Шығыс - Орынбор тұз күбезі маңайларында іргетас

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
КІРІСПЕ 2
Қарашығанақ кен орын туралы жалпы мәліметтер 3
Ашылу тарихы және кен орынның игерілуіне қысқаша шолу 4
Стратиграфия 6
Тектоника 12
Мұнайгаздылығы 14
Газ, конденсат және мұнайдың физикалық, химиялық қасиеттері 15
Гидрогеологиялық мінездеме 20
ҚОРЫТЫНДЫ 23
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 24

КІРІСПЕ

Ұңғыларды пайдалану мұнай және газ игерудегі негізгі орындардың бірін
иеленеді. Онымен өндіру байланысты болса, ал өндіруден жинау, ұңғы өнімін
дайындау, тасымалдау, өңдеу, іске асыру және тағы басқа болады. Соңғы
жылдары газға қаныққан коллекторларды газогидродинамикалық зерттеулер
нәтижесіне - табиғи газ, газды конденсатты кен орындарын игеру жобасын
жасау кезінде - аса үлкен мән беріліп жүр. Негізінде қабат туралы
ақпараттарды алу әдістермен (геофизикалық, физико–химиялық және т.б.) іске
асырылады. Бұл әдістер кен орны жұмысын дұрыс бақылау және игеруді өз
уақытында іске асыру жағдайын қарастырады.
Қолайлы технологиялық режимді іріктеп таңдау, өзіне ерекше көңіл
аударуды талап етеді, себебі ол сорапты – сығымдағыш құбырлар жүйесі,
пакерлер және белгілі бір қысым мен қолайлы диаметр және шығымға есептелген
басқа жер асты және сағалық жабдықтар жүйесі болып саналады. Мұның барлығы
өздіксіз өндіру үшін ғана емес, сонымен қатар, пайдалануды бақыламау
салдарынан кері әсерінің болуы, тіпті апатқа әкеліп соғуы мүмкін
болғандықтан да өзіне ерекше бақылаумен күтімді қажет етеді.
Бұл курстық жұмыстың мақсаты – Қарашығанақ кен орынының физикалық және
химиялық қасиеттерін сипаттау болып табылады.

Қарашығанақ кен орын туралы жалпы мәліметтер

Қарашығанақ МГККО Батыс – Қазақстан облысының батысында, Бөрлі
ауданының территориясында орналасқан. Аудан климаты континентальды.
Температура қыста -400С-қа дейін жазда +400С арасында тербеліп тұрады.
Оңтүстік – шығыс және солтүстік – батыс бағытындағы желдер басым. Орташа
жылдық жауын – шашын мөлшері 300 – 350 мм. Кен орыннан Оралға дейінгі
арақашықтық 160 км., Орынборға дейін 155 км., ОГӨЗ дейін 158 км. ОГӨЗ
дейінгі газ құбырларының орташа ұзындығы 140 км. Ең жақын тұрғылықты
пункттар: Қарашығанақ ауылы 10 км., Тұңғыш ауылы 2 км., Березовка ауылы 3
км.
Ауданның орфографиялық жағдайы сирек кездесетін құм сазды жазықтан
тұрады. Рельефтің абсолютті белгілері 80-130 метрге дейін өзгереді.
Кен орнының гидрографиялық жүйесі солтүстігінде Орал өзенімен,
Солтүстік шығысында Елек өзенімен шекараласады. Жоспарланған жұмыс
ауданында Елек өзенінің сол ағысы болып саналатын Березовка өзені қиып
өтеді. Жазда ол құрғап қалады. Ауданда аз мөлшерде табиғи су қоймалары
кездеседі.
Техникалық сумен қамтамасыз ету жерасты суларымен іске асырылады.
Сулы горизонттар 65 - 110 метр тереңдікте, әктас және мергель
жарықшақтарында орналасқан, және де неогенді төрттік бор юра және триас
кезеңіндей құмтастарда қалыптасқан.
Сулар әлсіз минералданған, гидрокарбонаты кальций минералдылығы 1-3тл
ал ұңғы шығымы тәулігіне 26 - 100 м3тәу.
Аудан климаты төте континентальды. Ауа температурасы -40 (қыста) +40
(жаз) дейін өзгереді.
Жел оңтүстік - шығыс және солтүстік - батыс бағыттарында соғады,
күзде, қыста және көктемде жылдың орташа жауын - шашын көлемі 300 - 950 мм-
ді құрайды.
Грунттың қалыңдығы, қар табанына байланысты 1-ден 1,5 метрге дейін
өзгереді. Жылыту маусымының ұзақтылығы 176 күн (1510 - 1504)

Ашылу тарихы және кен орынның игерілуіне қысқаша шолу

Қарашығанақ ауданында сейсмикалық жұмыстар шағылған толқын әдісімен
(ШТӘ) сирек профиль торкөзде (10 км) магнитті тіркеуші аппаратурасымен
бірінші рет 1970 – 1972 жылдары Урал геофизикалық экспедициясымен
жүргізілді. (УГП) Олардың нәтижелері бойынша Қарашығанақ тұзды дөңесі
ашылды. Ол антиклиналды құрылым көлемі 5*9 км шағылған горизонт П
бойынша амплитудасы 150 км болып табылатын тұзды шөгіндіден құралған.
Материалдарды қайта интерпретациялау нәтижесінде көрсетілген горизонт
бойынша құрылым жұмыс тақырыбы нақты анықталып және өлшемі 10*20 км
болатын брахиантиклинал түрінде сызылды. Амплитудасы 400 метрден жоғары
шамамен минималды өлшемі 4400 м болатын күмбезді анықтаған. Бұл құжаттар П-
10 параметрлік ұңғысының құрылымын жасауға ұсыныстар негізін құрады.
Қарашығанақ мұнайгазконденсатты кен орны 1979 жылы
Уральскнефтегазгеология өндірістік – геологиялық бірлестігінің № 10-П
параметрлік ұңғыны бұрғылау кезінде ашылған. Кен орын Каспий ойпатының
солтүстік жағында орналасқан.
Мұнайгазконденсат кеніші терең жатысты тұз асты құрылымында
негізделген және кристалды фундамент шоқысында жататын төменгі перьм және
жоғарғы тас көмір жасты күшті рифогенді карбонатты денемен берілген.
Мұнайгаздылық этажы 300-ден 1600 метрге дейін, ал осындағы мұнайлы
бөлігінің қалыңдығы 200 м. Газ су контактісі 4950 метр тереңдікте, су мұнай
контактісі 5150 метр тереңдігінде.
1983 жылы мұнай, газ және конденсаттың қорын оперативті түрде саналуы
жасалған. Соның негізінде 1985 жылы ВНИИГаз тәжірибелі - өндірістік игеру
жобасы (ОПЭ) тұрғызылды. ОПЭ 1984 жылдың қараша айында басталды.
1988 жылы көмірсутектер қоры саналып бекітілді. Кен орын үш игеру
объектісіне бөлінген: 1 мен 2 газконденсатты объектісі, ал 3 мұнайлы
объектісі болып табылады. Тереңдеген сайын конденсат мөлшері көбейеді.
ОПЭ жүргізу үрдісінде кейбір техникалық шешімдер жасалынбай қалған:
- 1990 жылы құрғақ газдың кері айдалуы басталу керек еді;
- ұңғы өнімділігін арттыратын жаңа технологиялардың игерілуімен
енгізілуі қамтамасыз етілмеген;
- эксплуатациялық ұңғыларды бұрғылау негізінде коллекторлар және
объект аралық флюидтардан керн алу жұмысы жасалынбаған.
Осы кезге дейін әр түрлі себептерге байланысты сайклинг – процесс
басталған жоқ, ал кен орынның игерілуі фонтанды әдіспен жүргізіліп жатыр.

Стратиграфия

Жоспарланып жұмыс жасалынып жатқан жерде ең ескі ашылған шөгінді
болып төменгі девон шөгіндісі табылады. (скв 15, Д-5).
Төменде орналасқан шөгінділер Бузулук ойпаты, Шығыс - Орынбор және
Соль - Илецк тұз күмбездері аудандарына байланысты бөлінеді.

Кристалды іргетас.
Шығыс - Орынбор тұз күбезі маңайларында іргетас 4.1 км тереңдігінде
ашылған. (Землянская ауданы) Соль - Илецк тұз күбезінде (Росточинская),
Бузулук ойпатында (Зайкинская), 4,5 - 4,7 км тереңдікте ал Булатов
дөңесінде 5260 м. тереңдікте (П - 9 Чинаревская ұңғысы) ашылған.
Іргетас гранитті жыныстардан құралған, оның жасы архейлік-
ортапротерозойлық.
Сейсмобарлау нәтижесіне қарай отырып, жоспарланған жұмыс орындарында
іргетас жату жадайы (горизонт ф) шамамен 7 - 9 км құрайды.

Жоғары протерозой тобы - PR
Жергілікті таралу осы ауданды екі үлкен комплекс рифей және венд
комплекстерінен тұрады.
Рифей комплексі Волга - Урал антиклизасында архей протерезой
магмамоторфтық жынысты іргетастан тұратын массивтерін бөліп жатқан
опырықтарда (грабен) дамыған.
Рифей шөгінділері 300 - 400 м тереңдікте Үлкен - Өзен, Рожков,
Землянская аудандарында ашылған. Комплекстің қалыңдығы қолда бар
сейсмоборлар деректеріне сүйенсек 1000 м шамасында.
Венд терригенді комплексі бұрғылау арқылы Шығыс - Орынбор тұз күмбезі
маңында ашылған. Комплекстің қалыңдығы 600 – 800 м құрайды. Шөгінділер
іргетас трансагрессивті жатқан немесе рифей шөгіндісі сұры түсті
құмтастармен және аргилиттермен қосылған карбонатты жыныстар
қабықшаларынан тұрады.
Қарашығанақ ауданында, сейсмобарлау нәтижесіне байланысты
фундаментпен және қарастырылған Пэ горизонтының арасы 2 км-ге жетеді.
Бұл жоспарланған қимада тек девон ғана емес және де көптеген ескі, соның
ішінде рифей - вендтік шөгінділердің бар екендігін дәлелдеуге болатын
шешімдер шығаруға негіз бола алады.

Палеозой тобы - PZ
Ордовик шөгіндісі Шығыс - Орынбор тұз күмбезінің шығысында және
оңтүстігінде, Соль-Илецк тұз күмбезі маңында және оларды бөліп тұрған
ойпатта анықталған. Табылған шөгіндінің максималды қалыңдығы ұңғы 1 арқылы
ашылған.
Қызыл Яр Соль - Илецк тұз күбізінің көлденең тұсында ордовик
шөгінділерінің скважиналары 2020 м-ден асып және толық қуатымен оларды әлі
ашып үлгерген жоқ. Шығыс - Орынбор тұз күмбезінің оңтүстігінде және
шығысында да силур шөгіндісі ашылған, оны максималды қалыңдығы 40 м-ді
құрайды.
Төменгі палеозой шөгіндісі тығыз құмтастардан және сұр түсті
аргилиттерден құралған.
Қарашығанақ ауданының қимасында шамамен 1000 м. қалыңдығындағы
төменгі плезой шөгінділерінің бар екендігін мөлшерлеуге болады.
Қарашығанақ кен орнында терең бұрғылау кезінде тұз асты, тұзды, тұз
үсті кешендерінің шөгінділері ашылған.
Девон жүйесі - D
Девон шөгінділері орта және жоғарғы бөлімдерімен берілген. Орта
бөлімі: Ортадевон шөгінділері эйфель және живет ярустары көлеміндебірлік
ұңғыларымен (15, Д5) ашылған. Эйфел ярусы төменгі жағында аргеллит қара,
жоғары қарай ізбестас және тығыс, микро жіңішке қабатшалы аргелликтер.
Ярустың ашылған қалыңдығы 59 метр. Живет ярусы – қалыңдығы 64 метр. Жоғарғы
бөлім: Жоғарыдевон шөгінділері тек фамен ярусымен берілген.
Төменгі девон - D1
Жоспардың уақытын құрастыру үшін тек бір ғана іздеу ұңғымасы Д – 5
-пен ерте девон жасындағы шөгінділерді ашқан.
6245 - 6248 м интервалынан алынған керн - аргилиттен және қара - сұры
бурыл түстен құралған.
Төменгі девон шөгіндісі шамамен 30 м қашықтықты құрайды.
Орта девон – D2
Живет ярусы шөгінділері қара - сұры тіпті қара әктастардан жиі
органогенді аргилиттерден құралған. Сонымен қатар қиманың жоғары жағында
3 мм жететін ашық - сұры ұсақ кристалды әктастар қабықша ретінде
орналасқан.
Жоғарғы девон – D3
Төменгі - орта фаменді бөлшектенбеген шөгінділер стратиграфиялық
үзілістермен орта девон шөгінділерін жауып жатыр. Нақты толық қима 15
-ұңғымасында зерттелген. Бұнда сұры және қара - сұры органогенді
түйіршікті әктастар және қара түсті ұсақ кристалды доломиттер қабықша
ретінде кездеседі.
Әктастарда көп мүшелі бір камералы фораминиферлер, криойд мүшелерінің
кесектері кездеседі. Ерте - орта фамен ярусы бір камералық форминифер
комплексі бойынша тұрақталады.
Максимал қалыңдығы 368 м. (ұңғыма 15)
Жоғары фоменді шөгінділер келісім бойынша төменгі - орта фамен
шөгінділерін жауып жатыр. Олар орталық батыс және шығыс бөліктерінен
-кристалды әктастар бар жерлерінен ашылған. Тек кен орнының оңтүстік
бөлігінде әктастар қосымша мәнде есептелінеді.
Таскөмір жүйесі - C
Төменгі бөлімі жоғары фамен шөгінділерінде турней ярусымен берілге.
Қалыңдығы 80 метр. Орта бөлімі краснополян горизонтымен берілген, қалыңдығы
9 дан 55 метрге дейін.
Пермь жүйесі - Р
Пермь жүйесі ұңғылармен ашылған, қиманың негізгі бөлігін алып жатыр.
Төменгі бөлімі: Ассель ярусы (известняк, доломит), қалыңдығы 290-390 метр.
Сакмар ярусы 5-25 метр, Артин ярусы 15-280 метрге дейін, Кунгур ярусы:
төменгісі ангидритті 4-20 метрден 300-ге дейін. Жоғарғысы тұзды – қалыңдығы
3178 метрге дейін. Жоғарғы бөлімі: Уфим ярусының шөгінділері (84-1252-1630
метр), Қазан ярусы: төменгі литологиялық пачка қалыңдығы 138-299 метр,
жоғарғысы 192-1118 метр, Татар ярусы 700-1925 метр.
Пермь жасының шөгінділері кен орны аумағының стратиграфиялық үзілісті
таскөмірде орналасқан. Пермь жүйесі төменгі карбонат, орта тұзды және
жоғары терригенді қалыңдықтардан құралған.
Төменгі бөлімі – Р1
Бұл бөлімнің құрамында ассель, сакмар, артин және кунгур ярустарын
ашып зерттейміз.
Асссель ярусы – үш түрлі қима негізінде құралған.
Бірінші - биогермді әктас. Екіншісі - дөңес биоморфты – детритті
әктастар. Үшіншісі - терең сулы, қара битуминозды жыныстар. Ассельде
шөгінділердің максималды қалыңдығы 557 м–ге дейін жетеді, дөңес түрі 42м-
ден 216м-ге дейін барады. Терең сулы ассельді артин шөгінділерінің
жалпы қалыңдығы 20 м-ден 40м-ге дейін болатындары ярустарға бөлінбейді.
Сакмар ярусы - рифті фацияларында сұры әктастардан, дөңес түрлерінде
органогенді детритті және пемитаморфты әктастардан тұрады. Бірінші түрінің
қалыңдығы 23м-ден 30 м-ге дейін, ал екіншісінікі 15 м-ден 56 м-ге дейін
ұзарады.
Артин ярусы - рифті және дөңес қималар негізінде екі подярусқа
бөлінеді: төменгі және жоғарғы артиндік болып. Біріншісі екі түрлі рифтің
қимасынан (биоморфно - детриттік әктастар) және дөңес түріндегі (екінші
даламиттер). Бұлардың қалыңдығы 90 м-ге дейін жетеді. Екіншісі
литологиясы жағынан бірінші подярусқа ұқсас. Артин шөгінділерінің биогенді
түрінің қалыңдығы 143 м-ден 303 м-ге дейін, ал дөңес түрінде 5 м-ден 217 м-
ге дейін өзгереді.
Конгур ярусы - толық қималарының төменгі қабаттарында карбонат
сульфатты сұры, көкшіл сұры ангидриттер доломит қабықшаларымен, жоғарғы
жағында тұзды тас тұздарымен және тұзды терригенді жыныстармен
құрастырылған. Алғашқысының қалыңдығы 1 м-ден 300 м шамасында, ал тұзды
шөгінділер 172 метрден 3028 м-ге дейін ұзарады.

Жоғарғы бөлім – Р3
Бөлімнің шөгінділері уфимдік, қазандық және татар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.