Кәсіпорынды антикризисті басқару негіздері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 7

КӘСІПОРЫНДЫ АНТИКРИЗИСТІК БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ МЕН БАНКРОТТЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІКәсіпорынды антикризисті басқару негіздері . . . 9Кәсіпорынның банкроттық жағдайы, маңызы, түрлері . . . 13Қазақстан Республикасының банкроттық жөніндегі заңдық аспектілері . . . 19

2. ЖШС «АВТОМАТИКА СЕРВИС» ҚЫЗМЕТІН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРІН БАСҚАРУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ

ЖШС «Автоматика Сервис» - тің техникалық экономикалық

сипаттамасы . . . 34

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау . . . 40
Кәсіпорынның банкрот болу ықтималдығын талдау . . . 51

КӘСІПОРЫНДЫ АНТИКРИЗИСТІК БАСҚАРУДАҒЫ МӘСЕЛЕРІ МЕН ОЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫКәсіпорынды антикризистік басқару жөніндегі мәселелер . . . 58

3. 2 Кәсіпорын санациясы мен банкроттың алдын алудың негізгі бағыттары . . . 60

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 66

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 68

ҚОСЫМШАЛАР . . . 70

КІРІСПЕ

Кәсіпорынды антикризистік басқару дегеніміз - ол кәсіпорынның қаржылық ресурстармен капитал айналымымен және қаржылық қатынастармен басқару жүйесі. Антикризисті басқару - әртүрлі көзқараста болады: функционалды көзқарас бойынша; қаржылық менеджмент ол басқару жүйесі; институционалды көзқарас бойынша; қаржылық менеджмент ол басқару органы; ұйымдастырушылық - құқықтық қөзқарас бойынша ол кәсіпкерлікті реттеуші экономикалық категория ретінде қарастырылады. Антикризистік басқару субъектілеріне жататындар қаржы қызметін жүзеге асырушы мамандар тобын, яғни қаржылық менеджмент жерлер, ал қаржылық менеджмент объектілеріне ақша қаражаттары, қаржылық ресурстар, капитал айналымы және қаржылар жатады.

Ал, банкроттық дегеніміз - заңды және жеке тұлғаның қаражат жоқтығына байланысты өзінің борышқорлық міндеттемелерін төлеуден бас тартуы. Банкрот кәсіпорынның қызмнтін жабуға немесе оны мәжбүрлеп таратуға апарып соқтырады, мұның өзі несиегерлердің талаптарын өтеу үшін мүлікті сатуға ұласады.

Нарықтық экономиканың қалыптасуы ауылшаруашылық өнімдерін өңдейтін кәсіпорындардан ғылыми-техникалық прогресстің, кәсіпкерлік белсенділіктің негізінде өндіріс тиімділігін арттыруды талап етеді.

Менің дипломдық жұмысымда жауапкершілігі шектеулі серіктестік «Автоматика Сервис» жайлы жазылады, ол кәсіпкерлік формасында коммерциялық ұйым болып құрылған. Оның құрылу мақсаты және жұмыс істеуі бизнес жоспарда толығымен қарастырылған. Оның негізгі мақсаты - пайда табу. ЖШС «Автоматика Сервис» пластикті трубалар, жуғыштардың шүмектерін, шаруашылық заттарын таратушы болып қалада және жақын аудандарда өз тұтынушыларын тапты.

Кәсіпорын стратегиясы болып келесілер табылады: тұтынушыларға толық кешенді қызмет көрсетуді ұсыну, ассортиментті кеңейту, тарату нарығын зерттеу, өнім бәсекелестік қабілетін арттыру, жеке тапсырыстарды орындау, сауда желілерінің жұмысын бақылау.

ЖШС «Автоматика Сервис» саясаты өндірілетін өнім және айналысқа түсетін өнімдердің шығындарын төмендетуге негізделген. Бұл өз кезегінде нарықтың максималды бөлігін жаулап алуға және баға бәсекелестігін қолдануға мүмкіндік береді.

Қазіргі кезде кәсіпорын қаламыздың ірі банк фирмаларымен жұмыс істейді. ЖШС «Автоматика Сервис» «Темір банкі», «Туран Алем банкімен» тығыз байланыс жасап, тұрақты сыйақы тұтынушысы болып табылады және сыйақы ставкаларымен қаржыланады.

1. КӘСІПОРЫНДЫ АНТИКРИЗИСТІК БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ МЕН БАНКРОТТЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ

Кәсіпорынды антикризисті басқару негіздері

Антикризисті бағдарламаның мақсаттары қаржылық шаруашылықтың кризистік бағасының өндіріске нашар әсер ететін факторлардың анализдерінен шығады.

Қаржыны антикризисті басқару бағдарламасының мақсаттары:

1. Төлей алмаушылықты шеттету.

Сыртқы және ішкі міндеттерді қысқарту және ақша ресурстарының көлемін көбейту арқылы іске асады:

- Ұйымдық структураны және тұрақты ұстанымдарды қысқартуларды оптимизациялау.

- Процесті өндірісті автоматизациялауда өзгермелі ұстанымдарды қысқарту және негізгң және көмекші бөлімдердің персоналдарын қысқарту;

- Кредиторлық қарыздарды барынша ұзарту және рестуктуризациялау;

- Дебиторлық қарыздың айналымдарын жеделдету сенімсіз дебиторлы қарыздар- қазіргі кездегі салық заңына сай дебиторлық қарызды қайтару және дебиторлық қарызды валды шығынға қатынастыру мақсатында сотқа беруге байланысты коммерциялық кредит периодын қысқарту;

- Сұраныстарға дайын өнімдер арқылы тауарлы материалды бағалылықтар запастарының мөлшеоін нормализациялау. Толықтай өзінің тұтынушылық қасиеттерін жоғалтқан, дайын полиграфиялық өнім қайта өндейтін кәсіпорындардан өту керек. Осыдан пайда болған шығындар болашақтағы салықтық табыстарды қысқартады;

2. Қаржылықтұрақтылықты қайта құру-даму кезіндегі өзіміздің қаржылық ресурстарымызды реттеу деңгейі тұтынушының қаржылық ресурстарының деңгейінен кем болмағанда ғана орындалады.

Қаржылық тепе-теңдікке қол жеткізу үшін мынандай шараларды қолдану керек:

- Нәтижелі бағалық мақсат жүргізу, жеңілдіктер жүйесін қолдану және өнімнің нарыққа өту әдістерін қолдану арқылы таза кірістің өсуі.

- База мен салық салу ставкаларының төмендеуінің легальды схемасын қолдану нәтижесінде шаруашылық процестегі салықтық процесті оптимизациялау.

- өндірістің дамуға бағытталған таза ьабысты көбейту мақсатында кәсіпорынның кризисті дамуына адекватты дивидентті саясатты орындау.

- Ескерген және қолданылмайтын жабдықтарды жөндеу.

- Кәсіпорынның өз қаражаттарының өсуіне байланысты нәтижелі эмиссиялы саясат құру.

- Керекті негізгі және айнымалы қаражаттарды тарту.

3. Нарықтық бағаның өсуіне бағытталған стратегиялық қаржылық стабилизация және экономикалық өсу.

Экономикалық өсудің үлгісі 4 фактордан тұрады.

- Бағалық саясатты және операциялық рычакты қолданумен пайда болатын сату ретабельдегінің өсуі.

- өндірістік дамуға кетіп жатқан таза табыс бөлігінің өсуі

- нормативтік активтерден тыс түрлерін қысқарту арқылы алынатын актив айналымын тездету. Ағымдағы активтердің нормативін қысқарту үшін математикалық экономикалық модельдерді қолдану керек- транспортты есеп, заностарды басқару.

- Қаржылық леверидж коэффициенті оптимальды мәніне жетпесе ғана мүмкін.

Кәсіпорынның антикризистік стратегиясының мақсаттары:

- Меншік немесе зайымдау қаржы көздерін оңтайлы біріктіру негізініде

- олардың өтімділігі мен төлемқабілеттілігін қамтамасыз ету,

- Негізгі, инвестициялық және қаржылық қызметте барлық қажеттіліктерді қанағаттандыруға қажет пайда мен рентабельділіктің сәйкес деңгейін алу.

Бұл үшін мемлекет өзінің басты мақсаты деп, макроэкономикалық реттеу мен инфляциямен күрес. Бұл үшін қажет:

- Барлық деңгейдегі экономикалық және қаржылық көрсеткіштер жүйесі, сондай-ақ экономиканың базалық салаларын қолдау жасау керек;

- Кәсіпорынға өзінде жоқ меншікті айналым қорларын табуға жағдай туғызу;

- Займ қаражатын пайдалану бойынша кәсіпорын мүмкіндіктерін кеңейтетін экономикалық шараларды қабылдау. Бұл үшін ҚР Ұлттық банкінің есептік ствкасын әлемдік деңгейде дейін төмендету керек;

- Төлемсіздікті қысқарты немесе осымен байланысты есеп айырысулардың тиімсіз формаларын қысқарту бойынша коммерциялық несие, вексель, чек сияқты нарықтық құралдарды еңгізуі керек;

- Салықтық саясатты өндіріс пен инвестицияны ынталандыруға бағыттау керек;

- Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін анықтау керек;

- Кеден саясатын ұлттық өндіруші мен бәсекелестік қабілеті бар тауарларды қорғауға бағыттау керек;

Банкроттықтың алдын-алу стратегиясын таңдау мен кәсіпорынны ңнарықтық механизмді енгізу шараларының тиімділігі кәсіпорындағы қаржыларды басқару жүйесінен тәуелді болады.

Бұл жүйенің негізі - қаржылық талдау, оның қорытындысы бойынша кәсіпорын өзінің қаржылық жағдайына үнемі баға береді. Бұл талдаудың негізгі бағыттары келесідей:

- Кәсіпорын мүлкінің және оның қалыптасу көздерінің сондай-ақ капитал құрылымы көрсеткіштерін бағалау,

- Айналым қорларының жағдайын бағалау, оның жеткіліктілігін анықтап, осы негізде қаржылық жағдайды бағалау,

- Кәсіпорын өтімділігі мен төлем қабілеттілігінің дәрежесін анықтау,

- Рентабельділік тенденциясы көрсеткіштер жүйесі негізінде анықтау.

Кәсіпорын банкроттылығының алдын-алу стратегиясына ықтималдылық пен төлемқабілеттілігі проблемаларын шешуге бастысы болып айналым қорларын кәсіби деңгейде басқару болып табылады. Бір жағынан бұл айналым қорларын ынталандыруға бағытталса, екінші жағынан бұл қорлард материалдық активтер арасында орналастырылады. Бұл жерде қаржылық тетік ретінде пайдаланылатын несиемен байланысты дұрыс таңдаған несие саясаты маңызды рөл атқарады.

Айналым қорларын басқарудың бір бөлігі болып дебиторлық және кредиторлық қарызды басқару табылады. Мұндай басқарудың маңызды элементі бролып тауарлық вексельдерді белсенді пайдаланылады.

Кәсіпорынның қаржылық стратегиясының бір мақсаты пайда алу мен рентабельді жұмысты қамтамасыз ету. Мұның егізінде «шығын, түсім, пайда» өзара байланысының талдауы жатыр, ал бұл кәсіпорында басқарушылық есепті кеңінен пайдалануды білдіреді.

Шығындарды өнімнің өзіндік құнына еңгізудің екі негізгі әдісі бар: калькуляциялық және маржиналды. Екінші дәстүрлі емес әдіс біріншісінен шығындардың өндіріс көлемінің өзгеруіне байланысты айналмалы және тұрақты болып өзгерумен ерекшеленеді. Сонымен бірге, онда тек айналмалы шығындар негізінде өнім бірлігінің толық емес өзіндік құны анықталады. Мұның барлығы кәсіпорынның талдаушылық мүмкіндіктерін кеңейтіп, шығарылатын өнімнің жекелеген түрлерінің табыстылығы туралы түсінік береді. Маржиналды әдіс операциялық тетікті пайдалануға, яғни маржиналды табыстың өткізуден түскен пайдаға қатынасымен анықталады. Кәсіпорынның қаржылық қызметіне ақшалай ағымдарда басқаруға көп көңіл бөлінуі керек. Бұл жерде негізгі, инвестициялық және қаржылық қызметтегі ақшалай қорлардың барлық келуі мен кетуін дәл анықтап, олардың ұлғаю, кему себептерін талдауы керек. Бұл облыстағы маңызды факторлардың бірі болып қаржылық нәтижеге міндетті түрде әсер ететін уақыт факторы.

Кәсіпорынның стратегиясындағы бағыттардан басқа амортизациялық, инвестициялық, дивиденттік саясатқа, бағалы қағаздар нарығында саясатқа ерекше көңіл бөлу керек.

Белгілі бір қаржылық қолдауда төлемсіз кәсіпорындарды санациялаудың негізгі шаралары:

- Басқарудың жаңа формалары мен әдістерін;

- Конверсия, диверсификация, жаңа өнімді шығаруға көшу, оның сапасын жоғарлату,

- Маркетинг тиімділігін жоғарлату,

- өндірістік шығындарды төмендету,

- дедитор-кредиторлық қарызды төмендету,

- айналым активтердегі меншіктік қаржылардың үлесін жоғарлату,

- артық құрал-жабдық, материал, аяқталмаған өндірі, дайын өнімді, сондай-ақ еншілес формалар мен капитал үлесін сату,

- капиталдық құрылысты уақытша тоқтату,

- қарыздарды конверсиялау,

- экспорт тиімділігін жоғарлататын мүмкіндіктерді іздестіру,

- жұмыс бастылар санын қысқарту,

- басқа да шаралар.

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау немесе баланстық қанағаттанарлықсыз құрылымын анықтау кезінде кәсіпорынның қаржылық жағдайына болжамды түрде талдау жүргізілді, оның мақсаты кәсіпорынның төлемқабілеттілігін оынң балансының құрылымы негізінде анықтау.

Кәсіпорынның банкроттық жағдайы, маңызы, түрлері

Банкроттық жайында айтпас бұрын міндеттемелер мен міндеттер жайлы түсіну қажет. Соған тоқтала кетсек:

Міндеттемелер мен міндеттер:

Ақша міндеттемесі-қарыз адамның кридиторға белгілі бір рақша сомасын азаматтық құқықтық келісім және Қазақстан Респаубликасының азаматтық кодексімен қарастырылған басқа да негіздері бойынша төлеуге міндетті.

Ақша міндеттемелері құрамына кіретіндер:

- өткізілген таруарлар, орыондлған жұмыстар, көрсетілген қызметтер үшін қарыз;

- қарыз адам төлеуі қажет пайыздарды ескергендегі займ сомасы;

Міндеттемелерге кірмейтіндер:

- денсаулығы мен өміріне нұқсн келтірген нұқсан үшін азаматтар алдында;

- авторлық сыйақыны төлеуі бойынша;

- мұндай қатысудан туындайтын қарыз кәсіпорынның құрылтайшылары алдында;

- орындауға жатпайтын немесе орындалмаған ақша міндеттемелері үшін айыппұл, өсімпұлдар;

- олар сондай-ақ міндетті төлемдер мөлшерін анықтауды ескерілмейді;

- міндетті төлемдер-заңмен белгіленен тәртіпте бөджеттің сәйкес деңгейіне эжәне бюджеттен тыс қорларға түсетін салықтар, аалымдар неомесе басқа міндентті жарнамалар, міндетті төлемдер бойынша міндеттемелер мен міндеттердің құрамы мен мөлшері арбитражды сотқа қарыз кәсіпорынды банкрот деп танып отыр, арыз берген сәттен бастап анықталады. Ақша міндеттемелерінің мөлшері сот шешімімен немесе құжаттар мен бекітілуі керек.

Мараторий-қарыз кәсіпорынның ақшалай міндеттемелерді орындауын және міндетті төлемдерді төлеуін тоқтату.

Банкроттық процедурасы.

Сотқа дейін санация-бұл банкроттыққа ескерту мақсатында меншік иелері құрылтайшылар немесе басқа да тұлғалар қарыз кәсіпорынның төлем қабілеттілігін қайтау бойынша өткізетін шаралар.

Бейбіт келісім бұл қарыз кәсіпорын кредитордың арасында төлемдері кейінге қалдыру немесе қарыздан жеңілдік жасау үшін келісімге жету процедурасы.

Сыртқы басқару (соттық санация) ұл қарыз кәсіпорынның төлем қабілеттерін қамтамасыз ету және оны басқару құызіретін сыртқы басқарушыға беру үшін қолданылатын банкроттық процедулрасы.

Мүдделі тұлғалар келесілер жатады:

- Қарыз кәсаіпорынға бас немесе еншілес болып табылатын заңдяы тұлғалар;

- Деректорлар кеңесіне(бақылау кеңесіне) кіретін жеткші тұлғалар, ұжымдар атқарушы орган, бас бухгалтер(қарыз кәсіпорынның бухгалтерлері), соның ішінде өндірісте банроттық туралы іс қозғалағнға дейін 1 жыл ішінде өз міндеттерінен босағандар;

- Жоғарыда көрсетілген тұлғалардың келесі жұмысшылары;

- Жұбайы (зайыбы), туған туысқандары, апай, ағалавры және олардың туысқандары.

Мүдделі тұлғалар арбитражды басқарушы мен кредиторларға қатысты анықталанады.

Арбитражды сот арбитражды басқарушы ретінде келесі жеке тұлғаларды тағайындауы мүмкін:

- Жеке кәсіпкер ретінде;

- Банкроттық жөніндегі мемлекеттік орган лицензиясы негізінде әрекет ететін және арнаулы білімі бар. Мұндай тұлға дегенде бір арбитражды сотта тіркеліп, бұл туралы мемлекеттік органға айтуы керек.

Арбитражда сотқа қарызгерді банкрот деп тану туралы шағымдану құқығы барлар келесілер:

- Ақша міндеттемелерін орындмаған жағдайда қарызгер, кредитор немесе лпрокурор;

- Міндетті төлемдерді төлеу міндетін орындамағанда-қарызгер прокурор, салықтық немесе басқа құзыретті органдар;

Қарызгердің жетешісі арбитражды сотқа келесідей жағдайларда сәйкес міндеттемелер орындалғн сәттен бастап бір ай мерзімде кешіктірмей шағымдануы керек:

- Бір немесе аттестция кезінде бірнеше кредиторлардың талабын қанағаттандыру қарызгердің бірнеше кредитор алдында ақша міндеттемелерін толық орындау алмағанда әкелгенде;

- Қарызгердің құзіретті органы арбитражды сотқа шағымдану туралы шешім қабылданғанда;

- Егер кәсіпорынды леквидациялау жүргізілгенде кредитордың талабын толық қанағаттандыра алмайтыны анықталса, бұл жағдайда қарызгердің жетекшісі ликвидациялық комиссиясы мен бірге арыз береді.

Ақшалай міндеттемелер бойынша коредторлар болып, отандық немесе шетелдік заңды немесе жеке тұ лғалар, сондай-ақ Қаақстан Республикасы оның субъектілері мен жергілікті өзімен-өзі басқару органдары табылады.

Арбитражды сотқа қрызгерді банкрот деп тануды сұрау жөнінде арыз беру құқығына конкурстық кредиторлар ие. Олардың мүдделерін кредиторлардың жиналысы мен комитеті білддіреді. Сондықтан да арбитражды сот қарызгерді банкрот деп танығанна кейін кредиторлар қарызгерге өз топтарын қанағаттандыру мақсатынд ашыға алмайды.

Бұл жекелеген кәсіпорындардың талаптарын қанағаттандыру басқа кредиторлар мүдделеріне нұқсан келтіретінімен түсіндіріледі.

Кредиторлар жиналысы конкурстық кредиторлардың үштен бір бөігінің ұсынысы мен немесе конкурстық кредиторардың талаптардың реестіріне енгізілген жалпы талаптардың үштен бір бөлігіенен аз болмаса шақырылады. Жиналыс әдетте екі аталық мерзімге шақырылып, қарызгер тұратын орында өтеді.

Кредиторлар жиналысының келесі шешімдері қабылдауға құқығы бар:

сыртықы басқавруды енгізу және қысқартуға бұл туралы арбитражды сотқа хабрлауға мүдделі.
бейбіт келісімді бекітуге;
арбитражды сотқа қарызгерді банкрот деп танып конркурстық өндірісті ашу жөнінде шағымдануға;
кредиторлар комитетінің мүшелерін таңдауға, оның сандық құрамын анықтауға немесе оның құзіретін уақытынан бұрын тоқтауға;
басқа да сұрақтар бойынша;

«Банкроттық туралы» заңда қарыгерлердің жекелеген категориялары үшін банкроттық түрлері қрастрылған:

Заңды тұлғалар үшін ауылшаруашылығы, несиелі, сақтандыру ұйымдары, бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары;

Жеке тұлғалар, еке кәсіпкерлер, шаруа қожалықтары;

Банроттықтау қысқартылған, процедураларын ликвидацияланатын немесе жоқ қаргерге қатысты алғанда;

Қарызгерлердің өзін ерікті түрде банкрот деп жариялауы;

Азаматтардың қшалай қажыларын тарату мен заңсыз түрде айналысатын ұйымдар.

Банкроттық - нарық шаруашылығының бір категориясы болып табылады. Ол соттың шешімімен немесе кредитордың келісімі бойынша соттан тыс ресми түрде жарияланады. Қазақстан Республикасының «Банкроттық туралы» 07. 07. 95 жылы №2173 Заңына сәйкес, қарызды төлеуге шамасы жоқ ұйымы ақшалай міндеттер бойынша кредиторлар сұранысын, еңбекақы төлеу талабын қанағаттандыра алмау, сонымен бірге өзіне тиісті мүлік есебінен бюджет пен бюджеттен тыс қорларға міндетті төлемдерді қамтамасыз ете алмау жатады.

Бір сөзбен айтқанда, шаруашылық жүргізуші субьектінің қарызды төлей алмауы, ағымдағы операциялық қызметті қаржыландыра алмауы, қарыздардың, міндеттердің өсуіне байланысты жедел міндеттемелерді өтеу қабілетсіздігі немесе борышкердің балансының қанағаттансыз құрылымына байланысты шаралар.

Банкроттық кәсіпорынның ұдайы өндіріс капиталының шаруашылық механизм балансының бұзылуынан, яғни оның қаржылық және инвестициялық саясаттың тиімсіз болуынан туындайды.

Баланстық қанағаттанарлықсыз құрылымы - бұл мүлік есебінен кредитор алдында міндеттемелерінің сомасын тең немесе одан асуы мүмкін.

Кәсіпорында банкроттықтың пайда болуының басты себептері:

1. шаруашылық жүргізу жағдайын жасаудың обьективті себептері:

- экономиканы реформалаудың нормативті және заң шығаратын базаларының, қаржылық, ақша, несие, салық жүйелерінің жетілмегендігі,

- инфляцияның аса жоғары деңгейі,

- фирманың құнды қағаздардың нарықтық құнының төмендеуі,

- бәсекелестіктің жоғары деңгейі және соның нәтижесінде пайда болған, сәйкес келмейтін өндіріс шығындары төмендемей, өнім бағасының төмендеуі.

2. Шарушылық жүргізуге тікелей қатысты субьективті себептер:

- банкроттықты уақытында болжап және келешекте одан сақтана алмау,

- жарнама, ықтималдылық жүйесінің болмауы сұранысты дұрыс зерттемегендіктен сату көлемінің төмендеуі,

- өндіріс көлемінің төмендеуі,

- ұқсас, сапасы жоғары өнімдер бағасының кейбір түрлердің бағаларының жақындауы,

- аяқталмаған жоғары шығындар,

- өнімнің төменгі рентабельділігі,

- өндіріс циклның өте көлемде болуы,

- үлкен қарыздармен өзара төлей алмаулар,

- ескі басқарма басшыларының нарықты құруға бейімделе алмауы, сұранысы жоғары өнімдерді шығаруда іскерлік көрсетпеуі, инвестициялық, бағалық, қаржылық саясаттың тиімдісін таңдамай алуы.

Қазақстан Республикасының банкроттық жөніндегі заңдық аспектілері

Кәсіпорынның банкроттығымен байланысты негізгі ережелер ҚР «Банкроттық туралы» Заңымен және Азаматтық Кодексінде көрсетілген.

Кәсіпорынның банкроттығы деп арбитраждық сотпен танылған немесе қарыздардың өзін кредиторлардың талабын толық көлемде ақшалай міндеттемелер бойынша қанағаттандыра алмауын немесе міндетті төлемдерді төлей алмауын айтады. Кәсіпорын нақтылы түрде кредиторлардың талабын қанағаттандыра алмайды деп есептеледі. Егер де ол міндеттемелерін немесе міндеттерін түскен мерзімінен бастап үш ай мерзімде орындалмаса.

Егер де қарызгерге қойылатын талаптар 500 минималды еңбекақы мөлшерінен аз болмаған жағдайда арбитражды сот банкроттық туралы іс қозғайды.

ҚР Азаматтық кодексінде кәсіпорын (қазыналықтан басқа) банкрот деп сот шешімімен немесе өзінің кредитормен бірлескен шешімімен танылады. Кез-келген жағдайда, мәжбүрлі немесе ерікті түрде ликвидациялануы керек. Сонымен қатар, нақты банкроттықпен қатар мақсатты немесе фиктивті де түрлері болуы мүмкін.

Фиктивті банкроттық деп қарызгердің арбитражды сотқа арыз бергенде кредитордың талабын толық қанағаттандыра алатындай жағдайын айтады. Бұл әдетте кредитордан төлемдерді кейінге шегеруді немесе қарыздан жеңілдік жасау мақсатында жасалынады. Мұндай арызды берген қарызгер кредитор алдында мұндай арызды бергені үшін жауапты болады.

Мақсатты банкроттық құрылтайшылар немесе басқа да тұлғалар, соның ішінде басшының кінәсінен болады, өйткені олардың қарызгерге қандай да бір нұсқау беруге мүмкіндігі және құқығы бар. Бұл әдетте басшы немесе меншік иесі өз мақсатын көздеп, кәсіпорынды әдейі төлем қабілетсіз деп танитын жағдайларда орын алады. Бұл жағдайда меншік иелеріне және басқа да тұлғаларға қарызгердің мүлкі жетіспеген жағдайда оның міндеттемелері бойынша субсидиялы жауапкершілік жүктеледі.

Сонымен бірге заңмен бекітілген ережелер бірқатар сұрақтарды тудырады:

Біріншіден, Заң қабілетсіздік пен банкроттықты бірдей қарастырады. Алайда қабілетсіздік төлемқабілетсіздікпен бірге пайда болады, ал банкроттық мұның нәтижесі болып табылады, бірақ бұл міндетті емес.

Екіншіден, Заң қарызгердің толық көлемде кредитор талабын толық көлемде қанағаттандыра алмау қабілетсіздігімен байланысты. Бірақ дебиторлық, соның ішінде мемлекеттік қарызды ескерусіз тым қатаң қарастырады. Әдістемелік ережелерге сәйкес мемлекеттік қарыз ағымдағы ықтималдылық коэффициентін есептей отырып ескеріледі. Мұны заңға енгізу керек, бірақ мұны нақты дебиторлық қарызға қатысты алғанда ғана. Біршама дебиторлық қарызбен үш ай ішіндегі төлемсіздік үнемі кредиторлар талабын қанағаттандыра алмау қабілетсіздігін білдіре бермейді. Бұл кәсіпорыннан байланыссыз міндеттемелерді де білдіруі мүмкін.

Кредиторлар жиналысы конкурстық кредиторлардың үштен бір бөлігінің ұсынысымен немесе конкурстық кредиторлардың талаптары кредиторлар талаптары рестіріне енгізілген жалпы талаптардың үштен бір бөлігінен аз болмаса шақырылады. Жиналыс әдетте екі апталық мерзімге шақырылып, қарызгер тұратын орында өтеді.

Кредиторлар дауысы жиналыс өткен күнге олардың қарызгерге қойған талаптарының сомасына пара-пар таратылады.

Кредиторлар жиналысының келесі шешімдерді қабылдауға құқығы бар:

1. Сыртқы басқаруды енгізу және қысқартуға және бұл туралы арбитражды сотқа хабарлауға;

2. Бейбіт келісімді бекітуге;

3. Арбитражды сотқа қарызгерді банкрот деп танып, конкурстықөндірісті ашу жөнінде шағымдануға;

4. Кредиторлар комитетінің мүшелерін таңдауға, оның сандық құрамын анықтауға немесе оның құзіретін уақытынан бұрын тоқтатуға;

5. Басқа да сұрақтар бойынша;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.