Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттың негізі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе 1
1. Қаржылық жағдайдың мәні және оны талдаудың мақсаты. 2
3. Қаржылық жағдайды талдау әдістері. 9
Қорытынды 11
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 12

Кіріспе

Қазіргі уақытта болып жатқан нарықтық қатынастар кәсіпорындардың
шаруашылықты жүргізуші субъект ретінде құқық жағдаларын едәуір
нығайтып, олардың көптеген өндірістік және қаржалық мәселелерді өз
бетінше шешуіне мол мүмкіншілік ашты. Атап айтқанда ішкі және
сыртқы рынокта білікті серікті таңдауға қол жетті, өйткені
болашақтағы бірлескен іс-әрекеттің тиімділігі көбінесе осыған
байланысты болады. Кәсіпорынның қаржы тұрақтылығын бағалау, объективті,
ғылыми негізделген және үйлесімді басқару, өндірістік, әсіресе
қаржылық шешімдер қабылдау үшін оның қаржылық жағдайын талдау
қажет. Тек терең және ұқыпты талдау негізінде ғана оның қызметін
объективті бағалап, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын нығайту немесе
жақсарту және оның іскерлік белсенділігін арттыруға бағытталған
басқару шешімдерін қабылдау үшін, басшылыққа нақты ұсыныстар беруге
болады деп түсінеміз.

1. Қаржылық жағдайдың мәні және оны талдаудың мақсаты.

Нарықтық қатынастары жағдайында кәсіпорынның қаржылық
жағдайын талдаудың маңызы өте зор. Бұл кәсіпорындардың тәуелсіздікке
ие болуымен, сондай – ақ олардың меншік иелері, жұмысшылар, комерциялық
серіктестер және де басқа контрагенттер алдында өзінің өндірістік –
кәсіпкерлік қызметінің нәтижелері үшін толық жауапкершілікте болумен
байланысты.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау жөніндегі сұрақтарды
қарастырмас бұрын, қаржылық жағдай дегеніміз не, соны анықтап алған
жөн. Соңғы жылдары шығарылған арнайы әдебиеттерде бұл ұғым әр
түрлі түсіндіріледі. Профессор А.Д. Шеремет Кәсіпорынның қаржы
(активтер) жағдайы қаржыны тарату, пайдалану және оны қалыптастыру
көздерімен (меншіктік капитал және міндеттемелер, яғни пассивтер)
аспапталады деп жазған.
М.Н. Крейнина, А.И. Ковалев және В.П. Привалов қаржылық жағдай
ұғымын былайша түсіндіреді: Қаржылық жағдай – бұл қаржы
ресурстарының қолда барын, үлестіріліп таратылуы және пайдалануын
сипаттайтын көрсеткіштер жиынтығы.
И.Т. Балабанов Шаруашылық субъектісінің қаржылық жағдайы -
бұл оның қаржы бәсекелестік қабілеттілігінің сипаттамасын (яғни
төлем қабілеттілігі, несие қабілеттілігі) қаржы ресурстары мен
капиталды пайдалану, мемлекет алдында және басқада шаруашылық
субъектілерінің алдында өз міндеттемелерін орындыу. Шаруашылық
субъектісінің қаржылық жағдайдың талдаудың келесі түрлерін жүргізеді:
табыстылық пен рентабельділік; қаржылық тұрақтылық; несие қабілеттілігі;
капиталды пайдалану; валютаның өзін - өзі өтеу деп жазады.
Жоғарыда берілген анықтамалар қарастырылып отырған ұғым
мәнін жеткілікті дәрежеде ашпайды, бірақ олардың әрқайсысында бұл
ұғымды дәлірек анықтауға мүмкіндік беретін ұтымды тұжырымдар бар.
Бірқатар түрлі әдістермен есептелетін бірыңғай көрсеткіштерге
қарағанда (мысалы, еңбек өнімділігі, қор қайтарымдылығы, өзіндік құн,
жалпы табыс, тиімділік) қаржылық жағдай түрлі көрсеткіштерді есептеу
нәтижесінде олардың жалпы бағалауға тигізетін әсерін зерттеу негізінде
анықталатыны анық. Қорыта келе, кәсіпорынның қаржы жағдайы әлсіз
және өмір сүру қабілеті жоқ кәсіпорындарға аяусыз қарайтын бәсекелі
нарықтың экономика жағдайындағы кәсіпорынның сенімді болуын, тұрақтылығын
және келешегі барлығын куәландыруы тиіс.
Ішкі факторлар кәсіпорынның өзінің жұмысын ұйымдастыруына
байланысты болады, ол сыртқы факторлар кәсіпорын еркіне байланысты
емес.
Негізгі ішкі факторларды қарастырайық. Кәсіпорынның тұрақтылығы
ең бірінші өндіріс шығындарымен үздіксіз байланысқан өндірілген өнім мен
көрсетілген қызметтің құрамы мен құрылымына тәуелді. Сондай–ақ, тұрақты
және айнымалы шығындар арасындағы қатынас маңызды болып табылады.
Кәсіпорынның өндірілетін өнім және өндіріс технологиясымен
тығыз байланысқан қаржылық тұрақтылығының маңызды факторларының бірі –
активтердің тиімді құрамы мен құрылымы, сондай–ақ кәсіпорынның басқару
стратегиясымен тактикасының дұрыс таңдалып алынуы. Кәсіпорынның өз қаржы
жүйесі, соның ішінде таза табысы қаншалықты көп болса, соншалықты ол
өзін жайлы сезіне алады.
Сонымен бірге тек таза табыстың көлемі ғана емес, сонымен
қатар оны тарату құрылымы, әсіресе өндірісті дамытуға бағытталған
бөлігі де өте маңызды болып табылады.
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығына қарыздың капиталдар
нарығындағы қосымша жұмылдырушы (мобилизацияланушы) қаражаттар үлкен
әсерін тигізеді. Кәсіпорын ақша қаражаттарын қаншалықты көп тартатын
болса, оның қаржылық мүмкіндіктері де соншалықты жоғары болады,
алайда сонымен бірге қаржылық тәуекелділік те өседі – кәсіпорын өз
кредиторларымен уақытында есептесе алама, жоқ па? – деген қауіп
туады.
Жоғарыда айтылғандарды қорыта келе, кәсіпорынның қаржылық
тұрақтылығына әсер ететін мынада ішкі факторларды атап көрсетуге болады:
1. Кәсіпорынның сапалық топқа жатуы;
2. Шығарылатын өнімнің (жұмыс, қызмет) құрылымы және оның
жалпы төлем қабілеттілігі бар сұраныстағы үлесі.
3. Төленген жарғылық капиталдың мөлшері;
4. Шығындардың көлемі, олардың ақшалай табыспен салыстырғандағы
динамикасы.
5. Қорлар мен резервтерді, олардың құрамы мен құрылымын қоса
алғандағы мүлік пен қаржы ресурстарының жағдайы.
6. Кәсіпорындарды басқару тиімділігі.
Сыртқы факторларға шаруашылық жүргізудің экономикалық
жағдайының әсері. Қоғамда үстемдік етілуі техника мен технология,
төлеу қабілеті бар сұраныс және тұтынушылар табысының деңгейі, ҚР
үкіметінің салық және несие саясаты, кәсіпорынның қызметін бақылау
жөніндегі заң актілері, сыртқы экономикалық байланыс және тағы
басқалары жатады.
Қаржылық жағдайды талдау кәсіпорынның шаруашылық қызметін
талдаудың қорытындылаушы кезеңі болып табылады. Және ол 3 сатыны
қамтиды; жабдықтау, өндіріс және қаржылық қызметті құрайды.
Кәсіпорынның қаржылық қызметі – бұл оның осы қызмет нәтижесінде
меншікті және тартылған капиталдық көлемі мен құрамына өзгеріс
әкелетін қызметі болып табылады. Ол қаржы ресурстарының жүйелі түрде
түсуі мен тиімді пайдалануына, есеп және несие тәртібін сақтауға, меншікті
және қарыз қаражаттарының арасындағы арақатынастың рационалдылығына
сондай – ақ кәсіпорынның тиімді қызмет етуі мақсатында қаржылық,
өндірістік және коммерциялық болады.
2. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттың негізі.

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттың негізі
қаржылық есеп беру болып табылады.
ҚР Президентінің 1995 жылғы 26 желтоқсандағы Бухгалтерлік
есеп туралы заң күші бар Жарлығына сәйкес, 1998 жылдан бастап
қаржылық есеп беруге мыналар жатады:
1. Бухгалтерлік баланс
2. Қаржы – шаруашылық қызметінің нәтижесі туралы есеп
3. Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп.
Онда сонымен қатар түсіндірме хат болады, сондай – ақ
қаржылық есеп ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.