Геометриялық құрылым мәселесі және оның физикалық теориясы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 46 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

І-бөлім. І. І. Геометрияның орны және геометриялық идеяның физикалық ғылымын тану логикасы.

І. ІІ. Геометриялық идея тұрғысындағы бастапқы теориялық жағдайының физикалық айқындамасы.

І. ІІІ. Физикалық және геометриялық идея сияқты қарама-қайшылықтың бірлігінің заңы.

ІІ-бөлім. ІІ. І. Геометриялық құрылым мәселесі және оның физикалық теориясы.

ІІ. ІІ. Квантық терияның кейбір методологиялық дүниетаным мәселесі.

ІІ. ІІІ. Геометрияның көрнектілігі.

Қорытынды.

Пайдаланылған әдебиет тізімі.

КІРІСПЕ

Қазақстан Республикасының Президентінің «Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті халық үшін, бәсекеге қабілетті ұлт үшін» атты жолдауында, «ұлттық бәсекелестіктің қабілеті бірінші кезеңде білімділік деңгейімен айқындалады» деген болатын.

Қазіргі уақытта Қазақстанда білім берудің өзіндік ұлттық үлгісі қалыптасуда. Бұл процессте бала оқу қызметінің субъектісі ретінде, өзін-өзі өзектілендіруге, өзін тануға және өзін-өзі жүзеге асыруға ұмтылатын тұлға ретінде бағытталған. Жаңа білім парадигмасы бірінші орынға баланың білімін, білігі мен дағдысын емес, оның тұлғасын, білім алу арқылы, дамуын қойып отыр.

«Өмір бойы білім алу» әрбір қазақстандықтың жеке кредосына айналуы тиіс. (Нұрсұлтан Назарбаев) .

Табиғат математика тілімен сөйлейді; ол тілдің әріптері- дөңгелектер, үшбұрыштар және басқа математикалық фигуралар

Галилей

Геометрия (гр. geometrіa, ge - Жер және metrio - өлшеймін) - математиканың кеңістіктік пішіндер (формалар) мен қатынастарды, сондай-ақ, оларға ұқсас басқа да пішіндер мен қатынастарды зерттейтін саласы. Фигуралар кеңістіктік пішіндер болып есептеледі. Геометрия тұрғысынан сызық - “сым” емес, шар - “домалақ дене” емес, олардың барлығы да - кеңістіктік пішіндер. Ал кеңістіктік қатынастар - фигуралардың мөлш. мен орналасуын анықтайды. Мысалы, центрлері ортақ, радиустары 3 см және 5 см шеңберлер қиылыспайды, “біріншісі екіншісінің ішінде жатады” дегенде - шеңберлердің мөлш. мен орналасуы жөнінде айтылып тұр. Мұнда бірінші шеңбер - кішісі, екіншісі - үлкені, біріншісі екіншісінің ішінде орналасқан. Осыған орай кеңістіктік қатынастар “үлкен”, “кіші”, “ішінде”, “сыртында” сөздері арқылы анықталған. “Тең”, “параллель”, тағыда басқа сөздер де кеңістіктік қатынастарды сипаттайды.

“Геометрия” атауы дәл аударғанда “жер өлшеу” болады. Бұл ғылымның алғашқы нұсқалары Ежелгі Мысыр (Египет) елінде шыққан. “Жер учаскелерін өлшеу нәтижесінде - деп жазған біздің заманымыздан бұрын 4 ғасырда өмір сүрген грек математигі Евдем, - мысырлықтар Геометрия ғылымын шығарды”. Жер өлшеу өнерін мысырлықтардан үйренген ежелгі гректер оны алғашқы кезде өз тілінде “Геометрия” деп атаған. Осы сөз кейін көптеген халықтардың тіліне еніп, ғыл. термин болып кеткен. Геометрия заңдылықтарын жер учаскелерін өлшеуде қолдануға әбден болады, бірақ Геометрияның негізгі арнасы ол емес. Геометрияда қолданылатын мәселелер сан алуан. Сондықтан Геометрия ерте заманның өзінде-ақ кеңістіктік пішіндер мен қатынастар жөніндегі ғылым ретінде қалыптасқан. Жер өлшеу ғылымын, соңғы мағынадағы Геометриядан айырып айту үшін, Аристотель геодезия деп атаған. Геометрияны тек жер өлшеу жұмыстары ғана тудырған жоқ. Бұл бағытта ғылыми-практикалық деректердің молайып, қорлануына үй, көпір, пирамида, әскери бекіністер, тағыда басқа құрылыстар салу, арналар қазу, ыдыстардың сыйымдылығын өлшеу, құрылыстарға қажетті материалдардың шамасын алдын ала есептеу елеулі әсер етті. Геометрия ұғымдары дүниеде кездесетін заттардың дербес физикалық қасиеттерін еске алмай, абстракциялап (яғни, дерексіздендіріп), олардың тек мөлшері мен өзара орналасуын ғана қарастыру нәтижесінде пайда болған. Қалыпқа салынып соғылған кірпіштердің, құрылысқа арналып шабылған қырлы тастардың, шеберлердің кесіп, сүргілеп тегістеген бұйымдарының сыртқы тұрпаты - пішіні бірдей болады. Мұндай пішін төрт бұрышты призма деп аталады. Үш бұрышты, бес бұрышты, тағыда басқа призмалар болады. Геометрияда призманың қандай материалдан жасалғандығы есепке алынбайды, оның тек мөлшері мен орналасуы ғана зерттеледі. Цилиндр, конус, шар, Геометрия ұғымдар да осылай қалыптасқан. Сонымен геометриялық денелер - темп-расы, массасы, жасалған материалы мен жеке қасиеттері қарастырылмайтын физикалы денелер.

Дененің шекарасы - бет. Ол денені қаптап, қоршап, шектеп, кеңістіктен бөліп тұрады. Бет шектеусіз жұқа болып есептеледі. Жіңішке жіп, бір тал қыл, сәуле, сым, тағыда басқа негізінде шектеусіз жіңішке сызық ұғымы шыққан. Геометриялық денелерді ойша топшылап, шектеусіз кішірейте беруге болады. Осыдан нүкте ұғымы шығады. Нүкте дененің әбден кішірейіп, тоқтаған шектік жағдайы деп есептеледі. Геометрия тұрғысынан алғанда нүктені одан әрі кішірейтуге болмайды. Геометриялық денелердің, беттердің, сызықтардың және нүктелердің кез келген жиыны фигура деп аталады. Айтылып отырған негізгі ұғымдар - нүкте, сызық, бет, дене дүниедегі заттардан (яғни, материядан) алынған. Бірақ материяның физ. қасиеттерінен абстракцияланған. Мысалы, призма жөніндегі теоремаларды ағаштан, тастан, металдан жасалған призмалардың бәріне де және әрдайым қолдана беруге болады. Геометрия алғашқы кезде фигуралардың мөлшерлерін, өзара орналасу тәртібін, бір түрден екінші түрге көшу жолдарын зерттейтін ғылым болды. Онда фигуралардың түрлендірілуі берілген фигура мен кейін пайда болған фигураның арасындағы белгілі бір қатынастар ретінде түсіндірілді. Мұндай түсінік осы күнгі Геометрияда да бар. Алайда қазіргі Геометрия байырғы түсініктер шебінен ұзап шығып кетті. Соңғы ғасырларда Геометрияның үйреншікті ұғымдары мен қағидаларын талдау, жалпылау, жартылай өзгерту және одан әрі абстракциялау нәтижесінде математиканың бірталай жемісті теориялары шықты. Геометрияның жаңа салаларының көпшілігі ертеде қалыптасқан дәстүрлі салаларына мүлдем ұқсамайды. Мысалы, Риман кеңістігіндегі “ара қашықтық”, Гильберт кеңістігіндегі “призма” ұғымдарын, жалпы түрде алғанда, ешқандай сурет, модель бойынша сипаттауға болмайды. Оларды дүниеде кездесетін нақты нәрселердің пішіндері мен қатынастары арқылы түсіндіру өте қиын. Сөйтсе де, Геометрияның байырғы салалары жаңа салаларының қарапайым дербес көріністері болып табылады. Сөз болып отырған жаңа теориялардың қайшылықсыздығы мұқият дәлелденген және олар күмәнсіз. Соңғы салалар да, тарихи жағынан Геометрия шаңырағының астында туғандықтан және олардың заңдары бұрынғы Геометрияның заңдарына сырттай ұқсас болғандықтан, Геометрияға жатқызылады. Сөйтіп, Геометрияның өрісі мүлдем кеңейіп кетті. Оның жоғарыда келтірілген анықтамасына “сондай-ақ, оларға ұқсас басқа да пішіндер мен қатынастарды зерттейтін” деген сөздер сондықтан қосылған. Осылай кең мағынада түсінген жағдайда ғана Геометрия математиканың көптеген саласымен астасып жатады.

Геометрия - ерте замандарда шыққан ғылымдардың бірі, оның тарихы да әріректен басталады. Сапалық өзгерістерге ұшырап, жаңа сатыларға көтерілу дәрежесіне қарай Геометрияның даму жолын 4 дәуірге бөлуге болады.

Бірінші дәуір өте ерте заман мен біздің заманымыздан бұрын 5 ғасыр аралығын қамтиды. Бұл дәуірдің басталған уақытын кесіп айтуға болмайды. Қарапайым Геометриялық ұғымдар әр кезде және әр жерде шыққан. Алғашқы мәліметтер Ежелгі Шығыс елдерінде - Мысыр мен Вавилонда, Грекияда, кейінірек Үндістанда пайда болған. Ертедегі мысырлықтар Нілдің жағасындағы құнарлы топыраққа бидай егіп күнелткен. Ніл жыл сайын тасып, жағадағы учаскелердің белгіленген шекараларын бұзып кетіп отырған. Ал шаруалар су қайтқан сайын өз жерлерін өлшеп барып, айырып алатын болған. Учаскелердің ұзындығын, енін, жиек сызығын үнемі өлшеу нәтижесінде қарапайым ережелер пайда болған. Нілдің таситын және қайтатын уақыттарын бақылау нәтижесінде Мысыр күнтізбесі шыққан. Уақыт есебі жұлдыздардың өзара және көкжиекпен жасайтын бұрыштарын (бұл бұрыштардың төбелері бақылаушы тұрған жерде болады) өлшеуді қажет етеді. Мысыр патшалары - перғауындар (фараондар) өздеріне ескерткіш және зират ретінде, тірі күндерінде, зәулім құрылыстар - пирамидалар салдырған. Пирамида салу жұмыстары өлшеу әдістерін бірсыдырғы жүйеге келтіре отырып, кеңістіктік Геометрия мен механиканың дамуына ықпал етті. Бізге жеткен матем. папирустар Ежелгі Мысыр математикасының бертінгі ғасырларына жатады. Папирустардағы аудан мен көлем жөніндегі есептердің көпшілігі дұрыс шығарылған. Бірақ ережелердің ешқайсысы дәлелденбеген. Үшбұрыштың, трапецияның, дөңгелектің ауданы жуық түрде есептелген, табандары квадрат болып келген қиық пирамиданың көлемі дәл табылған. Ежелгі Вавилон Геометриясының деректері балшықтан иленіп жасалған тақташаларға жазылып қалған. Оларға қарағанда ұзындық, аудан, көлем жөніндегі мысырлықтар білген есептерді вавилондықтар да шығара білген. Вавилондықтар кейбір дұрыс көпбұрыштарды, қиық конусты, тағыда басқа қарастырған, шеңберді 360 градусқа бөлуді шығарған, есептерді теңдеулерге келтіруді жақсы білген, Геометрияны астрономияға қолдана бастаған. Вавилондықтарға Пифагор теоремасы да белгілі болған. Кейбір Геометриялық деректер Ежелгі Үндістан мен Қытайда да кездеседі. біздің заманымыздан бүрын 7-6 ғасырларда гректердің арасынан ғылыммен арнайы шұғылданатын, табиғат құбылыстарын зерттейтін оқымыстылар шықты. Олардың кейбіреуі білім іздеп, ел кезіп, көрші халықтардың тұрмысымен, ғыл. -мәдени табыстарымен танысып, саяхаттар жасады, Мысыр мен Вавилонға барып жүрді. Өндіргіш күштердің дамуы, нақты фактілердің молаюы, оқымыстылардың ой өрісінің өсуі матем. сөйлемдерді тексеру және дәлелдеу әдістерін тудырды. Мысалы, радиусы r-ге тең дөңгелектің ауданын мысырлықтар 256 r2: 81 деп, вавилондықтар 3 r2 деп есептеген. Осылардың дұрысын таңдап алу үшін тиісті сөйлемді - теореманы дәлелдеу керек болды. Бірталай теоремаларды Фалес, Пифагор, Гиппократ, Демокрит дәлелдеді. Дәлел-демелердің дұрыс қалыптасуына философия ғылымының да ықпалы болды. Сөйтіп, біздің заманымыздан бұрын 5 ғасырда Геометрия өзіне тән ұғымдары мен әдістері бар жүйелі ғылым дәрежесіне көтерілді. Осы дәуірдің аяғында Гиппократ, Феодесий, тағыда басқа “Геометрия негіздері” деген атпен көлемді кітаптар жазды. Екінші дәуірдің басы болған Евклид еңбектері шыққанда бұл кітаптар кейін ысырылып, ақыры мүлде ескерусіз қалып қойды.

Бұл дәуірдегі пифагор теоремасы қазіргі кездеде өз маңыздылығын жойған жоқ. Пифагор теоремасы «нимфа», «көбелек», «қалыңдық», «жүз өгіз» теоремалары деп те аталады

Менің ғылыми зерттеу жұмысымда Пифагор теоремасы, Фалес теоремалары, үшбұрыштың қасиеттері, ұқсастық белгілерінің қасиеттеріне суйендім.

Екінші дәуір - Евклидтен Р. Декартқа дейінгі кезең; ол 2 мың жылға созылды. Евклид Геометрияның өзіне дейінгі табыстарын жинап, талдап, қорытып, бір ізге түсіріп, біздің заманымыздан бұрын 300 жылы шамасында “Негіздер” атты, 13 бөлімнен құралған шығарма жазды. Онда Геометрия аксиомалар мен қағидалар (постулаттар) негізінде логикалық жолмен құрылған жүйелі дедуктивтік ғылым (кеңістіктік пішіндер мен қатынастар туралы ғы-лым) дәрежесінде баяндалды. “Негіздерде” 121 анықтама, 5 қағида, 9 аксиома, 373 теорема келтірілген. Осы күнгі элементар Геометрия, жалпы алғанда, Евклид қалыбынан шыққан. Геометрияға Архимед пен Аполлоний де ірі үлес қосты. Бұлардың біріншісі - дөңгелектің, парабола сегментінің ауданы, пирамиданың, конустың және шардың көлемі жөніндегі теоремаларды, тағыда басқа тұжырымдады, ал екіншісі - конустық қималарды мұқият зерттеп, құнды ғыл. мұра қалдырды. Астрономиямен шұғылданған - Гиппарх, К. Птолемей, Менелай, тағыда басқа сфералық Геометрия мен тригонометрияны қалыптастырды. Евклид, Архимед, Аполлоний заманы грек геометриясының “алтын ғасыры” болған еді. Одан кейін Грекияның ғылымы мен мәдениеті құлдырай бастады. Орта ғасырларда элементар Геометрия Үндістанда, Орта Азияда, араб елдерінде дамыды. Орта Азия мен Қазақстан оқымыстыларынан Геометриямен шұғылданғандар: Ғаббас әл-Жауїари, Әбу Наср әл-Фараби, Әбу Райхан әл-Бируни, Ғийас әд-Дин Жәмшид әл-Кәши, тағыда басқа болды. Екінші дәуірдің аяғында Геометрия Батыс Еуропада жандана бастады. Бұл кезде И. Кеплер мен итальян математигі Б. Кавальеридің (1598 - 1647) еңбектері тарихи белес болды.

Үшінші дәуір Р. Декарттан Н. И. Лобачевскийге дейінгі 200 жылды қамтиды. Бұл дәуірде аналит., проективтік және дифференциалдық Геометриялар пайда болды. Аналитикалық геометрия координаттар әдісіне сүйенеді. Онда нүктенің орны сандар арқылы, ал сызықтар мен беттер теңдеулер арқылы анықталады. Геометрияның бұл саласының іргесін Декарт пен француз математигі П. Ферма (1601 - 65) қалады, ал оны француз математигі А. Клеро (1713 - 65) мен Л. Эйлер кемелдендірді. Фигураларды проекциялар арқылы түрлендіру жолдарын зерттеу нәтижесінде проективтік Геометрия қалыптасты. Бұл бағытта француз математигі Ж. Дезарг (1593 - 1662), Б. Паскаль, француз математигі Ж. Понселе (1788 - 1867), неміс математигі К. Штаудт (1798 - 1867), швейцар математигі Я. Штейнер (1796 - 1863) жемісті еңбек етті. Кеңістіктегі фигураны жазықтықта кескіндеу жолдарын талдап, француз математигі Г. Монж (1746 - 1811) сызба Геометрияны жасады. Сызба Геометрия проективтік Геометрияның тарауы болып саналады. Эйлер мен Монж дифференциалдық есептеу әдістерін Геометрияға қолдана бастаған болатын. К. Гаусс бұл мәселені одан әрі дамытып, классикалық дифференциалдық геометрияны қалыптастырды. Дифференциалдық Геометрия сызықтар мен беттердің қасиеттерін дифференциалдар арқылы зерттейді.

Төртінші дәуір Лобачевский еңбектерінен басталады. Өз зерттеулерінде Лобачевский үш принципке сүйенді. Олар: Евклид Геометриясы болуға тиіс және ол бірден-бір Геометрия емес; аксиомаларды өзгертіп, жаңа Геометрия жасауға болады; нақты кеңістікке қандай Геометрия сәйкес келетіндігін тәжірибе көрсетеді. Лобачевский Евклидтің 5-қағидасын (постулатын) өзінің басқа аксиомасымен (Лобачевский аксиомасы деп аталатын) ауыстырып, жаңа Геометрия жасады. Бұл Г-ға Гаусс пен венгр математигі Я. Больяй (1802 - 60) да жақын келді. 5-қағида орнына өз аксиомасын (Риман аксиомасы деп аталатын) алып, Ф. Б. Риман эллипстік Геометрияның негізін салды. Риман кеңістікті кез келген біртектес объектілер мен құбылыстардың үздіксіз жиыны ретінде түсіну қажеттігін көрсетті. Бұл идеяның құлашы кең болды. Соның арқасында кеңістіктің көптеген матем. теориялары жасалды. Лобачевский идеялары Геометрия негіздемелерінің шығуына, Геометриялардың жалпылануына және олардың одан әрі дамуына жол ашты. Проективтік-дифференциалдық Геометрия, топология, көп өлшемді кеңістіктер Геометриясы, көпбейнеліктер Геометриясы, тағыда басқа осы дәуірде шықты. Геометриялар бірқатар арнаулы салаларға бөлініп кетті.

Мұндағы дипломдық жұмысымның тарауларында қолданылған әдебиет тізімі “Диалектикалық логика” кітабынан толық падаланылған. Редакция басшысы академик Ж. М. Абдильдин, ондағы авторлар Абдильдин Ж. М., Орынбеков М. С., Абдильдин М. М., Чечин Л. М., Сабитов М. С., Балгимбаев А. С., Косиченко А. Г., Нысанбаев А. Н., Кадыржанов Р. К., Шляхин Г. Г., және Ивакин А. А.

І-тарау. І. І. Геометрияның орны және геометриялық идеяның физикалық ғылымын тану логикасы.

Қазіргі заманда теоретикалық тұрғы жағын терең сипаттай отырып, формалдаумен және ғылыми білімнің математикаландыруымен, кең теориялық жинақтар, ұғымның өзгерісі және концептуалды аппараттың өзгерісі және теориялық әдіс рөлінің зерттеулері, формалды күшеіп келеді. Шоғырланудың әрекеттестіктің үдерістері қатайады және табиғи тұрғы жағынан, техникалық және қоғамдық ғылымдардың диалектико-материалистік методологияның бас негізі болып табылады. Мұндай шарттарда диалектикалық әдістің және оның негізгі тұрғылық ұстанымының шығармашылық қолданысының ғылыми зерттеулері және жаратылыстанудың күрделі методологиялық және дүниетаным мәселесінің шешімінің тәжірибесінде диалектиканың айқындамаларының логикалық және териялық жақтарын оқып үйрену.

Материалистік диалектика, логика сияқты, қазіргі ғылыми танымның және ақиқаттықтың практикалық өзгерісінің жалпы бірдей методологиясымен қызмет етеді. Математикалық логика рөлін, ғылыми теорияның құрылымын төмендетпейді. Мұндағы қорытындыда керісінше формалдық - логиканың тізімі жағдайы ғылыми-теория білімін, ал диалектикалық теория ұстанымдарының құрылысын логикалық қолданыстың басты негізі, заңға сай болып табылады. Сондықтан да, формалдық диалектикалық логиканы дамыту жағдайларын контексте ғылыми жаратылуына жол кояды.

І. ІІ. Геометриялық идея тұрғысындағы бстапқы теориялық жағдайының физикалық айқындамасы

Диалектикалық тілдеу тек әлеуметтік жағдайда қолданып қана қоймай, және де ғылыми теорияларды зерттеу басты негізі болып табылады. Ол мынадай күрделі көрініске ие болады, мысалы физикалық теория сияқты. Бізге мәлім болғандай ақ, теориялық физиканың ең бастысы сапа деңгейі жағын түсіну, сірә таза теориялық физика жағын, оның кері түсінігі және құрылысын терең қабылдау, олардың тусінігіне ие болады. Бізге белгілі болғандай ақ, математиканың қатынастарын анықтамай тұрып, айрықша геометрияның және геометриялық идеяның оның тарауының физикалық теориясын, түсіну мүмкін емес, ал басты мәселе оның дамуын әрі қарай нығайту болып табылады. Мысалы, диалектикалық жақындық теорияның жаратылысы барлауында салыстырмалы пайдаланып келген. Мұндағы басты қарастырылатын мәселе түсінігі, уақыт және ғалам ұғымы, классикалық физика, өлшем жүйесінен ауытқуы, геометриялық негіз және геометриялық өлшемдерінің пайда болуы, бұл түсініктерді абсолютты деп тұжырымдады, бірақ бір-бірімен байланыспайды. Салытырмалы теорияны Энштейн делелдеді, онда бірмезгілділіктің ұғымы тұрақсыз, серпінді жүйенің осы және кейінгі түсініктері туылады. Геометриялық анализ көрсеткендей ақ, барлық жүйедегі уақыт тұрақтылығы, дүние жүзіндегі маңызды белгілер мәсенен жаңалықтар, бірмезгілдіктің бір жүйесінде болып жатқан оқиға екінші бірмезгілдікте бірдей болмайды. Ал енді сол ұғымның маңызы мен уақыт түсінігі және ара қашықтығы салыстырмалы болып табылып, оның уақыт бірлігінің мінездемесі уақыт ара қашықтығының интервалына ие болады.

Энштейн бірмезгілділіктің ұғымын саралай отырып және сол арқылы ара қашықтық пен уақыт аралығы түсінігін, алғашқы физикалық шектеулермен тоқтала қалмады, ол уақыт ара қашықтығының түсінігінің ұғымына дейін шықты. Оның методы физикалық тұрғы жағының стилін және ой өрісін өзгертті. Сондай ақ, ол физикалық логика теориясына үлкен үлес қосты, яғни, ғылыми ұғымның түсінігі системасын ескерте отырып, заттың қимыл іс әрекетте екенін уақытқа сай екенін дәлелдеді. Алғашқы кезеңде геометрияны және геометриялық идеяны негізі деп тапты, сондай ақ табиғи теория түбірін ұға отырып, ондағы табиғи және физикалық әлем методының тұрғысын өзгертті.

«Мынадай әдістемелік теорияның ұғымы турасында бастапқы сұрақ туылады, теорияның ғылыми пунктіне қайта ораламыз. Диалектиканың материалдық кереметтілігі оның негізгі теория түбірінің көлемінен келіп шығады. Теорияның кез келген ұғымы сұраудан басталады», - деп жазады Ж. М. Абдильдин. Сонан соң әрі қарай жалғастыра отырып, «бастапқы ашылымда систематикалық теорияны зерттеу қиынға соғады. Себебі эмпиритикалық айырмашылықтың теориялық тусінігін қарастырғанда бір жағдайда ғана шынайы жүзеге асады, егер алуан түрлі бірліктердің фактыларын қосатын болсақ, онда олардың түп негізі формасына шығамыз. Барлық теорияның бастапқы сұраулары әрқашанда күрделі түрде кездеседі, кейде систематикалық ұғымның сұрауларына шешім таба алмаймыз, себебі оның бастапқы келіп шығу жүйесінің тегін анықтау қажет болады. Нақтылап айтатын болсақ, теорияның салыстырмалы жағдайы тұрасында сөздейтін болсақ, квантты механикада, немесе теорияның элементарлық бөлшектерін, . . . қай жағдайды мысал жүзінде келтіретін болсақ та бәрібір бастапқы проблема оның теоретика негізіне барып тақалады. Бастапқы құрылым пунктінің теориялық ұғымы және олардың критерилерін келіп шығу себептерін іздеп табуға тұра келеді».

Егер біз бастапқы проблема шешімін анықтамасақ, теорияларды қолдана алмаймыз, сонда қалай физика теориясы дамыған? Бұл сұраққа Ж. М. Абдильдин мынадай жауап қатты; «марксистік түсінушіліктің ең маңыздысы оның бастапқы және логика теориясының ұғымның тарихи жүйесі болып табылады. Әр бір анық толықтауыштар Маркстің тарихы қозғалысынан алынады, әр қашанда басты негіздін өзгеруінен, жалпы алғанда бір бірінің бірегей ерекшелігімен өзгеше болып тұрады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.