болса ол жоспарлау банк қызметін жүзеге асыру және бақылау процесінде қолданылады. Сонымен бірге бухгалтерлік ақпараттарды бағалау шартты классификациялауды да қолданады.

Коммерциялық банктердің баланстары банктік өзіндік және тартылған қаражат жағдайын олардың несиелік және басқа да активті операцияларына арналуын көрсететін бухгалтерлік құжат. Банктік баланс коммерциялық ақпарат құралдарына жатады және оперативтілік, нақтылық, ақиқаттық талаптарға сай жасалуы керек [1] .

Баланс тағайындалған шот негізінде құрылады. Тағайындалған шоттар бухгалтерлік есепте банктің қаражаттарын экономикалық топтастыру, банк операциялары туралы ақпарат алу мақсатымен және банк қызметінің шаруашылық прогрестердің қозғалу жолын бақылаумен анықталады. Бұл шоттардың міндеттемесі мен құрылымы Ұлттық банктің шот жоспарынан зор айырмашылығы жоқ.

Қазақстан Республикасының «Ұлттық банктің жаңа банктік есеп шот жоспарын» нақтылау бұйрығына Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің директорлар кеңесі 14. 05. 1997 жылы құрылған дүниежүзілік тәжірибеде қолданылған бухгалтерлік есепті орталық банктерге енгізді. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк шот жоспарында өзімен жүйелендірілген мәлімет атауларын ұсынады. Шоттардың атаулары Ұлттық Банктің баланс баптарына сәйкес келеді. Ұлттық Банктің бухгалтерлік есебінің шот жоспары шот тізбесін әр класстарға бөлінетінін көрсетеді. Шоттардың жіктелу негізі олардың іс-қимылында жатыр [2] . Бұндай тоғыз класс бар:

І класс - Активтер коды 100-199 дейін;

ІІ класс - Басқа да активтер коды 200-299 дейін;

ІІІ класс - Пассивтер коды 300-399 дейін;

IV класс - Басқа да Пассивтер коды 400-499 дейін;

V класс - Капитал және резервтер коды 500-599 дейін;

VI класс - Монетарлық қызметтен кірістер коды 600-699 дейін;

VII класс - Монетарлық емес қызметтен кірістер коды 700-799 дейін;

VIII класс - Монетарлық қызметтен шығындар коды 800-899 дейін;

IX класс - Монетарлық емес қызметтен шығындар коды 900-999 дейін.

Осы тоғыз класстардан баланста V класс көрсетіледі, ал VI, VII, VIII, IX класс шоттары - кіріс пен шығыстың жиынтық шоттарына кіреді. Осы жиынтық шот қорытындысы баланста V класс - «Капитал мен резервтер», жаңа шот жоспары тек қана активті және пассивті болып бөлінеді. Активті шоттар - I, II, VIII, IX кластарда, пассивті шоттар III, IV, VI, VII кластарда көрсетілген. Оны 1-ші кестеден көруге болады.

Кесте 1. Активті және пассивті шоттар

АКТИВ

ПАССИВ

АКТИВ: І класс - активтер

ПАССИВ: ІІІ класс - пассивтер

АКТИВ: ІІ класс - Басқа да активтер

ПАССИВ: IV класс - Басқа да пассивтер

АКТИВ: V класс - Капитал және резерв

АКТИВ: VIII класс - шығындар

ПАССИВ: VI класс - кірістер

АКТИВ: IX класс - шығындар

ПАССИВ: VII класс - кірістер

АКТИВ: Ескертпе - автормен құрастырылған

Активті І класс шоттарына пассивті ІІІ класс шоттары сәйкес келеді. Активті ІІ класс шоттарына пассивті IV класс шоттары сәйкес келеді.

Балансты шоттың активі мен пассивінің негізгі категориялары және кірістер мен шығындардың, таза кіріс пен шығындар құралы есеп берулерінің негізгі категориялары шот жоспарында жеке-жеке класс ретінде берілген.

Кластардың, топтардың және шоттардың орналасуы цифрлы код жүйесінің көмегімен көрсетілген. Әрбір кластың ішінде негізгі топ шотын нақты көрсетілетін қызмет түрлерінен ажырату үшін бес белгіден тұратын цифрлы кодтар қолданылады.

Әрбір топ ішінде жіктемелеп берілгендердің базалық деңгейін көрсететін бөлек шоттар қолданылады. Кодтың құрылымы мен белгіленуі:

1 сан - класс;

2 сан - топ нөмірі;

3 сан - шот нөмірі;

4 сан - ішкі резидент пен резидент емес белгісі;

5 сан - секторлау [3] .

Кодтың 1 саны активтің, пассивтің белгілі класына сәйкес келеді, яғни І класс активтер. Бұл класқа ең алдымен ақша несие саясатымен және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің негізгі қызметтерімен байланысты актив топтары кіреді. Сондай-ақ мына актив топтары да кіреді: «Отандық мемлекеттік бағалы қағаздардың авуарлары», «Авуарлар мен басқа да ұсынылған несиелер».

ІІ класс - басқа да активтер, бұл класқа Ұлттық Банктің қызметін атқаруына қажетті базалық ифроқұрылымды құрайтын активтер кіреді. Бұл кластың негізгі тобының активіне банктің негізгі қорлары (ғимарат, бағалы жабдықтар), сондай-ақ мұнда басқа топқа жатпайтын барлық актив топтары жатады.

ІІІ класс - пассивтер, бұл класс Ұлттық Банктің негізгі қызметін жүргізетін саясатты жүзеге асырады. Негізгі пункт болып Ұлттық Банктің шығарған нақты ақшалары табылады. Басқа негізгі пассив топтарына мыналар жатады: шетелдік міндеттемелер, өкілетті клиенттердің депозиттері, мұндай клиенттерге мемлекеттік басқару органдары мен банктер жатады.

IV класс - басқа да пассивтер, бұл кластың негізгі тобына кіретін мыналар:

инвестициялық және сенімсіз бағалы қағаздар бойынша жабуға арналған резервтер, амортизациялық аударулар, негізгі қорлар, Ұлттық Банктің мекемелері арасындағы эмиссионды-кассалық операциялар, шетелдік операциялар, клиенттің тапсырысы, несиелік операциялар, бағалы қағаздармен жүргізілетін операциялар, банктің ішкі операциялары бойынша және шығын мен кірістерді аудару бойынша есеп айырулар, жұмысшылар алдындағы міндеттерді өтеуге арналған резервтер, жыл соңында мемлекетке өтеуге тиісті таза кіріс.

V класс - капитал және резервтер, бұл берілген класс Ұлттық Банктің қаржысын көрсетеді. Бұған келесі топтар жатады: заңмен қарастырып мемлекеттің енгізуімен белгіленген арнайы резервтік капиталдар, негізгі активтерді қайта бағалаудан құралған резервтер мен бөлінбеген таза кіріс.

VI класс - монетарлық қызметтен алынған кірістер, бұл класқа Ұлттық Банктің І класына енгізілген негізгі активтері есебінен алынған барлық кірістері жатады. Бұл кластың кірістер шот тобының құрылымы І кластың шот тобының құрылымына сәйкес.

VII класс - монетарлық емес қызметтен алынған кірістер, бұл класқа монетарлық емес қызметтен алынған кірістің барлық түрі кіреді, яғни ІІ класс шоттарын қолдана отырып алынған. Бұл кластың шоттар тобының құрылымы ІІ кластың шоттар құрылымына сәйкес.

VIII класс - монетарлық қызметтен пайда болған шығындар, берілген класқа монетарлық қызметтен пайда болған шығынның барлық түрі кіреді, яғни ІІІ класс шоттарының шығындары тобына құрылымы сәйкес.

IX класс - монетарлық емес қызметтен пайда болған шығындар, бұл класқа монетарлық емес қызметтен алынған шығындардың барлығы кіреді, яғни IV класс шоттарын қолданудағы шығындар тобының құрылымына сәйкес [4] .

Кодтың 3-ші әрбір топ ішндегі бөлек шотқа сәйкес келеді және орындалып жатқан операцияны сипаттайды. Кодтың 4-ші белгісі резидент емес. Кодтың 5-ші белгісі экономиканы секторлау белгісі болып табылады.

І класс - Активтер:

1 - Ұлттық Банктегі нақты ақша;

11000 - Аффинирленген қымбат бағалы металдар;

12000 - Шетел валютасы (корреспонденттік шоттағы, депозиттік шоттағы, шетел валютасындағы қаржылар, сондай-ақ шетел валютасындағы нақты ақшалар) ;

13000 - Шетел валютасындағы инвестициялар мен талаптар;

14000 - Мемлекеттік бағалы қағаздармен жүргізілетін операциялар;

15000 - Қазақстан Республикасының Үкіметімен жүргізілетін операциялар (Үкіметтің шығарған аманаттары мен бағалы қағаздарынан бөлек басқа әдіспен қамтамасыз етілген Үкіметке ұсынылған несие) ;

16000 - Қаржылық ұйымдармен операциялар;

17000 - Ішкі қор нарығындағы есеп айырысулар;

18000 - Қаржылық емес ұйымдар және жеке тұлғалармен жүргізілетін операциялар.

ІІ класс - Басқа да активтер:

21000 - Заңды және жеке тұлғалармен есеп айырысулар (шығындар, қаржыландыру, несиелер) ;

22000 - Капиталға салымдар;

23000 - Негізгі құралдар, арзан бағалы тез тозатын заттар және материалдар;

24000 - Ұлттық Банк бөлімшелері арасындағы аударулар бойынша операциялар;

25000 - Аффинирленбеген бағалы металдар мен бағалы тастар;

26000 - Қадағалау шоттары (түзетулер енгізу) ;

27000 - Ұлттық Банктің шаруашылық және әкімшілік басқару қызметі бойынша басқа да дебиторлар.

ІІІ класс - Пассивтер:

3 - Айналымға жіберілген нақты ақшалар (Ұлттық Банктің кассасынан) ;

31000 - Аффинирленген бағалы металдармен операциялар бойынша міндеттемелер;

32000 - Валюталық міндеттемелер;

33000 - Шетел валютасындағы инвестиция және депозиттер бойынша міндеттемелер;

34000 - Мемлекеттік бағалы қағаздармен жүргізілетін операциялар;

35000 - Қазақстан Республикасының Үкіметімен операциялар;

36000 - Қаржылық ұйымдармен операциялар;

37000 - Ішкі қор нарығындағы операциялар;

38000 - Қаржылық емес ұйымдармен және жеке тұлғалармен операциялар;

39000 - Реттеу шоттары.

IV класс - Басқа да пассивтер:

43000 - Жинақталған амортизация;

44000 - Ұлттық Банк бөлімшелерінің аударулар бойынша операциялар;

45000 - Аффинирленбеген бағалы металдар және бағалы тастар;

46000 - Реттеу шоттары;

47000 - Ұлттық Банктің шаруашылық және әкімшілік басқару қызметі бойынша басқа да кредиторлар;

48000 - Провизиялар.

V класс - Капитал және резервтер:

50100 - Жарғылық қор;

51100 - Резервтік қор;

54000 - Әр түрлі тұрақты қорлар;

54300 - Басқа да қорлар;

55000 - Арнайы қорлар.

VI класс - Монетарлық қызметтен алынған кірістер:

61000 - Аффинирленген бағалы металдармен жүргізілетін операциялар бойынша кірістер;

62000 - Шетел валютасы бойынша жүргізілетін операциялардан алынған кірістер;

63000 - Шетел валютасындағы инвестиция және талаптар бойынша кірістер;

64000 - Мемлекеттік бағалы қағаздармен жүргізілетін операциялар бойынша кірістер;

65000 - Үкіметпен жүргізілетін операциялар бойынша кірістер;

66000 - Ішкі қаржылық жүйемен жүргізілетін операциялар бойынша кірістер;

67000 - Ішкі қор нарығындағы операциялар бойынша кірістер;

68000 - Қаржылық емес ұйымдармен және жеке тұлғалар операциялары бойынша кірістер;

69000 - Бұрын құрылған провизияларды жою.

VII класс - Монетарлық емес қызметтен алынған кірістер:

7 - Кассалық операциялар бойынша кірістер;

71000 - Қалпына келтірілген шығындар;

72000 - Салынған капиталдар бойынша кірістер;

75000 - Аффинирленбеген бағалы металдармен және бағалы тастармен операциялардан кірістер;

77000 - Басқа да кірістер;

78000 - Күтпеген кірістер.

VIII класс - Монетарлық қызметтен пайда болған шығындар:

81000 - Аффинирленген бағалы металдармен жүргізілетін операциялар бойынша шығындар;

82000 - Шетел валютасымен операциялар бойынша шығындар;

83000 - Шетел валютасындағы инвестиция және депозиттер бойынша шығындар;

84000 - Мемлекеттік бағалы қағаздармен операциялар бойынша шығындар;

85000 - Үкіметпен операциялар бойынша шығындар;

86000 - Ішкі қаржылық жүйемен операциялар бойынша шығындар;

87000 - Ішкі қор нарығындағы операциялар бойынша шығындар;

88000 - Қаржылық емес ұйымдармен және жеке тұлғалармен операциялар бойынша шығындар;

89000 - Провизия құру және берешекті қайтару бойынша шығындар.

IX класс - Монетарлық емес қызметтен пайда болған шығындар:

9 - Ұлттық валютадағы банкнот және монеталарды дайындау шығындары, оларды жеткізу және Ұлттық Банктің бағалы қағаздарын дайындауға байланысты шығындар;

91000 - Төленген комиссиялар;

92000 - Инвестициялық бағалы қағаздармен операциялар бойынша шығындар;

93000 - Негізгі қорлар, арзан бағалы тез тозатын заттар және материалдармен операциялар бойынша шығындар;

94000 - Басқа да шығындар;

95000 - Аффинирленбеген бағалы металдар және бағалы тастарды тасымалдау бойынша шығындар;

96000 - Банк персоналдарына шығындар;

97000 - Әкімшілік шығындар;

98000 - Күтпеген шығындар;

99000 - Ұлттық Банктің өндірістік және әлеуметтік даму бағытындағы қоры бойынша шығындар [5] .

1. 2 Банк балансын құрудың қағидалары және тәртібі

Екінші деңгейлі банктердегі бухгалтерлік есептің шот жоспары кластар бойынша бөлінген келесі шоттар тізімінен тұрады. Барлығы 7 класс:

І класс - Активтер код 1000-1999;

ІІ класс - Міндеттемелер код 2000-2999;

ІІІ класс - Меншікті капитал код 3000-3999;

IV класс - Кірістер код 4000-4999;

V класс - Шығындар код 5000-5999;

VI класс - Шартты және мүмкін талаптар мен міндеттемелер код 6000-6999;

VII класс - Банк балансына меморандум шоттары код 7000-7999.

Банк балансында І-ІІІ класс шоттары бейнеленеді, ал IV- V класс банктің қаржылық - шаруашылық қызметі туралы есеп беруінде көрсетіледі (ҚОСЫМША А) .

Есеп беру кезеңі бойынша анықталған қорытынды ІІІ класс «Меншікті капитал» шоттарымен бейнеленеді. Балансты шоттармен І-V класстар және VI класты баланстан тыс шоттар бойынша қозғалыс екі жақты жазба әдісімен жүргізіледі. Әр класта ең көп дегенде 1000 шот. Шоттардың класстар бойынша жіктелуі:

«Активтер», яғни І класқа төмендегілердің есебі бойынша шоттардың тобы жатады:

- Нақты ақшалай қаржылардың;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.