Өндіріс мүмкіншілігінің қисығы кофе және бидай
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Банк Ісі Академиясының Колледжі
РЕФЕРАТ
Тақырыбы:
Салыстырмалы
артықшылыққа
байланысты мамандану
Орындаған: Ерімбетов Д. 3-29 топ
Тексерген : Доланбаева Н.С.
Алматы, 2006 ж.
Салыстырмалы артықшылыққа байланысты мамандану
Жоспары:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Шығындар айырмашылығы.
2. Сауда шарты.
3. Өндірістің ұлғаюы.
ІІІ. Қорытынды.
1. Еркін сауда.
Салыстырмалы артықшылыққа байланысты мамандану
Халықаралық сауда екі мемлекеттен тұрады деп қарастырайық. Мысалы,
Бразилия және АҚШ. Екі мемлекет те бидай және кофе өндіреді, бірақ әртүрлі
экономикалық тиімділікпен. АҚШ пен Бразилияның өндіріс мүмкіншілігінің
қисығы 1-суретте көрсетілген.
Кофе Кофе
А
В
Бидай
Бидай
а) АҚШ ә) Бразилия
1-сурет. Өндіріс мүмкіншілігінің қисығы кофе және бидай . Өндіріс
мүмкіншілігінің қисығы ретінде көрсетілу себебі өндіріс
шығыны тұрақты. өндіріс шығындарының айырмашылығы
АҚШ үшін 1W ( 1С, Бразилия үшін 1W(2С.
Шығындар айырмашылығы. АҚШ пен Бразилияның өндіріс мүмкіншілігінің
қисығы әр түрлі. Олар ресурстар мен техникалық прогресс деңгейінің әр
түрлілігіне байланысты. Басқа сөзбен айтқанда 2 мемлекетте бидай мен
кофенің өндіріс шығындары әр түрлі.
1-суретте АҚШ толық жұмыс күшін пайдаланып және кофе өндіру көлемін
30 т төмендету арқылы қосымша 30 т бидай өндіре алады. Басқаша айтқанда
өндіріс мүмкіншілігінің қисығы – 1, яғни 1т кофе ( 1т бидай, яғни АҚШ кофе
өндіруге жұмсаған ресурстарды пайдаланып қосымша бидай өндіре алады. Бұл
айырбастан АҚШ-тың өндіріс мүмкіншілігі артады. Ал 1-суретте Бразилияның
өндіріс мүмкіншілігінің қисығы айырбас пен шығынның басқаша жағын
көрсетеді. Бразилия қосымша 10т бидай алу үшін 20т кофе өндіруден бас
тартуы мүмкін. Сонымен оның өндіріс мүмкіншілігінің қисығы – 1т бидай ( 2т
кофе.
Өзін-өзі қамтамасыз ету. Егер АҚШ пен Бразилия экономикасы жабық және
өз қажетін қамтамасыз ететін болса, онда әр мемлекет өндірістің белгілі бір
құрылымын таңдауы керек. А нүктесі АҚШ үшін қолайлы деп алайық. Оңтайлы
өндіріс құрылымы (18т бидай және 12т кофе) нарықтық экономика тетігінің
әсерімен қалыптасады.
Бразилияның өндіріс құрылымының оңтайлылығы (8т бидай, 4т кофе) 1-
суреттің В нүктесінде көрсетілген. Бұларды төмендегі кестенің 1-бағанында
көруге болады.
Салыстырмалы артықшылыққа негізделген халықаралық маманданудан
түсетін пайда
Мемлекет 1. 2. Мамандандырудан3. 4. 5. Мамандандырудан
Мамандануға кейінгі өндіріс Импорт Саудадан және саудадан
дейінгі көлемі (+) кейінгі түсетін пайда
өндіріс экспорт өндіріс
көлемі көлемі көлемі
АҚШ 18т бидай 30т бидай -10т 20т бидай 2т бидай
бидай 15т кофе
12т кофе 0т кофе +15 кофе 3т кофе
Бразилия 8т бидай 0т бидай +10т 10т бидай 2т бидай
бидай 5т кофе
4т кофе 20т кофе -15т 1т кофе
кофе
Салыстырмалы артықшылыққа байланысты мамандану. Шығындар арақатынасы
әртүрлі болған жағдайда АҚШ және Бразилияның қандай тауар өндіруге
мамандануы керек екендігін салыстырмалы артықшылықтар принципі бойынша
табуға болады. Жалпы өнім көлемі жоғары болуы үшін тауар өндіретін
мемлекеттің шығындары төмен болуы қажет. Осындай жағдайда салыстырмалы
артықшылық принципі мүмкін болады. Мысалы, АҚШ-тың бидай өндіру шығыны
төмен. Ол дегеніміз, АҚШ қосымша 1 тонна бидай өндіру үшін кофе өндіруден
бас тартуы керек. Ал Бразилия 1 тонна бидай шығару үшін салыстырмалы
артықшылықтар принципі бойынша АҚШ бидай өндіруге мамандануы керек. Егер
бидай АҚШ-та емес, Бразилияда шығарылса, онда халықаралық экономика өз
ресурстарын тиімсіз жұмсайды.
Кофе өндірісінің шығындары Бразилияда төмен, демек Бразилия бидай
өндірісінің 12 бөлігін қысқартып, қосымша 1 тонна кофе өндіре алады. Ал
АҚШ 1т кофе өндіру үшін 1т бидай өндіруден бас тартуы қажет. бразилия
салыстырмалы артықшылыққа ие болады, сондықтан ол кофе өндіруге мамандануы
керек. Егер кофені Бразилия емес АҚШ шығарса, онда халықаралық экономика
тағы да өз ресурстарын тиімсіз пайдаланады.
Шаруашылықты тиімді жүргізу – белгілі бір шектеулі ресурстарды
қолданып неғұрлым көп жиынтық тауар көлемін шығару, яғни тауарды
салыстырмалы артықшылығы бар мемлекет шығаруы. Біздің мысалда АҚШ бидайды,
Бразилия кофені өндіргені дұрыс.
Кестенің 2-бағанасында салыстырмалы артықшылықтар принципі бойынша
мамандану нәтижесінде бүкіл әлем шектеулі ресурс арқасында көп өнім шығара
алатындығы көрсетілген. АҚШ бидай өндіруге толық маманданғанда 30 тонна
өндіріп, кофені мүлде шығармайды. Ал Бразилия кофе өндіруге маманданғанда
20т кофе өндіріп, бидай өндірісін тоқтатады. Осыдан бүкіл халықаралық
экспорт ұтады. Бидай 26т орнына 30т, ал кофе 16т орнына 20т өндіріледі.
Сауда шарты. Бразилия мен АҚШ кофені де, бидайды да тұтынғысы келеді,
осының нәтижесінде сауда және айырбас қатынасы туындайды. Осы сауда шарты
қандай болады? АҚШ пен Бразилия арасындағы сауда қатынасы қандай? АҚШ-та 1W
( 1С болғандықтан, олар өзінің 1т бидайына 1т кофе алуы керек. Басқаша
айырбас болса, АҚШ саудадан ештеңе ұтпайды. Басқаша айтқанда олар
халықаралық нарықта өз бидайын өз жерінде сатқаннан гөрі көбірек бағаға
сатуы тиіс. Осы сияқты Бразилияда 1W ( 2С болғандықтан 1т бидайды
импорттап, 2т аспайтын кофе көлемін экспорттауы тиіс. Бразилия бидайды
халықаралық нарықта өз еліндегі бидай бағасынан төмен бағаға сатып алуы
тиіс. Басқа жағдайда ол халықаралық саудаға қатыспайды. Сонымен сауда шарты
АҚШ үшін:
1W ( 1С. Бразилия үшін 1W ( 2С.
Қай жерде халықаралық айырбас коэффициенті нақтырақ болады? Айырбас
коэффициентіне сауда шарты арқылы халықаралық сауда пайдасы 2 мемлекетте
қалай бөлінетіндігін анықтаймыз. ... жалғасы
Банк Ісі Академиясының Колледжі
РЕФЕРАТ
Тақырыбы:
Салыстырмалы
артықшылыққа
байланысты мамандану
Орындаған: Ерімбетов Д. 3-29 топ
Тексерген : Доланбаева Н.С.
Алматы, 2006 ж.
Салыстырмалы артықшылыққа байланысты мамандану
Жоспары:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Шығындар айырмашылығы.
2. Сауда шарты.
3. Өндірістің ұлғаюы.
ІІІ. Қорытынды.
1. Еркін сауда.
Салыстырмалы артықшылыққа байланысты мамандану
Халықаралық сауда екі мемлекеттен тұрады деп қарастырайық. Мысалы,
Бразилия және АҚШ. Екі мемлекет те бидай және кофе өндіреді, бірақ әртүрлі
экономикалық тиімділікпен. АҚШ пен Бразилияның өндіріс мүмкіншілігінің
қисығы 1-суретте көрсетілген.
Кофе Кофе
А
В
Бидай
Бидай
а) АҚШ ә) Бразилия
1-сурет. Өндіріс мүмкіншілігінің қисығы кофе және бидай . Өндіріс
мүмкіншілігінің қисығы ретінде көрсетілу себебі өндіріс
шығыны тұрақты. өндіріс шығындарының айырмашылығы
АҚШ үшін 1W ( 1С, Бразилия үшін 1W(2С.
Шығындар айырмашылығы. АҚШ пен Бразилияның өндіріс мүмкіншілігінің
қисығы әр түрлі. Олар ресурстар мен техникалық прогресс деңгейінің әр
түрлілігіне байланысты. Басқа сөзбен айтқанда 2 мемлекетте бидай мен
кофенің өндіріс шығындары әр түрлі.
1-суретте АҚШ толық жұмыс күшін пайдаланып және кофе өндіру көлемін
30 т төмендету арқылы қосымша 30 т бидай өндіре алады. Басқаша айтқанда
өндіріс мүмкіншілігінің қисығы – 1, яғни 1т кофе ( 1т бидай, яғни АҚШ кофе
өндіруге жұмсаған ресурстарды пайдаланып қосымша бидай өндіре алады. Бұл
айырбастан АҚШ-тың өндіріс мүмкіншілігі артады. Ал 1-суретте Бразилияның
өндіріс мүмкіншілігінің қисығы айырбас пен шығынның басқаша жағын
көрсетеді. Бразилия қосымша 10т бидай алу үшін 20т кофе өндіруден бас
тартуы мүмкін. Сонымен оның өндіріс мүмкіншілігінің қисығы – 1т бидай ( 2т
кофе.
Өзін-өзі қамтамасыз ету. Егер АҚШ пен Бразилия экономикасы жабық және
өз қажетін қамтамасыз ететін болса, онда әр мемлекет өндірістің белгілі бір
құрылымын таңдауы керек. А нүктесі АҚШ үшін қолайлы деп алайық. Оңтайлы
өндіріс құрылымы (18т бидай және 12т кофе) нарықтық экономика тетігінің
әсерімен қалыптасады.
Бразилияның өндіріс құрылымының оңтайлылығы (8т бидай, 4т кофе) 1-
суреттің В нүктесінде көрсетілген. Бұларды төмендегі кестенің 1-бағанында
көруге болады.
Салыстырмалы артықшылыққа негізделген халықаралық маманданудан
түсетін пайда
Мемлекет 1. 2. Мамандандырудан3. 4. 5. Мамандандырудан
Мамандануға кейінгі өндіріс Импорт Саудадан және саудадан
дейінгі көлемі (+) кейінгі түсетін пайда
өндіріс экспорт өндіріс
көлемі көлемі көлемі
АҚШ 18т бидай 30т бидай -10т 20т бидай 2т бидай
бидай 15т кофе
12т кофе 0т кофе +15 кофе 3т кофе
Бразилия 8т бидай 0т бидай +10т 10т бидай 2т бидай
бидай 5т кофе
4т кофе 20т кофе -15т 1т кофе
кофе
Салыстырмалы артықшылыққа байланысты мамандану. Шығындар арақатынасы
әртүрлі болған жағдайда АҚШ және Бразилияның қандай тауар өндіруге
мамандануы керек екендігін салыстырмалы артықшылықтар принципі бойынша
табуға болады. Жалпы өнім көлемі жоғары болуы үшін тауар өндіретін
мемлекеттің шығындары төмен болуы қажет. Осындай жағдайда салыстырмалы
артықшылық принципі мүмкін болады. Мысалы, АҚШ-тың бидай өндіру шығыны
төмен. Ол дегеніміз, АҚШ қосымша 1 тонна бидай өндіру үшін кофе өндіруден
бас тартуы керек. Ал Бразилия 1 тонна бидай шығару үшін салыстырмалы
артықшылықтар принципі бойынша АҚШ бидай өндіруге мамандануы керек. Егер
бидай АҚШ-та емес, Бразилияда шығарылса, онда халықаралық экономика өз
ресурстарын тиімсіз жұмсайды.
Кофе өндірісінің шығындары Бразилияда төмен, демек Бразилия бидай
өндірісінің 12 бөлігін қысқартып, қосымша 1 тонна кофе өндіре алады. Ал
АҚШ 1т кофе өндіру үшін 1т бидай өндіруден бас тартуы қажет. бразилия
салыстырмалы артықшылыққа ие болады, сондықтан ол кофе өндіруге мамандануы
керек. Егер кофені Бразилия емес АҚШ шығарса, онда халықаралық экономика
тағы да өз ресурстарын тиімсіз пайдаланады.
Шаруашылықты тиімді жүргізу – белгілі бір шектеулі ресурстарды
қолданып неғұрлым көп жиынтық тауар көлемін шығару, яғни тауарды
салыстырмалы артықшылығы бар мемлекет шығаруы. Біздің мысалда АҚШ бидайды,
Бразилия кофені өндіргені дұрыс.
Кестенің 2-бағанасында салыстырмалы артықшылықтар принципі бойынша
мамандану нәтижесінде бүкіл әлем шектеулі ресурс арқасында көп өнім шығара
алатындығы көрсетілген. АҚШ бидай өндіруге толық маманданғанда 30 тонна
өндіріп, кофені мүлде шығармайды. Ал Бразилия кофе өндіруге маманданғанда
20т кофе өндіріп, бидай өндірісін тоқтатады. Осыдан бүкіл халықаралық
экспорт ұтады. Бидай 26т орнына 30т, ал кофе 16т орнына 20т өндіріледі.
Сауда шарты. Бразилия мен АҚШ кофені де, бидайды да тұтынғысы келеді,
осының нәтижесінде сауда және айырбас қатынасы туындайды. Осы сауда шарты
қандай болады? АҚШ пен Бразилия арасындағы сауда қатынасы қандай? АҚШ-та 1W
( 1С болғандықтан, олар өзінің 1т бидайына 1т кофе алуы керек. Басқаша
айырбас болса, АҚШ саудадан ештеңе ұтпайды. Басқаша айтқанда олар
халықаралық нарықта өз бидайын өз жерінде сатқаннан гөрі көбірек бағаға
сатуы тиіс. Осы сияқты Бразилияда 1W ( 2С болғандықтан 1т бидайды
импорттап, 2т аспайтын кофе көлемін экспорттауы тиіс. Бразилия бидайды
халықаралық нарықта өз еліндегі бидай бағасынан төмен бағаға сатып алуы
тиіс. Басқа жағдайда ол халықаралық саудаға қатыспайды. Сонымен сауда шарты
АҚШ үшін:
1W ( 1С. Бразилия үшін 1W ( 2С.
Қай жерде халықаралық айырбас коэффициенті нақтырақ болады? Айырбас
коэффициентіне сауда шарты арқылы халықаралық сауда пайдасы 2 мемлекетте
қалай бөлінетіндігін анықтаймыз. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz