Банктердің кредиттеу операцияларын құқыктық реттеу

Мазмұны

Кіріспе8

1 Банктің пайда болу тарихы мен қалыптасу кезеңдері10

1. 1 Қазақстан Республикасының банк жүйесінің қалыптасу кезеңдері мен бүгінгі күнгі жағдайы10

1. 2 Қазақстан Республикасындағы банкілік қызметті реттейтін нормативтік құқықтық актілердің қалыптасу кезеңдері және ерекшеліктері17

1. 3 Қазақстан Республикасының банкілік заңдарының нарық40

жағдайындағы құқық жүйесіндегі орны40

2 Қазақстан Республикасындағы банкілік қызметтерді реттейтін нормативтік- құқықтық актілер жүйесі47

2. 1. Қазақстан Республикасының банкілік қызметті реттейтін заңдары банкілік қызметтің құқықтық негізі ретінде47

2. 2 Ұлттық Банкінің және Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі Агенттігінің нормативтік - құқықтық актілеріне сипаттама51

3 Қазақстан Республикасының банкілік қызметті дамыту мәселелері56

3. 1 Банктік қызметті ұйымдастыру және реттеу: казіргі заманғы үрдістері, тәсілдері және құқықтық негіздері64

Қорытынды67

Пайдаланған әдебиеттер тізімі. 69

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан Республикасында азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының басымдылығына, жеке меншікті алғандағы меншіктің барлық нысандарының теңдігіне, кәсіпкерліктің еркіндігіне негізделген құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның негізін қалауға бағытталған экономикалық реформалар қарқынды жүзеге асырылып жүргізілуде.

Қазіргі нарықтық типтегі жүйе ретіндегі Қазақстандық несие-банктік жүйесі бірізділікпен қалыптасу кезеңінде: егер сандық көрсеткіштерді ескерсек, бұл кезең айтарлықтай жылдам жүріп жатыр (қазіргі уақытта Қазақстанда екінші деңгейдегі 34 банк жұмыс істеп жатыр) ал сапалық жағынан бұлардың дамуы өте қарқынды жүруде. Үстіміздегі жылдың 1 наурызында банк секторының жиынтық есептік меншіктік капиталы 655, 4 млрд теңгені құрады. Бір айдағы өсім 13 млрд. теңге немесе 2 пайыз. Банктердің жиынтық активтері ақпан айында 143. 6 млрд. (3. 2 пайыз), теңгеге ұлғайып, 4 655. 5 млрд. теңгеге жетті. Банктердің несие қоржыны (банк аралық қарыз алуларды есептегенде) бір айда 63. 6 млрд. теңгеге өсіп, 3 161 млрд. теңгені құрады. Әсіресе, бұл жағдайды біздің қаржылық нарық пен банктік инфрақұрылымымыздың күйінен байқауға болады. Бұл тек өсудің қиыншылықтары емес. Несие-банктік жүйені қалыптастырудың қарқынды басқарылып отырған үрдісі жүріп жатыр, ал бұл өз кезегінде, қазақстандық экономиканың дамуына елеулі өз үлесін қосуда.

Жұмыстың пәні. Қазақстанның банк қызметінің, жеке банк қызметінің дамуы барысында туындаған проблемалар бірқатар себептермен қамтылған, оның ішінде елдегі саяси, әлеуметтік және экономикалық қайта құрулардың қарама-қайшы үрдісі, отандық банк жүйесі мен оның құқықтық қамтамасыз етілуінің жеткілікті негізделген, қисынды тексерілген, жалпымен танылған тұжырымдамасының жасалынуы, білікті банк кадрларының қалыптасуы және әрине, нарықтық экономикаға бара-бар несиелік-банктік жүйені құрудың және құқықтық реттеудің осы заманғы отандық тәжірибесінің қалыптасуы бар. Қазақстан Республикасының президенті Н. Ә. Назарбаевтың 2012 жылдың желтоқсан айындағы «Стратегия «Қазақстан-2050»» деп аталатын кезекті Қазақстан халқына жолдауында, еліміздің экономикасын арттыру мәселелерінің бірі ретінде несие және банктік жүйені одан әрі дамытуға қажетті бағдарламаларды жүзеге асыру керектігін атап көрсетті[1] .

Аталмыш жағдай сонымен қатар, қазақстандық банк жүйесі мен банкілік заңнаманың қалыптасу үрдісіне - оның онсыз да тарихи тұрғыдан алғанда қысқа мерзімдерде қалыптасып жатқанына қарамастан, үнемі өзгеретін, нарық талабына сәйкестендіріп отыру қажеттілігімен күрделеніп отыр десек те, бұл ұстаным - басым қажеттілік, өйткені басқа да төте жолдармен елді дағдарыстан шығару мүмкін емес.

Батыс елдердегі банк жүйелері мен оларды құқықтық реттеу негіздері ғасырлар бойы қалыптасса, Қазақстанда және «Ресейде бұл үрдіс тым жылдам, біздің көзімізше жүріп жатыр». Алайда, банк ісінің дәстүрлері жоғалған, өзіндік тәжірибеге ұмытылған, ал еліміз үшін бүгінгі таңда қандай банктік жүйе және қандай банк заңнамасы қажет екендігін ортақ (бірдей) түсіну жоқ болған жағдайда, қарқынды үдеп өсіп жатқан инновациялар ағымын басқару аса қиынға соғады. Нәтижесінде банк жүйесінің құрылымы да, банк қызметін реттейтін заңнама да қоғамның талаптарына қалыптасып үлгермей-ақ, ескіріп кетеді және өз кезегінде зерттеліп жан-жақты даярланған экономикалық реформа барысын тежей түседі.

Әрине басқа елдердің тіпті ең мықты, тиімді, оң сипатты және ғасырлармен тексеруден өткен банктік тәжірибесінің өзі ұлттық-мемлекеттік ерекшеліктерді жан- жақты ескермей, жай ғана көшіре салудың еш пайдасы жоқ екенін ұмытпағанымыз жөн, өйткені еліміздің КСРО құрамындағы жетпіс жылдық өмірі елдегі экономикалық, әлеуметтік-саяси және әлеуметтік- психологиялық қатынастардың қалыптасуына әкеліп соқтырды(бұл қатынастар батыста қалыптасқан қатынастардан айтарлықтай ерекшеленеді) .

Тақырыптың маңыздылығы. Қазіргі кезеңдегі қалыптасқан жағдайда нарықтық типтегі банк жүйелері мен банк қызметінің түпкі сипаттамасын анықтау.

Дипломдық жұмыстың мақсаты. Нарықтық экономикасы дамыған елдердің тәжирбесін талдау, екінші жағынан, - осы тәжірибені ескере отырып, отандық банк қызметінің дамуы және оның құқықтық негіздерін құру қағидаларын жасау және оны жетілдіру.

Дипломдық жұмыстың көлемі кіріспеден, үш тарау және сәйкес тараушалардан, қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен құралады.

1 Банктің пайда болу тарихы мен қалыптасу кезеңдері

1. 1 Қазақстан Республикасының банк жүйесінің қалыптасу кезеңдері мен бүгінгі күнгі жағдайы

Нарықтық экономика жағдайында өмір сүргенімізге жиырма жылдан асты. Ал осы уақыт ішінде ел экономикасының құлдырағанында, ақшаның құнсызданып, төл валютамыз - теңгенің айналымға түсіп, әлемдік қауымдастықта жаңа мемлекеттің даму жолына түскеніне куәміз.

Нарыктық даму жағдайындағы қоғамдық өмірдегі әр алуан әлеуметтік-экономикалық мүдделерінің түйісетін жері - банктер жұмыс істейтін банк жуйесінің ауқымы болғандықтан, сондай-ақ осы жүйе аркылы мемлекеттің қаржы, ақша-несие, оның ішінде валюталық саясатын іске асыру мақсатында түрлі банктік операциялар жүргізілетіңдіктен, банктер мен олардың қызмет аялары банктік құқық құзыретімен қамтылатыны бүгінде көпшілікке мәлім.

Осы орайда банктік құқықтың мән-жайын және қажеттілігін негіздеу үшін «банк» сөзінің, банктік қызметтің мағынасына қысқаша аныктама беріп, әрі ашып көрсету дұрыс деп санаймыз. Банктердің алғашқы қалыптасып, олардың даму кезендері, олардың банктік істері мен қызметі коммерциялық бағдарлы сипатымен сан ғасырларда тарихтан белгілі.

Ен алғашқы банктер ретіңде тауарлар мен ақша каражаттарын сақтауға қолайлы қауіпсіз жерлер - храмдар болып есептелген. Осындай операциялар біздің дәуірімізге дейінгі XXVIII - XXVII ғғ. Мысырда (Египетте) жүзеге асырылған. Ал көне Вавилон мен Ассирия археологиялық қазбалары кезінде табылған көптеген қыш тақтайшалар (құжаттар) храмдарда каражат сақтау нысандары мен қарыз беру операциялары заңмен реттеліп отырғанын, сондай-ақ ақша каражаттарын сақтағаны үшін заң жүзінде ақы алу көзделгенін дәлелдейді[10] .

Дегенімен аталған банктік операциялар толық мәніңде банктік қызмет болып табылмаған. Себебі толыққанды банктік істі дамыту негізін банктердің сақтау функциясына қоса жүргізілген несиелік операциялар қалаған. Ал көне банктік іс саласындағы кәсіби қызметті жүзеге асырушылар ретіңде айырбасшылар мен өсімқорлар ғана көрініс тапкан. «Банк» сөзі итальян тілінде «ваnсо» - ақшалы стол, айырбас жүргізілетің орын (дық) деген мағынада түсіндірілген. Сонымен коммерциялық ұйымдар ретіңде туындап, дамыған банктер әр даму кезеңінде банко, трапезид, аргираймос, довейстаи, аргентарий, менсарии, трансферит, кумулярии деп аталған. Ең бірінші банк «Банка ди Сан Джорджо» Италияның Генуя қаласында 1407 жылы мамандандырылған несиелік-есеп айырысу институты ретіңде құрылған.

Дүние жүзіндегі елдердің банктері кезінде Ганзейлік банктер, көнеппен сауда жасайтын Британ банкі, теңіз саудасына арналған Пруссия банкі, Париж есепке алу кассасы, Ломбардтар, жиробанктер, Ресей монета канцеляриясы деген және т. б. аттарымен белгілі болған. Бүгінде Ресей Федерациясының Орталық Банкі, Францияның мемлекеттік банкі, Австрияның Ұлттық Банкі, Бельгияның ұлттық банкі, Италияныя ұлттық банкі, АҚШ орталық банкі - Федералдық резервтік жүйе, Ағылшын Банкі және т. б. елдердің ұлттық немесе орталық банктері жұмыс істейді[9] .

Казіргі уакытта банктер меншік нысандарына карай төмендегіше бөлінеді: мемлекеттік банк; жеке меншік банк; акционерлік банк; кооперативтік банк; муниципалдық банк; аралас банк; халықаралық банк болып бөлінеді. Осы банктер өз өкілеттігі мен қызмет аяларына орай депозиттік банк, инновациялық банк, коммерциялық банк, жер банкі, ипотекалық банк, жинақтау банкі, консорциалдық банк, даму банкі, әмбебап банк, трансұлттық банктер, тұтыну несиелік банкі, мемлекетаралық банк және т. б. банктер түрінде сипат алады.

Банктер алғашкы кездерде негізінен ақшалай операцияларды, сондай-ақ сақтау, есепке алу, есеп айырысу және айырбас операцияларын жүзеге асырған. Кейіннен олар әрбір тарихи кезендерде заем операцияларын, салым операцияларын, ақшалай есеп айырысу және төлем операцияларын, ақша белгілерін эмиссиялауды жургізген.

Бүгіңде банктер эмиссиялық, депозиттік, несиелік, төлемдік, кассалық, лизингтік, трасттық, факторингтік, валюталық және т. б. операцияларды тиісті заңнама мен лицензиялар негізінде жүзеге асыратын заңды тұлғалар ретіндегі коммерциялық ұйымдар болып табылады.

Банктер негізгі аспектілеріне орай ақша сақтайтын орын; несиелік мекеме, ұйым; коммерциялық ұйым; экономикалық басқару органы; дилерлік-делдалдық ұйым; биржалық агент; несиелік кәсіпорын; заңды тұлға; тек банктік қызметті (операциялар мен мәмілелерді) жүзеге асыратын несиелік ұйым; мекеме деп және т. б. сипатта аталуы мүмкін[5] .

1987-1988 жылдары реформалауға ұшыраған банктер, егемен Қазақстанда 1991 жылы жаңадан құрылып, қалыптаскан болатын. Осы кезден бастап Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі (бұрынғы «Мемлекеттік банк»), акционерлік-коммерциялық банк Тұран банкі (бұрынғы «Өнеркәсіпкұрылыс банкі»), акционерлік-коммерциялық банк Агроөнеркәсіп банкі (бұрынғы «Агроөнеркәсіп банкі»), акционерлік-коммерциялық банк Әлем банк (бұрынғы «Сыртқы сауда банкі»), акционерлік-коммерциялық банк Жинақ банкі (бұрынғы «Жинақ банкі», кейіннен «Халықтық банк» деп аталды) жұмыс істей бастады.

1993 жылы «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» және «Қазақстан Республикасындағы банкілер туралы» Қазақстан Республикасы заңдарының қабылдануына сәйкес, барлық акционерлік-коммерциялық банктер акционерлік банктер ретіңде қайтадан құрылды. Қазақстан Республикасы Президентінің 1994 жылғы 16-шілденің және 6-қыркүйектегі Жарлығына орай, «Мемлекеттік экспорттық-импорттық банк», «Мемлекеттік Даму банкі құрылды[13] .

Бүгінде мемлекетімізде жүргізіліп жатқан жан-жақты реформалар банктік қызмет аясынада айтарлықтай ықпалын тигізуде. Осы орайда банктік қызметтің мақсатты бағыт-бағдарларының жаңаша нарықтық сипат алуы еліміздегі әлеуметтік-экономикалық және саяси жүйедегі процестермен айқындалуда.

Казіргі уақытта банктік қызмет, қоғам мүддесі мен мемлекет қажеттілігіне байланысты күрделі мәселелерді шешуге септігін тигізетін, қаржы жүйесін және қаржыт нарығын нарықтық жағдайларға сай келтіруге, несиелік жүйені және инвестициялық белсенділікті дамытуға, әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты тиісінше қамтамасыз етуге ат салысатын, тиісті заңнамалық және заңға тәуелді нормативтік-құкықтық актілерге сәйкес жүзеге асырылатын экономикалық сипатты мемлекеттік Қызмет, сондай-ақ жекеше, корпоративтік экономикалық-қаржылық мүдделерді қамтамасыз етуге бағытталған, лицензияланатын банктік операциялар мен мәмілелер ретіңде көрініс тауып отыр.

Бүгінде қоғам мен мемлекеттің экономикалық-қаржылық мүдделерін қамтамасыз етуді көздей отырып, Қазақстан Ұлттық Банкі, Қазақстанның Даму банкі, Қазақстан Республикасының тұрғынүй құрылысы жинақ банкі жұмыс істеуде. Мысалы, Қазақстан Ұлттық Банкі ақша айналысы, валюталық реттеу, несиелендіру және есеп айырысу саласындағы мемлекеттің бірынғай саясатын жүргізе отырып, сондай-ақ республикалық бюджет мүдделерін және өз шығының ақша қаражаттарымен қамтамасыз ету мақсатында әр түрлі банктік операцияларды жүзеге асырады.

Коммерциялық банктер қолма-қол ақшасыз айналымды және қолма-қол ақша айналымын ұйымдастыру; несиелендіруге қажетті қаражаттарды тарту-жұмылдыру; негізгі кұралдарға байланысты күрделі салымдарды қаржыландыру; тұрғылықты халықтың ақша қаражаттарын жинақтауды ұйымдастыру, бағалы кағаздар, вексельдер және чектер шығару, уәкілетті банктер ретіңде түрлі валюталық операциялар жүргізу сияқты және т. б. қызметтерін тиісті заңнамалық актілер, заңға тәуелді нормативтік-құкықтық актілер мен лицензиялар негізінде жүзеге асырады.

Банктер өз қызметтері (операциялары) барысында барынша пайда табуға жұимыстарды жүргізеді. Банктік қызметтің затына ақшалар, валюталық кұндылықтар және өзге де қаржылық инструменттер жатады.

Банктік операциялар мен мәмілелерді тиісті заңнамалық актілер негізінде және осы заңнамаларға сәйкес берілген лицензияға сай жүргізетін коммерциялық ұйым, заң жүзінде өкілеттігі белгілеңген заңды тұлға - банк түрлі банктік құқықтық қатынастардың тұрақты субъектісі болып табылады.

Банктік қызметтің қоғамдық және мемлекеттік маңызы мен мәні конституциялық, қаржылық, әкімшілік, салықтық және банктік құқық арқылы көрініс табады. Әкімшілік - рұксат беру жүйесінің қуатты кұралы - лицензиялау банктік қызметтің мызғымас әрі маңызды белгісі ретіңде танылады.

Банктік қызмет (операциялар) Қазақстан Ұлттық Банкі, Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау женіңдегі Агенттігі кұзыретінің ауқымында және коммерциялық банктердің өкілеттігі шегінде жүзеге асырылады.

Сонымен, банктік қызмет еліміздің экономикасының банктік секторындағы барлық банктердің қоғамдық-мемлекеттік маңызы басым және жекеше-корпоративтік, экономикалық-қаржылық мүдделер мен қажеттіліктерді қамтамасыз етуге бағытталған, банк жүйесін, мемлекеттік және мемлекеттік емес банктердің қаржылық ресурстарын қалыптастыруға және оларды басқаруға (тиімді пайдалануға) бағдарланған, тиісті заңнамалық актіде көзделген операциялар мен мәмілелерді заңдық немесе лицензиялық негізде жүйелі әрі тұрақты жүзеге асыруға байланысты, несиелік-қаржылық мазмұнды экономикалық қызметтер болып табылады.

Банктік қызметтің және банк жүйесінің айтарлықтай ерекшеленуі және жанаша дамуы, ұлттық қаржы нарығының оның ішінде ақша, алтын және валюта нарықтарының халықаралық стандарттарға сай кұрылуы, коммерциялық банктердің операциялық қызметтері ауқымының ұлғаюы, қоғамдық банктік катынастардағы мемлекет пен жекеменшік-корпоративтік ая субъектілері мүдделерін қамтамасыз ету мәселелері сондай-ақ т. б. экономикалық-басқарушы мән-жайлар банктік құқықтың дербес кұқық саласы ретіңде жаңадан қалыптасуын негіздеді.

Демек, банктік қызметті реттеу, дербес құқық саласы ретіңде жанадан құрылуы, банк жүйесінің ел экономикасындағы рөлі мен маңызына, қоғам мен мемлекеттің экономикалық-қаржылық мүдделеріне, мемлекеттің қаржы, ақша-несие(оның ішінде валюталық) саясаты ұстанымдарына, нақтылы айқындалған құқықтық реттеуге, айрықша құқықтық реттеу әдісіне, тиісті заңнамалық актілерде бекітілген ереже-қағидаларына, арнайы заңнамалық және заңға тәуелді нормативтік банктік құқықтық актілерден тұратын қайнар көздеріне байланысты ұтымды көрініс тауып отыр.

Банктік қызметті құқықтық реттеу, мемлекеттің экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге ат салысады және нарықтық үлгідегі банк жүйесінің құқықтық негізін қалыптастырады.

Банктік-құқықтық реттеу ауқымындағы банктік қызмет барынша пайда табуға бағытталған, тиісті заңнамалық акті немесе лицензия негізінде, жүйелі сипатта банктер жүзеге асыратын операциялар мен мәмілелер болып табылады[2] .

Банк жүйесінде, банктік қызмет (операциялар) барысында туындайтын қоғамдық банктік қатынастар банктік, қаржылық, әкімшілік, азаматтық, валюталық, кедендік және т. б. қатынастар сипатында көрініс табады. Осы орайда банктік құқық императивтік және диспозитивтік құқықтық реттеу әдістерін, сондай-ақ осындай әдістерді тиісінше ұштастыру арқылы кешенді құқықтық реттеу әдісін пайдаланады.

Банктік қызметін кешенді құқықтық реттеу әдісі, банк жүйесінің жұмыс істеуі және банктік операциялардың жүзеге асырылуы барысында туындайтын аралас қоғамдық банктік (қаржылық, әкімшілік, азаматтық, валюталық, және т. б. ) қатынастарды реттейді.

Кешенді құқық саласы ретіндегі банктік қызметті құқықтық реттеу біртұтас құқықтық кұрылым болып табылады.

Демек, банктік заңдары Қазақстан Республикасы экономикасының банктік секторындағы Қазақстан Ұлттық Банкі, Қазақстанның Даму Банкі және коммерциялық банктер тарапынан қоғам мен мемлекеттің, жеке меншік-корпоративтік шаруашылық субъектілерінің несиелік, ақшалай, инвестиииялық-қаржылық мүдделерін қамтамасыз ету мақсатында, экономикалық-жанама және әкімшілік-тікелей мемлекеттік басқару (реттеу) ауқымында, ұйымдастырушы-нәтижелеуші сипатта тоқтаусыз, ұдайы әрі үзбей жүзеге асырылатын банктік операциялар (мен өзге де банктік іс-әрекеттер) барысында туындайтын қоғамдық банктік қатынастарды халықаралық банктік құқық қағидалары мен ережелерін есепке ала отырып реттейтін кешенді құрылым болып табылады.

Бұл сондай ақ, Қазақстанда жаңа мемлекетті құру, экономиканы тұрақтандыру және нарықтық экономикаға деген бейімділікті қалыптастыру кезеңі де болып табылады. Соңғы төрт жыл бойы экономиканың жылына орта есеппен 10, 3 % тұрақты дамуы жалпы ішкі өнімді 49% өсіріп отыр, бұл ТМД мемлекеттерінің ішіндегі ең жоғарғы көрсеткіш болып табылады (Ресейде- 28%, Украинада-29%, Молдавада-24%, Қырғызстанда-16%) . Жалпы ішкі өнім жан басына шаққанда, 2008жылғы 1660 доллардан 2009 жылы 2600 долларға дейін өсті. Қазақстанның алтын валюта қоры 69, 3% немесе 16, 5 млрд. долларға дейін көбейген, оның ішінде Ұлттық банктің халықаралық резервтері 7, 9 млрд долларды, ал Ұлттық қордың ақшасы 9, 6 млрд долларды құрайды. Осындай орнықты дамуды мемлекеттік саяси тұрақтылықты, экономикалық, әлеуметтік бағдарламалардың дұрыс талдап- жасалуы қамтамасыз етуде[2] .

Банк жүйесі экономиканың бірден бір негізгі құрамдас бөлігі болып табылады. Банк - мемлекеттік бағалы қағаздар нарығында, валюта нарығында, депозит нарығында күшті позициялар иеленеді. Банк жекешелендіру саласында белсенді жұмыстар істеуде. Қазіргі таңда елімізде 34 екінші денгейдегі банктер бар. Мұны 1-кестеден байқауға болады. Банктің құрылтайшылары болып оның акционерлері табылады. Ол ашық түрдегі акционерлік қоғам болып құрылғаннан кейін, қосымша жеңілдіктер иелене алмайды және басқа акционерлермен салыстырғанда қосымша міндеттер жүктемейді.

Кесте-1 ҚР екінші деңгейдегі банктердің сандық құрылымы. 2004-2005 жыл

Жоғарыдағы кестеден байқағанымыз, яғни Қазақстан Республикасында екінші деңгейлі банктердің барлығы 34 банк, оның ішіндегі 3-мемлекеттік, 14-шетел капиталының қатысуымен жүзеге асырылады.

Банк - өзінің жарғысы бар, толық шаруашылық есеп және өзін- өзі қаржыландыру негізінде қызмет жасайтын заңды тұлға. Ұлттық банк - бұл ақшалай резервтерді құрайтын, оған қоса меншікті алатын валюта резервтерінен, басқа да материалдық бағалықтардан тұратын мүліктерге ие болып табылатын заңды тұлға. Барлық банктер қолма-қолсыз есеп айрысуды Ұлттық банк мекемелері арқылы жүргізе отырады. Екінші деңгейлі банктердің капиталының құрылымын 2- кестеден байқауға болады.

Кесте-2

Екінші деңгейлі банктердің капиталы

Жоғарыдағы кестеден байқайтынымыз, екінші деңгейлі банктердің үш жыл ішіндегі капиталын салыстырып қарайтын болсақ, 2010 жылы банк жүйесінде 790. 541 мың АҚШ долларын құрайтын болса, 2011 жылы 1. 036. 060 мың АҚШ долларын құрайды, ал 2012 жылы 1. 115. 661 мың АҚШ долларын құрап тұр, ал осы үш жылдың позициясы 100 пайызды құрап тұр. Өткен жылы банктердің жиынтық меншікті капиталы 38, 6 пайызға ұлғайып 1, 5 млрд долларға, ал жиынтық активтері 39, 3 пайызға көбейіп 11, 2 млрд долларға дейін өсті. Банктік активтердің 60 пайызы экономикаға кредит түрінде берілген, оның көлемі 6, 7 млрд долларды құрайды. Жинақтаушы зейнетақы қорындағы қаржы 2, 5 млрд долларға жетті[4] .

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс