Табыстар мен шығындар есебі
КІРІСПЕ
Қазақстан республикасының қазіргі кездегі дамуы бухгалтерлік есеп жүйесін реформалаумен сипатталады. Елдегі нарықтық қатынастар дамуының стратегиялық бағыты есеп пен есепттік ақпараттың сапасына айрықша талаптар қояды. Сондықтан бухгалтерлік есептің теориялық негіздерін жас мамандардың жақсы меңгеруі олардың кәсіби дайындығы мен іскерлік қабілеттерін қалыптастыруда маңызы зор болмақ.
Қоғамның әкімшілік-әміршілік жүйеден шығып, нарықтық қатынасқа ену кезеңінде бухгалтерлік есеп, талдау және аудиттің мәнділігі одан әрі арта түсті. Қазіргі уақытта болып жатқан нарықтық қатынаста кәсіпорындардың шаруашылық жүргізуші субъект ретінде құқық жағдайларын нығайтып, олардың көптеген өндірістік және қаржылық мәселелерді өз бетінше шешуге мол мүмкіншілік ашты.
Экономикалық басқарудың жетісе түсуі нарықтық қатынастардың қалшыптасуы меншіктің әртүрлі нысандарын пайдалану шетелдік әріптестердің қатысуымен бірлескен кәсіпорындар құру, халықаралық стандартарға бағытталуы бухгалтерлің есеп, талдау және аудиттің ролі мен мәнінің алдағы уақытта да арта түсуін білдіреді.
Қазақстандық экономиканы сәтті функциялау үшін оны ұйымдастырудың озық құралдары мен нақты тетіктерін, оның ішінде мақсатты-бағдарламалық әдісті көптеген факторлар бойынша талдауды, жүйелі бақылауды және оңтайлы шешімдерді қабылдауды қолдану аса қажет. Барлық ресурс түрлерінің аса өткір сезілген тапшылық жағдайында ұлттық экономиканың қозғаушы күші - кәсіпкерлікке айырықша назар аудару керек.
Кез - келген кәсіпорынның негізгі мақсаты пайда табу болғандықтан, табыстардың қалыптасуы мен шығындардың жұмсалуы тиімді жолмен жүзеге асырылуы әр кәсіпорын үшін аса қажет құылыс.
Дипломдық жұмыс тақырыбы: «Халықаралық стандарттар бойынша табыстар мен шығындар есебі жэне аудиті». Зерттеу объектісі Бесқарағай «Казахтелеком» АТБ болып табылады.
Таңдалған тақырыптың өзектілігі - табыстар мен шығындарды есептеу, кәсіпорынның таза табысын тиімді пайдалану кәсіпорынның қаржылық жүйесіне және тұрақты дамуына тікелей әсер етуші факторларды анықтау болып табылады.
Дипломдық жұмысының мақсаты табыстар мен шығындардың теориялық аспектілерін көрсету, шетел тәжірибесімен салыстыра отырып кәсіорындағы табыстар мен шығындар есебінің, аудитінің және талдауының жүргізілу тәртібін зерттеп, оларды жетілдіру мақсатында шаралар ұсыну.
- ҰЙЫМДАРДЫҢ ТАБЫСТАРЫ МЕН ШЫҒЫНДАРЫ ТУРАЛЫ ЕСЕП КӨРСЕТКІШТЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІТабыстар мен шығындар экономикалық категория ретінде
Табыс - бұл белгілі бір уақыт аралығында кәсіпорынның тауарлар мен қызметтерді өткізудегі динамикалық процесс. Кәсіпорын активінде табыс функциясы бар. Актив табысты құрайды және
пайда әкеледі. Сондықтан активтердің өсуі кәсіпорынның экономикалық мақсты болып табылады. Осыдан өткізу процесі шығады. Өткізу - бұл ақшалай емес ресурстарды ақшалай рсурстарға ауыстыру процесі. Өткізудің екі аспектісі бар: табыс түсімнің жоғарылауын көрсетеді; шығындар түсімнің азаюын көрсетеді.
Өткізілген өнімнің өзіндік құны - табыстың құрамды бөлігі болып саналады. Кәсіпорын үшін өткізу сомасы өткізілген өнімнің өзіндік құнын өтеуге, табысты қалыптастыру және операциялық шығындарды жабуға жеткілікті болуы тиіс. Өнімді өткізудің өзіндік құнындағы өткізу көлемінің өсуі жалпы табыс деп аталады.
Кәсіпорынның жалпы табысы болмай ол ешқандай пайда алмайды, болашақ шығындарды қаржыладыру үшін қажетті қаржылары болмайды. Табыс көлемі соңғы көрсеткіш ретінде пайда алудағы алғашқы және маңызды көрсеткіш болып табылады.
Субъектінің негізгі қызметтен алған және негізгі емес қызметтен алған табыстары оның жалпы табысын құрайды.
Ал бұл табыс сатылған өнімнен, көрсетілген қызметтен алынған немесе алынуға тиісті өткізу құны бойынша бағаланады. Өткізу құны шаруашылық субъектісімен активті сатып алушының немесе пайдаланушының арасындағы келісім шарт бойынша анықталады.
Шаруашылық субъектісінің табыстары мынандай шарттар қанағаттандырылған кезде танылады:
1) табыс сомасы дұрыс бағаланған жағдайда;
2) субъектінің экономикалық пайдаларды алу ықтималдығы болған жағдайда;
3) мәміле бойынша нақтылы жұмсалған немесе күтіліп отырған шығындар дұрыс бағаланған жағдайда.
Ұқсас тауарлар мен қызметтерді айырбастау кезінде мәміле бойынша табыс танылмайды. Ұқсас тауарлар мен қызметтерді айырбастау кезінде табыс алынған тауарлар мен қызметтердің өткізу құны бойынша танылады және бағаланылады.
Егер алынған тауарлар мен қызметтердің өткізу құны дұрыс бағаланбайтын болса, табыс берілген тауарлардың, көрсетілген қызметтердің өткізу құны мөлшерінде танылады.
Қаржылық есеп беру кезінде шаруашылық субъектісі түсініктеме жазба хатында мыналарды ашып көрсетуі тиіс:
1) табысты тану үшін қабылданған есеп саясатын, соның ішінде қызметтер көрсету жөніндегі келісімдердің аяқталу кезеңдерін анықтау тәсілін;
2) есепті кезең үшін танылған табыстардың әрбір маңызды түрінің сомасын, соның ішінде:
- тауарларды өткізу;
- қызметтер көрсету;
- пайыздар;
- роялти;
- дивидендтер нәтижесінде туындайтын табыстарды, олардың ішінде тауарлар мен қызметтер алмасу нәтижесінде туындайтын табыстардың әрбір маңызды түріне енгізілген табыстар сомасын.
Дайын бұйымдар мен тауарларды сатудан алынатын табыстар мынандай шарттар орындалған жағдайларда танылады:
1) сатып алушыларға меншік құқығы берілген жағдайда;
2) іс жүзіндегі немесе күтілетін шығындарды бағалау сенімділіктің жоғары дәрежесіндегі мәміле бойынша өндірілсе.
Қазақстан Республикасында кәсіпорындар мен ұйымдардың көп бөлігі табысты анықтау кезінде кассалық әдісті қолданады. Өткізу кезеңі есебі үшін сигнал болып жұмыс пен қызметті орындаушылар шотына ақшалай қаржылардың түсуі кезеңі табылады.
Есептеудің қағидасы бойынша жұмыстар бухгалтерлердің, сонымен қатар ұйымның басқа да қызметтерін қиындатады. Бұл әдістің мәні табыстар олар еңбекпен танылған кезде, ал шығындар зиян шеккен уақытта танылады.
Тауарлы материалдық қорларды сатудан алынған табыстың басты критериі - бұл сатушылардың сатып алушыларға белгілі бір тәуекелді және сыйақылар, сатылған тауарлы - материалдық қорларға меншік құқығын беру.
Қызмет көрсетуден алынған табыс келесі шарттар орындалған жағдайларда танылады:
1) Есепті күнге мәміленің аяқталу сатысы сенімділіктің жоғары дәрежесімен анықталғанда;
2) Мәмілені жүргізу кезінде жатқызылған шығындар ықтималдықтың жоғары дәрежесімен бағаланады.
Мәміленің аяқталу сатысы үш әдістің бірімен аныталады:
1) Анықталған күнге өндірілген шығындардың мәміле бойынша жалпы шығындарға пайыздық қатынасы;
2) Анықталған күнде орындалған қызметтердің мәміле бойынша қызметтің толық көлеміне пайыздық қатыасы;
3) Орындалған жұмыстың талдауы.
Сыйақы, роялти және дивиденд түріндегі табыстар келесі шарттар орындалған жағдайда танылады:
1) сыйақы активтен түсетін нақты табыс есептелетін уақытша ара қатынас негізінде танылуы тиіс;
2) роялти келісім шарт мазмұнымен сәйкес есептеу әдісі бойынша танылуы тиіс;
3) дивидендтер акционерлік құқығы оны алуға бекітілгенде танылуы тиіс.
Сыйақы және лицензияланған төлемдер әдетте келісім шарт мазмұнына сәйкес танылады.
Қызмет көрсетуден алынатын табысты танудың төрт әдісі бар:
1) нақты орындау;
2) пропорционалды орындау;
3) аяқталған орындау;
4) инкассалық қызмет.
Нақты орындау әдісі бір ғана әрекетті орында кезінде алынңан табысты есептеу үшін пайдаланылады.
Пропорционалды орындау әдісі қызметті бір кезеңнен артық орындау кезінде табысты тану үшін қолданыады. Бұл әдіс егер қызметті орындау есепті кезең шегінде болған жағдайда қолданылады. Соған сәйкес табысты тану кезеңде пропорционалды орындауға негізделеді.
Аяқталған орындау әдісі өндірістің біртекті немесе біртекті емес кезеңде қызмет көрсетуден алынған табыстар есебі үшін қолданылады. Бұл кезеңде қызмет көрсету бойынша табыстар қорытынды кезең болған кезде ғана есептеледі.
Инкассациялау әдісіне сәйкес табыс ақшалай қаржылардың түсуі кезінде танылады. Бұл әдіс шығындар сметасының табыстарға қатынасының қаншалықты сенімсіздігі немесе сенімділігі қанағаттандырылмаған жағдайда қызмет көрсетуден алынған табыстың есебі үшін қолданылады.
Шығыстар -бұл табыс алумен байланысты жұмсалған шығындардың бір бөлігі.
Табыстар - бұл кәсіпорын қаржысының өсуі. Табыстардың негізгі бабы - бұл тауарларды сатудан түскен қаржылар.
Табыстың қайнар көздері тауарларды сату, жалдан түскен табыстар, пайыздар бойынша табыстар және тағы басқалар. Табыстар меншікті капиталды өсіреді. Сонымен қатар тікелей «Меншікті капитал» шотына жазылады. «Меншікті капитал» шоты пассивті болып табылады. Сондықтан шығындар дебетке жазылады, бұлар меншікті капиталды азайтады, ал табыстар кредитке жазылады. Себебі олар меншікті капиталды көбейтеді.
«Табыстар мен шығындар» шоты «Меншікті капитал» шотының субшоты болып табылады. «Табыстар мен зияндар» шотындағы қалдық есепті кезеңдегі табысты немесе зиянды білдіреді және «Меншікті капитал» шотына апарылады.
Таза табыс - кәсіпорынның салықтарын шегергеннен кейінгі белгілі бір мерзім ішіндегі алынған табыс. [1]
Пайда кәсіпорынның шаруашылық жүргізуінің соңғы қаржылық нәтижесі болып табылады және ол кәсіпорынның өнімін (жұмыстарын, қызметтерін), негізгі қорларын және басқа да мүлігін өткізуден түскен қаржылық нәтиже мен өткізуден тыс операциялардан түскен табыстар қосындысынан барлық операцияларға кеткен шығындар сомасын алғанға тең шама. Іс жүзіндегі тәжірибелік қызметте оны жалпы түсім деп атайды.
Жалпы қорыта келе, табыс дегеніміз ақша сомасының өспелі қозғалысы және ол тек белгілі-бір шарттардың орындалуына сәйкес танылады. Кәсіпорындардың табыстарды алу көздері алуан түрлі.
1. Қалыптасу сипатына байланысты алғашқы және екінші табыстар
болып болінеді. Бірінші топқа сатудан түскен түсім, пайыз және қаржылық
салымдар бойынша алынған табыстар кіреді. Екінші топқа қорлар
құрамындағы өзгерістер мен негізгі қорларды қайта бағалау кезінде
қосылған құн түріндегі табыстар жатады.
2. Қызмет түрлеріне байланысты негізгі және негізгі емес қызметтер
бойынша алынған табыстар болып ажыратылады. Негізгі қызмет түрінен
алынған табыстарға сол есепті кезеңге қатысты, ұйымның қаржылық
қызметінің және өндірістік-кәсіпкерлік қызметтерінің нәтижесін құрайтын
табыстар жатқызылса, негізгі емес қызметтерден алынган табыстары оның
басқа да қызмет түрлерімен байланысты болады.
3. Пайда болу көздеріне катысты табыстар активті және пассивті болып
бөлінеді. Активті табыстарға кәсіпкерлік және еңбектік қызметтерге
байланысты табыстар, еркін мамандық иелерінің табыстары, жер және
жылмайтын мүліктермен байланысты алынган табыстар жатқызылады.
Пассивті табыстарға қызмет көрсетумен, ақпаратты пайдалануға берумен,
интеллектуалдық меншікті сатумен байланысты "бүркемелі" табыстары
мен материалдық-заттык құндылықтарды сатумен байланысты, пайыздар
және дивидендтер түрлеріндегі "бүркемелі емес" табыстары жатқызылады.
4. Жіктеп-талдауға байланысты табыстар операциялық табыстар (жалдық
төлем ақы, акциялар бойынша дивидендтер), төтенше жағдайлармен
байланысты табыстар (зілзала апаттары, өрт, т. б. ), әртүрлі шешімдер
қабылдау нәтижесінде алынған басқа табыстар (активтердің тегін келіп
түсуі, оң курстық айырма), ерекше және сирек табыс түрлері болып
бөлінеді.
Кәсіпорындар өздерінің есеп саясатында алынатын және алынуы мүмкін табыс сомаларын негізгі қызметпен байланысты және негізгі емес қызмет нәтижесінде алынған деп нақты айқындауы қажет, себебі, олардың кызметтерінің нәтижесінің қалыптасуына табыстардың дұрыс бөлінуі мен сәйкес синтетикалық-жинақтау және аналитикалық-талдау шоттарының ашылуы тікелей әсер етеді. Жоғарыда аталган табыстармен қатар болашақ есепті кезеңдердің үлесіне тиесілі табыстар да болады. Олар алдағьг уақыт табыстары деп аталады. Мұндай табыстарға жалдық төлем ақы, пәтер ақы, коммуналдық қызметтердің өтемі түріндегі табыстар жатқызылады.
Кәсіпорындардың негізгі және негізгі емес қызметтерінің нәтижелеріндегі табыстарының жиыны оның жалпы жиынтық табысын құрайды. Жиынтық табыс сомасының дұрыс анықталуы шығындар мөлшеріне тікелей тәуелді. Халықаралық қаржылық қорытынды есеп стандарттарына сәйкес шығындар дегеніміз - негізгі қызмет барысында орын алатын жұмсалымдар мен зияндар. ІПығындар өнім өндіруге жұмсалған қорлардың құнын сипаттайды. Өнімнің өзіндік құнын құрастырушы шығындар баптары орталықтандырылған түрде анықталады. Шығындар есебін тиімді ұйымдастырудың басты алғышарттарының бірі - оларды экономикалық негізде топтастыру болып табылады. Халықаралық қаржылық қорытынды есеп стандарттары мен нарықтық экономикалық қатынастары дамыған елдердің тәжірибесіне сәйкес шығындарды үш түрлі бағытта қарастыруға болады:
1) өнімнің өзіндік құнын анықтау, өндірістік қорларды және
аяқталмаған өндірісті бағалау, пайданы анықтау;
2) басқару шешімдерін кабылдау, жоспарлау және болжау;
3) бақылау және реттеу.
Нақты міндеттер айкын болған жағдайда жоғарыда аталған бағыттар бойынша шығындарды жіктеуге болады. Елімізде көп жылдар бойы шыптасқан жүйе - өнімдердің өзіндік құнын анықтау бағыты болатын.
Экономикалық мазмұнына байланысты шығындар элементтері бойынша және калькуляциялау баптары бойынша топтастырылады. Шығындар элементтері бойынша топтастыру кәсіпорынның жалпы өндірістік - щаруашылық қызметіне пайдаланылатын материалдық, еңбектік, қаржылық өорлардың көлемін анықтау үшін қолданылады. Элементтер тізімі барлық кәсіпорындар үшін бірыңғай. Өнімдердің өзіндік құнын құрайтын шығындар элементтері төмендегідей: материалдық шығындар (қайтарылатын қалдықтар кұны шегеріледі) ; еңбек ақы төлеу шығындары; әлеументтік қажеттілікке аудармалар; негізгі құралдардың амортизациясы; басқа да шығындар.
Калькуляциялау баптары бойынша топтастырылуы өнімдердің жеке түрлерінің өзіндік құнын анықтау үшін қажет. Бұл баптардың тізімі өнеркәсіптің жеке салалары үшін олардың өндірісті ұйымдастыру және технологиялық ерекшеліктеріне сәйкес бекітіледі. Калькуляциялық баптарға мысалға, төмендегі баптар жатқызылады: шикізаттар мен материалдар; қайтарылатын қалдықтар (шегеріледі) ; сатылып алынатын бұйымдар, жартылай дайын өнімдер, сыртқы ұйымдардың өндірістік сипаттағы қызметтері; технологиялық мақсатқа қажетті отын мен жылу; өндірістік жұмысшылардың негізгі және қосымша еңбек ақысы; әлеументтік қажеттіліктер аудармалары; өндірісті дайындау және игеру шығындары; жабдықтарды ұстау және күту шығындары; цех шығындары; жалпы зауыттық шығындар; ақаулармен байланысты жоғалтулар; басқа да өндірістік шығындар.
Өнімдердің өзіндік құнына қосу тәсіліне байланысты тікелей (тура) және жанама шығындар болып бөлінеді. Тікелей шығындар өнімге тікелей қатысты шығындарды сипаттаса, жанама шығындар, яғни өнім түріне тура қатысы жоқ шығындар, олар сол кәсіпорында калыптасқан методика бойынша бөліп-таратылады.
Технологиялық процеспен байланысына қатысты негізгі және үстеме шығындар түрлері ажыратылады. Негізгі шығындар өнімдер өндірісіне тікелей қатысты, ал үстеме шығындар жалпы кәсіпорын қызметін ұйымдастыру, оған қызмет көрсету және басқарумен байланысты шығындар.
Пайда болу орына қарай шығындар өндірістік, яғни өнім өндірумен байланысты және өндірістік емес, яғни сату процесіндегі шығындар болып бөлінеді.
Шығындар жүйесін басқарудың функцияларының бірі - шығындарды жоспарлау. Яғни, шығындар жоспарланған және жоспарланбаған болады.
Өндіріс көлеміне қатысты шығындар тұрақты және айнымалы болып бөлінеді. Айнымалы шығындар көлемі өндіріс көлеміне пропорционалды кемиді немесе өседі, яғни ұйымның іскерлік белсенділігін сипаттайды. Есепті кезеңдегі өзгермейтін шығындар тұрақты болып табылады.
Шығындар көлемін бақылау мен реттеу процесі нақты шығын сомаларының жоспарлы дәрежеден ауытқуын, ауытқу себептерін, жауапты адамдарды анықтайды. Осы максатта шығындар реттелетін және реттелмейтін болып табылады. Реттелетін шығындар мөлшері жауапкершілік орталығының қызметімен байланысты, ал басқа шығындары реттелмейтін болады.
Шығындар да негізгі қызметпен және негізгі емес қызметпен байланысты шығындар болып бөлінеді, бұл олардың дұрыс танылуы мен еселке алынуының алғы шарты болады. Сатылған тауарлы-материалдық қорлардың өзіндік құны сол шығындармен байланысты табыс сомалары танылған есепті кезеңде шығын ретінде танылады" 5 .
Кәсіпорындардың (ұйымдардың) табыстары мен шығындарының есебін ұйымдастырудың тәртіптері мен ережелерін анықтаушы келесі түрдегі негізгі нормативтік-құқықгық актілерді атауға болады:
- Қазақстан Республикасының "Бухгалтерлік есеп және қаржылық
қорытынды есеп жөніндегі" заңы, 24 маусым 2002ж. ;
- Қаржылық қорытынды есепті дайындау және құрастыру жөніндегі
концептуалдық негздер;
- Халықаралық қаржылық қорытынды есеп стандарттары және ұлттық
бухгалтерлік есеп стандарттары. Стандарттарды пайдалану жөніндегі
методикалық нұсқаулар;
- Бухгалтерлік есептің типтік шоттар жоспары және шоттар жоспарын
пайдалану, яғни негізгі шоттар корреспонденциялары жөніндегі
методикалық нұсқау;
- Бюджетке төленетін міндетті түрдегі төлемдер мен алымдарды
сипаттаушы салық кодексі;
- Қаржы, статистика, құнды қағаздар, салық салалары бойынша
нұсқаулық материалдар, актілер және т. б. Ендігі кезекте
табыстар мен шығындар есебінің ұйымдастырылуын қарастырамыз.
- Ұйымдарда табыстар мен шығындар есебін ұйымдастыру
Ұйымдардың табыстары деп есепті кезеңдегі активтердің кобеюін (ақша
қаражаттарының, басқа да мүліктердің келіп түсуін, кіріске алынуын) және міндеттемелердің азаюы (өтелінуі) негізінде капиталдың кобеюін (үлес қосушылардың қосқан жарналарынан басқа) яғни экономикалық пайда табуды айтамыз.
Мұндай табыстарға:
- дайын бұйымдар мен тауарларды сатудан алынатын табыстар;
- қызмет көрсетуден алынатын табыстар;
- дивидендтер, роялтилер және пайыз түрінде алынатын және тағы да басқа табыстар жатады.
Бұл жоғарыда аталған табыстар қатарына шаруашылық субъектісіне келіп түскен, кіріс етілген және субъектінің төлеген сомалары мына жағдайларда жатқызылмайды:
- алдын ала аванс ретінде алынған табыстар;
- алынған несиелердің және қарыздың қайтарылуы.
Сондай - ақ, қызметтер көрсету жөніндегі мәміленің нәтижесін барынша дұрыс бағалау мүмкін болмаған уақытта табыс жұмсалған шығындар мөлшерінде ғана танылады.
Алынған табыстар шаруашылық субъектісі қызметінің түріне және бағытына байланысты мынадай түрлерге бөлінеді:
- негізгі қызметтен алынған табыстар;
- негізгі емес қызметтен (жанама қызметтен) алынған табыстар.
Кәсіпорындар мен ұйымдардың табыстары мынадай шарттар қанағаттандырылған кезде танылады:
- табыс сомасы дұрыс бағаланған жағдайда;
- ұйымның экономикалық пайдаларды алу ықтималдығы болған жғдайда;
- ұйым сатып алушыға меншік құқығын берген жағдайда;
- мәміле бойынша нақтылы жұмсалған немесе күтіліп отырған шығындар дұрыс бағаланған жағдайда;
Ұқсас тауарлар мен қызметтерді айырбастау кезінде мәміле бойынша табыс танылмайды. Ұқсас тауарлар мен қызметтерді айырбастау кезінде табыс алынған тауарлар мен қызметтердің өткізу құны бойынша танылады және бағаланады. Егер алынған тауарлар мен қызметтердің өткізу құны дұрыс бағаланбайты болса, табыс берілген тауарлардың немесе көрсетілген қызметтердің өткізу құны мөшерінде танылады.
Қаржы есеп беру кезінде шаруашылық субъектісі түсініктеме
жазбахатында мыналар ашылып көрсетілуі тиіс:
а) табысты тану үшін қабылданған есеп жүргізу саясатын, соның ішінде қызметтер көрсету жөніндегі келісімдердің аяқталу кезеңдері айқындаутәсілін;
ә) есепті кезең үшін танылған табыстардың әрбір маңызды түрінің сомасын, соның ішінде: тауарлар өткізу; қызметтер көрсету; пайыздар; роялти; дивидендтер нәтижесінде туындайтын табыстарды, олардың ішінде тауарлар немесе қызметтер алмасу нәтижесінде туындайтын, табыстардың әрбір маңызды түріне енгізілген табыстар сомасын.
Шаруашылықтың барлық шығындары мен табыстарына қатаң бақылау берген жағдайда ғана қаржылық нәтижелер оң баға бере алады.
Табыстар мен шығыстар есебінің шоттар байланысын төмендегі кестеден көре аламыз. (Кесте 1)
Кесте 1- Табыстар мен шығыстар есебі бойынша шоттар корреспонденциясы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz