Діни басқармаға филиал

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 71 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР . . . 3

КІРІСПЕ . . . 4

ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ИСЛАМ ДІНІ . . . 12Ислам дінін қайта жаңғыртудың тарихи алғышарттары . . . 12Қазақстан Республикасындағы ислам дінінің жағдайы және оның даму үрдістері . . . 18Ислам діні және мемлекеттік саясат . . . 30
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚОҒАМДЫҚ-РУХАНИ ӨМІРІНДЕГІ ИСЛАМ ДІНІНІҢ РӨЛІ ЖӘНЕ МАҢЫЗЫ . . . 39Ислам қағидаттарын насихаттаудың жолдары және нәтижелері . . . 39Қазақстан қоғамындағы руханиятты қалыптастырудағы ислам дінінің рөлі . . . 47Ислам діні және жастардың рухани ізгілік тәрбиесі . . . 54

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 63

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 68

ҚОСЫМША . . . 71

ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР:

ҚР - Қазақстан Республикасы

ҚМДБ - Қазақстан Мұсылмандары Діни Басқармасы

БАҚ - Бұқаралық Ақпарат Құралдары

ТМД - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы

ИКҰ - Ислам Конференция Ұйымы

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан тәуелсіз ел болғанына жиырма жыл уақыт болды, осы уақыт ішінде республикада саяси, әлеуметтік-экономикалық, рухани салаларда түбегейлі өзгерістер болып өтті. Республика халқының демографиялық құрамы өзгерді, қазіргі уақытта қазақ халқы басым этнос болып табылады.

Қазіргі кездегі қоғамымызда болып жатқан ислами өрлеу мен діни құндылықтардың қайта жаңғыруы үдерістері жүріп жатқан кезде өзіміздің рухани тектерімізді танып білу маңызды мәселе. Заманауи адамзат қоғамындағы діни жағдайлардың қоғам мен адам өміріне елеулі ықпал етіп жатқаны шындық. Қазіргі қоғам өміріндегі діннің орны мен рөлінің артып отырғаны, сонымен қатар, діни санадағы өзгерістер де байқалады. Жаһандану үрдісінде дін аралық үн қатысулар маңызды оқиғалар ретінде суреттеліп отыр. Атеистік кезеңде ислам діні құндылықтарынан қол үзіп қала жаздаған халқымыз, ұлттық рухани нәрі - исламды қайта тануға мүмкіндік алды. Діни сана қоғамдық сананың мәңгілік формасы ретінде қоғам мен адам өмірінде өзіндік қызметін атқарған және атқаруда. Ғылым мен технология жетістіктері дамыған XXI ғасырдың рационалдыққа негізделген мәдениеті мен қоғам өмірінде орныққан секулярлық ұстаным дінді адам мен қоғам өмірінен алыстата алмады. Өйткені, дін адамзатқа ортақ әмбебап құндылықтар жүйесі және адамзат өркениетінің тіршілік етуінің рухани тұғырына айналып отыр.

Қазақ қоғамындағы әлеуметтік-экономикалық, саясимәдени реформалар өтпелі кезеңнен бүгінгі күнге дейін жалғасын тауып, қоғамның рухани өтпелі кезеңнен бүгінгі күнге дейін жалғасын тауып, қоғамның рухани саласына да өз ықпалын тигізді. Кеңестік идеологияның орнында қалыптасқан идеологиялық және рухани бостыққа түрлі діни наным-сенімдер, өз ұстанымдарын халық арасында таратып, мемлекеттік және ұлттық тұтастық пен бірегейлікке қатер төндірді. Батыс және Шығыстан келген алуан түрлі діни ағымдар мен миссионерлер іс-әрекеті халықтың діни сауатсыздығын пайдалана отырып, өз қатарларына дүниетанымы толық қалыптаспаған албырт жастарды тартты. Сонымен қатар, еліміздің тарихында тамыры жоқ жаңа діни бірлестіктер келіп, ілімдерін таратып, қазақ қоғамының діндарлығына өз ықпалын тигізіп отырғаны ақиқат. Жаңа діни ағымдар еліміз үшін дәстүрлі діндер тарапынан және бұқара халық тарапынан да сыни көзқарастарды тудыруда.

Елбасымыздың бастамасымен өткізілген Әлемдік және дәстүрлі діндердің I, II, III, съездері қазақ елінің дінаралық сұхбаттастық пен ұлтаралық қарым-қатынас мәдениетінің Қазақстандық моделінің әлемдік қауымдастық тарапынан оң бағасын алуын қамтамасыз етті. Елбасымыздың сарабдал саясатының арқасында ел өмірінде діни төзімділік, дінаралық келісім және ұлтаралық татулық орныққан. Елімізде 46 конфессияға тиесілі 5000 жуық діни бірлестіктер қызмет атқаруда. Сүнниттік ислам және православиялық христиандық ел халқының басым көпшілігі ұстанады. Ислам діні Қазақстан халқының 20-дан аса ұлттары мен ұлыстарының діни бірегейлігінің факторы және мәдениетінің рухани негізі болып табылады.

Жаһандану жағдайында еліміздің ұлттық және мемлекеттік бірегейлігін сақтау үшін өзіміздің ұлттық болмысымыз бен төлтума мәдениетімізді, рухани құндылықтарымызджы танып білу, ұлттық бет-бейнемізді жоғалтпай, болашақ ұрпаққа ұлттық құндылықтарымызды сабақтастықпен жеткізу өмір талабы. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Ә. Назарбаев: «Егер біз мемлекет болғымыз келсе, өзіміздің мемлекетімізді ұзақ уақытқа меңзеп құрғымыз келсе, онда халық руханиятының бастауларын түсінгніміз жөн» [1, 273 б. ], - деп айтады.

Қазақ елінің рухани тұғыры ислам мен оның құндылықтарының қайта жаңғыртуы халықтың өзінің рухани түп-тамырын толық түсінуге деген ұмтылысын ашып көрсетеді. Сондықтан да, қазақ халқының діни-рухани мәдениетін танып білуге ұмтылуы заңды. Ұлттық дүниетаным мен діндің қалыптасуына ықпал еткен рухани құндылықтарды зерттеу қазіргі қазақ қоғамының рухани түлеуі және діни санамыздың беріктігін нығайту үшін қажет. Осындай зерттеулер қазақ елінің рухани тұғырының бірі ретіндегі ислам құндылықтарының қоғам өміріндегі орны мен рөлін айқындауға мүмкіндік береді. Ұлт руханияты үшін ұлттық тілі, ұлттық діл және дін рухани тұғыр болып табылады. Осы үш діңгек бір-бірімен ажырамас бірлікте болғанда ұлт тұтастығы да берік.

Қазақтың бітім-болмысын және рухани жан дүниесін айшықтайтын ислам дінінің құндылықтары мен мәдениетін жан-жақты зерттеу, қазақ қоғамындағы діни төзімділік пен діни келісім мұраты жолына қызмет етпек. Қазақстандағы қазіргі діни жағдайды және дінаралық қатынасты зерттеуде ислам дінінің қоғамдағы мәдени-діни және рухани негіздерін ғылыми тұрғыдан талдау өзекті.

Еліміздің тәуелсіз ел ретінде әлемдік қауымдастыққа ену, ұлт руханиятының қайнар көзі тіл, дін, дінді өркендетуге жол ашты. Халқымыздың рухани құндылықтарының бірі ислам дінінің қайта жаңғыру үрдісі діни сана мен діндарлықтың жандануына ықпал етті.

Елбасымыз: «Біздің, қазақтар үшін ислам - ең алдымен бір кездегі мүлде ұмыт болуға айналған, біздің бабаларымыздың рухы мен аса бай мұсылман мәдениетіне лайықты бағасын беруге мүмкіндік тудыратын, біздің дүниетанымымызды анықтап беруші, биік идеал мен фактор, былайша айтқанда, символ» [2, 100 б. ] .

Елімізде тоталитарлық режим өктемдік еткен қиын кезеңнің жойқын ауыртпашылығын тартпаған рухани саламыз жоқтың қасы десек қателеспейміз. Міне, осындай кесірлі заманда төл тарихымыз да ұмыт бола жаздады. Соңғы жылдарда ғасырлар бойы ата бабамыз аңсаған азаттыққа қол жеткізіп, өз тарихымызды, тіліміз бен рухани мәдениетімізді жан-жақты зерттеуге ұмтылудамыз. Тәуелсіз Қазақстан Республикасының президенті Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан 2030» деп аталатын жолдауын: «Біз өзіміздің тәуелсіз егемен мемлкетіміздің негізін қалайық» [1, 2 б. ] , - деп бастаған.

Ал мемлекеттің негізін қалауға атсалысқан ірбір азамат білімді де өнерлі, іскер, болашағын пайымдайтын дәрежеде саналы және өз ұлтына деген сүйіспеншілігі мол болуы абзал. Әрбір адам өз тарихын, тілін, дінін, ұлттық ділін танып-білу арқылы күллі адамзатқа ортақ рухани мәдениетке қол жеткізе алады. Әлбетте, терең рухани байлық қана үлкен істерге үлес қосуға мүмкіндік береді.

Ұзақ жылдар бойы әкімшілік-әміршілік жүйенің қыспағы мен асыра сілтеулер салдарынан ұмыт бола жаздаған ұлттық болмысымызды, тілімізді, дінімізді, тарихымызды білуге еліміз егемендік алғаннан кейін ғана жол ашылды. Соңғы жылдары қазақ халқының тарихы, дүниетанымы мен діни нанымдары, еліміздің автохтонды халықтарының тарихы мен діни сенімдері туралы жаңаша көзқарастағы, тіпті апологиялық сипаттағы ғылыми зерттеулер мен монографиялар да жарыққа шыға бастады. Сондықтан, зерттеу тақырыбының өзектілігі бүгінгі күні қоғамда жүріп жатқан әлеуметтік, тарихи, рухани және ғылыми жаңаруларға байланысты анықталды.

Әлемдік өркениетте ерекше құбылыс болып саналатын ислам дүниесі әдетте бекзаттық пен діннің бірлігін қамтамасыз ете отырып, алғашқы адамзат қауымдастығын, кейінгі мемлекеттілікті басқаруда, жеке адамдарды материалдық және рухани жағынан дамытуда елеулі міндеттер атқарды. Өйткені ислам тұтастай алғанда барша мұсылмандарды сәждеге бас игізетін, өзіндік ұстанған жолы мен уағызы бар дін ғана емес, сонымен бірге ол мұсылман әлемінің идеологиясы. Ислам дінінің әлемдік діндердің ең соңғы жетілген нұсқасы болуымен қатар салаутты өмір салтының бірден-бір өнеге-үлгісіне айналуы да сондыктан. Қазіргі кезде әлемнің 120-дан астам елінде мұсылман қауымдастықтары өмір сүреді. Ал 28 мемлекетте ислам діні мемлекеттік дін ретінде мойындалды. Солардың көпшілігі өзінің ресми мемлекеттік атауларын «Ислам» сөзімен қоса атайды.

Халықаралық аренада қазір әрқилы халықаралық мұсылман ұйымдары бар: солардың ішіндегі Ислам Конференциясының Ұйымы ерекше құрметтелетін әрі мәртебесі арта түскен тұғырлы орган саналады. Біздің ел бұл ұйымға 1995 жылдан мүше. Осыдан да болса керек, адамзат баласы үшін аса мейірбанды, рухани, діни жолды нұсқайтын ислам бірқатар елдерде қазір теріс түсіндіріліп келеді. Оның өзіндік себептері де бар. Өйткені кез келген дін әлемдік қауымдастықта, әлемдік өркениетте өз ұстанымдарын алдыңғы қатарға шығарып, сол сенімге ие болған жұртшылықтың мәртебесін арттыруға, осылайша әлемге үстемдік етуге тырысады. Осыдан да болса керек, мұсылман әлемінің дүниетанымдық негіздері мен ұстанған мұраттарын бұрмалап көрсету жөніндегі бағыттар қазір бой көрсете бастады. Бұқаралық баспасөз құралдарында орта ғасырлардың сарқыншағы, ұстанған бағытынан қайтпайтындығы (ортодоксальдығы) және тұғырлылығы (фундаментализмі) арқылы сипатталатын ислам көбіне-көп құбыжық күйінде көрсетіліп жүр.

Қазақ халқы соңғы мыңжылдықтар ішінде өз бабаларының көне дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын сақтай отырып мұсылман идеяларының әлеміне бірте-бірте бой ұсына бастады. Сондықтан болса керек, Қазақстан қоғамының санасына исламның рөлі берік орнықты. Біздің елімізде тұрып жатқан барлық халықтардың рухани бірлігі осындай мәдени ұстанымдар арқылы қамтамасыз етілді. Дәл бүгінгі таңда мемлекеттік және мәдени құрылыста болсын, жас ұрпақты тәрбиелеу мен қоғамның рухани негізін нығайтуда болсын баршамыз ислам салған сара жолдың теорияларын дұрыс түсінуге және оның мұраттары мен рухани, идеологиялық негіздерін жетілдіруге, орнықтыруға тиіспіз. Ол үшін әрине, идеологияны, саясатты бұрмаламай, қазақ қоғамына ислам мұраттары негізінде тәрбиеленудің әлеуметтік ақиқат жолын ұстануға, рухани және парасаттылық тазалықты сақтауға, басқа дін өкілдерімен рухани келісімді орнатуға ұмтылуымыз шарт.

Көпшіліктің жүрегін жаулай алған осы бір рухани зор қуатты, білім күшімізбен қоса, бүгінгі жаһандану үрдісінің жасампаздық бағытына орайластыра, жойымпаздығына (жұтып жіберу қаупіне) қарсы бағыттай алсақ, ғасырлар бойы қалыптасқан ислам өркениетін байытып, оның аясындағылардың ұлттық болмысын сақтап қалуға болар. Еліміз аман, жұмысымыз тыныш болып, Тәуелсіздігіміздің сақталуы халқымыздың татулығына байланысты екені түсінікті. Ал халық татулығы - діни білімімізге тәуелді. Сондықтан, дінімізді құрметтеп, оны сақтай білуіміз керектігін діни мамандар да, Елбасымыз да айтуда.

Осы жауапты істі алға апаратын жастарымыз исламды толық танып, оның қоғам өмірінде қажеттілік екенін парасаттылықпен түсінуі керек деген ойдамыз. Әлемдік даму тарихының қатал сыннан өткен сара жолмен бүгінгі күнгі адамзат өркениетін одан әрі байытуда ислам діні негізге алынуы керек деген ой келеді. Бұл - әлемнің басты ғалымдарының, дінтанушылардың, болашақты ғылыми негізде, парасатпен болжай алатын қоғам қайраткерлерінің және мұсылман елдерінің ортақ пікірі [2] .

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Тәуелсіз Қазақстанның қоғамдық-рухани өміріндегі ислам дінінің тарихын және қазіргі таңдағы жағдайын назарға аударып еңбектер, мақалалар, диссертация, магистірлік диссертация жазылып зерттелуде. Қазіргі кезеңде отандық гуманитарлық ғылымдарда ислам дінінің тарихы мен іліміне қатысты зерттеу жұмыстары жүргізілуде.

Қазақстанда ислам діні мен құндылықтарын зерттеу дәстүрі сонау орта ғасырдан бастау алады. Ортағасырлық түркі ойшылдарының ізденістерінде ислам ахлағы мен құндылықтары негізгі мәселе ретінде көтерілген. Қазақ жерінде ислам дінінің келуі мен таралуына қатысты және ислам дінінің рухани құндылықтары туралы ақын-жыраулары, қазақ ағартушылары, қазақтың зиялылары өз зерттеулерін арнады.

Кейінгі жылдары қазақ қоғамындағы ислам дінінің орны мен рөліне қатысты зерттеу мен жарияланымдардың көптігіне қарамастан, қазақ руханиятындағы ислам құндылықтарының ұлттық дүниетанымы мен ділге және әлуметтік-мәдени өмірге ықпал етуі әлі толық зерттеле қоймаған. Ислам құндылықтарының қайта жаңғыруы, ұлттық сана-сезімнің өсуі, қазақ елі үшін жаңа ислами ағымдардың таралуы жағдайында өтумен ерекшеленіп отыр.

Қазақ халқына ислам дінінің ықпалын, оның таралуы мен дамуын зерттеген ғалымдар Ш. Ш. Уәлиханов, Х. З. Ақназаров, Қ. Шүлембаев, Р. Бердібай, Ә. Марғұлан, Ә. Н. Нысанбаев, М. С. Орынбеков, Н, Өсеров, Ж. Естаев, Н. Д. Нұртазина, М. Ж. Бұлұтай және де басқа да ғалымдар зеттеген. Айта бір жайт, бұл зерттеушілер ислам дінінің болмысы, оның таралу үрдістері мен тигізген ықпалы жайында әртүрлі пікірде болды. Кеңес дәуірі тұсында атеистік қыспақта болған зерттеуші-ғалымдар ислам діні туралы жаңсақ пікірдегі еңбектер жазды.

Шоқан Уалиханов Ф. М. Достоевскийге жазған бір хатында « . . . мен құдайға сенбеймін, ал Мұхаммед менің жеке жауым» дей келе, мұсылман дінінің ғылым мен мәдениетке, прогресске жасаған «қиянатын» қатты сынап, тіпті ол кейбір шығармаларында христиан діні мәдениет әкелді, ол алғашқы кезде жақсы еді деген секілді сол дінге жылы лебіз білдірді [5, 680 б. ] .

Қ. Шүлембаев, Х. З. Ақназаров [6, 680 б. ] секілді кеңестік зерттеушілер де ислам дінінің шынайы рөлін айқындай алмай, кеңестік-атеистік қатаң идеология шеңберінен шыға алмады. Х. Ақназаров «Ислам діні және оның реакциялық мәні», «Ғылыми атеизм негіздері» атты еңбектерінде атеизм идеологиясын барынша насихаттай отырып, «ислам діні өзінің пайда болған уақытынан бастап тарихи жағдайларға оңай икемденіп, қанаушы таптардың рухани қаруы ретінде аянбай қызмет етіп келеді, сондықтан ол қанша - «жаңарғанымен» прогресстік сипат ала алмайды» [7, 104 б. ], - деген таптық идеологияға негізделген тұжырымдамаға келеді.

Тәуелсіздік алғалы бері мұндай таптық-атеистік тұжырымдамаларға негізделген зерттеулердің орнына, ғылыми негізделген, объективті сараланған еңбектер жарық көре бастады.

Тарихшы Н. Д. Нұртазина «Ислам в истории средневекового Казахстана» атты монографиясында ислам сүбелі мәліметтер келтіре отырып, оның басты себептері ретінде Орталық Азиядағы исламға дейінгі діндер мен мифологиялық жүйелердің қоғамдық дамудың талаптарына сәйкес келе алмағандықтарын білдіреді. Н. Нұртазинаның пікірінше исламның Қазақстан территориясында таралуы бейбіт жолдармен болған, аталарымыз өз қалауынша жаңа дінді қабылдаған, сондықтан ислам болмасын қазақ мәдениетінен бөліп өарастыру мүмкін еместігін жазады [ 8] .

Ә. Нысанбаев исламияттың халқымыздың тарихи өміріндегі ғаламат орнын паш етіп, «Қазақстан үшін Исламияттың маңыздылығы, Ресейде Православиеге берілген маңыздылықтан артық болса артық, кем емес» деп, қазақ халқының һәм мемлекетіміздің келешегінде исламның маңызды орнын көрсеткен. Заңгер ғалымдар С. З. Зиманов және Н. Өсеров шариғаттың қазақ халқының әдет-ғұрып заңдарына жасаған әсерлерін зерттегенімен, мұнда ислам дінінің таралуы туралы мәліметтер келтірілмеген [9] .

М. С. Орынбеков ислам мәдениетінің Қазақстанның ғылымы мен мәдениетінің дамуына айтарлықтай күшті серпін бергенін айтады [10, 137 б. ] .

Соңғы жылдары осы мәселе бойынша қазақ тіліндегі ғылыми еңбектердің көбейіп келе жатқаны байқалады. Қ. С. Отаубаевнаның «Қазақстанның солтүстік аймағындағы ислам діні: тарихи талдау (ХІХ ғ. -ХХ ғ. басы) » диссертациялық авторефераты. Бұл диссертациялық зерттеу жұмысында ХІХ ғ. -ХХ ғ. басында Қазақстанның солтүстік өңіріндегі ислам дінінің тарихы, қалыптасуы, мешіт және медресе құрылыстары, діни сауаттылық, миссионерлік саясат т. б. мәселелер Ресейдің осы өңірдегі отаршылдық саясатының аясында мұрағат құжаттары мен ғылыми әдебиетке негізделіп қарастырылады.

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының бас мүфтиі Шейх Әбсаттар қажы Дербісәлінің өз қызметіне кіроіскелі бері 10 жыл ішінде Ислам және оның тарихы, Пайғамбарымыздың (с. ғ. с) халқында ел мұсылмандарының өмірі, ислам мәдениеті, қазақ әдебиеті мен мәдениеті, араб тілі мен мәдениеті, жалпы адами құндылықтар жайлы 300-ге жуық мақалалары жарық көріпті. Бұл еңбектер қазақ, орыс және түрік тілінде түрлі республикалық жіне шетел газет-журналдарында, кітаптар мен энциклопедияларды, түрлі жинақтарда басылды. Өткен жылдар ішінде конфессияаралық және ұлтаралық келісім, ҚМДБ-ның сан қырлы қызметі жайлы телеарналар мен радиоарнада, отандық басылымдарда қазақ және орыс тілдерінде, шетелдік басылымдарда хазреттің 400-ден аса сұхбаттары басылып, көпшілік назарына ұсынылды.

Діни-ағартушылық қызметті жандандыру мақсатында жыл сайын ең үздік жалпы Ислам діні жөніндегі түрлі тақырыптарда үздік мақалаларға байқаулар өткізіліп келеді. Онда егемендікке қол жеткелі бергі елімізде ата дініміздің қанат жаюы, Пайғамбарымыздың (с. ғ. с) өмірі, сан алуан мәселелер қамтылдған.

Біздің жерімізге Исламның келгеніне 1250 жылдан асқанымен, Кеңес үкіметі кезінде ата-дінімізден ажырап қалуымызға шақ қалдық. Дегенмен, ата-бабаларымыздың дұғасы қабыл болған шығар, ұзақ жылдар күткен асылымызбен қайта қауыштық. Енді атеистік замандағы кеткен есемізді қайтару үшін, Ислам жайында кітаптар жазу егемендік алғаннан кейін күнтәртібіндегі ең күрделі мәселе-тұғын. Шейх Әбсаттар қажы хазрет 1995 жылы «Мектеп» баспасынан жарық көрген «Қазақ даласының жұлдыздары», «Ислам және заман», «Исламның жауһарлары мен жәдігерліктері», «Қазақстанның мешіттері мен медреселері» кітаптары жарық көрген.

Төлеубаев Ж. З. «Ортағасырлық түркілердің исламдану үдерісі (салыстырмалы-тарихи талдау) » магистірлік диссертациясы. Ә. Әбдіәкімұлы «Қазіргі замандағы ислам» Еегемен Қазақстан 2009 жыл 25 тамызындағы шыққан мақаласы.

Әйтседе, алда атқарылатын көп жұмыстың бар екенін жасыра алмаймыз

Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеті. Қазақстан өзінің тәуелсіздігін алғаннан кейінгі мәдени мұраның бір бөлігі ретінде діннің қалпына келу процесі руханияттың қайта өрлеуінің орасын зор себебі болды. Тәуелсіздіктің арқасында ата дінімізбен қауышсақ та, оны орнықтырып дамыту біздің алдымызға бірқатар күрделі мәселелерді қойғаны шындық. Бұл күнде оның барлығы өз ретімен мемлекет тарапынан жасалған және жасалып отырған қамқорлық арқасында оң шешімін табуда. Елбасымыздың тікелей қамқорлығының нәтижесінде Ислам діні қанатын кеңге жайып келеді. Кеңес дәуіріндегі біздің елімізге тән құбылыс. Осы солақай саясаттың нәтижесін әлі де көріп келеміз. Дегенмен мұндай дөрекі бұрмалаушылықтың жалған екенін өмірдің өзі көрсетті. Еліміз Тәуелсіздікке қол жеткізгелі бері бұл мәселе тұрғысынан жаңаша объективті көзқарастағы зерттеулер жарыққа шықты. Егеменді еліміздің азаматтарында төл тарихқа, дінге, рухани құндылықтарға деген үлкен бетбұрыс байқалды. Сондықтан зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеті:

- Кеңес дәуірінде пайымдалып келген - «Ислам қылыштың күшімен таралды; түркілер қылышташ қорыққаннан мұсылман болды» - секілді біржақты жаңсақ, теріс пікірлерді жоққа шығарып, ислам дінінің таралуын нақты обьективті дәлелдеу;

- ислам құндылықтарын зерттеудің әдістемелік мәселелерін анықтау;

- Ұлттық мәдениет пен кеңістікте қалыптасқан қазақы ділдің діни негіздерін ашып көрсету;

- қазіргі Қазақстандағы ислами ағымдардың діни ілімдік ұстанымдарын, құндылықтық бағдарларын айқындау;

- дінаралық келісім мен сұхбаттастықтағы ислам құндылықтарының орнына талдау жасау;

- білім беру жүйесінде дінтану пәнінің маңызы мен мәнін, оны жас ұрпақты рухани тәрбиелеу ісімен байланысты екендігін саралау.

Зерттеу жұмысының теориялық-методологиялық негізі. Бұл дипломдық жұмысында қолданылған басты әдіс - салыстыру әдісі, жүйелеу және жинақтау, анализ және синтез әдістері болып табылады. Зерттеу жұмысы жаңа енгізілген деректерді бұрынғы ғылымға белгілі деректермен салыстырыла отырып жүргізілді.

Зерттеу жұмысында қазақ руханиятынндағы ислам құндылықтарының орны мен рөлі қарастырылады. Ғылыми ізденісте ислам құндылықтарының қазақ халқының рухани әлемі мен мұрасындағы мәні мен маңызы, қазақ қоғамындағы ислами қайта жаңғырту үрдісі, ұлттық қоғамдық ой-санаға ислам ахлағы мен мәдениетінің тағылымдарының рухани негіздері, Қазақстандағы дінаралық келісім мен сұхбаттастықтағы ислам құндылықтарының орны мен рөлі, білім беру жүйесіндегі мәні мен мақсатына талдау жасау әдісі негізгі алынды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.