Тест сұрақтарының саны
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 1
Мәтіндік және оқу құралдарын құру кезінде қолданылатын програмдық
құралдармен танысу 3
Тестілеудің кейбір психологиялық мезеттері. 6
Программаны сипаттау 7
Тест тиімділігінің түсінігі 13
1.2. Деректер қорына әдістерді таңдау 23
4.1. Жобаны өңдеудің өзіндік құны 52
4.2. Жобаның экономикалық тиімділігін бағалау 54
5. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ БӨЛІМІ 55
5.1. Жалпы ережелер 55
5.2. Демалыс және еңбекті ұйымдастыру бойынша ұсыныстар 55
5.3. Жарықтандыруды ұйымдастыру 56
5.4. Жұмыс орыны 56
Электр және өрт қауіпсіздігі 57
ҚОРЫТЫНДЫ 58
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 59
КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта бизнесте шешімдер қабылдау процесінің қиындауына
байланысты, мекемелердің табыстары құрылымдарының арасындағы байланыс - тез
және ретті болуына тікелей байланысты. Біздің дәуірімізде ақпаратпен алмасу
жаңа заман байланыс амалдарысыз шешілмейді. Ақпараттық технологиялардың
дамуы қазіргі уақытта өте қолайлы, ал олардың мүмкіндіктері қоғам мен
экономика үшін көмегі зор. Internet интектуалдар үшін үлкен ойыншықтан ,
бәріне барлық мүмкіндікті пайдалы ақпарат көзіне айналуда. Осыдан үш-төрт
жыл бұрын Internet үлкен кітапхана ретінде қарастырылған және оның мақсаты
оған қол жеткізуді ұйымдастыру мен қажетті ақпартты іздеу көмегі ретінде
ғана саналған. Соңғы зерттеулердің нәтижелері бойынша, Internet-
технологияларды пайдалану едәуір пайда мен экономияны әкелетінің көрсетті .
Дипломдық тәжірибенің мақсатына дипломдық тәжірибеге қажетті
құжаттарды жинау, жоба бойынша өңдеуші-мамандандырылған топтармен жұмыс
атқару және мұның нәтижесі дипломдық жобаның негізіне жату керек.
Берілген өңдеу жұмысында мына жаңа және қызықты проблеманы шешу қажет
- Internet-браузер көмегімен тест жүргізетін деректер қорына қол жеткізуді
өңдеу. Бүгінгі күнде мәліметтер қорына Web-интерфейс проблемасы белсенді
орын алуда. Экономикалық тиімділігін және еңбекті қорғау мен тіршілік
қауіпсізідігі бөлімін қарастырдым.
Мәтіндік және оқу құралдарын құру кезінде қолданылатын програмдық
құралдармен танысу
Компьютер техникасы және програмдық қамтамасыздандырудың жедел дамуына
байланысты, осыдан 4-5 жыл бұрын құрылған мәтіндік және компьютерлік оқыту
программалары тіпті ескірді деп айтуға болады. Сол себептен, компьютерлік
оқыту программалары бүгінгі жағдайда қажетті құрал-жабдық ретінде
қолданылмайды. Осындай программалардың қатарына барлық DOS-редакторларын
жатқызуға болады. Тіпті жақында, DOS-редакторлары программалау ортасында ең
биік шыңы еді. Бірнеше DOS-редакторларының түрлері төменде көрсетілген:
UROC (Оқу курсының әмбебап редакторы), D&Soft фирмасымен құрылған
(Мәскеу.қ).
UROC редакторының программалық аспаптық құралдары:
• Cpen графикалық редакторы. Ол компьютер жадысында 89 килобайттан сәл
көбірек орын алады;
• Scred11 редактор сценариі. Оның көметімен арнайы кадр тізбегін,
компьютер оқу програмасының кадрын кадрға көшіру логикасымен
байланыстыруға мүмкіндік береді;
• Fpen шрифт редакторы, матрицалық шрифтерді редактірлеу үшін арналған;
• Bpen графикалық мәлімет жүйесі;
• Интерактивті оқуға арналған динамикалық объектерді құру үшін
қолданылатын модель редакторы;
• Оқыту жүйесі;
• Автор жүйесі;
• Және тағы басқа басулардың қатары.
• UROC жақсы таныс Адиностың жалғасы деген пікір де бар.
• UROC-тың негізгі артықшылықтары: программаламайтын қолданушының
пайдалануына өте қолайлы, программалардың азғана көлемі, кез-келген
компьютерде жұмыс істей беруі, сонымен қатар, IBM XT-де. Дегенменде,
UROC керекті шрифтерді, суреттерді құруға және кадрдан кадрға өту
логикасын өндеуде үлкен еңбекті талап етеді. Сонымен қатар, UROC-та
кейбір элементтер қатаң бекітілген, сондықтан оларды өзгерту
мүмкіндігі мүлдем жоқ.
UROC-тың артықшылықтарын айта кетейік, себебі оның кейбір мүмкіндіктері
WINDOWS-тың редакторларында да жоқ. Тесттілеу программаларын құрудың аспабы
ретінде, UROC-та әр-түрлі сервистік функциялар бар. Сценарий және модель
редакторлары, сонымен қатар, негізгі авторлық қабықшасы түрлі құрылымды
(ИәЖоқ, менюден таңдау жүргізу, нұсқағыш, санмәтін, кездейсоқ және
сыртқы) басқару программаларын алуға мүмкіндік береді. Әр жауапқа салмақ
орнатуға болады және бағаны есептеу формуласын құру мүмкіндігі
қарастырылған. Сонымен қатар, оқытылатынды тіркеу қоры да бар. UROC
базасында көптеген тесттілеу программалары құрылған, алайда олар қатаң
ереже арқылы жасалған болғандықтан, даму мүмкіндігі болмады.
Stratum Computer- Пермиде құрылған редактор. Stratum Computer-ді
ағылшын тілінен аударғанда қатпарлы компьютер деген мағынаны білдіреді.
Себебі, ол бірнеше қатпардан тұрады: математикалық, визуалды және т.б. Бұл
қатпарлардың әр-қайсысы программаны құруда арнайы ерекше функцияларды
орындайды. Stratum Computer редакторы программалаусыз жоғары деңгейлі оқу
программалауын құруға мүмкіндік береді.
Әрине, аналогты програмдық өнімдердің саны өте көп, бірақ визуалды,
объекті программалауға бағытталған WINDOWS пайда болғанннан кейін, осы
ортаға қатысты аспаптық құралдар көптеп қолданыла бастады. WINDOWS-
технологиясы авторлық жүйелерді қарапайым аспапқа емес, программаларды
өндіретін үлкен зауытқа айналдырды. Програмды авторлық құралдарға
негізделген мультимедиялық програмдық құралдардың дамуы, тәжірибе жүзінде
барлық шектеулерді жойды.
Барлық көрсеткіштер бойынша алда тұрған екі негізі програмдық өнімдерді
көрстеіп кетейік. Олар Toolbook және Macromedia Director. Бірінші редактор
– беттік құрылымға негізделсе, ал екіншісі уақытша, кадрлық құрылымға
негізделіп жасалған. Бірақ, жалпы алғанда екі редактор да бір-біріне ұқсас.
Біз бірінші редакторды сипаттауда тоқтаймыз.
Toolbook – WINDOWS қосымшаларын мультимедиялық өндеу құралы (Asymetrix
компаниясы).
Басқа редакторларға қарағанда, Toolbook-тың ең негізгі ерекшелігі
программалау тілінің және қосылған объектердің тамаша табиғаттылығы. Кез-
келген Toolbook өнімі кітап ретінде қарастырылады. Оның беттері
гипертексттен, аудио, видео, көптеген батырмалардан, графикалық
объекттерден және т.б. тұрады. Барлық объекттердің өзінің Open script
тілінде жазылған программасы болады. Бұл тіл кәдімгі ағылшын тілінен
айырмашылығы мүлд ем болмайды. Редакторда қуатты Help, итерактивті оқулық,
программалар, аудио, видео және де басқа мультимедиялық объектер бар.
Toolbook-тің қарапайым интерфейсі жай тестілеу программаларын
құруға мүмкіндік береді. Ал оның соңғы Toolbook II Instructor версиясында
оқу-бақылау программаларын құруға арналған аспаптар жиыны бар. Toolbook II
Instructor –ғы тест элементтер қатарынан (жауаптар шаблондары, батырмалар,
таймер, графикалық объекттердің шаблондары, мәтіндік жолдар, аудио, видео
прогигрывательдері және т.б.) жиналады. Бұл элементтер каталогтан тышқанның
көмегімен алып керекті орынға қойылады. Осының нәтижесінде, менюде
жауаптарға таңдау жүргізілетін, жай тесттер Toolbook II Instructor-дың
көмегімен ешқандай қиындықсыз құрылады. Тек қана өзінің, оқу құралын жақсы
білсе болғаны. Дегенменде, айтылған технология өте үлкен, сондықтан тек
қана бір тестті құру үшін, көп уақыт қажет. Сонымен қатар, кейбір шаблон-
элементтері ыңғайсыз және кейбір қасиеттерді қосу немесе жою мүмкіндігі де
жоқ.
Әрине тест редакторларын басқа да програмдық қабықшаларда құруға
болады, мысалы, Delphi, Visual Basic, Visual Basic for Aplications,
Macromedia Director, PowerPoint. Бірақ, Toolbook қабықшасымен
салыстырғанда, басқа тест редакторлары тәжірибе жүзінде, барлық
парамертлаер бойынша сынды көтере алмайды.
Тестілеудің кейбір психологиялық мезеттері.
Айта кететін жай, дұрыс құрылған тесттік программалар, тест
тапсырушылардың білімдеріне, іскерліктері мен дағдыларына әділ баға қояды.
Жақсы тест көпесепті және шешімдер нұсқауларының генерациясымен болуы
керек. Есептердің үлкен қоры негізінде, тест тапсырушы кездейсоқтық
жағдайға сенбей, өзінің біліміне сену керектігін түсінеді.
Сонымен қатар, тесттің әр есебін шешу кезінде, шешімнің дұрыстығы, я
болмаса дұрыс еместігі жайлы хабарлама шығуы керек.
Assistent-білімді оқыту мен бақылаудың автоматты жүйелері. Білімді
автоматты бақылау нәтижесінде білімді әділ тексетуге, уақытты үнемдеуге
үлкен мүмкіндіктер береді. Сондықтан, тестті құру кезінде оның сапасына көп
көңіл бөлу қажет, себебі кері жағдайда бақылауды автоматтандыру функциясын
толық дискредитацияға алып келуі де мүмкін.
Assistent-білімді оқыту мен бақылаудың автоматты жүйесінің мақсаты:
білімге және тестілеуге бақылау жүргізу;
Мүмкіндіктері:
• әр-түрлі типті сұрақтарды қолдану;
• баға критерилерін беру;
• графиканың түрлі форматтарын қолдану;
• түрлі сұрақтардың күрделілігін ескеру,
• статикалық анализдің жинағы;
• Мәтінді шифр арқылы қорғау;
• Тесті көшіруден қорғау;
• Тест өндеушілерінің авторлық құқықтарын қорғау мүмкіндігі, тесті
редактрлеуге пароль қою арқылы іске асады;
Shareware-ні қолдану шарты: программаны 30 күн бойы тегін қолдануға
болады. Функционалдық шектеулер жоқ.
Программаны сипаттау
Бұл программаның көмегімен білімнің тестің компьютерде жүзеге асыруға
болады. Тесттік программа электронды оқу жүйесінде білімді кіретін және
шығатын бақылау түрінде қолданыла алады. Компьютерді қолдану және
тестілеудің нәтижесін тексеру мүмкіндігі, программаны дистанциялық білімнің
процесінде қолдануға мүмкіндік береді.
Берілген тестік программаны қолданған кезде, түрлі квалификациялы
бақылаушы қажет.
Тесттілеу мүмкіндіктері
Тесттілеу мүмкіндіктері тестілеуді ұйымдастырудың өзінде және
тесттілеу программасымен жұмысты ұйымдастыруда қарастырылған.
Тесттік сұрақ
Тесттік сұрақтардың мазмұнында мәтін, сурет, формулалар болуы мүмкін.
Сұрақтың мәтіні әр-түрлі шрифтер мен түстерді қолдануы мүмкін. Тесттік
сұрақ есептер қорынан алынады.
Тесттік жауап
Тесттік жауап төменде көрстеілген нұсқауларға сәйкес берілуі керек:
Жауап берудің ашық формасы
• Бір дұрыс жауап және бірнеше жалған жауаптар;
• Бір жалған жауаптар арасында бірнеше дұрыс жауаптар;
• Бірде бір дұрыс жауаптың болмауы.
Жауап берудің жабық формасы-берілетін жауап дербес енгізілуі керек,
яғни жауапқа қатысты қосымша ақпарат көрсетілмейді.
• Сандық жауап - кіру терезесінде берілген дәлдіктегі санды енгізу
керек. Тестті құру кезінде сандық жауапқа қатысты сандар диапозоны да
көрсетілуі керек.
• Жолдық жауап – жауап жазу түрінде енгізіледі. Жауаптың дұрыстығы
регистрге тәуелді емес.
• Графикалық жауап – мазмұнында графигі, я болмаса формуласы бар
суреттерді таңдау арқылы;
• Мәтіндік жауап – қойылған сұраққа толық жауап беру мүмкіндігі;
Сұрақтың түсініктемесі
Әрбір сұраққа түсініктеме берілуі мүмкін. Ол төменде көрсетілген 3
түрде ғана беріледі:
• Кез-келген уақытта көруге болатын түсініктеме. Түсініктеме мәтіні
тест сұрағына аналогты түрде безендіріледі.
• Тестті тапсыру уақыты аяқталған соң берілетін түсініктеме. Тестілеу
уақыты аяқталған соң, тестілеу нәтижесі ескерілмейді.
• Оқыту программасы түріндегі түсініктемелер. Программа DLL файлы
(динамикалық байланыстыратын кітапханалар WINDOWS-тың орындалатын
файлы болып табылады. Осының нәтижесінде, ол программа болуы
мүмкін) түрінде тестпен бірге шығады. Бұл оқыту программасында
мультимедия құралдары – дыбыс, графика және т.б. болуы мүмкін.
Уақыт шектеуі
Кез-келген тестте уақыт шектеуі болады. Сәйкесінше тесттің жалпы уақыты
минут түрінде көрсетіледі. Тестті тапсыру әрекеттердің саны нәтиже файлына
енгізіліп, жазылады.
Тесттердің түрлері
Төменде тест түрлерінің бірнеше мүмкіндіктері көрстеілген.
• Кәдімгі тест. Бірнеше сұрақтардан тұрады. Сұрақтар тест сұрақтарының
қорынан кездейсоқ алынады. Тесттілеу уақыты шектеулі.
• Бақылау жұмысы. Сұрақтар нұсқауға байланысты құрылады. Мәтіндік жауап
беру мүмкіндігі де болуы мүмкін. Бақылау жұмысының нәтижесі мұғалімге
файл түрінде, тексеру мақсаиында беріледі.
• Тәжірибелік тапсырма. Тапсырмалар тест сұрақтарының қорынан кездейсоқ
алынады. Алынған нәтижелерді тексеру мүмкіндігі бар. Тесттілеу уақыты
шектелмеген де болуы мүмкін.
• Оқыту элементтері бар электронды оқулық. Мәтін түріндегі немесе оқыту
мультимедиялық программасы түріндегі түсініктемелер.
Нәтижелерді тексеру
Тесттілеудің нәтижесі соңында көрсетіледі және файлда сақталады. Тестті
өткен кезде уақытқа байланысты шектеулер қойылуы мүмкін.Тесттің нәтижесіне
келесі параметрлерді жатқызуға болады:
• Аты және фамилиясы;
• Нұсқасы;
• Мәтіннің аты;
• Тестілеудің басталу уақыты және мерзімі;
• Тестті өту уақыты және мерзімі;
• Тест сұрақтарының саны;
• Дұрыс жауаптардың саны;
• Тесттілеуге кеткен уақыт;
• Тесттен өту әрекетінің саны;
• Тесттен өтудің максималды балы;
• Алдын-ала бағасы.
Нәтижелер файлының мазмұнында тесттілеудің барлық жауаптары
болғандықтан мұғалімде тест нәтижесін тексеру мүмкіндігі болады.
Тесттің құрылымы
Тест сұрақтары сұрақтар қорынан кездейсоқ таңдалуы үшін, сұрақтардың
саны 100-ден кем болмауы керек.
Тесттегі сұрақтар нұсқау бойынша бөлінуі мүмкін. Бұл жағдайда,
сұрақтардың таңдауы кездейсоқ немесе нұсқау бойынша жүргізіледі. Сұрақтар
қорындағы сұрақтардың саны, міндетті түрде тесттегі сұрақтардың санына
сәйкес келуі керек. Осындай тесттің құрылымы төменде берілген суретте
бейнеленген:
Тесттегі сұрақтар тақырыбы бойынша бөлінуі мүмкін. әр тақырыпқа
сәйкесінше сұрақтар қоры болуы керек. Белгілі тақырып сұрақтарының саны әр-
түрлі болуы мүмкін. Құрастырушы әр тақырыпқа байланысты сұрақты кездейсоқ
таңдап, санын көрсетеді. Мысалы, 1-ші және 3-ші тақырыптардан ,сонымен
қатар, 4-ші тақырыптан 6-шы тақырыпқа дейінгі аралықта екі сұрақтан, ал
басқаларынан біреуден. Бұл жағдай, емтиханды тақырыптардың күрделігіне
байланысты қабылдауға мүмкіндік береді. Осындай тесттің құрылымы төмендегі
суретте көрсетілген:
Тесттің алдын-ала бағасы, тесттің максималды бағасына және берілген
дұрыс жауаптардың санына байланысты анықталады.
Testume.
Testum-W 1.1 – система для преобразования информационных файлов Word в
тесты иили обучающие программы (Word 972000XP + VBA)
id: 649 359,4 Kb 13.8.2002 демо Юрий Тихомиров
MS WORD құрылған кез-келген ақпараттық файлдарды тесттерге жәненемесе
үйрету программасына айналдыруға қамтамасыз ететін жүйе.Тесттілеудің тиімді
әдістерін қолдануының нәтижесінде, білімді қадағалаудың анықтығы 100
пайызға жетеді. Жүйенің ең негізгі артықшылығы дистанциялық оқу процесінде
өз-өзінді бақылау болып табылады.
CompTests – тесты для оценки взаимоотношений личности и коллектива
(Access 2000) id: 515 541,4 Kb 14.2.2001 бесплатная Вероника
Соколова
ComTests- адаммен ұжым арасындағы қарым – қатынасты бағалау тестті.
Психологиялық тесттер Microsoft Acces 2000 құралымен жасалған.
Компьютерлік бақылау программаларының әдістемелік аспекті
Білім процесіндегі ең қиын кезеңі білімді қадағалау болып табылады. Дәл
осы кезең, оқудың компьютерлік технологиясында негізгі болып табылады.
Бақылаудың екі түрі бар: ағымды және шекаралық (квалификациялық).
Ағымдық бақылау оқу материалын қаншалықты қабылданғанын бақылау мақсатында
қолданылады. Сонымен қатар, ол қателер мен хабарламаларды шығарып отырады.
Ағымдық бақылауды білімгерлер өзіндік жұмыс ретінде қолданылған өте
қолайлы.
Шекаралық бақылаудың мақсаты: білімгердің білім дәрежесінің бағасы.
Бұл жағдайда, тесттілеу компьютерлік сыныпта, бақылау жұмысы ретінде
жүреді. Бақылау программалары компьютерлік кластарда компьютерлік тесттерді
жүргізу үшін қолданылады. Бақылау жұмыстың нұсқасында оптимизациялық
есептің математикалық моделі, симплекс-әдісімен сызықты программалаудың
есебі, бақылау сұрақтарына жауаптар болады. Бақылау программасымен
салыстырғанда оқыту программасы қателердің хабарламасын шығарып отырады,
яғни ағымдық бақылауды іске асырады.
Особенности реализации компьютерного текущего и рубежного контроля
рассмотрим на примере комплекса обучающих и контролирующих программ по
линейному программированию, разработанного на кафедре Кибернетики МИФИ.
Комплекс включает автоматизированное рабочее место (АРМ) преподавателя,
контролирующую и обучающую программы. Контролирующая программа
предназначена для проведения контрольной работы в компьютерном классе.
Вариант контрольного задания содержит построение математической модели
оптимизационной задачи, решение задач линейного программирования симплекс-
методом и двойственным симплекс-методом в диалоговом режиме, ответы на
контрольные вопросы, причем ответ заключается не только в выборе
правильного варианта из множества альтернатив, но и в формировании
определенной конструкции (вставка пропущенных слов в предложениях,
упорядочение операций, ввод численного значения и т.д.). Студент выполняет
на компьютере свой вариант задания, а программа проверяет правильность
действий студента и записывает их в протокол, никаких сообщений при этом
студенту не выдается.
На АРМ преподавателя можно составлять варианты контрольной работы и
просматривать протоколы выполненных работ с отмеченными ошибками. Обучающая
программа предназначена для предварительного ознакомления с интерфейсом
контролирующей программы и решения аналогичных задач, т.е. подготовки
студента к контрольной работе. В отличие от контролирующей обучающая
программа выдает сообщения об ошибках и необходимые рекомендации, т.е.
осуществляет текущий контроль. Обучающая программа выдается студентам на
дом.
Разработана специальная защита от копирования, которая обеспечивает
ограниченный режим доступа к программам по числу установок, времени и
количеству запусков.
Данный комплекс используется в учебном процессе при изучении курса "Методы
оптимизации" и представляет собой новое поколение компьютерных обучающих и
контролирующих систем.
Тест тиімділігінің түсінігі
Тиімді тест тиімсіз тапсыпмалардан тұруы мүмкін емес. Тесттің
тиімділігін анықтау кезінде негізгі екі кілттік элементтерге көңіл бөлінеді
– тест тапсырмаларының саны және тест тапсырушылардың дайындық дәрежесі.
Тәжірибе жүзінде, тест тапсырушылар бір-бірінен ерекшеленеді. Тесттің
тиімділігі формаға да қатысты болуы мүмкін.
Сонымен қатар, тесттің тиімділігі тапсырманы таңдау принципіне де
негізделуі мүмкін.
Тест тиімділігінің ұғымы
Глава 2. Критерии отбора материала для тестовых заданий. Часть 2
Эффективным можно назвать тест, который лучше, чем другие тесты, измеряет
знания испытуемых интересующего уровня подготовленности, с меньшим числом
заданий, качественнее, быстрее, дешевле, и все это- по возможности, в
комплексе.
С понятием "эффективность" сопряжено и близкое к нему по содержанию
понятие "оптимальность". Последнее трактуется как наилучшее из возможных
вариантов, с точки зрения удовлетворения нескольким критериям, взятым
поочередно или вместе.
Эффективный тест не может состоять из неэффективных заданий. В таком
случае естественно поставить вопрос о признаках, которые отличают
эффективное задание от неэффективного. С точки зрения содержания,
эффективное задание проверяет важный элемент содержания учебной дисциплины,
который нередко называют ключевым для требуемой структуры знаний
испытуемых. В тест соответственно включаются только такие задания, которые
эксперты признают в качестве ключевых элементов изучаемой учебной
дисциплины.
В определении эффективности теста обращается внимание на два ключевых
элемента- это число заданий теста и уровень подготовленности испытуемых.
Если из какого-либо теста с большим числом заданий сделать оптимальный
выбор меньшего числа, то может образоваться система, не уступающая заметно
по своим свойствам тесту со сравнительно большим числом заданий. Тест с
меньшим числом заданий в таком случае можно называть сравнительно более
эффективным.
Помимо этого, эффективность теста можно оценить с точки зрения
соответствия уровня его трудности уровню подготовленности тестируемых в
данный момент испытуемых. Эту оценку в литературе нередко относят к
валидности, имея в виду идею валидности теста, так сказать, по уровню.
Легко понять практическую бесполезность того, чтобы давать слабым
испытуемым трудные задания; большинство испытуемых, вероятнее всего, не
сумеют правильно на них ответить. Так же обстоит дело и с легким тестом:
его бесполезно (неэффективно) давать знающим испытуемым, потому что и здесь
высока вероятность, но теперь уже правильных ответов, и потому практически
все испытуемые получат по тесту одинаково высокий балл. И в том, и в другом
случае испытуемые не будут различаться между собой.
Измерение, таким образом, не состоится по причине несоответствия уровня
трудности теста уровню подготовленности. Из этих соображений легко вывести,
что самый эффективный тест- это тест, точно соответствующий по трудности
заданий уровню подготовленности испытуемых.
Эффективность тестов может зависеть и от формы. Нарушение тестовой формы
всегда приводит к худшему выражению содержания и к худшему пониманию смысла
задания испытуемыми.
Эффективность теста зависит также и от принципа подбора заданий. Если
подбирать задания для измерения на всем диапазоне изменения трудности, то
снижается точность измерения на отдельном участке. И наоборот, если
стремится точно измерить знания испытуемых, например, среднего уровня
подготовленности, то это потребует иметь больше заданий именно данного
уровня трудности.
Поэтому тест не может быть эффективным вообще, на всем диапазоне
подготовленности испытуемых. Он может быть более эффективен на одном уровне
знаний и менее- на другом. Именно этот смысл вкладывается в понятие
дифференциальной эффективности теста.
Соответствие уровня трудности теста уровню подготовленности испытуемых
можно попытаться оценить показателем количества информации, получаемой в
процессе измерения. Впервые этот показатель в практику тестирования ввел А.
Bimbaum.
Подробнее об эффективности теста и заданий можно прочитать в работе
Аванесова В.С. "Научные основы тестового контроля знаний". М. Иссл. центр,
1994 .-135 с.
2. Шығару жолдары мен тәсілдерін таңдау
1. Мәліметтер қоры серверін таңдау
Берілген бөлімде қандай әдістер мен шешу амалдары көмегімен жобаның
орындалуын жүзеге асыруға болатынын анықтау қажет. Айта кеткен жөн, бүгінгі
күні бұл тапсырманы шешу құралдары жеткілікті көп, дегенмен барлығы шешуге
арналған ресурстардың санына тәуелді – сервер типі және мүмкіндіктері,
опперациялық жүйе және т.б.
Қолданушыға қол жеткілікті жүйе, операциялық жүйе, инфрақұрылымның
программалық қамтамасыздығы туралы ақпараттардың (ДҚ және транзакцияны
өңдеу мониторлары) сипаттары әдетте жалпы түрде болады. Программалық
жүйелер жұмыс істейтін аппараттық құралдардың құрылымдарының кұрделілігі
соншалықты , тіпті осы салада эксперт болған кісі басқа салада да эксперт
болуы сирек. Жүйені қолдану туралы ақпарат дәл болмауы мүмкін. Бұдан басқа,
қолданушылар жаңа мүмкіндіктерге жеткен сайын, есептеу жүйелерінің жаңа
тәсәлдерін табады. Мұндай түсініксіз жағдайларда жүйенің көптеген
конфигурацияларының жақсы жұмыс істеуі тіпті таң қаларлықтай. Анықталған
конфигурация салмақтың анықталған түрлерін өңдей алмайды, ал салмақ тек
өнімділіктің анықталған шектерінде ғана анықталынады.
Ескере кеткен жөн, аппараттық платформа мен конфигурацияның
таңдалуы жаңа заман есептеу жүйелеріне қойылатын жалпы талаптардың
бірқатарымен анықталады. Оларға:
- баға қатынасыөнімділік;
- сенімділігі мен бүлінбеуі;
- масштабталуы;
- программалық қамтамасыздықтың мобилділігі мен үйлесімділігі.
Бұрыннан дамып келе жатқан ДҚБЖ "клиент-сервер" архитектурасына
негізделген . Бұл ұйымдастыруда , негізгі және сыртқы жадылардың сәйкес
ресурстарының жиынтығы бар және әлдеқайда қуатты , белгіленген компьютер –
сервердегі мәліметтер қорымен еңбек сыйымдылықты операциялар орындалады.
Бұған дейін ДҚБЖ серверлік бөлігі қарапайым түрде ұйымдастырылған болатын:
жүйенің клиенттік бөлімінен келіп түсетін сұраныстар , құрылғының сыртқы
жадысының жұмысы мен процессорлық жұмыстың бірігуі үшін, кішігірім
тиімділікте рет-ретімен өңделетін. Бірақтан, рынокқа мультипроцессорлық
симметриялық аппараттық архитектуралардың шығу себебінен , ДҚБЖ өндірушілер
өз серверлерінің ұйымдастырылуын ішкі параллелділікті сақтай отырып, қарап
шығуға тура келді. Internet клиент-серверлік қосымшаларды өндірушілердің
өмірлеріне тез арада еніп кетті. InternetIntranet қосымшаларының құрылымы
"клиент-сервер" платформасының құрылымымен сәйкестігі көп. Тоқ етері, World
Wide Web (WWW) клиент-серверлік архитектураға негізделген. Шынында, Web-
браузер кәдімгі клиенттік front-end, Visual C++, Visual Basic, Visual
FoxPro және т.б. өңдеу амалдарының көмегімен тұрғызылған клиенттік
орындардан айырмашылығы, программаның орындалу кезінде анықталатын
икемді бейімделген функционалдылығында. Бұл жағдайда қайта жүктеуді,
модульдерді қойта орнатуды талап етпейді және өздігінен корпорация
көлемінде күрделі және үлкен клиент-серверлік жүйелерде маңызды есеп болып
табылады. Әрине , алғашқы кезде браузерлер статикалық есептерді форматтау
амалдары ретінде қолданылды. Бірақтан да Internet-тегі белсенді түрде дамып
келе жатқан бизнес , кейіннен , тек мекеме мен оның қызметі туралы
қарапайым анықтамаларды жарнамалаумен қанағаттанбады. Мысалы, клиенттің
фирманың жарнамалық проспектінен өзіне ұнаған үлгілерді таңдап алып, оны
сатып алуға құқығы болды. Осы интерфейске ұқсас VB, VFP және т.б.
клиенттік қосымшаның жұмысы клиенттің кейбір форманы толтыру функциясын
қарастырған. Форма түрлі басқару, серверге сәйкес сұранысты жіберу мен
өңдеудің нәтижелерін алу элементтерімен толтырылған.
Берілген типтегі сериямен шығарылатын программалық өнімдердің
программалық қамтамасыздығының (ПҚ), аппараттық платформасының, ДҚБЖ-нің
жоғары бағалануы мінездемелі. Оның жақсы қасиеттеріне құжаттылығын,
техникалық қолдауын, басқа да программалық қамтамасыздандыруын жаңартудың
төмен құндылығында. Соңғы кезеңдерде
Visual FoxPro, Paradox және т.б. типті настольный ДҚБЖ үшін программалар
жарыққа шығуда. Бірақ проблема мынада – құндылығы төмен кезде , оның қуаты
мен икемділігі жоғалады. Мұндай ПҚ тек жеңіл және кішігірім көлемді
мәліметтер қорын шығаруға ғана жарамды.
Келесі ДҚБЖ -ін айта кетсе болады:
• Microsoft фирмаcының SQL - server ( Microsoft Windows NT server
ОЖ басқаруымен деректер қорының қуатты серверін талап етеді ).
• Sybase фирмасының Sybase System ( қуатты UNIX- серверді талап
етеді).
• Informix Software фирмасының Informix (қуатты UNIX- серверді
талап етеді).
• Progress Software фирмасының Progress(алдындағы екеуі секілді
сол аппараттық платформада жұмыс істеуді талап етеді ).
• Borland фирмасының InterBase ( Windows NT және UNIX-ке арналған
түрі бар).
Жоғарыда көрсетілген қасиеттерден басқа , сонымен қатар жақсы
масштабталуды( үлкейтілуі) жұмыста тұрақтылық , бекітілмеген рұқсаттың
қорғанышын және осы бағдарламалық өнімдердің қуаттылығын белгілеп қоюға
болады. Бұның бәрлығы ПҚ , менің ойымша, деректер қоры аумақтарындағы ірі
жобалармен жұмыс үшін өте жарамды. Мысалға, кейінгі кездері Intranet
(“ішкі” желі) туралы көбірек еске а50лады. Бұл ірі корпаративті есептеу
желілері Internet технологиясында негізделген, және де Internet глобалді
желісіне шығуы бар немесе шығуы жоқ сол хаттамаларды, деректер форматын
және т.б. қолданады. Жаңа ПҚ-қа өту кезінде қызметкерлерді қайта оқытуды
қажет етпейді, өйткені адам бір Internet-те жұмыс істеуді үйренсе, ол
мекеменің ПҚ жұмыс атқаруды оңай алып кетеді- ақпаратты бейнелеу үщін сол
браузерлерді қолдануға болады. Тап осы жоғарыда көрсетілген бағдарламалық
өнімдердің жалпы мінездемелеріне SQL деректер қорына стандартты тіл сүйеуін
жатқызуға болады .
SQL оригиналды нұсқасы – деректер қорымен операциялардың орындалуына
арналған тіл. SQL тілі 70 жылдар басында сол уақытқа сай жаңа реляциялық
теорияға негізделген, деректер қорымен әрекеттестікке арналған интерфейске
ұқсас жасалған болатын . Нақты қосымшалар әдетте SQL тілінде кодты
генерациялайтын және оларды ДҚБЖ-да ASCII форматындағы мәтін түрінде
беретін басқа тілдерде жазылған. Сонымен қатар ескере кетсек, барлық нақты
реляциялық ( тек қана реляциялық қана емес) жүйелер ANSI SQL стандартымен
орындалуынан басқа, кәзір соңғы баспаларда SQL2( немесе SQL-92) ,
құрамына қосымша кеңейтулерді қосады, мысалы , клиент - сервер
архитектурасын қолдау немесе немесе қосымшаларды өңдеу құралдары .
Жоғарыда айтылғандай, қойылған есептің сол немесе басқа орындау
шешімдерін таңдауы, ең алдымен , компьютер – сервердің техникалық
көрсеткіштерімен , сондай-ақ, операциялықпен жүйемен кедергіленген.
Интеграцияланған жүйе ретінде бес серверлік қосымшаларды біріктіретін
, Microsoft BackOffice құрамына Microsoft SQL Server 7.0 енеді. Ол
пайдаланушыларға клиент - сервер архитектурасында орналасқан, жүйелердің
құралдарымен шешімдерді қабылдау процесінің өнімділігін жоғарылатуға
мүмкіндік береді. Сонымен қатар, Microsoft Access, Visual FoxPro ®, Visual
Basic және Visual C ++™ өңдеу құралдарының жолын Microsoft SQL Server 7.0
аяқтайды.
Масштабтаудың кеңейтілген мүмкіншіліктері және жоғарғы өнімділік .
ДҚБЖ өнімділігінің жоғарылауына бөлінген ерекше назар, көп процессорлы
компьютерлерде қайсыбір операциялардың орындалуының жылдамдығын 400% дейін
жоғарлатты. Бұл компьютердің көп процессорлы архитектурасы мен операциялық
жүйенің көп ағымды архитектурасын белсенді қолданумен жеткізіледі.
Паралельді орындалып жатқан операциялардың ішінен кестелердің сканерлеу,
жүктеу, сақтандыру көшірмесін құру және жаңартуларды айта кетсек болады.
Осының барлығы үлкен және өте үлкен деректер қорларымен жоғары өнімді
жұмысты қамсыздандыруға рұқсат етеді .
Жинақты тасымалдаушылар және өте үлкен деректер қорының қолдауы.
4.21 нұсқасы үшін 10-15 Гб көлемді мәліметтер қоры өте үлкен саналды (
кейбір ұйымдар, мысалы , Sprint 60 Гб және одан да көп көлемі бар деректер
қорымен жұмыс атқарған). Жоғары жылдамдықты параллелді өңдеу 100 Гб көлемді
мәліметтер қорымен жұмыс атқаруға мүмкіндік береді.
Жинақты тасымалдаушыларда мәліметтер қорын тарату (CD-ROM секілді)
түрлі ақпараттық мәліметтер мен анықтамаларды шығаруға рұқсат етеді. Ең
қызықтысы, SQL Server икемділігі көлемі өте кіші ақпараттармен жұмыс істеу
барысында да көрінеді. Дискетте мәліметтер қорын сақтау үшін, оның көлемі
1Мб –қа дейін төмендетілген.
Бағдарламалық рұқсаттың және тілдің мүмкіншіліктерін кеңейту
SQL Server нұсқасы триггерлердің күрделі логикасын және сақтау
процедураларын құру мүмкіндігі бар , қуатты бағдарламалық тілмен
жабдықталған . Жаңа нұсқада тіл едәуір кеңейтілген , қазір ол ANSI-92,
стандартына сай және бағдарламашылар жаңа мүмкіншіліктерді иеленді. Аталған
мүмкіншіліктерден басқа , бағдарламашы сақтау процедураларының
параметрлері секілді TEXT және IMAGE типті мәліметтер мен
идентификаторларды беру мүмкіндіктерінің, кестенің кілттік жиектері үшін
әмбебап мәндерді автоматты түрде құру генераторын пайдаланып қала алады .
SQL Server –дің әрбір стартында автоматты жүктелетін сақтау процедураларын
қолдану , администратордың қатысынсыз түрлі тапсырмаларды орындауға икемді
жүйелерді құруға мүмкіндік береді. Барлық SQL Server курсорлары ANSI
кеңейтілген талаптарымен анықталған барлық тәртіптерді қолдайды , сонымен
қатар ODBC семантикасын DB-Library-ғы API қолдайтын курсорлармен үйлеседі.
Өнімділік және масштабталу .
Microsoft SQL Server 7.0 жоғарғы өнімділікті қамтамасыздандыру үшін
операциялық жүйенің көп ағымдылығы мен көп процессорлы жүйелерде
масштабталуды қолданатын паралельді архитектураны ұстанады . SQL Server-
дің есептерінің барлығын басқару, мүмкін қателерден сақтану мен
сенімділікті жоғарлату ығыстыруларымен ұйымдастырылған. Процессорға
салмақтарды динамикалық орналастыру арқасында, SQL Server барлық
компьютердің ОП (орталық процессор) жүктелуінің автоматты баланстануына
әкеледі. Мұны Microsoft сервердің симметриялы архитектурасы деп атайды
.
Симметриялы құрылымның артықшылықтары .
Симметричная архитектура Microsoft SQL Server симметриялық құрылымының
келесі артықшылықтары бар:
- жүйенің күрделілігін төмендетеді.
SQL Server операциялық жүйе қызметтерін қайталамайды (диспетчерлеу,
жадыны орналастыру, кезектерді басқару секілді), бұл жүйе
архитектурасын тұрақты және тиімді етеді;
- өнімділігін жоғарлатады.
SQL Server микропроцессорлық жүйелерде жоғарғы өткізу қабілеті бар
және транзакцияны орындаудың жоғарғы жылдамдығын қамтамасыз етуге
икемделген, тіпті жүздеген қолданушылардың бір уақытты жұмысы кезінде
де ;
- күш түсу көлеміне бейімделеді.
SQL Server –де салмақ бірнеше ОП бөлініп орналасады, бұл симметриялық
микропроцессорлық жүйелерде масштабталуды жоғарлатады.
- сенімділікті жоғарлатады.
Қолданушылырдың есептері өзіндік ағымдарда орындалады, есептің бірі
басқа есептерге әсерін тигізбей , қажет кезде аяқталады.
SQL Server 7.0 . мәліметтердің параллелді өңдеуіне байланысты артықшылықтар
SQL Server 7.0 Microsoft сервердің симметриялық архитектурасын
параллелді өңдеу мүмкіндіктерін кеңейте түсті. Көп процессорлы жүйелерде
жұмыс кезінде операциялық жұйенің көптеген ағымдарын қолдана отырып, ДҚБЖ
ішкі функцияларының кең аралығын параллелді орындау арқасында көптеген
операциялардың масштабталуы мен өнімділігі артады (сұраныстардың
анықталған типі, кестелерді сканерлеу, индекстерді құру, мәліметтер қорының
бүтінділігін тексеру және т.б.)
Параллелді жүктелу.
SQL Server жаңа нұсқасымен жұмыс істеу кезінде BCP немесе SQL
Enterprise Manager бірнеше параллелді жұмыс істеу көшірмелерін жүктеуге
және SQL Server-де мәліметтерді жүктеу операцияларының параллелді
операцияарын жүктеуге болады. Мұндай мүмкіндіктер шектеулі мерзімде
мәліметтердің массивті көшірілуі қажетті кезде өте пайдалы.
Қауіпсіздігі :
- NT қауіпсіздігі бар жақсартылған интеграция ;
- NT құралдарымен аутентификация (ағымдағы қолданушы - парольсіз, басқасы
- login+pwd) ;
- Mixed (SQL Srv құралдарымен аутентификация мүмкін) ;
- Топтар мен рольдердің, қолданушылардың толық қолдауы ;
- Рольдер қолданушылар мен NT топтарына, сондай-ақ, Sphinx қоланушыларына
берілуі мүмкін ;
- 3-деңгейлі жүйелер үшін қолданбалы рольдер ;
- жүйелік рольдер мен құқықтардың икемділігі ;
- ServerAdmin, SecurityOfficer анықталған рольдер ... ;
- 2-ші серверде жойылған қолданушы ретінде емес, сол атпен қалу ;
- қарапайым және қуатты администрациялау.
Сондақтан , мәліметтер қорының сервері ретінде Microsoft SQL Server
7.0. орнату шешімі қабылданды .
2. Деректер қорына әдістерді таңдау
Деректер қорына қол жеткізуді орындау тәсілдерін салыстырған дұрыс .
WEB-сервер және деректер қорының әсерлесуін схема түрінде былай көрсетуге
болады :
3. ISAPI – қосымшалар
dBWeb. ... жалғасы
КІРІСПЕ 1
Мәтіндік және оқу құралдарын құру кезінде қолданылатын програмдық
құралдармен танысу 3
Тестілеудің кейбір психологиялық мезеттері. 6
Программаны сипаттау 7
Тест тиімділігінің түсінігі 13
1.2. Деректер қорына әдістерді таңдау 23
4.1. Жобаны өңдеудің өзіндік құны 52
4.2. Жобаның экономикалық тиімділігін бағалау 54
5. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ БӨЛІМІ 55
5.1. Жалпы ережелер 55
5.2. Демалыс және еңбекті ұйымдастыру бойынша ұсыныстар 55
5.3. Жарықтандыруды ұйымдастыру 56
5.4. Жұмыс орыны 56
Электр және өрт қауіпсіздігі 57
ҚОРЫТЫНДЫ 58
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 59
КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта бизнесте шешімдер қабылдау процесінің қиындауына
байланысты, мекемелердің табыстары құрылымдарының арасындағы байланыс - тез
және ретті болуына тікелей байланысты. Біздің дәуірімізде ақпаратпен алмасу
жаңа заман байланыс амалдарысыз шешілмейді. Ақпараттық технологиялардың
дамуы қазіргі уақытта өте қолайлы, ал олардың мүмкіндіктері қоғам мен
экономика үшін көмегі зор. Internet интектуалдар үшін үлкен ойыншықтан ,
бәріне барлық мүмкіндікті пайдалы ақпарат көзіне айналуда. Осыдан үш-төрт
жыл бұрын Internet үлкен кітапхана ретінде қарастырылған және оның мақсаты
оған қол жеткізуді ұйымдастыру мен қажетті ақпартты іздеу көмегі ретінде
ғана саналған. Соңғы зерттеулердің нәтижелері бойынша, Internet-
технологияларды пайдалану едәуір пайда мен экономияны әкелетінің көрсетті .
Дипломдық тәжірибенің мақсатына дипломдық тәжірибеге қажетті
құжаттарды жинау, жоба бойынша өңдеуші-мамандандырылған топтармен жұмыс
атқару және мұның нәтижесі дипломдық жобаның негізіне жату керек.
Берілген өңдеу жұмысында мына жаңа және қызықты проблеманы шешу қажет
- Internet-браузер көмегімен тест жүргізетін деректер қорына қол жеткізуді
өңдеу. Бүгінгі күнде мәліметтер қорына Web-интерфейс проблемасы белсенді
орын алуда. Экономикалық тиімділігін және еңбекті қорғау мен тіршілік
қауіпсізідігі бөлімін қарастырдым.
Мәтіндік және оқу құралдарын құру кезінде қолданылатын програмдық
құралдармен танысу
Компьютер техникасы және програмдық қамтамасыздандырудың жедел дамуына
байланысты, осыдан 4-5 жыл бұрын құрылған мәтіндік және компьютерлік оқыту
программалары тіпті ескірді деп айтуға болады. Сол себептен, компьютерлік
оқыту программалары бүгінгі жағдайда қажетті құрал-жабдық ретінде
қолданылмайды. Осындай программалардың қатарына барлық DOS-редакторларын
жатқызуға болады. Тіпті жақында, DOS-редакторлары программалау ортасында ең
биік шыңы еді. Бірнеше DOS-редакторларының түрлері төменде көрсетілген:
UROC (Оқу курсының әмбебап редакторы), D&Soft фирмасымен құрылған
(Мәскеу.қ).
UROC редакторының программалық аспаптық құралдары:
• Cpen графикалық редакторы. Ол компьютер жадысында 89 килобайттан сәл
көбірек орын алады;
• Scred11 редактор сценариі. Оның көметімен арнайы кадр тізбегін,
компьютер оқу програмасының кадрын кадрға көшіру логикасымен
байланыстыруға мүмкіндік береді;
• Fpen шрифт редакторы, матрицалық шрифтерді редактірлеу үшін арналған;
• Bpen графикалық мәлімет жүйесі;
• Интерактивті оқуға арналған динамикалық объектерді құру үшін
қолданылатын модель редакторы;
• Оқыту жүйесі;
• Автор жүйесі;
• Және тағы басқа басулардың қатары.
• UROC жақсы таныс Адиностың жалғасы деген пікір де бар.
• UROC-тың негізгі артықшылықтары: программаламайтын қолданушының
пайдалануына өте қолайлы, программалардың азғана көлемі, кез-келген
компьютерде жұмыс істей беруі, сонымен қатар, IBM XT-де. Дегенменде,
UROC керекті шрифтерді, суреттерді құруға және кадрдан кадрға өту
логикасын өндеуде үлкен еңбекті талап етеді. Сонымен қатар, UROC-та
кейбір элементтер қатаң бекітілген, сондықтан оларды өзгерту
мүмкіндігі мүлдем жоқ.
UROC-тың артықшылықтарын айта кетейік, себебі оның кейбір мүмкіндіктері
WINDOWS-тың редакторларында да жоқ. Тесттілеу программаларын құрудың аспабы
ретінде, UROC-та әр-түрлі сервистік функциялар бар. Сценарий және модель
редакторлары, сонымен қатар, негізгі авторлық қабықшасы түрлі құрылымды
(ИәЖоқ, менюден таңдау жүргізу, нұсқағыш, санмәтін, кездейсоқ және
сыртқы) басқару программаларын алуға мүмкіндік береді. Әр жауапқа салмақ
орнатуға болады және бағаны есептеу формуласын құру мүмкіндігі
қарастырылған. Сонымен қатар, оқытылатынды тіркеу қоры да бар. UROC
базасында көптеген тесттілеу программалары құрылған, алайда олар қатаң
ереже арқылы жасалған болғандықтан, даму мүмкіндігі болмады.
Stratum Computer- Пермиде құрылған редактор. Stratum Computer-ді
ағылшын тілінен аударғанда қатпарлы компьютер деген мағынаны білдіреді.
Себебі, ол бірнеше қатпардан тұрады: математикалық, визуалды және т.б. Бұл
қатпарлардың әр-қайсысы программаны құруда арнайы ерекше функцияларды
орындайды. Stratum Computer редакторы программалаусыз жоғары деңгейлі оқу
программалауын құруға мүмкіндік береді.
Әрине, аналогты програмдық өнімдердің саны өте көп, бірақ визуалды,
объекті программалауға бағытталған WINDOWS пайда болғанннан кейін, осы
ортаға қатысты аспаптық құралдар көптеп қолданыла бастады. WINDOWS-
технологиясы авторлық жүйелерді қарапайым аспапқа емес, программаларды
өндіретін үлкен зауытқа айналдырды. Програмды авторлық құралдарға
негізделген мультимедиялық програмдық құралдардың дамуы, тәжірибе жүзінде
барлық шектеулерді жойды.
Барлық көрсеткіштер бойынша алда тұрған екі негізі програмдық өнімдерді
көрстеіп кетейік. Олар Toolbook және Macromedia Director. Бірінші редактор
– беттік құрылымға негізделсе, ал екіншісі уақытша, кадрлық құрылымға
негізделіп жасалған. Бірақ, жалпы алғанда екі редактор да бір-біріне ұқсас.
Біз бірінші редакторды сипаттауда тоқтаймыз.
Toolbook – WINDOWS қосымшаларын мультимедиялық өндеу құралы (Asymetrix
компаниясы).
Басқа редакторларға қарағанда, Toolbook-тың ең негізгі ерекшелігі
программалау тілінің және қосылған объектердің тамаша табиғаттылығы. Кез-
келген Toolbook өнімі кітап ретінде қарастырылады. Оның беттері
гипертексттен, аудио, видео, көптеген батырмалардан, графикалық
объекттерден және т.б. тұрады. Барлық объекттердің өзінің Open script
тілінде жазылған программасы болады. Бұл тіл кәдімгі ағылшын тілінен
айырмашылығы мүлд ем болмайды. Редакторда қуатты Help, итерактивті оқулық,
программалар, аудио, видео және де басқа мультимедиялық объектер бар.
Toolbook-тің қарапайым интерфейсі жай тестілеу программаларын
құруға мүмкіндік береді. Ал оның соңғы Toolbook II Instructor версиясында
оқу-бақылау программаларын құруға арналған аспаптар жиыны бар. Toolbook II
Instructor –ғы тест элементтер қатарынан (жауаптар шаблондары, батырмалар,
таймер, графикалық объекттердің шаблондары, мәтіндік жолдар, аудио, видео
прогигрывательдері және т.б.) жиналады. Бұл элементтер каталогтан тышқанның
көмегімен алып керекті орынға қойылады. Осының нәтижесінде, менюде
жауаптарға таңдау жүргізілетін, жай тесттер Toolbook II Instructor-дың
көмегімен ешқандай қиындықсыз құрылады. Тек қана өзінің, оқу құралын жақсы
білсе болғаны. Дегенменде, айтылған технология өте үлкен, сондықтан тек
қана бір тестті құру үшін, көп уақыт қажет. Сонымен қатар, кейбір шаблон-
элементтері ыңғайсыз және кейбір қасиеттерді қосу немесе жою мүмкіндігі де
жоқ.
Әрине тест редакторларын басқа да програмдық қабықшаларда құруға
болады, мысалы, Delphi, Visual Basic, Visual Basic for Aplications,
Macromedia Director, PowerPoint. Бірақ, Toolbook қабықшасымен
салыстырғанда, басқа тест редакторлары тәжірибе жүзінде, барлық
парамертлаер бойынша сынды көтере алмайды.
Тестілеудің кейбір психологиялық мезеттері.
Айта кететін жай, дұрыс құрылған тесттік программалар, тест
тапсырушылардың білімдеріне, іскерліктері мен дағдыларына әділ баға қояды.
Жақсы тест көпесепті және шешімдер нұсқауларының генерациясымен болуы
керек. Есептердің үлкен қоры негізінде, тест тапсырушы кездейсоқтық
жағдайға сенбей, өзінің біліміне сену керектігін түсінеді.
Сонымен қатар, тесттің әр есебін шешу кезінде, шешімнің дұрыстығы, я
болмаса дұрыс еместігі жайлы хабарлама шығуы керек.
Assistent-білімді оқыту мен бақылаудың автоматты жүйелері. Білімді
автоматты бақылау нәтижесінде білімді әділ тексетуге, уақытты үнемдеуге
үлкен мүмкіндіктер береді. Сондықтан, тестті құру кезінде оның сапасына көп
көңіл бөлу қажет, себебі кері жағдайда бақылауды автоматтандыру функциясын
толық дискредитацияға алып келуі де мүмкін.
Assistent-білімді оқыту мен бақылаудың автоматты жүйесінің мақсаты:
білімге және тестілеуге бақылау жүргізу;
Мүмкіндіктері:
• әр-түрлі типті сұрақтарды қолдану;
• баға критерилерін беру;
• графиканың түрлі форматтарын қолдану;
• түрлі сұрақтардың күрделілігін ескеру,
• статикалық анализдің жинағы;
• Мәтінді шифр арқылы қорғау;
• Тесті көшіруден қорғау;
• Тест өндеушілерінің авторлық құқықтарын қорғау мүмкіндігі, тесті
редактрлеуге пароль қою арқылы іске асады;
Shareware-ні қолдану шарты: программаны 30 күн бойы тегін қолдануға
болады. Функционалдық шектеулер жоқ.
Программаны сипаттау
Бұл программаның көмегімен білімнің тестің компьютерде жүзеге асыруға
болады. Тесттік программа электронды оқу жүйесінде білімді кіретін және
шығатын бақылау түрінде қолданыла алады. Компьютерді қолдану және
тестілеудің нәтижесін тексеру мүмкіндігі, программаны дистанциялық білімнің
процесінде қолдануға мүмкіндік береді.
Берілген тестік программаны қолданған кезде, түрлі квалификациялы
бақылаушы қажет.
Тесттілеу мүмкіндіктері
Тесттілеу мүмкіндіктері тестілеуді ұйымдастырудың өзінде және
тесттілеу программасымен жұмысты ұйымдастыруда қарастырылған.
Тесттік сұрақ
Тесттік сұрақтардың мазмұнында мәтін, сурет, формулалар болуы мүмкін.
Сұрақтың мәтіні әр-түрлі шрифтер мен түстерді қолдануы мүмкін. Тесттік
сұрақ есептер қорынан алынады.
Тесттік жауап
Тесттік жауап төменде көрстеілген нұсқауларға сәйкес берілуі керек:
Жауап берудің ашық формасы
• Бір дұрыс жауап және бірнеше жалған жауаптар;
• Бір жалған жауаптар арасында бірнеше дұрыс жауаптар;
• Бірде бір дұрыс жауаптың болмауы.
Жауап берудің жабық формасы-берілетін жауап дербес енгізілуі керек,
яғни жауапқа қатысты қосымша ақпарат көрсетілмейді.
• Сандық жауап - кіру терезесінде берілген дәлдіктегі санды енгізу
керек. Тестті құру кезінде сандық жауапқа қатысты сандар диапозоны да
көрсетілуі керек.
• Жолдық жауап – жауап жазу түрінде енгізіледі. Жауаптың дұрыстығы
регистрге тәуелді емес.
• Графикалық жауап – мазмұнында графигі, я болмаса формуласы бар
суреттерді таңдау арқылы;
• Мәтіндік жауап – қойылған сұраққа толық жауап беру мүмкіндігі;
Сұрақтың түсініктемесі
Әрбір сұраққа түсініктеме берілуі мүмкін. Ол төменде көрсетілген 3
түрде ғана беріледі:
• Кез-келген уақытта көруге болатын түсініктеме. Түсініктеме мәтіні
тест сұрағына аналогты түрде безендіріледі.
• Тестті тапсыру уақыты аяқталған соң берілетін түсініктеме. Тестілеу
уақыты аяқталған соң, тестілеу нәтижесі ескерілмейді.
• Оқыту программасы түріндегі түсініктемелер. Программа DLL файлы
(динамикалық байланыстыратын кітапханалар WINDOWS-тың орындалатын
файлы болып табылады. Осының нәтижесінде, ол программа болуы
мүмкін) түрінде тестпен бірге шығады. Бұл оқыту программасында
мультимедия құралдары – дыбыс, графика және т.б. болуы мүмкін.
Уақыт шектеуі
Кез-келген тестте уақыт шектеуі болады. Сәйкесінше тесттің жалпы уақыты
минут түрінде көрсетіледі. Тестті тапсыру әрекеттердің саны нәтиже файлына
енгізіліп, жазылады.
Тесттердің түрлері
Төменде тест түрлерінің бірнеше мүмкіндіктері көрстеілген.
• Кәдімгі тест. Бірнеше сұрақтардан тұрады. Сұрақтар тест сұрақтарының
қорынан кездейсоқ алынады. Тесттілеу уақыты шектеулі.
• Бақылау жұмысы. Сұрақтар нұсқауға байланысты құрылады. Мәтіндік жауап
беру мүмкіндігі де болуы мүмкін. Бақылау жұмысының нәтижесі мұғалімге
файл түрінде, тексеру мақсаиында беріледі.
• Тәжірибелік тапсырма. Тапсырмалар тест сұрақтарының қорынан кездейсоқ
алынады. Алынған нәтижелерді тексеру мүмкіндігі бар. Тесттілеу уақыты
шектелмеген де болуы мүмкін.
• Оқыту элементтері бар электронды оқулық. Мәтін түріндегі немесе оқыту
мультимедиялық программасы түріндегі түсініктемелер.
Нәтижелерді тексеру
Тесттілеудің нәтижесі соңында көрсетіледі және файлда сақталады. Тестті
өткен кезде уақытқа байланысты шектеулер қойылуы мүмкін.Тесттің нәтижесіне
келесі параметрлерді жатқызуға болады:
• Аты және фамилиясы;
• Нұсқасы;
• Мәтіннің аты;
• Тестілеудің басталу уақыты және мерзімі;
• Тестті өту уақыты және мерзімі;
• Тест сұрақтарының саны;
• Дұрыс жауаптардың саны;
• Тесттілеуге кеткен уақыт;
• Тесттен өту әрекетінің саны;
• Тесттен өтудің максималды балы;
• Алдын-ала бағасы.
Нәтижелер файлының мазмұнында тесттілеудің барлық жауаптары
болғандықтан мұғалімде тест нәтижесін тексеру мүмкіндігі болады.
Тесттің құрылымы
Тест сұрақтары сұрақтар қорынан кездейсоқ таңдалуы үшін, сұрақтардың
саны 100-ден кем болмауы керек.
Тесттегі сұрақтар нұсқау бойынша бөлінуі мүмкін. Бұл жағдайда,
сұрақтардың таңдауы кездейсоқ немесе нұсқау бойынша жүргізіледі. Сұрақтар
қорындағы сұрақтардың саны, міндетті түрде тесттегі сұрақтардың санына
сәйкес келуі керек. Осындай тесттің құрылымы төменде берілген суретте
бейнеленген:
Тесттегі сұрақтар тақырыбы бойынша бөлінуі мүмкін. әр тақырыпқа
сәйкесінше сұрақтар қоры болуы керек. Белгілі тақырып сұрақтарының саны әр-
түрлі болуы мүмкін. Құрастырушы әр тақырыпқа байланысты сұрақты кездейсоқ
таңдап, санын көрсетеді. Мысалы, 1-ші және 3-ші тақырыптардан ,сонымен
қатар, 4-ші тақырыптан 6-шы тақырыпқа дейінгі аралықта екі сұрақтан, ал
басқаларынан біреуден. Бұл жағдай, емтиханды тақырыптардың күрделігіне
байланысты қабылдауға мүмкіндік береді. Осындай тесттің құрылымы төмендегі
суретте көрсетілген:
Тесттің алдын-ала бағасы, тесттің максималды бағасына және берілген
дұрыс жауаптардың санына байланысты анықталады.
Testume.
Testum-W 1.1 – система для преобразования информационных файлов Word в
тесты иили обучающие программы (Word 972000XP + VBA)
id: 649 359,4 Kb 13.8.2002 демо Юрий Тихомиров
MS WORD құрылған кез-келген ақпараттық файлдарды тесттерге жәненемесе
үйрету программасына айналдыруға қамтамасыз ететін жүйе.Тесттілеудің тиімді
әдістерін қолдануының нәтижесінде, білімді қадағалаудың анықтығы 100
пайызға жетеді. Жүйенің ең негізгі артықшылығы дистанциялық оқу процесінде
өз-өзінді бақылау болып табылады.
CompTests – тесты для оценки взаимоотношений личности и коллектива
(Access 2000) id: 515 541,4 Kb 14.2.2001 бесплатная Вероника
Соколова
ComTests- адаммен ұжым арасындағы қарым – қатынасты бағалау тестті.
Психологиялық тесттер Microsoft Acces 2000 құралымен жасалған.
Компьютерлік бақылау программаларының әдістемелік аспекті
Білім процесіндегі ең қиын кезеңі білімді қадағалау болып табылады. Дәл
осы кезең, оқудың компьютерлік технологиясында негізгі болып табылады.
Бақылаудың екі түрі бар: ағымды және шекаралық (квалификациялық).
Ағымдық бақылау оқу материалын қаншалықты қабылданғанын бақылау мақсатында
қолданылады. Сонымен қатар, ол қателер мен хабарламаларды шығарып отырады.
Ағымдық бақылауды білімгерлер өзіндік жұмыс ретінде қолданылған өте
қолайлы.
Шекаралық бақылаудың мақсаты: білімгердің білім дәрежесінің бағасы.
Бұл жағдайда, тесттілеу компьютерлік сыныпта, бақылау жұмысы ретінде
жүреді. Бақылау программалары компьютерлік кластарда компьютерлік тесттерді
жүргізу үшін қолданылады. Бақылау жұмыстың нұсқасында оптимизациялық
есептің математикалық моделі, симплекс-әдісімен сызықты программалаудың
есебі, бақылау сұрақтарына жауаптар болады. Бақылау программасымен
салыстырғанда оқыту программасы қателердің хабарламасын шығарып отырады,
яғни ағымдық бақылауды іске асырады.
Особенности реализации компьютерного текущего и рубежного контроля
рассмотрим на примере комплекса обучающих и контролирующих программ по
линейному программированию, разработанного на кафедре Кибернетики МИФИ.
Комплекс включает автоматизированное рабочее место (АРМ) преподавателя,
контролирующую и обучающую программы. Контролирующая программа
предназначена для проведения контрольной работы в компьютерном классе.
Вариант контрольного задания содержит построение математической модели
оптимизационной задачи, решение задач линейного программирования симплекс-
методом и двойственным симплекс-методом в диалоговом режиме, ответы на
контрольные вопросы, причем ответ заключается не только в выборе
правильного варианта из множества альтернатив, но и в формировании
определенной конструкции (вставка пропущенных слов в предложениях,
упорядочение операций, ввод численного значения и т.д.). Студент выполняет
на компьютере свой вариант задания, а программа проверяет правильность
действий студента и записывает их в протокол, никаких сообщений при этом
студенту не выдается.
На АРМ преподавателя можно составлять варианты контрольной работы и
просматривать протоколы выполненных работ с отмеченными ошибками. Обучающая
программа предназначена для предварительного ознакомления с интерфейсом
контролирующей программы и решения аналогичных задач, т.е. подготовки
студента к контрольной работе. В отличие от контролирующей обучающая
программа выдает сообщения об ошибках и необходимые рекомендации, т.е.
осуществляет текущий контроль. Обучающая программа выдается студентам на
дом.
Разработана специальная защита от копирования, которая обеспечивает
ограниченный режим доступа к программам по числу установок, времени и
количеству запусков.
Данный комплекс используется в учебном процессе при изучении курса "Методы
оптимизации" и представляет собой новое поколение компьютерных обучающих и
контролирующих систем.
Тест тиімділігінің түсінігі
Тиімді тест тиімсіз тапсыпмалардан тұруы мүмкін емес. Тесттің
тиімділігін анықтау кезінде негізгі екі кілттік элементтерге көңіл бөлінеді
– тест тапсырмаларының саны және тест тапсырушылардың дайындық дәрежесі.
Тәжірибе жүзінде, тест тапсырушылар бір-бірінен ерекшеленеді. Тесттің
тиімділігі формаға да қатысты болуы мүмкін.
Сонымен қатар, тесттің тиімділігі тапсырманы таңдау принципіне де
негізделуі мүмкін.
Тест тиімділігінің ұғымы
Глава 2. Критерии отбора материала для тестовых заданий. Часть 2
Эффективным можно назвать тест, который лучше, чем другие тесты, измеряет
знания испытуемых интересующего уровня подготовленности, с меньшим числом
заданий, качественнее, быстрее, дешевле, и все это- по возможности, в
комплексе.
С понятием "эффективность" сопряжено и близкое к нему по содержанию
понятие "оптимальность". Последнее трактуется как наилучшее из возможных
вариантов, с точки зрения удовлетворения нескольким критериям, взятым
поочередно или вместе.
Эффективный тест не может состоять из неэффективных заданий. В таком
случае естественно поставить вопрос о признаках, которые отличают
эффективное задание от неэффективного. С точки зрения содержания,
эффективное задание проверяет важный элемент содержания учебной дисциплины,
который нередко называют ключевым для требуемой структуры знаний
испытуемых. В тест соответственно включаются только такие задания, которые
эксперты признают в качестве ключевых элементов изучаемой учебной
дисциплины.
В определении эффективности теста обращается внимание на два ключевых
элемента- это число заданий теста и уровень подготовленности испытуемых.
Если из какого-либо теста с большим числом заданий сделать оптимальный
выбор меньшего числа, то может образоваться система, не уступающая заметно
по своим свойствам тесту со сравнительно большим числом заданий. Тест с
меньшим числом заданий в таком случае можно называть сравнительно более
эффективным.
Помимо этого, эффективность теста можно оценить с точки зрения
соответствия уровня его трудности уровню подготовленности тестируемых в
данный момент испытуемых. Эту оценку в литературе нередко относят к
валидности, имея в виду идею валидности теста, так сказать, по уровню.
Легко понять практическую бесполезность того, чтобы давать слабым
испытуемым трудные задания; большинство испытуемых, вероятнее всего, не
сумеют правильно на них ответить. Так же обстоит дело и с легким тестом:
его бесполезно (неэффективно) давать знающим испытуемым, потому что и здесь
высока вероятность, но теперь уже правильных ответов, и потому практически
все испытуемые получат по тесту одинаково высокий балл. И в том, и в другом
случае испытуемые не будут различаться между собой.
Измерение, таким образом, не состоится по причине несоответствия уровня
трудности теста уровню подготовленности. Из этих соображений легко вывести,
что самый эффективный тест- это тест, точно соответствующий по трудности
заданий уровню подготовленности испытуемых.
Эффективность тестов может зависеть и от формы. Нарушение тестовой формы
всегда приводит к худшему выражению содержания и к худшему пониманию смысла
задания испытуемыми.
Эффективность теста зависит также и от принципа подбора заданий. Если
подбирать задания для измерения на всем диапазоне изменения трудности, то
снижается точность измерения на отдельном участке. И наоборот, если
стремится точно измерить знания испытуемых, например, среднего уровня
подготовленности, то это потребует иметь больше заданий именно данного
уровня трудности.
Поэтому тест не может быть эффективным вообще, на всем диапазоне
подготовленности испытуемых. Он может быть более эффективен на одном уровне
знаний и менее- на другом. Именно этот смысл вкладывается в понятие
дифференциальной эффективности теста.
Соответствие уровня трудности теста уровню подготовленности испытуемых
можно попытаться оценить показателем количества информации, получаемой в
процессе измерения. Впервые этот показатель в практику тестирования ввел А.
Bimbaum.
Подробнее об эффективности теста и заданий можно прочитать в работе
Аванесова В.С. "Научные основы тестового контроля знаний". М. Иссл. центр,
1994 .-135 с.
2. Шығару жолдары мен тәсілдерін таңдау
1. Мәліметтер қоры серверін таңдау
Берілген бөлімде қандай әдістер мен шешу амалдары көмегімен жобаның
орындалуын жүзеге асыруға болатынын анықтау қажет. Айта кеткен жөн, бүгінгі
күні бұл тапсырманы шешу құралдары жеткілікті көп, дегенмен барлығы шешуге
арналған ресурстардың санына тәуелді – сервер типі және мүмкіндіктері,
опперациялық жүйе және т.б.
Қолданушыға қол жеткілікті жүйе, операциялық жүйе, инфрақұрылымның
программалық қамтамасыздығы туралы ақпараттардың (ДҚ және транзакцияны
өңдеу мониторлары) сипаттары әдетте жалпы түрде болады. Программалық
жүйелер жұмыс істейтін аппараттық құралдардың құрылымдарының кұрделілігі
соншалықты , тіпті осы салада эксперт болған кісі басқа салада да эксперт
болуы сирек. Жүйені қолдану туралы ақпарат дәл болмауы мүмкін. Бұдан басқа,
қолданушылар жаңа мүмкіндіктерге жеткен сайын, есептеу жүйелерінің жаңа
тәсәлдерін табады. Мұндай түсініксіз жағдайларда жүйенің көптеген
конфигурацияларының жақсы жұмыс істеуі тіпті таң қаларлықтай. Анықталған
конфигурация салмақтың анықталған түрлерін өңдей алмайды, ал салмақ тек
өнімділіктің анықталған шектерінде ғана анықталынады.
Ескере кеткен жөн, аппараттық платформа мен конфигурацияның
таңдалуы жаңа заман есептеу жүйелеріне қойылатын жалпы талаптардың
бірқатарымен анықталады. Оларға:
- баға қатынасыөнімділік;
- сенімділігі мен бүлінбеуі;
- масштабталуы;
- программалық қамтамасыздықтың мобилділігі мен үйлесімділігі.
Бұрыннан дамып келе жатқан ДҚБЖ "клиент-сервер" архитектурасына
негізделген . Бұл ұйымдастыруда , негізгі және сыртқы жадылардың сәйкес
ресурстарының жиынтығы бар және әлдеқайда қуатты , белгіленген компьютер –
сервердегі мәліметтер қорымен еңбек сыйымдылықты операциялар орындалады.
Бұған дейін ДҚБЖ серверлік бөлігі қарапайым түрде ұйымдастырылған болатын:
жүйенің клиенттік бөлімінен келіп түсетін сұраныстар , құрылғының сыртқы
жадысының жұмысы мен процессорлық жұмыстың бірігуі үшін, кішігірім
тиімділікте рет-ретімен өңделетін. Бірақтан, рынокқа мультипроцессорлық
симметриялық аппараттық архитектуралардың шығу себебінен , ДҚБЖ өндірушілер
өз серверлерінің ұйымдастырылуын ішкі параллелділікті сақтай отырып, қарап
шығуға тура келді. Internet клиент-серверлік қосымшаларды өндірушілердің
өмірлеріне тез арада еніп кетті. InternetIntranet қосымшаларының құрылымы
"клиент-сервер" платформасының құрылымымен сәйкестігі көп. Тоқ етері, World
Wide Web (WWW) клиент-серверлік архитектураға негізделген. Шынында, Web-
браузер кәдімгі клиенттік front-end, Visual C++, Visual Basic, Visual
FoxPro және т.б. өңдеу амалдарының көмегімен тұрғызылған клиенттік
орындардан айырмашылығы, программаның орындалу кезінде анықталатын
икемді бейімделген функционалдылығында. Бұл жағдайда қайта жүктеуді,
модульдерді қойта орнатуды талап етпейді және өздігінен корпорация
көлемінде күрделі және үлкен клиент-серверлік жүйелерде маңызды есеп болып
табылады. Әрине , алғашқы кезде браузерлер статикалық есептерді форматтау
амалдары ретінде қолданылды. Бірақтан да Internet-тегі белсенді түрде дамып
келе жатқан бизнес , кейіннен , тек мекеме мен оның қызметі туралы
қарапайым анықтамаларды жарнамалаумен қанағаттанбады. Мысалы, клиенттің
фирманың жарнамалық проспектінен өзіне ұнаған үлгілерді таңдап алып, оны
сатып алуға құқығы болды. Осы интерфейске ұқсас VB, VFP және т.б.
клиенттік қосымшаның жұмысы клиенттің кейбір форманы толтыру функциясын
қарастырған. Форма түрлі басқару, серверге сәйкес сұранысты жіберу мен
өңдеудің нәтижелерін алу элементтерімен толтырылған.
Берілген типтегі сериямен шығарылатын программалық өнімдердің
программалық қамтамасыздығының (ПҚ), аппараттық платформасының, ДҚБЖ-нің
жоғары бағалануы мінездемелі. Оның жақсы қасиеттеріне құжаттылығын,
техникалық қолдауын, басқа да программалық қамтамасыздандыруын жаңартудың
төмен құндылығында. Соңғы кезеңдерде
Visual FoxPro, Paradox және т.б. типті настольный ДҚБЖ үшін программалар
жарыққа шығуда. Бірақ проблема мынада – құндылығы төмен кезде , оның қуаты
мен икемділігі жоғалады. Мұндай ПҚ тек жеңіл және кішігірім көлемді
мәліметтер қорын шығаруға ғана жарамды.
Келесі ДҚБЖ -ін айта кетсе болады:
• Microsoft фирмаcының SQL - server ( Microsoft Windows NT server
ОЖ басқаруымен деректер қорының қуатты серверін талап етеді ).
• Sybase фирмасының Sybase System ( қуатты UNIX- серверді талап
етеді).
• Informix Software фирмасының Informix (қуатты UNIX- серверді
талап етеді).
• Progress Software фирмасының Progress(алдындағы екеуі секілді
сол аппараттық платформада жұмыс істеуді талап етеді ).
• Borland фирмасының InterBase ( Windows NT және UNIX-ке арналған
түрі бар).
Жоғарыда көрсетілген қасиеттерден басқа , сонымен қатар жақсы
масштабталуды( үлкейтілуі) жұмыста тұрақтылық , бекітілмеген рұқсаттың
қорғанышын және осы бағдарламалық өнімдердің қуаттылығын белгілеп қоюға
болады. Бұның бәрлығы ПҚ , менің ойымша, деректер қоры аумақтарындағы ірі
жобалармен жұмыс үшін өте жарамды. Мысалға, кейінгі кездері Intranet
(“ішкі” желі) туралы көбірек еске а50лады. Бұл ірі корпаративті есептеу
желілері Internet технологиясында негізделген, және де Internet глобалді
желісіне шығуы бар немесе шығуы жоқ сол хаттамаларды, деректер форматын
және т.б. қолданады. Жаңа ПҚ-қа өту кезінде қызметкерлерді қайта оқытуды
қажет етпейді, өйткені адам бір Internet-те жұмыс істеуді үйренсе, ол
мекеменің ПҚ жұмыс атқаруды оңай алып кетеді- ақпаратты бейнелеу үщін сол
браузерлерді қолдануға болады. Тап осы жоғарыда көрсетілген бағдарламалық
өнімдердің жалпы мінездемелеріне SQL деректер қорына стандартты тіл сүйеуін
жатқызуға болады .
SQL оригиналды нұсқасы – деректер қорымен операциялардың орындалуына
арналған тіл. SQL тілі 70 жылдар басында сол уақытқа сай жаңа реляциялық
теорияға негізделген, деректер қорымен әрекеттестікке арналған интерфейске
ұқсас жасалған болатын . Нақты қосымшалар әдетте SQL тілінде кодты
генерациялайтын және оларды ДҚБЖ-да ASCII форматындағы мәтін түрінде
беретін басқа тілдерде жазылған. Сонымен қатар ескере кетсек, барлық нақты
реляциялық ( тек қана реляциялық қана емес) жүйелер ANSI SQL стандартымен
орындалуынан басқа, кәзір соңғы баспаларда SQL2( немесе SQL-92) ,
құрамына қосымша кеңейтулерді қосады, мысалы , клиент - сервер
архитектурасын қолдау немесе немесе қосымшаларды өңдеу құралдары .
Жоғарыда айтылғандай, қойылған есептің сол немесе басқа орындау
шешімдерін таңдауы, ең алдымен , компьютер – сервердің техникалық
көрсеткіштерімен , сондай-ақ, операциялықпен жүйемен кедергіленген.
Интеграцияланған жүйе ретінде бес серверлік қосымшаларды біріктіретін
, Microsoft BackOffice құрамына Microsoft SQL Server 7.0 енеді. Ол
пайдаланушыларға клиент - сервер архитектурасында орналасқан, жүйелердің
құралдарымен шешімдерді қабылдау процесінің өнімділігін жоғарылатуға
мүмкіндік береді. Сонымен қатар, Microsoft Access, Visual FoxPro ®, Visual
Basic және Visual C ++™ өңдеу құралдарының жолын Microsoft SQL Server 7.0
аяқтайды.
Масштабтаудың кеңейтілген мүмкіншіліктері және жоғарғы өнімділік .
ДҚБЖ өнімділігінің жоғарылауына бөлінген ерекше назар, көп процессорлы
компьютерлерде қайсыбір операциялардың орындалуының жылдамдығын 400% дейін
жоғарлатты. Бұл компьютердің көп процессорлы архитектурасы мен операциялық
жүйенің көп ағымды архитектурасын белсенді қолданумен жеткізіледі.
Паралельді орындалып жатқан операциялардың ішінен кестелердің сканерлеу,
жүктеу, сақтандыру көшірмесін құру және жаңартуларды айта кетсек болады.
Осының барлығы үлкен және өте үлкен деректер қорларымен жоғары өнімді
жұмысты қамсыздандыруға рұқсат етеді .
Жинақты тасымалдаушылар және өте үлкен деректер қорының қолдауы.
4.21 нұсқасы үшін 10-15 Гб көлемді мәліметтер қоры өте үлкен саналды (
кейбір ұйымдар, мысалы , Sprint 60 Гб және одан да көп көлемі бар деректер
қорымен жұмыс атқарған). Жоғары жылдамдықты параллелді өңдеу 100 Гб көлемді
мәліметтер қорымен жұмыс атқаруға мүмкіндік береді.
Жинақты тасымалдаушыларда мәліметтер қорын тарату (CD-ROM секілді)
түрлі ақпараттық мәліметтер мен анықтамаларды шығаруға рұқсат етеді. Ең
қызықтысы, SQL Server икемділігі көлемі өте кіші ақпараттармен жұмыс істеу
барысында да көрінеді. Дискетте мәліметтер қорын сақтау үшін, оның көлемі
1Мб –қа дейін төмендетілген.
Бағдарламалық рұқсаттың және тілдің мүмкіншіліктерін кеңейту
SQL Server нұсқасы триггерлердің күрделі логикасын және сақтау
процедураларын құру мүмкіндігі бар , қуатты бағдарламалық тілмен
жабдықталған . Жаңа нұсқада тіл едәуір кеңейтілген , қазір ол ANSI-92,
стандартына сай және бағдарламашылар жаңа мүмкіншіліктерді иеленді. Аталған
мүмкіншіліктерден басқа , бағдарламашы сақтау процедураларының
параметрлері секілді TEXT және IMAGE типті мәліметтер мен
идентификаторларды беру мүмкіндіктерінің, кестенің кілттік жиектері үшін
әмбебап мәндерді автоматты түрде құру генераторын пайдаланып қала алады .
SQL Server –дің әрбір стартында автоматты жүктелетін сақтау процедураларын
қолдану , администратордың қатысынсыз түрлі тапсырмаларды орындауға икемді
жүйелерді құруға мүмкіндік береді. Барлық SQL Server курсорлары ANSI
кеңейтілген талаптарымен анықталған барлық тәртіптерді қолдайды , сонымен
қатар ODBC семантикасын DB-Library-ғы API қолдайтын курсорлармен үйлеседі.
Өнімділік және масштабталу .
Microsoft SQL Server 7.0 жоғарғы өнімділікті қамтамасыздандыру үшін
операциялық жүйенің көп ағымдылығы мен көп процессорлы жүйелерде
масштабталуды қолданатын паралельді архитектураны ұстанады . SQL Server-
дің есептерінің барлығын басқару, мүмкін қателерден сақтану мен
сенімділікті жоғарлату ығыстыруларымен ұйымдастырылған. Процессорға
салмақтарды динамикалық орналастыру арқасында, SQL Server барлық
компьютердің ОП (орталық процессор) жүктелуінің автоматты баланстануына
әкеледі. Мұны Microsoft сервердің симметриялы архитектурасы деп атайды
.
Симметриялы құрылымның артықшылықтары .
Симметричная архитектура Microsoft SQL Server симметриялық құрылымының
келесі артықшылықтары бар:
- жүйенің күрделілігін төмендетеді.
SQL Server операциялық жүйе қызметтерін қайталамайды (диспетчерлеу,
жадыны орналастыру, кезектерді басқару секілді), бұл жүйе
архитектурасын тұрақты және тиімді етеді;
- өнімділігін жоғарлатады.
SQL Server микропроцессорлық жүйелерде жоғарғы өткізу қабілеті бар
және транзакцияны орындаудың жоғарғы жылдамдығын қамтамасыз етуге
икемделген, тіпті жүздеген қолданушылардың бір уақытты жұмысы кезінде
де ;
- күш түсу көлеміне бейімделеді.
SQL Server –де салмақ бірнеше ОП бөлініп орналасады, бұл симметриялық
микропроцессорлық жүйелерде масштабталуды жоғарлатады.
- сенімділікті жоғарлатады.
Қолданушылырдың есептері өзіндік ағымдарда орындалады, есептің бірі
басқа есептерге әсерін тигізбей , қажет кезде аяқталады.
SQL Server 7.0 . мәліметтердің параллелді өңдеуіне байланысты артықшылықтар
SQL Server 7.0 Microsoft сервердің симметриялық архитектурасын
параллелді өңдеу мүмкіндіктерін кеңейте түсті. Көп процессорлы жүйелерде
жұмыс кезінде операциялық жұйенің көптеген ағымдарын қолдана отырып, ДҚБЖ
ішкі функцияларының кең аралығын параллелді орындау арқасында көптеген
операциялардың масштабталуы мен өнімділігі артады (сұраныстардың
анықталған типі, кестелерді сканерлеу, индекстерді құру, мәліметтер қорының
бүтінділігін тексеру және т.б.)
Параллелді жүктелу.
SQL Server жаңа нұсқасымен жұмыс істеу кезінде BCP немесе SQL
Enterprise Manager бірнеше параллелді жұмыс істеу көшірмелерін жүктеуге
және SQL Server-де мәліметтерді жүктеу операцияларының параллелді
операцияарын жүктеуге болады. Мұндай мүмкіндіктер шектеулі мерзімде
мәліметтердің массивті көшірілуі қажетті кезде өте пайдалы.
Қауіпсіздігі :
- NT қауіпсіздігі бар жақсартылған интеграция ;
- NT құралдарымен аутентификация (ағымдағы қолданушы - парольсіз, басқасы
- login+pwd) ;
- Mixed (SQL Srv құралдарымен аутентификация мүмкін) ;
- Топтар мен рольдердің, қолданушылардың толық қолдауы ;
- Рольдер қолданушылар мен NT топтарына, сондай-ақ, Sphinx қоланушыларына
берілуі мүмкін ;
- 3-деңгейлі жүйелер үшін қолданбалы рольдер ;
- жүйелік рольдер мен құқықтардың икемділігі ;
- ServerAdmin, SecurityOfficer анықталған рольдер ... ;
- 2-ші серверде жойылған қолданушы ретінде емес, сол атпен қалу ;
- қарапайым және қуатты администрациялау.
Сондақтан , мәліметтер қорының сервері ретінде Microsoft SQL Server
7.0. орнату шешімі қабылданды .
2. Деректер қорына әдістерді таңдау
Деректер қорына қол жеткізуді орындау тәсілдерін салыстырған дұрыс .
WEB-сервер және деректер қорының әсерлесуін схема түрінде былай көрсетуге
болады :
3. ISAPI – қосымшалар
dBWeb. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz