Автобус паркінің структуралық құрылымы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

Есептемелік түсініктеме хат

Түсініктеме хат парағының саны _____________
Сызу саны _________________________________

Аннотация

Дипломдық жобада Тараз қ. ӘулиеатаТрансПасс ЖШС жағдайында
қозғалтқышты жөндеу бөлімін ұйымдастыруын жетілдіру.
Автомобильдердің дайындық коэффициентін арттыру үшін бұл жұмыстарды
жетілдіру қажет. Дипломдық жоба түсініктеме хаттама ____беттен, және сызба
4 парақ А – 1 форматты сызбадан тұрады.

Аннотация

В данном проекте рассмотрены вопросы совершенствования организация
работ моторного участка в условиях ТОО ӘулиеатаТрансПасс. Для повышения
коэффициента технической готовности рассмотрены мероприятии по планированию
работ по техническому обслуживанию и его организации, а также
усовершенствования.
Дипломный проект содержит пояснительную записку ___ стр и графическая
часть из 4 листов формата А – 1.

Annotation

In the given project the questions of perfection organization of jobs
of a motor site in conditions CLR AulieataTransPass. For increase of
factor of technical readiness are considered a measure on scheduling on
maintenance service and his(its) organization, and also improvement.
The degree project contains an explanatory slip ___ стр and graphic
part from 4 sheets of a format And - 1.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 7
1. ТАРАЗ ҚАЛАСЫНЫҢ ӘУЛИЕАТАТРАНСПАСС ЖШС-нің ӨНДІРІСТІК ЖҰМЫСЫН ТАЛДАУ
8
1.1. Автокөлік кәсіпорынының пайда болуы және өніп қалыптасуы 8
1.2. Автобус паркінің жалпы сипаттамасы 9
1.3. Автобус паркінің өндірістік – техникалық базасы 16
1.4.Техника-экономикалық көрсеткіштерінің талдауы 19
1.5. Дипломдық жобаның мақсаты мен тапсырмасы бойынша талдау қорытындысы
20
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ 21
2.1. Техникалық қызмет және жөндеу жұмыстарының мерзімділігін жұмыс
жағдайына келтіру 21
2.2. Автокөліктерге арналған ТҚ жұмыстарының еңбек сиымдылығын бір қалыпқа
келтіру және түзету 22
2.3. Автокөліктерге ТҚ және жөндеудің саның анықтау 23
2.4. Автокөліктерге жүргізілетін ТҚ бойынша жұмыс көлемін анықтау 24
2.5. ТҚ және АЖ жұмыстарын жүргізетін орындардың режимдері 26
2.6. Жұмысшылардың санын есептеу 27
2.7. Автокөліктерге ТҚ жұмыстарын жүргізетін пост сандарын анықтау 27
2.8. Өндірістік аудан мөлшері 28
2.8.1. ТҚ және АЖ постарын табу 28
2.8.2. Участок ауданын табу 29
2.8.3. Қосымша қоймалар ауданың табу 30
2.9. Жалпы құрылыстық талаптар 30
3. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 33
3.1. Операция кезегін тағайындау. 33
3.2. Операциялардың режимдерін есептеу. 33
3.2.1.Токарлық операция 33
3.2.2.Ажарлау операциясы. 35
3.3. Технологиялық процестердi техникалық нормалау. 37
3.3.1.Токарлық операцианы техникалық нормалау. 37
3.3.2. Бұрғылау операциясын техникалық нормалау. 38
3.4. Бөлшекті жасаудың техникалық - экономикалық негіздеу. 39
4. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 42
4.1. Бастапқы мәліметтер 42
4.2. Қозғалтқыш бөлімінің негізгі құралдарының құны 43
4.3. Қосымша күрделі шығындарды есептеу 43
4.4. Пайдалану шығындарын анықтау 45
4.5. Қозғалтқыш бөлімін реконструкциялау кезінде жылдық тиімділігін
анықтау 46
4.6. Техника-экономикалық көрсеткіштер 46
5. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ 48
5.1. Еңбектің қорғаудың құқықтық негіздері 48
5.2. Кәсіпорынның тіршілік қауіпсіздігі 49
5.3. Кәсіпорынының техникалық қауіпсіздігі 50
5.4. Кәсіпорынның өрт қауіпсіздігі 51
ҚОРЫТЫНДЫ 53
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 54
КІРІСПЕ

Тынымсыз Тараздың дамылсыз қозғалған көліктері көбейген сайын,
жүргізушілердін жұмысы да қиындай түсті. Әсіресе, жолаушыларға қызмет
ететін қалаішілік автобустардын қозғалысы күрделенді.
Автомобиль көлігі қалалардағы, сондай-ақ ауылдық жерлердегі тұрғындар
үшін де зор маңызға ие болуда. Ол халықтың экономикалық және мәдени
тұрмыстық өмірін көтеруі қала мен ауыл арасындағы әлеуметтік-техникалық,
экономикалық және мәдени дамуындағы қарама-қайшылықты аластатуға, орталық
облыстар мен еліміздің шалғай жатқан аудандарындағы өміріндегі жағдайларды
теңестіруге септігін тигізеді. Автомобиль көлігінің басты міндеті халық
шаруашылығы мен тұрғындардың жүктерді материалдық және еңбек қорларының
мүмкін боларлық ең төменгі шығындарын пайдалана отырып, тасымалдаудағы
қажеттілігін сапалы және уақытылы қамтамасыз ету болып табылады. Бұл
мәселені шешу жалпы пайдаланудағы автомобиль көлігін дамытуды, жүк және
тауар айналымдарын арттыруды, материалды-техникалық негізді бекітуді және
көлік құралдарын ірі автокөлік кәсіпорындарында шоғырландыруды, жылжымалы
тізбектің техникалық баптауы мен жөндеуін жақсартуды талап етеді.
Техникалық пайдалану автомобиль көлігі жүйесінің бірыңғай түрі болып
есептелінеді. Автомобиль көлігінің алдында тұрған маңызды мәселелердің бірі
автомобильдердің пайдалану сенімділігін арттыру және оны ұстауға кететін
шығындарды төмендету болып табылады.
Дегенмен автобус паркінің техникалық күйін жақсарту өте баяу
жүргізілуде. Бұл мәселені шешу бір жағынан сенімділігі жоғары автобустарды
техникалық пайдалану әдістерін жетілдіру, еңбек өнімділігін арттыру,
техникалық баптау және жөндеу жұмыстарының еңбексыйымдылығын төмендету
автобустардың жөндеу аралық жүрісін арттыру есебінен қамтамасыз етіледі.
Нұсқалған шарттарға қосымша жылжымалы тізбекті ақаусыз күйде демеуге
қажетті өндірістік негізді құру, өндірістік процестерді механикаландыру
және автоматтандыру құралдарын кеңінен енгізуді талап етеді. Қазіргі
уақытта АЖТК-дағы өндірістік процестерді механикаландыру деңгейі
салыстырмалы түрде шамалы ғана.

1. ТАРАЗ ҚАЛАСЫНЫҢ ӘУЛИЕАТАТРАНСПАСС ЖШС-нің ӨНДІРІСТІК ЖҰМЫСЫН ТАЛДАУ

1.1. Автокөлік кәсіпорынының пайда болуы және өніп қалыптасуы

Облыс орталығындағы ең көне және ең үлкен автопарк - Әулие Ата Транс
Пасс. Жетпіс жылға жуық тарихы бар мекеме сонау Ұлы Отан соғысынан кейінгі
жылдары ат арбамен адам таситын еңбек орталығы болған. Бірнеше атты күтіп,
баптап дәл осы жерде ұстап, тасымал қызметіне пайдаланған. Бұл автопаркке
алғашқы автокөлік 1956 жылдары келе бастаған.
1961 жылы қаңтар айында облыстық сауда басқармасы автокөлік шаруашылық
базасында 40-автомобиль (ГАЗ-51, ЗИС-150, ЗИС-5 маркалы) және 35-атты
арбалы жылжымалы құрам болды. Жамбыл автотрест қарамағына қарасты Ташкент
көшесі бойында орналасқан №6 сауда базасы болып құрылды. Сөйтіп автобаза
басқа да АТП есебінен әр түрлі маркалармен толықтырылып кеңейе түсті, сол
жылы сәуір айында жылжымалы құрам саны 120-ға жетті.
Осы жылдың аяғында жылжымалы құрам саны 50-бензовозбен және 60 жаңа
автомобильмен (ГАЗ-51) толықтырылып жылжымалы құрам саны 220-ға жетті. 1961
жылы қаңтар айында барлық қалалық ПАЗ-651, ПАЗ-651 маркалы автобустар (100-
ге жуық) сауда базасы қарамағында беріліп, №6 сауда базасы №1 автокомбинат
болып аты өзгертілді. Осы уақытта жаңа проект бойынша бас өндіріс корпусы
тұрғызылды. Парктегі жылжымалы құрам саны 380-ге өсті. 1971 жылдың
көктемінде жер аумағы аздығынан түнгі тұрақтануды қамтамасыз ете алмауына
байланысты автокомбинатқа №3 ауыр автотрест автобаза территориясы берілді.
1976 жылдың көктемінде автомобиль саны 512-ге жетіп, техникалық қызмет,
яғни аяғында жөндеу жұмыстары автокомбинат қажеттілігін қанағаттандыра
алмады. Осыған байланысты жөндеу жұмыстарын жетілдіру жөнінен шешім
қабылданды. Коллективтің творчествовалық ізденістері мен инженерлік нақты
да тұжырымды істері нәтижелі болды.
Цех жұмыстары: вульканизаторлық, токарлық және т.б. цех жұмыстары 1977
жылы қайта жаңартылды. Қозғалтқыш бұзылымы жөндеу жұмыстарын тексеретін
арнайы пост ұйымдастырылып оған қажетті 19 дана құрал жабдықтармен
жабдықталған.
№1 автокомбинаты 1981 жылы екіге бөлінеді. Барлық жүк машиналары АТП-2
кәсіпорнына берілді. 277-дана автобус №3 автобус паркіне берілді.

1.2. Автобус паркінің жалпы сипаттамасы

ЖШС ӘулиеАтаТрансПасс паркі Бурульск көшесінде қаланың солтүстік-
батыс бөлігінде орналасқан (1.2-сурет). Автобаза территориясында негізгі
өндіріс корпусынан басқа асхана, азық түлік қоймасы, диспечерлік ғимарат,
техникалық бақылау пункті және бассейн орналасқан.
Жалпы барлық маршрут қашықтықтығы 353,5 км. Қаланың ішкі және сыртқы
аймақтарында 16 маршрут ұйымдастырылған. Оның қала ішінде 9-маршрут,
қашықтығы 121,5 км, қала сыртында қатынайтын маршрут саны 7, қашықтығы 232
км.
Қазір он бағыт бойынша 200 автобус, 10 шағын автобус жолаушыларға
қызмет етеді. Сыйымдылығы үлкен автобустармен ескі көліктермен
алмастырылды. Ман, Cetra секілді үлкен автобустар Германия. Франция,
Оңтүстік корея елдерінен әкелінсе, Ресейдің ПАЗ автобусын, Қытайдың
Газель шағын автобустарын алып отыр. Күніне 142 автобус үздіксіз шығады.
Алғашқы кезектегілер таңғы сағат 5.50-де жұмысын бастаса, кейбір автобустар
кешкі 21.50-де жұмыстарын аяқтайды. Бәрі де күніне екі рет медбикенің
тексерісінен, бағыттаушыдан, бақылаушы механиктен өтеді. Үш кезекші автобус
таңертеңгі және кешкі мезгілде жүргізушілерді, механиктерді, жөндеушілерді
үйді-үйіне тасиды.
Жүргізушілердің үздігіне сый ақы тағайындайды. Көліктеріне күрделі
жөндеу қажет болса, жеңілдіктер жасайды. Мәселен, моторды толық жөндеу үшін
50 мың теңге кететін болса, бұл шығынның тең жартысы мекеменің есебінен
төленеді. Мекемеміздегі 22 жөндеу цехында 38 адам еңбек етеді. Автобус
жүргізушілері сенбі, жексенбіде де тоқтамайтын болғандықтан, жөндеу
цехтарында да шеберлер аптаның барлық күнінде еңбек етеді. Өздерінің
кеетелері бойынша.
Жұмысты ұйымдастыру орынбасары Олег Колесников, бас есепші Тамара
Ащепкина, жоспарлау бөлімінің бастығы Шолпан Әбжанова, кадр бөлімінің
бастығы Меруерт Молдшалиева, еңбек қорғау бөлімінің бастығы Панзагүл
Дилмаханбетова, аға медбике Надежда Фатуикина , медбике Роза Сабырқұлова,
кәсіподақ ұйымының төрағасы Герман Колесников, автокөлік пайдалану
бөлімінің бастығы Рашид Пірманов, автосап бастығы Самат Тасыбаев, жөндеу
шебері Виктор Тимилиди, автосап механигі Сергей Тимилидилер белсенділік
байқатып келеді. Кәсіподақ ұйымының тарапынан науқастанған жүргізушілерге
көмек көрсетіледі.
Бұл жерде жүргізушілердің 70 пайызы жастар. Еңбектері әлі де еселене
бермек.
Басқару структурасы

Желіде әртүрлі маркалы автобустар қызмет етеді. Әрбір маршрутта екі
бағытта да көрсетілген аялдама аттары мен қозғалыс схемасы, маршрут
ұзақтығы, қозғалыстың басталуы мен аяқталуы 1.1-кестеде көрсетілген.
ЖШС ӘулиеАтаТрансПасс паркінің басқару структурасы 1.1-суретте
көрсетілгендей кәсіпорынды Президент басқарады. Президенттен кейін, вице
президент, бастықтың пайдалану жөніндегі орынбасары, жол қозғалысын
қауіпсіздендіру бөлімі, экономикалық пландау бөлімдерімен басқарылады.

ЖШС ӘулиеАтаТрансПасс паркінің баспланы

1) қабылдау бөлімі; 2) жеке транспорт тұрақтамасы; 3) қозғалтқышты жуу
бөлімі; 4) кір жуу; 5) обкатка бөлімі; 6) орталық қойма; 7) агрегаттық
участік; 8) пневмоцилиндр жөндеу участігі; 9) ; 10) газ апаратурасын жөндеу
участігі; 11) ағаш ұста участігі; 12) айналым қоймасы; 13) өндірістік
корпус; 14) административтік ғимарат; 15) асхана; 16) азық түлік қоймасы;
17) шинамонтаждау участігі; 18) ТҚ-1 аймағы; 19) бояу бөлімі; 20) темір
ұста участігі; 21) қаңылтыр участігі; 22) пісіру участігі; 23) диспечер;
24) гүлбағы; 25) жуу; 26) бассейн; 27) мұнай шаруашылығы; 28) автобустардың
тұрақтануға арналған территориясы.

1.2-сурет
1.1-кесте

Паркінің қызмет етіп жатқан автобус маршруттарының мінездемесі

Мар4 15 18
шру
т №
ПАЗ 32054-07 2007 3
ПАЗ 32054 2007 13
ПАЗ 32054 2006 2
ПАЗ 3205 1998 1
ПАЗ 3205 1999 12
ПАЗ 3205 2000 5
ПАЗ 3205 2001 4
ПАЗ 3205 2002 4
ПАЗ 3205 2006 7
ПАЗ 32053 2003 1
ПАЗ 4234 2006 2
ПАЗ 4234 2007 8
ПАЗ 4234 2008 5
FAWCa 6602 2005 3
FAWCa 6602 2006 3
FAWCa 6602 2007 27
FAWCa 6602 2008 5
FAWCa 6801 2005 1
ГАЗ 322132-220 2005 3
ГАЗ 322132-224 2003 1
ГАЗ 322132-224 2005 5
ГАЗ 322131 95 2005 1
Mersedes – Bens 1990 1
SCANIA 1987 1
ВАЗ 2106 2005 5
Барлығы 123
УРАЛ 375 ЕЭ 1980 1
ЗиЛ 431810 1989 1
ЗиЛ 131 1985 1
ЗиЛ ММЗ 4502 1982 1
ГАЗ 3129 1994 1
УАЗ 452 1980 1
ГАЗ 31105-120 2005 1
Митсубиси-Монтеро спорт 2000 1
УАЗ 31512 1992 1
Renault АЕ 420 (прицеп 1994 1
рефрижиратор)
Toyota land cruiser 100 VX 2007 1
Барлығы 11

ТҚ-1, ТҚ-2 және де жөндеу-қызмет жасау жұмыстарын орындау мерзімі
бақыланады немесе жүргізушінің өзіндік тексерілуімен атқарылады. 1.3...1,5
кестеде көлік құралдардың техникалық міңездемелері көрсетілген.

1.3-кесте

Автобустардың техникалық міңездемелері

№ Автобус маркасы Қозғалтқыш Ұзындығы, ммОтырутұру Классы
орны
ПАЗ 32054-07 бензинді 6925 2138 кіші
ПАЗ 32054 бензинді 7000 2442 кіші
ПАЗ 3205 бензинді 7000 2435 кіші
ПАЗ 32053 бензинді 7000 2541 кіші
ПАЗ 4234 дизельді 8165 3050 орта
FAWCa 6602 дизельді 5995 1828 кіші
FAWCa 6801 дизельді 8030 2649 орта
ГАЗ 322132-220 бензинді 5500 13 өте кіші
ГАЗ 322132-224 бензинді 5500 13 өте кіші
ГАЗ 322131 95 бензинді 5500 15 өте кіші
Mersedes – Bens дизельді 12000 4477 үлкен
SCANIA дизельді 11700 4477 үлкен

1.4-кесте

Жеңіл автомобильдердің техникалық міңездемелері

№ Автомобиль маркасы Қозғалтқыш Толық тиілген
көлемі, л автомобильдің массасы,
кг
ВАЗ 2106 1,564 1035
ГАЗ 31029 2,445 1390
ГАЗ 31105-120 2,3 1400
Тойота Лендкрузер 100 4,164 2425
УАЗ 452 2,445 1700
УАЗ 31512 2,445 1700
Митсубиси-Монтеро 3,500 2060

1.5-кесте
Жүк автомобильдердің техникалық міңездемелері

№ Жүк автомобильдердің Қозғалтқыш түріТиегіш Жүк
маркасы бөлімі көтерімділігі,
т
1 УРАЛ 375 ЕЭ Бензинді Бортовой 8
2 ЗиЛ 431810 БензиндіГаз Бортовой 6
3 ЗиЛ 131 Бензинді Бортовой 6
4 ЗиЛ ММЗ 4502 Бензинді Бортовой 6
5 Рено АЕ 420 (прицеп Дизельді Бортовой 10
рефрижератор)

1.3-суретте автобус паркінің структуралық құрылымы көрсетілген.

Автобус паркінің структуралық құрылымы

1.3-сурет

Соңғы бес жыл бойы автомобильдердің өзгерісі

1.4-сурет
Парк бойынша мұнда ең көп FAWCa 6602 маркалы 38 немесе 28% автобус әрі
қарай ПАЗ-3205 маркалы автобус олардың саны 33 немесе 25%, одан кейін ПАЗ-
4234 маркалы 15 автобус немесе 11,0% және т.б.
Автобус паркінің соңғы бес жол бойы автомобильдердің динамикалық
өзгерісі 1.4-суретте көрсетілген. Осы жерде байқалып тұрғызғандай ең көп
автобус сандар 2007, 1999, 2005, 2006, мысалы 2007 шыққан жылы 52 немесе
39,0% -автобус және т.б. автобустар, графикте көрсетілген график
нәтижесінде пайдалану мерзімі 7 жылдан бері автобустардың мөлшері 91,0%
құрайды және пайдалану мерзімі 10 жылдан асқандардың мөлшері 8,2% құрады.
Осыған байланысты қорытынды, автобустардың техникалық жағдайы жылдан-жылға
жақсарып келеді.

1.3. Автобус паркінің өндірістік – техникалық базасы

Біздің кәсіпорын жұмысын тәулік бойы үздіксіз атқарады; түңгі сменада
ТК -1, автобустарды тазалау, жуу, және рейске дайындау жұмыстары
істелінеді, ал күндізгі сменада ТҚ -2 және ағымды жөндеу жұмыстары
орындалады.
Автокөлік кәсіпорынының техника – эксплуатациялық көрсеткіштері 1.2
кестеде келтірілген. Автобус паркінің территориясында, автобустардың
тұрақты жұмыстарын атқаруды қамтамасыздырылатын төмен көрсетілген
ғимараттар орналасқан.
Ағымды жөндеу және диагностика ғимараттары,
ТҚ ғимараттары, күнделікті қызмет ғимараттары, темір ұсталығы,
кузовтарды өңдеу шеберліктері, автобустарды бояп – сырлау ғимараттары,
қоймалар, жанар май істапсасы, админстрация ғимараттары, автобустардың ішін
өңдеу ғимараттары орналасқан.
Автобустарды жұмыс істемей тұрғанда қоятын кілтін арнайы аудандар
орналасқан.
Ағымды жөндеу өткізетін аймақ, арнайы 36х60 метр ауданы 2160 м 2
ғимараттарда орналасқан.
Ол көп шығын шығармай, сапалы және тез уақытта автобустардың жөндеу
жұмыстарын өткізуге мүмкіндігі бар. Техникалық қызмет зонасы 18х36
метр ауданы 648 м2 ғимараттары орналасқан, бірақ оның ішінде көп
технологиялық шарттарға сәйкес келетін құрал –жабдықтары жетіспейді.
Автобус паркінің территориясында өндірістік ғимараттардың орналасуы
1.2 суретте көрсетілген.
Күнделікті қызмет, оның ішінде, автобустар адам таситын болғансоң
тазалау және жуу жұмыстарына көбірек көңіл аудару қажет, ол үшін біздің
кәсіпорындарда 18х36 метр, ауданы 648 м2 арнайы автобустарды жуып-
тазалайтын ғимараттар бар.
Автобустардың саны азайған соң ТҚ және жөндеу ғимараттардың құрал
– жабдықтары жаңармағына көп уақыт болды
Олар моральді да физикалық жағынан тозып көбісі қалпынан шығып іске
жарамай тұр.
ТҚ аймағында технологиялық шұңқырлардың құрал – жабдықтары қазіргі
кезде ТК жұмыстарын түгелдей жұмыс түрлерін және сапалы жасап шығаруға
мүмкіншілігі жоқ деп есептеуге болады.
Кәсіпорын территориясында төмен келтірілген ғимараттар орналасқан:
1. Тексеріп - өткізу пункті (КПП) - онда жолға шығатын автобустардың
техникалық жағдайларын және жүру кездеріндегі қауыпсыздығын тексеріп,
керекті құжаттарды толтырып, оларға жолға шығуға рұқсат беріледі.
2. Диспетчерский – мұнда жол қағазын толтырып әрбір маршрут бойынша
жүргізушілердің аты жөнін көрсетіп, оларды медициналық тексеруден өткізеді.
Толтырылған құжаттар есепке алынып түгелдей автобус паркінің жұмысын
жоспарлауға жұмсалады.
3. Кузов өңдеу шеберлігі - буға автобустардың кузовына майысқанын
қалпына келтіреді.
4. Темір ұсталығы - бұл теде көбінесе ресор және рамаларды жөндейді.
5. Техникалық қызмет көрсету комплексі бұл жерде ТҚ – 1 және ТҚ – 2
жұмыстарының негізгі операциялары өткізіледі.
6. Админстрациялық ғимарат - бұл жерде Ұйымдастыру және басқару міндеттерін
атқаратын Қызметкерлердің жұмыс орны орналасқан.
7. Ағымды өндеу аймағы, және диагностика өткізу істапсасы - мұнда жөндеуге
қажет бөлімшелер, оның ішінде АЖ постылар, мотор жөндеу, токарлық агрегат
жөндеу карбюраторлық, электротехникалық, шина монтаждау және жамау
бөлімшелер орналасқан.
8,9 Автобустардың қоймасы - мұнда арнайы ашық алаңдар ұйымдастырылған, ол
жерде жол жүрмейтін және бұзылған автобустар сақталып тұрады.
10. Жанар май және майлау материалдар қоймасы, оны автобустарға үлестіру
істаспасы. Қазіргі заманға сай оптом алынған жанар май,бензин т.б.
арзандау болғансоң, оларды көп мөлшерде алып осы қоймада сақтап әрбір
автобустарға қолма-қол ақшаға қала ішіндегі заправкалардан арзандау
сатылады.
11. Ағаш ұсталығы – бұл жерде – автобус ішіндегі орындықтарды және
автобустардың ішкі панелдерін жөңге келтіреді.
12. Қосалқы бөлшектер қоймасы.
13. Газбен жұмыс істейтін автобустарға жөндеу өткізетін шеберлігі.
14. Обой өңдейтін шеберлік.
15. Автобустардың пневматикасын жөндейтін шеберлік
16. Арнайы моторларды жуатын жер.
17. Жекеменшік автокөлік қойып қоятын жер.
18. Автобустарды жуып- тазалау ғимараты.
19. Газондар.
Өндіріс корпусы

1) мотор участогі; 2) бақылау шұңқыры; 3) токарлау; 4) агрегат участогі; 5)
карбюраторлы; 6) электротехника участогі; 7) аккумулыторлы; 8) АЖ-аймағы;
9) мыстау участогі; 10) гидроагрегат жөндеу участогі; 11) қойма; 12) ТҚ-2
аймағы.
1.6-сурет

1.4.Техника-экономикалық көрсеткіштерінің талдауы

Пайдаланылған парк автобустарының негізгі техника экономикалық
көрсеткіштері 1.4-кестеде көрсетілген.
Соңғы 4-жылда автобустар саны қысқаруда. Осыдан қалалық жолаушыларға
қызмет ету маршруттары жеке бет басқа жекеменшік кәсіпорындармен
орындалуда. Бұл үлкен конкуренция туғызуда. Осыған байланысты кәсәпорын
автобустар санын арттыру қажет. Сонымен бірге автобустардың біраз бөлігі
тозған және әрі қарай пайдалануға тиімсіз болуда.
1.4-кестеде көрсетілгендей басқа да көрсеткіштер жылдан жылға
төмендеуде. Автобус паркі көрсеткіштері төмендеуінің негізгі себептері
болып автомобильдерді пайдалану мерзімі үлкен моральді және физикалық
тозуы, және де паркті жаңа автобустармен толықтырылмауда. Бұл тығырықтан
шығу жолы міндетті түрде автомобильдерге ТҚ және жөндеуін ұйымдастыруын
жетілдіру қажет, қуатты жөндеу қызымет жасау базасын тұрғызу, және де
шамаға қарай паркті жаңа автобустармен толықтыру өндіріс участкаларын
жаңартуды ұйымдастыру.
1.4-кесте
Автобус паркінің техника-экономикалық көрсеткіштері

№ Көрсеткіштер Өлшем 2005 2006 2007 2008
бірлігі
1 Автобустар саны Дана 58 72 124 134
2 Жолаушылар саны Млн 29600 34700 46800 65200
3 Жалпы жүрілетін жол 2687,2 3153,3 6390,5 8290,6
4 КИП 0,75 0,84 0,92 0,90
5 КТГ 0,82 0,88 0,95 0,96
6 Шығындар мың.тг 783 1335 4893 5256
7 Пайда мың.тг 824 963 4866 5683

1.5. Дипломдық жобаның мақсаты мен тапсырмасы бойынша талдау қорытындысы

Біздің жүргізген талдау нәтижесінде Тараз қаласы ЖШС
ӘулиеАтаТрансПасс паркінің өндірістік шаруашылығына келесі қорытынды
тұжырым жасауға болады.
1. Кәсіпорында жылжымалы құрамға ТҚ және жөндеуде жоспарлы ескерту
жүйелерінің ережелері сақталмаған.
2. Автобустарға ТҚ және өткізу алдын-ала жоспарлау жұмысы
жүргізілмеген.
3. Өндіріс участіктері, соның ішінде қозғалтқыштарды жөндеу бөлмесі
қажетті жөндеу-технологиялық жабдықтармен жабдықталмаған.
4. Автобустарға ТҚ-1, ТҚ-2 және ағымды жөндеу технологиялық процесі
жүргізілмейді.
5. Кәсіпорында автобустарды ТҚ-1, ТҚ-2 және ағымды жөндеуді
ұйымдастырудың жұмыстары жақсы жолға қойылмаған.
Осы дипломдық жобада жоғары көрсетілген кемшіліктерді түзету мен
автобустарға технологиялы ТҚ және жөндеу мен ұйымдастыруды жетілдіру
мақсаты қойылып, қозғалтқыштарды жөндеу бөлмесі қайта жаңарту жолы
қарастырылған.
Қойылған мақсаттарға жету үшін келесі тапсырмаларды шешу қажет.
1. Автобустарды ТҚ және жөндеуден өткізуге алдын-ала келер жылға
есептеу және жоспарлау жұмысын жүргізу.
2. Күнделікті күтім, ТҚ-1, ТҚ-2 және ағымды жөндеу аймақтарына
технологиялық есептеулер жүргізу.
3. Қозғалтқыштарды жөндеу өндірістік бөлмесіне жаңарту жұмыстарын
жүргізу.
4. Жұмысшы слесарлардың жұмысын жеңілдететін және өнімділікті
ұлғайтуды қамтамасыз ететін конструктивті бөлімді ұсыну.
5. Технологиялық картаны дайындау.
6. Өңделген технико-экономикалық бағдарға түсініктеме жүргізу.
7. Қоршаған ортаны қорғау еңбек және азаматтық қорғаныс шараларын
дайындау.

2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1. Техникалық қызмет және жөндеу жұмыстарының мерзімділігін жұмыс
жағдайына келтіру

Тараз қаласының климаты ыстық құрғақ болып келеді, орташа айлық
температура қаңтарда –15º-тен –18º аралығында, шілдеде +35º-тан
+38º-қа дейін.
ӘулиеатаТранспасс ЖШС-ы Тараз қаласының солтүстік-шығыс бөлігінде
орналасқан. Бұл ұжым жолаушыларды тасымалдаумен айналысады.
Пайдалану шарттарының категориясы жол төсемі, түрімен, жергілікті
рельфпен және қозғалыс жағдайларымен сипатталады.
Пайдалану процесінде кәсіпорынның жылжымалы тізбегі жолдың ІV
категориясы бойынша пайдаланылады. Жол төсемінің түрі – Дг, яғни
битумдалған қоспалар.
Жылжымалы құрамға жүргізілетін ТҚ және жөндеу жұмыстарының
қажеттілігін есептеуге арналған бастапқы шарттар 2.1-кестеде берілген. Бұл
кестеде ТҚ және жөндеу жұмыстарының мерзімділік нормативтері, орташа
тәуліктік жүретін жолы км, сонымен қатар автокөліктердің техникалық
дайындық коэффициенті келтірілген.
Жылжымалы құрамға жүргізілетін ТҚ және жөндеу жұмыстарының нормативтік
түзетуі табиғи-климаттық аймақтық рельеф және пайдалану жағдайынан тікелей
тәуелді. Мекемедегі жылжымалы құрамдарды пайдалану ІV-категориясына
жатқызылады.
Сондықтан жылжымалы құрамдарға жүргізілетін ТҚ және жөндеу жұмыстарын
жариялаушы нормативтер келесі параметрлерге тәуелді:
– автокөліктерді пайдалану жағдайы коэффициенті-k1;
– жылжымалы құрам модификациясы және оның жұмысын ұйымдастыру
коэффициенті-k2;
– табиғи-климаттық жағдайы коэффициенті-k3;
– бастапқы пайдаланудан бергі жүрген жолын ескеретін коэффициенті-k4;
– автокөлік кәсіпорынының өлшемі және жылжымалы құрамның технологиялық
сиымдылығы коэффициенті-k5.
Түзету коэффициенттерінің нормативтік нәтижелерін кейбір
коэффициенттерді көбейте отырып табамыз [1].
Кестеде ВАЗ, ПАЗ және FAWCa базалық автокөліктеріне арналған k1, k2,
k3, k4 коэффициентерінің мәндері көрсетілген. Бұл жердегі kто, kкр, kтр(то)
коэффициентерінің нәтижелерін мына формулармен таптық:

kто=k1∙k3, (2.1)
kкр=k1∙k2∙k3, (2.2)
ТҚ және жөндеу жұмыстарының мерзімділігін нәтижелі коэффициентерді ескере
отырып мына формулармен таптық [2]:

L1=Lн1∙kто, (2.3)
L2=Lн2∙kто, (2.4)
Lкр=Lнкр∙kкр. (2.5)

мұндағы Lн1, Lн2, Lнкр - ТҚ және жөндеу жұмыстарын жылжымалы құрамға
жүргізудің нормативтік мәндері, км.

ТҚ және Ж жұмыстарының жинақталған мәндерін жоғарыдағы формулармен
есептеп 2.3-кестеге еңгіздік.:

L1=5000∙0,63=3150 км,
L2=20000∙0,63=12600 км,
Lкр=160000∙0,63=100800 км.

Есептеу нәтижелері арқылы ГАЗ, ПАЗ және FAWCa автокөліктеріне арналған
ТҚ-1, ТҚ-2 және КЖ мерзімділігінің мәндерін кестеден көріп отырмыз.

2.2. Автокөліктерге арналған ТҚ жұмыстарының еңбек сиымдылығын бір қалыпқа
келтіру және түзету

Жылжымалы құрамға арналған еңбек сиымдылығының нормативтік мәндерін
3-қосымша бойынша аламыз [3]. Нормативтік еңбек сиымдылық мәндері 2.1-
кестеде көрсетілген. Бірақта, автокөліктерді пайдалану категориясының
әртүрлі болуына байланысты қабылданған түзету мәндері арқылы ғана
нормативтік еңбек сиымдылығы түзетіледі. ТҚ жұмысының еңбек сиымдылығы мына
коэффициенттерді ескере отырып түзетіледі: k2 - автокөліктер- дің
модификациясын және оның жұмысын ұйымдастыруды ескеру коэффициенті; k5 -
автокөліктердің тобының техникалық сиымдылы-ғы және АКО-ң өлшемі. Сонымен
қатар автокөліктерді пайдалану коэффициенті - k1; табиғи-климаттық жағдайын
ескеру коэффициен-ті - k3 және пайдаланудан бері жүрген жолын ескеретін
коэффициентері ескеріледі.
ТҚ және Ж жұмыстарының нормативтік еңбек сиымдылығының мәндері 2.4-
кестеде көрсетілген.
Кестедегі мәндерді ескере отырып автокөлікткрге жүргізілетін ТҚ және Ж
жұмыстарының еңбек сиымдылығын анықтаймыз.
ВАЗ-2106 автокөлігінің еңбек сиымдылығын мына формулармен анықтаймыз
[2]:
tто1= tнто1∙kтр(то), (2.6)
tто2= tнто2∙kтр(то), (2.7)
tтр= tнтр∙kт(тр), (2.8)
сонда
tто1=2,3∙1,3=2,99 адам-сағат,
tто2=9,2∙1,3=12,0 адам-сағат,
tтр=2,8∙1,4=3,9 адам-сағат.
Осы жолмен басқада жылжымалы құрамдарға есептеу жүргізіп 2.4-
кестеге енгіземіз.
Автокөлітердің жылдық жалпы жүрген жолы төмендегі формуламен
анықталады:
Lг0=Аи∙1сс∙(т∙Dр.г. (2.9.)
где: Аи –бір маркалы автокөліктердің жалпы саны, дана;
1сс – орташа тәуліктік жүрген жолы, км;
(т – техникалық дайындық коэффициенті;
Dр.г. –бір жылдың ішінде автокөліктің жұмыс күндері. Dр.г. =366 күндер
(аптасына 7 күндік жұмыста) (3.2. кесте [3]).

2.3. Автокөліктерге ТҚ және жөндеудің саның анықтау

ТҚ және жөндеу жұмыстарының жылдық жоспарын жасау үшін ТҚ жасау санын
мына формуламен анықтап аламыз [2]:

Nгкр = Lго Lкр (2.10)

Nг2 = Lго L2 – Nкр (2.11)

N г1 = L г0 L1 - Nкр -N г2 (2.12)

Nгео =L г0 lсс (2.13)
Мысалы, ВАЗ-2106 топ автокөліктерге:

Nгкр = 77592 100800=1 рет

Nг2 = 77592 12600 – 1=5 рет

N г1 = 77592 3150-1-5=19 рет

Nгео =77592 53=1464 рет
Басқа да жылжымалы құрамға есептеулер жүргізіп 2.5-кестеге енгіземіз.
ТҚ түріне қарай тәуліктік өндірістік жоспар анықталынады:
N сi = N гi Дгр (2.14)
мұндағы N гi – i-түріне қарай техникалық қызметтің жылдық өндірістік
жоспар; (2.5-кестеден)
Дгр – жыл бойы ТҚ кезенінде жұмыстың ұзақтығы, күндер; [3] Дгр
= 255 күндер деп қабылданды [3].
Сонымен:
N с1 = 19 255 = 0,07 шт
N с2 = 5 255 = 0,02шт
N сео = 1464 255 = 5,7 шт

2.4. Автокөліктерге жүргізілетін ТҚ бойынша жұмыс көлемін анықтау

ТҚ бойынша автоколік кәсіпорында жылдық жұмыс көлемдері адам-сағатпен
есептеледі және кәсіпорында КҚ, ТҚ-1, ТҚ-2 және ТЖ жұмыстары қосылады.
Техникалық қызметтің нормативтік еңбек сиымдылығы және нәтижелі
коэффициентті ескере отырып жұмыс көлемдері анықталады.
ТҚ жұмысиарының еңбек сиымдылықтары мына формулармен табылады [2]:
tео= tнео∙k2∙k5, адам-сағат, (2.15)
tто1= tнто1∙k2∙k5, адам-сағат, (2.16)
tто2= tнто2∙k2∙k5, адам-сағат, (2.17)
tтр= tнтр∙k1∙k2∙k3∙k4∙k5, адам-сағат, (2.18)
мұндағы tнео, tнто1, tнто2, tнтр - ТҚ-тің нормативтін еңбек сиымдылығы,
адам-сағ.
k1 - автокөліктерді пайдалану коэффициенті;
k2 - жылжымалы құрамның модификациясын ескеретін коэффициенті;
k3 - табиғи-климаттық жағдайын ескеретін коэффициенті;
k4 - пайдаланудан бері жүрген жолын ескеретін коэффициенті;
k5 - АКК-дағы жөнделетін автокөліктердің және қызмет көрсету
тәуелділігіне байланысты ТҚ және ТЖ жөндеу жұмыстарының нормативтік еңбек
сиымдылығының жинақтау коэфциенті;
tео=0,3∙1,0∙1,3=0,39 адам-сағат,
tто1=2,3∙1,0∙1,3=2,99 адам-сағат,
tто2=9,2∙1,0∙1,3=12,0 адам-сағат,
tтр=2,8∙1,4∙1,0∙1,1∙0,7∙1,3=3,9 адам-сағат.

Автокөліктердің КҚ жұмыстарындағы еңбек сиымдылықтары мына формулармен
табылады [3] және, мысал ретінде, ВАЗ-21061 автокөлігіне есептеу жұмысын
көрсеттім:
Тео=Nео∙tео, адам-сағат, (2.19)
Тео=1464∙0,39=571 адам-сағат,
Тто1=Nто1∙tто1, адам-сағат, (2.20)
Тто1=19∙2,99=57 адам-сағат,
Тто2=Nто2∙tто2, адам-сағат, (2.21)
Тто2=5∙12=60 адам-сағат,
Ттр=(Lг1000)∙tтр, адам-сағат, (2.22)
Ттр=(775921000)∙3,9=303 адам-сағат.

ТҚ және АЖ жұмыстарынан басқа автопаркте көмекші жұмыстар орындалады.
Мұндай жұмыс құрамдарына кәсіпорынның өзіндік қызмет етуі, технологиялық
жабдықтарға қызмет көрсету, инженерлік коммуникацияны сақтау, ғимараттарға,
стандартты емес жабдықтарға және құралдарға жөндеу жұмыстары жатады.
ТҚ және АЖ жұмыстарының жылдық көлемінің ішіндегі 20-30% көмекші
жұмыстар болып табылады және мына формуламен анықталады:
Твс=(0,2–0,3) ∙ (Тео + Т1 + Т2 + Ттр), адам-ағат (2.23)
сонда
Твс=0,3∙118844=35653 адам-сағат

Әрқайсысына жұмыстар көлемінен тәуелді жұмысшылар саны, қажетті
мамандықтар мен жалақы қоры үлестірілетін бригадалар құру жоспарланған.
Бригадаларды әсер ету түрлеріьойынша мамандандыру еңбек өнімділігінің
прогрестік технологиялық процестер мен механикаландыруды қолдану есебімен
артуына септігін тигізеді. Жұмыстарды осылайша ұйымдастыру негізінде әрбір
аумақшаның технологиялық біртүрлілігі қамтамасыз етіледі. Адамдарды қосалқы
бөлшектерді технологиялық жабдықтармен аспаптарды икемді пайдалану есебінен
өндірісті тиімді басқарудың алғы шарттары туындайды, техникалық әсер етудің
берілген немесе өзге түрлерін есепке алу және бақылау қарапайымдандырылады.
Берілген әдістің кемшілігі жұмысты орындаушылардың персональдық
жауапкершілігін шектеу болып табылады. Бұл ақаулардың, уақытынан бұрын
тозуға әкеп соғады.
ТҚ, АЖ және көмекші жұмыстардың жылдық жұмыс көлемі анықтаған соң,
оларды орындау орындарына бөлістіреміз. Ол үшін ТҚ мен АЖ нормативті еңбек
сиымдылығын пайдаланамыз.
ТҚ мен АЖ жұмыстарының кейбір бөліктері ТҚ пен жөндеу аймағындағы
постарда тұрған автобустарда атқарылады (жуу, тазалау, т.б.). Бұл жұмыстар
постық деп аталады. Ал, автобустардың тораптарын, механизмдерін,
агрегаттарын, слесарь-механикалық, электротехникалық, т.б. атқарылады.
Күнделікті қызметтің жуу-тазалау жұмыстары және ТҚ-1 жұмыстары арнайы
зоналарда атқарылады. ТҚ-2 операциялары (90...95%) ТҚ-2 зонасындағы
постарда атқарылады, ал кейбір бөлігі (ақауларды түзету, тексеру жұмыстары)
өндірістік участкенің стендтерінде жүргізіледі.
Бұлар әсіресе қоректену жүйесі, электротехникалық, шина жинау
жұмыстары. Олар участоктар мен бөлімшелерге біркелкі бөлістіріледі.
Автомобильдерді диагностикалау, ТҚ пен бірге біріктірілген. Көмекші
жұмыстар өндірістік учаскілерде жүргізіледі. Бұлардыңеңбек сиымдылықтары
жылдық жұмыс көлемі есептегенде ескеріледі. Шамамен бұлардың еңбек
сиымдылықтары, электротехникалық, жұмыстар үшін -25 %, темір ұста -2%,
пісіру – 4%, қаңылтырлы -4%, мыстау -1%, түтікше слесарлық -22%, жөндеу-
құрылыс және ағаш өңдеу -16%. [3]
ТҚ, АЖ және көмекші жұмыстардың көлемі түріне қарай бөлістіру 3.1-
кестеде көрсетілген.
Автобустардың конструкциялық ерекшеліктерін ескере отырып,
технологиялық біріктірілген топ құралған. Жылжымалы құрамды диагностикалау
жұмыстары жоспарланбайтын болғандықтан олар ТҚ және АЖ жұмыстары көлеміне
кіреді. Олардың көлемі 3.1-кестеде көрсетілген.

2.5. ТҚ және АЖ жұмыстарын жүргізетін орындардың режимдері

ТҚ және АЖ жұмыстарын жүргізетін орындардың режимдері автокөліктердің
жұмыс линиясында болуына тікелей тәуелді. Ескере кететін жағдай бұл
мекемедегі автокөліктер сменалық ауысым бойынша кейбір мейрам күндеріне
қарамай өз жұмыстарын атқара береді. Сондықтан ТҚ және АЖ жұмыстарының
барлық жұмыс күндері жоғарыдығы автокөліктердің жұмыс істеу графиктерімен
бірдей болуы керек. Демек автокөліктердің жылдық жұмыс күндері саны dк =366
күн болады.
ТҚ және АЖ жұмыстарының номиналдық уақыт қорын мына формуламен табамыз
[3]:
Фн.р=(dк –dпв)∙tсм., сағат (2.25)
мұндағы tсм - ауысым ұзақтығы, tсм =8 сағат.
dпв-демалыс және мейрам күндері, күн
Фн.р=(365-110)∙8=2048 сағат
Жұмыс периоды мезгіліндегі жоспарлы жұмыс сағаты бойынша жабдықтардың
жұмыс қоры анықталады [3]:
Фо=∙(dк –dпв)∙tсм∙kсмkо (2.26)
мұндағы tсм- ауысымдылық коэффициенті;
kо- ТҚ және АЖ орындарындағы жабдықтардың тұрып қалу
коэффициенті, kт=0,92–0,96.
Фо=∙(365-110)∙8∙1,0∙0,94=1925,1 сағ.
Жұмысшының анық немесе нақты жұмыс қоры Қж.а.у. белгілі бір анық жұмыс
периоды бойынша анықталады:
Фдр=[ dк –( dв + dпв+ dо.)]∙tсм∙kп, сағат,. (2.27)
мұндағы dк - жылдық күнтізбе, dк =365 күн;
dв - демалыс күндері, dв =52 күн;
dпв - мейрам күндері, dпв =8 күн;
dо - еңбек демалыс күндері,
қалыпты жұмыс жағдайы үшін dо =18 күн, зиянды жұмыс жағдайы үшін dо =24 күн
kп - жұмысшының жұмысқа шығу коэффициенті, kп=0,93.
ТҚ-1, ТҚ-2 және АЖ кезінде шашып-жинау, агрегаттық слесарлық,
механикалық, қоректену жүйесін жөндейтін жұмысшылары үшін:
қалыпты жұмыс жағдайы үшін
Фдр=[365–(102+8+18)]∙8∙0,93=1770,7 сағ.
зиянды жұмыс жағдайы үшін
Фдр=[365–(102+8+24)]∙8∙0,93=1718,6 сағ.
Осы есептелген жұмысшылардың жылдық уақыт қорын пайдалана отыры келесі
бөлімде жұмысшылар санын анықтаймыз.

2.6. Жұмысшылардың санын есептеу

Негізінен жұмысшылардың саны ТҚ зонасына және автопарктің көлеміне
тікелей тәуелді. Бұл жерде өндірістік еңбек деңгейі мен белгіленген жұмыс
нормаларының уақытында орындалуын ескеру қажет.
Қажетті жұмысшылардың саны келесі теңдіктен анықталады [3]:
Рі=Тг і(Фдр∙kп.н.), (2.28)
мұндағы Тгі - ТҚ бойынша жұмыс көлемі, адам-сағат;
kп.н -жұмыстың артық орындалуын көрсететін коэффициенті, kп.н =1,1.

1. ТҚ-1 жұмыстарымен айналасатын жұмысшылар саны:
Рто1=9277(1770,7∙1,1)=4,76≈4 адам.
2. ТҚ-2 жұмыстарымен айналасатын жұмысшылар саны:
Рто2=10189(1770,7∙1,1)=5,23≈5 адам.
3. АЖ-гі шашып-жинау жұмыстарымен айналасатын жұмысшылар саны:
Ртр=23947(1770,7∙1,1)=12,29≈12 адам.
4. Пісіру, қаңылтыр өңдеу, арматура бөліміндегі жұмысшылар саны:
Рпісіру=5759(1770,7∙1,1)=2,95≈3 адам.
5. Бояу бөліміндегі жұмысшы саны:
Рбояу=6669(1770,7∙1,1)=3,4≈3 адам.
6. Агрегаттық бөлімдегі жұмысшылар саны болады:
Рагр.=10913(1770,7∙1,1)=5,6≈6 адам.
7. Слесарлы-механикалық бөлімінде:
Рсл.=7578(1770,7∙1,1)=3,8≈3 адам.
8. Электротехникалық-аккумуляторлық бөлімдегі жұмысшылар саны:
Рэ.а.=7275(1770,7∙1,1)=3,7≈3 адам.
9. Қоректендіру жүйесіндегі жұмысшылар саны:
Рқор.=3031(1718,6∙1,1)=1,6≈1 адам.
10. Шиномонтаж - вулканизациядағы бөлімдегі жұмысшылар саны:
Ршин.=1819(1718,6∙1,1)=0,9≈1 адам.
11. Темір, мыс өндеу бөліміндегі жұмысшылар саны:
Ртем.=5153(1718,6∙1,1)=2,7≈2 адам.
Жұмысшылардың мамандықтары бойынша штаттық кестесін тағайындаймыз.

2.7. Автокөліктерге ТҚ жұмыстарын жүргізетін пост сандарын анықтау

ТҚ пен жөндеу жұмыстарын бөлек универсалды постарда атқарған ыңғайлы,
себебі еңбек сиымдылығы әр түрлі жұмыстарды атқара беруге болады, маркалы
әр түрлі техникаға қызмет көрсетуге болады.
Постардың санын анықтау мекеменің жылдық бағдарламасына, еңбек
сиымдылығына байланысты, КҚ тазалау, жуу постарының саның, ТҚ-1, ТҚ-2
жалпы тереңдетілген диагностика постын, бөлшектеу-жинау, реттеу,
пісіру қаңылтырлау, ағаш өңдеу, сырлау, АЖ постарының санын есептейміз.
КҚ, ТҚ-1 және ТҚ-2 жұмыстарына қажетті пост сандарын келесі формула
арқылы табамыз [3]:
Хі=Тгі∙φ(Фп∙Рп∙ηп), (2.29)
мұндағы Тгі - қызмет көрсету түрлері бойынша жылдық жұмыс көлемі;
φ - посттақ бірқалыпты жүктелуін ескеретін коэффициенті;
Фп - жұмысшының анық жылдық уақыт қоры;
Фп =Дгр ∙tсм=305∙8=2440 сағат
Рп - бір постта жұмыс істейтін жұмысшылар санағы, адам;
ηп - посттағы жұмыс уақытаның пайдалануын көрсететін
коэффициенті, ηп =0,87-0,98.
Автокөліктерге КҚ жұмыстарын жүргізетін пост санын анықтау:
Хео=(38751 ∙1,2)( 2440∙1,0∙0,98)=1,02≈1 пост.
Бұл жердегі посттық бірқалыпсыз жүктелуін ескеретін коэффициенті
жылжымалы құрам санына байланысты тиісті кестеден алынады, φ =1,2.
ТҚ-1 постының санын анықтау:
Хто-1=(9277∙1,2)( 2440∙3,0∙0,98)=1,16≈1 пост.
ТҚ-2 постының санын анықтау:
Хто-2=(10189∙1,2)( 2440∙4,0∙0,98)=1,02≈1 пост.
АЖ-дегі шашып-жинау посттар санын табамыз:
Хаж=(60627∙1,2)( 2440∙11,0∙0,98)=1,29≈1 пост.
Пісіру, қаңылтыр өндеу, арматура жөндеуге керекті пост саны:
Хп.қ.а.=(5759∙1,2)( 2440∙6,0∙0,98)=1,44≈1 пост.
АЖ-дегі бояу-обойлау керекті пост саны:
Хб.о.=(6669∙1,2)( 2440∙2,0∙0,98)=1,11≈1 пост.

2.8. Өндірістік аудан мөлшері

3.

2.8.1. ТҚ және АЖ постарын табу

ТҚ және АЖ посттарының ауданы келесі формуламен табылады [3]:
Fп=fа∙Хп∙Кп, м2 (2.30)

мұндағы fа - автокөліктің алатын ауданы, м2;

Хп - қолданатын пост саны;
Кп - паркке кіріп-шығу бағытын ескеретін коэффициенті. жабдықтар
бір жақта орналасса Кп=6-7, екі жақта орналасса Кп=4-5
КҚ постының ауданы:
Fео=22,98∙1∙4=91,92≈92 м2.
ТҚ-1 постының ауданы:
Fто-1=(22,98+7,75)∙1∙6=184,4≈184 м2.
ТҚ-2 постының ауданы:
Fто-2=(22,98+4,86)∙1∙6=167≈167 м2.
АЖ-дегі реттеу, шашып-жинау постының ауданы:
Fтр=(22,98+6,7)∙1∙4=145,5≈145 м2.
АЖ-дегі пісіру, қаңылтырлау, арматура өңдеугі, бояу-обойлау
посттарының аудандарын есептейміз. Себебі, ол теория жүзінде ғана, іске
асады. Бұл жұмыстарды АЖ-дегі реттеу, шашып-жинау посттарында орындаймыз.
Жалпы аудан табу формуласы:
Fп= Fео +Fто-1+Fто-2+Fтр, (2.31)
Fп=92+184+167+145=588 м2.

2.8.2. Участок ауданын табу

Өндірістік участок аудандарын, жабдықтың ауданы мен орналасу
тығыздығына байланыты есептейміз [3]
Fп=fа∙Кп, м2 (2.32)
Егер участок ішіне автомобиль кіретін болса, онда автомобильдің де
ауданы ескеру керек. Жабдықтың орналасу тығыздығын ескеретін коэффициент
слесарь-механикалық, мыстау-радиатор, аккумулятор, электротехникалық,
қоректену жүйесін жөндеу, желімдеу, вульканизация бөлімдері үшін – 3,5...4;
агрегаттық шина монтаждау – 4,0...4,5; пісіру, қаңылтырлы, темір ұста, ағаш
өңдеу – 4,5...5.
Участок ауданы адам санына байланысты таңдап алынады.
Аграгаттық жөндеу участогінің ауданы:
Fагр.=54 м2.
Слесарлы-механикалық жөндеу участогінің ауданы:
Fслес.=54 м2.
Электротехника және аккумулятор жөндеу участогінің ауданы:
Fэл.=18 м2.
Қоректендіру жүйесін жөндеу участогі ауданы:
Fқор.=15 м2.
Шинді-монтаждау және вулканизация участогі ауданы:
Fшин.=18 м2.
Темір, мыс участогі ауданы:
Fт.=15 м2.

2.8.3. Қосымша қоймалар ауданың табу

Құрал-сайман қоймаларының ауданың табу [3]:
Fқой.=10-6∙αтор∙Au∙fу.д.∙Кп.с.∙Кт.с .∙Кв.∙Ку.э., м2
(2.33)
мұндағы αтор - бір автокөліктің орташа жүрісі;
Au - автокөліктің тізімдін саны, дана;
fу.д. - 1 мың км жүретін жолға тиісті аудан, м3;
Кп.с. - автокөлік түрін ескеретін коэффициенті;
Кт.с.- технологиялық жақын топты ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.