Клиенттердің тапсырмасын орындау

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығы

Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығы1

2. 3 Бағалы қағаздар нарығының кәсіби мамандары1

2. 4 Бағалы қағаздар нарығына басқа қатысушылар3

Қорытынды4

Қолданылған әдебиеттер6

2. 3 Бағалы қағаздар нарығының кәсіби мамандары

Бағалы қағаздар нарығының жұмысын қамтамасыз етіп, оның міндетін атқаратын кәсіби мамандар, яғни делдалдар. Ол жұмыс баға белгілеу үшін және қажетті хабарларды тарататын компьютерлік техниканы қажет етеді. Ол үшін қазіргі уақытқа сай нарыққа әдейі дайындалған кәсіби мамандар қажет. Бағалы қағаздар нарығының кәсіби мамандары:

1. Брокерлер - делдал ретінде келісімге қатынасатын адамдар. Брокер келісім жасасатын әрбір жакты табыстыруды көздейді. Брокер өкіл емес, ешбір жақтың шарттық қатынастарына қатыспайды, жекелеген тапсырмалар негізінде жүмыс істейді. Брокерге әрбір жеке келісімді жасауға арнаулы өкілеттік беріледі. Ол тек сол өкіметтік шегінде әрекет етуге міндетті.

2. Джобберлер - нарық коньюктурасын бақылаушылар.

3. Дилерлер - өз капиталымен келісім жасайтын делдалдар.

Осы мамандармен катар бағалы қағаздар бағалы қағаздар нарығына банк қызметкерлері, инвестициялық қорлардың қызметкерлері және нарық қызметін реттейтін ереже, заң шығаратын мемлекеттік шенеуніктер мен заң қызметкерлері қатысады.

Бағалы қағаздар нарығындағы брокерлер құқықтың тұлға ретінде тіркелген мамандандырылған фирма қызметкерлері. Батыс Еуропа мемлекеттерінде олар не және фирма, не акционерлік қоғам ретінде құрылады. Жаңа егемен мемлекеттерде олар жауапкершілігі шектеулі серіктестік мекемесі болып құрылған. Құрылымы жөнінен брокерлік фирма дирекция, әкімшілік бөлім, кеңес беретін бөлім, бағалы қағаздар сату бөлімі және хабарлама-техникалық бөлімінен тұрады. Шамамен мұндай фирмада 15-25 адам қызмет жасайды. Брокерлік фирманың қызмет аясына мына міндеттер кіреді:

1. Консалтинг (кеңес беру) .

2. Бағалы қағаздарды бірінші және екінші нарыққа орналастыру.

3. Инвестициялық қорларды құру және оны басқару.

Брокерлер өз қызметінде мына түпкі бастамаларды басшылыққа алады:

1. Клиент брокерлік фирмамен шарт жасағанда барлық тапсырма бойынша келісімге келеді, оның ішінде бағалы қағаздарды қайдан сатып алу жөнінде (қор биржасынан ба, әлде биржадан тыс нарықтан ба) .

2. Брокер клиенттің белгіленген сомасы шамасында әрекет жасайды. Бірақ алған тапсырма көлемінде бағалы қағаздарды таңдауда өз құқын пайдаланады.

3. Брокер тапсырманы орындағаны туралы шартта көрсетілген уақытта клиентке хабарлап және бағалы қағаздарды сатудан түскен қаржыны клиенттің есепшотына аударады.

4. Брокер мәмілені ерекше кітапқа тіркеуі қажет. Клиент ол жөнінде көшірме талап етуге құқы бар.

5. Клиент брокерге мәміледегі барлық тапсырманы токтатуға үнім бере алады.

Сонымен бірге, брокерлік фирма мен клиент арасындағы келісім алғашқыда ауызша болса, ол кейін жазбаша құжатта көрсетіліп, заңды күшіне енеді. Брокерлік фирма өз клиенттерінен тапсырма алғанда олардан кепілдік беруді талап етеді. Кепілдік ретінде мыналар берілуі мүмкін:

1. Мәміледегі бүкіл сомаға вексель.

2. Мәміленің кемі 25%-тін немесе 100% құрайтын сома брокердің шотына түсілуі керек.

3. Брокердің атына ағымдарды шот ашылуы мүмкін

4. Брокерге сақтандыру полисі және с. с. кепілдер.

Осылар жөнінде брокерлік фирма клиентке хабарлан тұруы қажет.

Ал дилерлер - олар да делдалдар. Олардын брокерлерден айырмашылығы шарт жасағанда өз капиталын жұмсауы. Бағалы қағаздар операциясына мамандалған дилерлерді жауапкершілігі шектелуі дилер деп атайды. Дилердің атқаратын қызметі:

- Бағалы қағаздарды шығару, олардың курсы және сапасы туралы хабар тарату;

- Клиенттердің тапсырмасын орындау;

- Бағалы қағаздар нарығындағы өзгерістерді бақылап отыру. Егер бағалы қағаздарды сату-сатып алу баяуласа, онда онда бағалы қағаздардың курсын тұрақтандыру мақсатында дилерлер өз есебімен операция жүргізеді.

- Сатып алушылар мен сатушыларды бір-біріне кездестіріп, бағалы қағаздар нарығының жұмысына себепші болады. Олар нарықтың катализаторы ретінде жүмыс істейді.

Бағалы қағаздар нарығында дилерлердің қызметі брокерлердің қызметінен өзінің кең көлемділігімен ерекшеленеді. дилер-фирмалардың алғашқы да өзінің бірсыпыра капиталы болады, кейіннен ол делдалдың сыйақымен және инвестициядан түскен пайдамен үнемі толтырылып отырылады.

Джобберлер - бағалы қағаздар нарығы конъюнктура мәселелері жөнімен кеңес берушілер. Ең алғашында олар London-city нарығында пайда болады. Олардың іс әрекеті бағалы қағаздар нарығының құрылымы кең көлемде және үнемі өзгеріп отырғанда қажет. Джобберлер тек кеңес беріп қана қоймай, күрделі, кейде комплексті мәселелерді шешуге көмектеседі. Джобберлер бағалы қағаздардың кейбір түрлерінде ғана маманданатын болғасын оларды кең көлемде жүргізілетін операцияларға брокерлер мен дилерлер пайдаланады. Джобберлердің қызметі өте жоғары бағаланып, олар жоғарғы жалақы алатындар қатарына жатады.

2005 жылдың 1 қаңтарындағы деректер бойынша бағалы қағаздар нарығында 57 брокер-дилер жұмыс істейді, оның ішінде номиналды ұстаушы ретінде клиенттер шоттарын жүргізетіндері - 49 және клиенттер шоттарын жүргізу құқығынсыз - 8, 18 тіркеуші, 10 кастодиан банк, зейнетақы активтерімен инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын 10 ұйым, оның ішінде зейнетақы активтерін дербес басқаруды жүзеге асыратын 3 ЖЗҚ, 14 инвестициялық портфельді басқарушы, 2 өзін өзі реттейтін ұйым бар.

2. 4 Бағалы қағаздар нарығына басқа қатысушылар

Қазірге кезде бағалы қағаздар нарығына негізгі қатысушылар : мемлекет, жергілікті әкімшілік, ірі ұлттық және халықаралық компаниялар. Бұндай компаниялардың халық арасында жоғары атағы бар. Сондықтан олар шығарған бағалы қағаздар ешбір қиындықсыз өтеді. Нарық ол қағаздарды көп мөлшерде қабылдауға әрқашан дайын. Бұл қағаздар, әсіресе, мемлекеттік және жергілікті әкімшіліктің қағаздары.

Екінші топ, инвестициялық институттар, немесе бағалы қағаздар операциясын жүргізетін қаржы-несие институттары. Олар:

a) екінші деңгейдегі және инвестициялық банктер;

b) сақтандыру қоғамдары;

c) зейнетақы қорлары және сол сияқты ұйымдар.

Бұл институттардың көпшілігі әртүрлі инвесторлардың, яғни занды және жеке тұлғалардың қаржысын біріктіріп, оларды табысты бағалы қағаздарға жүмсау мүмкіндіктерін іздейді.

Үшінші топ, және инвесторлар, яғни жеке адамдар, оның ішінде шағын кәсіпорындардың бағалы қағаздары әрқашан қауыпты. Статистика деректері дәлелдегендей олардың бөлігі ашылмай жатып жабылып қалады, тек 1/4 бөлігі ғана кейбір табысқа жетеді екен. Кейбір шағын кәсіпорындары табысты және болашағы бар екенін дәлелдеді.

Төртінші топ, бағалы қағаздар нарығы кәсіби мамандары, яғни брокерлер мен дилерлер. Олардың қолындағы хабарлар, керекті байланыс құралдары оларға бағалы қағаздар операциясын жүргізуге жеңілдік береді.

Әрбір елде бағалы қағаздар нарығына қатысушыларды және оған қатысу жағдайларын мемлекет белгілейді. Себебі мемлекеттік заң актілерде елдің экономикалық жағдайы аңғарылады. Қазақстанда бағалы қағаздар нарығына негізгі қатысушылар - оларды шығарушылар (эмитенттер) және инвесторлар немесе инвестициялық институттар. Мемлекет эмитент заң жүзінде белгілейді.

Эмитент - заңды тұлға, ол мемлекеттік орган немесе жергілікті басқару органы болуы мүмкін. Ал инвестор жеке адам немесе занды тұлға болуына құқылы. Олар бағалы қағаздарды өз қаржысына сатып алады. Инвестициялық институттар - занды тұлға. Олардың ұйымдық түрлері әртүрлі болады. Бағалы қағаздар нарығына қатысушы - занды тұлғалар мемлекеттік лицензия, ал жеке адамдар мамандығы туралы аттестат алулары шарт.

Бағалы қағаздар нарығы

(млрд. теңге)

Атауы: Атауы

01. 01. 04 ж.: 01. 01. 04 ж.

01. 01. 05 ж.: 01. 01. 05 ж.

Өсімі (%): Өсімі (%)

Атауы: Брокер-дилерлер

Атауы: Меншікті капитал оның ішінде

01. 01. 04 ж.: 2, 02

01. 01. 05 ж.: 6, 64

Өсімі (%): 228, 06

Атауы: жарғылық капитал

01. 01. 04 ж.: 1, 73

01. 01. 05 ж.: 3, 99

Өсімі (%): 131, 36

Атауы: бөлінбеген кіріс

01. 01. 04 ж.: 0, 19

01. 01. 05 ж.: 2, 29

Өсімі (%): 1 099, 79

Атауы: Тіркеушілер

Атауы: Меншікті капитал оның ішінде

01. 01. 04 ж.: 1, 05

01. 01. 05 ж.: 1, 08

Өсімі (%): 2, 96

Атауы: жарғылық капитал

01. 01. 04 ж.: 0, 86

01. 01. 05 ж.: 0, 83

Өсімі (%): -3, 47

Атауы: бөлінбеген кіріс

01. 01. 04 ж.: 0, 16

01. 01. 05 ж.: 0, 17

Өсімі (%): 8, 33

Атауы: ИПБ

Атауы: Меншікті капитал оның ішінде

01. 01. 04 ж.: 1, 44

01. 01. 05 ж.: 2, 84

Өсімі (%): 96, 88

Атауы: жарғылық капитал

01. 01. 04 ж.: 0, 30

01. 01. 05 ж.: 1, 35

Өсімі (%): 351, 33

Атауы: бөлінбеген кіріс

01. 01. 04 ж.: 1, 12

01. 01. 05 ж.: 1, 48

Өсімі (%): 31, 58

Атауы: ЗАИБЖАҰ

Атауы: Меншікті капитал оның ішінде

01. 01. 04 ж.: 2, 48

01. 01. 05 ж.: 2, 57

Өсімі (%): 3, 71

Атауы: жарғылық капитал

01. 01. 04 ж.: 1, 78

01. 01. 05 ж.: 1, 63

Өсімі (%): -8, 43

Атауы: бөлінбеген кіріс

01. 01. 04 ж.: 0, 416

01. 01. 05 ж.: 0, 67

Өсімі (%): 59, 86

Қорытынды

Қазіргі кезде Республикада бағалы қағаздар нарығы қалыптасу шағында. Оның даму жолында алғашқы іс-шаралар жүргізілуде. Бюджеттің кемшілігін толтыру мақсатында мемлекет бұрынғыдай ақша белгілерін шығармай, оның орнына мемлекеттік бағалы қағаздар шығаруда. Алайда, бағалы қағаздар нарығының даму жолында шешуін талап ететін экономикалық және әлеуметтік-психологиялық мәселелер көп. Экономикалық мәселелерге:

А) нарықты реттейтін механизмінің жоқтығы;

В) бағалы қағаздар нарығын дамытатын бірыңғай көзқарас жүйесінің жоқтығы;

С) зандардың мүлтксіз орындалмауы;

О) салымдарды тіркеу жүйесінің жоқтығы;

Е) бағалы қағаздар нарығының материалдық-техникалық негізінің аздығы;

F) нарық инфрақұрылымы өсу деңгейінің төмендігі жатады.

Бағалы қағаздар нарығына мамандарды бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссияның осы іспен шұғылдануға рұқсат берген оқу орталықтары дайындайды. Қазіргі уақытта оқуды табысты бітіріп, мамандық туралы бірінші санатты куәлік алған 1500-дей адам брокерлік, дилерлік іспен айналысуға құқық алды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.