Банктің бағалы қағаздары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 106 бет
Таңдаулыға:

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ 2
Пайдалынылған әдебиеттер тізімі 3
1. МАҚСАТТАРЫ, САПАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ ЖӘНЕ 4
РҰҚСАТ ЕТУ 4
2. ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП БЕРУ ЭЛЕМЕНТТЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ 10
2.1 Қаржылық жағдай туралы есеп беру (баланс) 12
2.2. Қаржылық нәтиже туралы есеп беру 15
2.3. Ақша қозгалысы туралы есеп беру 17
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 23
СТН нөмірі 24
ЖЫЛДЫҚ БУХГАЛТЕРЛІК БАЛАНС 24
АКТИВТЕР 24
ІV. Бағалы қағаздар 24
V. Тазартылған асыл металдар 24
МІНДЕТТЕМЕЛЕР 25
КАПИТАЛ 26
СТН нөмірі 28
ТАБЫСТАР МЕН ШЫҒЫСТАР ТУРАЛЫ ЕСЕП БЕРУ 28
ІV. СЫЙАҚЫ (МҮДДЕ) АЛУМЕН БАЙЛАНССЫЗ ТАБЫСТАР 30
V. СЫЙАҚЫ (МҮДДЕ) ТӨЛЕУМЕН БАЙЛАНЫССЫЗ ШЫҒЫСТАР 30
СТН нөмірі 33
АҚША ҚОЗҒАЛЫСЫ ТУРАЛЫ ЕСЕП БЕРУ 33
Көрсеткіштер 33
Таза табыс 33
Түзету енгізу: 33
Қамтамасыз ету үшін бөлінген қаражат 33
Амортизациялық аударымдар 33
Сыйақы (мүдде) алумен байланысты есептелген табыстағы өзгеріс 33
Сыйақы (мүдде) алумен байланысты есептелген шығыстағы өзгеріс 33
Басқа да есептелген табыстардан есептелген шығыстарды азайту 33
Таза табыспен байланысты ақша қозғалысының нәтижесі 34
Операциялық (банктік) қызмет 34
Мемлекеттік бағалы қағаздар қоржынындағы өзгерістер 34
Басқа да бағалы қағаздар қоржынындағы өзгерістер 34
Банктер ұсынған мерзімді депозиттер мен несиелер 34
Клиенттерге берілген несиелер 34
Басқа да талаптар 34
“Лоро” корреспонденттік шоттар 34
Банктен алынған мерзімді депозиттер мен несиелер 34
Клиентерден қабылданған депозиттер 34
Басқа да міндеттемелер 34
Операциялық (банктік қызметпен байланысты ақша қозғалысының нәтижесі 34
Инвестициялық қызмет 34
Басқа заңды тұлғалардың акциялары 34
Бағынышты борышқа жұмсалған инвестиция 34
Негізгі құралдармен басқа да материалдық емес активтерге жұмсалған
инвестиция 34
Инвестициялық қызметпен байланысты ақша қозғалысының нәтижесі 35
Қаржылық қызмет 35
Жарғылық капиталдағы өзгеріс 35
Сатып алынған меншікті акциялар 35
Қосымша капиталдағы өзгеріс 35
Бағынышты борыштағы өзгеріс 35
Акциялар бойынша дивидендтерді төлеу 35
Айналысқа шығарылған басқа да бағалы қағаздар 35
Қаржылық қызметпен байланысты ақша қозғалысының нәтижесі 35
Ақшаның таза көбеюі (азаюы) нәтижемі 35
Ақша қозғалысына байланыссыз операциялар 35
Банк резервтері 35
Құрылған резерв (мәжбүрлі шығын) бойынша өзгерістер 35
Амортизация 35
Сыйақы алумен байланысты есептелген табыстағы өзгерістер 36
Сыйақы алумен байланысты есептелген шығыстағы өзгерістер 36
Басқа да есептелген табыстар 36
Басқа да есептелген шығыстар 36
Өткен жылғы бөлінбеген табыс (жабылмаған зиян) 36
Ақша қозғалысына байланыссыз операциялардың нәтижесі 36
Барлығы (500 жол + 600 жол) 36
Жыл басына ақша қалдығы 36
Жыл соңына ақша қалдығы 36
Ақша қозғалысы 36
Материалдык емес активтерді түгелдеу және есеп беруде олардың мәнін ашу 36
ИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫҢ ЕСЕБІ 38
Инвестициялардың үгымы және оның жіктелуі 38
Бірлесіп бакыланатын шаруашылық серіктестіктердің, еншілестердің және
тоуелді серіктестіктердін инвестициясының есебі 46
Тоуелді шаруашылық серіктестіктсрдіц инвестнциялық есебі. 47
Қаржылык ипвестициялардыц есебі 52
Пайдалану әдебиеттер 120

Кіріспе

1. тарау. Бухгалтерлік қызметті ұйымдастырудың жалпы сипаттамасы
1. Бухгалтерлік қызметті ұйымдастыру ерекшеліктері
2. Құжаттау және есептік регистрлер

2. тарау. Қаржылық есеп беру элементтері және олардың түрлері
2.1.Қаржылық жағдай туралы есеп беру (баланс)
2. Қаржылық нәтиже туралы есеп беру
2.3. Ақша қозғалысы туралы есеп беру

3. тарау Қаржылық инвестиция бойынша есеп айырысу
3.1. Материалдық емес активтерді түгелдеу және есеп беруде олардың мәнін
ашу
2. Инвестициялардың есебі мен балансы
3. Қаржылық инвестициялардың есебі және аудиті
Қорытынды

Пайдалынылған әдебиеттер тізімі

1. МАҚСАТТАРЫ, САПАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ ЖӘНЕ

РҰҚСАТ ЕТУ

Банктің қаржылық есептілігі - пайдаланушыға бухгалтерлік есепте
жинақталған, өңделген банк қызметі жөніндегі экономикалық ақпаратты
мерзімдік ұсынудың маңызды әдісі. Ол шаруашылық субъектісі және халық
тарапынан, әсіресе Орталық банктің несиелік-қаржылық жүйеге сенімін қолдауы
керек.
Қаржылық есеп беруге дайындық қаржылық есеп берудің халықаралық
стандартына негізделіп жүргізілуі тиіс. Олар қаржылық есеп берудің
дайындалуы мен ұсынылуы негізінде алынған қағидаларды анықтайды.
Принциптілік қаржылық есептің сапалы сипаты мен элементтері, сондай-ақ
тұжырымдамалар мен капиталды қолдау принциптері қаржылық есептің негізгі
міндетіне тікелей қатынаса алады.
Қаржы есебі келесі қағидалар арқылы жүргізіледі:
- есептеу әдісі - операциялардың және басқа оқиғалардың нәтижесі
олар жүзеге асырылғаннан кейін (ақша қаражаты келіп түскеннен
кейін емес) ғана мойындалады. Бұндай оқи-ғалардың тіркелуі және
олардың қаржылық есепте көрсетілуі олар жүзеге асқан уақытында
жүргізіледі.
- қызметтің үздіксіздігіне рұқсат ету, компания әрекетін одан әрі
жалғастыратындығын білдіреді.
Қаржылық есептің негізгі мақсаты - тиімді экономикалық шешім
қабылдауда басшылыққа алынатын ақпараттың болуы, сондай-ақ:
- нақты және әлуетті инвесторлар мен кредиторларға түсінікті
ақпараттың болуы;
- нақты және әлуетті инвесторлар мен кредиторларға түсінікті
ақпараттар арқылы қажетті жағдайларды, әсіресе
банктің төлем қабілеттілігін және өтемділігін, сондай-
ақ барлық қызмет түрлеріне тәуекелділік дәрежесін білуге
болады;
- банктің ресурстары, міндеттемелері, құралдары мен
дерек көздері және олардың өзгерістері жайлы ақпараттың болуы.
Қаржылық есеп - шын мәнісінде шаруашылық бірлігінің үлгілері. Қаржылық
есептілік істің нақты жағдайын толық бейнелемегенімен, ол бухгалтерлердің
осыған жету жолындағы талабының ең жақсысы болып табылады. Бұл есептер
сандық түрде ғана емес, сапалық сипатта да болуы керек. Сапалық сипаттамасы
- алынған ақпараттардың пайдаланушы үшін тиімділігін қамтамасыз ету
атрибуты. Қаржылық есептің негізгі сапасы - оның айқындылығы. Айқындылық
дегеніміз - ақпараттар бар жағдайда барлық қатысушыларға қолайлы, көрнекті
және түсінікті ортаны қалыптастыру принципі. Қаржылық жағдайға және нарыққа
қатысушылардың қызметіне қатысты ақпараттардың айқындылығы - нарықтың
тиімділігі және нарықта тәртіптің енгізілуінің маңызды көрсеткіші.
Экономика ғылымы дәлелдегендей, өз бетімен дамыған нарық жеткілікті ашық
бола алмайды, қосымша ақпараттардың соңғы нәтижесі нарыққа қатысушылар
талап еткендей болмай шығуы мүмкін.
Айқындылық - есеп берушілік ұғымының алғышарты болып табылады, нарыққа
қатысушының, демек қарыз алушының және қарыз берушінің, эмитенттердің және
инвесторлардың, мемлекеттік билік пен халықаралық қаржы институттарының
әрекеттері мен жүргізген саясаттарын қуаттау, сондай-ақ шешімдері мен
нәтижелері үшін жауапкершілік қабылдау қажетті.
Айқындылық пен есеп беру туралы он жылға созылған пікірталас
экономикалық саясатты талқылаудан пайда болды. Бұл түсінікті де -
экономикалық саясатта шешім қабылдау жауапкершілігі жасырылып келеді.
Құпиялық бұрын да, қазір де үкімет үшін қажетті элемент больш табылады,
өйткені ол қабылданған шешім үшін жауап беретіндердің қателіктерін жасыруға
мүмкіндік береді. Алайда халықаралық өзара тәуекелділікті арттыруға әкелген
өзгерген әлемдік экономика және қаржылық ағындар, экономикалық саясатта
жариялылық мәселесін басты орынға қояды.
Бүгінгі танда ұлттық үкіметтер және Орталық банктер айқындылықты
(демек, саясат жариялылығын) стратегиялық шешімдер тиімділігін жақсарту
фактісі ретінде қарастыруда. Егер олар өз пікірлері, шешімдері мен іс-
әрекеттері үшін кейін жауап беретіндігін білсе, мекемелерді нақты шындыққа
тура қарауға мәжбүр етеді және жауапты қызметкерлердің жауапкершілігін
арттырады. Сондықтан жүргізілген саясатқа уақытында түзету енгізу қолдау
табуда.
Айқындылық пен есеп берудің қажеттілігі ұйымдардың жеке-меншік
формасын түсіну және келешекте олардың қызметіне әсерін тигізетін саяси
шешімдерді мойындау қажеттілігінен туындайды. Үлкен айқындылық экономикада
қызмет ететін субъектілердің қабылданған шешімдерін жақсартуға әсер етеді,
ол ішкі тәртіпті жақсартуға әсер етеді, ол ішкі тәртіпті және жақсы
басқаруды қабілетті етеді, экономикада саяси шешімдер қабылдау үрдісінің
сапасын жақсартады. Егер іс-әрекеттер мен шешімдер көрнекі және түсінікті
болса, онда бұл мониторинг шығынын төмендетуге мүмкіндік береді. Сонымен
қатар, мемлекеттік деңгейдегі қоғам көп жағдайда мемлекеттік сектор
мекемелерінің жұмысын, акционерлер және қызметкерлер - менеджерлер жұмысын,
кредиторлар - қарыз алушылардың әрекетін, ал салымшылар - банктердің
жұмыстарын қадағалай алады.
Айқыңдылық және есеп беру өзара байланысты. Айқыңдылық есеп беруді
мониторингті оңайлату арқылы жоғарылатса, ал есеп беру айқындылықты
ұйымдарға инициатива беру арқылы көтереді. Екеуі қосылып мемлекеттік
секторда шешімдерді қабылдау сапасын жақсартады және келешекте саяси
шешімдер қабылдауға жауапты адамдар ретінде жеке секторлар түсінігін
жақсарта отырып, айтар-лықтай тиімді саясат тудырады.
Бірақ айқындылық пен есеп беру басты мақсат емес. Олар экономикалық
тиімділікті жоғарылатуға көмек, сондай-ақ реттеуші органдармен қоса барлық
нарыққа қатысушылардың тәуекелін басқару және шешім қабылдау деңгейіндегі
халықаралық қаржы нарығының жұмысын жақсарту үшін қажет. Айқындылық қаржы
жүйесінің ішкі табиғатын немесе ішкі тәуекелдерді өзгертпейді. Ол қаржылық
дағдарыстың алдын ала алмайды, бірақ нарыққа қатысу-шылардың жағымсыз
жаңалықтарға әсерін (реакциясын) реттейді. Айқындылық нарық қатысушысына
жағымсыз жаңалыққа басқа көзбен қарауға көмектеседі, сөйтіп, байбалам мен
дүрлігісті азайтуға әсер етеді.
Айта кететін жайт, айқындылық пен құпиялылық арасында логикалық қарама-
қарсылық бар. Құпия ақпаратты жариялау, оны бәсекелестіктердің пайдалануына
мүмкіндік береді, бұл нарыққа қатысушыларды толық жариялылықтан бас тартуға
әкеледі. Банктер бұндай жағдайда клиенттің құпиялылықты сақтауына
зауықсыздық көрсетеді, Алайда біржақты айқындылық және толық ашықтылық
нормаға айналса, қысқа мерзімде мұндай тәртіпке көшу жекелеген банктерге
қолайсыздық тудырған жағдайда да, ақыр аяғында нарыққа қатысушылардың
барлығына да тиімді болады.
Ақпараттар ағынының ұлғаюына байланысты кейінгі кезде нарық және қоғам
қатысушыларына ұсынылуға тиісті ақпараттардың пайдалылығын арттыруға ерекше
жағдайлар жасалуда. Пайдаланушының экономикалық шешіміне әсер ететіндіктен
ақпарат іске тікелей араласуы керек.
Пайдалылықтың басты көрсеткіші мацыздылығы болып табылады. Ақпарат
саны пайдалылық көрсеткіші бола алмайды, себебі оның артықшылығы зиянға
шығып, деректі түсіндіру үрдісін күрделендіруі мүмкін.
Пайдалы, тиімді, ашық және сенімді ақпарат алу үшін есеп берушілік
мынадай сапалы сипаттамаға ие болуы керек:
- ашықтылық;
- сенімділік;
- салыстырмалық;
- түсініктілік.
Ақпараттың ашықтылығы бухгалтерлік есеп берудің жақсы стандарттарына
және ашықтықты қамтамасыз ету әдістерінің барабарлығына негізделеді.
Ашықтылық - ақпараттар беру әдістемесі қазіргі кездегі және жария
орналастыру арқылы стратегиялық шешімдердің белгілі болу үрдісі. Ол
қаржылық есеп беру арқылы анықталады.
Сенімділік. Ақпараттарда материалдық қателіктер мен болжамдар болмауы
керек. Мазмұн формадан басым болуы керек. Сонымен қатар, есептілік
бейтарап, парасатты болуы керек және білікті адамдар жасауы керек.
Салыстырмалылық. Қаржылық есептілікте ұсынылған көрсеткіштер, әр
субъекті бойынша жеке және уақытына сәйкес айтылуы керек. Сонда ғана олар
пайдаланушыға салыстыруды жүзеге асыруға мүмкіндік беруді қамтамасыз етуі
мүмкін.
Түсініктілік. Ақпараттар пайдаланушы үшін әрдайым түсінікті болуы
керек. Қаржылық есеп берудің қоғамдық ашықтығы түсінік беруге жеңіл. Қанша
айтқанмен де, аз ақпаратқа қарағанда көп ақпараттың болуы жақсы, бірақ ол
сатылады ғой. Сондықтан, үлкен анықтылықтан түсетін таза пайда ұқыпты түрде
бағалануы керек. Жоғарыда көрсетілгендей, ақпарат беру сатылады, сондықтан
бар ақпараттардың пайдалылығын анықтағанда, оларды банк шығындарымен
салыстыру керек.
Берілген ақпараттардың толықтығына шектеу бар. Бұл уақытында берілуі,
шығынға қатысты пайдалылық, сандық сипатта балансқа жетуі. Есепті беруді
кешіктіру оның сенімділігін жоғарылатуы мүмкін, бірак сондай-ақ дәлдігін
жоғалтуы мүмкін. Ал ақпараттан алынған пайда, оны алуға кеткен шығындардан
жоғары болуы керек. Маңыздысы - осы ақпарат арналған аудиториялардың
дайындық деңгейі болып табылады. Алайда банктерде пайдалы ақпарат бере
алатын бухгалтерлік жүйенің болмауы нарыққа бұндай ақпаратты ала алмау,
оған қол жеткізе алмау мүмкіндігіне дәлел бола алмайды. Ақпарат беруге
жауапты субъект нақты экономикалық ортаға арналған қаржылық есептің
қажеттілігін қанағаттандыратын сәйкес балансқа қол жеткізуі тиіс. Ақпарат
берудегі жауапкершілік өтірік ақпарат бергеннен гөрі, ешқандай ақпарат
бермеген көп артық деп есептейді. Сондай-ақ ақпарат беру мерзімі де
маңызды. Ұзақ мерзімді келешек тұрғысынан қарағанда, тіпті кейбір
жағдайларда қысқа мерзімді жобада кейбір проблемаларды бастан кешірсе де
толық ашықтылық тәртіптемесі пайдалы, өйткені, қаржы жүйесінде құпиялылықты
сақтау шығындары ақыр аяғында оның ашықтығын қамтамасыз ету шығындарынан
жоғары.

2. ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП БЕРУ ЭЛЕМЕНТТЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ

Қаржылық есеп беру (отчетность) банктің қаржылық жағдайын бағалауға
тікелей қатысы бар келесі элементтерден тұрады:
- активтер - бұл жасалған әрекет нәтижесінде пайда болған және
келешекте компания экономикалық пайда алуды жоспарлаған
әрекеттерінің нәтижесінде қалыптасқан компаниямен бақылауындағы
ресурстар;
- міндеттемелер - компанияның жасалған әрекеттер нәти-
жесінде туындайтын ағымдағы міндеттемесі. Міндеттемелер бойынша
есеп айырысу компанияны экономикалық тиімділікке
әкеледі деп болжанады;
- капитал - міндеттемелерді орындағаннан кейінгі активтер.
Қаржылық есептің келесі элементтері қызмет нәтижесін
бағалауға тікелей қатысты:
- табыстар - активтердің түсуі немесе ұлғаюы нысанында
экономикалық пайданың өсуі немесе меншік иелерінің жасаған
салымынан капиталдың артуы түріндегі міндеттемелердің қысқаруы;
- шығындар - активтерді есептен шығару немесе азаюы түрінде
экономикалық пайданың қысқаруы немесе міндеттемелердің көбеюі
нәтижесінде капиталдың қысқаруы.
Қаржылық есеп берудің кез келген элементі болашақта осы элементке
қатысы бар кез келген экономикалық түсім компанияға түсуі немесе одан шығуы
мүмкін деген ықтималдыльщ бар болса, және ол құнға немесе бағаға ие болса
және оны бағалау жеткілікті түрде сенімді жүргізілсе, мойындалуы тиіс.
Қаржылық есеп беру элементін бағалау келесі негіздерді пайдалану
арқылы жүзеге асырылады:
- сатып алудың нақты құны;
- қайта қалпына келтіру құны;
- сатудың мүмкін бағасы;
- дисконтталған құн.
Капитал тұжырымдамасы және оны қолдау ұғымдарына
мыналар жатады:
- таза активтің синонимі больш табылатын қаржылық капитал. Ол
атаулы ақша бірлігінде анықталады. Пайда кезең ішінде жүзеге
асырылатын атаулы ақша бірлігінде көрсетілген капиталдың өсуін
көрсетеді;
- операциялық әлуетке қатысы бар физикалық капитал. Ол
өнімді әлуетке байланысты анықталады. Пайда белгілі
уақыт аралығында өнімді әлуеттің көбеюін көрсетеді.
Банктерде басқа да шаруашылық субъектілердегі сияқты
қаржылық есеп берудің келесі негізгі түрлері жасалынады:
- банктің бухгалтерлік балансы;
- табыстар мен шығындар туралы есеп беру;
- ақша қозғалысы туралы есеп беру;
- меншік капиталының өзгерісі туралы есеп беру;
- есеп саясаты және түсініктеме хаттар туралы ақпараттар.
Айта кететін жайт, банктер басқа шаруашылық субъектілеріне қарағанда
қаржылық есеп баптарын мойындауға және бағалауға жақсы әдістерді қолданады
және осыған байланысты келесі стратегияларды қарастырудың қажеттігі
туындайды:
- табысты және шығысты мойындау әдісі;
- сатуға арналған, сатуға жарамды және өтеуге дейін ұсталатын
бағалы қағаздардың бағалануы;
- нәтижесінде активтер мен баланстық есеп беру міндеттемелері
мойындататын шаруашылық қызмет операциялары мен басқа да
жағдайлар арасындағы шектеулер; нәтижесінде шартты және мүмкін
міндеттемелер мойындалатын шаруашылық қызметінің операциялары
және басқа да жағдайлары;
- банктік қызмет шығындарын анықтау үшін негіз; үмітсіз қарыздар
мен күмәнді қарыздарды есептен шығару тәртібі;
- жалпы банктік тәуекелге және осындай шығындарды есептеу
әдістемесіне шығындарды анықтау үшін негіз;
- негізгі құралдарды, шетел валюталарын, бағалы қағаздарды қайта
бағалау әдісі;
- басқа да материалдық активтерді шығындарға жатқызу әдісі.
Қаржылық есепте көрсетілген мәліметтердің дұрыстығына Директорлар
кеңесі немесе қаржылық есепті жасауға немесе көрсетуге жауап беретін басқа
басқарушы органдар жауапты болады.
Қаржылық есептің халықаралық стандартына сай оған мынадай талаптар
қойылады: қаржылық есеп беру басқа ақпараттардан өзгеше болуы керек, әрбір
белгісі айқын сәйкестендірілген болуы керек, сондай-ақ келесі мәліметтер
нақты көрсетілуі керек:
- есеп беруші банктің атауы;
- банктің өзінің есеп беруі;
- есеп беру күні немесе есеп беру кезеңі;
- есеп беру валютасы;
- нақтылық деңгейі.

2.1 Қаржылық жағдай туралы есеп беру (баланс)

Ол бухгалтерлер жасайтын орталық есеп берудің бірі болып табылады. Бір
жағынан активтерді, ал екінші жағынан пассивтерді бейнелейтін, белгілі бір
уақыт мерзіміндегі банк жағдайын көр-сететін оны субъектінің фотосуреті деп
қарауға болады. Банктің бухгалтерлік балансы - қаржылық есеп берудің басты
нысаны (формасы). Баланстық есеп беру (бухгалтерлік баланс) банкті меншікті
капиталдар мен міндеттемелер көзіне тең активтер ресурс-тарын ұстаушы
ретінде көрсетеді (1-қосымша). Сөйтіп, бухгалтерлік баланс банктің қаржылық
жағдайын көрсетеді. Ол банктің қаржылық жағдайын айқындайды және оған
барлық капиталды қарсы кояды. Оны келесі тендеу арқылы көрсетуге болады:
Экономикалық ресурстар = Пайда болу көздері (1)
Экономикалық ресурстар бұл - активтер, ал пайда болу көздері меншікті
және қарызға алынған болып бөлінеді және баланста жеке капитал мен
міндеттеме ретінде бейнеленеді, сондықтан келесі тендеу шығады:
Активтер = Меншікті капитал + Міндеттеме (2)
Батыс ғалымдарының тұжырымдарына сәйкес кез келген активтің үш түрлі
маңызды сипаттамасы[1] бар:
1. Ол келешекте ақшаның өсуіне тікелей немесе жанама ықпал ете отырып
келешектегі ықтимал пайданы қамтамасыз етеді.
2. Оның арқасында шаруашылық бірлігі пайда алуы немесе оны басқа
әдіспен басқаруға мүмкіндік алуы мүмкін.
3. Пайда алуға немесе оған бақылау жүргізуге құқығын арттыруды
қамтамасыз ететін шаруашылық операциялар немесе басқа мәселелер бұрын да
орын алған.
Егер осы міндеттемелердің біреуі болмаса, онда есеп объектісі актив
деп танылуы мүмкін емес. Бірінші сишттама болашақ пайда немесе әлеуеттік
қызметке құқық болуы керек деген ұғымды білдіреді. Пайдаланылған құқықтар
және қызметтер актив деп саналмайды. Сонымен қатар, кұқық жағымды нәтижеге
жеткізуі керек, теріс немесе нөлдік нәтижедегі құқық активке жатпайды.
Екінші сипаттама активті анықтау кезінде басқару өлшемдеріне
(критерийлеріне) баса назар аударады. Активтер шаруашылық бірлігі
басқаратын немесе оның бақылауында болатын ресурстар, сонымен қатар пайда
алу немесе әлуетті қызмет құқықтары заңцы немесе оларды алу мүмкіндігінің
дәлелі болуы керек. Үшінші сипаттамада авторлардың ойынша пайда өткен
операциялар мен оқигалардың нәтижесі болуы керек. Активтің анықталу маңыз-
дылығы көптеген жағдайда оқиғаның аяқталуымен сипатталады.
Міндеттеменің де үш сипаттамасы болады:
1. Кредиторлық қарыз белгілі бір оқиға кезінде басқа тұлғаларға
талаптарды ұсынуды жүзеге асыру уақытында немесе активтерді пайдалану
ықтималдылығы бар тұлғалар алдындағы қарыздар мен міндеттемелерді
көрсетеді.
2. Бұл кредиттік қарызға шаруашылық бірлігінің жауапкершілігінің
туындауы мүмкіндігінше келешекте жоғалмайды.
3. Міндеттеменің пайда болуына әсер еткен мәселе бұрын да орын алған.
Егер осы сипаттамалардың біреуі жоқ болса, онда есеп объектісі
несиелік қарыз ретінде мойындалмайды. Бірінші сипаттама бірнеше жағдайда
пайда болады. Біріншіден, несиелік қарыз қазіргі міндеттемені көрсетеді.
Келесі кезеңнің шығындары ағымдық мерзімнің кредиторлық қарызы болып
саналмайды. Екіншіден, несиелік қарыз басқа субъектіге қатысты міндеттемені
көрсетеді. Үшіншіден, осы қарыздың өтелуі басталатын уақыт мерзімі бар.
Оның құрамына өтелуі толық көлемде қарастырылмайтын міндеттемені кіргізуге
болмайды. Бұл жағдай меншікті капиталды несиелік қарызға жатқызуға рұқсат
етпейді.
Екінші сипаттама несиелік қарызды этика, мораль, дәстүрлі қатынастар
нормасынан туындайтын әділ және жоспарлы міндеттеме деп танымайды, әрине
несиелік қарыз құрамы мәселесінде шеткі позиция оған занды міндеттер мен
қарыздарды жатқызады.
Несиелік қарыздың үшінші маңызды белгісі - алдын ала міндетті
шаруашылық операциялары немесе басқа оқиғалардың болуы. Егер шындығында да
міндеттеме болса, оның қалай туындауына қарамастан, несиелік қарыз деп
танылуы маңызды, демек, несиелік қарыздың пайда болуына жеткізген бұрынғы
шаруашылық операциясына қарағанда, міндеттеменің ақша қаражатының
келешектегі талабына әсері айтарлықтай маңызды.
Банктің баланстық есеп беруінде активтер бабы өтімділік принципі
бойынша көрсетілген, өтімді құралдар ең бірінші болып келеді. Міңдеттеме
бабы банк балансында мерзімдік принципі бойынша көрсетілген, ал мерзімсіз
жеке капитал келесі пассивтің аяғында орналасады.
Банктің баланстық есеп берулері немесе мерзімі ұзартылған балансы
әдетте белгілі бір анықталған мерзімге жасалынады, бірақ бухгалтерлік жедел
басқару мақсатында жұмыс балансы деп аталатын тұрақты балансы болуы керек.
Оның баланстық есеп беруден айырмашылығы мынада: жұмыс балансында табыс
және шығыс шотын қоса бухгалтер әрбір баланстың шотты жеке көре алады, ал
баланстық есеп беруде табыс және шығыс шоты көрсетілмейді, олар бөлінбеген
табыс шотында ғана беріледі. Сонымен қатар баланстық есеп беруде жекелеген
шоттарды баптар бойынша топтастыру жүргізіледі және баптар әдетте
өтімділіктің азаюы ретімен ррналасқан. Банктің баланстық есеп беруін,
кәсіпорынның баланстық есеп беруінен негізгі айырмашылық сипаты - оған
көптеген қаржы активтердің келіп түсуі, негізінен несиелер, материалдық
қорлардың болмауы, несиелік қарыздар санының көптігі және құрылыс, құрал-
жабдықтар сияқты негізгі құралдардың санының аздығы. Бұл айырмашылық
бухгалтерлік есеп принципінің айтарлықтай нақты бірін - сақтық принципін
пайдалану қажеттігін тудырады.

2.2. Қаржылық нәтиже туралы есеп беру

Бұл есеп беру банк қызметтерін талдауға көмектеседі, ол пайданың қалай
қалыптасатындығын көрсетеді. Банк қызметінің басты қағидасы пайдалы
шаруашылық болғандықтан, бұл әсіресе маңызды болып табылады. Банктік пайда
- бұл шаруашылық нәтижесінде капиталды көбейтетін, табыс пен шығыс
арасындағы айырмашылықты көрсететін банк қызметінің қаржылық нәтижесі.
Табыс - банктің жиынтық міндеттемесінің өсуіне байланыссыз, банк
активтерінің жалпы сомасының өсуі. Мысалы, банк өзінің кассалық қалдығын
көбейтетін несиелер бойынша пайыздық табыс алады. Табыс - сондай-ақ банктің
активтерін азайтпай, жиынтық міндеттемесінің азаюы. Бұндай жағдай жиі болып
тұрмайды. Мысал ретінде мынадай болуы мүмкін, кредитор өзіне осы банктен
тиесілі қарызды ерікті түрде жоюы мүмкін. Табыстар анықтамасын қарастырған
кезде, банк табыс алған жағдайда активтер мен пассивтер арасындағы
айырмашылықтың ұлғаюын оңай байқауға болады. Актив пен міндеттеме
арасындағы айырмашылық капитал болып табылатындықтан, табыс алу капиталдың
өсуіне әкеледі.
Шығын - бұл банктің жиынтық міндеттемесінің қысқаруынан тыс банктің
жиынтық активтерінің азаюы. Мысалы, банк кассадағы қалдықты қысқарта
отырып, өз қызметкерлеріне жалақы төлеуі тиіс. Сондай-ақ шығындар - бұл
активтердің өсуі байқалмайтын банктің жиынтық міндеттемелерінің өсуі.
Мысалға, банк пайыз төлеу жолымен өзінің клиентінің депозитін көбейте
алады. Актив пен міндеттеме арасындағы айырма шыгандарды төлеуде кезінде
қысқарады, тиісінше капитал азаяды.
Пайда, табыс және шығыс - экономикалық ұғымдар. Бұл үш құрауыштың
экономикалық ұғымнан өзгеше есептік ұғымы да бар. Есептік мерзімдегі табыс
және шығыс баптарындағы өзгерістер тіркелімдері үздіксіз жүргізіледі, ал
капитал көлемі өзгеруінің таза есептік жазулары осы есептік мерзімнің
аяғында ғана енгізіледі. Экономикалық мағынада капитал табыс алған бойда
көбейеді.
Кейбір жағдайларда бухгалтерлік есептің ережелері табыс алу немесе
шығындарды төлеу ретінде табыстар мен шығындар туралы банк есептілігінде
капиталдың көбеюін немесе азаюын тіркеуге рұқсат бермейді. Мұндай жағдай
негізгі банк қызметінің бөлігі емес және сирек кездеседі. Бұл бапты
табыстар мен шығыстар есебіне кіргізу былықпа туғызуы мүмкін. Банк
ғимараттары мен құрал-жабдықтарының нарықтық құнының өсуі баланстық есеп
беруде актив пен капиталдың өсуі ретінде танылуы мүмкін, бірақ жылдық
жиынтық табысқа енгізілмейді.
Сондай-ақ пайыздық табыс пен пайыздық шығын арасындағы банктік маржаны
айыра білу қажет. Ол тартылған ресурстарды банк қаншальщты тиімді
пайдаланып жатқанын көрсетеді.
Кезең ішіндегі табыс пен шығын туралы ақпарат табыстар мен шығындар
есебінде бейнеленеді (2-қосымша).

2.3. Ақша қозгалысы туралы есеп беру

Таяу уақытқа дейін ақша қозғалысы туралы есеп құрылған жоқ, ал
шетелдерде ақша қаражатының жеткіліктілігін анықтау мақсатында қаржылық
жағдайыңдағы өзгерістер туралы есеп қолданылды. Ол ағымдағы активтер мен
ағымдағы қарыздар -пассивтер арасындағы айырмашылық ретінде есептелген
айналыс қаражаттары позициясынан құрылды, сонымен қатар, жеке айналыс
қаражаттарының пайда болу көздерін және олардың пайдаланылуын көрсетеді.
Бірақ кейінгі кезде шетелдерде айтарлықтай белгілі басқа әдіс пайда
болды, бұнда корлар ақша қаражаты сияқты баяндалады жәнё осы әдістің
негізінде жасалған есеп беруде тек ақша қаражаттары түсуінің көзі және
оларды пайдалану келтіріледі. Бухгалтерлік есеп бойынша халықаралық ұйым
(FASB) 1987 жылы пайда және шығын бойынша есеп берумен бір уақытта
ұсынылатын ақша қаражаты қозғалысының есебін жасауды ұсынды.

Ақша қозғалысы туралы есеп беру - бұл банктің есепті қаржылық
жағдайындағы өзгерістерді бағалауға мүмкіндік беретін мерзімде операциялық,
инвестициялық және қаржылық қызмет мөлшерінде ақша қаражатының келуі немесе
кетуі бойынша ақпаратпен қамтамасыз етуші есеп беру түрі болып табылады (1-
сурет).

3-сурет. Банктің операциялық, инвестициялык және қаржылық қызметі

Ақша ағыны туралы ақпараттарды пайдалану көмектеседі:
- кәсіпорынның ақша қаражатын табу мүмкіндігі мен олардың
эквиваленттерін табу қабілетін, сондай-ақ кәсіпорынның ақша
ағынын пайдалану қажеттілігін бағалау;
- банктің таза активтегі өзгерісін, оның қаржылық құрылымын
және сомаға әсер ету мүмкіндігін, сонымен қатар
өзгеріп отыратын жағдайлар мен мүмкіндіктерге бейімделу
мақсатында ақша ағымының қазіргі жағдайы;
- әр түрлі көсіпорындардың операциялық қызметі туралы
есептерін салыстыру, өйткені ол операцияларға және шаруашылық
қызметінің оқиғалары үшін бухгалтерлік есептің әр
түрлі әдісін пайдаланудың зардабынан сақтандырады .
Операциялық қызмет - қаржылық және инвестициялық қызметке жатпайтын,
заңды тұлганың табыс алу бойынша негізгі және басқа да қызметі. Операциялық
қызмет арқылы жүргізілетін ақша қаражатының қозғалыс көлемі кәсіпорын
қызметінің банктің барлық міндеттемелерін орындау үшін ақша қаражатын
жеткілікті жинақтау мақсатындағы тиімді көрсеткіштері больш табылады.
Инвестициялық қызмет - ақша эквивалентіне қосылмаган ұзақ мерзімді
активтер мен басқа да инвестицияларды сатып алу және сату.
Қаржылық қызмет - нәтижесінде меншікті капиталдың қүрамы мен
мөлшерінде, клиенттер алдындагы міндеттемелер бойынша, бағынышты борыш
бойынша өзгерістер, төлеуге арналған дивиденд болатын қызмет түрі.
Қаржылық және инвестициялық қызметпен байланысты ақылы емес
операциялар да болады. Тек негізгі құралдар, ұзақ мерзімді несиелер немесе
акционерлік капиталға қатысы бар инвестициялық немесе қаржылық сипаттағы
ақысыз операцияларға ұзақ мерзімді несие есебінен негізгі құралды сатып
алуды, облигациялар мен жай акцияларды айырбастауды жатқызуға болады. Бұл
операциялар қарапайым инвестициялық және қаржылық қызметті білдіреді, бірақ
олар компанияның ақша қаражатына қатысы жоқ болғандықтан, ақша қаражатының
қозғалысы туралы есеп беруде көрсетілмеуі де мүмкін.
Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп беруді құру үшін түрлевдіру
ақша есептеу жүйесі негізіндегі жасалған табыстар мен шығындар туралы есеп
беруді есептің кассалық жүйесіне сәйкес құрылған есеп беруге керек. Ол екі
әдіспен жасалынуы мүмкін: тура не жанама әдістермен.
Тура әдіс түсімдердің негізгі түрлерін ашу жолымен және табыстар мен
шығындар туралы есептіліктің әр баптарын түрлендіру жолымен төлеуді
қарастырады. Бұл әдіс алдағы ақша қаражаты қозғалысын болжау үшін пайдалы
болуы мүмкін ақпараттармен қамтамасыз етеді. Тура әдісті қолдану кезінде
жалпы түсімдердің негізгі түрі және ақша қаражаттарының жалпы төлемдері
туралы ақпарат, біріншіден, тіркеу есебінен, екіншіден, табыстар мен
шығыстар туралы есептердің кейбір баптарын сұрыптау жолы арқылы алынуы
мүмкін.
Жанама әдіс табыстар мен шығындар туралы есептіліктің әрбір баптарын
түрлендіруді қарастырмайды. Жанама әдісті қолданғанда, ақшалы емес
операциялармен жасалатын, кез келген кейінге қалдырумен операциялық қызмет
нәтижесінде туындайтын кейінгі немесе өткен есепті мерзімдегі түсімдер
немесе төлемдер қаржылық және инвестициялық қызмет нәтижесімен байланысты
табыс және шығыс баптары тиімділікті көрсету үшін таза пайданың немесе
шығынның сомасы сұрыпталады. Жанама әдісті қолданғавда опера-циялық қызмет
нәтижесінде пайда болған ақша қаражатының қозғалысы таза пайданы немесе
шығынды сұрыптау жолымен анықталады.
Сол сияқты жанама әдісті қолданғанда операциялық қызметте есепті
мерзім ішінде табыстар мен шығындар туралы есептілікке кірген дебиторлық
және кредиторлық қарыздарды, өзгерістерді сұрыптай отырып, операциялық
қызмет бойынша ақша қаржаттарының қозғалысы табыс немесе шығыс сомаларымен
көрсетілуі мүмкін. Жанама және тікелей әдісті пайдалану бірдей нәтиже
береді, сондықтан Бухгалтерлік есептің халықаралық стандарт жөніндегі
комитеті екі әдісті де мойындайды, бірақ тура әдісті пайдалануды ұсынады.
Тікелей және жанама әдісті қолдану арқылы жасалған ақша қозғалысы
туралы есеп берудің арасындағы айырмашылық тек қана операциялық қызмет
нәтижесіндегі ақша қозғалысының бөлімше-сінде ғана болады.
Осы есеп беруде әрекет етуші мөлшерді Ұлттық банк бекіткен, ол үшінші
қосымшада көрсетілген.
Инвестициялық және қаржылық қызметтердегі ақша қозғалысы туралы есеп
берулерде субъектілер нетто негізінде ұсынылатын ақша қозғалысы жағдайынан
басқа (қолма-қол түсімдер және субъ-ектілер арасындағы айырма), қаржылық
және инвестициялық қызметтен бөлініп шығатын жалпы түсімдер мен жалпы ақша
қаражаттары төлемдерінің негізгі түрлері туралы бөлек есеп береді.
Нетто негізінде қаржылық мекемелердің келесі қызмет түрлеріндегі ақша
қозғалысы бейнеленуі мүмкін:
- қабылданған және белгілі өтеу мерзімінде өтелген депозиттер
бойынша ақшалай түсімдер мен төлемдер;
- басқа қаржылық мекемелерден депозиттерді алу және орналастыру;
- клиенттердің ақшалай аванстары, несиелері және оларды
клиенттерге төлеу.
Шетел валютасындағы операциялардан шығатын ақша қаража-тының қозғалысы
операция жүргізілген күні Ұлттық банк белгілеген бағам бойынша ұлттық
валютада сипатталуы керек. Валютаның курстық бағамының айырмасынан шығатын
жүргізілмеген пайда және шығын ақша қаражатының қозғалысы болып
есептелмейді.
Осы бөлімдер сипатына байланысты төтенше жағдаймен байланысты болған
кезде, операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметтерден туындау
ретінде жіктеледі. Бір есепті мерзімнен екінші есепті мерзімге дейін
қадағаланып, операциялық, инвестициялық және қаржылық субъектілердің
шаруашылық қызметінің түріне байланысты, төленген немесе шегерілген
пайыздар жеке ашылып, жіктеледі. Есепті мерзімде төленген пайыздардың жалпы
сомасы қаржылық шаруашылық қызметінің нәтижесінде есеп беруде шығын деп
қаралуына немесе капиталдануына қарамастан ақша қозғалысына жасалған есеп
берулерде қарастырылады.
Ал алынған және төленген пайыздар мен дивидендтер қозғалысы бір
есептік кезеңнен екіншіге ауысып отыратын операциялық, инвестициялық және
қаржылық қызмет сияқты субъектінің шаруашылық қызметінің түріне байланысты
жіктелініп қарастырылады. Өйткені олар инвестицияланған капиталға пайда
немесе алынған қаржылық ресурстарға төлем болып табылады. Олар алынған
қаржылық ресурстарға төлем болғандықтан, төленген дивидендтер қаржылық
қызметтерді ақша қаражатының қозғалысы сияқты жіктей алады.
Сондай-ақ операциялық қызмет нәтижесінде ақша қаражатының қозғалысынан
алынған дивидендтерді субъектінің төлей алуын пай-даланушы анықтауына
көмектесу үшін операциялық қызмет қозғалысы сияқты да жүйеленеді.
Табыс және басқа да салықтарды төлеу нәтижесінде туындайтын ақша
қаражатының қозғалысы, егер ол ағымдағы жылдың немесе қаржылық қызметтің
табыс салығы бойынша міндеттемелері өзгеруімен байланысты болса, онда
операциялық қызметтегі ақша қозғалысы сияқты жіктелінуі және қарастырылуы
керек. Еншілес және басқа компанияларды сату немесе сатып алудағы ақша
қаражатының қозғалысы инвестициялық қызмет ретінде жіктеледі және жеке
қарастырылады.

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Міржақыпова С.Т. Банктегі бухгалтерлік есеп. Алматы. 2004
2. Теория бухгалтерского учета. Э.С.Хендриксен. М., 1999
1 Қосымша
№1 форма

СТН нөмірі
ОКПО коды
МФО нөмірі
Корр.шот нөмірі
Бас банк орналасқан жер

ЖЫЛДЫҚ БУХГАЛТЕРЛІК БАЛАНС

___________________________________ _______________________________
(банк атауы)
200__ жыл
мың.тг

АКТИВТЕР Символ Жыл Жыл
басында соңында
1 2 3 4
І. Қолма-қол валюта, оның ішінде: 010
Ұлттық валюта – теңге 011
Шетел валютасы 012
ІІ. Қазақстан Республикасы Ұлттық
банкіндегі салымдар 020
ІІІ. Басқа банктердегі салымдар 030
ІV. Бағалы қағаздар 040
V. Тазартылған асыл металдар 050
VІ. Несиелер мен лизингтер 060
VІІ. Басқа заңды тұлғалар капиталына
инвестиция 070
VІІІ. Өтелмеген акцепт бойынша
клиенттердің міндеттемесі 080
ІX. Негізгі құралдар (амортизацияны
есептемегенде) 090
X. Материалдық емес активтер
(амортизацияны есептемегенде) 100
XІ. Басқа да активтер 120
ХІІ. Минус: жіктелген активтер мен
дебиторлық қарыз бойынша залалдарды
жабу үшін басқа да мәжбүрлі шығындар
130
БАРЛЫҚ АКТИВ І+ІІ+ІІІ+ІV
+V+VІ +VІІ+VІІІ+ІX+X+XІ+XІІ

1-қосымшаның соңы

МІНДЕТТЕМЕЛЕР Символ Жыл Жыл
басында соңында
1 2 3 4
І. Салымдар, оның ішінде: 200
Талап етілгенге дейінгі салымдар 201
Жинақ салымдар 202
Мерзімді салымдар 203
ІІ. Қазақстан Республикасы Ұлттық
банкінің алдындағы қарыз 210
ІІІ. Басқа банктер мен ұйымдар
алдындағы қарыз 220
ІV. Банктің бағалы қағаздары 230
V. Халықаралық қаржы ұйымдары алдындағы
қарыз 240
VІ. Өтелмеген акцептер бойынша банк
міндеттемелері 250
VІІ. Басқа да қарызға аулар 260
VІІІ. Басқа да міндеттемелер 270
БАРЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕЛЕР
(І+ІІ+ІІІ+ІV+V+VІ+VІІ+VІІІ)

КАПИТАЛ Символ Жыл Жыл
басында соңында
1 2 3 4
ІХ. Жарғылық акционерлік капитал (сатып
алған меншікті акцияны шегергенде)
Х. Қосымша капитал 300
ХІ. Банктің резервтік капиталы 310
ХІІ. Негізгі құралдарды қайта бағалау 320
бойынша резервтер
ХІІІ. Қайта бағалау өкімінде қалған 330
өткен жылдық бөлінбеген таза табыс
ХІV. Банк өкімінде қалған өткен жылдық 340
бөлінбеген таза табыс
ХV.Бөлінбеген таза табыс (жабылмаған 350
зиян)
XVІ. Азшылық үлесі 360
370
БАРЛЫҚ КАПИТАЛ
(ІX+X+XІ+XІІ+XІІІ+XІV+XV+XVІ)
БАРЛЫҚ ПАССИВ:

2-қосымша
1 Қосымша
№2 форма

СТН нөмірі
ОКПО коды
МФО нөмірі
Корр.шот нөмірі
Бас банк орналасқан жер

ТАБЫСТАР МЕН ШЫҒЫСТАР ТУРАЛЫ ЕСЕП БЕРУ

___________________________________ _______________________________
(банк атауы)
200__ жыл
мың.тг

Символ 1999 жыл 2000 жыл
1 2 3 4
І. СЫЙАҚЫ (МҮДДЕ) АЛУМЕН
БАЙЛАНЫСТЫ ТАБЫСТАР 100
Басқа банктердегі депозиттер бойынша
сыйақы (мудде) алумен байланысты
табыстар 110
Облигациялар мен басқа да бағалы
қағаздар бойынша сыйақы (мүдде)
алумен байланысты табыстар 120
Бағалы қағаздар қайта сатып алу
шартымен сатып алынған операциялар
бойынша сыйақы (мүдде) алумен
байланысты табыстар 130
Банкке ұмынылған несиелер бойынша
сыйақы (мүдде) алумен байланысты
табыстар 140
Заңды тұлғаларға (банктен басқа)
ұсынылған несиелер бойынша сыйақы
(мүдде) алумен байланысты табыстар 150
Жеке тұлғаларға ұсынылған несиелер
бойынша сыйақы (мүдде) алумен
байланысты табыстар 160
Сыйақы (мүдде) алумен байланысты
басқа да табыстар 170

ІІ. СЫЙАҚЫ (МҮДДЕ) ТӨЛЕУМЕН
БАЙЛАНЫСТЫ ШЫҒЫСТАР 200
Заңды тұлғаның (банктен басқа)
депозиттері бойынша төленген
сыйақысы (мүдде) 210
Жеке тұлғаның (тұрғындардың)
депозиттері бойынша төленген сыйақы
(мүдде) 220
Қазақстан Республикасы Ұлттық
банкітің несиелері бойынша төленген
сыйақы (мүдде) 230
Банкаралық несиелер мен депозиттер
бойынша төленген сыйақы (мүдде) 240
Қазақстан Республикасы Үкіметінің
несиелері бойынша төленетін
сыйақылары (мүдделері) 250
Банктік операциялардың бөлек
түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың
несиелері бойынша төленетін
сыйақылар (мүдделер) 260
Сыйақы (мүдде) төлеумен байланысты
басқа да шығыстар 270

ІІІ. СЫЙАҚЫ (МҮДДЕ) (І-ІІ) АЛУМЕН
БАЙЛАНЫСТЫ ТАЗА ТАБЫСТАР 300

ІV. СЫЙАҚЫ (МҮДДЕ) АЛУМЕН БАЙЛАНССЫЗ
ТАБЫСТАР 400
Акционерлік капитал акциясы және
басқа да инвестициялардан түсетін
табыстар 410
Қызмет көрсету, төлемдерді аудару
және коммиссиялық алымдар үшін төлем
Қаржылық операциядан түсетін табыс
(залал) 420
Қайта бағалаудан түсетін табыс 430
(залал) 440
Қайта бағалаудан түсетін табыс
(залал) 450
Сыйақы (мүдде) алумен байланссыз
басқа да табыстар
500
V. СЫЙАҚЫ (МҮДДЕ) ТӨЛЕУМЕН
БАЙЛАНЫССЫЗ ШЫҒЫСТАР 510
Банк қызметкерлеріне төленетін 511
шығыстар 512
Жалақы 513
Жәрдемақы
Жалақы қорынан төленетін салықтар 514
Банк қызметкеріне төленетін басқа да
шығыстар 520
Кеңсені және жабдықтарды ұстау 530
шығындары
Сот шығындары 540
Сыйақы (мүдде) төлеумен байланыссыз
басқа да шығыстар

VІ. РЕЗЕРВКЕ ЕСЕПТЕГЕНГЕ ДЕЙІНГІ 600
ТАЗА ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫС (ІІІ+ІV+V)

VІІ. СЫНЫПТАЛҒАН АКТИВТЕР МЕН ШАРТТЫ
МІНДЕТТЕМЕЛЕР БОЙЫНША ШЫҒЫНДАРДЫ
ЖАБУ РЕЗЕРВІ 601

VІІІ. РЕЗЕРВКЕ ЕСЕПТЕГЕННЕН КЕЙІНГІ
ТАЗА ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫС (VІ-VІІ)
666
ІX. АКТИВТЕРДІ САТУДАН АЛЫНҒАН
ТҮСІМШЫҒЫС
Бағалы қағаздарды сатудан алынған 700
түсіишығыс
Несиелерді сатудан алынған 710
түсіишығыс
Басқа да активтерді сатудан алынған 720
түсімшығыс
Шетел валютасының таза позициясы 730
бойынша түсімшығыс
740
X. БОЛЖАНБАҒАН БАПТАР
Болжанбаған табыс 800
Болжанбаған зиян 810
820
XІ. САЛЫҚТЫ ТӨЛЕНГЕНГЕ ДЕЙІНГІ ТАБЫС
(ЗИЯН) (VІІІ+ІХ+Х)
900
ХІІ. САЛЫҚ ТӨЛЕМДЕРІ
901
ХІІІ. ТАЗА ТАБЫС (ЗИЯН) (ХІ-ХІІ)
999
ХІV. АЗШЫЛЫҚ ҮЛЕСІ
1001
XV. АЗШЫЛЫҚ ҮЛЕСІН (ХІІІ-ХІV)
ЕСЕПТЕМЕГЕНДЕГІ ТАЗА ТАБЫС (ЗИЯН)

1002

3 Қосымша
№3 нысан

СТН нөмірі
ОКПО коды
МФО нөмірі
Корр.шот нөмірі
Бас банк орналасқан жер

АҚША ҚОЗҒАЛЫСЫ ТУРАЛЫ ЕСЕП БЕРУ

___________________________________ _______________________________
(банктің толық атауы)
200__ жыл
мың.тг

Көрсеткіштер Символ Алдыңғы Соңғы
жылға жылға
1 2 3 4 5
1. Таза табыс 101
Түзету енгізу:
1.1. Қамтамасыз ету үшін бөлінген қаражат 102 (+)
1.2. Амортизациялық аударымдар (+)
1.3. Сыйақы (мүдде) алумен байланысты (-)
есептелген табыстағы өзгеріс
1.4. Сыйақы (мүдде) алумен байланысты (+)
есептелген шығыстағы өзгеріс
1.5. Басқа да есептелген табыстардан (-)
есептелген шығыстарды азайту
1.6. Таза табыспен байланысты ақша (-)
қозғалысының нәтижесі

2. Операциялық (банктік) қызмет
2.1. Мемлекеттік бағалы қағаздар (-)
қоржынындағы өзгерістер
2.2. Басқа да бағалы қағаздар қоржынындағы (-)
өзгерістер
2.3. Банктер ұсынған мерзімді депозиттер (-)
мен несиелер
2.4. Клиенттерге берілген несиелер (-)
2.5. Басқа да талаптар (-)
2.6. “Лоро” корреспонденттік шоттар (+)
2.7. Банктен алынған мерзімді депозиттер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.