Банкті басқарудың үлгілі ұйымдастырушылық құрылымы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 4

1 Қазіргі кезеңдегі коммерциялық банктер құрылымы, банк жүйесі мен олардың қызметінің негізгі буыны . . . 7

1. 1 Коммерциялық банктің басқару құрылымы . . . 7

1. 2 Депозиттің экономикалық маңызы мен мәні . . . 12

1. 3 Депозиттік саясат: түсінігі, қалыптастыру принциптері . . . 19

2 Коммерцияық банктердегі депозиттік саясаттың даму мәселелерін талдау («Kaspi bank» АҚ мысал ретінде) . . . 31

2. 1 «Kaspi bank» АҚ экономикалық - қаржылық жағдайын талдау . . . 31

2. 2 «Kaspi bank» АҚ-ның депозиттік саясатын көрсеткіштері . . . 43

3 Қазақстан Республикасындағы депозиттік саясат және даму жолдары . . . 49

3. 1 Қазақстан Республикасындағы депозиттік саясаттың ұйымдастыру тәжірибесі . . . 49

3. 2 Депозиттік саясатын жетілдірудің негізгі бағыттары . . . 58

Қорытынды . . . 63

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 67

Кіріспе

Дипломдық жұмыстың жалпы сипаттамасы: Нарықтық экономика жағдайында коммерциялық банктердің депозиттік саясатын құру, тиімді пайдалану ерекшеліктерін талдау мәселесі біздер үшін әрқашан өзекті мәселе, сондықтан ұсынылып отырған дипломдық жұмыс тақырыбы осы мәселені зерттеуге арналады және жұмыста коммерциялық банктерді пайдалануды ұйымдастырудың қазіргі іс жүзіндегі барысы жан-жақты жолмен зерттелініп, оның ерекшеліктерімен жетіспеушіліктері айқындалады. Алғашқы банктер тек қана саудаға қызмет еткендіктен, олардың клиенттері саудагерлер болып табылады. Сондықтан да, бұл банктерді «коммерциялық банктер» деп атап кеткен. Банк ісінің пайда болуы Италиядағы орта ғасырлық айырбастаушылар қызметінен басталады. «Банк» сөзі итальянша «banco» cөзінен шыға отырып, «айырбас үстелі» деген ұғымды білдіреді. Банктердің алғашқы клиенттері ақша сауда қызмет өкілдері болған. Депозит (латын сөзінде depositium сақтауға берілген затты білдіреді) - бұл бір тұлғаның (депозиттердің) басқа тұлғаға - банкке (оның ішінде Ұлттық банкке) қайтарылу шартымен уақытша пайдалануға беретін ақшасы. Сонымен қатар депозит - бұл клиенттердің (жеке және заңды тұлғалардың) банктегі белгілі бір шотқа салған және өздері пайдалана алатын қаражаттары.

Бүгінгі күні Қазақстан Республикасында қаржы нарығының келесідей сегменттері дамудың қарқынды үрдісінде: мемлекеттік бағалы қағаздар нарығы, зейнетақы активтерінің нарығы, қор нарығы, валюта нарығы және депозиттік нарық. Депозиттік саясат ең ерте дамыған нарықтардың бірі бола отырып, қазіргі кезеңде төмен тәуекелмен салымдардың сенімді орналасуының арқасында сомалық жинақтауларда үлкен үлес салмақ пен қарқынды даму тенденциясына ие. Депозиттік нарықтың даму үрдісінде депозиттердің қалыптасуына түрткі әрі себеп болған жинақтаулар ерекше рөлге ие болып табылады. Жинақтаулардың экономикалық категориялар ретіндегі мәні қайта бөлу функциясы арқылы жүзеге асады. Соның арқасында ақша қаражаттарының банктік жүйеде шығарылуы және олардың жалпы мемлекеттік қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатындағы ары қарайғы пайдаланылуы жүзеге асады. Салымдардың кез келген түрлері жинақтаулар болып табылады.

Депозиттік - бұл осы жинақтауларды сақтау формаларының бірі. Депозиттік операциялардың әрекет ету механизмінде депозиттік саясаттың субъектілері ретінде банктер ерекше рөлге ие. Ақшалай табыстар мен тұрғындар жинақтауларының аккумуляциясы банктердің дәстүрлі қызметі. Банктер уақытша бос, пайдаланылмайтын ақшалай табыстар мен тұрғындардың жинақтауларын, салымдарды сақтау тұрғындар үшін де, мемлекет үшін де тиімді. Салымшыларға пайыз немесе ұтыстар түріндегі табыс төленеді. Депозиттер екі жолмен пайда болуы мүмкін, біріншісі, банк заңды және жеке тұлғалардан ақшалай қаражаттар қабылдай отырып, оны депозиттік шотына орналастырған жағдайда; екіншісі, «жасанды» депозиттер, яғни банк клиентке чек арқылы есеп - айырысуы мүмкіндігін беру барысында. Банк ресурстарының құрылымында тартылған қаражаттар үлесі меншікті қаражаттармен салыстырғанда өте жоғары, олардың есебінен банктің активтік операцияларының басым бөлігі жүзеге асырылады.

Нарықтық қатынастардың дамуына байланысты, сондай - ақ ескі банктік жүйе үшін уақытша бос ақшалай қаражаттарды тартудың дәстүрлі емес тәсілдерінің болуы, тартылатын қаражаттар құрылымын толығымен өзгертті десе де болады. Тартылған қаражаттар ішінде ең көп бөлігін депозиттер құрайды. Депозиттер банк үшін бірден - бір арзан ресурс көзі болып табылады. Депозиттік емес тартылған қаражаттар - бұл банктің алған қарыздары түрінде немесе өздерінің меншікті бағалы қағаздарын сату жолымен тарататын қаражаттары. Депозиттік емес банктік ресурс көздері мен депозиттер өзара ажыратылады. Біріншіден, олар персоналдық емес, яғни банктің нақты клиентінің атынан тартылмайды; екіншіден, мұндай қаражаттарды тарту инициативасы банктің өзінен туындайды. Депозиттік емес тартылған ресурстармен көбіне ірі коммерциялық банктер айналысады.

Өйткені, депозиттік емес қаражаттар ірі сомада сатып алынатындықтан да, оларды көтерме сауда операциялар сипатына жатқызуға болады. Депозиттік операциялар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті депозиттік операциялар - банктің уақытша бос ақша қаражаттарын басқа корреспондент - банктердегі шоттарда орналастыруымен байланысты операциялар. Олар банктің өтімді активтері ретінде, яғни жалпы активтердің өте аз бөлігін алады. Пассивті депозиттік операциялар - бұл клиенттердің уақытша бос ақша қаражаттарын белгілі уақытқа және пайыз төлеу шартымен тартумен байланысты операциялар. Бұл операциялар көмегімен тартылған депозиттер пассив жағының көп бөлігін алады және банктік ресурстар қалыптастырудың негізгі көзі. Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың депозиттердің және депозиттік емес ресурстардың шоттарының әр түрлері кездеседі. Бұл банктердің жоғарғы бәсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының сұранысын қанағаттандыруға және олардың қаражаттары мен уақытша бос қаражаттарын банктік шоттарға тартуға ұмтылуына жағдай жасайды.

Диплом жұмысына осы тақырыпты таңдап алудағы мақсатым

- Депозиттік саясат нысандарымен жан - жақты танысу;

- Өз көзқарасым тұрғысынан депозиттік саясаттың бүгінгі мен ертеңін дәлелдеу;

- Жұмыс қорытындысы бойынша белгілі бір пікір жасау;

Жұмыс орындарындағы міндетім мынадай

- Депозиттік саясаттың бағыты мен маңыздылығын көрсету;

- Қазақстан Республикасында депозиттік саясат нысандарын жүзеге асыруға талдау жасау;

Тақырып өткірлігі болып депозиттік саясаттың қазіргі нарық экономика кезеңіндегі банктік ресурстар қалыптасу көзі болып табылады. Депозиттік саясаттың қазіргі жүйесі нарықтық қатынастарды қалыптастыру өндіріс тиімділігін арттыруға, егеменді ел - Қазақстан Республикасының экономикасымен қаржысын нығайтуға, айналымдағы ақша массасының негізсіз өнімді қысқартуға, инфляциялық үрдістерді тоқтатып ұлттық валюта - теңгенің нығаюына негізделген. Сондықтан диплом жұмыс тақырыбы өзекті болып табылады. Әдістемелік негіз ретінде Қазақстан Республикасының Президнтінің «Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі туралы» және Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісінің нормативтік заң актілері мен ережелері, отандық және шет ел экономикалық әдебиеттер қолданылды. Дипломдық жұмыс құрылымы: Кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, қосымшалардан және пайдаланған әдебиеттерден тұрады.

1. Қазіргі кезеңдегі коммерциялық банктер құрылымы, банк жүйесі мен олардың қызметінің негізгі буыны

Коммерциялық банктің басқару құрылымы

Басқару органдарының басты міндеті - банктің негізгі функцияларын жүзеге асыру мақсатында оның коммерциялық қызметіне тиімді де ұтымды жедел басшылық жасау. Банктің бүкіл қызметі оның қалай ұйымдастырылғанына, басшылар менен бағыныштылар арасындағы қарым-қатынастың қалай жолға қойылғанына тікелей байланысты. Банктің құрылымы, бөлімдерінің саны, қызметтердің мамандандырылуы, өкілеттіктердің бөлінісі және басқалар көптеген факторларға тәуелді және экономикалық жөнділікпен айқындалады. Ұсақ банк құрылымы бойынша ірі банктен айырмаланады, ауылдық жердегі банк өнер кәсіпті өңірдегі банктен, бөлімшелері бар банк бөлімшелері жоқ банктен ерекшеленіп тұрады. Банктің ұтымды ұйымдастырушылық құрылымын таңдау жалпы алғанда банктегі еңбекті ұйымдастыру тиімділігінің, оның табысты коммерциялық қызметінің маңызды шарты.

Банктің ұйымдастырушылық құрылысының негізгі өлшемі банк орындайтын операциялардың экономикалық мәні мен көлемі болып табылады. Банк түрліше нарықтық жағдайларда жұмыс істейді, алуан қызмет түрлерін көрсетуге маманданады, өз алдына түрлі мақсаттар қояды, міне, осыған байланысты ұйымдастырушылық құрылымының шеңбері ауытқып тұрады. Қолданылып жүрген ұйымдастырушылық құрылымдардың әрқайсысының өзіндік артықшылықтары мен кемшіліктері бар, олар ұйымдастырудың қолайлы әдісін таңдау процесінде міндетті түрде есепке алыныуы тиіс. Түрлі банктер өздерінің функционалдық құрылымына банк алда тұрған міндеттерді шешуге жәрдемдесетін түрліше өзгерістерді тұрақты түрде енгізіп отырады.

Функционалдық ұйымдастырушылық құрылым банк қызметін ерекшелінген қызмет салаларымен функциялар болып табылатын, банк алдындағы міндеттерге қол жеткізуге көмектесетін жекеленген бөліктерге бөлу дегенді білдіреді. Банктердегі қызметтің осындай ерекшелінген түрлері әдетте банк операциялары маркетинг, бухгалтерлік есеп, есептілік және шаруашылық басқармалары болып табылады. Осы функционалдық блоктар шешетін міндеттер көлеміне қарай қосымша ұсақ бөлімшелер ашылуы ықтимал. Функционалдық құрылымнегізінен алғанда қызметтердің белгілі бір түрлерін көрсетуге маманданған, тұрақты ақуал жағдайында нарықтық жағдайлардан тәуелсіз жұмыс істей алатын шағын банктерде қолданылады. Алайда мұндай мінсіз жағдайлар іс-жүзінде өте серек кездесетіндіктен, банктер ұымдастырушылық құрылымның өзгеде түрлерін пайдаланады. Дивизионалдық ұйымдастыушлық құрылым ұдайы өзгеріп отыратын нарық жағдайында кредит мекемелерні арасындағы бәсеке өскенде қолданылады. Түрлі құрылымдық бірліктер - басқармалар, бөлімдер, қызметтер, секторлар, бөлімшелер болып табылады. Банк өнімдерінің алуан түрлерін ұсынуға бағытталған құрылымдар өз клиенттеріне жекелеген қызметтердің үлкен көлемін көрсететін банкттерде жиі қолданылады. Операциялардың жекелеген түрлерін ұсынуға маманданған бөлімшенің басшысы және оның жоғары білікті, осы салада үлкен практика тәжірибесі бар мамандары бөлімшені жоғары бәсекеге қабілетті етеді. Өнім белгісі бойынша ұымдастырылған банктер сөйтіп қызметтер сапасын әлемдік деңгейге жеткізуде сондай ақ банк өнімінің жаңа түрлерін дамытуда қосымша арттықшылықтар алады. Бұл бантердің құрылымында қысқа мерзімді кредиттеу, бағалы қағаздар, траст, қаржы қызметтері және басқа басқармалар болуы мүмкін. Әр басқармада ведомстволық бағыныстағы жеке маманданған бөлімдер (мәселен, қысқа мерзімді кредиттеу басқармасында кәсіпорындарды кредиттеу, халықты, шағын кәсіпорындарды кредиттеу бөлімдері ) болуы ықтимал. Ұсақ банктерде басқармалар орнына тек мамандандырылған бөлімдер ғана құрылады. Тұтынушылардың түрлі топтары бағытталған құрылым. Мұндай принцип бойынша құрылған банктер өз назарын клиенттердің жекелеген топтарына, яғни жекелеген тұтыну сегменттеріне аударады. Ірі банттер құрылымында корпорацияларға, фирмаларға қызмет көрсету, инвестициялық қызметтер, транст оперциялары, халыққа қызмет көрсету басқармалары бөлімдермен бірге болуы мүмкін. Аймақтық ұйымдастырушылық құрылымдар. Банк ауқымды географиялық қамтумен жұмыс істеген жағдайда оның ұйымдастыру негізіне түрлі аймақтарда қызметтер ұсынумен айналысатын бөлімшелер желісі арқылы қызметті жөнге қоюды көздейтін аймақтық ұйымдастырушылық құрылым принципі алынуы мүмкін. Облыстар, аудандар ауқымында клиенттерге қызмет көрсетуге бағытталган мұндай құрылым жергеілікті жағдайларды неғұрлым жақсы есепке алуға мүмкіндік береді. Республикада қазіргі таңда алуан түрлі банк қызметтерін көрсетуге, клиенттердің түрлі топтарымен жұмыс істеуге, сондай-ай жергілікті аймақтық ерекшеліктерді есепке алуға бағытталған коммерциялық банктердің дивизионалдық құрылымы басым болып отыр. Банкті басқару құрылымын анықтау, басқару органдарын бөліп шығаруды, олардың өкілеттіктерін, жауапкершіліктерімен негізгі банк операцияларын жүргізу кезіндегі өзара байланысын белгілеуді көздейді. Банктерді басқарудың жалпы көзқарастары мен құрылымын банк заңнамасы айқындайды, алайда басару құрылымының көптеген мәселелерін коммерциялық банк өзі дербес шешуге қақылы. Коммерциялық банктің басқару құрылымына оның жарғылық қорының қалай қалыптастырылғаны (унитарлық, пайлы және акционерлік) және оның желісінің даму дәрежесі (филиалды және филиалсыз) тікелей әсер етеді. Қазіргі таңда коммерциялық банктер негізінен алғанда акционерлік қоғамдар ретінде құрылған, банкті басқаруға акциоонерлер қатысады. Жоғары басқару органы - банк акционерлерінің жалпы жиналысы. Жиналыс банк жарғысын, баланстары мен есептерін бекітеді, банк саясатының бағыттары мен мақсаттарын анықтайды, яғни стратегиялық міндеттерді шешеді. Акционерлер жиналысы жылсайын, жылдық есеп, есепті жыл балансы түзілгеннен кейін бір айдан қалдырылмай шақырылады. Банк жұмысына жалпы басшылық жзасау, сондай ақ атқарушы және де бақылаушы органдардың жұмысын қадағалау үшін акционерлер жиналысы банк басқармасын немесе кеңесін бес жылға дейіңгі мерзімге сайлацды. Банк басқармасы - банк иелерінің, акционерлерінің мүдделерін қорғайтын өілетті орган. Банк басқармасының ең әуелгі міндеті салынған капиталдан алынатын қажетті пайда деңгейін қамтамасыз ету болып табылады. Сонымен қатар кеңес әлбетте, клиенттердің де мүдделерін қоргауға тиіс. Банк басқармасының негізгі функциялары : 1. банктің сттратегиялық мақсаттарын анықтау және оның саясатын қалыптастыру. Ірі банкте мекеме мақсаттары мен міндеттері жіне оларға жету жөніндегі нақты іс әрекеттер бағдарламасы басқармалар мен қызметтер басшыларымен бірлесе отырып дайындайтын арнайы меморандумында айтылады. Оған мынадай жағдаяттар кіреді:

Алдағы кезеңде басым дамытылуға тиісті операциялар;
Банк филиалдары мен өкілдіктерін ашу мәселесі;
Маркетинг әдістері және тұтынушыларға жаңа банк кредиттері мен қызметерін ұсыну;
Өтімділікті қамтамасыз етудің басты әдістері;
Банктің рыноктағы бәсекелестік позицияларын нығайту жөніндегі шаралар;
Банк қызметіне пайыз мөршерлемелерін және тарифтерін белгіеу саясаты;
Банк қызметкерлерінің саны мен құрамы, олардың біліктілігін арттыру бағдарламасы және басқалар.

Ұсақ банктерде саясат мақсаттары жөніндегі жазбаша меморандум әдетте жасалынбайды. Филиалсыз банк үшін филиалдары бар ірі банке қарағанда саясат принциптерін белгілеу жеңілге соғады, себебі клиентураның жерлілікті ерекшеліктері деген болады. 2. Басшы қызметтерге адамдарды іріктеу. Қазіргі замаңғы банк - күрделі де тәекелі жоғары кәсіпорын, сондықтан да оны білімді, жоғары білікті мамандар мен жауапкершілікті жандар басқаруға тиіс. 3. Комитеттер құру. Ірі банктерде шешім қөабылдау үшін әкімшілік (ағымдағы мәселелер), есеп - ссуда (кредит беру жөніндегі тұжырым), сенім қызметі (қаржы инвестициясы), тексеру (қаржы жағдайын тексеру), комитеттері құрылады. 4. Ссуда және инвестиция операцияларына бақылау жасау. Басқарма (кеңес) кредиттер мен бағалы қағаздар қоржынының құрылымын бекітілген банк саясатына сәйкес заңды түрде бақылайды. 5. Банк қызметін мезгіл - мезгіл тексеріп отыру. Басқарма (кеңес) мүшелері банк операцияларына жалпы бақылау жасайды. Өз мәжілістерінде басқармалар, бөлімдер басшыларының есептерін тыңдап, банк істерін талқылайды. Басқарма (кеңес) мүшелері өз шешімдері, шығындары, кемшіліктері мен артық іс әрекеттері, банктер туралы заңдылықты бұзу оқиғалар үшін жауап береді. Сөйтіп, коммерциялық банктегі басқарма акционерлер жиналысының тапсырмаларына сәйкес практикалық қызмет жүргізетін жоғары басқару органы болып табылады. Басқарма басшылық жасау және практикалық операцияларды жүзеге асыру үшін банктың басқару құрылымдарын қалыптастырады. Операцияларды басқару ресурстарды жинақтау функцияларымен оларды пайдалану әдістерін нақты бөлуге негізделген. Бұл схема мына түрде көрініс табады: президент - ссуда операциялары бойынша аға вице-президент немесе депозит операциялары бойынша аға вице-президент - вице президент - департаменттер - басқармалар - бөлімдер. Осы көрсетілген принцип бойынша банк құрудың өзгеде нұсқалары бар болуы мүмкін. Аймақтық және жалпыұлттық риноктарда банк қызметінің көбеюіне байланысты оның жекелеген оперативтік буындары одан әрі күрделеніп мамандандырылады, мұның өзі менеджерлерді, сарапшыларды таратуды жаңа технологияларды қолдануды т. б. қажет етеді.

Бұл жағдайларда банк ішінде клиенттерге нақты қызметтер мен қаржы операцияларының жиынтығын ұсынатын мамандандырылған профиорталықтар жүйесін құру дұрыс болмақ. Олардың өз қызметтері, басқару аппараты өз сметасымен алатын пайдасы болады. Мәселен, бұл функциялар ерекше болып табылатын траст бөлімі. Оның жұмысының шығындары мен нәтижесін нақты бағалауға болады. Бұл схема бойынша көрінеді: президент - операциялары бойынша вице - президент - бөлу каналы (профиорталықтар) - аймақтар. Банк холдинг - компаниясында мамандандырудың бұдан да жоғары дәрежесіне қол жеткізеді. Бұл схема бойынша оған қаржы, ипотека, лизинг компаниялары, траст және инвестиция фирмалары, жол чектерімен кредит карточкаларын шығаратын компаниялар, аудиторлық фирмалар т. б. кіреді. Банк холдингі олардың қызметінг бағалап отырады. Бұл жерде бөлімшелермен филиалдардың заңдық дербестігі бар.

Ортада - холдинг - компания, оның жан-жағында - банкттер, қаржы, траст, лизинг және ипотека компаниялары. Сөйтіп, холдингтік схема еншілес компаниялар мен филиалдардың дербестігін дәрежеде болуын көздейді. Банк қызметтеріне жедел басшылық жасау үшін акционерлер жиналысы басқарма құрамынан банк басқармасының төрағасын сайлайды. Ол банк атынан өкілдік етеді, акционерлер шешімдерін орындайды, банктың еңбек ұжымын ұйымдастырып, оған басшылық жасайды, банктың іскерлік өмірі бойынша жедел шешімді қабылдайды, билік орындарымен және сырт ұйымдарымен байланыс орнатады. Банкты төраға орынбасарлары арқылы басқарады, олар басқармалар мен бөлімдердің жұмысына жетекшілік жасайды. Ірі банкттер функционалдық белгілер бойынша құрылатын департаменттерді басқармалар мен бөлімдерден тұрады. Олардың басшылары осы бөлімшелердің қалыпты жұмысын қамтамасыз етеді. Басқарма бастықтары мен олардың орынбасарлары бөлімдер мен қызметтердің жұмысын үйлестіреді, олардың нақты мақсаттарымен бағдарламаларын белгілейді, кеңес беріп, жұмысын бағалайды, олар өз назарын негізінен алғанда нақты нәтижеге шоғырландырады. Бөлімдер мен қызметтер банк операцияларының қайсыбір учаскесінде тар аялы маманданған жұмыспен және клиенттерге қызмет көрсетуге шұғылданатын жоғары білікті мамандардан тұрады. 1 - суретте акционерлік - коммерциялық банкттың қарапайымдандырылған ұйымдастырушылық құрылымы берілген. Банктердің ұйымдастырушылық құрылымының кез келген жоғары білікті банк мамандары жұмыс істейтін, банк операцияларын атқарушы бөлімдер негізгі бөлімшелер болып табылады. Банктың жалпы ұйымдастырушылық құрылымында сызықтық функциялар орындайтын бөлімдердің екі типін бөліп көрсетуге болады. Сызықтық бөлімдер операциялық жұмысты: салым, ссуда, траст, бағалы қағаздарды сатып алу мен сату жұмыстарын, т. б. жұмыстарын атқарумен тікелей айналысады.

1-сызба. Банкті басқарудың үлгілі ұйымдастырушылық құрылымы

Штаб бөлімдері сызықтық бөлімдерге қызмет көрсетумен, яғни инфрақұрылыммен айналысады, олардың қалыпты жұмысын қамтамасыз етеді. Бұлар жоспарлау, кадр, заң, статистика және басқа бөлімдер. Банктің ұйымдастырушылық құрылымын банк басқармалары (орта және ұсақ банктерде- бөлімдер) қалыптастырады, олар банк операцияларын олардың функционалдық мақсаттарына қарай сыныптауды ескере отырып құрылады. Мәселен, банктің кредит ресурстарын жұмылдыру және шоғырландыру жөніндегі операциялары, яғни пассив операцияларын депозиттік операциялар басқармасы, ал есеп-ссуда операцияларын, яғни актив операцияларын кредит басқармасы орындайды және т. б. Коммерциялық банктер шаруашылық есепті, рентабельділікті, өтімділікті ұйымдастыруға, түрлі қызметтерді (факторингтік, лизингтік, кеңесшілік, ақпараттық, т. б. ) орындауға көп көңіл бөледі. Бұл үшін тиісті құрылымдық бөлімшелер жасақталады.

Банк қызметін болжау басқармасы оның қызметінің негізгі принциптерін - өтімділікті, рентабельділік пен сенімділікті қамтамасыз ету мақсатында банктің басқарушылық функцияларын жүзеге асыруды көздейді. Тиісінше оның құрылымында 3 бөлім болуы мүмкін. Шаруашылық есеп бөлімі банктің табыстары мен шығыстарын болжап, нақты табыс пен шығысқа талдау жасауға және рентабельділікті анықтауға тиіс. Коммерциялық қызмет негіздерін жасау бөлімі банктің кредиттік әлеуетін анықтаумен, оның іскерлік саясаты актілерін қалыптастырумен айналысады.

Депозиттік операциялар басқармасы тартылған қаржыны және банктің өз капиталын есепке алумен және талдаумен шұғылданады. Оның әдетте депозиттік операциялар және қор бөлімдері болады. Мұның алғашқысы салымшылармен шарт жасаумен, депозит қаржысын есепке алумен және талдаумен айналысады.

Кредит басқармасы заемшыларға кредит беру мәселелерімен айналысады. Оның әдетте заңды тұлғаларды, халықты қысқа мерзімді кредиттеу, банкаралық операциялар және басқа бөлімдері болады.

Банк филиалдары басқармасы филиалдардың қызметіне басшылық жасаумен және бақылаумен, банк филиалдарына әдістемелік және практикалық көмек көрсетумен шұғылданады.

Есеп айырысу-касса басқармасы (бөлімі) клиенттердің есептерін ашып, жүргізеді, есеп айырысуды жүзеге асырып, касса операцияларын орындайды.

Валюта басқармасы (бөлімі) статистикалық ақпаратты жинақтаумен және талдаумен, клиенттерге ақпараттық-анықтамалық қызмет көрсетумен айнылысады.

Көлеміне қарай коммерциялық банктің басқа да қызметтері болады: олар - кадр, заң, шаруашылық, тексеру, ЭЕМ енгізу және пайдалану бөлімдері.

Банкті құрудың бірнеше принциптік схемасы белгілі. Олардың әрқайсысы кредит рыногының белгілі түріне сай келеді. Мәселен, банкті құрудың неғұрлым қарапайым схемасы-пирамидалық схема. Ол клиенттер саны шектеулі, өзге кредит мекемелері жоқ кредит рыногына сай келеді, банк негізінен ауылдық жерде орналасады. Бұл басшылығына тікелей және тура бағыныштылығы тән.

1. 2 Депозиттің экономикалық маңызы мен мәні

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.