Қазіргі қазақ публицистикасындағы экономика тақырыбының көрінісі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 54 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 4

1 Негізгі бөлім

І ТАРАУ Қазіргі ұлттық экономика және баспасөз

1. 1 Ұлттық экономиканың жаһандану жағдайында дамуы7

1. 2 Қазіргі қазақ публицистикасындағы экономика тақырыбының көрінісі…. . 16

1. 3 Ұлттық басылымдар және “Ел межесі елулік” . . . 22

ІІ ТАРАУ Дағдарыстан жаңару мен дамуға

2. 1 Экономиканың тұрақтылық феномені мен дағдарыстың шығу салдары…29

2. 2 Тұрғын үй мәселесі және ипотека33

2. 3 Теңге және инфляция. . 37

2. 4 “Әлемдік дағдарыстан шығудың кілті”. . . 42

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 48

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 53

ҚОСЫМШАЛАР . . . 55

Кіріспе

Еліміз тәуелсіздік алып, өзін-өзі билеу, өзін-өзі басқару қабілетіне ие болғаннан кейін заманына сай қазақ баспасөзінде де айтарлықтай күрт өзгерістер болды. Бұрынғы бір ғана Коммунистік партияның жетегімен жүрген бір сарынды, сыңаржақ, бір реалистік форматтағы қалыптан шығып, сан қырлы, жан-жақты қоғам өмірінің әртүрлі салаларының астары мен өңірін толығымен қамтып көрсете алатын біршама еркін, қалаған бағытқа қалам тартатын баспасөз өмірге келді /1/. Ол өзінің қоғамның нақты айнасы екенін көрсете білді. Бұл журналистің сол қоғамның тыныс-тіршілігінің тамыр соғысын жіті аңғарып, аса сезімталдықпен байқап, қалың бұқараның өзіне қайтара жеткізуі арқылы жүзеге асты. Бұл күнде баспасөздің қоғамдағы ықпалының зорлығы - оны төртінші билік дәрежесіне көтеріп әкетті. Ол бұндай беделге жайдан-жай ие бола салған жоқ. Аз уақыттың ішінде ұзақ жол жүріп, жаңа қырынан қалыптасып дамып, шыңдалып жетілгеннің нәтижесінде болды. Сөйтіп қазақ баспасөзі қоғамның қуатты құралы, мықты күшіне айналды.

Тақырыпты зерттеудің өзектілігі. Қазіргі қазақ публицистикасындағы экономика тақырыбы баспасөз беттеріндегі ең өзекті басты мақсаттардың біріне айналды. Өйткені, бүгінгі күннің кез-келген қазақ журналисінің басты қызметі тәуелсіздіктің тұғырын нықтауға, оның күш-қуатын нығайтуға, экономикасын жандандыруға, халықты осы іске жұмылдыруға бағытталуы қажет. Баспасөз бетіндегі жаңсақтыққа бой алдырмау, екіұшты пікір айтпау, алыпқашпа пікірден аулақ болу, нақтылық пен дәлдікті ғана талап ететін ең қиын да күрделі тақырыптардың бірі осы экономика тақырыбы деп айтсақ қателеспейміз.

Диплом жұмысымызды жазу барысында анықтағандай, аталмыш тақырыпқа қалам тербейтін журналистер саны көбейе түскендігі қуантты. Әсіресе қазақ басылымдарында ұлттық экономиканың жаһандану жағдайындағы дамуы, халықаралық экономикалық мәселелер, банктердің қызметі, қаржы институттары мен ұлттық даму қорлары туралы материалдар көп жарияланыпты. Бірақ осы материалдар төңірегінде талдау жасап ғылыми тұжырымдар жасалған еңбектердің некен-саяқ екендігіне көз жеткіздік. Сондықтан аталмыш тақырыптың аясында зерттеу жүргізуден диплом жұмысы тақырыбының өзекті екендігі еріксіз аңғарылды.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Қазақстанда экономика мәселелерінің баспасөздегі көрінісі туралы зерттеу еңбектердің ішінде профессор Нұрғожина Шарбан Ысқаққызының /2/ еңбегін атап өтуге болады. Көбінесе Ресейлік әдебиеттерді ғана көптеп кездестірдік.

Зерттеудің объектісі. Зерттеу жұмысының объектісі ретінде Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың 2006 жылғы 18 қаңтарда Парламент палаталарының бірлескен отырысында ұсынған “Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы”, Президент Жолдауы, 2005-2009 жылдар аралығында “Егемен Қазақстан”, “Түркістан”, “Айқын” т. б басылымдардың беттерінде және осы басылымдардың электрондық сайттарында жарияланған материалдар іріктеліп, таңдап алынды.

Зерттеудің тәжірибелік маңызы. Зерттеудің тәжірибелік маңызын жоғары оқу орындарының журналистика факультеттерінде өтетін “Баспасөз және экономика”, “Экономикалық теория” пәндерін оқыту кезінде студенттерге оқу-әдістемелік құрал ретінде пайдалануға болады.

Диплом жұмысының құрылымы. Диплом жұмысының құрылымы Кіріспеден, 2 тарау мен қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер мен қосымшалардан тұрады. Кіріспеде диплом жұмысының тарауларына қысқаша сипаттама беріледі. І- тарау “Қазіргі ұлттық экономика және баспасөз” деп аталады. Оның үш тараушасы ұлттық экономиканың жаһандану жағдайындағы дамуы, халықаралық қаржы институттары мен Қазақстандағы бірінші және екінші деңгейлі банктер туралы баспасөз материалдарына талдау жасалады. Сонымен қатар осы тараудың Ұлттық басылымдар және “Ел межесі елулік” атты тараушасында Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіруге ұмтылу жолындағы экономикалық табыстарының баспасөз бетіндегі көрінісіне талдау жасалып, сарапшылар пікірлері бойынша тұжырымдар жасалды. Мұндай өршіл міндетті білікті кадрлардың болуынсыз іске асыру мүмкін емес екендігі нақты айтылған.

Сонымен қатар материалдарда қазақ журналистері әлемдік шаруашылық байланыстар жүйесіне дамыған мемлекеттердің барлығы дерлік жоғары технологияларды енгізу мен инновацияларды қолдауға бағытталған “парасатты экономикаға” арқа сүйегендігін тілге тиек етеді. Осы орайда мемлекет басшысы елімізде осындай “парасатты экономика” негіздерін құру міндетін алға қойды. Ал оны құру үшін, ең алдымен, инвестицияларды адам капиталына салу көзделді.

Қазақстанда қазір ел ішінде еңбек ресурстарын қайта бөлу, және оларды оқыту мен қайта мамандандыру қажет болып отыр. Мамандардың қоныс аударуы мен оқуы кезеңінде олар үшін бірінші тұрғын үй проблемасын шешу қажеттілігі ұсынылды. Бірақ тұрғын үй бағасының шапшаң өсуі жағдайында халықтың әлсіз жіктері үшін тұрғын үй проблемасын шешу мемлекет үшін қиын міндетке айналды. Барлық жерлерде әкімдіктерде тұрғын үй алуға үлкен кезек, адамдар армандаған баспанасын алуды жылдар, тіпті ондаған жылдар бойы күтуде, және де осы кезеңнің барлығында олар уақытша тұрғын үйге мұқтаж. Ол үшін осы қажеттілікті тек жалға берілетін үйлер қанағаттандыра алады деп шешілді. Мемлекет ауқымында тұрғын үй проблемасын шешу үлкен әлеуметтік мәселеге айналды. Жалға берілетін тұрғын үйлер салу қоғамдағы әлеуметтік шиеленісті жоюға, елде демографиялық ахуалды жақсартуға мүмкіндік берді. Өмірге ипотекалық несиемен үй беру жүйесі бірнеше кезеңдік мемлекеттік бағдарламалар бойынша жүзеге асырылды. Еліміздің үйсіз-күйсіз жүрген мыңдаған жастары жеңілдетілген несиемен үй алуға қол жеткізді.

Мәселен, еліміздегі мемлекеттік жаңа экономикалық Тұжырымдаманы іске асыру шеңберінде мынадай негізгі бағыттар жасауға жол ашылды:

- ақша-кредит саясатының құралдарын жетілдіру және оны Еуропа Одағы елдерінің стандарттарына жақындату жөнінде іс-шаралар жүзеге асырылды;

- 2003 жылы неғұрлым тиімді және экономикалық тұрғыдан ақталатын валюталық операцияларға қатысты жекелеген шектеулерді алып тастауды белгілеген Қазақстан Республикасында валюта режімін ырықтандырудың 2003-2004 жылдарға арналған бағдарламасы қабылданды;

- қаржы нарығына қатысушылардың қызметін бірыңғай мемлекеттік қадағалау органы - Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі (бұдан әрі - ҚҚА) құрылды;

- банктерден, банктік қызмет көрсетудің жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардан және микрокредиттік ұйымдардан тұратын үш деңгейлі кредиттеу жүйесі құрылды, олардың қызметін реттейтін қажетті заңнамалық актілер қабылданды;

- Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 11 маусымдағы №1388 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасында тұрғын үй құрылысын дамытудың 2005-2007 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қабылданды;

- республикадағы бірінші кредит бюросы құрылды;

- “Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы” Заң қабылданды;

- бірқатар міндетті сақтандыру түрлері енгізілді, сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры, мемлекеттік аннуитеттік компания, экспорттық-импорттық кредиттерді сақтандыру жөніндегі мемлекеттік корпорация құрылды, отандық сақтандыру нарығына шет елдің қатысу мүмкіндігі кеңейтілді;

- Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығын дамытудың 2005-2007 жылдарға арналған бағдарламасы бекітілді;

- жинақтаушы зейнетақы жүйесін дамытудың 2005-2007 жылдарға арналған бағдарламасы бекітілді;

- Қазақстан Республикасының пошта-жинақ жүйесін дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған бағдарламасы бекітілді.

Диплом жұмысының “Дағдарыстан жаңару мен дамуға” атты екінші тарауында дағдарыстың шығу салдарына байланысты жазылған шетел ғалымдарының пікірлері, теңгенің девалвациялануы, инфляция дегеніміз не?, сонымен қатар президентіміз Н. Ә. Назарбаевтың “Әлемдік дағдарыстан шығудың кілті” атты еңбегіне байланысты Қазақстанның көрнекті ғалымдары Ғ. Есімнің “Егемен Қазақстан” гаетінің бетінде жариялаған көлемді мақаласы талдауға өзек болады. Сонымен қатар диплом жұмысында қазіргі баспасөздері экономикалық жаңа терминдер желісіне ерекше назар аударылады.

І ТАРАУ. ҚАЗІРГІ ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БАСПАСӨЗ

1. 1 Ұлттық экономиканың жаһандану жағдайында дамуы

Қазіргі таңдағы қазақ қоғамының баянды әрі мәңгілік болуы әлем елдерінің қатарында өзінің ұлттық құндылықтары мемлекеттік тілі мен экономикасы, мәдениеті, діні мен ділі айырықша көрініс тапқан ұлттық брендтері арқылы танылуы тиіс. Ұлттық бренд дегенде алдымен бірінші отандық тауар өндіруді ерекше жолға қойып, ұлттық бизнес пен шағын және орта кәсіпорындарды жетілдіруді дамытуды алға қою шарт. Ал журналистке қойылатын қазіргі заманауи негізі талап - қоғамдағы болып жатқан өзгерістерді халыққа жеткізу. Шындықты айту. Қоғамдағы басты жаңалықтарды халық пен билік арасына жеткізуші алтын көпір де баспасөз. Баспасөз бетіндегі материалдар тақырыбы алуан түрлі, қазіргі дүниежүзілік ақпараттар тасқыны еркін қозғалысқа ие болуда. Интернет желісі арқылы секунд ішінде әлемде болып жатқан кез-келген жаңалықтан хабардар бола аласыз.

Баспасөз беттеріндегі экономика тақырыбына жазылған материалдар да өте шексіз. Алуан түрлі пікірлер, статистикалық мәліметтер, жаңа экономикалық терминдер арқылы баспасөз беті толыға түсуде. Оның үстіне Қазақстан экономикасы да қарқынды даму үстінде.

Осы орайда Білім және ғылым министрлігі Экономика институтының директоры, экономика ғылымдарының докторы, профессор Марат Кенжеғозиннің “Егемен Қазақстан” газетінің 2006 жылғы 14 қаңтардағы «Қазақстан экономикасы: басымдықтар және мәселелер» /3/ атты мақаласына тоқталатын болсақ, онда ұлттық экономиканың жаһандану жағдайындағы дамуы әлемде болып жатқан жалпы өркениет үрдістерін ескере отырып, экономиканы инновациялық жолға аударудың негізінде ғана шешілетінін атап көрсеткен. Экономист-ғалым елбасымыздың пікірлеріне сүйене отырып: «Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың, біздің І Инновациялық экономиканы қалыптастыру саясаты экономиканы инновациялық жолға көшіру Қазақстанның ХХІ ғасырдағы дамуының баламасыз нұсқасы болып табылады. Елдің ұлттың мүдделері осыны талап етеді, әлемдік дамудың негізгі үдерістері де осыны қуаттайды. Соңғы кездері мемлекет инновациялық қызметті дамыту үшін кең ауқымды шаралар қабылдауда. Алайда, мойындау керек, инновация біздің экономикамыз үшін нөмірі бірінші басымдыққа айналды десек те, оның іске асырылуы уақыт талап еткен деңгейге көтеріле қойған жоқ. Ал шын мәнінде елдің технологиялық инновацияларға қабілеті осы заманғы қоғамның базалық сипаты болып табылады», -дейді. Мақалада осы заманғы өндіріспен, маркетингпен, сатып өткізумен, сондай-ақ тұтынумен байланысты нәрселердің бәрін қамтуы тиістігін де оқырман назарына ұсынады. Осы тұрғыда Елбасы “Жаңа кезең - жаңа экономика” атты еңбегіне де тоқталып өтеді: «Белсенді қалыпта болатын инновацияларға ұлттық қабілеттілікті қалыптастыру мен қолдау үшін бүкіл қоғам осы саладағы жетістіктерді аса маңызды ұлттық басымдық ретінде қарастыратын идеялар мен құндылықтарды жете ұғынуы қажет. Күрделі сипатқа ие және көптеген факторлар мен қоғамдық институттарға тәуелді инновациялардың табиғатын тек қана мамандар тобы емес, тұтастай алғанда қоғам да терең сезінуі керек. Инновациялық проблемалар ғалымдар, менеджерлер, бизнесмендер, саясаткерлер, заң шығарушылар белсенді түрде қатысатын тұрақты жалпыұлттық диалогтың тақырыбы болуы тиіс. Ғалым осындағы пікірлерді келтіре отырып, қоғамда инновациялық бағдарды қалыптастыру үрдісінде бұқаралық ақпарат құралдарының рөлінің артуы керектін ерекше атап көрсеткен.

Бір сөзбен айтқанда, іс-қимылдағы инновациялық үлгіні бағдар ету -Қазақстан қоғамы идеологиясының бір бөлігіне айналуы тиіс дейді.

Еліміздегі мемлекеттік кәсіпкерлікті дамыту, трансұлттық компанияларды қалыптастыру, мемлекеттік кәсіпкерлік элементтерін, тұжырымдамасын енгізу қажеттігі туындағанын да тілге тиек етеді.

Қазіргі кезеңдегі мемлекеттік кәсіпкерліктің негізгі бағыттарына да тоқталып өткен:

* мемлекеттің мемлекеттік даму институттары арқылы жүргізетін инвестициялық қызметі;

* отандық бизнестің мүдделерін ілгері бастыру, озық технологияларға қол жеткізу және ұлттық экономиканы теңдестіру мақсатымен қазақстандық капиталдың шетелдерге экспансиясын жүзеге асыру;

* аса маңызды компаниялардың капиталдандырылуын ұлғайту және оларды дамудың жаңа деңгейіне шығарудың арқасында мемлекеттік капиталдың қазақстандық трансұлттық корпорацияларды қалыптастыруға тікелей қатысуы.

Мақалада кедейшілік проблемасы да шет қалмады. « Кедейшілік проблемасы Қазақстанды 90-шы жылдардың басынан толғандыра бастады. Оның өткірлігі кедейшілік нақты табыстың күрт төмендеуі мен қоғамның әлеуметтік жіктелуінің күшеюі салдарынан қоғамның әлеуметтік құрылымының өзгеруіне әсер ете бастаған сәттен бастап байқалды. Кедейшіліктің өсуі оның үлес салмағынан да, кедейшілік санаттары бойынша да көрініс тапты. Кедейшілік деңгейінің өзгеру қарқынында оның қалыптасуының екі кезеңін бөліп көрсетуге болады. Бірінші кезең - 90-шы жылдардың бірінші жартысы - бұл кезде халықтың тұрмыс деңгейінің нашарлауынан, кедейшілік ауқымының ұлғаюынан, табыстар, тұтыну, маңызды материалдық және әлеуметтік игіліктерге қолжетімділік бойынша қарастырғанда әлеуметтік ала-құлалықтың күшеюінен көрінген аса келеңсіз үрдістер байқалды. Екінші кезең - 90-шы жылдардың екінші жартысынан бастап қазіргі кезге дейін - экономиканың нақты секторындағы оңды ілгерілеулер нәтижесінде халықтың бақуаттылығы өлшемдерінің біршама тұрақтану кезеңі», -дейді.

Елдегі қазіргі әлеуметтік-экономикалық жағдайдың ерекшелігі ретінде “жаңа кедейлер” деп аталатындардың пайда болғанын айтып өтеді . ҚР Статистика агенттігі 2004 жылы жүргізген үй шаруашылығын зерттеу деректері бойынша мәліметтерді /4/ нақтылай түседі: “Жаңа кедейшілік” ауқымы ауылдық жерлерде тұратын халықтың есебінен едәуір кеңейді. Ауыл халқының табысы қала халқының табысынан орташа алғанда 2, 2 есе төмен және ауылдағы кедейшілік деңгейі едәуір жоғары. Мысалы, ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен табысы бар ауылдық отбасылардың үлесі (24, 8 %-ды, ал қалалық отбасылар үлесі 9, 2 %-ды құрайды. »

Жалпы экономист маманның көтеріп отырған мәселелері бүгінге дейін өз шешімін таппаған. Мақала газетің едәуір бөлігін алып тұрса да, автор ең бастысы оқырманның осы мақаладан көкейінде жүрген сауалдарына жауап таба алмаған сыңайлы. Ұлттық экономикадағы мәселелер дегенде ол тек кедейшілік пен мемлекеттік кәсіпкерлікті дамыту, трансұлттық компанияларды қалыптастырумен ғана шектеліп қалмаған. Әлемдік экономикада Қазақстанның өзіндік орны қандай деген сауалдарға жауап таба алмадық.

Т үркістан халықаралық-саяси апталығының 2005жылғы 1 желтоқсандағы 48-594 санында Гүлбиғаш Омарованың «Экономиканы реформалау-зәулім үйдің құрылысын салу сияқты»/5/ атты мақала жарияланған. 2000 жылдан бері еліміздегі банктердің жиынтық капиталы 7 рет өскені және банктер активтері осы уақыт аралығында 28 млрд. АҚШ долларына жеткен, бұл IЖӨ жартысына жуық деген сандық көрсеткіштермен ғана жалпы мағлұмат береді. «Елбасының айтуынша, Қазақстандағы банк жүйесі, жинақтаушы зейнетақы жүйесі қаржылық саланың мақтанышы болып табылады. Зейнетақы қорлары активтерінің көлемі қазіргі таңда 5 млрд. долларға жетті. Сақтандыру саласы да жақсы дамып келе жатыр. Құнды қағаздар рыногы, инвестициялық қор жүйесі, несие берудің үш сатылы жүйесі жүзеге асып жатқанын мәлімдейді.
Қазақстан экономикасында туризм, тамақ өнеркәсібі, мұнай-газ өнеркәсібі, тоқыма, көлік өнеркәсібі, металлургия, құрылыс материалдары жеті кластері белгіленді. Оларды жүзеге асыру үшін қаржылық сала жақсы жұмыс істеуі керек»-дейді.

Мақалада Қазақстан қаржыгерлері Алматыда бас қосып Бүкіләлемдік банк Қазақстанды инвестицияға қолайлы 20 елдің қатарына енгізген деген ақпарат берілген. Алматыда қаржы орталығын құру үшін қажетті заң жобаларын Үкімет Парламент қоржынына өткізіп те қойғаны жария етілді. Бұл заң жобалары, Елбасы айтпақшы, жыл соңына дейін қабылдануы керек. Алматы қаржы орталығы Сингапур, Дубай мен Дублиндегі қаржылық орталықтардың сипаттарын қайталамақ. Ал қаржылық орталықты қадағалайтын мекемеге заңды тұлғаларды тіркеу, виза беру және басқаша мемлекеттік органға тән құзыреттер беріледі. Аймақтық қаржы орталығының арнайы экономикалық аймақтардан айырмашылығы оның нақты белгіленген шекарасы болмайтынын нақты айтып өтеді. Сондай-ақ қаржылық сала Алматыда бәсекеге қабілетті қаржылық орталық құру үшін күш жұмылдыруы керектігін де нұсқайды.

ҚР Қаржы рыногын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттік төрағасы Болат Жәмішевтің де пікірін тілге тиек етеді. « Қазақстанда қор рыногының әлі жеткілікті дамымағандығына қарамастан, Қазақстанның қаржы рыногы Қаржы орталығын құру үшін қажетті алғышарттарға ие. Бұл бизнес-жоба біздің мемлекет үшін өте қажетті, себебі жинақтаушы зейнетақы қорлары активтерінің көлемін ішкі рынок игере алмай отыр. Яғни, Қаржы орталығы - Қазақстанның қор рыногының дамуының объективті қажеттілігі болып табылады», -дейді.
Экономика және бюджетті жоспарлау министрі Қайрат Келімбетов Аймақтық қаржы орталығы құрылымы мен ерекшеліктеріне кеңінен тоқталып өткен. Ал, Халықтық банк төрағасы Григорий Марченконың пікірі өзгелерге қайшы пікірін беру арқылы екі жақты көзқарастың оңы мен солын оқырман талқысына ұсынады. «Марченко Үкімет қолға алған кез келген бастама бойынша ешкімге ұқсамайтын көзқарасы бар екендігін бұған дейін де талай рет білдірген. Ол бұл жолы да іркіліп қалған жоқ. «Экономика реформалау зәулім үй құрылысына ұқсайды, егер біз үйдің бес-алты қабатын салып бітірсек, сонымен шектеліп қалуымыз керек деген сөз емес» деген сыңайдағы пікірін жайып салды». Дұрысы, Марченконың сөзін сөзбе-сөз келтірген жөн болар: «Аймақтық қаржы орталығына байланысты мен өз пікірімді бұдан бұрын талай рет білдіргенмін. Бұл жобаның Үкімет ұсынған, Парламентте жатқан тұжырымдамасы қазіргі күйінде әлі де қайта қарауды қажет етеді. Сондықтан мен оны үстінен қарап, жөндеп, Алматыда шын мәнінде қаржы орталығының жұмыс істеуін қамтамасыз ету керек деп есептеймін.
Бұл идеяның барлық артықшылығы мен кемшіліктері көп ұзамай іс жүзінде көрінетін болады. 2006 жылдың 1 желтоқсанына дейін көп қалған жоқ . . . », -дейді. Мақалада автор «таразыдағы табақтың» қай басы басым екенін оқырман өзі таразыласын деген ой тастайды.

Сондай-ақ, Түркістан басылымының 2005 жылғы 29 желтоқсанында экономист журналист Гүлнәр Мұқанованың естіген құлақты елең еткізер «2005 - ҚАЗАҚСТАНҒА МИЛЛИАРДЕРЛЕР ЖАУҒАН ЖЫЛ . . . » /6/ атты мақаласын қарастырайық. Мақалада жыл сайын атақты «Форбс» журналында миллиардерлер санатына Қазақстанда iс жүргiзетiн адамдар iлiккенін жарияланған. «Iс жүргiзедi» деп қадап жазуымыздың себебi», -дейді автор:«Александр Машкевич, Патох Шодиев пен Алиджан Ирагимов секiлдi азаматтардың ақша табатын объектiлерi Қазақстанда орналасқанымен, туылған жерi, азаматтығы, тұратын жерi Қазақстан емес. Есiмдерi Еуразиялық өнеркәсiптiк Қауымдастықпен байланыстырылатын бұлардың әрқайсысының иелiгiнде 1 млрд. АҚШ долларынан астам қаржы бар екен. Айтпақшы, «Қазақмыс» корпорациясының басшысы Владимир Ким де миллиардерлер қатарында. «Қазақмыс» акцияларын Лондондағы биржаға салғаннан кейiн Ұлыбританияға көшiп кетiп жүрмесе, оның тұрғылықты жерi әзiрше, Қазақстан . . . », -деген зілді әзілмен жазылған Гүлнәр Мұқанованың осы мақаласы баршамызды ойландырары анық. Жерінің асты мен үсті төрткүл ұрпағымызға дейін жетерліктей мол байлықты иемденіп отырған қазақ емес, өзге ұлттан болғаны жегімізді жеп, намысымызды оятуы тиіс. Сол қазынаның өзге ұлт азаматына өтіп кеткеніне қайғырудың орнына оларды мақтанышпен жариялауымыз қай жетіскеніміз?

Қазақ баспасөзінің түп тамыры 85 жылдық тарихы бар төл басылымымыз “Егемен Қазақстан” беттерінін де ұлттық экономикамыздың жаһандану жағдайында қалай өрбіп келе жатқаны туралы мәліметтер мол. 2009жылдың 22 сәуірінде жарияланған Күмісжан Байжанның мына мақаласына назар аударайық: «Алдағы күндерге үмітпен қараймыз»/7/. Еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуының бірінші тоқсандағы жағдайы осындай ойға жетелейді.

Э кономика және бюджеттік жоспарлау министрі Бақыт Сұлтанов осы мәселе төңірегінде былай дейді: «Үстіміздегі жылдың екі айында сыртқы сауда айналымы өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 39 пайызға, соның ішінде экспорт 48, 4 пайызға, импорт 17, 4 пайызға қысқарған екен. Сыртқы сауда айналымының осылайша төмендеуіне қарамастан, экономика ішкі жағдайда барынша беріктік таныту үстінде».

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.