ҚАЗАҚСТАННЫҢ МҰНАЙ СЕКТОРЫНЫҢ ИНВЕСТИЦИЯЛАРЫ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 81 бет
Таңдаулыға:

КАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қаныш Сатпаев атындағы казақ ұлттық техникалық университеті

Инженерлік экономикалық институты

"Экономика және минералды ресурстарды басқару" кафедрасы

Қорғауға жіберілді

кафедра менгерушісі

э. ғ. к., профессор

Ерали А. Х

""2003 ж.

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

Тақырыбы: Акционерлік қоғам «Маңғыстаумұнайгаз» жағдайындағы инвестициялау тиімділігі.

Стандарттау бойынша Ғылыми жетекшісі Косультант

А. В. Антошкина.

""2003 ж. ""2003 ж.

Пікір беруші Студент

Орынбай Г. С.

""2003 ж. Мамандық: 0702

тобы "ЭТК-98 2қ"

Алматы, 2003

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ3

1 ҚАЗАҚСТАННЫҢ МҰНАЙ СЕКТОРЫНЫҢ ИНВЕСТИЦИЯЛАРЫ6

1. 1 Инвестиция экономикалық категория ретінде6

1. 2 Мұнай бизнесінің Қазақстан Республикадағы хал-жағдайы және тенденциялық дамуы13

2 МАҢҒЫСТАУ ОБЛЫСЫНДАҒЫ МҰНАЙ ӨНДІРУШІ ӨНЕРКӘСІПТЕРДІҢ ДАМУ ҚОЗҒАЛЫСЫ22

2. 1 Маңғыстау облысындағы мұнай табудың даму динамикасы22

2. 2 Мұнайгаз мемлекеттік есеп-шотты компаниясы кәсіпорындарының мұнай өндіру динамикасы30

3 Зерттелген кӘсіпорын ҚызметініҢ талдауы41

3. 1 Маңғыстаумұнайгаз АҚ қызметін аймақтық бағалау41

3. 2 Мұнай скважиналарын тиімді қолдануға кеткен шығындардың әсері59

180

4 БҰРҒЫЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ ТИІМДІЛІГІН ЖЕТІЛДІРУ БОЙЫНША ҰСЫНЫСТАР81

Қорытынды93

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ98

КІРІСПЕ

Еліміздің Президенті Н. Назарбаевтың қоғам дамуының 2030 жылға арналған негізгі бағыттарында жоғарғы деңгейдегі шетел инвестициялары мен ішкі жинақталған қоры бар ашық нарықты экономикаға негізделген эконмикалық даму басты роль атқарады. Мұндай міндеттер әлемдік шаруашылықтағы өзгерістерге байланысты инвестицияларды реттеу механизмін құру, оның ішінде, барлық елдердегі капиталды қолданудың жаңа жүйесін білу сияқты бірқатар шараларды ұлттың деңгейде шешуді талап етеді.

Қазіргі кездегі Қазақстан Үкіметінің экономикалық салсаттағы ең негізгі мәселелерінің бірі - макроэкономикалық және қаржылық тұрақтылыққа жету болып табылады. Республикада ірі-масштабтағы үш экономикалық міндетті бір уақытта шешу қажеттігі туып отыр: информацияны азайту, өндірісті дамыту, елімізлі әлемдік қауымдастыққа біріктіруге бағытталған құрылымдық және институциональдық реформаларды жүзеге асыру.

Қазақстан дамуының стратегиялары экономикалық дамуды желдететін мемлекеттің инвсетициялық салсатын жаңсартуды көздейді.

Алайда, экономикалық тоқыраудан тұрақталуға көшкен кезде инвестицияны көтерудің жаңа жолдарын іздестіру керек, ондай болмаған жағдайда экономиканы басқарудың төмендеуіне, инвестициялық құрылымдың ізденістердің мүмкіндіктерінің азаюына, соңында инновациялық белсенділіктің әсесіреуіне әкеліп соғады.

Үкімет бағдарламасы өндірістік іс-әрекетті көтеру, эконмикалық инфроқұрылымды модернизациялау, қаржылық секторды қайта құрумен қатар, жоғары технологиялық өндірістерге тікелей инвестициялардың келуіне жағдай жасауды көздейді.

Қазақстанның транзиттік экономикасының негізгі факторларының бірі - өндіріс орындарына капиталдық салымдар үшін қаржы ресурстарының тажесылығы.

Кәсіпорындардың өз шикізаттарының аздығы, оны басқа жақтан тасуға тәуелді етіп отыр. Айтылған қажеттіліктер банкілік несие беру, бюджеттік қаржыландыру және шетел инвестицияларын қор биржаларына тартуды көздейді.

Қазақстан бірқатар жетістіктерімен ерекшелінеді - бай табиғи ресурстары, тиімді геосалсаттық жағдайы, жоғары мамандандырылған жұмыс күші, жоғарғы ғылыми-техникалық жетістіктері.

Республикамыздың шикізат қоры мұнай алықсатын жерлердің саны мен пайдалы қазбалардың алуан түрлілігі мен сипатталады. Қазіргі таңда 1225 түрлі миниралдық шикізаты бар 493 табылып отыр.

Мұнай мен газдың айтарлықтай қоры Каспий маңында және Солтүстік - Кавказ - Мағыстау мұнай газ өндіру шоғырланған. Бұл өнімдердің айрықша ерекшеліктері тұз асты қалдықтарының жоғарғы дәрежесі - тәулігіне 420 см ³ болуында.

Оңтүстік - Торғай ойпатындағы жаңа мұнай өндіру аудандарының ашылуы, республикамыздағы дамуын кеқейтіп, республикамыздың оңтүстік аудандарда да кеңінен таралуда.

Теңіз Мұнай өндіру және мұнай өндіру орындарының, сондай-ақ оның алдында ашылған Жаңакөл мұнай орнының ашылуы біздің елімізді дүние жүзіндегі ірі мұнай өндіргіш елдердің қатарына қосады.

Өндіріс көлемі жағынан мұнай газ өндіру комплексі басқа салалар арасында жоғары болып табылады. Мұнай және газ конденсаты өндірісінің төмендеуіне байланысты мұнай өндірудің дағдарысқа ұшырағанымен, басқа салаларға қарағанда мұнай газ комплексі едәуір белсенді көрінеді. Мұнай өндіру деңгейі Қазақстанның мұнайға деген суранысын толық қанағат тандырады. Аладйа, мұнай өндіретін аудандар мен негізгі мұнай тұтынушы аудандардың алыс болуы біраз қиындықтар тудырады.

Мұнайды еркін экспортқа шығарудың әлемдік нарыққа шығуды балулатады. Бірақ Ресей компанияларымен экспорт тығыз бірлесе отырып, жылына экспорт деңдейдін 5-6 млн. т. деңгейіне жеткізіп отрмыз, бұл республика экономикасына үнемі валюталық түсімдердің келуін қамтамасыз етеді.

Қазіргі уақытта мұнай өндірісі, экономиканың дамуын қолдай отырып, болашақта Казақстанның ірі экономикалық сектор болуға мүмкіндігі бар. Республикада 2, 1 млд. т мұнай, 0, 7 млд. т. газ конденсаты, 1, 7 трлн. м ³ табиғи газ құрамдарынан тұратын ірі көмірсутегі шикізат қорлары бар. Құрғактағы осындай корсеткілетермен қоса Қазақстан территориясына уатысты Каспий маңында 12 млрд. т. мұнай, 1, 6 млрд. т. газ конденсаты, 5, 9 трлн. м ³ табиғи газ бар.

Республикада мұнай шығару деңгейі табылған қорларға шаққанда 1 % құрайды, бұл өз қажеттілігімізді қақағаттандыруға жеткілікті.

Шетел капиталдарының ағылып келуі мен мемлекет тарапынан оны реттеп отыру еліміздің экономикалық жағдайда дұрыс әсер етеді.

Шетел инвестицияларын желуге жеңілдіктер мен преференциялардың болуы, олардың мұнайбизнесіне капиталдар ағымын еш недергісіз енгізуіне жағдай жасайды. Қазіргі кезде мұнай өндіруге байланысты тікелей инвестициялардың жалпы көлемі $ 32, 3 млрд, камірсутегі ресурстары бойынша $ 8, 2 млрд.

Жақын арада Қазақстан дүние жүзілік қауымдастықта мұнай мен газды сыртқа шығару мен инвестицияларды салудың алдыңғы катарлы болуы тиіс. Қазіргі әлемдік экономика жүйесінің шарты бойынша кез-келген мемлекет, оның ішінде біздің еліміз сияқты дамушы ел үшін жоғарғы инвестициялық қарқын болуы керек. Қазақстанның экономикалық реформаларының қазіргі бағыттарында мемлекеттің инвсетициялық салсатын жүзеге асыру мен орындау болып отыр.

Бұл дипломдық жұмыстың актуальдығы Қазақстан Республикасының экономикасына мұнай өндіруші компаниялардың қаншалықты жоғарғы ролін көрсете білу.

Дипломдың жұмыстың мақсаты инвестиция ұғымының мәнін ашу, зертелуші өнеркәсіп орналасқан жердегі мұнай газдығың зерттеу, сондай-ақ бөлінген шығындардың скважиналарды пайдалану тиімділігін арттыруын зерттеу.

1 ҚАЗАҚСТАННЫҢ МҰНАЙ СЕКТОРЫНЫҢ ИНВЕСТИЦИЯЛАРЫ

1. 1 Инвестиция экономикалық категория ретінде

Кез-келген экономика даму кезеңдерінде өзгеріп отыратын экономикалық жағдайларға тәуелді белгілі бір заңдарға байланысты дамиды. Біз кезеңнің аса маныздылығы сол, кез-келген әрекеті.

Ең соңғы нәтижеге әсер етеді, яғни макроэкономикалық көрсеткіштердің даму қозғалысына мысалы, осы әлеуметтік -экономикалық жүйедегі халық өмірінің деңгейіне, экономиканың негіщгі секторларының техникалық және технологиялық деңгейіне әсерін тигізеді.

Экономиканың даму деңгейі бұл жағдайда кәсіпорындардың өндірістік қортындыларын анықтайды.

Сондықтан да өзіндік экономикалық жүйенің инвестициялық қажетті-сиктері оның дамуына жетекші орын алады. Бұл жерде нарықтық қатынастардың ең маңызды жетістігі - өзіндік потенциалды пайдалану, бұл Казақстанның дүниежүзілік экономикалық жүйеге шығуына негіз бола алады.

Алайда, нарық теориясынан белгілі кез-келген әлеуметтік - экономикалық жүйеде жер, капитал, еңбек және кәсіпкерлік факторлары бірге жүреді.

Алдыңғы үш факторды алатын болсақ, олардың барлығы жеткілікті, ал капитал мен кәсіпкершілік жағдайы қүрделілеу. Жинақтар капитал негізі бола алар еді, бірақ жергілікті халық салымдар салуға асықтауда. Кәсіпкерлік тек сауда сферасында ғана ойдағыдай дамуда.

Дамыған елдерде бұл фактордың басымдылығы алдыңғы елдердегідей емес, бұл елдерде де капиталдың аздығы болуы мүмкін, бірақ бір саладан екінші салаға, бір елден екінші елге аусып, орны тез толады.

“Инвестиция” термині (латын тілінен аударғанда іnvestіo - кигіземін) ғылыми және публицистикалық әдебиетте кеңінен қолданылады.

Практика жүзінде зерттеушілер оған әр түрлі мағына береді. Тұрмыстық деңгейде инвестиция деп жер, жылжылмайтын мүлік, акцияларды, құрылыс, техника, қазба байлықтарын сатып алу үшін салынған салымдарды айтады.

“Инвестиция” түсінігінің анықтамасы “ҚР шетел инвестициялары туралы” 1994 жылғы 27 қарашадағы Заңының 1 тармағында берілген.

Алдыңғы үш факторды алатын болсақ, олардың барлығы жеткілікті, ал капитал мен кәсіпкершілік жағдайы күрделілеу. Жинақтар капитал негізі бола алар еді, бірақ жергілікті халық салымдар салуға асықпауда. Кәсіпкерлік тек сауда сферасында ғана ойдағыдай дамуда.

Дамыған елдерде бұл фактордың басымдылығы алдыңғы елдердегідей емес, бұл елдерде де капиталдың аздығы болуы мүмкін, бірақ бір саладан екінші салаға, бір елден екінші елге ауысып, орны тез толады.

"Инвестиция" термині (латын тілінен аударғанда іnvestіo - кигіземін) ғылыми және публицистикалық әдебиетте кеңінен қолданылады. Практика жүзінде зерттеушілер оған әр түрлі мағына береді. Тұрмыстық деңгейде инвестиция деп жер, жылжымайтын мүлік, акцияларды, құрылыс, техника, қазба байлықтарын сатып алу үшін салынған салымдарды айтады.

"Инвестиция" түсінігінің анықтамасы Қазақстан Республикасы "шетел инвестициялары туралы" 1994 жылғы 27 қарашадағы Заңының 1 тармағында берілген. Онда: "Инвестиция - таза пайда алу үшін кәсіпкерлік іс-әрекеттің объектілеріне салынған мүліктік және интеллектуалдық құндылықтардың барлық түрі - оның ішінде:

қозғалмалы және қозғалыссыз мүлік және құқық, қайта ондеусіз қолдануға болатын және импорт тауарлардан басқа ұстап қалу құқығы;
коммерциялық ұйымдарға қатысу және акциялар;
облигациялар және басқа қарыздық міндеттер;
ақша жинағын, тауарларды, қызметтерді, келісімдер бойынша кезкелген істерді (инвестицияға байланысты) талап ету;
интеллектуалдық қызметтердің нәтижесіне байланысты құқық, оның ішінде авторлық құқық, патенттер, тауар белгілері, өндірістік үлгілер, ноу-хау технологиялық үрдістері, норамативтік жобалау нормалары;
мемелкеттік ұйымдар берген рұқсат қағазға байланысты ір-әрекетті жүзеге асырудың кез-келген құқығы;
Қазақстан Республикасы территориясындағы алынған және қайта инвестицияланған таза пайда;

Инвестициялар объектілері - бұл инвестициялық ресурстар апаралылатын орындар. Объектілер былай бөлінеді:

жобалау көлеміне байланысты (аз жобалы және мегажобалау) ;
жобалардың апаратын жеріне қарай (коммерциялық, әлеуметтік, мемлекет мүдделеріне қарай) ";
инвестициялық циклің мақсаты мен сипатына қарай (өмірлік циклдің барлық этаптары немесе жеке этаптары) ;
мемлекеттің қатысу деңгейі мен сипатына байланысты;
салынған нәрселердің еркешеліктері мен деңгейіне байлансыты.

Инвестициялық қызметтің субъектілері болып инвесторлар (жеке және заңды тұлғалар) сұраныс берушілер, жұмысты орындаушылар, инвестициялық қызмет объектілерін пайдаланушылар, сондай-ақ тауарды әкелушілер, заңды тұлғалар (банкілер, сақтандыру және аралық мекемелер, инвестициялық қорлар) және инвестициялық процестің басқа да қатысушылары есептеледі.

Сұраныс беруші инвесторлар, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалар бола алады. Олар басқа серуктестерінің кәсіптершілік не басқа әрекеттеріне қол сұқпай инвестициялық жобаларды жүзеге асыра алады.

Инвестициялық іс-әрекеттің субъектілері ретінде жеке және заңды тұлғалармен қоса, шетелдіктер, мемлекет және халықаралық ұйымдар есептеледі. Ивесторлар жеке, жалға алған және инвестициялық түрдегі салымдарын береалады және оның тұтастай қолданылуын қамтамасыз етеді.

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, инвестициялық іс-әрекет төмендегі көрсеткендермен қаржыландырылады:

жекеменшік қаржылық ресурстар және ішкі шаруашылық резервтері;
жалға алынған қаржылық заттар;
акцияларды сату мен еңбек ұжымдары мүшелілерінің жарна ақшаларына жиналған түсімі;
заңды тұлғалардан;
белгілі тәртіпте орталықтандырылған кәсіпорындардан алынған ақша;
бюджеттен тыс ақша;
республикалық бюджет ақшалары;
шетел инвесторларынан түскен ақша;
жеке және заңды тұлғалардан түскен ақша.

Әлемдік тәжиребе көрсеткендей, дағдарыс болған кезде мемлекеттің инвестициялық сферада жауакершілік өте жоғары. Әкімшілік-командалық жүйе кезінде жаңа техниканы барлық циклдерде орталықтандырылған макродеңгейлік система ғана өндірістің біркелкі дамуын көптеген салалар мен сфераларда мультипликаторлық ірі ғылыми-техникалық жаңалықтарды еңгізуді қамтамасыз ете алады.

Бәрімізге белгілі алдыңғы жүйенің жағымсыз жақтары инвестиция сферасына да әсерін тигізбей қоймады. Бұдан инвестициялық тоқыраудың себебі біздің нарықтық экономикаға көшіуімізге байланысты емес. Мәселе, инвестициялық саясатты қандай әдіспен жүргізумізде, қай облыста қандай тәсілмен нарыққа мемлекет тарапынан жылжуында.

Нарыққа көшу инвестициялық процестерді мемлекет тұрғысынан реттеуге байланысты. Осыларды талдау мынадай ұғымдарға анықтама беруді қажет етеді, мысалы тікелей (реальные), қаржылық (портфельдік) интеллектуальные инвестициялар.

Тікелей (реальные) инвестицияларды ТМО-да осылай атауға ұйғарған, американ технологиясы бойынша фирмадағы инвестициялар, капиталдың 10% құрайды.

Шетел инвестициялар туралы сөз болғанда, әлемдік практикада тікелей инвестицияға фирма капиталдарының 25% жатады.

Тікелей инвестициялар өндіріске және қажет бұйымдарға салынған капиталды атады. Оның ішінде банкіден жалға алынған ақша мен банкі кредиті де болауы мүмкін. Бұл жағдайда банк инвестор болып, тікелей инверсирлеу қызметін атқарады.

Қаржы инвестициясы мен құнды қағаз капиталы банкте алынады. Олардың ішінде кіретін - портфельдік құнды қағазы. Одан басқа көрсетілген екі түрлі инвестиция жалпықабылданған интеллектуалдық инвестиция деп аталады, ойлаған сауда патенті, лицензиясы, ноу-хауы, дайындық және алдын ала дайындық персоналы НИОКР-ға кіреді.

Шетелдік инвестиция территориялық мағынаны ғана білдірмейді, бірақ аса маңызды практикалық себеп бойынша түсіну заңдылығы және анықтау нақты қызығушылығы, инвесторлық және сол үшін біріктірген ең басты нәтижеге келтіреді.

Тікелей инвестиция көрсету тура және ұзақ мерзімді әсері капиталдандыру экономикасына (іскерлік қатысты құрылыс және организациялық шаруашылық объектілері толық және жеке түрде біртұтас эфектілерге пайдаланылады) . Тікелей айырмашылыққа портфельдік инвестиция өзіне қарастырылған уақытша және спекуляттық мінезі жүріп отырады.
Тікелей инвестиция нақты талап алу үшін тек қана сонымен бірге толық табыс немесе ерекше оның бөлігі қабылданыды, бұған қосымша тура және жанама пайдасы фирма үстінен байқаланады. Қосымша анықтаушы оның өндірісі алып сату, инвестициялараы, коопирациялары, ғылыми-техникалық және қаржы политикасы болып табылады.
Тікелей инвестиция ұсынысы портфельдікке жоғары, уақыт мерзімінде бұл табысқа немесе жаңа капиталдандыру табыс жолына келтіреді.
Тікелей инвестиция ең басты дәрежелі жұмыс әсері, ішкі нарықта тұрады немесе портфельдікке тұрады.
Тікелей инвестицияның портфельдікке қарағанда мағыналы, тұрғын елін халықаралық еңбекке бөлуге қабілетті.
Тікелей инвестиция портфельдіктен айырмашылығы әсерлі елдің өзгерісі, ұлттық қарым-қатынасы.
Тікелей инвестициясында сезім ынталына ел жағдайында конкуренция пайда болады, оның ноғаюы немесе жауапқа тартуы ішкі нарықта позициялық шет елдік фирмаларға байланысты.

Тікелей және портфельдік инвестициялардың айырмашылығы, бірншісі инвестордың жекеменшігін және оның шетелдегі кәсіпорнын қадағалатса, ал портфельдік инвесторлар мұндай бақылау жасатпайды.

Инвестицияларды енгізуді жеделдету үшін өкімет жеделдету саясатын жүргізу керек.

Мемлекетте қолайлы инвестициялық климат тудыру үшін көптеген көрсеткіштер жүйесі құрайтын комплексті әртүрлі шаралар болып табылатын негізі салыстырамыл анализ бағалау инвестициясының климат Қазақстан Республикасында кәзіргі кезеңде:

Мемлекеттік нарық потенциясына мінездеме.
Табиғи және еңбек ресурстарымен қамтамассыз етілуі.
Экономикалық реформаның жағдайы мен қозғалысы.
Инвестициялық қызметке заң беруші орган.
Мемлекеттік органдарға басқару шешімдерін қабылдауды реттеу.
Инфраструктураның және валюта нарығының дамуы.
Банктық жүйенің тұрақтылығы.
Саясаттық климаттың тұрақтылығы мен бағдары.

Мемлекеттік нарық потенциялы мынандай көрсеткіштерді көрсетеді: халық саны, ВНП және мөлшер ВНП жан санына. Потенциалдық инвесторлар үшін екі белгі бойынша да Қазақстан нарығы қызықтырарлықтай болып табылады.

Көптеген инвесторлар Қазақстанның үлкен Азиаттық нарыққа жақын болуы оның потенциялық өз нарығын кеңейтеді деп санайды.

Қазақстан ЕС мен бірлестік туралы келісім шартқа қол қойған. Онда екі нақтың да бір-біріне тауар және капитал қозғалысы туралы мәлімет беріп отыру, екі есе салық салуды болдырмау туралы айтылған. Сол үшін шетел инвесторлары өз инвестицияларын Қазақстанға қою арқылы, белгілі мөлшерде нәтиже ала алады.

Қазақстан өз табиғи байлықтарымен шикізат және энергиямен қамтамассыз етілген. Оның территориясы (2, 7 млн. кв. км. ) ЕЭС (2, 3 млн. кв. км. ) мемлекеттерінің барлығы алып жатқан территориямен тең болады. Сондай-ақ территорияны интенсивті пайдалану салыстыратындай көп емес.

Қазақстан мұнай және табиғи газ өндіруші жағынан үлкен өндірістер қатарына кіреді, бірақ басқа да үлкен қолданылмаған территорияларда қажетті инвесторлар болған жағдайда пайдаланылуы мүмкін.

Бұл оның энергетика өндіріс орындарының құндылық көмірден - 685, 6 млрд., мұнайдан 222, 5 млрд. АҚШ долларын құрайды. Қазақстан өзінің еңбек ресурстары жағынан (шамамен 7 млн. адам) бұрын Кеңес Одағы республикалары арасында төртінші орын алады.

Бұл шетел инвесторларын өзіне тартады (сонымен қатар көптілігі, арзандылығы, және жеткілікті дәрежеде жоғары квалификациялығы) . Осыған байланысты жалақының кешігуі шетел инвесторлары үшін үлкен роль атқармайды.

Мемлекеттік органдардан жұмыс қабылдаудың істері мемлекеттік комитетте инвестиция арқылы жұргізіледі. Нарықтық инфроқұрылысты және бағалы қағаздардың өсуі, банктің жүйеде аса маңызды рольді атқарады. Инвестиция жөніндегі сұрақтарды инвестицияда саясаттың климат өте маңызды рөл атқарады. Ең басты мәселе инвесторлар өз капиталдарын саясатаң мемелкеттерге өз капиталдарын жай ғана салып отырмайды.

Қазақстан Республикасында факторлар 3 категорияға бөлінеді:

ұстамдылық күшті фактор;
орташа фактор;
әлсіз фактор.

Қазақстан Республикасында ағынды инвестицияға ұстамды факторлар мыналар жатады: салық режимі жүргізінуі заң базасының жоқтығы.

Орташа факторларға кәсіп орындық саясатын инфроқұрылым дамыған нарықтық шамалар жатады.

Әлсіз факторларға гиосалалық мемлекеттік қатынас саясатын қатынас мәдениеттік бартері жатады.

Қазақстан Республикасы мемлекет инвесторларына жақсы көзбен қарайды. 1998 жылы біздің мемлекетімізде экологиялық жағдай шет мемлекет инвестициясы 5153. 280 миллион доллар құрылды. Осы кезде инвестиция 1997 жылға қарағанда 2, 7 есе өсті бұл 19. 04. 527 миллион доллар болды немесе 79, 2% барлық объемы 74, 5% болды шет мемлекет инвестициясы көп объем мұнай газ бөлінеді. Бұның салмағы (65% болды, инвестициялық климатқа салалық режим атқарушы рөл ойнайды. Салалық льготасы инвестордың тікелей салығы болып: кіріс салығы, жер салығы және мүлік. Льгота өлшемі және преференция түзу инвестиция объемымен белгіленеді, инвесторлар міндеттемесі реализация берілген дақытпен белгіленеді. Салықтық жеңілдіктер мен преференциялар инвесторларға мақсат бойынша экономика секторлары инвестиция секторлармен белгіленеді.

Кәзіргі уақытта Қазақстан үшін инвестициялық саясат осы белгілермен жүруі қажет.

Экспорттың дамуы басқа кәсіп орындардың валюталық түсуімен белгіленеді.
Халықтың өмірін жақсартуға мемлекеттің қарауымен жақсартылады.

1. 2 Мұнай бизнесінің Қазақстан Республикадағы хал-жағдайы және тенденциялық дамуы

Республиканың экономикалық қалыптасуына әсер еткен оның минералды шикізат комплексінің үлкен маңызы бар, потенциалды мүмкіндіктерімен шетел инвестірлерінің назарын аударады. Кәзіргі уақытта Қазақстан инвестициялық саясатты тікелей инвестиция арқылы іске асырып отыр, пайдалы кендермен жерасты байлықтарын барлауды қарастырған келісім шарттар арқылы.

2000 жылда статистик ұйымдармен 144 жер асты байлығын өндіру мекемелерінің операция қызметін бақылап отырды. Былтырғы инвестиция әрекетінің соңынды барлық инвестиция көлемі финанс емес активтер 169 млрд. құрады, алдыңғы жылдарға қарағанда 20% көп.

Ортақ инвестицияның жер асты байлығын өндіру мекемелерінің 91, 5% инвестицияның көлемін алатын негізгі капитал (1999 ж. 71%) және 8, 5% шикізат саптаң зат айналымы көбейуіне арналған инвестиция. 2000 ж. қортындысы бойынша инвестицияның негізгі капиталы 154 млн. теңге құрады, алдыңғы жылдың осы кезңіне қарағанда 59% көп.

Инвестициялық анализ структуры финанстық емес активтердің жер асты байлығын пайдалану мекемелері көрсеткендей 2000 ж. белгілі түрдегі сапалы инвестициялық көрнекті структурасында және негізгі шикізат капиталында өзгерістер болды. Жер асты байлығын өндіру мекемелерінің инвестициясы тұрғын үйлерге және ғимараттарға өсті және машиналармен құралжабдық ие болды. Сәйкестелген салмағы 61, 5 және 21, 0% құрады. Инвестицияның толық көлемі финанстық емес активтер (1998 ж. - 43, 7 және 10, 1%) . Осыған орай инвестицияның салмағын тұрғын үйге аудару керек (0, 8% - 1998 ж., 0, 3% - 1999 ж. дейін) .

Инвестициялық негізгі көлемі финансты емес активтер таза мекемелрег негізделген (98, 9%), оның ішінде біріккен мекемелермен шетелдік қатысуымен 83, 7% иегерілді. Басқа мемлекет басқару субъектілері Қазақстан жерінде әрекеттері іске асыралады 5, 8% құрады. Шамалы еншісі көбейді (1, 0 - 1, 3% дейін) . Былтырғы жылмен салыстырғанда дәрежесі жоғары мемлекеттік инвесторының инвестициясы.

Инвестицияның негізгі қаржыланған көзі финансты емес активтер жер асты байлығын өндіру мекемелердің меншікті амал болып табылады. 95 млрд. теңге немесе 56, 2% инвестицияның ортақ мөлшерінен құрады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.