Терең жойылмайтын жағдайсыздық кезеңі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе3

1. Корпорациялардың қаржылық жағдайсыздығының мәні мен сипаты5

1. 1. Қаржылық жағдайсыздықтың пайда болу себептері5

1. 2. Қаржылық жағдайсыздықтың түрлері мен оны анықтаудың негізгі принциптері7

Қорытынды10

Қолданылған әдебиеттер тізімі11

Кіріспе

Корпорацияның қаржылық жағдайын бағалау Отандық экономика теориясы мен тәжірибесіндегі жаңа құбылыс ретінде тану қажет. Бұл қажеттілік ел экономикасының нарықтық экономикаға көшуіне байланысты туындайды.

Кез-келген коммерциялық ұйымның мақсаты - «тар» мағынада максималды деңгейде пайда табу, ал «кең» мағынада негізгі мақсаты ретінде қаржылық жағдайды тұрақтандыру, ал максималды табыс табу осы мақсаттың негізі болып табылады.

Қазіргі таңда нақты қаржылық жағдайды анықтау шаруашылық жүргізуші субъектілер үшін ғана емес, сонымен қатар көптеген акционерлер мен келешек инвесторлардың әлеуеті үшін үлкен мағынасы бар.

Корпорацияның қаржылық жағдайы жоғары, орташа және төмен болуы мүмкін. Осыған байланысты нақты критерийлері әлі анықталған жоқ.

Нарықтық экономикасы дамыған мемлекет үшін кез-келген ұйымның, кәсіпорынның, компанияның қаржылық жағдайын талдап, анықтау өте маңызды.

Тақырыбым қаржылық жағдайсыздық жайлы болғандықтан негізгі бөлімде қаржылық жағдайсыздықты талдап, оны қандай нормативтер арқылы реттеу керек екендігін қарастырдым.

Корпорацияның қаржылық жағдайы - өте көлемді ұғым және оны нақты белгі бойынша сипаттау мүмкін емес. Сондықтан, корпорацияның қаржылық жағдайын сипаттау үшін қаржылық тұрақтылық, төлем қабілеттілігі, баланс өтімділігі, несиелік қабілеттілік, рентабельділік (табыстылық) және т. б. критерийлері қолданылады.

Кәсіпорындағы қаржылық жағдай қаржылық қатынастарды реттеуге тікелей қатыса отырып, экономикалық заңдылықтар мен жалпы және арнайы нормаларға бағынуы қажет.

Қазақстандағы қаржылық жағдай экономикалық дағдарыс, гиперинфляция жағдайында қалыптасқан. Сондықтан қаржылық жағдайы төмен кәсіпорындар жағдайсыздыққа ұшырап, банкрот болды. Аман қалғандары бұл қатаң талаптарға сай бейімделіп жатыр.

Жұмыстың басты мақсаты - кәсіпорын активтерінің құрылымына және сипатына талдау жасай отырып, кәсіпорынның нарықтық жағдайдағы ағымдағы қаржылық жағдайын талдау. Бұл категорияның Қазақстан тәжірибесінде көрінісіне талдау жасау, оған жаңа позитивті өзгерістер енгізудің Қазақстанда және шетелдерде ұйымдастырылуын қарастыру.

1. Корпорациялардың қаржылық жағдайсыздығының мәні мен сипаты

1. 1. Қаржылық жағдайсыздықтың пайда болу себептері

Қазақстан Республикасының Президенті мен жергілікті өкімдерге уақытша қосымша өкілеттік беру туралы 1993 жылғы 10 желтоқсандағы ҚР-ның «Банкроттық туралы» заңының 1-ші бабына сәйкес және шаруашылық жүргізуші субъектіні банкрот деп жариялау мен оны таратудың негіздерін, тәртібін және процедураларын, сондай-ақ қарызын өтей алмайтын борышқорды сауықтыруға бағытталған арнайы процедураларды тағайындау мен өткізу тәртібін анықтау мақсаты «Банкроттық туралы» жарлықта жарияланған.

Қазақстан Республикасының «Банкроттық туралы» заңына сәйкес 1 тарау 1 бап бойынша:1

Банкроттық дегеніміз - борышқордың, жеке кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның өз кредиторларының талаптарын қанағаттандыруға және борышқордың пассивтері, оның активтерінен асып кетуі салдарынан салықтық және басқа міндетті төлемдерді төлеуге тұрақты қабілетсіздігі.

Банкрот - қарызын өтей алмайтындығы сот шешімімен расталған борышқор.

Қазақстан Республикасының «Банкроттық туралы» заңына сәйкес банкроттылық белгілеріне ақшалай міндеттерді орындамау, төлем міндеттемелерінен бас тарту. Кәсіпорынның жағдайына теріс әсерін тигізетін көптеген көрсеткіштерді қолдануға болады. Кәсіпорынның ағымдағы қаржылық жағдайы мен салалардың орташа жағдайы жайлы есепті сәйкестендіру, бухгалтерлік балансты талдауда маңызды роль атқарады. Есеп беруді кешіктіру қаржы ұйымдарының тиімді қызметі мен төмен сапаны дәлелдейді. Өз кезегінде ақпарат жүйесінің тиімсіз құрылуы, тиімсіз шешім қабылдау мүмкіндігін ұлғайта түседі.

Сонымен төрелік соттың кәсіпорынның қаржылық жағдайсыздығы туралы шешім қабылдау барысында кәсіпорынның экономикалық қызметі мен қаржылық іс-әрекетін талдау маңызды роль атқарады.

Кәсіпорынның қаржылық жағдайсыздығын анализдеу үшін белгілі көрсеткіштер қолданылады. Олардың қатарына ағымдағы өтімділік коэффиценті (К _л ) төлемқабілеттігін қалпына келтіру коэффиценті (К _вп(уп) ) олар келесі формула арқылы есептеледі:

К _л = Айналым қаражаттарының қоры, шығыны, басқа да активтер

ең мерзімді міндет

Ағымдағы өтімділік коффицент і (К _л ) кәсіпорынның уақытылы мерзімді міндеттерді өтеу мен шаруашылық қызметін жүргізу барысында кәсіпорында меншік айналым қаражаттарының болуымен сипатталады.

К _осс ₌ меншік айналым қаражаты

Айналым қаражаттарының қоры, шығыны, басқа да активтер

Меншік қаражаттармен қамтамасыз ету коэффицент і (К _осс ) кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етуге қажетті меншік қаражаттармен айналым қаражаттарының жалпы сомасымен сипатталады.

К _вп(Ур _{) =} ағымдағы өтімділіктің есептік коэфиценті

Ағымдағы өтімділіктің нормативтік коэфиценті

Төлемқабілеттілігін қалпына келтіру коэфиценті (К _вп(уп) ) кәсіпорынның қайта қалпына келтіру мүмкіндігінің болуы немесе белгілі бір кезең аралығында төлемқабілеттілігін жоғалту.

Кәсіпорынның кризистік жағдайға екі түрлі әсері бар:

Біріншісі - қорғаныс әрекеті: шығындардың тез қысқаруы, фирма бөлімдерінің жабылуы, құрал-жабдықтардың сатылуы, жұмысшы кадрларын, нарық сегменттерін қысқарту, нарықтық тауарлар бағасының төмендеуі мен өндірістің қысқаруымен байланысты.

Екіншісі - жаулап алушылық әрекет: жаңа технологияны енгізу, модернизациялау, маркетингтік саясат жүргізу, бағаны жоғарылату, жаңа нарық сегменттерін қарастыру, жоспарлау мен басқарудың прогрессивті стратегиялық концепциясын дайындау және енгізу.

Қаржылық жағдайсыздыққа ұшыраған кәсіпорын (фирма) қарыз-кәсіпорын болып танылады да, оған ҚР-ның заңында қарастырылған банкроттылық процедуралары қолданылады.

Сонымен, егер кәсіпкер қаржылық жағдайсыздықты тәуекелдік кәсіпорын құру арқылы жойғысы келсе, осы тәуекел - кәсіпорынды басқарудың экономикалық стратегиясын ойластыруы тиіс. Кері жағдайда кәсіпорынның банкроттық немесе қаржылық жағдайсыздыққа ұшырау тәуекелі өте жоғары. Қаржылық жағдайсыздыққа ұшырататын факторлар төмендегі кестеде көрсетілген. 2

1. 2. Қаржылық жағдайсыздықтың түрлері мен оны анықтаудың негізгі принциптері

Жағдайсыздықты статикалық және кенеттен пайда болған жағдай ретінде түсіну дұрыс емес.

Жағдайсыздық процессі өзгеріс, қарым-қатынас байланысын жоюшы, қайта құрушы немесе жалпы дамуды сипаттайды.

Кәсіпорындағы жағдайсыздық жалпы уақытпен шектелген процесті сипаттайды, оны басқару немесе белгілі шектеулер шегінде ұстауға болады. Жағдайсыздық процесі кәсіпорынға, оның құрылымына, инновациялық потенциалына және т. б. байланысты ұзақ, жиі және түрлі деңгейдегі салдары болуы мүмкін.

Кәсіпорынның жағдайсыздығын даму формасында түсіну үшін келесі көзқарастар түрі қарастырылған.

Мюллер өз зерттеуінде стратегиялық жағдайсыздық, қорытындылар жағдайсыздығы, өтімділік жағдайсыздығы жайлы қарастырған. Осы жағдайсыздық түрлері арасында уақытша байланыс болады.

Стратегиялық жағдайсыздық

Кәсіпорынның дамуына кедергілердің пайда болуы

Стратегиялық жағдайсыздық: Қорытындылар жағдайсыздығы

Кәсіпорынның дамуына кедергілердің пайда болуы: Мақсаттар мен қызмет қорытындыларына қауіп-қатер немесе оларды жоғалту

Стратегиялық жағдайсыздық: Өтімділік жағдайсыздығы

Кәсіпорынның дамуына кедергілердің пайда болуы: өтімділіктен айрылу қатері немесе бюджет дефицитінің пайда болуы

Стратегиялық жағдайсыздық: Банкроттылық

Кәсіпорынның дамуына кедергілердің пайда болуы: өтімсіздік немесе кәсіпорындағы бюджет дефициті

Жағдайсыздық түрлерінің пайда болу жағдайы келесі: Мюллердің ойынша жетістікке жету-табыс табу мен жағдайдың күрт төмендеуінен сақтану. Алайда әр жетістіктің шегі бар болғандықтан, тауарлардың айналымын қамтамасыз етіп отырған ескірген тауарларға жаңа тауар айырбасы келмесе, мұндай кәсіпорын стратегиялық жағдайсыздыққа ұшырайды. Қорытындылар жағдайсыздығы, жақында табыс әкелген тауар айналысының төмендеуі, қойма шығындарының өсуімен сәйкес келген жағдайда туындайды. Бұл өз кезегінде ішкі қосымша инвестицияны қажет етеді. Өтімділік жағдайсыздығы, классикалық мағынада пайда болады. Мысалы: кәсіпорындағы көптеген процестерді ішкі көздерден қаржыландыру салдарынан несие берушілерді несиелік шектеу. Төмендегі кестеде Мюллер бойынша жағдайсыздық түрлері көрсетілген.

Кризистик жағдайсыздық процесінің кезеңдерін мүмкіндікке байланысты, жағдайсыздықты жеңу және ол туралы алдын-ала мәлімет берумен сипаттайды. Кризистик бойынша келесі кезеңдердің сипаттамасы келесідей:

1. Потенциалды жағдайсыздық кезеңі (потенциальный кризис) . Кәсіпорындағы жағдайсыздық біртіндеп туындайтын жағдай, ол өз басын мүмкін болатын жағдайсыздықтан алады. Жағдайсыздық жайлы нақты мәліметтердің жоғынан кәсіпорын жалған (квазинормальный) деп есептеледі, яғни кәсіпорынның тұрақты жағдайына сәйкес келеді.

2 . Латентті/жасырын жағдайсыздық кезеңі . Бұл кезеңдегі жағдайсыздық жасырын немесе жуырда пайда болатын жағдаймен сипатталады, оның әсерін кәсіпорындағы бар құралдар анықтауы мүмкін емес. Алайда, алдын-ала анықтаушы әдістер арқылы болашақ жағдайсыздық кезеңін жобалауға мүмкіндік туғызады.

3. Жойылуы мүмкін жағдайсыздық кезеңі. Бұл кезеңде жағдайсыздық айқын байқалады. Сонымен қатар кәсіпорынға қарсы деструктивті (бүлдіргіш) әсерлер: уақыттың жеткіліксіздігі, шешім қабылдаудың мерзімділігі тұрады. Бұл кезеңде жағдайсыздықты жеңу үшін, кәсіпорынның жалпы күшін біріктіру, мобилизациялау және жағдайсыздықты жеңудегі жалпы резервтік құралдарды біріктіру мәселесі алдыңғы қатарда тұрады. Жағдайсыздықты жеңу барысында аз уақыт мерзімінде бар күшті салу мүмкіндігі қозғалады.

4. Терең жойылмайтын жағдайсыздық кезеңі . Егер терең жағдайсыздықты жеңу мүмкін болмаса, кәсіпорын жағдайсыздықтың соңғы кезеңі кәсіпорынды жоюға мәжбүр болады. Бұл кезеңде жағдайсыздықты жеңу сұранысы мүмкіндіктен жоғары. Жағдайсыздықты жеңу мүмкін емес, себебі деструктивті (бүлдіргіш) әсерлер мен тығыз уақытқа байланысты.

Қазіргі таңда кәсіпорынның нақты қаржылық жағдайын анықтау тек кәсіпорын мен оның акционерлері үшін ғана қажет емес, сонымен қатар мүмкін болатын инвесторлар үшін де өте маңызды.

Әрдайым жасалатын қаржылық бақылау кәсіпорынның теріс жақтарын анықтау және оны мерзімінде дұрыс шешім қабылдау арқылы түзетуге мүмкіндік береді. Сондықтан кәсіпорынның қаржылық жағдайына талдау жасағанда үлкен назар аудару қажет. 3

Қорытынды

Нарықтық экономика дамуына жағдайына сәйкес жағдайсыздық жүйелер мен жеке шаруашылық субъектілер үшін де өте жиі кездесіп тұрады. Осыған байланысты жағдайсыздыққа қарсы күресу механизмі ойластырылады

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.