Күрделі көмірсулар немесе күрделі қанттар

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Қазіргі кезде адамзат үшін ең маңызды мәселе - тіршілікті және оны қоршаған ортаны, оның табиғи тепе-теңдігін сақтау болып табылады. Қай ел болмасын ғылыми-техникалық даму үрдісінің жолында әртүрлі саясаттарын жүзеге асырып отыр. Экологиялық жағдайын жақсартуда жаңа заттарды көптеп өндіруде . Солардың бірі көмірсулар. Көмірсулар техникалық, медициналық, ауылшаруашылық т. б. мақсаттарда жиі қолданыстар табуда. Көмірсулар деген атау бойынша, суда еритін, тәтті дәмді, табиғатта қанттар деген атпен кең таралған заттарды айтады. Ағзаның қалыпты дамуы күнделікті қабылдаған тағамымыздың мөлшеріне ғана емес, сонымен қатар негізгі қоректік заттардың ара қатынасына да байланысты. Біздің ағзамыз үшін тамақтың құрамының 58%-ы көмірсу, 30%-ы майлар және 12%-ы ақуыз болуы қажет. Біз күн сайын жеген тамағымыз арқылы 500 грамм көмірсу қабылдаймыз. Көмірсулар өсімдік тектес қоректе - ұн тағамдарының, картоптың, көкөністің және кондитер тағамдарының құрамында көмірсудың мөлшері, ағзаға қажетті мөлшерден үнемі арта берсе, онда бұл заттар біздің денемізде майға айналады. Соның салдарынан теріасты клеткасында май қабаттары жиналады да, адам семіре бастайды. Денедегі артық май, адамның дене пішінін бұзып қана қоймай, ол денсаулыққа да зиянды болады. Сондықтан да көмірсу сияқты адам ағзасына әсері зор компонентердің қасиеттерін зерттеу қажетті болып табылады.

Көмірсуларға өсімдіктер, жануарлар және адам тіршілігінде аса маңызды глюкоза, фруктоза, сахароза, крахмал, целлюлоза немесе клетчатка жатады. Көмірсуларлар табиғатта кең тараған. Олар барлық өсімдіктердің клеткала-рында болады. Өсімдіктер құрғақ затының 80% -ы, жануарлар клеткасының 2% -ы көмірсудың үлесіне тиеді. Қант, бал, крахмал сияқты маңызды тағам-дық заттар тек таза көмірсулардан тұрады. Көмірсулар көкөністердің, жеміс-жидектердің, әр түрлі дәндердің негізгі құрамды бөлігі.

Көмірсулар өндірісте әртүрлі мақсатта шикізат ретінде қолданылады. Әсіресе целлюлозаның тоқыма, қағаз өндірістеріндегі алатын орны ерекше. Глюкозаны кондитер өнеркәсібінде, медицинада, айна, елка ойыншықтарын жасауда тотықсыздандырғыш ретінде, мақта-маталарға жылтырлық қасиет беру үшін тоқыма өнеркәсібінде қолданылады.

Адам организміне сіңімділігі тұрғысынан көмірсуларды шартты түрде екі топқа - адамның ас қорыту жолында сіңірілетін және сіңірілмейтін көмірсулар деп бөледі. Сіңірілетін көмірсуларға глюкоза, фруктоза, сахароза, мальтоза, галактоза, лактоза мен рафиноза, инулин, крахмал және крахмалдың аралық гидролизінің өнімдері ретінде декстриндер жатқызылады. Сіңірілмейтін көмірсуларға гемицеллюлоза, целлюлоза, пектин заттары, камеди, декстрандар жатады. Сіңірілмейтін көмірсуларға әдетте фитин қышқылын және көмірсулық емес, хош иісті табиғи полимер лигнинді де жатқызады. Целлюлозалар, гемицеллюлозалар, пектин мен лигнин өсімдіктерінің клеткалық қабырғаларының негізін құрайды.

Тақырыптың өзектілігі: Көмірсулар медициналық, ауылшаруашылық, тамақ өнеркәсібі және т. б. мақсаттарда жиі қолданыстарға ие. Көмірсулар өсімдік тектес қоректе - ұн тағамдарының, картоптың, көкөністің және кондитер тағамдарының құрамында көмірсудың мөлшері, ағзаға қажетті мөлшерден үнемі арта берсе, онда бұл заттар біздің денемізде майға айналады. Соның салдарынан теріасты клеткасында май қабаттары жиналады да, адам семіре бастайды. Денедегі артық май, адамның дене пішінін бұзып қана қоймай, ол денсаулыққа да зиянды болады. Сондықтан да көмірсу сияқты адам ағзасына әсері зор компонентердің қасиеттерін зерттеу қажетті болып табылады.

Зерттеу мақсаттары мен міндеттері: Жұмыстың мақсаты адам ағзасына қажетті болып табылатын көмірсулардың түрлерінің физико-химиялық қасиеттерін зерттеу.

Қойылған мақсатқа байланысты келесі міндеттерді шешу қажет болады:

- Физикалық зерттеу әдістерін пайдалана отырып көмірсулардың құрамын анықтау;

- Көмірсулардың химиялық қасиеттерін зерттеу (көмірсуларға қышқылдар мен сілтілердің әсері; олардың тотығуы, тотықсыздануы; оларға тән реакциялар) ;

Зерттеу болжамы: әртүрлі физикалық зерттеу әдістерін пайдалана отырып көмірсулардың құрамын анықтау және олардың химиялық қасиеттерін зерттеп, эксперимент бойынша оны дәлелдейтін ғылыми анықтамаларды жинау және мүмкіндігінше тәжірибелік жұмыстар арқылы көз жеткізу.

Зерттеу әдістері: әдебиеттерді талдау, бақылау, зертханалық тәжірибе жұмыстар.

Зерттеу кезеңдері: әдебиеттермен жұмыс істеу, әдебиеттерді талдау, журналдар, ғылыми ақпараттар жинау, іс-тәжірибені анықтау.

Диплом жұмысы: кіріспе, үш тарау, қорытынды, әдебиеттер тізімінен тұрады.

Кіріспеде таңдап алған тақырыптың көкейкестілігі сөз етіледі, мақсаты анықталып, жұмыс обьектісі, жұмыс болжамы, зерттеу кезеңдері мен зерттеу әдістері сөз етіледі.

Бірінші тарауда - көмірсулардың тіршілік үшін маңызы, көмірсулардың жіктелуі, табиғатта таралуы, көмірсулардың маңызды қосылыстарының алыну жолдары, көмірсулардың биологиялық маңызы жайлы мағлұматтар көрсетілген.

Екінші тарауда - моносахаридтердің номенклатурасы және классифика-циясы, моносахаридтердің құрылысы, изомериясы, таутомериясы, моносахаридтердің жіктелуі және жеке өкілдері туралы толық мәліметтер келтірілген.

Үшінші тарауда - зерттеу нысандары және тәжірибенің әдістемесі жазылған, сонымен қатар зерттеу әдістерінің, есептеулердің, өлшемдердің, олардың қателігін бағалау туралы сипаттамалары келтірілген.

І тарау. Көмірсуларға жалпы сипаттама

1. 1. Көмірсулардың тіршілік үшін маңызы.

Көмірсулар табиғатта кең таралған органикалық қосылыстар. Оларға құрамында көміртек, оттек және сутек бар органикалық қосылыстар жатады. Көмірсулар немесе қанттар өсімдіктер организмінде синтезделеді. Олар барлық тірі ағзада негізгі энергия беретін зат және көміртегінің көзі. Ал, көміртегі дегеніміз- бүкіл тіршіліктің негізгі элементі.

Өзінің аты айтып тұрғандай, көмірсулар деген термин көміртегі мен су деген екі сөзден құралған. Өйткені, олардың эмпирикалық формуласы-CnH ₂ O. Қазіргі кезде құрамына кіретін сутегі мен оттегінің ара салмағы формуладағыдан өзгеше заттар кездеседі, бірақ олар да сөз жоқ көмірсулар класына жатады.

Орыстың атақты ғалымы К. А. Тимирязев өсімдіктердің жасыл жапырағында ауадан алынатын көмірқышқыл газы мен тамыры арқылы қабылдана-тын судан күрделі органикалық заттардың құралатынын, осындай физиоло-гиялық процесс кезінде ауаға өсімдіктерден оттегінің бөлініп шығатынын дә-лелдеді. Бұл процесс фотосинтез деп аталады. Мұның химиялық теңдеуін бы-лай жазуға болады:

жарық энергиясы

6СО2 + 6Н2О › С6Н12О6 + 6О2

хлорофилл глюкоза

Фотосинтез процесінің нәтижесінде ең қарапайым қант-глюкоза түзіледі де, молекулалық оттегі бөлініп шығады. Фотосинтез табиғи зертхана, жер бетіндегі теңдесі жоқ физиологиялық процесс. Күн сәулесі жыл сайын жер бетіне 5*10 ккал энергия береді. Күн сәулесі табиғаттың тыңайтқыш күші болып есептеледі. Ал өсімдік болса «зауыттар» мен оның «цехтарында» органикалық заттардың (көмірсулардың) мол қорын жинақтауға жағдай жасайды. Ары қарай глюкоза молекуласынан су бөлінеді де, ол сахароза, крахмал, целлюлоза және тағы басқа күрделі қанттарға айналады.

Көмірсулар өсімдіктердің құрғақ затының көп бөлігін, яғни оның-80-9 0 ٪ ,

ал жануарлардың-1-2 ٪ құрайды.

Көмірсуларды кейінгі кезде глицидтер деп атайды. Көмірсулар қасиеті жағынан әр түрлі және құрылымдық формада болады. Олардың ішінде үлкен, кіші молекулалы, кристалды және борпылдақ, суда жақсы еритін, ерімейтін, гидролизденетін, оңай тотығу процесі жүретін қосылыстар көптеп кездеседі.

Көмірсулардың ағзада атқаратын қызметі көп түрлі. Олар өсімдік клеткаларының негізін құрайды және қоректік заттардың қоры(крахмал) түрінде жиналады. Жануарлар мен адам ағзасында көмірсулар химиялық энергияның ең басты көзі болып табылады. Адам және жануар ағзасының ұлпаларында гликоген түрінде қор заты болып жиналады. Өсімдіктер тіршілігіне қажетті липидтер, белоктар басқа да заттар синтезделу үшін глюкоза негізгі материал болып есептеледі.

Сонымен фотосинтез дегеніміз-бүкіл жер бетінде органикалық қосылыстар түзілетін жалғыз ғана процесс және біздің планетамыздағы молекулалық оттегінің бірден-бір қайнар көзі. [1] .

Фотосинтез реакциясының мәні мынадай: хлорофилге сіңген жарық энергиясы оның молекуласынан электронды қуып шығарады және мұндай шығынның орнын толтыру үшін су молекуласы оттегіне, электрондарға және протондарға ыдырайды.

2Н2О → О2 + 4Н ⁺ + 4е ֿ

Мұндай реакция нәтижесінде бөлініп шыққан молекулалық оттегі атмосфера ауасына қосылады. Сөйтіп, жасыл өсімдік ауаға оттегін береді, ал электрондар хлорофилл молекуласын қалпына келтіруге жұмсалады, протондар болса, жасыл өсімдіктің ауадан өзіне сіңірген СО2 молекулаларымен қосылысып, глюкоза түзеді.

Есептеулерге қарағанда бүкіл жер шарында өсетін өсімдіктер бір жыл ішінде атмосферадан 550 млрд тонна шамасындай СО2 сіңіріп, 400 млрд тонна шамасында оттегін қайтарып береді. Өсімдіктердүниесі мұнымен қатар минералдық элементтерден органикалық заттарды жасап шығарушы, сөйтіп, жануарлар дүниесін дайын органикалық заттармен қамтамасыз етуші болып табылады.

Көмірсулардың қызметі алуан түрлі және оларды басқа заттармен ауыстыруға болмайды.

1. Ең алдымен көмірсулар-өсімдіктер мен жануарлар клеткасы үшін энергия аккумуляторы, қуат көзі (глюкоза, крахмал, гликоген) .

2. Бірқатар көмірсулар өсімдіктер мен бактерия клеткаларының қаңқасы қызметін атқарады. Мысалы, өсімдіктер клеткаларының қабығы целлюлоза-ның мықты талшықтарынан тұрады. Оны гемицеллюлоза, пектин және лигнин сияқты полисахаридтер бекемдейді. Бактерия клеткаларының қабырғасы құрамында азотты полисахаридтер бар, қатты да саңлаулы қабықтан құралады.

3. Жануарлар белоктары мен майларының өздеріне тән ерекшелігі де көмірсуларға байланысты. Моносахаридтер және бірқатар дисахаридтер белоктармен ковалентті байланысып гликопротеидтер, ал олар өз кезегінде липидтермен өзара әрекеттесіп, гликолипидтер құрайды. Гликопротеидтер мен гликолипидтер клетка мембранасының құрамына кіреді және оның ауыс-тырылмайтын бөлігі болып табылады. Кейбір гликопротеидтер буын аралықтарын майлау қызметін атқарады және клеткааралық сұйықтар құрамында болады.

4. Көмірсулардың адам қанының қандай топқа жататынын анықтаудағы және клеткаларды ажыратып білудегі клетка сыртының рецепторлы қызметі өте маңызды.

Көмірсулар табиғатта кең тараған. Олар барлық өсімдіктердің клеткала-рында болады. Өсімдіктер құрғақ затының 80 ٪ -ы, жануарлар клеткаларының 2 ٪ -ы көмірсулардың үлесіне тиеді. Қант, бал, крахмал сияқты маңызды тағам-дық заттар тек таза көмірсулардан тұрады. Көмірсулар көкөністердің, жеміс-жидектердің, әр түрлі дәндердің негізгі құрамды бөлігі. Химиялық құрамы және күрделілігіне қарай көмірсулар 3 класқа бөлінеді. Олар: моносахаридтер, дисахаридтер мен олигосахаридтер және полисахаридтер.

1. 2 . Көмірсулардың жіктелуі, табиғатта таралуы

Құрамы өте күрделі болатын көптеген көмірсуларды белгілі бір жағдайларда сумен ыдыратса, яғни гидролиздесе, онда олар өзін құрайтын, аса күрделі емес қосылыстарға ыдырайды. Ал, олардың кейбіреуі су әсерінен ыдырамайды. Осыған орай көмірсуларды негізгі екі топқа немесе жікке бөлуге болады:

1. Жай көмірсуларнемесе жай қанттар. Оларды моносахаридтер немесе монозалар деп атайды.
2. Күрделі көмірсуларнемесе күрделі қанттар. Оларды полисахаридтер не полиозалар деп атайды.

Полисахаридтерді екі топқа бөледі: Қант тәріздес көмірсулар немесе олигосахаридтер, қ ант тәрізді емес, күрделі көмірсулар немесе жоғары полисахаридтер.

Олигосахаридтердің тәтті дәмі бар. Суда еріп, ерітінділер түзеді. Гидролиз кезінде моносахаридтердің аз ғана молекулаларына ыдырайды. Олардың арасында моносахаридтердің екі молекуласынан түзілетін дисахаридтердің маңызы жоғары. Үшсахаридтер және т. б. болуы мүмкін.

Полисахаридтердің тәтті дәмі болмайды және суда мүлдем ерімейді, немесе өте нашар еріп ісінеді де коллоидты ерітінді түзеді. Олар жоғары молекулалы қосылыстарға жатады. Олар әлсіз, ішінара гидролизденгенде олигосахаридтерге, ал толық гидролизденгенде моносахаридтердің жүздеген, мыңдаған молекулаларына ыдырайды. [2] .

Олигосахаридтер. Дисахаридтерді олигосахаридтер деп те атайды. Онда моносахаридтердің екіден оңға дейінгі буындары гликозидті байланыс арқылы қосылып, дисахаридті түзеді.

Моносахаридтердің дисахаридке бірігуі екі моносахаридтің глюкозидті (жартыай ацеталды) гидроксил топтары арқылы (1 түрі), немесе біреуінің гликозидті гидроксил тобы мен екінші моносахаридтің спирттік гидроксил тобының қатысуы арқылы жүзеге асады.

2 түрдегі тотықсызданбайтын дисахаридке жатады. Ол α - және β - түрде болады.

Экваториалды байланыс

Β- Лактоза (конформациялық құрылысы),

4-( β-D - галоктопиранозидо) - D -глюкопираноза, сүт қанты)

β - 1, 4 - глюкозидті байланыс ашық түрі (оксо - түрі)

β-D - галактопиранозил

1, 4-( β-D - галоктопираноза)

(Хеуорс формуласымен бейнелеу) β-Лактоза

Сүт қантының маңызды түрі. 2 түрде бұл тотықсызданбайтын дисахаридтің құрамдас бөлігі болып β-D - галактопираноза және D-глюконираноза саналады. Лактозада, мальтоза сияқты α - және β - түрде кездеседі. Целлобиоза

4(β-D- глюкопиранозада) - D - глюкопираноза (конформациялық құрылысы)

Β-1, 4 - глюкозидті байланыс

(циклдік түрі) (ашық түрі)

β - D - глюкопираноза - 1, 4 - β-D - глюконираноза

β - целобиоза

(Хеуорс формуласымен бейнелеу)

Целлюлозаның бұзылуының өнімі және 2 түрдегі тотықсызданбайтын дисахаридке жатады. Целлобиозада D - глюкозаның екі молекуласы 4β - глюкозидтік байланыспен қосылған.

Полисахаридтер - биоза және полиоза типті құрылған жоғары молекулалы қосылыстар. Қышқыл ортада толық гидролизденіп, монозалар түзеді.

Бір моноза түзетін, ал бұлар ең маңызды полисахаридтер деп аталады. Егер моносахаридтердің екі не онан да көп қоспасы түзілсе, бұл - гетерополисахаридтер.

Гомополисахаридтерге крахмал (амилоза, амилопектин), гликоген, целлюлоза (клетчатка), инулин жатады.

- гемицеллюлоза деп аталатындар, микроағзалардың көптеген полисахаридтері т. б. жатады.

Полисахаридтер түзу сызықты - поликонденсацияланған, мысалы целлюлоза және крахмал сияқты тармақталған болады.

Полисахаридтердің жай және күрделі эфирлері:

Целлюлозаның ацетаттары, нитраттары, ксантогенаттары, метил- карбоксиметил - және .

Целлюлоза ацетаттары (сірке қышқыл эфирлері) .

Целлюлозаның моно -, ди - және триацетаттары алынуы мүмкін. Целлюлозаның диацетатының қолданыс аумағы кеңірек.

Целлюлоза нитраттары (азотқышқылды эфирлері) .

Жағдайға байланысты бір, екі немесе үш гидроксил топ орынбасуы мүмкін. Сондықтан өнімдері клетчатканың моно -, ди -, тринитраттары деп аталады. Моно - және динитроклетчатка қоспасы коллодий мақсаты не коллоксилин делінеді. Медицинада колданылады.

Клетчатка үшнитраты - жарылғыш зат.

Клетчатка ксантогенаттары. Ксантогенаттар деп ксантоген қышқылының тұздары мен эфирлерін айтады. Ксантоген қышқылы:

R - O - C - SH

S

Ксантогенаттарды былай алады: целлюлозаны сілтімен өңдейді. Целлюлозаның (клетчатканың) әртүрлі гидроксилді топтарындағықышқылдың дәрежесі, күші әртүрлі, атап айтқанда, глюкоза қалдығын қосатын оттекке жақын орналасқан С - 2 көміртек атомындағы гидроксильдің қышқылдығы күштілеу болғандықтан, ондағы сутек натриймен алмасады.

Сосын осы целлюлозаның натрийлі туындысына күкіртті көміртегіні қосса, ксантогенат түзіледі.

целлюлоза ксантогенаты Метилцеллюлоза целлюлоза ксантогенатына диазокетонды қосқанда алынады:

алу үшін алкалилцеллюлозаға хлорсірке қышқылымен әсер етеді.

Ионит (катионит) ретінде қолданылады. Карбоксилде сутек басқа катиондармен алмасқан.

Иониттер - заттарды таза алу үшін иондарды байланыстыру тәсілін қолданатын заттар.

Алкалицеллюлоза 2 - хлортриэтиламинді әсер ету арқылы алынады.

Аниониттер - байланыстырушы және алмасушы аниондарды, яғни негіздік топтарды өз құрамында сақтайды.

Гомополисахаридтер. Маңызды полисахаридтерге крахмал, гликоген және целлюлоза жатады. Олардың барлығы D - глюкоза қалдықтарынан құралған және өсімдіктер мен жануарлар ағзаларында қоректену көмірсуларының қосымша қоры немесе жасушалық ұлпалардың діңгегін құру үшін қажетті көмірсулар болып табылады.

Крахмал өсімдіктің тамыры мен түйіндерінде, тұқымында кішкене түйіршік түрінде жинақталады. Дәнді дақылдар мен картопта оның мөлшері көп болғандықтан маңызды тағам өніміне жатады. Крахмал жеке зат емес. Ыстық су арқылы оны екі құрамдас бөлігіне - амилозаға (-20%) және амилопектинге (-80%) жіктеуге болады. [3] .

Амилоза суық суда ерімейді, ол 1, 4 - жағдайлармен тармақталған тізбек беріп, қосылған α - D - глюкопиранозаның кескіндерінен құралған. Бұл кескіндер макромолекулада спираль сияқты бұралған, спиральдың бір орамына глюкозаның шамамен 6 молекуласы енеді. Мұндай спиральдың ішінде түзілген бос қуысқа, айталық иод молекуласы сыйып кетеді. Оған сәйкес қосылыс (йодкрахмал) көк түске боялған.

Амилопектин суық суда ериді және иод қатысында күлгіннен қызыл - күлгін түске дейін боялады. Бұл полисахаридке тармақталған құрылыс тән: α - D - глюкопиранозидті бөлік 1, 4 - және 1, 6 жағдаймен де байланысқан. Ондағы тармақталу 18 - 27 моносахаридтің 18 - 27 буынынан кейін туындайды.

Крахмал диастаза ферментінің әсерінен ыдырап, мальтоза түзеді. Белгілі бір жағдайларда желімдеуші зат ретінде қолданылатын, декстрин деп аталып, глюкозаның 6 - 8 қалдығынан құралған, сақиналы олигосахаридтерді алуға болады.

Гликоген бұлшық ет ұлпасы мен бауырда кездеседі. Ол да қосымша қор ретінде полисахаридтерге жатады.

Оның химиялық құрылымы крахмалға ұқсас болғанымен, амилопектинге қарағанда тармақталу глюкозаның әрбір 8 - 16 қалдығынан кейін қайталанады.

Целлюлоза өсімдік жасушаларының қабырғаларын қалайтын негізгі материал және ол тоқыма, целлюлоза - қағаз өнеркәсібіндегі басты шикізат. Мақта, кейбір сияқты талшық таза целлюлозадан тұрады. Ол ағашта 40 - 50% шамасында болады.

1. 3. Көмірсулардың маңызды қосылыстарының алыну жолдары. Моносахаридтер бос күйінде және ангидридтер (полисахаридтер) түрінде табиғатта кең тараған. Мысалы, глюкоза бос күйінде көп мөлшерде жүзімде және т. б. жемістерде кездеседі; фруктоза глюзамен бірге балдың құрамында болады. Моносахаридтер әр - түрлі гликозидтер түрінде жиі кездеседі.

1. Қантты заттарды (моносахаридтерді) ең алғаш А. М. Бутлеров формальдегидтен синтездеп алған.
2. Қышқылдардың немесе энзимдердің қатысуында Ди және полисахаридтерді гидролиздеу арқылы моносахаридтер алады:

а) С ₁₂ Н ₂₂ О ₁₁ + Н ₂ О 2 С ₆ Н ₁₂ О ₆

ә) (С ₆ Н ₁₀ О ₅ ) _n + n H ₂ O n С ₆ Н ₁₂ О ₆

3. Көп атомды спирттерді әдетте тотықтырғыштармен немесе энзимдердің әсерімен тотықтыру арқылы моносахаридтер алады. Бұл жағдайда заттардың қоспасы түзіледі. Мысалы, алты атомды спирт Д - сорбитті тотықтырғанда, Д - глюкозамен мен қатар L - гулоза түзіледі: біріншісі спирттегі жоғары СН2ОН опшаның, ал екіншісі төменгі СН2ОН топшаның тотығуынан түзіледі:

Д - сорбит Д - глюкоза L - гулоза

Крахмалды гидролиздеу немесе декстриндер алу. Крахмалды қышқылдармен немесе ферменттермен гидролиздеу түрлі аралық өнімдер - декстриндерге ыдырайтындығы және оларды иодпен реакцияластыра отырып, анықтауға болатындығы белгілі. Эрленмейер қолбасын немесе үлкен пробирка алып, 10мл 1% крахмал, 10мл 10 % H ₂ SO ₄ қосып, су ваннасында не спиртовка жалынында қыздырады. Қайнай бастағаннан 2-3мин. өткен соң, одан 2мл алып сәл ғана суытып, иод немесе Люголь реактивін қосса, сұйықтық көк түске боялады, бұл ерітіндісінде амилодекстриндердің барлығын көрсетеді. Колбадағы барлық крахмал ерітіндісін қайнатуды одан әрі 3-4 минут жалғастырып тағы татпа алып, иод қосса, сұйықтық қызыл түске боялады. Бұл эритродекстриндердің түзілгеніне дәлел. Тағы да осы процесті әрі қарай жүргізсек, шие қызыл түс ахродекстриндерді, одан әрі қайталасақ, сары түсті, яғни тамызылған иодтың түсіндей мальтодекстриндерді анықтаймыз. Ең соңында моносахарид-глюкоза пайда болады, 1-2мл гидролизатты NaOH ерітіндісімен нейтралдап, оның үстіне Фелинг реактивін қосып қыздырамыз. Гидролиз процесі толық аяқталса, онда беретін реакция оң болады. Егер гидролиз толық аяқталмаса, реакция теріс болады. [4] .

1. 4. Көмірсудың биологиялық маңызы

... жалғасы

Көмірсулар. Биологиялық маңызы, қызметі, жіктелуі. Физика-химиялық қасиеті

Көмірсулар, олардың биологиялық маңызы.Моносахаридтер, олардың стереоизомериясы

Мүктердің биологиялық белсенді заттардың химиялық зерттеуі

Моносахаридтер немесе жай қанттар

Көкөністердегі көмірсулардың мөлшері

Азық құрамындағы қоректі заттардың рөлі мен маңызы малды толық құрамды азықтандыру оған қажетті қоректік заттарды анықтайтын факторлар

Көмірсулар метаболизмі

Биосинтезге әсер ететін көмірсулар

Көмірсудың қызметі

Көмірсулар биосинтезі

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс