Станцияның эксплуатациялық жұмысының мінездемесі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 46 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Негізгі бөлім

1. АҚ ҰК Қазақстан Темір Жолы Көкшетау-1
станциясы ... ... ... ... ... ... .. .
1. Жол бөлімінің
мінездемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... .
1.2 Станцияның эксплуатациялық жұмысының
мінездемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3 Станция жұмысын оперативты қолма қол
жоспарлау ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
1.4 Жалпы
бап ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.4.1 Пойыз диспетчерінің
міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
1.4.2 Атқарған қозғалыс туралы графикте нұсқау
беріледі ... ... ... ... ... ... ... ... ...

2. Маневрлік жұмысты
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...
2.1 Телімдегі поездардың қозғалысын
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Вагон ағынын
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .
2.2.1 Вагон ағындарын ұйымдастыру
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 2.2.2
Участкедегі вагондардың техникалық байқау
тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2.3 Пойыздар және вогондармен техникалық
операцияларды
нормалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... .
2.3 Маневрлерді
басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .

3.Ауыр гидрометиорологиялық жағдайлар Туындағандағы поезд қозғалыстарын
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...
3.1 Толаскез мерзімінді поездардың қозғалысының ұйамдастырылуы ... ...
3.2 Телемдегі қар тоқтату
реті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
3. Поездар қозғалысының қауіпсіздігін қантамасыз
ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.Тиімді тасмалдауды
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...
4.1 Құрама пойыздардың санын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 Жергілікті жүкті орналастыру бойынша аралық стансаларға қызмет көрсету
бойынша схемасын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.3 Аралық стансаларында құрама пойыздармен маневрлік жұмыстарын орындауға
уақыт нормасын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.3.1 Жергілікті жұмыс графигінің тәуліктік жоспарын
құру ... ... ... ... ... ...
4.3.2 Пойыздар қозғалысының кестесі және оның көрсеткіштерін
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.3.3 Пойыздар қоғалысының графигіне ПТЭ талаптары және жолаушылар және
жүк пойыздарын төсеудің негізгі
ережелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.4 Ең қиын айдалымда пойыздарды өткізудің тиімді нұсқасын
таңдау ... ... ... ... ... ... ... 4.4.1 У-Т, У-
Ф телімдерінің екі кезеңді айналымдарының өткізілімдік
қабілетін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.2 Жергілікті жүкті орналастыру бойынша аралық стансаларға
қызмет көрсету бойынша схемасын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.4.3Жол бөлімшесінің пайдалану жұмысының техникалық
нормаларын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .
5.Экономикалық
есептеулер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... .

Еңбекті және техникалық қауіпсіздікті қорғау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

\
Қысқартылған сөздер тізімі

ЖЖГ – Жергілікті жұмыс графигі
ТЖГ – Тәуліктік жоспар графигі
ҚҚ – Қозғалыс графигі
ТБ – Тағыда басқалар
АЖБ – Автоматтандырылған жүйемен басқару
ЭО – Электорлық орталық
ЖРБ – Жергілікті радио байланыс
ТСО –Техникалық станция орталығы
ТЖП – Техникалық жүмыс паркі
ЖА – Жол аралық
ЭЖ – Электірмен жабдықталған
СЖД – Сумен жабдықталған дисстанциясы
ТЖА – Техникалық жүмыс актісі
Ф – Форма
ТБП – Техникалық байқау пунктісі

Кіріспе

Қазақстан экономикасының географиялық орналасуына және шикізаттық
бағытына байланысты теміржол көлігі көліктік –коммуникабелдік саласында
маңызды орын алады.
Қазақстан Республикасы 2008-2009жж.статистикалық Агенттіктің
мәліметтері бойынша көліктің барлық түрінің жүк айналымы бойынша темір
жолдың алатын орны шамамен 67% пайызды құрайды.
Қазақстан Республикасы Еуразия ортасында орналаса отырып маңызды
транзиттік қорға ие болды.Оның негізгісі –Трансазиаттык,Тынық мұхит
жағалауынан Шығыс Еуропа шекарасына дейін, оның ұзындығы 11 мың.км. оның
ішінде ҚР 2 мың км.келеді.
Осы маршрут бойынша жүк тасымалдануы 20-25 күн алады,ал Транссібір
маршрутының қашықтығы кейде 2-3 мың.км.
Қазақстан Республикасының магистральдық темір жолдарының жалпы ұзындығы
13,2 мың км. Және бұл мемлекет экономикасының нагізгі құрама бөлігі болып
табылады.
Темір жол көлігінің тұрақты және тиімді жұмысы экономиканың
тұрақтылығын, еліміздің қорғанысының ұлттық қауіпсіздігін, еліміздің және
халқымыздың өмір сүру деңгейін және жағдайын жақсартуға мүмкіндік береді.
Елімізде өткізілетін реформалар теміржолшылардың тұрақты жұмысына
әсер етпей қоймайды.
Барлығы 850 станса бар, оның 361 жүк және коммерциялық
операцияларға арналған, 21 станса АЖБ –ға жабдықталған, 39-сұрыптау
құрылғалары бар, 6-плевмопоштасы бар.
АҚ ҰК Қазақстан Темір Жолы 1860 локомотиві бар, оның ішінде 730
–магистралдық тепловоз, 617 электровоз және 516 маневлік тепловоз. 2009 ж.
басына жүк вагондарының инвентарлық паркі 87,4 мың вагон құрады (оның
ішінде жабығы-15, платформа-12, жартылай вагон-31, цестерна-11,
изотермиялық-16, басқа -16 мың вагондар)
1998 ж.17 мамырында еліміздің шығысында құрылыс басталды, ал 2001 ж.
маусымында салтанатты түрде 184 км. Ұзақтыққа созылатын темір жол
тармақшасы ашылды.Ол Ақсу стансасын Конечная стансасымен қосты.Қазіргі
уақытта еліміздің батысында Датское-Краснооктябрьский рудник жаңа темір
жолы құрылысының жобасы жасалуда.Оның ұзындығы 350 км. Құны шамамен 160
млн.доллар.Осы екі темір жол тармақшасының құрылысы Ресейге кірмей барлық
жүк және жолаушылар тасымалының қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.Олар үлкен
экономикалық және саяси маңызға ие болып отыр, сонымен қатар темір
жолдармен тасымалдауды өткізуде түгелдей дербес.
Екі станса арасында жолаушылар пойыздарының вагондық-жылдамдық
қозғалысына дайындық жүргізілуде.2008ж. наурыз айында Алматы-Ташкент-
Тегеран маршруты бойынша дайындық өткізілді, жуырда ол үзбей өткізіліп
тұратын болады.
Елімізде локомотив және вагондарды түгелдей жөндеуден өткізу
ұйымдастырылуда, өз вагондарын да шығара бастады.
1999 ж.аяғынан бастап жалпы елімізде және теміржолдағы тасымалдаудағы
экономика көтеріле бастады.
2008 ж. АҚ ҰКҚазақстан Темір Жолы жұмысының кейбір мәліметтері
ЕPl =134.3 млрд.км; пор=62%;Sб=243 кмтәул.

ЕAl=10.4 млрд. пасскм; Un=165.1 млн.км; ЕА=16,1 млн.пасс;

W=8644 т.км; Рg=57,9 тоннвагон; Рс=64,4 тоннвагон;

Бар.=5,42 тәул; м=3,41 тәул; t mex=5.65 сағ; V уч.=41,23 км; V
mex=46.08 кмсағ; Wл=525,5 кмс;

Тасымалдау дың ең жақсы бөлімшелері қызмет көрсетуде жақсы нәтижеге
жеткен.Мысалы: V уч. 42-45 кмсағ,дейін жетеді Wл 18600 мың.т км,
2 тәулікке дейін. Мысалы У – Ш стансасында өңделген транзиттікжай
жүктің орта тұруы = 7,5 сағ. ал Железнодорожная стансасында 5,5
сағат.

Нарықтық экономика жағдайында , жұмыстың тиімділігін қамтамасыз ету
үшін темір жол көлігінде қажетті жаңалықтар өткізу қажет.Ол үшін белгілі
базалар құрылды.
2001ж. 4 маусымында үкімет 2001-2005 ж.Қазақстан темір жолдарының
реструктуризация бағдарламасын бекітті.
2001 ж.желтоқсан айында ,3 кезеңге бөлінген Темір жол көлігі туралы
Заң қабылданды.Оған темір жол көлігіндегі нарықтық және бәсекеге қабілетті
жағдайды қалыптастыру бағыты енгізілді.2002ж.15 наурызының Үкімет шешімімен
РГП НТҚазақстан Темір жолы жабық акционерлік қоғамға ауысты.
Қазақстан Темір Жолы Ұлттық компаниясы, басшысы Компания Президенті.
Қазіргі уақытта компания құрамында 12 тасымалдау бөлімшесі бар.Олар ЖЖГ
Инфроструктураның негізі.Бұл тасымалдау үдерісінің тиімді ұйымдастырылуын
қамтамасыз ететін, күнделікті қызмет көрсету жұмысымен қамтамасыз ететін
өндірістік,шаруашылық бірліктер.Негізгі мақсаттары: ТЖГ орындау,пойыздарды
ұйымдастыру жоспарын, тасымалдауды орындауды ұйымдастыру және бақылау,
маршруттау, жылжымалы құрамды тиімді пайдалану, еңбек қауіпсіздігінің
техникасы, өнімділікті көтеру және өзіндік бағаты түсіру.
Осы дипломдық жобаның мақсаты- тасымалдау бөлімшелерінің тиімді
қызмет көрсету жұмысын ұйымдастыру.Ол тасымалдау вагондарын және
локомотивтерін сапалы түрде қолдануға, тасымалдаудың төмен өзіндік бағасын
ҚҚ және ТБ түгелдей қамтылуында еңбектің өнімділігін алуға мүмкіндік
береді.
Тасымалдау бөлімшесінің қызмет көрсету жұмысының негізі-ЖЖГ, маңызды
нормативтік-техникалық құжат.Бұл құжатпен барлық теміржол көліктеріндегі
бөлімшелердің қызмет көрсету жұмысының технологиясы қамтамасыз етіледі.
Дипломдық жобаның мақсаты-бөлімшенің жергілікті жұмысыныңы жоғары
сапалы түрде ұйымдастырылуы, дамыған технологияда құрылған, жоғары сапалы
көрсеткіштермен ,жетекші тәжірибеде ГПД құру.

1 АҚ ҰК Қазақстан Темір Жолы Көкшетау-1 станциясы

1.1 Жол бөлімінің мінездемесі

Жол бөлімі темір жол көлігінің негізгі желілік кәсіпорны болып
табылады
Көкшетау-1 станциясы өзінің негізгі атқаратын жұмысы мен жұмысының
өзгешелігі бойынша жүк тасымалдау станциясы болып келеді және де таптан тыс
станция қатарына қосылған. Петропавл-Астана бағытының, 7-ші темір жол
бойының 193 шақырымында орналасқан. Бұл жол 4 бағытта жұмыс істейді:
Көкшетау-Астана, Көкшетау-Петропавл, Көкшетау-Қызылту, Көкшетау-
Новоишимская.
Көкшетау-Петропавл саласы екі жақ жолды автоблокировкамен жабдықталған,
тепловоз күшімен қызмет ететін бір салалы жол.
Көкшетау-Астана саласы жұп және тақ жолдары, бір жақ жолды
автоблокировкамен жабдықталған екі салалы жол. Жолдың бұл саласы
электрленген және де электорвоз күшімен жұмыс істейді.
Көкшетау-Васильковка жер аралығы – екі жақ жолды автоблокировкамен
жабдықталған бір салалы жол, ол да электорвоз күшімен жұмыс істейді.
Көкшетау-Қызылту саласы екі жолды автоблокировкамен жабдықталған
тепловоз күшімен қызмет ететін бір салалы жол.
Көкшетау-1- Көкшетау-2 жер аралығы екі жолды автоблокировкамен
жабдықталған, тепловоз және электорвоз күшімен жұмыс істейтін бір салалы
жол.
Поезд құрамын тарату және тіркеу үшін станцияның тақ мойнында
механикалық аз қуатты бір жолды жылжымалы төбешігі мен бір төмен түсіруші
жол бар.
Сұрыптау төбешігі КПН-5 бәсеңдетуші вагондарымен жабдықталған. 1-ші
тоқтатушы позиция 2кап., 2-ші тоқтатушы позиция – 4кап., 3-ші тоқтатшы
позицияда жарым кресставина типті 10 башмак тоқтатқыштармен қондырылған
(сол жақта). Бірінші тоқтатушы позиция - интервалдық, – ажыратудың арасына
керек интервалды сақтау үшін қажет. 2-ші тоқтатушы позиция бүнда -
отцептердің жылдамдығын ретеу үшін қолданылады. 3-ші тоқтатушы позицияда-
дәлдеу - сұрыптау парк жолында ажыратулардың жылдамдығын реттейді. Тығыз
ауамен пневматикалық вагон бәсеңдетуші мен стрелканы желдету үшін
компресорды станция орнатылған.
Төбешік посты мен ЭО посты станцияларында маршруты-релейлді
орталықтандыру шығыр блок типты алып шығуға келетін манипульатор пультымен
жабықтары орнатылған. Бұл жабдықтар стрелкалар, сигналдар басқаратын
кнопкалармен қатар автоматты түрде стрелкаларды желдетуді қосатын кнопкалар
бар. ЭО бөлімшесі стрелкалармен, екі жақтағы мойын сигналдарын және
қабылдау-жөнелту паркімен транзит паркін басқарады.
Электрлік орталықтандыру жолдардың автоматы өзінен өзі блокадалау
барлық қатысты жері аралықта Чаглинка – Васильковка- Көкшетау.станцияда
қамтамасыз етілген жабдықтар:
ЭО постында поездар ЖР ЗМ радио байланысымен жабдықталған.
Төбешік кезекшісінің бөлмесінде маневрлі локомотивтермен байланыс
үшін ЭО постында, маневрлі диспечерінің постында ЖРБ маневрлі радио
байланысмен жабдықталған құрылғы орналастырылған:
- поездарды тіркеуші мен маневрлі лакомативтердің машинисты, станцияның
кезекшісі, төбешік кезекшісі, маневрлі мұнараның деспечері мен
станцияның технолгоиялық орталық операторымен байланысы үшін жылжымалы
радио байланысы мен жабдықталған.
- Станцияның кезекшісі, төбешік кезекшісі, 2-ші маневрлі мұнараның
деспечері, вагон операторы, ТСО қабылдап-жөнелтілуімен, транзитты және
сұрыптау паркімен екі жақты парктық байланысмен жабдықталған.
- Төбешік кезекшісі, маневрлі диспечері, қабылдап-өткізушілер басшысы
арасымен станция кезекшісі, 2-ші маневрлі мұнараның деспечері мен
вокзалдың хабарландыру беретін кезекшісі араларында станциялық ішкі
байланысы мен жабдықталған.
Жүк тасымалдау құжаттарын қабылдау үшін станцияның тақ мойынында
қабылдау пунктері орналасқан.
Станциядағы маневрлі жұмыстарды ұйымдастыру үшін 3 ТЭМ-2 сериясының
маневрлі локомативтері бар, керек жағдайларда, вагондар ағымының
көбейіуімен жұмысқа тағы 4 маневрлі локомотив іске қосылады.

1.2Станцияның эксплуатациялық жұмысының мінездемесі

Жолаушылар поездын қабылдау, жөнелтуі мен вагондарың тіркеуі.
1. Жолаушылар мен жүк поездарының тепловоздарын электравоздарға,
электравоздарын тепловоздарға айырбастау.
2. Транзитты жүк поездын қабылдау, жөнелтуі мен тіркеу.
3. Жүк поездарын қабылдау, жөнелтуі, тарату мен тіркеуі.
4. Вагондарды техникалық байқау мен жөндеуден өткізу.
5. Жүк тиеу мен жүк түсіру фронтынан вагондарды жинау, жіберу, орналастыру.
6. Жүк пен багаждарды тиеуі мен түсіруі.
7. Жолаушыларды отырғызуы мен түсіруі.
8. Чаглинка және Жаман-Ащи, Көкшетау–2 станциялардағы вагондарды жинау мен
жолға беруі.
9. Маневрлі және поезд тепловоздарын жабдықтауды жүргізу.
10. Поездар мен вагондарды коммерциялық байқаудан өткізу.
11. Тасымалдауға қабылдау, өлшеу, жүк пен багажды сұрыптау.
Транзитты вагондар ағынын жұп және тақ жолдарға қайта
ыңғайлаустырусыз қабылдау, жөнелту және транзитты парк станциялары
жолдарымен жіберу.
Транзитты ағынды қайта ыңғайлаусыз “А ” паркның 3-9 жолдарына сұрыптау
паркның төбешік жолдары арқылы таратылады. Поездарды тіркеу қосалқы жол
арқылы шығарылып жөнелтуі паркының 33 қабылдау жолына қойылады, ал сол
жердің вагондар ағыны тиісті жүк тиейтін, жук түсіру, сұрыптау орындарына
жіберіледі.
Техникалық ақауы бар поезд вагондар құрамдарын тіркеуден
ағыту, кіріс жолынан шыққан,ТЖП жұмысшыларының сұранысы боынша кезек
ретінде тіркеуден ағыту жолдарына беріледі.
Станцияда орналасқан заттар:
- жол аралық - ЖА (ПЧ)-15
- Бас дистанция сигнал беру жабдығы мен байланыс
- Электрмен жабдықтау дистанция – ЭЖ (ЭЧ)-6
- Сумен жабдықтау дистанциясы – СЖД (ВОДЧ)
- Өрт сөндіру поезды – ӨСП (ППП)
- Вагондар ТЖП (ПТО) – Бурабай курортының вагондар депосы
- әскерлендірілген команда
- Линиядағы полиция
- Айналмалы эксплуатациялық локомотивтер депосы жолаушылар поезды мен жүк
тасымалдау поездары жүрісінің маневрлі тепловоздар, тепловоздарды
техникалық байқау пункты тұруы үшін.
Станцияның орталық және тақ мойындарында вагондарды техникалық байқау
пунктінде айырбас жұмысшыларына арналған жылынатын бөлме бар, екі жақты
бағдарлайтын парк байланысның колонкалары, ашық және жабық типты
стелаждар(тұрған күйінде сақтау үшін қолданылатын жабдықтар) вагонның
артық бөлшектерін сақтау үшін.

1.3 Станция жұмысын оперативты қолма қол жоспарлау

Станция жұмысын оперативты түрде жоспарлау - поездарды қабылдау, поезд
құрамын тарату және тіркеу, поездар мен вагондардың жүруін сонымен қатар
реттеу, жүк тиеу, жүк түсіру,сонымен қатар станция жұмысының үлкен ауқымды
және сапалы көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін жүргізіледі.
ЭЕМ (ЭВМ) жолымен алынған алдын ала мәлімет негізінде, жүк
тасымалдайтын бөлімімен берілген тапсырыс бойынша, станциядағы тұрған
вагондардың, құрамдардың жоспарлау кезеңі басына саны мен поездарды
дайындау, вагондарды және де басқа мәліметтерді өңдеу техникалық норма
ереже станция жағдайына әсер ететін жағдайлар негідері станция бастығы
немесе оның орынбасарымен бір күндік ауысу оперативты жұмыс жоспарын
құрады.
Бір күннің оперативты жоспарында арнайы бөліммен жергілікті жұмыс
жоспары құрылады, бұл жоспарда әрбір жүк жіберуші және жүктін негізгі
түрлерін, жүк түсіріп алатын қабылдаушы . Жүк тасмалдау жұмысының жоспарын
жасауға негізгі сүйінетін мәліметтер: бір айлық жүк жіберу жоспары, жүк
жіберушінің жүк тиеуге мәлімдеме жазуы, станциядағы бар жүк тиейтін және
жақын уақытта келетін бос вагондар туралы мәлімет пен вагондар саны туралы
мәлімет, жүк түсіргеннен соң босаған, жүк тасымалдаумен жүк тиеу жұмыстары
түсіру технологиялық орындалу уақыт норма - ережелері, вагондарды жолға
беру, жинау, арнайы жүк тасымалдау тапсырмалары.
Маневрлі диспечерге тапсырылған ауысу жоспары барлық кезекшілікке
шыққан жұмысшыларға хабарландырылады. Кей кезде оның жұмысы кезекшіліктің
соңында станция бастығы немесе оның орынбасарымен қарастырылады. Нәтижесі
ауысу аралы жарыс қортындысында шығарылғанда. Ауысу жұмыстарын талдау және
табылған қателіктерді жою үшін қажетті шараларды белгілеу қортындысы
бойынша шығарылады. Кезекшілікке шыққан ауысу жұмысының жоспары
кезекшілікте бір күндік есепте екінші жартысында шыққан кезекшілік, бірінші
кезеші ауысудың қортындсын қоса отырып, бір күндік жұмыс жоспары
орындалуын қамтамасыз етілуі.Ауысу жұмысы бойында фактыға негізделген
сәйкестендіру, маневрлі диспечер 4-6 сағат уақыт арасында түзету
жүргізіледі.

1.4 Жалпы бап

Мемлекет қажеттіліктерін толық қанағаттандыру мақсатында, шаруашылық
субъекттері мен халықты темір жол көлігінде тасу, көліктік тәсілдерді
пайдалану (локомотивтер, вагондар, техникалық орналасулар және
механизмдер), нәтижені жоғары көтеруге арналған процестер мен әдістері,
шаралар жүзеге асырылады.
Пойыздардың қозғалыс басшылықтың диспетчерлік жүйесі – эксплуатациялық
және жүк таситын темір жол көлігінің жұмысын басқаруында маңызды элемент.
Диспетчерлік орталықта бір қолбасшы қолында басшылық жұмысын едәуір
полигонда ойлауға рұқсат етеді, ол толық жағдайда мәліметпен білгенінде,
дер кезінде қажет оптимальді шешімдерді және қозғалмалы құрал пайдалану
үшін қабыл етеді.
Пойыздық диспетчер кезекшілік уақытында пойыз қозғалыстардың жеке
қолбасшысы пайда болады, оған оперативті бүкіл вагон легін өткізуде тек
бөлім қатысқан қызметкерлер бағынады.

1.4.1 Пойыз диспетчерінің міндеттері

пойыз қозғалысының графигін орындауды, эксплуатациялық және жүк таситын
жұмыстың экономикалық көрсеткіштерін қамтамасыз ету;
пойыз қозғалысын дұрыс ұйымдастыру қауіпсіздікті, қозғалыстың тапсырмаған
мөлшерлерді, көліктің техникалық тәсілдерді локомотивтік бригадалардың
үздіксіз жұмысын белгілеу уақытының бұзылуына жол бермеу;
станциялардың жұмысын тексеру, тапсырмаларды орындау және пойыздардың кету
қозғалыс графигі мен пойыздардың қалыптастыру жоспарымен тиісті өлшемдерді
қабыл ету;
пойыздар қозғалыс туралы станциялардың кезекшілерге, ал қажеттілік болса
пойыздық локомотивтердің машиналарға дер кезінде нұсқауларды беру;
Пойыз диспетчері өз жұмысында станциялардың ТЖА, ұзындық жоғары
көтерілген пойыздардың өткізуі ұйым туралы нұсқаумен келтіретін пойыздардың
қозғалысы, артқы пойыздарды және қосалқы локомотивтер туралы нұсқаумен
апаттар және стандартсыз жағдайда қозғалыспен қызметкерлердің әрекеттер
байланысы туралы регламентпен және т.б. басшылыққа алады.
Пойыз диспетчері кезекшілік процесінде атқарған қозғалыс графигін
жетектейді, бұл графикте пойыздардың қозғалысы туралы мәліметтерді, “Онан”
бүкіл әдетті жұмыстың бұзулар және олардың себептерді белгілеп кетеді.

1.4.2 Атқарған қозғалыс туралы графикте нұсқау беріледі

Пойыздардың және пойыз локомотивтерінің нөмірлері, машинисттердің аты
-жөні, пойыздың салмағы және шартты ұзындығы, ерекше шарттар талап ететін
пойыздар. Пойыздарға қосымша тиісті әрекеттермен және индекстермен, бұл
әріптермен және индекстермен графикте айырылады;
пойыздардың келу, кету уақыты станция бөлімінде;
локомотивтер пайдалану туралы мәліметтер;
тәуліктің белгіленген станциялардың жүк машинасын және пойыздың
жұмысы туралы мәліметтер;
жеке вагондардың топтарымен немесе құрамымен аралық станциялардың қабылдау
және кету қызметі, олардың тіркеп қою туралы мемлекеттер;
Жылдамдықты азайтуды талап ететін әрекеттегі ескертулер;
Пойыздың дұрыс емес жолмен қозғалысы;
Пойыздың диспетчері пойыздардың қозғалыс учаскесінде барлық бұйрықтары
станциялардың кезекшілерге және басқа қызметшілерге пойыздың қозғалыспен,
жарлықтарымен байланысты жеткізеді, қажет оқиғалар болғанда олар
диспетчерлік журналда тіркеледі. Диспетчерлік журналда міндетті тіркеуге
мына бұйрықтар жатады:
ашылу және жабылу немесе озып өтулер жеке жолдар туралы;
екі жолдық қозғалыстан біржолды асу және екі жолдың қозғалысын келтіру
туралы;
біреуден басқа сигнализация құрал және байланыс асу туралы;
пойыздың дұрыс емес жолмен кету туралы;
үлкен және қауіпті жүкті пойыздар туралы;
жолаушылық, пошталық және жүктік пойыздар жолдың бұл территорияларға
техникалық және тәртіпті станцияларда әрекетпен ұсынылатын жолдар қабылдау
мен кету туралы;
графикті ұстанатын пойыздарды белгілеу, олардың реті өзгеруі туралы;
кеміген жолаушылық пойыздардың реті туралы;
басқа жарлықтардың тіркеуі, пойыздардың қозғаласы учаскесіне
байланысты, пойыздық диспетчердің қарамағында жасайды.

2 Маневрлік жұмысты ұйымдастыру

2.1 Телімдегі поездардың қозғалысын ұйымдастыру

Поезд диспетчерінің басты мақсаты-поездардың кесте бойынша қозғалуын
қамтамасыз ету, қосымша поездарға рұқсатнама беру телімдегі барлық
станциялардың жүкті жұмысының орындалуын бақылау, диспетчерлық
орталықтандыруға қосылған станция белгілері мен бағыттамалы бұрмаларды
басқару, телімдегі блоктар мен жолдардың жұмыстылығы мен еркіндігін орталық
пультің тақтайшасы арқылы бақылау.
Кезекшілікке шықпастан бұрын, жоспарлық кеңесте поездың диспетчері бір
ауысымдық поездық және жүктік жұмыстың тапсырма – жоспарын алып, ол мынадай
болып келеді.
-Ақмола, Кокшетау станцияларының түйінші бойынша телімнен кетіп
келетің поездар мен вагондардың саны.
-вагондар ды тапсыру және жию бойынша реттеуші тапсырмалар
-әр телімнің станциясындағы тиеу мен түсірудің көлемі.
-телімдегі нақты жағдайдан шыққан қосымша тапсырмалар.
Кезекшілікке шыққан поезд диспетчері телімдегі поездардың телімдегі
станциялардың және әр станциядағы поездардың жүгін анықтап, жағдайымен
танысады, вагондардың тиелу жағдайын анықтап, жоспар бойынша қамтамысыз
етілгенін тексереді.
Ауысымдағы жоспарының сәтті өтуі үшін телім дисептчері 4-6 сағаттық
аралықта созылатын телім жұмыстарына арналған пайдалану жоспарын құрады ол
үшін көршілес диспетчерлер және станция түйіндерімен жүйелі түрде ақпарат
алмасуы қажет ағымдық жоспарлау жұмыстары үздіксіз жүргізілуі керек.
Ағымдық жоспарлауды жүзеге асырмастан бұрын диспетчер қолайсыз
жағдайларды, яғни жүкті поездың кешігіп жатқан жолаушылар және үдемелі жүк
поездын озып кетуі сияқты ахуалдарды ескеруі қажет.
Кестеге жасалған қозғалыстарды салу үшін диспетчер біріншіден әр
бағытты кешігіп жатқан жолаушылар және үдемелі поездардың қозғалысының
сызықтарын салады, содан кейін жүк поездарының өту рұқсатнамасын анықтайды.
Поездардың телімдегі жағдайын уақытпен ескере отыра, жасалған жоспарды
үнемі түзетіп отырады.
ДПКС кірме жолы ЭО-қа қосылған №17 бағыттамалы бұрма арқылы №6
станциясына келеді.
Бірқалыпты тапсыру өлшемі 2 ваганнан, маневрлік жылжу жылдамдығы 15
кмсағ-н аспауы қажет.
Кірме жолы №6 сақтандарғыш тұйығымен жабдықталып, темір жолдың
құрастырушылар бригадасы мен локомотивтер арқылы жинистырылады.
Вагондарды бекіту реті мен маневрлік жұмысты атқару жолдардың
станцияларында аймақты нұсқаудың вагондарды жинастыру же тапсыру
тарауларында көрсетілген.
Электровоздан басқа кірме жолдардың станцияларына телімдегі
локомотивтің барлық сериялрына тоқтауға болады.
Кезекшілікті тапсырып отырған поезд диспетчерінің жасалған қазғалыстар
бар кестесі сол уақытта аяқталмай, саңғы поездың станцияға келуімен ғана
аяқталуы тиіс.
Кезекшілікті тапсырып отырған диспетчер міндетті түрде сол аралықта
жасалған поезд қозалыстарын кестеге салуы керек.
Жоспар бағыты бойынша құрамының орналасуы, вогондар құрамы
бойынша, бағыты бойынша тәулік басына қарай станса жолдарында және
жүк тиеп түсіру пунктерінің құрылуы, сондай-ақ келу парктерінде құрамдар
саны келген пойыздардың натура парктері бойынша анықталады. Есепті
тәулік ішіндегі станса жұмысшыларының негізгі көрсеткіштерін белгілеу
үшін стансаның жоспар кестесі көрсеткішінің талдау жүргізіледі, талдауда
вогондардың жергілікті бос тұруы, бір жүк операциясы бойынша вогон
шетінің нормасы, қос операциялардан алынған коэфицент,т.б. ескертіледі.

Тәуліктік жоспар-кесте негізінде есептеледі:
1.вогондардың элементтер бойынша бос тұруы;
2.маневрлік локомотивтерінің өндірімі мен жұмысты ұйымдастру үшін
олардың қажеттілігі;
3. жүк фронтарын жүктеу және олардың қайта өңделу қабілеттілігі;
4. вогондарды қою мен алып тастау кестесі;
5. станса элементтерінің жүктелінуі мен тар орындары анықтау.

2.2 Вагон ағынын ұйымдастыру

Қозғалысты ұйымдастырудың негізгі мақсаттарының бірі – темір жол
бағыттарымен тиімді қозғалу тәртібі бекітілген, пойыздардың бір нысанға
келуі жүйеленген, вагон ағынын дұрыс ұйымдастыру болып табылады. Бұл
мәселенің шешімі жүктік, телімдік және іріктеу бекеттерінде пойыздарды
арнайы нысанаға келтіру, қалыптастыруға және тасымалдау бағытына
негізделеді. Бұл мәселенің - жүк жеткізу жылдамдығын көбейтудің бірінші
тәсілі, вагондардын тиімсіз тұрып қалуын болдырмай, вагон ағынының көп
бағыттылығын, вагондардын өнімділігін арттыру қажет. Алыс сапарға арналған
бағытты пойыздардың жиналуына уақыт кетірмейтін жүк арту пункттерінде
жөнелту және сатылы бағыттарды ұйымдастырудың тиімді түрлерін мейілінше
дамыту. Жүк арту орнынан қозғалған бағытты пойыздарға тіркелмеген вагондар
ағынының бөлігі - жөнелту бағытында жүк түсіру пунктіне дейін емес, тарату
пунктіне дейін іріктеу, телімінде бекеттерде арнайы пойыздар ұйымдастырылуы
қажет, сонымен қатар пойыздардың тұрып қалуын азайту амалдарын, оларды
толық және жедел түрде келісілген бекеттерге жеткізу, пойыздар тобын құру
және т.б. кеңінен қолдану қажет.
Жол желісінде 7100-ден астам жүк қабылдау және жүк жөнелту бекеттері
бар. Осы бекеттердің біреуінде жүктелген вагондар түрлі жүк түсіру
пунктеріне жөнелтіледі. Егер бұл вагондарды пойыздарға жүйесіз тіркесе,
көптеген бекеттерде олардың қозғалысын қайта қалыптастырып отыру қажет, ал
бұл - вагондардың бөгелуіне және маневрлі (орын ауыстыру) құралдарының
шығынына әкеп соқтырады. Бірақ жүк түсіретін бекетке баратын пойыздардың
әрқайсысына вагондар тіркеу керек. Көп жағдайларда вагондар саны өте аз
болса, енді бірде шектен асып кетеді, ал енді бір жағдайларда вагондарды
жинау үшін жол болмай жатады, сондықтан жүк түсіретін бір бекетке
бағытталған пойызға тіркелмейтін вагондарды бірнеше бекеттер мен белгілі
бір аудан желілеріне бағытталған пойыздарды қалыптастырады.

2.2.1 Вагон ағындарын ұйымдастыру жүйесі

Вагон ағынын ұйымдастыру жүйесі тиімді жолдар және олардың желі
бағытымен сәйкес келуін, техникалық бекеттер мен жүк арту бекеттерінде
түрлі мақсаттағы вагондарды тіркеу тәртібін қарастырады. ҚР темір жолында
вагондар ағынын ұйымдастыру үшін әрбір бекет пойыздарын қалыптастыратын
немесе пойыз бағытталған жүк түсіру бекетінің қалыптастыру жоспары болу
керек. Іріктеу бекетінің жұмыс көлемі, қозғалыс құрамының және көліктің
техникалық құралдарын қолданудың технологиясы мен көрсеткіштері вагондар
ағынының ұйымдасуына байланысты.
Пойыздардағы вагондардын ағынын ұйымдастырудың тиімді нұсқаларын
таңдауда, яғни желі бағытымен вагондар ағынының қозғалысы мәселелерін
шешуде, бекеттердің қуаттылығы мен техникалық құралдарын ескеру және
контейнерлерді өңдеу жұмыстарын ірі іріктеу бекеттерінде тұрақтандыру,
сонымен қатар техникалық жабдықталған басқа бекттерді, жүк арту, жүк түсіру
көлемі үлкен пойыз және жүк жолдарын, өткізу мүмкіндіктерін, экономикалық
ұтымды темір жол бағыттарын толық қолдану қажет. Бұл вагондар –айналымы
жылдамдығының артуы, бекеттегі маневрлі жұмыстар мен тасымалдауға кететін
шығын көлемінің азаюына әкеледі.
Вагондар ағынын ұйымдастыру жүйесі пойыздардың қалыптасу шарттары,
қозғалыс қашықтығы, жүк тасымалдау тегі, пойызға тіркелетін вагондар күйі,
пойыз құралған вагондар топтарының саны бойынша жүк пойыздарының жіктелуін
қарастырады. Қалыптасу шарттарына байланысты жүк пойыздары жүк арту
бағытындағы және техникалық бекетте қалыптасқан пойыздар болып бөлінеді.
Жүк арту орындарында мынандай бағыттар қалыптасады: бір бекетте бір
жөнелтуші арқылы жүктелген жөнелту вагондары, бір немесе бірнеше бекеттерде
әр түрлі жүк жөнелтушілер арқылы жүктелген сатылы вагондар. Жаппай жүк арту
аудандарында орналасқан мекенжайлы бағыттарды да қалыптастырады. Аяқталу
шарты бойынша бағыттар жүк арту орнынан пойыздарға бөлінеді, келесілері жүк
түсіру бекетінде қайта қалыптастырылып, басқа пойыздарға тіркеледі.
Жүк тасымалдау тегі және қашықтыққа жүру қабілетіне қарай жүк пойыздары
былай жіктеледі:
Жүрдек және жедел – салмағы әдеттегі пойыздардың салмағынан әлдеқайда
жеңілірек, бірақ қозғалыс жылдамдығы жоғары. Олардың қатарына тез
бүлінетін, құнды немесе арнайы тапсырыс жүктерін тасымалдайтын пойыздар
жатады.
Өткінші – кемдегенде бір техникалық (телімінде немесе іріктеуші)
бекеттерден өңдеусіз өтетін пойыздар.

Телімдік– бір телім бойынша қалыптастырусыз жүретін пойыздар.
Құрама –телімнең ажырату пунктерінде вагондар ажыратылатын не
тіркелетін пойыздар.
Құрама-телімдік – бір телімнен ажырату пунктерінде жұмыс істеп басқа
телімдерден жұмысынсыз өтетін пойыздар.
Шақыру – іріктеу немесе телімдік бекеттерден аралық бекеттерге вагондар
апарып-келетін пойыздар түрі.
Тапсырыс беруші – темір жол торабының бекеттері аралығында жүретін
пойыздар түрі.
Жүк пойыздарының құрамындағы вагондардың орналасуына байланысты былай
бөлінеді: бір топты, әр түрлі мақсаттағы вагондар құрамда ретсіз орналасуы
және топтық деп – бір мақсатты вагондар тобының құрамын айтамыз.
Пойыздардың жүру кестесі мен қалыптасу жоспарын құрамның ұзындығы мен
салмағы белгілейді. Құрам ұзындығы желі бағыты қарастыратын бекет
жолдарының ұзындығына байланысты. Халықаралық мақсаттағы пойыздардың
қалыптасу жоспарын ҚР темір жолы әзірлейді және бекітеді. Вагондар ағыны
мен қозғалыс бағытында орналасқан бекеттің шартты жұмысында өзгеріс болған
жағдайда, пойыздардың қалыптастыру жоспары түзетіледі. Тораптағы вагондар
ағынының ұйымдасуын тораптық қалыптастыру жоспары белгілейді. Бұл
торапішілік тапсырыс беру пойыздарының мақсатын қай бекет анықтайтындығын,
жөнелту және сатылы бағыттардың ұйымдастырылуын белгілейді. Ең алдымен
жаппай жүк түсіру пунктерінде, жерасты жолдарында немесе жүктің тегіне
байланысты арнайы жүк бекеттерінде жөнелту бағыттарының мақсаты
белгіленеді, содан кейін ғана соңғы тарату пунктеріне жөнелтіледі. Әрқашан
жүк арту бағыттарын жөнелтуде белгіленген бекеттің жүк ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.