Тауар теориясы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Алматы Бизнес Колледжі

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Тауар теориясы

Орындаған: Кожебаева М.
1
эконом "А"

тобының студенті
Тексерген: Төлеубаева
М.

Алматы-2004 ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ 4
2.1 Тауарлы шаруашылығының негізгі типтері және белгілері 4
2.2. Тауар және оның қасиеттері 6
ҚОРЫТЫНДЫ 9
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 10

КІРІСПЕ

Егер адамдардың экономикалық әрекетіне ретроспективада қарайтын
болсақ, шаруашылық жүргізу формаларының қалай өзгеретінін байқауға болады.
Өндірісті экономикалық ұйымдастырудың тарихи бірінші типі -
натуралды шаруашылық.
Натуралды деп адамдар өнімді айырбасқа, рынокқа жеткізуге
ұмтылмастан, тек өздерінің жеке бас қажеттіліктерін өтеу үшін өндіретін
шаруашылықты айтамыз. Ол универсалды қол еңбегіне негізделуі анағұрлым таза
түрінде қоғамдық еңбек бөлінісінен хабары жоқ және өнімдерін өзара
айырбастамаған алғашқы қауымдық халықтарда болды. Өндіргіш күштер мен
оларды ұйымдастыру аса қарапайымдығымен сипатталады; өндірілетін өнімдер
жиыны ғасырлар бойы өзгерместен, жылдан жылға бірдей көлемде өндіріледі.
Натуралды шаруашылықта қалыптасқан әдет-ғұрып пен көсемнің еркі үлкен роль
атқарды.
Басым форма ретінде натуралды шарушылық оған тарихтың өлшеп берген
жолын әлдеқашан жүріп өтті. Алайда "өндірдік-тұтындық" принципі бойынша
байланыс (айырбассыз және қоғамдық бөлусіз) аса тұрақтылығын көрсетті,
оның элементтерін қазіргі заманғы қоғамның микро-макродеңгейлерінен
көрінеді. Микродеңгейдегі натуралды шаруашылыққа экономикалық күйзеліс
кезіндегі мемлекет аса қолдау көрсететін бау-бақша жерлеріндегі жұмыс мысал
бола алады. Ал, макродеңгейде бір ғана елдің шегінде, өзін-өзі қамтамасыз
етуге бағытталған автархия саясатын келтіруге болады. Мұндай саясат елдің
әлемдік рыноктан оқшаулануына экономикалық дамуының артта қалуына әкеледі
шаруашылықты тәуелсіздікке жеткізбейтіндіктен реакциялық болып табылады.
Натуралды шаруашылыққа қарағанда тауарлы шаруашылық анағұрлым
күрделі.

2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1 Тауарлы шаруашылығының негізгі типтері және белгілері

Тауарлы деп өнімдер сату үшін өндіріліп, ал өндірушілер мен
тұтұнушылар арасындағы байланыс рыноктың көмегімен жүзеге асырылатын
шаруашылық аталады.
Тауарлы шаруашылықтың пайда болуының қажетті шарты - нақты бір өнім
шығаруға өндірушілердің мамандануын білдіретін қоғамдық еңбек бөлінісі.
Қоғамдық еңбек болінісі тарихы 3 кезеңнен тұрады. Біріншісінде, мал
шаруашылығы егіншіліктен бөлініп шығып, тайпалар арасындағы ұдайы
айырбастың болуына жағдай жасады. Екіншісінде - қолөнер егіншіліктен
бөлініп шықты да, нәтижесінде тауарлы шаруашылық пайда болды. Үшінші
кезеңде сауда өндірістен оқшауланды және көпестік капитал бөлініп шықты.
Осы кезеңде рыноктық байланыстар ұдайы қалыптасты.
Тауарлы өндірістің даму сипаты айырбас пен рыноктың дамуына
байланысты.
Рыноктың мынадай үлгілері белгілі: дамымаған, еркін, реттелетін,
деформацияланған. Әр рынок үлгісіне тауарлы өндірістің ерекше моделі сәйкес
келеді:
1) дамымаған рыноктың тауарлы өндірісі;
2) еркін рыноктың тауарлы өндірісі;
3) реттелетін рыноктың тауарлы өндірісі;
4) деформацияланған рыноктың тауарлы өндірісі.

1. Дамымаған рыноктың тауар өндірісі (жай тауар өндірісі) қоғамдық
еңбек бөлінісіне, өндіріс құралдарына жеке меншіктің болуына,
тауар өндірушілердің өз еңбектеріне негізделген. Жай тауарлы
өндіріс кезінде шығарылған өнімнің тек белгілі бір бөлігі
ғанарынокқа шығарылады. Сондықтан, ол бүкіл экономиканы қамти
алмағандықтан жалпыға ортақ емес.
2. Еркін рыноктың тауарлы өндірісі (рыноктық экономика) түбегейлі
жаңа белгіге ие болды, ол жалпы ортақ сипат алды, яғни ол келесі
құбылыстарды білдіреді:
а) адамның жұмыс күші тауарға айналды және өндірушінің өз еңбегінің
орнына жалдамалы еңбек келді;
б) қоғамдық өнімнің басым бөлігі тек жеке тұтыну үшін емес, рынок
арқылы сатуға арналды.
Бұл кезеңдері тауарлы өндіріс еркін бәсекенің болуымен
сипатталынатындықтан, оны әлі күнге дейін еркін бәсеке дәуірінің
капитализмі немесе"еркін экономика" деп атайды. Мемлекеттің шаруашылық
өміріне тіпті толық араласпауы оны "таза"-, яғни "қалай жүрсе, солай
жүрсін" дегенді білдіретін капитализм деп атауға мүмкіндік береді.
Іс-әрекетті үйлестіру мақсатында барлық жерде рынок пен баға
жүйелерін қолдану бұл тауарлы өндірісті рыноктық экономика деп атауға негіз
болды.
Рыноктық экономика машиналы өндіріс сатысында қалыптасты.
3.Реттелетін рыноктың тауарлы өндіріс экономикада мемлекеттік және
жеке сектордың болуымен сипатталынады.
Бұл екуінің елдегі барлық ресурстар мен тұтынудағы үлестері жоғары.
Мемлекет белсенді түрде рыноктық экономикаға араласқанымен, рыноктық
реттеуші ролі - "көрінбейтін қолды" жоққа шығармайды. Реттелетін рынок
экономиканың монополияндыру, яғни үкімет алдында монополияны шектеу
мәселесі пайда болатын кезде қалыптасады. Мемлекеттік реттеудің басты
формаларына заң шығару, салықтық және қаржылық формалар жатады.
Реттелетін рыноктық тауарлы шаруашылықтың бірнеше модельдері бар:
а) әлеуметтік рыноктық шаруашылық;
б) аралас экономика;
в) корпоративтік экономика.
Олар, ең алдымен мемлекеттік бағдарламалардың мақсатты бағытталуымен
ерекшеленеді. Әлеуметтік шаруашылықтағы басты мақсат - азаматтар мүдделерін
қорғау; аралас экономикада кәсіпкерліктің дамуына жағдай жасау;
корпоративтік экономикада - ірі бизнес мүдделерін қорғау. Біріншісі,
көбінесе Германияға, екіншісі -АҚШ-қа, үшінші модель- Жапония мен Швецияға
тән.
4. Деформацияланған рыноктың тауар өндірісі әміршіл-әкімшілік
экономикаға тән және дамыған қоғамдық еңбек бөлінісін, дамыған машиналы
өндірісті, ұлттық экономиканы ұдайы реттеуді, еркін нарықтық қатынастарды
басып тастауды білдіреді.
Бұл экономиканың екі моделі бар: жоспарлы-директивалық және
нормативті.
Жоспарлы-директивалық жүйе шаруашылық қызметін ресурстарды таратуда
қалай болса, баға тағайындауда да сондай орталықтандыру негізделген.
Нормативті модель тауар өндірушілердің дербестігіне рұқсат береді: әр
кәсіпорынның орындауы міндетті жоспар-директива, нормативтер, бағдарламалар
және анағұрлым бәсең жоспарлаумен алмастырылады.
Рыноктық экономика моделін таңдау - бұл ұлттық экономикаға
мемлекеттің ықпал етуінің әдістер жүйесін таңдау.
Либералды экономикаға (АҚШ) рынокқа ықпал етудің қаржы жүйесінің
монетарлық құралдары тән. Әлеуметтік бағдарланған рыноктық экономикада
белсенді салықтық-бюджеттік саясат жүргізумен байланысты әдістер басым.
Мемлекет тарапынан ұлттық экономикаға үлкен қолдау жасайтын және
тиімді қайта бөлу процестерін жүргізетін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.