Жаңажол кен орны бойынша өндіру ұңғыларының солт

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

Қ.И.Сәтбаев атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті

МГКОИжП кафедрасы

ЕСЕП БЕРУ

Тақырыбы:Жаңажол кен орны бойынша газлифт тәсілі

Қабылдаған комиссия
мүшелері:
НұрбековаК.
Есимханова А.
Насибуллин Б.
Орындаған ГН-99-1 тобының
студенті:Борамбаев М.М.

АЛМАТЫ 2003

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
1.Жаңажол кен орны бойынша жалпы мағлұматтар 4
2.Кен орынның геолого-физикалық сипаттамалары және геологиялық құрылымы 5
3.КТ-1 және КТ-2 қабаттарының негізгі параметрлері 9
4.Газлифт тәсілінің технологиялық принципі 11
5.Газлифт тәсілінің жұмыс істеу принціпінің қысқаша мәліметтері 15
6.Сұйықты бөлу үшін газлифт тәсілінің қолданылуы және құрастырылуы 18
8.Ұңғыларды газлифттілі тәсілмен пайдалануға көшу 21
Жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау 22
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 26

КІРІСПЕ 4
1. Жаңажол кен орны бойынша жалпы мағлұматтар 6

2. Жаңажол кен орынның геолого-физикалық сипаттамалары және геологиялық
құрылымы 6
3. КТ-1 және КТ-2 қабаттарының негізгі параметрлері 11
4. Газлифт тісілінің технологиялық принципі 14
5. Газлифт тәсілінің жұмыс істеу принципінің қысқаша мәліметтері 18

6. Сұйықты бөлу үшін газлифт тәсілінің қолданылуы және құрастырылуы 22
7. Қолданылып жатқан технологиялар 23
8.1. Қарапайым ғана фонтандау ұңғысы үшін сұйықты бөлу технологиясы 23
7.2. Гидравликалық бұзылудан және қышқылмен өңдеуден
кейін қозған күйдегі фонтандау технологиясы 23
7.3. Кері әсер ететін қысымды перфорация және қозған
күйдегі фонтандағы сұйықтың технологиясы 24
7.4. Кері әсер ететін қысым, гидравликалық бұзылу,
қышқылмен өңдеу перфорациялары және сұйық бөлінуінің
қозған күйдегі фонтандау техгологиясы 25
8.Ұңғыларды газлифттілі тәсілмен пайдалануға көшу 26
9. Жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау 27
10.Шолу картасы 29
11.Жаңажол кен орны бойынша өндіру ұңғыларының оңтүстік бөлігі картасы 30
12. Жаңажол кен орны бойынша өндіру ұңғыларының солт.
бөлігі картасы 31
Қорытынды 32
Қолданылған әдебиеттер 33

КІРІСПЕ

Қазақстанның батыс бөлігі яғни толығырақ айтқанда оңтістік батыс пен
солтүстік батыс аралығы қазақ елінің мұнайлы аймағы екені баршамызға
мәлім.1899 жылдың қараша айында Қазақстан мұнайының алғашқы тамшылары
болған Атырау облысындағы, Жылыой ауданына қарасты Қарашүңгіл мұнай фонтаны
туралы хабар ресей және шетел кәсіпкерлерін дүр сілкіндіріп, Жайық, Ембі
және Каспий маңы ойпаты аймағында мұнай қорын іздестіру жұмыстарын кең
көлемде жүргізу мәжбүр етті. Осыдан кейін Жайық пен Ембіден бастап
Қазақстанның оңтүстігі маңғыстауға дейінгі, солтүстігі Оралға дейінгі
аймақтарында да зерттелулер, іздеулер жүргізіле басталды. Ал, Ақтөбе
облысына келетін болсақ, Ақтөбе өңіріндегі жүргізілген геологиялық барлау
жұмыстарының нәтижесіне Кенқияқ кен орнында 1959 жылы мұнай фонтанының
атқылауы қол жеткізді.1966 жылы игеріле бастады.
Жер қойнауынан мұнай шығаруды арттырумен қатар бұл саланы дамытудың
келесі жолы – жаңа мұнай-газды айдандар мен жеке кен орындарын барлау-
іздеу, игеру үрдісін жеделдету болды.
1970-ші жылдары Ембі ауданынан мұнай іздеудің мүмкіншілігі туып,
көптеген жаңа кен орындар ашылды.
Жаңа кен орындарының Орал-Ембі аудандарының әр тұстарынан табылуы
оның келешегінің зор екенінің айғағы.
1970-ші жылдардың соңы мен 80-ші жылдардың басында жүргізілген іздеу-
барлау жұмыстарының ең маңызды нәтижесі Оңтүстік Ембінің тұз астындағы
қабаттарында мұнай мен газдың бар екенін анықтау болды.Оларды барлау Ембі
ауданының мұнай қорын игеруді жаңа сапаға көтерді.1978 жылы тұз астындағы
Жаңажол кенін ашу үлкен табыс болды.
Тұз астының стратиграфиялық бағанасында төмендегі пермнен бастап
девонды қоса кең көлемді аймаққа түгел жайылған бірнеше мұнайлы қабаттар
анықталды.
Каспий маңы ойпатының оңтүстік-шығыс бөлігіндегі тұз астындағы
әктасты қабаттардың мұнайларында көбінесе сутекті күкірт болатын. Жаңажол
мұнайында күкіртсутек 6%, парафин 5%, ал, Тәжіғали аумағында 17% шамасында
болды.
Жаңажол кен орны 1980-ші жылдардан бері өндіріліп келеді. Кен
орындағы көп жылдардан бері мұнайдың өндірілуінен қабаттың қысымы төмендеп,
қабаттың сулануы жоғарылай бастады.
Компания 1994 жылы газлифт тәсілін қолдана бастады, ал, қазіргі кезде
кен орында 1240-тен астам газлифт қолданылып жатыр.2002 жылдың тамыз айында
Жаңажол кен орнында бірінші №343-ші ұңғы газлифт тәсілімен іске
қосылды.Бүгінгі күнге дейін осы технологиямен жарамдылығы 100% болатын 19
ұңғы өндіріліп жатыр. Газлифт тәсілін сынақтан өткізу жолымен сұйықты бөлу
және фонтандау үшін Жаңажол кен орнында газлифт тәсілін қолдану тәжірибеден
өткізіліп, үлкен жетістіктерге жетті.

1.Жаңажол кен орны бойынша жалпы мағлұматтар

Жаңажол кен орны Орал жазығы аймағындағы Мұғаджар тауымен Эмбі өзені
арасында орналасқан. Әкімшілік жағына келгенде Ақтөбе облысы Мұғаджар
ауданына жатады. Ақтөбе қаласының облыстық орталығы осы кен орыннан 240
шақырым солтүстікке қарай орналасқан.
Жер бедері кішігірім төбешіктенген жазықтардан, сайлардан құралған
және +125 метрден 270 метрге дейін абсолюттік биіктігімен ерекшеленеді. Осы
Жаңажол кен орнынан оңтүстік-батысқа қарай 2-14 шақырымға созылып жатқан
өзен суы техникалық қажеттіліктерге қолданылып жатыр.
Жаңажол кен орнынан солтүстік-батысқа қарай 35 шақырым қашықтықта
Кенқияқ кен орны игеріліп жатыр.Атырау-Орск мұнай құбыры Кенқияқ кен
орнынан өтіп, шамамен 100 шақырым жер алып жатыр.

2.Кен орынның геолого-физикалық сипаттамалары және геологиялық құрылымы

Жаңажол кен орны солтүстік-батыс Қазақстандағы ірі кен орынның бірі
болып саналады. Мұнай кеніштері екі КТ-1 және КТ-2 карбонатты өнімділік
қабаттардан тұрады.
КТ-1 өнімділік қабаты гизельский ярусының төменгі жағын, касимовский
ярусының үстіңгі карбонын, мячковский горизонтының ортаңғы карбонын алып
жатыр. КТ-2 өнімділік қабаты каширский және верейский горизонттарының
ортаңғы карбонының московский ярусын, төменгі карбонның серпуховский
ярусының жоғарғы бөлігін қамтиды. Оларды 260-360 метр болатын терригенді
қабаты бөліп жатыр. Кен орындағы флюидтердің тіреуіштері пермнің сульфатты-
терригенді және тұзды қабаттары болып табылады. Төменгі КТ-2 карбонатты
қабатының көп бөлігі әктас және аздаған доломит қабатынан тұрады. Ал,
төменгі КТ-2 қабатына қарағанда жоғарғы КТ-1 қабатының көп бөлігі доломитті
болып келеді. Касимовский және гизельский ярустарында ангидрит қабаты және
қуыстары кездеседі. Қара аргиллит қалыңдықтарымен ангидриттерден тұратын
жалпы алғанда 120 метрге дейінгі қалыңдықпен ангидрит қабатының (пачка)
солтүстік-шығыс бөлігін құрастырып, соңғы кезде карбонат қабатының (пласт)
созылуымен алмастыруға болады.
1982-1985 жж барлау ұңғыларының алаңын бұрғылау процесіндегі төменгі
карбонатты қабатының қимасында тектоникалық бұзылушылық (нарушение)
болатыны белгілі болды. Олардың ішіндегі ең көп уақытқа созылғаны 100-150
метрлік ығысу амплитудасымен батыс көтеру қанатынан өтеді.Ал, басқа да 40-
50 метрлік екі амплитудасымен ортаңғы қатпарды қиындата түсті(№61-ші ұңғы
аймағы). Осы бұзылушылықтардың (нарушение) болуына байланысты барлық
структура үш блокқа бөлінеді. 1-ші блок (оңтүстік бөлік), 2-ші блок (№61-ші
ұңғы аймағы), 3-блок ші (солтүстік бөлік). Флюид қорларының негізгі бөлігі
1-ші және 3-ші блоктарда орналасқан.
КТ-1 өнімділік қабатының мұнай-газ қорын анықтағаннан кейін кен
орынның КТ-1 карбонатты қалыңдығының игеру технологиясының схемасын
құрастыру кезінде 149 өндіру ұңғылары бұрғыланды. Осы ұңғылардың материал
анализін анықтауға кеніштердің геологиялық құрылымдары мүмкіндік берді.
Өнімділік қабаттарының жайылу шекаралары және кейбір есептеу параметрлері
анықталған қорлардың өзгерулерін көрсетпеді.
Жоғарыда айтылғандай кен орынның мұнай-газдылығы айтылған екі
қабаттармен байланысты. Бірінші және екінші қабаттарды 206 метрден 417
метрге дейінгі қалыңдықтардан тұратын жыныстардың терригенді қабаттары
бөліп тұрады.
398(№92-ші ұңғы)– 548(№41-ші ұңғы) метр қалыңдықтарды құрайтын
бірінші карбонатты КТ-1 қабатының литологиялық құрылымы негізінен
әктастардан, доломиттен тұрады және де осылардан араласып келеді.Осы
жыныстардың өткізгіштігі коллекторлық қызмет атқарады және бұлардың
коллекторлары қуысты-жарықшақты болып келеді.
Қабаттың қимасында каротаж қисықтарының жазу сипаттамасы бойынша
Барлық өнімділік қабаттар өздерінің арасында бір гидродинамикалық
системамен бірлескен, негізінде минус 2580 метр абсолюттік белгі бойынша
және аудан бойынша су-мұнай байланысы (ВНК) абсолюттік белгісі минус 2630
метрден 2650 метрге дейін өзгеретін біртұтас газ-мұнай байланысымен (ГНК)
бір қабатты-массивті кенішті сипаттайды.
Жаңа ұңғыларды бұрғылағанның нәтижесінде мынандай көрсеткіштер пайда
болды: 180(внк-1650м);169(-2650м);361
(-2645м); 481(-2640м); 468(-2637м); 372(-2640м); 343(-2650м); 146(-2644м);
106(-2644м); 307(-2643м); 372(-2640м).
СМБ (ВНК) ең жоғарғы жағдайы батыс қанатта және оңтүстік
периклинальда (-2630 – 2640м),ал, ең төменгі жағдайы шығыс қанатта және
солтүстік периклинальда (-2640 – 2650м).
КТ-2 қабатында игеру объектісі бөлінуінің және қорлардың бөлек
есепке алынуының айқындалу мақсатында шартты түрде екі өнімділік Г және Д
қабаттары (пачки) табылды. Осы қабаттар 4-50 метрге дейінгі өткізгіштігі
жоқ верейский қабаты қалыңдығымен бұзылмайтын қабат ауданы бойынша кең
тараған. Осы қабаттардың оңтүстігінде әктас, солтүтігінде негізінен 15-20
метр қалыңдығымен әртүтлі құмдар табылды.
КТ-2 қабатында тектоникалық блоктардың бұзылуынан түзілген 1-ші және
2-ші блоктарда мұнай кеніштері және 3-ші (солтүстік) блогында
газдыконденсатты-мұнайлы кеніштері көп жерді алып жатыр.
Су-мұнай байланысы (ВНК) бар кеніштер әр түрлі құрылымды учаскелер
үшін қабылданады (негізінен кеніштердің ЖҰГЗ (ПГИС) материалдары нәтижесі
бойынша ) және олардың тербелістерінің көмегімен тереңдіктің минус 3602
метрден 3534 метрге дейін екені анықталды.
Сонымен, 1-ші блоктың оңтүстік-шығыс бөлігіндегі су-мұнай байланысы
(ВНК) абсолюттік белгісі минус 3570 метр болғанда қабылданады (№38-ші
ұңғының табаны мұнайға қаныққан бөлігі кезіндегі осы жерде сусыз мұнай
алынды). Солтүстік-шығыс бөлігінде абсолюттік белгісі минус 3581 метр
болғанда ЖҰГЗ (ПГИС) мәліметтері бойынша №29-ыншы ұңғыдан су-мұнай
байланысы (ВНК) зонасының интервалын анықтау кезінде сулы мұнай алынды.2-ші
блок кеніштері үшін су-мұнай байланысы (ВНК) қабаттың мұнайлы бөлігінің
табаны бойынша қабылданады. №61-ші ұңғыда ЖҰГЗ (ПГИС) мәліметтері бойынша
абсолюттік белгісі минус 3534 метр болғанда сусыз мұнай алынды.
3-ші блокта газ мұнай байланысы (ГНК) №36-шы ұңғыны сынау нәтижелері
бойынша абсолют белгісі минус 3385 метр болғанда анықталған. Осы №36-шы
ұңғы перфорациясы интервалынан және газды каротаж материалынан мұнай мен
газ ағысы алынды (интервал ортасынан). №14-ші үңғыдан №36-шы ұңғының
тереңдігінен 14 метр төмен жерден мұнай алынды, ал, сәл жоғары жерден газ
және конденсат алынды.
Су-мұнай байланыс (ВНК) мына абсолютік белгі бойынша яғни минус
3603метрден (кеніштің батыс жағындағы №43-ші ұңғыда) 3573 метрге дейін
(блоктың оңтүстік-шығысындағы №66-шы ұңғыда осы абсолюттік белгіге дейін
сусыз мұнай алды)тербеліп тұрады. Осыған байланысты №72-ші ұңғы қабатының
мұнайлы бөлігі мынандай абсолюттік белгіге дейін яғни минус 3589 метрге
дейін жазып алынып отырған, ал, солтүстік периклинальдағы №73-ші ұңғыда
минус 3597 метрлік абсолюттік белгісінде су алынған.
Мұнайлылықтың едәуір көп болған кезінде су-мұнай байланысының блок
бойынша жату тереңдігінің салыстырмалы аздаған тербелістерінің болуы барлық
кеніш резервуарлары (КТ-2) үшін бір шарттарда қалыптасуын көрсетеді. Осы
кеніштер коллекторларының әртүрлі қанығулары әсерінен (аудан және қима
бойынша) Г және Д қабаттарын (пачки) шартты түрде жоғарғы және төменгі
қабаттарға (горизонт) бөлуге болады.
Жаңажол кен орны үшін су-мұнай зонасы түсінігі шартты болып келеді.
Шарттылық ең алдымен мынадай мағынаны білдіреді: өнімділік қимасының
көбірек бөлектенуі кезінде және кеніштің су-мұнай бөлігі деп аталатын
ауданның үлкен бөлігіндегі аздаған тиімді қалыңдықтары кезіндегі байланысы
жоқ зоналар, яғни коллекторлар қабаттарында су-мұнай арасын бөлетін
байланыс (контакт ) мүлдем жоқ.

3.КТ-1 және КТ-2 қабаттарының негізгі параметрлері

Олар: кеуектілік, өткізгіштік, бастапқы мұнайға қанығушылық және
газға қанығушылық.
Бірінші карбонатты қабат (КТ-1) литологиялық жағынан әктастан,
доломиттерден және әртүрлі жыныстардан тұрады.
КТ-1 карбонатты қабат қимасында аздаған құмның қабатшалары кездеседі
және коллектерлардың үш өнімділік қабаттарының (пачек) болуы анықталды
(жоғарыдан төменге қарай А, Б және В). А және Б қабаттарының (пачка)
стратиграфиялық жағын алғанда олар жоғарғы карбонның гизельский және
касимовский қабатына (ярус) жатады. Ал, В қабаты (пачка) ортаңғы карбонның
московский қабатына жатады.
Өнімді қабаттардың коллектордық қасиеттері керн алу әдісі және
өндірістік-геофизикалық зерттеулердің комплексі бойынша анықталады.
Кеуектіліктің есептеу параметрлерін анықтау үшін керн алатын лабораториялық
зерттеулердің нәтижесі қолданылады және геофизикалық зерттеулердің
мәліметтері қолданылады. Кеуектіліктің керн бойынша орта арифметикалық мәні
А, Б және В қабаттарының (пачка) мұнайға қаныққан бөлігі үшін мынандай
қатынастарды құрайды: 11,5%;13,7%;10,2%.
А,Б және В қабаттары (пачка) газ шапкасының газға қанығушылығы мына
мәндерге ие болады:79%;82%;81%.
Кеуектіліктің ҰГЗ (ГИС) нәтижелері бойынша анықталған мәндері А
қабатында (пачка) 12%, Б қабатында (пачка) 13,8% және В қабатында 11%
болады. Жоғарыда көрсетілген мәліметтерден А және Б қабаттарынан (пачка)
керн әдісімен анықталған кеуектіліктің мәнінен және ҰГЗ (ГИС)
мәліметтерінен алынған нәтижелерден мәндердің бір-біріне жақын немесе аздап
теңескенін көруге болады. Осыған байланысты қабаттардың проекттік
жобалаудағы кеуектіліктер А қабатында (пачка) 12%,Б қабатында (пачка)14%
болады.В қабатында болса, керн №7-ші ұңғы бойынша зерттелді. Ал,
кеуектіліктің геофизикалық зертеулері №12-ші ұңғы бойынша зерттелді.
Сонымен кеуектілікті МГБ (НГК) бойынша 11% деп қабылдауға болады. А,Б және
В өнімділік қабаттар (пачки) өткізгіштігінің фильтрік сипаттамаларын
анықтау үшін тек қана керндік мәліметтер қолданылды. А,Б және В
қабаттарының (пачки) өткізгіштігінің орта мәндері мынандай қатынастарды
құрайды: 0,008мкм2; 0,171мкм2; 0,116мкм2. Өткізгіштіктің осы мәндері
проекттік жобада қолданылады. А және Б қабаттарының (пачки) бастапқы
мұнайдың қанығушылығы өндірістік-геофизикалық зерттеулердің нәтижелері
бойынша анықталады да 80% және 88% деп қабылданады. Кеніштің ауданы бойынша
керндік мәліметтердің шектеулі түріне ҰГЗ (ГИС) бойынша бағаланған бастапқы
мұнайға қанығушылық жатады. Яғни мұнайға қанығушылық 86%. В қабаты (пачка)
кернмен өте нашар сипатталған.КТ-2 екінші карбонатты қабаттың литологиялық
карбонатты жыныстар негізінен әктастан тұнады, ал, доломиттер көп
кездеспейді.
КТ-1 қабатының негізгі қорлары 2800 метр тереңдікте жатыр, ал, КТ-2
қабатының негізгі қорлары болса, 3800 метр тереңдікте жатыр. Кен орын 1980-
ші жылдардан бері өндіріліп келеді. Кен орындағы көп жылдардан бері
мұнайдың өндірілуінен қабаттың қысымы төмендеп, қабаттың сулануы жоғарылай
бастады.
Қабаттың қысымының төмендеуінен және қабат сулануынан мұнай-газ өте
тереңде жатыр. Осыған байланысты кен орынды өндіру үшін СКҚ (НКТ) қолдану
керек болды (диаметрі 73 мм болуы керек). Сондықтан игеру үрдісінде
көптеген жаңа сұрақтар, проблемалар туа бастады. Олар: 1. Қабат қысымының
төмендеуінің және тереңде жатқан қорлардың анықталуының әсерінен қазіргі
кезде жаңа ұңғылардың және ескі ұңғылардың фонтандалу үрдісі өте қиынға
түседі. 2. Үлкен өлшемді СКҚ (НКТ) ұңғыларда судың жиналу кезіндегі үйкеліс
және кедергі күштермен мұнай мен газдың әсерлесу нәтижесі фонтандаудың
қиындатуына әкеп соғады. 3.Кен орынның келесі негізгі реформалануының бірі
гидравликалық жарылыс және қышқылмен өңдеу болып табылады. Бірақ төмен
қысымның және қорлар тереңдігінің анықталуының әсерінен гидравкалық жарылыс
және қышқылмен өңдеуден кейін ұңғыдағы қалған қышқылдарды өз уақытында
айыру мүмкін емес. Осылардың нәтижесі қабат үшін екінші рет лстанумен
аяқталады. Жоғарыда айтылған сұрақтардың, проблемалардың шешілу мақсатында
компания сұйықтарды бөлу үшін газлифт тәсілімен операция жүргізуде.
Сұйықтарды бөлу үшін жасалатын газлифт тәсілі даму барысындағы және
газлифт тәсілімен мұнай өндіру теориясы негізіндегі тәсіл болып саналады.
Газлифт тәсілі көмегімен 10 МПа қысымы кезінде энергия кеңеюін қолданып
ұңғының төменгі сағасына (2000 метрден астам) газды айдау іске асады. Газды
айдағаннан кейін аз уақытта сұйық жер бетіне шығарылады. Компания 1994 жылы
газлифт тәсілін қолдана бастады, ал, қазіргі кезде кен орында 1240-тен
астам газлифт қолданылып жатыр. Ұңғыда 8 сағат уақытындағы 5-12 типті
шегендеу құбыр және жарамдылығы 99% -дан астам болды. Жаңажол кен орнында
мұнай-газ байланыстары өте жоғары және газдың жеткілікті көзі бар.
Сондықтан Жаңажол кен орнының тиімділігі де жоғары болуы керек.
2002 жылдың тамыз айында Жаңажол кен орнында бірінші №343-ші ұңғы
газлифт тәсілімен іске қосылды. Бүгінгі күнге дейін осы технологиямен
жарамдылығы 100% болатын 19 ұңғы өндіріліп жатыр. Мұнай ұңғыларында орташа
сұйықтың тұжырымдары 8 сағатта белгілі болады, ал, орташа екі күнде
фонтандау іске асырылады да, пайдалы тиімділік пайда болады.
Газлифт тәсілін сынақтан өткізу жолымен сұйықты бөлу және фонтандау
үшін Жаңажол кен орнында газлифт тәсілін қолдану тәжірибеден өткізіліп,
үлкен жетістіктерге жетті. Көптеген үздіксіз практикадан алынған тәжірибе
Жаңажол кен орнын игеру жөніндегі қиын мәселелерді шешу және экономикалық
тиімділікті арттыру үшін техникалық негіз болып қалыптасады.

4.Газлифт тәсілінің технологиялық принципі

Газлифтілі мұнай өндіру теориясы негізінде сұйықты бөлу үшін
қолданылатын газлифт тәсілі келешекте бір жағынан дамып келе жатыр, ал, бір
жағынан жалғасып келе жатыр. Ең алдымен жоғары қысымды газды шегендеу
құбыры мен ұңғы қабырғасының арасындағы сақиналы кеңістікке айдау керек.
Жоғары қысымды газ СҚҚ кіргеннен кейін төмен қысымды газға айналады.Сол
уақытта ең аз уақыттың ішінде сұйықты ұңғыдан шығару мақсатымен СҚҚ
сұйықтың ағын жылдамдығымен көбеюі үшін қолданылатын энергия кеңеюі пайда
болады. Сонымен бірге бірте-бірте салмақты азайту және 10 МПа қысыммен ұңғы
сағасының төменгі жағына газ айдауды іске асыру үшін көп дәрежелі газлифт
клапандары қолданылады. Ал,газ айдау ісі 2000 метр тереңдікте іске асады.
СҚҚ үздіксіз газ айдау жолы, СҚҚ ішіндегі сұйықтың меншікті салмағын азайту
үшін жасалады. Мұнай ұңғысының түбіндегі ағынның қысымын азайту және
ұңғыдан жер бетіне сұйықты тез шығару мақсатына жету үшін жасалады.
Егер де газлифт тәсілін алсақ, онда сол құбырлар тізбегіне дәрежелі
газлифт клапандарын қою керек.Сол газлифт клапандары СҚҚ ниппеліне ұқсайтын
арнайы осьтік (эксцентрическую) жұмысшы (рабочую) камераны орнатады. Сол
камераның беріктігі және диаметр өлшемі СҚҚ диаметрімен бірдей, сондықтан
газлифт клапандары ұңғыдан мұнай өндіруіне және сынауына кедергі жасамайды.
Қабаттан келетін немесе жер үстінен нығыздалып айдалатын газ
газлифтілі әдіспен пайдалануымызда ұңғы өнімігің ағынына қосылып беріледі.
Бұл кезде газ сұйық қоспасының тығыздығы кішірейіп, түбіндегі қысымы
берілген өнім ағынын алуға және жинақ пунктіне тасымалдауға жететіндей
болады.
Компрессорлы және компрессорсыз газлифттілі пайдалану әдістерді
ажыратамыз. Компрессорлы әдіс жағдайында агент компресорлық станцияларда
сығылып (нығыздалып) дайындалады, ал, компрессорсыз жағдайында агент
ретінде кен орынның газы, табиғи қысыммен беріледі. Компрессорсыз
газлифтілі әдіске – ұңғы ішіндегі газлифт әдісі жатады. Бұл әдісте мұнайды
көтеру үшін осы ұңғының өзімен ашылған газды қабатының газ энергиясы
қолданылады.
Үздіксіз немесе мезгіл-мезгіл пайдалану режимдерін айырамыз. Мезгіл-
мезгіл пайдалану режимінде ұңғы бір мезгіл тоқтатылады. Бұл ауқымның
арасында сұйық көтергіште жтиналғаннан кейін ұңғыға қысыммен агент беріліп,
жер бетіне мезгіл-мезгіл үрленіп шығарылады. Газлифтілі пайдалану әдісінің
басқа механизацияланған әдістерден ерекшелігі келесіде: Жөндеу аралық
мерзімінің ұзақтылығы;пайдалану коэффициентінің және сұйықты шығару
(өнімнің) шығымының молдығы (бірнеше ондық өлшемінен 1800 мтәулігіне
дейін); құрал-жабдықтарының және оларды қолданудың қарапайымдылығы; көлбеу
ұңғыларда пайдалану мүмкінділігі;ұңғы өнімінде газдың немесе құмның
болғанына қарамай әдісті қолдану мүмкіндігі. Әдістің жетіспеушіліктеріне
келесілер жатады: алғашқыда газ бөлетін жүйелерді немесе компрессорлық
станцияларды салу үшін күрделі қаржылардың көп мол болғандығы; түптегі
қысым аз болған жағдайда пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК) аз болғандығы;
меншікті энергия шығынының үлкендігі. Сондықтан газлифтілі әдісті қабат
және көлемі үлкен кен орындарда өнімділік коэффициенті біршама үлкен
ұңғыларда пайдаланған жөн.
Практикада келесі көтергіштер түрлерін қолданады:
1)Бірқатарлы құбыр сақиналары арқылы жұмыс агенті беріледі;
2)Егер ұңғы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.